ŨTHUTHURIA INTANETI-INĨ
Ũthuthuria
INTANETI-INĨ
Gĩkũyũ
ũ
  • ĩ
  • ũ
  • BIBILIA
  • MABUKU
  • MĨCEMANIO
  • kr gĩc. 9 kar. 87-97
  • Moimĩrĩro ma Kũhunjia​—‘Mĩgũnda Rĩu nĩ Yerũhĩte Ĩgethwo’

Hatirĩ video.

Tũrekere, nĩ hagĩa thĩna kũhingũra video ĩyo.

  • Moimĩrĩro ma Kũhunjia​—‘Mĩgũnda Rĩu nĩ Yerũhĩte Ĩgethwo’
  • Ũthamaki wa Ngai nĩ Ũrathana!
  • Ciongo Nini
  • Ũhoro Ũhaanaine
  • Rĩĩtana na Kĩĩranĩro
  • Mũthamaki Witũ nĩ Aratongoria Wĩra-inĩ Mũnene wa Magetha
  • Ũrĩa Moimĩrĩro ma Magetha Maarathĩtwo Kũgerera Ngerekano
  • Kĩrĩa Gĩtũmaga Ndungata Ciothe cia Jehova Ikorũo na Gĩkeno
  • “Kuuma o Rĩrĩa Riũa Rĩkũratha Nginya o Rĩgĩthũa”
  • Mĩgũnda Nĩyerũhĩte Kũgethwo
    Ũtungata Witũ wa Ũthamaki—2010
  • Kũnyitanĩra Wĩrainĩ wa Magetha Tũkenete
    Inĩrai Jehova
Ũthamaki wa Ngai nĩ Ũrathana!
kr gĩc. 9 kar. 87-97

GĨCUNJĨ GĨA 9

Moimĩrĩro ma Kũhunjia ‘Mĩgũnda rĩu Nĩ Yerũhĩte Ĩgethwo’

MUOROTO WA GĨCUNJĨ GĨKĨ

Kuonania ũrĩa Jehova atũmĩte mbeũ cia ma ikũre

1, 2. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmire arutwo a Jesu magege? (b) Nĩ kũgetha kwa mũthemba ũrĩkũ Jesu aaragĩrĩria?

MŨTHENYA ũmwe Jesu eerire arutwo ake ũũ: ‘Tiirai maitho, mũbare mĩgũnda, muone atĩ rĩu nĩ yerũhĩte ĩgethwo.’ Nao makĩrora mwena ũrĩa Jesu aamonagia, no handũ ha kuona mĩgũnda yerũhĩte, makĩona ĩrurĩte tondũ caĩri yakoretwo o hĩndĩ yamera. Ũndũ ũcio ũgĩtũma magege mũno. Kwahoteka meyũririe atĩrĩ, ‘nĩ kĩĩ gĩkũgethwo na nĩguo tũtigĩtie mĩeri mĩingĩ nĩguo ihinda rĩa magetha rĩkinye?’​—Joh. 4:35.

2 No Jesu ndaaragia ũhoro wa kũgetha irio iria ciahandĩtwo mĩgũnda-inĩ. Ithenya rĩa ũguo, aahũthagĩra ihinda rĩu kũruta arutwo ake maũndũ merĩ ma bata megiĩ kũgetha na njĩra ya kĩĩroho, ũguo nĩ kuuga gũcokanĩrĩria andũ kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano. Nĩ maũndũ marĩkũ macio? Nĩguo tũmamenye, reke tũthuthurie ũhoro ũcio makĩria.

Rĩĩtana na Kĩĩranĩro

3. (a) Kwahoteka nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu oige atĩ: ‘Mĩgũnda nĩ yerũhĩte ĩgethwo’? (Rora kohoro ka magũrũ-inĩ.) (b) Jesu aatarĩirie ciugo icio atĩa?

3 Kwarĩ mwaka wa 30, hakuhĩ na taũni ya Asamaria yetagwo Sukaru rĩrĩa Jesu aaragia na arutwo ake ũhoro ũcio. Rĩrĩa arutwo ake maaingĩrire taũni-inĩ ĩyo, Jesu aatigirũo gĩthima-inĩ harĩa aaheire mũtumia ũmwe ũhoro wa ma na mũtumia ũcio agĩtaũkĩrũo na ihenya bata wa guo. Arutwo a Jesu maacoka, mũtumia ũcio agĩthiĩ Sukaru atengʼerete, nĩguo akeere andũ a kwao maũndũ ma magegania marĩa eerutĩte. Ciugo ciake nĩ ciagucĩrĩirie andũ mũno, na aingĩ ao magĩthiĩ gĩthima-inĩ nĩguo makone Jesu. No kũhoteke atĩ hĩndĩ ĩyo, rĩrĩa Jesu aaikirie maitho mbere ya mĩgũnda akĩona kĩrĩndĩ kĩa Asamaria gĩũkĩte na kũrĩa maarĩ, nĩrĩo aagwetire ciugo ici: ‘Tiirai maitho, mũbare mĩgũnda, muone atĩ rĩu nĩ yerũhĩte ĩgethwo.’a Na nĩguo onanie atĩ aaragĩrĩria magetha ma kĩĩroho, akĩongerera ciugo ici: ‘Ũrĩa ũgethaga nĩ aracokanĩrĩria irio cia kũhirũo muoyo-inĩ wa tene na tene.’​—Joh. 4:5-30, 36.

4. (a) Jesu aarutanire maũndũ marĩkũ merĩ ma bata megiĩ magetha? (b) Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ?

4 Jesu aarutanire maũndũ marĩkũ merĩ ma bata megiĩ magetha ma kĩĩroho? Wa mbere, wĩra ũcio nĩ wa mĩtũkĩ. Rĩrĩa oigire atĩ ‘mĩgũnda nĩ yerũhĩte ĩgethwo,’ eekagĩra arũmĩrĩri ake ngoro magĩe kĩyo gĩa kũhunjia. Nĩguo onie arutwo ake bata wa kwĩhĩka, ongereire ũũ: “Ũrĩa ũgethaga [nĩ araamũkĩra] mũcara.” Wĩra wa magetha nĩ waambĩrĩirie, kwoguo gũtiarĩ na ihinda rĩa kũmaĩrĩria. Wa kerĩ, aruti wĩra me na gĩkeno. Jesu oigire atĩ ahandi na agethi nĩ ‘megũkenanĩra hamwe.’ (Joh. 4:35b, 36) O ta ũrĩa Jesu aakenire nĩ kuona ‘Asamaria aingĩ makĩmwĩhoka,’ noguo arutwo ake mangĩkagĩa na gĩkeno makĩruta wĩra wa kũgetha na ngoro yothe. (Joh. 4:39-42) Ũndũ ũcio wekĩkire mahinda-inĩ ma Jesu nĩ wa bata mũno harĩ ithuĩ tondũ nĩ wonanagia maũndũ marĩa mekĩkaga ihinda-inĩ rĩrĩ kũrĩ na wĩra mũnene makĩria wa kũgetha. Hihi magetha ma matukũ maya maambĩrĩirie rĩ? Nĩa manyitaga itemi wĩra-inĩ ũcio? Moimĩrĩro makoretwo marĩ marĩkũ?

Mũthamaki Witũ nĩ Aratongoria Wĩra-inĩ Mũnene wa Magetha

5. Nũũ ũtongoragia wĩra-inĩ wa magetha, na kĩoneki kĩa Johana kĩonanagia atĩa atĩ wĩra ũcio nĩ wa mĩtũkĩ?

5 Kĩoneki-inĩ kĩrĩa Johana onirio, Jehova nĩ aaguũririe atĩ nĩ aamũrĩte Jesu atongorie wĩra ũcio wa magetha. (Thoma Kũguũrĩrio 14:14-16.) Thĩinĩ wa kĩoneki kĩu, Jesu onekaga arĩ na thũmbĩ ya thahabu na rũhiũ rwa kũgetha. “Thũmbĩ ya thahabu” ĩrĩa Jesu eekĩrĩte mũtwe yonanagia atĩ nĩwe Mũthamaki ũrĩa ũrathana. Naruo “rũhiũ rũũgĩ rũa igetha” rũrĩa aanyitĩte ruonanagia wĩra wake arĩ Mũgethi. Jehova aatĩtĩrithirie atĩ wĩra ũcio nĩ wa mĩtũkĩ rĩrĩa oigire ũũ kũgerera mũraika: “Irio cia thĩ nĩirĩkĩtie kũũma.” Hatarĩ nganja, ‘ihinda rĩa kũgetha nĩ ikinyu’ kwoguo gũtirĩ na ihinda rĩa kũmaĩrĩria. Jesu nĩ aathĩkire rĩrĩa Ngai aamwĩrire ‘aikie rũhiũ rwake,’ na agĩĩka ũguo na njĩra ya gũcokanĩrĩria andũ aingĩ gũkũ thĩ. Kĩoneki kĩu kĩa magegania nĩ kĩratũririkania o rĩngĩ atĩ ‘mĩgũnda nĩ yerũhĩte ĩgethwo.’ Hihi kĩoneki kĩu nĩ gĩtũteithagia kũmenya rĩrĩa wĩra ũcio wa magetha waambĩrĩirie? Ĩĩ nĩ gĩtũteithagia!

6. (a) “Hĩndĩ ya magetha” yambĩrĩirie rĩ? (b) Wĩra wa kũgetha “irio cia thĩ” waambĩrĩirie rĩ? Taarĩria.

6 Tondũ kĩoneki kĩa Johana thĩinĩ wa Kũguũrĩrio mũrango wa 14 kĩronania Jesu, o we Mũgethi, ekĩrĩte thũmbĩ-rĩ (mũhari wa 14), ũndũ ũcio ũronania atĩ nĩ aarĩkĩtie gũtuwo Mũthamaki mwaka-inĩ wa 1914. (Dan. 7:13, 14) Kahinda kanini thutha ũcio, Jesu akĩĩrũo ambĩrĩrie kũgetha (mũhari wa 15). Ngerekano ya Jesu ĩgiĩ kũgetha ngano o nayo nĩ yonanagia atĩ maũndũ mangĩarũmanĩrĩire o ũguo. Oigire ũũ: “Hĩndĩ ya magetha, nĩyo ithirĩro-inĩ rĩa mahinda maya.” Kwoguo, hĩndĩ ya magetha na ithirĩro rĩa mahinda maya ciambĩrĩirie ihinda-inĩ rĩmwe mwaka wa 1914. (Mat. 13:30, 39) Kũringana na ũtaũku ũrĩa tũrĩ naguo, no tuuge atĩ wĩra wa kũgetha waambĩrĩirie mĩaka ĩigana ũna thutha wa Jesu gũtuĩka Mũthamaki. Kuuma mwaka wa 1914 nginya kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mwaka wa 1919, Jesu aambire kũruta wĩra wa gũtheria arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta. (Mal. 3:1-3; 1 Pet. 4:17) Thutha ũcio mwaka-inĩ wa 1919, hĩndĩ ya kũgetha “irio cia thĩ” ĩkĩambĩrĩria. Atekũrĩa marĩĩgu, Jesu akĩhũthĩra ngombo ĩrĩa ĩĩhokekete ĩrĩa aakoretwo aamũra, nĩguo ĩteithie ariũ a Ithe witũ kuona ũrĩa wĩra wa kũhunjia wabataraga mĩtũkĩ. Reke tuone ũrĩa gwathiire.

7. (a) Nĩ ũthuthuria ũrĩkũ wateithirie ariũ a Ithe witũ kuona atĩ wĩra wa kũhunjia warĩ wa mĩtũkĩ? (b) Ariũ a Ithe witũ meekĩrirũo ngoro meke atĩa?

7 Ngathĩti ya Mũrangĩri ya Julaĩ mwaka wa 1920 yoigire ũũ: “Thutha wa gũthuthuria Maandĩko nĩ kuonekete atĩ kanitha nĩ ũheetwo gĩtĩo kĩnene gĩa gũtwarĩra andũ ndũmĩrĩri ĩgiĩ ũthamaki.” Kwa ngerekano, ciugo iria irĩ ũrathi-inĩ wa Isaia nĩ ciateithirie ariũ a Ithe witũ kuona atĩ ndũmĩrĩri ya Ũthamaki yarĩ ĩhunjio thĩinĩ wa thĩ yothe. (Isa. 49:6; 52:7; 61:1-3) Matiamenyaga ũrĩa ũndũ ũcio ũngĩahingirio, no nĩ maarĩ na ma atĩ Jehova nĩ angĩamahingũrĩire njĩra. (Thoma Isaia 59:1.) Nĩ ũndũ wa gũtaũkĩrũo wega makĩria nĩ ũrĩa wĩra wa kũhunjia wabataraga mĩtũkĩ, ariũ a Ithe witũ nĩ meekĩrirũo ngoro mongerere kĩyo kĩao ũtungata-inĩ. Maaiyũkirie ũndũ ũcio atĩa?

8. Ariũ a Ithe witũ maataũkĩirũo nĩ maũndũ marĩkũ merĩ megiĩ wĩra wa kũhunjia mwaka wa 1921?

8 Ngathĩti ya Mũrangĩri ya Dicemba 1921 yoigire ũũ: “Mwaka ũyũ nĩguo ũkoretwo ũrĩ mwega biũ harĩ mĩaka ĩrĩa ĩngĩ; na andũ aingĩ nĩ maiguĩte ndũmĩrĩri ya ũhoro wa ma mwaka-inĩ wa 1921 gũkĩra mwaka ũngĩ o wothe.” Yongereire ũũ: “Harĩ o na wĩra ũngĩ mũingĩ wa kũruta. . . . Nĩ tũũrutei tũkenete.” Ũndũ ũcio ũronania atĩ ariũ a Ithe witũ nĩ maataũkĩirũo nĩ maũndũ merĩ ma bata megiĩ wĩra wa kũhunjia marĩa Jesu eerire arutwo ake atĩ: Wĩra ũcio nĩ wa mĩtũkĩ, na atĩ aruti wĩra me na gĩkeno.

9. (a) Ngathĩti ya Mũrangĩri yoigire atĩa igũrũ rĩgiĩ wĩra wa kũgetha mwaka-inĩ wa 1954, na yoigire ũguo nĩkĩ? (b) Gũkoretwo na wongerereku ũrĩkũ wa ahunjia thĩinĩ wa thĩ yothe ihinda-inĩ rĩa mĩaka 50 mĩhĩtũku? (Rora mũcoro ũrĩ na kĩongo “Wongerereku wa Thĩ Yothe.”)

9 Mĩaka-inĩ ya 1930, thutha wa ariũ a Ithe witũ gũtaũkĩrũo atĩ kĩrĩndĩ kĩnene kĩa ngʼondu ingĩ nĩ kĩngĩamũkĩrire ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, wĩra wa kũhunjia nĩ wongererekire makĩria. (Isa. 55:5; Joh. 10:16; Kũg. 7:9) Moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? Ahunjia a ndũmĩrĩri ya Ũthamaki mongererekire kuuma 41,000 mwaka wa 1934 nginya 500,000 mwaka wa 1953! Nĩkĩo ngathĩti ya Mũrangĩri ya Dicemba 1, 1954 yoigire ũũ: “Wĩra ũyũ wa magetha wa thĩ yothe ũhingĩte nĩ ũndũ wa roho wa Jehova na hinya wa Kiugo gĩake.”b​—Zek. 4:6.

WONGEREREKU WA THĨ YOTHE

Bũrũri

1962

1987

2013

Australia

15,927

46,170

66,023

Brazil

26,390

216,216

756,455

Faranja

18,452

96,954

124,029

Italy

6,929

149,870

247,251

Japan

2,491

120,722

217,154

Mexico

27,054

222,168

772,628

Nigeria

33,956

133,899

344,342

Philippines

36,829

101,735

181,236

Amerika (U.S.)

289,135

780,676

1,203,642

Zambia

30,129

67,144

162,370

WONGEREREKU WA ARUTWO A BIBILIA

1950

234,952

1960

646,108

1970

1,146,378

1980

1,371,584

1990

3,624,091

2000

4,766,631

2010

8,058,359

Ũrĩa Moimĩrĩro ma Magetha Maarathĩtwo Kũgerera Ngerekano

10, 11. Ngerekano ya kahĩndĩ ga karatarĩ yonanagia maũndũ marĩkũ megiĩ gũkũra?

10 Thĩinĩ wa ngerekano iria aaheanaga ciĩgiĩ Ũthamaki, Jesu nĩ aatarĩirie wega moimĩrĩro ma wĩra wa magetha. Rekei tũthuthurie ngerekano ya kahĩndĩ ga karatarĩ na ĩrĩa ĩgiĩ ndawa ya kũimbia. Tũkwarĩrĩria makĩria ũrĩa ngerekano icio ihingĩtio matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria.

11 Ngerekano ya kahĩndĩ ga karatarĩ. Nĩ kũrĩ mũndũ wahandire kahĩndĩ ga karatarĩ. Gaakũra, gagĩtuĩka mũtĩ ũrĩa nyoni cia rĩera-inĩ ciathiaga kũraara honge-inĩ ciaguo. (Thoma Mathayo 13:31, 32.) Nĩ maũndũ marĩkũ megiĩ gũkũra monanĩtio ngerekano-inĩ ĩyo? (1) Gĩkĩro kĩrĩa kahĩndĩ kau gaakũrire nakĩo nĩ kĩa magegania. “O na gaakorũo ge kanini gũkĩra mbeũ ciothe,” gaatuĩkire mũtĩ ũrĩ na “honge nene.” (Mar. 4:31, 32) (2) No mũhaka kangĩakũrire. Rĩrĩa kahĩndĩ kau “kaahandwo-rĩ, gagakũra.” Jesu ndoigire, “No gakũre.” Handũ ha ũguo, oigire ũũ: “Gagakũra.” Gatingĩagirĩrĩirio gũkũra. (3) Mũtĩ ũcio nĩ wagucagĩrĩria ageni na makona ha kũraara. ‘Nyoni cia rĩera-inĩ ciokaga kũraara honge-inĩ ciaguo.’ Maũndũ macio matatũ mahaanaine atĩa na wĩra wa kũgetha na njĩra ya kĩĩroho ũrĩa ũrarutwo matukũ-inĩ maya?

12. Ngerekano ya kahĩndĩ ga karatarĩ ĩkonainie atĩa na magetha ma mahinda maya? (Rora nginya mũcoro ũrĩ na kĩongo “Wongerereku wa Arutwo a Bibilia.”)

12 (1) Gĩkĩro gĩa gũkũra: Ngerekano ĩyo yonanagia gũkũra kwa ũhoro wa Ũthamaki o hamwe na kĩũngano gĩa Gĩkristiano. Kuuma mwaka wa 1919, aruti wĩra me kĩyo nĩ makoretwo magĩcokanĩrĩrio thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano. Kahinda-inĩ kau, aruti wĩra maarĩ anini, no nĩ mongererekire na ihenya. Kahĩndĩ kau gakũrĩte na njĩra ya magegania kuuma kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mĩaka ya 1900 nginya ũmũthĩ. (Isa. 60:22) (2) Gũkũra nĩ kwa o mũhaka: Kĩũngano gĩa Gĩkristiano gĩkoretwo gĩgĩkũra na njĩra ĩtangĩhota kũgirĩrĩrio. Gũtekũmakania nĩ mĩhĩnga ĩigana atĩa ĩigĩtwo nĩ thũ cia Ngai, kahĩndĩ kau nĩ gaathiire o na mbere gũkũra gatekũgirĩrĩrio nĩ mĩhĩnga ĩyo. (Isa. 54:17) (3) Handũ ha kũraara: “Nyoni cia rĩera-inĩ” iria ithiaga kũraara mũtĩ-inĩ ũcio, irũgamĩrĩire andũ aingĩ arĩa marĩ na ngoro njega kuuma mabũrũri ta 240 arĩa metĩkĩrĩte ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na makaingĩra kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano. (Ezek. 17:23) Marĩ kũu nĩ maamũkagĩra irio cia kĩĩroho, makahurũkio, na makagitĩrũo.​—Isa. 32:1, 2; 54:13.

Nyoni cia mĩthemba ĩtiganĩte irĩ mũtĩ-inĩ wa karatarĩ

Ngerekano ya kahĩndĩ ga karatarĩ yonanagia atĩ arĩa marĩ thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano nĩ magĩaga na ũikaro o ũndũ ũmwe na ũgitĩri (Rora kĩbungo gĩa 11, 12)

13. Ngerekano ya ndawa ya kũimbia yonanagia maũndũ marĩkũ megiĩ gũkũra?

13 Ngerekano ĩgiĩ ndawa ya kũimbia. Rĩrĩa mũtumia ongereire ndawa ya kũimbia mũtu-inĩ, ndawa ĩyo yatũmire mũtu ũcio wothe ũimbe. (Thoma Mathayo 13:33.) Nĩ maũndũ marĩkũ megiĩ gũkũra monanĩtio ngerekano-inĩ ĩyo? Reke tũthuthurie maũndũ merĩ. (1) Gũkũra nĩ kũrehaga ũgarũrũku. Ndawa ya kũimbia yatheremire “kinya mũtu ũcio wothe ũkĩimbio nĩyo.” (2) Gũkũra nĩ gũtheremaga. Ndawa ĩyo yaimbirie ‘ibaba ciothe ithatũ cia mũtu.’ Maũndũ macio merĩ maringaine atĩa na kũgetha gwa kĩĩroho kwa mahinda maya?

14. Ngerekano ya ndawa ya kũimbia ĩkonainie atĩa na magetha ma mahinda maya?

14 (1) Kũgarũrũka: Ndawa ya kũimbia ĩrũgamĩrĩire ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, naguo mũtu ũkarũgamĩrĩra andũ. O ta ũrĩa mũtu ũgarũrũkaga wakimwo hamwe na ndawa ya kũimbia, noguo ngoro cia andũ igarũrũkaga thutha wa gwĩtĩkĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. (Rom. 12:2) (2) Gũtherema: Gũtherema kwa ndawa ya kũimbia kũrũgamĩrĩire gũtherema kwa ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. Ndawa ya kũimbia ĩtheremaga ĩkaingĩra mũtu-inĩ wothe. O ũndũ ũmwe na ũguo, ndũmĩrĩri ya Ũthamaki nĩ ĩtheremete nginya “ituri ciothe cia thĩ.” (Atũm. 1:8) Ũndũ ũcio ningĩ nĩ ũronania atĩ ndũmĩrĩri ya Ũthamaki nĩ ĩtheremete nginya thĩinĩ wa icigo iria wĩra wa kũhunjia ũgirĩtio, o na gũtuĩka andũ aingĩ no maage kuona wĩra ũcio ũgĩthiĩ na mbere.

15. Ciugo iria irĩ thĩinĩ wa Isaia 60:5, 22 ihingĩte atĩa? (Rora nginya mathandũkũ marĩ na kĩongo “Jehova Nĩ Aatũmire Kũhoteke” karatathi-inĩ ka 93, na “Ũrĩa ‘Nyũmba Ĩrĩa Nyinyi Ĩtuĩkĩte Rũrĩrĩ rwĩ na Hinya’” karatathi-inĩ ka 96-97.)

15 Mĩaka ta 800 mbere ya Jesu kũheana ngerekano icio, Jehova nĩ aarathĩte kũgerera Isaia ũrĩa wĩra wa kũgetha na njĩra ya kĩĩroho ũngĩahingirio matukũ-inĩ maya, na gĩkeno kĩrĩa ũngĩarehire.c Aatarĩirie atĩ andũ mangĩoimire “kũndũ kũraya mũno” moke thĩinĩ wa ithondeka rĩake. Akĩaranĩria na “Jerusalemu” ĩrĩa ũmũthĩ ĩrũgamĩrĩirũo nĩ aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte gũkũ thĩ, oigire ũũ: “Nĩũkona wega, warĩrio ũtheri, o nayo ngoro yaku nĩĩgacanjamũka o na ĩigue wega nĩ ũrĩa ĩmakũkĩte, tondũ indo ciothe iria ikuuagwo ikagerio igũrũ rĩa iria rĩrĩa inene, o ta ũrĩa ciingĩhĩte, nĩikerekerio harĩ wee, o naguo ũtonga wa ndũrĩrĩ ũrehwo harĩ wee.” (Isa. 60:1, 4, 5, 9) Ciugo icio nĩ cia ma biũ! Mahinda-inĩ maya, andũ arĩa matungatĩire Jehova ihinda iraya nĩ macanjamũkaga nĩ kuona ũrĩa mũigana wa ahunjia a Ũthamaki mabũrũri-inĩ mao wongererekete, kuuma andũ anini nginya andũ ngiri nyingĩ.

Kĩrĩa Gĩtũmaga Ndungata Ciothe cia Jehova Ikorũo na Gĩkeno

16, 17. Gweta gĩtũmi kĩmwe kĩrĩa gĩtũmaga ‘mũhandi na mũgethi makenanĩre hamwe.’ (Rora nginya gathandũkũ karĩ na kĩongo “Ũrĩa Trakti Igĩrĩ Ciahutirie Ngoro Igĩrĩ Gĩcigo-inĩ kĩa Amazon.”)

16 Ririkana ũrĩa Jesu eerire arutwo ake atĩ: ‘Ũrĩa ũgethaga nĩ aracokanĩrĩria irio cia kũhirũo muoyo-inĩ wa tene na tene, nĩguo mũhandi na mũgethi makenanĩre hamwe.’ (Joh. 4:36) ‘Tũkenanagĩra hamwe’ atĩa tũkĩruta wĩra wa kũgetha wa thĩ yothe? Twĩkaga ũguo na njĩra cigana ũna. Reke tũthuthurie njĩra ithatũ.

17 Wa mbere, nĩ tũkenaga kuona itemi rĩrĩa Jehova akoragwo narĩo wĩra-inĩ ũcio. Rĩrĩa tũrahunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, tũkoragwo tũkĩhanda mbeũ. (Mat. 13:18, 19) Narĩo rĩrĩa twateithia mũndũ gũtuĩka mũrũmĩrĩri wa Kristo, tũkagetha maciaro. Na ithuothe nĩ tũkenaga mũno tuona ũrĩa Jehova atũmaga mbeũ cia Ũthamaki ‘imere na igakũra.’ (Mar. 4:27, 28) Mbeũ imwe iria tũhandaga imeraga thutha-inĩ na ikagethwo nĩ andũ angĩ. No gũkorũo waneyonera ũndũ ta ũrĩa wonetwo nĩ mwarĩ wa Ithe witũ Joan wa kuuma Britain, ũrĩa wabatithirio mĩaka 60 mĩhĩtũku. Oigire ũũ: “Ndanacemania na andũ makanjĩra atĩ nĩ ndaahandire mbeũ ngoro-inĩ ciao rĩrĩa ndamahunjĩirie mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku. O na itekũmenya, aarĩ na ariũ a Ithe witũ angĩ nĩ meerutire Bibilia hamwe nao na makĩmateithia gũtuĩka ndungata cia Jehova. Nĩ ngenaga nĩ gũkorũo atĩ mbeũ iria ndahandire nĩ ciakũrire na ikĩgethwo.”​—Thoma 1 Akorintho 3:6, 7. 

JEHOVA NĨ AATŨMIRE KŨHOTEKE

JESU oigire atĩ, “Maũndũ marĩa matangĩhoteka nĩ andũ nĩmahotekaga nĩ Ngai.” (Luk. 18:27) Aingĩ aitũ nĩ tuonete ũũma wa ciugo icio. O na gũtuĩka andũ amwe nĩ merutanagĩria kũgirĩrĩria wĩra wa kũhunjia-rĩ, Jehova nĩ atũteithĩtie kũũruta.

Zacharie

Zacharie Elegbe (arĩ na mĩaka 66, aabatithirio 1963) oigire ũũ aririkana ũrĩa Aira a Jehova maagunĩkire rĩrĩa wĩra wao wagirĩtio bũrũri-inĩ wa Benin: “Kũrĩ mwaka wa 1976, rĩrĩa twarĩ ahunjia 2,300, thirikari nĩ yatũgiririe gũthiĩ na mbere na wĩra witũ na ĩkĩruta watho atĩ mũkaana ũcio wanĩrĩrũo kũgerera redio na thiomi ciothe cia bũrũri ũcio. Gũtiaiguĩtwo ũndũ ta ũcio rĩngĩ. O na gũtuĩka aikari a Benin maragia makĩria ma thiomi 60, matukũ-inĩ macio tabarĩra cia redio ciamemerekagio na thiomi ithano tu. Nĩ ũndũ ũcio, rĩrĩa ũhoro wĩgiĩ kũgirio kwa wĩra witũ wamemerekirio na thiomi ciothe, andũ ngiri nyingĩ arĩa maaikaraga icigo cia kũraihu makĩigua ũhoro witũ riita ria mbere. Meyũragia atĩrĩ, ‘Aira a Jehova nĩa, na wĩra wao ũragirio nĩkĩ?’ Thutha-inĩ, rĩrĩa twakinyire icigo-inĩ icio, andũ aingĩ nĩ meetĩkĩrire ũhoro wa ma na ihenya mũno.” Ũmũthĩ, kũrĩ na Aira a Jehova makĩria ma 11,500 bũrũri-inĩ wa Benin.

Mariya

Mariya Zinich (arĩ na mĩaka 74, aabatithirio 1957): “Rĩrĩa ndaarĩ na kĩndũ mĩaka 12, famĩlĩ itũ yothe nĩ yathamirio kuuma Ukraine tũgĩtwarũo Siberia bũrũri-inĩ wa Russia. O na gũtuĩka thirikari nĩ yerutanagĩria mũno gũtũniina thĩinĩ wa mabũrũri marĩa maarĩ rungu rwa Ngwatanĩro ya Sovieti, twathiaga o na mbere kũingĩha. Kuona wongerereku ũcio wa magegania o na thengia ya ũkararia mũnene, nĩ gwatũmire njĩtĩkie atĩ wĩra ũyũ nĩ wa Jehova. Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũũgirĩrĩria!” Mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ wĩtagwo Mariya (arĩ na mĩaka 73, aabatithirio 1960) oigire ũũ: “Nĩ ũndũ wa ũrĩa ariũ a Ithe witũ maathamĩirio Siberia nĩ thirikari, andũ aingĩ arĩa maatũũraga kũu nĩ maagĩire mweke wa kũigua ũhoro wa ma.”

Jesús

Jesús Martín (arĩ na mĩaka 77, aabatithirio 1955) oigire ũũ: “Rĩrĩa nderutire ũhoro wa ma, kwarĩ na Aira a Jehova 300 gũkũ bũrũri-inĩ wa Spain. Mwaka-inĩ wa 1960 nĩ tuokĩrĩirũo na njĩra nene makĩria. Thirikari yaheire borithi watho wa kũniina Aira a Jehova othe. Hĩndĩ ĩyo tũtionaga ũrĩa tũngĩkahota kũhunjia ũhoro mwega bũrũri-inĩ wothe. Tuonaga ta gũtarĩ ũndũ tũngĩahotire gwĩka nĩ ũndũ wa mĩhĩnga mĩingĩ ĩrĩa yatũgiragĩrĩria. No ũmũthĩ, kũrĩ na Aira a Jehova hakuhĩ 111,000 bũrũri-inĩ wa Spain. Thutha wa kwĩyonera wongerereku ũcio o na kũrĩ na ũkararia, nĩ ngĩĩte na ma atĩ Jehova arĩ hamwe na ithuĩ, gũtirĩ ũndũ ũtangĩhoteka!”

18. Rĩandĩko rĩa 1 Akorintho 3:8 rĩonanĩtie gĩtũmi kĩrĩkũ gĩa gũkena?

18 Wa kerĩ, nĩ tũkenaga twaririkana ciugo ici cia Paulo: ‘Gũtirĩ ũtakaaheo ũtungati wake mwene kũringana na wĩra wĩ mĩnoga ũrĩa we mwene arutĩte.’ (1 Kor. 3:8) O mũruti wĩra aheagwo kĩheo kũringana na wĩra ũrĩa arutĩte, no ti kũringana na moimĩrĩro ma wĩra ũcio. Ũndũ ũcio no wĩkĩre ngoro mũno arĩa mahunjagia icigo iria itarĩ moimĩrĩro manene. Maitho-inĩ ma Ngai, Mũkristiano o wothe ũrĩa ũnyitanagĩra wĩra-inĩ wa kũhanda na ngoro yake yothe nĩ ‘aciaraga maciaro maingĩ,’ na nĩ ũndũ ũcio e na gĩtũmi kĩega gĩa gũkena.​—Joh. 15:8; Mat. 13:23.

19. (a) Ũrathi wa Jesu thĩinĩ wa Mathayo 24:14 ũkonainie atĩa na gĩkeno gitũ? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kũririkana o na tũngĩaga kũgĩa na mũrutwo wa Bibilia?

19 Wa gatatũ, nĩ tũkenaga nĩ gũkorũo wĩra witũ nĩ ũhingagia ũrathi. Ta wĩcirie icokio rĩa Jesu rĩrĩa arutwo ake maamũririe ũũ: “Kĩmenyithia kĩa rĩrĩa ũgoka, o na gĩa ithirĩro rĩa mahinda maya, nĩ kĩrĩkũ?” Aameerire atĩ ũndũ ũmwe ũrĩ kĩmenyithia-inĩ kĩu nĩ wĩra wa kũhunjia thĩinĩ wa thĩ yothe. Hihi aaragia ũhoro wa wĩra wa gũtua andũ arutwo? Aca. Oigire ũũ: ‘Ũhoro-ũyũ-mwega wa ũthamaki nĩũkahunjio thĩ yothe, ũtuĩke ũira.’ (Mat. 24:3, 14) Nĩ ũndũ ũcio, kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki kana kũhura mbeũ, nĩ ũndũ ũmwe ũrĩ kĩmenyithia-inĩ kĩu. Kwoguo, nĩ tũririkanage atĩ o na tũngĩaga kũgĩa na moimĩrĩro mega ma gũtua andũ arutwo, nĩ tũhingagia wĩra wa kũruta “ũira.”d Gũtekũmakania ũrĩa andũ mekũiyũkia ndũmĩrĩri itũ, nĩ tũnyitaga itemi harĩ kũhingia ũrathi ũrĩa warathĩtwo nĩ Jesu, na tũgakenera gũkorũo tũrĩ “arutithania wĩra hamwe na Ngai.” (1 Kor. 3:9) Githĩ kĩu ti gĩtũmi kĩega gĩa gũkena!

“Kuuma o Rĩrĩa Riũa Rĩkũratha Nginya o Rĩgĩthũa”

20, 21. (a) Ciugo iria irĩ thĩinĩ wa Malaki 1:11 irahinga atĩa? (b) Ũtuĩte itua rĩa gwĩka atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ wĩra wa kũgetha, na nĩkĩ?

20 Jesu nĩ aateithirie arutwo ake kuona wĩra wa magetha ũrĩ wa mĩtũkĩ. Kwambĩrĩria mwaka wa 1919 gũthiĩ na mbere, Jesu nĩ akoretwo agĩteithia arũmĩrĩri ake a mahinda maya mataũkĩrũo nĩ ũndũ ũcio. Moimĩrĩro nĩ atĩ, andũ a Ngai nĩ mongereire kĩyo wĩra-inĩ ũcio. Gũtirĩ mũndũ kana ũndũ ũngĩgirĩrĩria wĩra wa kũgetha. O ta ũrĩa mũnabii Malaki aarathĩte, ũmũthĩ wĩra wa kũhunjia ũrarutwo “kuuma o rĩrĩa riũa rĩkũratha nginya o rĩgĩthũa.” (Mal. 1:11) Nĩ ma, kuuma irathĩro nginya ithũĩro, ahandi na agethi marutaga wĩra na magakenanĩra hamwe gũtekũmakania kũrĩa mangĩkorũo marĩ thĩinĩ wa thĩ. Na kuuma rũcinĩ nginya hwaĩ-inĩ, tũrutaga wĩra na mĩtũkĩ.

21 Rĩrĩa twaikia maitho na thutha mĩaka 100 mĩhĩtũku tũkona ũrĩa gakundi kanini ka ndungata cia Jehova gatuĩkĩte “rũrĩrĩ rũĩ hinya mũno,” ngoro citũ nĩ ‘icanjamũkaga.’ (Isa. 60:5, 22) Rekei gĩkeno kĩu hamwe na wendo witũ harĩ Jehova, “Mwathani mwene magetha,” itũtindĩke kũhingia itemi ritũ harĩ kũrĩkia wĩra ũyũ mũnene wa kũgetha!​—Luk. 10:2.

a Rĩrĩa Jesu oigire ‘mĩgũnda rĩu nĩ yerũhĩte,’ kwahoteka aaragĩrĩria nguo cia rangi mwerũ iria hihi ciekĩrĩtwo nĩ kĩrĩndĩ kĩa Asamaria kĩrĩa gĩokaga kũrĩ we.

b Nĩguo ũmenye makĩria ũhoro wĩgiĩ mĩaka ĩyo na ĩrĩa yarũmĩrĩire, tũragwĩkĩra ngoro ũthome ibuku rĩa Mashahidi wa Yehova—Wapiga-Mbiu wa Ufalme wa Mungu karatathi ka 425-520, rĩrĩa rĩtaarĩirie maũndũ marĩa maahingirio kũgerera wĩra wa magetha kuuma mwaka wa 1919 nginya 1992.

c Ha ũhoro makĩria wĩgiĩ ũrathi ũyũ, thoma ibuku rĩa Unabii wa Isaya—Nuru kwa Wanadamu Wote II, karatathi ka 303-320.

d Arutwo a Bibilia nĩ maakoretwo mataũkĩirũo wega nĩ ũndũ ũcio wa bata. Ngathĩti ya Zion’s Watch Tower ya Novemba 15, 1895, yoigire ũũ: “Korũo no gũcokanĩrĩrio ngano nini tu, ũira wĩgiĩ ũhoro wa ma no ũheanwo na njĩra nene mũno. . . . Othe no mahunjie injiri.”

Nĩ Ũtaũkĩirũo Wega nĩ Maũndũ ma Ũthamaki?

  • Ũthamaki ũhingĩtie maũndũ marĩkũ megiĩ magetha ma kĩĩroho?

  • Ngerekano ya kahĩndĩ ga karatarĩ na ya ndawa ya kũimbia iragwĩkĩra ngoro atĩa kũhingia ũtungata waku?

  • Twĩna itũmi irĩkũ cia gũkena rĩrĩa tũrĩ ũtungata-inĩ?

ŨRĨA TRAKTI IGĨRĨ CIAHUTIRIE NGORO IGĨRĨ GĨCIGO-INĨ KĨA AMAZON

Antônio Simões

Antônio Simões

MŨTHURI ũmwe wa kĩũngano mwĩhokeku ũrĩ na mĩaka 91 wĩtagwo Antônio Simões nĩ aririkanaga wega ũrĩa ithe na mamawe maamenyire ũhoro wa ma kũgerera trakti igĩrĩ iria ciacabĩtwo nĩ Aira a Jehova. Oririe ageni maamũcereire ũũ: “Hihi no mwende kũigua karũgano kau?” Nao makĩmwĩra, “Ĩĩ tũganĩre.” Agĩikara thĩ maitho make macangararĩte na acanjamũkĩte nĩguo amaganĩre rũgano rũu.

“Baba eetagwo Zeno na aarĩ mũhunjia wa kanitha wa Baptist. Kũrĩ mwaka wa 1931, nĩ aathire gĩcagi-inĩ kĩmwe kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ mũno gĩcigo-inĩ kĩa Amazon gũceerera mũtumia ũmwe wa kanitha wao. Arĩ kũu, nĩ onire trakti igĩrĩ ciaragia ũhoro wa Bibilia. Mũtumia ũcio aacikorete kanitha-inĩ no ndaamenyaga nũũ wacitigĩte kuo. Trakti ĩmwe yaaragĩrĩria ũhoro wa icua, nayo ĩyo ĩngĩ ũhoro wa kũriũka. Baba nĩ aahutirio ngoro mũno nĩ maũndũ marĩa aathomire. O rĩmwe akĩririkana mũthuri wa mwarĩ wa nyina ũrĩa mũkũrũ wetagwo Guilherme, ũrĩa watũũraga amwĩraga ũũ: ‘Niĩ ndiĩtĩkĩtie nĩ kũrĩ icua. Ngai ũrĩ wendo ndangĩthondeka handũ ta hau.’ Nĩ ũndũ wa kwĩrirĩria mũno kuonia Guilherme trakti icio, baba akĩingĩra gatarũ gake agĩthiĩ rũgendo rwa mathaa manana nginya Manaquiri, itũũra rĩ hakuhĩ na taũni ya Manaus, kũrĩa Guilherme aaikaraga.

Antônio Simões anyitĩte mbica igĩrĩ cia kĩũngano kĩa mbere Manaquiri gĩcigo-inĩ kĩa Amazonas bũrũri-inĩ wa Brazil

Kĩũngano kĩa mbere gĩcigo-inĩ kĩa Amazonas bũrũri-inĩ wa Brazil

“Baba na mama maarĩkia gũthuthuria trakti icio, moigire ũũ: ‘Ĩno nĩyo ma!’ Matekũrĩa marĩĩgu, makĩandĩkĩra wabici ya rũhonge ya Brazil, makĩhoya mabuku. Baba agĩtiga wĩra wa kũhunjia kanitha-inĩ ũcio, na marĩ na mama makĩambĩrĩria kũhunjia ndũmĩrĩri ya Bibilia gĩcigo-inĩ kĩu. Andũ maamũkĩrire ndũmĩrĩri ĩyo wega ũũ atĩ thutha wa mwaka ũmwe, nĩ kwagĩĩte kĩũngano itũũra-inĩ rĩa Manaquiri. Thutha wa kahinda kanini, andũ 70 nĩ maathiaga mĩcemanio-inĩ, ũndũ ũrĩa watũmire kĩũngano kĩu gĩkorũo kĩrĩ kĩnene makĩria thĩinĩ wa Brazil mahinda-inĩ macio.” Antônio agĩtithia hanini agĩcoka akĩũria ageni ake ũũ: “Githĩ ti ũndũ wa gũcanjamũra kũigua ũrĩa ndũmĩrĩri ya Ũthamaki yaingĩrire Amazon?” Hatarĩ nganja, nĩ ũndũ wa gũcanjamũra mũno. Tũbegũ twĩrĩ, tũrĩa twarĩ trakti igĩrĩ iria ciaragia ũhoro wa Bibilia, twahurunjirũo Amazon, tũkĩgĩa mĩri, tũgĩkũra nginya tũgĩtuĩka kĩũngano kĩrĩ na riri. Ũmũthĩ, Kĩũngano kĩa Manaquiri kĩrĩa kĩrĩ na mĩaka 83 tokĩo tu kĩrĩ gĩcigo-inĩ kĩa Amazonas bũrũri-inĩ wa Brazil, no nĩ kĩmwe kĩa ciũngano 143 iria irĩ kuo!

ŨRĨA ‘NYŨMBA ĨRĨA NYINYI ĨTUĨKĨTE RŨRĨRĨ RWĨ NA HINYA’

“NYŨMBA ĩrĩa nyinyi nĩĩkongerereka ĩtuĩke andũ ngiri, o nayo ĩrĩa ĩtarĩ andũ aingĩ ĩtuĩke rũrĩrĩ rũĩ hinya mũno. Niĩ Jehova nĩ niĩ ngeka ũndũ ũcio narua ihinda rĩaguo rĩakinya.” (Isa. 60:22) Ũrathi ũcio ũhingĩte atĩa? Kũhinga kwa ũrathi ũcio kũhutĩtie atĩa Aira a Jehova arĩa matungatĩte ihinda iraihu kũndũ gũtiganĩte thĩinĩ wa thĩ?

Börje Nilsson

Börje Nilsson (arĩ na mĩaka 84, aabatithirio 1943) oigire ũũ: “Nĩ ndirikanaga mũrũ wa Ithe witũ ũmwe mũitĩrĩrie maguta warĩ kolpota mĩaka-inĩ ya 1920. Rĩrĩa aaheirũo wĩra wa kũhunjia hakuhĩ nuthu ya bũrũri wa Sweden, nĩ aathĩkire na akĩambĩrĩria kũhunjia, na rĩu wĩra wake hamwe na wa andũ angĩ ehokeku nĩ ũgĩĩte maciaro! Mahinda-inĩ maya tũkoragwo tũrĩ ahunjia makĩria ma 22,000. O na gũtuĩka rĩu nĩ njikangĩtie tũmĩaka, ndĩrenda gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova ndĩ mwathĩki. Tũtingĩmenya maũndũ mega marĩa Jehova atũigĩire.”

Etienne Esterhuyse

Etienne Esterhuyse (arĩ na mĩaka 83, aabatithirio 1942): “Ũmũthĩ, nĩ ngegaga mũno nĩ kuona ũrĩa andũ a Jehova bũrũri-inĩ wa Afrika ya Mũhuro mongererekete na njĩra nene kuuma andũ 1,500 mwaka wa 1942 nginya makĩria ma 94,000 mahinda-inĩ maya. Wĩtĩkio wakwa nĩ wĩkĩragwo hinya nĩ ũndũ wa gũkorũo thĩinĩ wa ithondeka inene ta rĩrĩ!”

Keith Gaydon

Keith Gaydon (arĩ na mĩaka 82, aabatithirio 1948): “Kuona ũrĩa mũigana wa ahunjia wongererekete bũrũri-inĩ wa Britain kuuma andũ 13,700 mwaka wa 1948 nginya hakuhĩ andũ 137,000 ũmũthĩ, nĩ kũndeithagia kuona atĩ nĩ ma wĩra ũyũ nĩ wa Jehova. Korũo nĩ hinya wa andũ gũtingĩahotekire, no ‘magegania’ ma Jehova nĩ matũmĩte kũhoteke.”​—Tham. 15:11.

Ulrike Krolop

Ulrike Krolop (arĩ na mĩaka 77, aabatithirio 1952): “Thutha wa Mbaara ya Kerĩ ya Thĩ, ciũngano iria ciarĩ bũrũri-inĩ wa Njĩrĩmani nĩ ciekĩrirũo hinya nĩ kĩyo kĩa Aira a Jehova arĩa momĩrĩirie kũnyarirũo hĩndĩ ya Nazi. Tondũ tũtieingĩranĩtie na mbaara, nĩ twahotire kũũmĩrĩria andũ arĩa maakuĩte ngoro. Kwa ihinda rĩa mĩaka 60 mĩhĩtũku, nĩ ndĩyoneire ũrĩa roho wa Ngai ũtongoretie andũ ake. Ũmũthĩ, nĩ tũkenaga mũno kuona tũrĩ Aira a Jehova makĩria ma 164,000!”

Mariya Brinetskaya

Mariya Brinetskaya (arĩ na mĩaka 77, aabatithirio 1955): “Ndabatithirio ũtukũ kũrĩ na nduma ndumanu nĩguo ndikanyitwo nĩ thigari. Mũthuri wakwa nĩ aacokire agĩtwarũo kambĩ ĩmwe ya kũherithĩria andũ yarĩ kũraihu nĩ ũndũ wa gũkorũo arĩ Mũira wa Jehova. Nĩ ndahũthĩrire ũũgĩ, ngĩthiĩ na mbere kũhunjia itũũra-inĩ ritũ gũkũ Russia, na andũ amwe magĩĩtĩkĩra ũhoro wa ma. Mahinda-inĩ macio, gũtiarĩ na aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ. Nĩ ngenaga mũno nĩ ũndũ rĩu kũrĩ na Aira a Jehova makĩria ma 168,000 gũkũ Russia!”

Kimiko Yamano

Kimiko Yamano (arĩ na mĩaka 79, aabatithirio 1954): “Rĩrĩa ndamenyire atĩ twarĩ ahunjia 10,000 bũrũri-inĩ wa Japan mwaka-inĩ wa 1970, nĩ ndaakenire mũno nginya ngĩita maithori ma gĩkeno na ngĩĩhĩta ũũ mbere ya Jehova: ‘Ndĩrenda gũkorũo ndĩ mwĩhokeku harĩ we ũtũũro wakwa wothe.’ Ta wĩcirie ũrĩa ngenaga ũmũthĩ nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ ahunjia makĩrĩa ma 216,000!”

Daniel Odogun

Daniel Odogun (arĩ na mĩaka 83): “Rĩrĩa ndabatithirio mwaka wa 1950, kwarĩ na ahunjia 8,000 bũrũri-inĩ wa Nigeria. Ũmũthĩ, twĩ makĩria ma ahunjia 351,000! Hĩndĩ ya igomano, nĩ ngenaga mũno ndona kũrĩ na andũ aingĩ, na ngeciria igũrũ rĩgiĩ rĩandĩko rĩa Hagai 2:7. Hatarĩ nganja, Jehova nĩ arathingithia ndũrĩrĩ, nacio indo iria ciĩriragĩrio igoka kũrĩ we. No ndĩrutanagĩria o ũrĩa wothe ingĩhota wĩra-inĩ wa kũhunjia, tondũ rĩrĩa ndĩrahunjia nĩ ta ngoragwo ngiuga, ‘Nĩ ngatho Jehova!’”

Carlos Silva

Carlos Silva (arĩ na mĩaka 79): “Rĩrĩa ndabatithirio mwaka wa 1952, kwarĩ na Aira a Jehova 5,000 bũrũri-inĩ wa Brazil. Mwaka-inĩ ũcio, twekĩire kĩgomano nyũmba-inĩ ĩmwe ya mathako ma kũmenyeria mwĩrĩ taũni-inĩ ya São Paulo. No ngaari igĩrĩ tu ciaigĩtwo nja. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe akĩnyonereria kĩhaaro kĩarĩ hakuhĩ gĩĩtagwo Pacaembu, akĩnjũria atĩrĩ, ‘Nĩ ũkuona ta kwĩ hĩndĩ tũkaiyũra kĩhaaro kĩrĩa?’ Ũndũ ũcio wonekaga ta ũtangĩhoteka, no kũrĩ mwaka wa 1973, kĩhaaro kĩu kĩaiyũrĩtwo nĩ andũ 94,586! Ũmũthĩ, kũrĩ na makĩria ma aarĩ na ariũ a Ithe witũ 767,000 gũkũ Brazil. Nĩ ũndũ wa gũcanjamũra mũno kuona wongerereku ũcio!”

Carlos Cázares

Carlos Cázares (arĩ na mĩaka 73): “Mwaka-inĩ wa 1954 rĩrĩa ndabatithirio, bũrũri wa Mexico warĩ na ahunjia 10,500. Kwarĩ na bata mũnene wa aruti wĩra ũũ atĩ ndatuirũo mũrori wa mũthiũrũrũko ndĩ na mĩaka 21. Gĩkoretwo kĩrĩ kĩrathimo kĩnene kwĩyonera ũrathi wa Isaia 60:22 ũkĩhinga. Rĩu kũrĩ na makĩria ma ahunjia 806,000 arĩa marathoma na arutwo a Bibilia makĩria ma milioni ĩmwe! Ũcio nĩ ũndũ wa gũcanjamũra mũno!”

    Mabuku ma Gĩkũyũ (1991-2025)
    Uma
    Ingĩra
    • Gĩkũyũ
    • Tũma
    • Thondeka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mawatho ma Ũhũthĩri
    • Ũigi wa Hitho
    • Mpangilio wa Faragha
    • JW.ORG
    • Ingĩra
    Tũma