GŨTUĨKA MŨRATA Rĩrĩa Ũrata Ũrĩ Ũgwati-inĩ
Gianni na Maurizio makoretwo marĩ arata kwa ihinda ta rĩa mĩaka 50. No nĩ kũrĩ hĩndĩ ũrata wao warĩ ũgwati-inĩ. Maurizio oigaga ũũ: “Hĩndĩ ĩmwe ndahiũranagia na ũndũ mũritũ, nĩ ndekire mahĩtia manene marĩa maatũmire ũrata witũ ũthũke.” Gianni ongereire ũũ: “Rĩrĩa ndambĩrĩirie kwĩruta Bibilia, Maurizio nĩwe wandutaga. Aarĩ kĩonereria kĩega harĩ niĩ maũndũ-inĩ ma kĩĩroho, na nĩ ũndũ ũcio, ndietĩkagia ũrĩa eekĩte. Ndonaga ta ndakinya mũico tondũ nĩ ndamenyaga atĩ ũrata witũ nĩ ũngĩathirire. Ndaiguaga ndiganĩirio.”
ARATA ega nĩ a bata mũno, na ũrata wa gũtũũra nĩ ũbataraga kũrĩmĩrũo. Rĩrĩa ũrata ũrĩ hakuhĩ kũharagana-rĩ, nĩ kĩĩ kĩngĩũhonokia? No twĩrute maũndũ maingĩ kuuma kũrĩ andũ arĩa magwetetwo thĩinĩ wa Bibilia, arĩa maarĩ arata a ma, no thutha-inĩ ũrata wao ũkĩingĩra ũgwati-inĩ.
RĨRĨA MŨRATA EKA MAHĨTIA
Hatarĩ nganja, Daudi ũrĩa warĩ mũrĩithi na mũthamaki, nĩ aarĩ na arata ega. Jonathani aarĩ ũmwe wa arata ake arĩa ũngĩĩcirĩria. (1 Sam. 18:1) No Daudi nĩ aarĩ na arata angĩ, ta mũnabii Nathani. Bibilia ndĩtaarĩirie rĩrĩa ũrata wao waambĩrĩirie. No hĩndĩ ĩmwe, Daudi nĩ erire Nathani maũndũ marĩa maakoragwo ngoro-inĩ yake ta ũrĩa mũndũ angĩhingũkĩra mũrata ngoro. Daudi nĩ eeriragĩria gwakĩra Jehova nyũmba. No mũhaka mũthamaki akorũo nĩ oyaga na ũritũ mawoni ma Nathani arĩ ta mũratawe na arĩ mũndũ wakoragwo na roho wa Jehova.—2 Sam. 7:2, 3.
O na kũrĩ ũguo, nĩ kũrĩ ũndũ wekĩkire ũgĩtũma ũrata wao ũkorũo ũgwati-inĩ. Mũthamaki Daudi nĩ aatharirie na Bathi-Sheba na thutha ũcio akĩũragithia mũthuriwe Uria. (2 Sam. 11:2-21) Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, Daudi aakoretwo arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova na aarũmagĩrĩra kĩhooto. No agĩcoka agĩka ihĩtia rĩu iritũ mũno. Nĩ kĩĩ kĩahĩtanĩte harĩ mũthamaki ũcio mwega? Hihi nĩ onaga ũritũ wa mĩtugo yake? Hihi eeciragia atĩ no ahithe Ngai ũndũ ũcio eekĩte?
Nathani angĩekire atĩa? Hihi nĩ angĩarekire mũndũ ũngĩ ere mũthamaki ũhoro wa mahĩtia mau make? Andũ angĩ nĩ maamenyete ũrĩa Daudi aabangĩte Uria oragwo. Nĩ kĩĩ kĩngĩagĩtũmire Nathani atindanĩre na ũhoro ũcio, ũndũ ũrĩa hihi ũngĩathũkirie ũrata wao wa ihinda inene? Kwaria ũhoro ũcio o na nĩ kũngĩatũmire Nathani aingĩrie muoyo wake ũgwati-inĩ. Ririkana atĩ Daudi nĩ oragithĩtie Uria ũrĩa ũtaarĩ na mahĩtia.
No Nathani aatũmĩtwo nĩ Ngai. Mũnabii ũcio nĩ aamenyaga atĩ angĩagire kwaria, ũrata wake hamwe na Daudi ndũngĩakorirũo ũhaana ta ũrĩa warĩ hau kabere na thamiri yake nĩ ĩngĩamũthumbũrire. Mũratawe Daudi eekĩte ũndũ warĩ mũgarũ na wendi wa Jehova. Mũthamaki nĩ aabataraga mũno ũteithio nĩguo acokererie njĩra-inĩ ĩrĩa yagĩrĩire. Daudi nĩ aabataraga mũrata wa ma na Nathani aarĩ mũrata ta ũcio. Aathuurire kwambĩrĩria ũhoro ũcio akĩhũthĩra ngerekano ĩngĩahutirie ngoro ya Daudi, ũrĩa warĩ mũrĩithi hau kabere. Nathani nĩ aakinyirie ndũmĩrĩri ya Ngai na eekire ũguo na njĩra ĩngĩateithirie Daudi kuona ũritũ wa mahĩtia make na atindĩkwo kuoya ikinya rĩrĩa rĩagĩrĩire.—2 Sam. 12:1-14.
Ũngĩka atĩa mũrata waku angĩka ihĩtia inene kana mehia maritũ? Nĩ ũndũ mũhũthũ wĩcirie atĩ kũmwĩra ũhoro wa ihĩtia rĩu rĩake no gũthũkie ũrata wanyu. Kana wĩcirie atĩ kwĩra athuri a kĩũngano, arĩa mangĩmũteithia kĩĩroho, ũhoro wa mehia mau make, nĩ gũkunyanĩra ũrata wanyu. Ũngĩka atĩa?
Gianni ũrĩa ũkũgwetetwo hau mbere oigire ũũ: “Nĩ ndonire atĩ nĩ harĩ ũndũ wacenjetie. Maurizio nĩ aatigĩte kũhingũkĩra ngoro ta ũrĩa eekaga hau kabere. Nĩ ndatuire itua rĩa gũthiĩ kwaria nake, o na gũtuĩka ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ niĩ gwĩka ũguo. Ndeyũragia ũũ: ‘Nĩ ũndũ ũrĩkũ ingĩmwĩra atoĩ? Ĩ angĩrakara?’ No ndaririkana maũndũ marĩa mothe twerutĩte hamwe, nĩ ndagĩire na ũmĩrĩru wa kwaria nake. O nake nĩ aandeithĩtie na njĩra o ta ĩyo rĩrĩa ndabataraga ũteithio. Ndiendaga ũrata witũ ũthire, no nĩ ndendaga kũmũteithia tondũ nĩ ndamũrũmbũyagia.”
Maurizio oigaga, “Gianni aaririe atekũhithĩrĩra ũndũ na aaririe ũrĩa kũrĩ. Nĩ ndamenyaga atĩ moimĩrĩro ma matua makwa moru matiokĩte nĩ ũndũ wa mahĩtia make kana ma Jehova. Kwoguo ngĩtĩkĩra kũrũngwo, na thutha wa ihinda ngĩcokereria ũgima wakwa wa kĩĩroho.”
RĨRĨA MŨRATA ARĨ THĨNA-INĨ
Daudi nĩ aarĩ na arata angĩ maarĩ ehokeku harĩ we nginya rĩrĩa aahĩtũkagĩra maũndũ maritũ. Ũmwe wao aarĩ Hushai, ũrĩa Bibilia ĩtaga “mũratawe wa Daudi.” (2 Sam. 16:16; 1 Maũ. 27:33) No kũhoteke Hushai aarĩ ũmwe wa anene arĩa maarutaga wĩra nyũmba-inĩ ya mũthamaki, na aarĩ mũrata wa hakuhĩ mũno wa mũthamaki na rĩmwe nginya nĩ aaheagwo wĩra wa hitho nĩ mũthamaki.
Rĩrĩa mũrũ wa Daudi, Abisalomu, aatunyaga ithe ũthamaki, Aisiraeli aingĩ maanyitire Abisalomu mbaru, no Hushai ndekire ũguo. Rĩrĩa Daudi oraga, Hushai nĩ aamũrũmĩrĩire. Daudi nĩ aaiguire ruo rũnene mũno nĩ ũndũ wa gũkunyanĩrũo nĩ mũrũ wake na andũ amwe arĩa eehokete. O na kũrĩ ũguo, Hushai aaikarire arĩ mwĩhokeku harĩ Daudi, na nĩ eehaarĩirie gũikia muoyo wake ũgwati-inĩ nĩguo ahingie ũndũ ũrĩa ũngĩathararirie mũbango wa Abisalomu. Hushai ndekire ũguo nĩ getha tu ahingie wĩra ũrĩa aahetwo nyũmba-inĩ ya mũthamaki. Onanirie atĩ aarĩ mũrata mwĩhokeku.—2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.
Nĩ ũndũ wa gwĩkĩra ngoro mũno kuona aarĩ na ariũ a Ithe witũ ũmũthĩ marĩ na ũrũmwe mũnene gũtekũmakania wĩra ũrĩa mũndũ ehokeirũo thĩinĩ wa kĩũngano. Nĩ ta moigaga ũũ kũgerera ciĩko ciao: “Ndĩ mũrata waku tondũ ũrĩ wa bata harĩ niĩ, no ti tondũ no mũhaka ngorũo ndĩ mũrata waku.”
Mũrũ wa Ithe witũ wĩtagwo Federico nĩ eyoneire ũndũ ũcio. Nĩ aateithirio mũno nĩ mũrata wake Antonio, hĩndĩ ageragĩra ũndũ mũritũ ũtũũro-inĩ wake. Federico ataaragĩria ũũ: “Rĩrĩa Antonio aathamĩire kĩũngano-inĩ gitũ, twatuĩkire arata o na ihenya. Ithuerĩ twarĩ ndungata cia kĩũngano na nĩ twakenagĩra kũruta wĩra hamwe. Thutha wa kahinda kanini akĩamũrũo gũtuĩka mũthuri wa kĩũngano. Hamwe na gũkorũo arĩ mũrata wakwa, aarĩ kĩonereria kĩega harĩ niĩ maũndũ-inĩ ma kĩĩroho.” Federico agĩcoka akĩgwa mahĩtia-inĩ. Nĩ eethire ũteithio wa athuri o na ihenya, no akĩaga kwagĩrĩra rĩngĩ gũkorũo arĩ ndungata ya kĩũngano kana painia. Antonio eekire atĩa?
Rĩrĩa Federico aageragĩra ũndũ mũritũ, mũratawe Antonio nĩ aamũthikĩrĩirie na akĩmwĩkĩra ngoro
Federico aririkanaga ũũ: “Nĩ ndonaga atĩ Antonio nĩ aamenyaga ũrĩa ndaiguaga. Nĩ aageririe ũrĩa wothe angĩahotire nĩguo andeithie. Nĩ aanũmbũyagia mũno nĩguo njokererie ũgima wakwa wa kĩĩroho, na ndaandiganĩirie o narĩ. Nĩ aanjĩkĩraga ngoro njokererie hinya wakwa wa kĩĩroho itegũkua ngoro.” Antonio ataaragĩria ũũ: “Ndahũthagĩra mahinda maingĩ hamwe na Federico. Ndendaga akorũo na wĩyathi wa kũnjĩra ũrĩa wothe aaiguaga nginya ruo rwake.” Ũndũ wa gĩkeno nĩ atĩ thutha wa ihinda, Federico nĩ aacokereirie ũgima wake wa kĩĩroho na agĩcoka akĩamũrũo rĩngĩ gũtuĩka painia na ndungata ya kĩũngano. Antonio arĩkĩrĩirie na ciugo ici: “O na gũtuĩka rĩu tũtikoragwo kĩũngano-inĩ kĩmwe, tũkoragwo na ũrata mũnene gũkĩra ũrĩa twarĩ naguo hau mbere.”
HIHI NO ŨIGUE TA WATIGANĨRIO?
Ũngĩigua atĩa mũrata waku angĩgũtiganĩria o rĩrĩa ũramũbatara mũno? Ũndũ ũcio no ũgũtuurithie mũno. Hihi no ũhote kũmuohera? Hihi ũrata wanyu no ũcoke rĩngĩ ta ũrĩa warĩ hau mbere?
Ta wĩcirie ũrĩa gwekĩkire harĩ Jesu arĩ hakuhĩ kũrĩkĩrĩria ũtũũro wake gũkũ thĩ. Aahũthĩrĩte mahinda maingĩ hamwe na atũmwo ake ehokeku, na maarĩ na ũrata wa mwanya mũno. Nĩkĩo Jesu aametaga arata ake. (Joh. 15:15) No gwathire atĩa rĩrĩa aanyitirũo? Atũmwo acio nĩ moorire. Petero nĩ oigĩte mbere ya andũ atĩ ndangĩtiganĩria Mwathi wake, no o ũtukũ ũcio nĩ aakanire Jesu!—Mat. 26:31-33, 56, 69-75.
Jesu nĩ aamenyaga atĩ angĩangʼethanĩire na igerio rĩa mũico arĩ wiki. O na kũrĩ ũguo, aarĩ na gĩtũmi gĩa gũkua ngoro, na kũigua atuurithĩtio. No mĩario yake hamwe na arutwo ake ariũka, ndĩonanagia o na hanini atĩ nĩ aakuire ngoro, akĩĩrira, kana akĩigua atuurithĩtio. Jesu ndonire bata wa gũtarĩra arutwo ake mahĩtia marĩa mekĩte o hamwe na ũrĩa mekĩte ũtukũ ũrĩa aanyitirũo.
Handũ ha ũguo, Jesu nĩ omĩrĩirie Petero hamwe na atũmwo arĩa angĩ. Aamonirie atĩ nĩ amehokete na njĩra ya kũmahe motaaro megiĩ wĩra wa kũrutana, ũrĩa wa bata mũno thĩinĩ wa thĩ yothe. Jesu onaga atũmwo acio marĩ o arata ake a hakuhĩ. Matingĩkariganĩrũo nĩ wendo ũrĩa aamonirie. Nĩ mangĩerutanĩirie biũ matikaneke Mwathi wao rĩngĩ ũndũ ta ũcio meekĩte. Ma nĩ atĩ, nĩ maahingirie wĩra ũrĩa Jesu aahete arũmĩrĩri ake marute.—Atũm. 1:8; Kol. 1:23.
Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Elvira oigaga ũũ akĩririkana hĩndĩ ĩmwe maahĩtanĩtie na mũrata wake wĩtagwo Giuliana: “Rĩrĩa Giuliana aanjĩrire atĩ nĩ aatuurirũo nĩ ũndũ wa ũrĩa ndekĩte, ndaiguire ũũru mũno. Aarĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kũrakara. No ũndũ ũrĩa wamakirie nĩ atĩ, nĩ aanjĩciragia mũno na ageciria nginya moimĩrĩro ma ũrĩa ndekĩte. Nĩ ngenaga mũno tondũ Giuliana ndaarorire tu o ũũru ũrĩa ndamwĩkĩte, no aamakagio nĩ thĩna ũrĩa nderehagĩrĩra. Nĩ ndacokeirie Jehova ngatho nĩ gũkorũo na mũrata waigaga maũndũ makwa mbere handũ ha gwĩciria maũndũ moru marĩa ndamwĩkĩte.”
Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mũrata mwega angĩka atĩa rĩrĩa ũrata ũrĩ thĩna-inĩ? Nĩ arĩkoragwo ehaarĩirie kwaria na wendo na atekũhithĩrĩra ũndũ rĩrĩa kũrabatarania. Mũrata ta ũcio arĩkoragwo ahaana ta Nathani na Hushai arĩa maarĩ ehokeku nginya rĩrĩa maũndũ maarĩ maritũ, na agakoragwo ehaarĩirie kuohanĩra o ta Jesu. Hihi wee ũrĩ mũrata wa mũthemba ũcio?