Ũrĩa Ũngĩkenera Wĩra Waku

KŨRIA MAWONI MARĨA MAGĨRĨIRE MEGIĨ WĨRA

Angĩkorũo wĩra waku nĩ wa wabici, wa moko, kana ũngĩ o wothe, nĩ wega kũmenya atĩ “wĩra o wothe mũritũ gũtirĩ ũtarĩ na uumithio.” (Thimo 14:23) Uumithio nĩ ũrĩkũ? Ũndũ ũmwe nĩ atĩ, kũruta wĩra na kĩyo nĩ gũtũteithagia kũhingia mabataro maitũ ma kĩĩmwĩrĩ. Ma nĩ atĩ, Ngai nĩ eranĩire atĩ nĩ arĩhingagia mabataro ma arĩa mamũthathayagia na ngoro yothe. (Mathayo 6:​31, 32) No nĩ erĩgagĩrĩra twĩkĩre kĩyo nĩguo tuone mabataro maitũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire.​—2 Athesalonike 3:10.

Kwoguo, no tuone wĩra witũ ũrĩ ta njĩra ya kũhingia muoroto mũna. Kũruta wĩra nĩ njĩra njega ya kũrũmbũiya mabataro maitũ. Joshua, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 25 oigire ũũ: “Mũndũ kwĩhingĩria mabataro make nĩ ũndũ mwega. Ningĩ angĩkorũo nĩ ũrahota kũrĩhĩra indo iria ũrabatara, nĩ kuonania wĩra waku nĩ ũrahingia muoroto waguo.”

Makĩria ma ũguo, kũruta wĩra na kĩyo nĩ gũtũmaga mũndũ ehe gĩtĩo. O na gũtuĩka wĩra hingo ciothe ndũkoragwo ũrĩ mũhũthũ. Tũngĩĩrutanĩria kũrũmia wĩra ũrĩa twĩ naguo, o na akorũo nĩ tũraigua ũgĩtũnogia kana nĩ mũritũ, nĩ tũrĩiguaga tũiganĩire twamenya atĩ tũreka ũguo nĩ ũndũ twĩ na mawoni marĩa magĩrĩire. Tũngĩkorũo tũtooretie mwerekera wa kwĩyũa wĩra. (Thimo 26:14) Na njĩra ĩyo, wĩra nĩ ũtũmaga tũigue tũiganĩire biũ. Aaron ũrĩa ũkũgwetetwo gĩcunjĩ-inĩ kĩa mbere oigire ũũ: “Nĩ njiguaga wega mũno thutha wa kũruta wĩra mũthenya mũgima. No njigue nogete mũno, na hihi andũ angĩ maage kuona ũrĩa ndĩreka, no nĩ menyaga atĩ harĩ ũndũ ndahingia.”

ĨKĨRA KĨYO BIŨ WĨRA-INĨ WAKU

Bibilia nĩ ĩgathagĩrĩria mũthuri ũrĩa “mũũgĩ na wĩra wake” na mũtumia ũrĩa ‘ũrutaga wĩra na kĩyo na moko make.’ (Thimo 22:29; 31:​13, Holy Bible in Gĩkũyũ) O na kũrĩ ũguo, mũndũ ndatuĩkaga mũũgĩ na wĩra wake ategwĩkĩrĩra kĩyo. Aingĩ aitũ tũtikenagĩra kũruta wĩra ũrĩa tũtoĩ wega. Na tondũ andũ aingĩ matiĩkagĩrĩra kĩyo kũmenya wĩra wao wega, matiũkenagĩra.

Ma nĩ atĩ, mũndũ no erute gũkenera wĩra wa mũthemba o wothe angĩkorũo na muonere ũrĩa wagĩrĩire, ũguo nĩ kuuga atĩ, aige meciria make harĩ kwĩruta ũrĩa angĩruta wĩra ũcio wega makĩria. William, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 24 oigire ũũ: “Rĩrĩa werutanĩria biũ wĩra-inĩ mũna na wona moimĩrĩro maguo, ũiguaga ũiganĩire. No ndũngĩigua ũguo ũngĩaga kwĩrutanĩria kana ũngĩĩthema kũũruta kĩhinyio.”

WĨCIRIE ŨRĨA WĨRA WAKU ŨGUNAGA ARĨA ANGĨ

Wĩtheme mũtego wa gwĩciragia o ũhoro wĩgiĩ mbeca iria ũrona. Handũ ha ũguo, wĩyũrie ciũria ta, ‘Hihi wĩra ũyũ ũrahingia ũndũ ũrĩkũ? Ũngĩaga kũrutwo, kana wage kũrutwo wega-rĩ, gũgũthiĩ atĩa hihi? Wĩra wakwa ũgunaga andũ arĩa angĩ atĩa?’

Kĩũria kĩu kĩa mũico nĩ kĩa bata mũno gwĩciria, tondũ mũndũ nĩ aiguaga aiganĩire ona ũrĩa wĩra wake ũraguna andũ arĩa angĩ. Jesu we mwene oigire ũũ: “Kũheana nĩkuo kũrehage gĩkeno kũrĩ kũheo.” (Atũmwo 20:35) Tũtegũtara arĩa magunĩkaga ĩmwe kwa ĩmwe nĩ wĩra witũ, ta arĩa matwandĩkĩte, kũrĩ na andũ angĩ magunĩkaga kuumana na kĩyo gitũ. Amwe ao nĩ andũ a famĩlĩ ciitũ na arĩa angĩ marabatara ũteithio.

Andũ a famĩlĩ ciitũ. Rĩrĩa mũndũ erutanĩria kũhingĩria andũ a famĩlĩ yake mabataro mao, nĩ amagunaga na njĩra ta igĩrĩ. Njĩra ĩmwe nĩ atĩ, famĩlĩ yake ndĩagaga indo iria cia o mũhaka ũtũũro-inĩ, nĩcio irio, gĩa kwĩhumba, na gĩikaro. Na njĩra ĩyo akahingia wĩra ũrĩa Ngai amwĩhokeire wa ‘gũteithia andũ a gwake mũciĩ.’ (1 Timotheo 5:8) Ya kerĩ, mũndũ wĩrutanagĩria kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro, nĩ aigaga kĩonereria kĩega kĩgiĩ bata wa kũruta wĩra na kĩyo. Shane, ũrĩa ũgwetetwo gĩcunjĩ-inĩ kĩa mbere oigire ũũ: “Baba witũ nĩ kĩonereria kĩega kĩa mũndũ ũkoragwo na mawoni mega megiĩ wĩra. Nĩ mũndũ mwĩhokeku ũkoretwo na kĩyo mũno wĩra-inĩ, ihinda rĩrĩa inene arĩ bundi wa mbaũ. Nĩ ndĩĩrutĩte kuumana na kĩonereria gĩake bata wa kũruta wĩra na moko makwa, gũthondeka indo iria ingĩteithia andũ arĩa angĩ.”

Arĩa marabatara ũteithio. Mũtũmwo Paulo aataarire Akristiano ‘marutage wĩra makĩĩnogagia nĩ getha mone kĩndũ gĩa kũhe mũndũ ũrĩa ũbataire.’ (Aefeso 4:28) Ma nĩ atĩ, tũngĩĩrutanĩria kũhingia mabataro maitũ na ma famĩlĩ ciitũ, no tũgĩe na mweke wa gũteithia nginya arĩa matehotete. (Thimo 3:27) Kwoguo kũruta wĩra na kĩyo no gũtũme tũgĩe na gĩkeno kĩnene kĩrĩa kiumanaga na kũheana.

RUTA MAKĨRIA MA ŨRĨA WĨRĨGĨRĨIRŨO

Jesu oigire ũũ mahunjio-inĩ make marĩa marĩ ngumo ma kĩrĩma-inĩ: “Ũrĩa ũngĩgũtwara na hinya ũthiĩ nake itĩna rĩmwe, thiĩ nake merĩ.” (Mathayo 5:41) Ũngĩhũthĩra atĩa ũtaaro ũrĩa ũrĩ ciugo-inĩ icio wĩra-inĩ waku? Handũ ha kũgeria ũrĩa ũngĩruta wĩra mũnini, geria kuona ũrĩa ũngĩruta makĩria ma ũrĩa ũrerĩgĩrĩrũo. Wĩigĩre mĩoroto; geria kuona kana no ũrute wĩra wega makĩria kana kũũrĩkia na ihenya gũkĩra ũrĩa kwĩrĩgĩrĩirũo. Kenera nginya tũũndũ tũrĩa tũnini twĩgiĩ wĩra waku.

Rĩrĩa weka makĩria ma ũrĩa wĩrĩgĩrĩirũo, no kũhoteke ũkenere wĩra waku makĩria. Nĩkĩ? Tondũ nĩwe ũrebangĩra maũndũ maku. Ũraruta wĩra makĩria tondũ nĩwe ũreyendera no ti kũringĩrĩrio ũraringĩrĩrio. (Filemona 14) Ũndũ-inĩ ũcio, no tũririkane ũtaaro ũyũ ũrĩ thĩinĩ wa Thimo 12:24: “Moko ma mũndũ ũrĩ kĩyo nĩmo magaathana, no kĩgũũta gĩkaarutithio wĩra wa ũkombo.” (Holy Bible in Gĩkũyũ) Nĩ ma, ti andũ aingĩ gatagatĩ-inĩ gaitũ mangĩrutithio wĩra na hinya kana wa ũkombo. O na kũrĩ ũguo, mũndũ ũrĩa wethaga o ũrĩa angĩruta kawĩra kanini, ahota kwĩigua ta arĩ ngombo, hĩndĩ ciothe agĩtindĩkwo kũhingia wendi wa arĩa angĩ. No mũndũ ũrĩa weka makĩria ma ũrĩa erĩgĩrĩirũo, ageka ũguo tondũ nĩwe ũreyendera, aiguaga akĩhota kwĩbangĩra maũndũ make. Na akaigua atĩ nĩwe ũreyatha.

IGA WĨRA HARĨA WAGĨRĨIRE

Kũruta wĩra na kĩyo nĩ ũndũ mwega, no nĩ tũbatiĩ kũririkana atĩ ũtũũro to kũruta wĩra tu. Ma nĩ atĩ, Bibilia ĩkĩraga andũ ngoro makorũo na kĩyo. (Thimo 13:4) No ningĩ ndĩmeeraga meyũrage na wĩra. Kohelethu 4:6 yugaga ũũ: “Nĩ kaba kũiyũkia rũhĩ rũgima na ũhoreri [kũhurũka] gũkĩra kũnyita na ngundi igĩrĩ na mwĩtungumanio wa gwĩthĩnia gũtheri.” Rĩandĩko rĩu rĩratũruta atĩa? Mũndũ wa kwĩyũraga na wĩra no age gũkenera maciaro ma kĩyo gĩake, angĩkorũo wĩra wake woyaga mahinda na hinya wake wothe. Thutha ũcio, wĩra wake ũgatuĩka wa tũhũ ta “mwĩtungumanio wa gwĩthĩnia gũtheri.”

Bibilia no ĩtũteithie kũgĩa na muonere mũigananĩru wĩgiĩ wĩra. O na gũtuĩka yugaga nĩ tũbatiĩ kwĩrutanĩria wĩra-inĩ witũ, nĩ ĩtũtaaraga ‘tũhotage gũkũũrana maũndũ tũgĩthuraga marĩa maagĩrĩire kũrĩ marĩa mangĩ.’ (Afilipi 1:10) Maũndũ marĩa maagĩrĩire kũrĩ marĩa mangĩ nĩ marĩkũ? Maũndũ macio nĩ hamwe na gũkorũo na mahinda hamwe na andũ a famĩlĩ na arata. Mangĩ namo ma bata makĩria nĩ maũndũ ma kĩĩroho, ta gũthoma Kiugo kĩa Ngai na gwĩcũrania igũrũ rĩa kĩo.

Arĩa mageragia kũgĩa na ũigananĩru ũtũũro-inĩ wao no makenere wĩra wao o na makĩria. William, ũrĩa ũgwetetwo hau mbere oigire ũũ: “Mũndũ ũmwe wanyandĩkĩte nĩ kĩonereria kĩega gĩa gũkorũo na mawoni maigananĩru megiĩ wĩra. Arutaga wĩra na kĩyo, na akoragwo na ũrata na andũ arĩa aheaga ũtungata wake tondũ wĩra wake nĩ mwega. No mathaa ma wĩra mathira, nĩ ahotaga kweheria meciria make wĩra-inĩ akamaroria harĩ famĩlĩ na ũthathaiya wake. Na nĩ ũĩ ũndũ ũngĩ? Nĩ ũmwe wa andũ arĩa njũĩ marĩ gĩkeno!”