Ithuĩ Tũkuaga Nĩkĩ?
“Igũrũ rĩa tũcũmbĩrĩ tuothe twa tũrĩma nĩ gũkiru rĩu, tũcũmbĩrĩ-inĩ tuothe twa mĩtĩ ndũraigua o na karũheehũ; nyoni ii toro mĩtĩ-inĩ: eterera; o narua wee o tacio nĩũrĩhurũka.”—JOHANN WOLFGANG VON GOETHE, MŨTUNGI-MACAĨRI MŨJĨRĨMANI.
1, 2. (a) Andũ mombirũo marĩ na tamaa ĩrĩkũ? (b) Andũ erĩ a mbere maarĩ na maica ma mũthemba ũrĩkũ?
NGAI ombire andũ marĩ na tamaa ya gũtũũra tene na tene. Ma nĩ atĩ, Bibilia yugaga atĩ we nĩekĩrire “tene na tene thĩinĩ wa ngoro ciao.” (Kohelethu 3:11, NW) No Ngai nĩekire ũndũ makĩria o ma kũhe andũ tamaa ya gũtũũra tene na tene. O na ningĩ nĩaamaheire mweke wa gwĩka ũguo.
2 Aciari aitũ a mbere, Adamu na Hawa, mombirũo marĩ akinyanĩru, matarĩ na kaũgũ o na karĩkũ ka hakiri kana ka mwĩrĩ. (Gũcokerithia Maathani 32:4) Tecirie ũguo—matiarĩ na ruo o na rũrĩkũ rwa gũtũũra, o na kana guoya mũũru kana mahangaĩko! Na makĩria, Ngai aamaigire thĩinĩ wa gĩikaro kĩega gĩa paradiso. Ngai aatuĩte atĩ mũndũ angĩatũũrire tene na tene na atĩ thutha-inĩ thĩ ĩngĩaiyũrirũo nĩ rũciaro rwake rũkinyanĩru. (Kĩambĩrĩria 1:31; 2:15) Kwoguo-rĩ, ithuĩ tũkuaga nĩkĩ?
Kwaga Gwathĩka Kũrehage Gĩkuũ
3. Muoyo wa tene na tene wa Adamu na Hawa wehocetie harĩ kĩĩ?
3 Ngai aathire Adamu ũũ: “Mũtĩ o wothe ũrĩa wĩ mũgũnda ũyũ-rĩ, nĩũrekereirio ũũrĩage; no rĩrĩ, mũtĩ ũrĩa wa kũmenyithania wega o na ũũru, ndũkanaũrĩe, nĩ gũkorũo mũthenya ũrĩa ũkaũrĩa, no mũhaka ũgakua.” (Kĩambĩrĩria 2:16, 17) Kwoguo muoyo wa tene na tene wa Adamu na Hawa wehocetie wathĩki-inĩ wao harĩ Ngai.
4. Rĩrĩa Adamu na Hawa mehirie-rĩ, nĩũndũ kĩ mateire itanya rĩo rĩa gũtũũra tene na tene thĩinĩ wa Paradiso?
4 O na kũrĩ ũguo-rĩ, kĩeha nĩ atĩ Adamu na Hawa nĩmaagire gwathĩkĩra watho wa Ngai. (Kĩambĩrĩria 3:1-6) Nĩũndũ wa gwĩka ũguo, magĩtuĩka ehia, tondũ ‘kwĩhia nĩ kũrega watho.’ (1 Johana 3:4) Moimĩrĩro magĩtuĩka atĩ Adamu na Hawa rĩu magĩkorũo matirĩ na itanya rĩa muoyo wa tene na tene. Tondũ kĩ? Tondũ “mũcara wa wĩhia nĩ gĩkuũ.” (Aroma 6:23) Kwoguo, akĩmenyithania ituĩro rĩa cira igũrũ rĩa Adamu na Hawa, Ngai oigire ũũ: “Wee ũrĩ o rũkũngũ, ningĩ ũgacoka ũtuĩke o rũkũngũ.” Aciari aitũ a mbere nĩmaaingatirũo kuuma thĩinĩ wa gĩikaro kĩao gĩa Paradiso. Mũthenya o ro ũcio mehirie, Adamu na Hawa makĩambĩrĩria ikinya rĩa gũkua kahora kahora.—Kĩambĩrĩria 3:19, 23, 24.
‘Gĩkuũ Gĩgĩkĩhunja Kũrĩ Andũ Othe’
5. Gĩkuũ kĩahunjire atĩa kũrĩ rũruka ruothe rwa andũ?
5 Rĩu mehia magĩkorũo makoreire thĩinĩ wa Adamu na Hawa. Tondũ ũcio-rĩ, matingĩahotire kũgĩa na rũciaro rũkinyanĩru, o ta ũrĩa rĩũmba rĩrĩ na mahĩtia rĩtangĩhota kuuma kĩndũ gĩkinyanĩru. (Ayubu 14:4) Ma nĩ atĩ, gũciarũo o guothe kwa mũndũ kuonanagia atĩ aciari aitũ a mbere nĩmaateire abia nginyanĩru na muoyo wao wa tene na tene na wa rũciaro rwao. Mũtũmwo Mũkristiano Paulo aandĩkire ũũ: “Kwĩhia kwa mũndũ ũmwe-rĩ, nĩkuo gwatũmire mehia matonye gũkũ thĩ, nakĩo gĩkuũ gĩgĩtonya nĩ ũndũ wa mehia; tondũ ũcio gĩkuũ gĩgĩkĩhunja kũrĩ andũ othe, nĩ gũkorũo nĩmaakĩĩhirie othe.”—Aroma 5:12; gerekania Thaburi 51:5.
6. Ithuĩ tũkuaga nĩkĩ?
6 Ũmũthĩ asayansi matiũĩ nĩũndũ kĩ andũ makũraga na magakua. O na kũrĩ ũguo-rĩ, Bibilia ĩtaaragĩria atĩ tũkuaga tondũ tũciaragwo tũrĩ na mehia, tũgaĩte ũndũ ũcio kuuma kũrĩ aciari aitũ a mbere. No gũtuĩkaga atĩa rĩrĩa twakua?