Mũsamaria Watuĩkire Mũndũ Wa Itũũra Kũna

Ayahudi amwe magoka kũrĩ Jesu arĩ o hakuhĩ na Jerusalemu. Amwe marenda kwĩruta kuuma kũrĩ we na angĩ marenda kũmũgeria. Ũmwe wao, mũrutani wa Watho, akamũũria ũũ: “Mũrutani, ndĩrabatara gwĩka atĩa nĩguo ngaagaya muoyo wa tene na tene?”​—Luka 10:25.

Jesu akamenya atĩ mũndũ ũcio ndaroria nĩguo tu amenye. No kũhoteke arageria gũtega Jesu nĩguo acokie na njĩra ĩkũrakaria Ayahudi. Jesu akamenya atĩ mũndũ ũcio arĩ na macokio ma kĩũria kĩu. Kwoguo akamũcokeria na njĩra ya ũũgĩ ĩgũtũma mũndũ ũcio aguũrie ũrĩa areciria.

Jesu akamũũria: “Kwandĩkĩtwo atĩa thĩinĩ wa Watho? Ũthomaga atĩa?” Mũndũ ũcio nĩ athomete Watho wa Ngai, kwoguo agacokia kũringana na ũrĩa uugĩte. Akagweta ciugo irĩ thĩinĩ wa Gũcokerithia Maathani 6:5 na Maũndũ ma Alawii 19:​18, akoiga: “‘No mũhaka wende Jehova Ngai waku na ngoro yaku yothe na muoyo waku wothe na hinya waku wothe na meciria maku mothe’ na ‘mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendete.’” (Luka 10:​26, 27) Hihi macio nĩmo macokio?

Jesu akeera mũndũ ũcio: “Nĩ wacokia ũrĩa kũrĩ; ĩkaga ũguo na nĩ ũkaaheo muoyo.” No hihi ndeereti yao ĩgũthirĩra hau? Mũndũ ũcio akaga kũiganĩra nĩ macokio macio, tondũ arenda “kwĩyonania atĩ nĩ mũthingu,” na mawoni make moneke atĩ nĩ mega, na atĩ maũndũ marĩa ekagĩra arĩa angĩ nĩ magĩrĩru. Kwoguo akoria: “Mũndũ wa itũũra ritũ kũna nũ?” (Luka 10:​28, 29) Kĩũria kĩu kĩroneka ta kĩrĩ kĩhũthũ, no kĩrĩ na ũritũ mũnene. Na njĩra ĩrĩkũ?

Ayahudi metĩkĩtie atĩ ciugo “mũndũ wa itũũra” ciaragia ũhoro wa arĩa tu marũmagĩrĩra ũndũire wa Kĩyahudi, na no kuoneke ta rĩandĩko rĩa Maũndũ ma Alawii 19:​18, rĩnyitaga mbaru ũndũ ũcio. Mũyahudi o na no oige atĩ “matiĩtĩkĩrĩtio nĩ Watho” kũnyitanĩra na andũ matarĩ Ayahudi. (Atũmwo 10:28) Kwoguo mũndũ ũcio na hihi amwe a arutwo a Jesu meyonaga marĩ athingu tondũ wa gwĩkĩra Ayahudi arĩa angĩ maũndũ ma ũtugi. Ĩndĩ no mage kuonia mũndũ ũtarĩ Mũyahudi ũtugi, tondũ ti “mũndũ wa itũũra.”

Hihi Jesu ekũrũnga muonere ũcio atĩa atekũrakaria mũndũ ũcio na Ayahudi angĩ? Ageka ũguo na njĩra ya kũheana rũgano, akoiga: “Kwarĩ mũndũ waikũrũkaga oimĩte Jerusalemu erekeire Jeriko, akĩhobanĩrio nĩ atunyani, makĩmũtunya nguo, makĩmũhũũra, na magĩthiĩ, makĩmũtiga arĩ hakuhĩ gũkua.” Jesu agathiĩ na mbere akoiga: “Na gũgĩkinya atĩrĩ, mũthĩnjĩri-Ngai ũmwe nĩ aaikũrũkaga barabara-inĩ ĩyo, no rĩrĩa aamuonire, akĩhĩtũkĩra mũkĩra ũcio ũngĩ. O nake Mũlawii, rĩrĩa aakinyire hau na akĩmuona, akĩhĩtũkĩra mũkĩra ũcio ũngĩ. No Mũsamaria ũmwe wagereire barabara-inĩ ĩyo agĩkinya harĩ we, na rĩrĩa aamuonire, akĩringwo nĩ tha.”​—Luka 10:​30-33.

Hatarĩ nganja, mũndũ ũcio ũraheo rũgano nĩ Jesu nĩ oĩ atĩ athĩnjĩri-Ngai aingĩ na Alawii arĩa mateithagĩrĩria hekarũ-inĩ maikaraga Jeriko. Rĩrĩa maracoka kuuma hekarũ-inĩ, no mũhaka mathiĩ rũgendo rwa kilomita ta 23. Njĩra ĩyo no ĩkorũo ĩrĩ njũru, nĩ ũndũ wa atunyani arĩa mehithagĩra andũ. Kwoguo mũthĩnjĩri-Ngai na Mũlawii mangĩkora Mũyahudi arĩ thĩna-inĩ-rĩ, githĩ matiagĩrĩirũo nĩ kũmũteithia? Rũgano-inĩ rwa Jesu, akonania atĩ matiekire ũguo. Ũrĩa waheanire ũteithio nĩ Mũsamaria, mũndũ wa rũrĩrĩ rũrĩa Ayahudi mathũire.​—Johana 8:48.

Mũsamaria aateithirie Mũyahudi ũcio wahũũrĩtwo na njĩra ĩrĩkũ? Jesu agathiĩ na mbere gũtaarĩria akoiga: “Akĩmũkuhĩrĩria, akĩmuoha na akĩmũitĩrĩria maguta na ndibei kũrĩa aatihangĩtio. Agĩcoka akĩmũhaicia igũrũ rĩa nyamũ yake mwene akĩmũtwara mũkawa-inĩ na akĩmũtungata. Mũthenya ũyũ ũngĩ akĩruta dinari igĩrĩ agĩcinengera mwene mũkawa, na akĩmwĩra: ‘Mũtungate, na kĩrĩa gĩothe ũkũhũthĩra makĩria ma ici, nĩ ngakũrĩha rĩrĩa ngaacoka.’”​—Luka 10:​34, 35.

Thutha wa kũheana rũgano rũu, Jesu Mũrutani Mũnene, akoria mũndũ ũcio kĩũria gĩkĩ gĩa gũtũma ecirie: “Harĩ andũ acio atatũ-rĩ, wee ũkuona ta arĩ ũrĩkũ watuĩkire mũndũ wa itũũra harĩ mũndũ ũcio wahobanĩirio nĩ atunyani?” No gũkorũo mũndũ ũcio nĩ araigua hinya kũgweta “Mũsamaria,” kwoguo agacokia ũũ: “Nĩ ũrĩa wamwĩkĩire ciĩko cia tha.” Jesu agacoka akonania ũrutani wa rũgano rũu, akamwĩra: “Gĩthiĩ na wĩkage ũguo wee mwene.”​—Luka 10:​36, 37.

Githĩ ĩyo ti njĩra njega ya kũrutana! Korũo Jesu erire mũndũ ũcio atĩ arĩa matarĩ Ayahudi o nao nĩ andũ a itũũra-rĩ, hihi mũndũ ũcio na Ayahudi angĩ arĩa megũthikagĩrĩria nĩ mangĩtĩkĩrire ũguo? Kwahoteka matingĩtĩkĩrire. Ĩndĩ, na njĩra ya kũheana rũgano rũhũthũ rũrĩ na maũndũ athikĩrĩria moĩ, macokio ma kĩũria, “Mũndũ wa itũũra ritũ kũna nũ?” makoneka wega. Mũndũ ũrĩa ũkoragwo arĩ mũndũ wa itũũra kũna nĩ ũrĩa wonanagia wendo na ũtugi ta ũrĩa Maandĩko matwĩraga twĩke.