Ibuku rĩa Kũguũrĩrio​—Rĩkoragwo na Ũhoro Ũrĩkũ?

Macokio ma Bibilia

Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩa ibuku rĩa Bibilia rĩa Kũguũrĩrio, A·po·kaʹly·psis (apocalypse), kiugĩte “Kumbũrania” kana “Kũguũria.” Rĩĩtwa rĩu rĩonanagia ũrĩa Kũguũrĩrio riugĩte, riumbũranagia maũndũ marĩa maakoretwo marĩ mahithe na rĩkaguũria maũndũ mangĩekĩkire ihinda inene thutha wa ibuku rĩu kwandĩkwo. Morathi maingĩ ma ibuku rĩu matihingĩte.

Maũndũ marĩa marĩ ibuku-inĩ rĩa Kũguũrĩrio

• Ũhoro wa kwambĩrĩria.​—Kũguũrĩrio 1:1-9.

• Ndũmĩrĩri ya Jesu kũrĩ ciũngano iria mũgwanja.​—Kũguũrĩrio 1:10–3:22.

• Kĩoneki kĩa Ngai aikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũnene kũrĩa igũrũ.​—Kũguũrĩrio 4:1-11.

• Cioneki irathiĩ irũmanĩrĩire, kĩmwe thutha wa kĩngĩ:

  • Mĩhũũri mũgwanja.​—Kũguũrĩrio 5:1–8:6.

  • Tũrumbeta mũgwanja, na tũtatũ twa mũico tũronania kĩambĩrĩria kĩa mathĩna manene.​—Kũguũrĩrio 8:7–14:20.

  • Mbakũri mũgwanja, na o ĩmwe yacio ĩrĩ na ihũũra rĩrĩa rĩrũgamĩrĩire ituĩro rĩa Ngai rĩrĩa rĩngĩaitirũo gũkũ thĩ.​—Kũguũrĩrio 15:1–16:21.

  • Cioneki cia kũniinwo gwa thũ cia Ngai.​—Kũguũrĩrio 17:1–20:10.

  • Cioneki cia irathimo cia Ngai harĩ igũrũ na harĩ thĩ.​—Kũguũrĩrio 20:11–22:5.

• Ũhoro wa kũrĩkĩrĩria.​—Kũguũrĩrio 22:6-21.

Maũndũ mangĩgũteithia gũtaũkĩrũo nĩ ibuku rĩa Kũguũrĩrio

1. Maũndũ marĩa ibuku rĩu rĩarĩrĩirie nĩ mega, ti ma gũtũma andũ arĩa metigĩrĩte Ngai makorũo na guoya. O na gũtuĩka andũ aingĩ makuruhithanagia kiugo “apocalypse” na ũgwati mũnene, ibuku rĩa Kũguũrĩrio rĩambagĩrĩria na rĩkarĩka na kuuga atĩ, arĩa marĩthomaga, magataũkĩrũo, na makahũthĩra maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ warĩo nĩ marĩkoragwo na gĩkeno nĩ ũndũ wa gwĩka ũguo.​—Kũguũrĩrio 1:3; 22:7.

2. Ibuku rĩa Kũguũrĩrio rĩhũthagĩra “cioneki” nyingĩ kana indo ingĩ iria ibatiĩ kuonwo irĩ ta ngerekano.​—Kũguũrĩrio 1:1.

3. Maũndũ maingĩ na indo ingĩ ihũthĩrĩtwo ibuku-inĩ rĩa Kũguũrĩrio nĩ ciarĩrĩirio mabuku-inĩ mangĩ ma Bibilia maandĩkĩtwo mbere:

   • Jehova​—“Ngai ũrĩa wĩ kũrĩa igũrũ matu-inĩ” na Mũũmbi wa indo ciothe.​—Gũcokerithia Maathani 4:39; Thaburi 103:19; Kũguũrĩrio 4:11; 15:3.

   • Jesu Kristo​—“Gatũrũme ka Ngai.”​—Johana 1:29; Kũguũrĩrio 5:6; 14:1.

   • Shaitani ũrĩa Mũcukani​—thũ ya Ngai.​—Kĩambĩrĩria 3:14, 15; Johana 8:44; Kũguũrĩrio 12:9.

   • Babuloni Ũrĩa Mũnene​—o ta Babuloni ya tene (Babeli), nĩ thũ ya Jehova Ngai na andũ ake, na nĩ kĩhumo kĩa maheeni ma ndini.​—Kĩambĩrĩria 11:2-9; Isaia 13:1, 11; Kũguũrĩrio 17:4-6; 18:4, 20.

   • “Iria”​—andũ aganu arĩa mareganaga na Ngai.​—Isaia 57:20; Kũguũrĩrio 13:1; 21:1.

   • Maũndũ mahaanaine na marĩa maakoragwo hema-inĩ ya gũtũnganwo ya tene ĩrĩa yahũthagĩrũo ũthathaiya-inĩ​—nĩ hamwe na ithandũkũ rĩa kĩrĩkanĩro, iria rĩtariĩ ta gĩcicio (kĩraĩ gĩa gwĩthambĩra), matawa, gũcina ũbumba, na kĩgongona gĩa kũrutĩra ihaki.​—Thama 25:10, 17, 18; 40:24-32; Kũguũrĩrio 4:5, 6; 5:8; 8:3; 11:19.

   • Nyamũ​—ikĩrũgamĩrĩra thirikari cia andũ.​—Danieli 7:1-8, 17-26; Kũguũrĩrio 13:2, 11; 17:3.

   • Namba ihũthĩrĩtwo na njĩra ya mũhaano.​—Kũguũrĩrio 1:20; 8:13; 13:18; 21:16.

4. Cioneki icio nĩ cia hĩndĩ ya “mũthenya wa Mwathani” ũrĩa wambĩrĩirie rĩrĩa Ũthamaki wa Ngai wahandirũo 1914 na Jesu akĩambĩrĩria gwathana arĩ Mũthamaki. (Kũguũrĩrio 1:10) Nĩ ũndũ ũcio, no twĩrĩgĩrĩre kũhinga kũrĩa kũnene kwa maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ wa ibuku rĩa Kũguũrĩrio gũkorũo kũrĩ ihinda-inĩ rĩrĩ ritũ.

5. Nĩguo tũtaũkĩrũo nĩ ibuku rĩa Kũguũrĩrio tũrabatara o maũndũ marĩa matũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ Bibilia ĩrĩ yothe na nĩ hamwe na ũũgĩ kuuma kũrĩ Ngai, na ũteithio kuuma kũrĩ arĩa mataũkĩrũo nĩ ibuku rĩu.​—Atũmwo 8:26-39; Jakubu 1:5.