Hihi Ũrĩ Wamenya?

Hihi ahũri biacara arĩa meendagia nyamũ hekarũ-inĩ ya Jerusalemu nĩ maagĩrĩirũo nĩ gwĩtwo “atunyani”?

KŨRINGANA na Injiri ya Mathayo, “Jesu [aatonyire] thĩinĩ wa hekarũ na akĩrutũrũra arĩa othe meendagia na makagũra indo thĩinĩ wa hekarũ, na akĩngʼaũrania metha cia arĩa maakũũranagia mbeca, na itĩ cia arĩa meendagia ndutura. Na akĩmeera: ‘Nĩ kwandĩke atĩrĩ, “nyũmba yakwa ĩgeetagwo nyũmba ya mahoya,” no inyuĩ mũramĩtua ngurunga ya atunyani.’”—Mat. 21:12, 13.

Rekondi cia Ayahudi cionanagia atĩ arĩa maahũraga biacara hekarũ-inĩ nĩ maaiyaga agũri tondũ meendagia indo na thogora wa igũrũ mũno. Kwa ngerekano, ibuku rĩa mĩtugo na mawatho ma Kĩyahudi rĩtagwo Mishnah (Keritot 1:7) nĩ rĩonanagia hĩndĩ ĩmwe karine-inĩ ya mbere rĩrĩa thogora wa ndirahũgĩ iria ciarutagwo igongona wahaicire ũgĩkinya dinari ĩmwe ya thahabu. Ũcio warĩ mũigana wa mũcara ũrĩa mũndũ wa kĩbarũa angĩathũkũmire thikũ 25. Ndirahũgĩ kana ndutura nĩ cietĩkĩrĩtio kũrutwo magongona nĩ andũ arĩa athĩni, no nginya thogora wacio nĩ wahaicĩte mũno ũkagiria athĩni mahote kũgũra. (Alaw. 1:14; 5:7; 12:6-8) Mũrutani ũmwe wa watho wetagwo Simeon ben Gamaliel nĩ aanyihirie mũigana wa magongona marĩa maarĩ o mũhaka marutwo nĩ ũndũ wa kũrakario nĩ mũtugo ũcio, na nĩ ũndũ ũcio, thogora wa ndirahũgĩ igĩrĩ ũkĩgwa o rĩo na gĩcunjĩ kĩa 99 harĩ igana.

Kũringana na maũndũ macio, Jesu aarĩ na kĩhooto gĩa gwĩta arĩa maahũraga biacara hekarũ-inĩ “atunyani,” nĩ ũndũ wa ũkoroku wao na ũrĩa maaiyaga agũri.