Wee no wĩtĩkanie na Rogelio? Harĩ maũndũ maya marũmĩrĩire-rĩ, nĩ ũrĩkũ wee ũngĩtĩkania naguo?

• Gũtirĩ Shaitani; maũndũ marĩa moru makoragwo kuo nĩmo Shaitani.

• Nĩ kũrĩ Shaitani, no ndatindanagĩra na andũ.

• Shaitani nĩ kĩũmbe kĩrĩ hinya gĩa kĩĩroho, kĩrĩa gĩtũmaga andũ meke maũndũ moru.

O ũmwe wa maũndũ macio nĩ wĩtĩkĩtio nĩ andũ milioni nyingĩ. No hihi-rĩ, nĩ kũramakania nĩ mawoni marĩkũ magĩrĩire? Angĩkorũo gũtirĩ Shaitani-rĩ, arĩa metĩkĩtie arĩ kuo nĩ mahĩtithĩtio. Angĩkorũo Shaitani arĩ kuo no ndatindanagĩra na andũ-rĩ, arĩa mamwĩtigĩrĩte mekaga ũguo hatarĩ gĩtũmi. Angĩkorũo Shaitani nĩ kĩũmbe kĩhĩtithagia andũ na wara-rĩ, no akorũo arĩ ũgwati mũnene gũkĩra ũrĩa andũ aingĩ meciragia.

Reke tũthuthurie ũrĩa Maandĩko Matheru macoketie ciũria ici: Shaitani nĩ kĩĩ kana nũũ, nĩ maũndũ marĩa moru makoragwo kuo-ĩ, kana nĩ kĩũmbe kĩa roho? Angĩkorũo Shaitani nĩ kĩũmbe kĩrĩ muoyo-rĩ, hihi no gĩkorũo kĩrĩ ũgwati harĩ wee? Na angĩkorũo nĩguo-rĩ, ũngĩgitĩra atĩa?

Nĩ ũndũ mũhũthũ gwĩtĩkia atĩ Shaitani ũrĩa tũthomaga thĩinĩ wa Bibilia nĩ maũndũ marĩa moru makoragwo kuo. No hihi ũguo nĩguo Bibilia ĩrutanaga kũna? Angĩkorũo nĩguo-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmaga Bibilia yonanie Shaitani makĩaranĩria na Jesu Kristo, na Ngai Mwene Hinya Wothe? Ta wĩcirie ũhoro wa ndeereti igĩrĩ ta icio.

RĨRĨA SHAITANI AARANĨIRIE NA JESU

Rĩrĩa Jesu aambĩrĩirie ũtungata wake, Mũcukani nĩ aageririe kũmũgucĩrĩria na magerio matatũ ngũrani. Rĩa mbere, nĩ aageririe Jesu ahũthĩre na mwĩyendo hinya ũrĩa aahetwo nĩ Ngai, nĩguo ehũnie we mwene. Ningĩ Mũcukani akĩgeria Jesu egũithie nĩguo eyonanie. Marigĩrĩrio-inĩ, Shaitani akĩĩrĩra Jesu mothamaki mothe ma thĩ wona egũithia thĩ amũgooce. Jesu nĩ aareganire na maũndũ macio matatũ aageririo namo, na aamũcokagĩria na kũmũgwetera Maandĩko.​​—Mathayo 4: ​1-​11; Luka 4:​1-​13.

Hihi Jesu aaragĩria ũ? Hihi nĩ ũndũ mũna mũũru warĩ thĩinĩ wake? Kũringana na Maandĩko, Jesu “aanagerio maũndũ-inĩ mothe o ta ithuĩ, tiga atĩ ndaigana kwĩhia o na atĩa.” (Ahibirania 4:​15) Ningĩ Bibilia yugaga ũũ: “Ndaigana kwĩhia, o na kana agĩkorũo akĩaria maũndũ ma wara na kanua gake.” (1 Petero 2:​22) Jesu aarĩ mũkinyanĩru, na nĩ aarũmirie wĩkindĩru wake. Ndetĩkĩririe ũndũ o na ũmwe mũũru ũkũre thĩinĩ wake. Ma nĩ atĩ, Jesu ndaaragia na ũndũ mũru wĩ thĩinĩ wake; no aaragia na kĩũmbe kĩĩ muoyo.

Ningĩ kwaranĩria kũu nĩ kuonanagia ũira ũngĩ makĩria wa atĩ, Shaitani nĩ kĩũmbe kĩĩ muoyo.

• Ririkana atĩ Mũcukani eerĩire Jesu mothamaki mothe ma thĩ angĩekire gĩĩko kĩmwe tu gĩa kũmũgooca. (Mathayo 4:​8, 9) Ciĩranĩro ici ingĩarĩ ũndũ ũtarĩ ho korũo Shaitani ti kĩũmbe kĩĩ muoyo. Makĩria ma ũguo, Jesu ndeekĩrĩire nganja atĩ mothamaki mothe me rungu rwa Shaitani.

• Thutha wa Jesu gũtooria magerio-rĩ, Mũcukani “akĩmũtiga nginya ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩkoneka.” (Luka 4:​13, The Holy Bible in Gĩkũyũ 2013) Wee ũkuona atĩa hihi? Haha haronania Shaitani nĩ ũndũ mũna mũũru-ĩ, kana nĩ thũ ĩhotorete?

• Rora wone atĩ, ‘araika mookire na magĩtungatĩra’ Jesu. (Mathayo 4:​11) Hihi araika acio momĩrĩirie Jesu na makĩmũteithia maarĩ ciũmbe cia biũ cia kĩĩroho? Hatarĩ nganja maarĩ ciũmbe cia biũ. Nĩ kĩĩ kĩngĩgĩtũma tuuge atĩ Shaitani ti kĩũmbe kĩa biũ gĩa kĩĩroho, no nĩ kĩndũ kĩngĩ?

RĨRĨA SHAITANI AARANĨIRIE NA NGAI

Ũndũ wa kerĩ ũrĩa tũkũrora, wĩgiĩ Ayubu mũthuri wetigĩrĩte Ngai. Ũhoro ũcio wĩgiĩ rĩrĩa Mũcukani aaranĩirie na Ngai mahinda merĩ ngũrani. Na harĩ mahinda macio merĩ, Ngai nĩ aagathĩrĩirie Ayubu nĩ ũndũ wa wĩkindĩru wake. Shaitani aageragia kuonania atĩ Ayubu aatungatagĩra Jehova nĩ ũndũ wa kwĩyenda, na njĩra ĩngĩ, nĩ ta Ngai aahakaga Ayubu nĩguo amwathĩkĩre. Kwoguo-rĩ, nĩ ta Mũcukani eendaga kuonania atĩ nĩoĩ Ayubu gũkĩra ũrĩa Ngai aamũĩ. Jehova akĩrekereria Shaitani anyarire indo cia Ayubu, ciana ciake, o na ũgima wake wa mwĩrĩ.a No thutha wa ihinda, nĩ kuonekire wega atĩ Jehova nĩwe waragia ma igũrũ rĩgiĩ Ayubu, na Shaitani akĩoneka atĩ nĩ wa maheeni. Ngai akĩrathima Ayubu nĩ ũndũ wa wĩkindĩru wake.​—Ayubu 1:​6-​12; 2:​1-7.

Harĩ kwaranĩria kũu kwa Ngai na Shaitani-rĩ, hihi Jehova aaragia na ũndũ mũũru wĩ thĩinĩ wake? Bibilia yugaga ũũ: “Mũrungu-rĩ, njĩra yake nĩ nginyanĩru.” (2 Samueli 22:31) Ningĩ Kiugo kĩa Ngai no kiugĩte ũũ: “Gũthera-rĩ, gũthera-rĩ, gũthera nĩ Mwathani Ngai, Mwene-Hinya-Wothe.” (Kũguũrĩrio 4:8) Gũthera kũu nĩ kwamũranio na mehia. Jehova nĩ mũkinyanĩru na ndehagia. Na njĩra nguhĩ, ndarĩ ũndũ mũũru thĩinĩ wake.

O na kũrĩ ũguo, andũ amwe no moige atĩ Ayubu ndaarĩ mũndũ wa biũ, na kwoguo ũhoro ũcio warĩ o ngʼano cia marimũ. No hihi ũguo nĩguo kũrĩ? Maandĩko mangĩ thĩinĩ wa Bibilia nĩ monanagia atĩ Ayubu aarĩ mũndũ wa biũ. Kwa ngerekano, thĩinĩ wa Jakubu 5:​7-​11, Ayubu nĩ ahũthĩrĩtwo arĩ ta kĩonereria gĩa gwĩkĩra Akristiano ngoro nĩguo mahote kũũmĩrĩria mahinda-inĩ maritũ, na kũmaririkania atĩ Jehova nĩ arathimaga kũũmĩrĩria ta kũu. Kĩonereria kĩu hihi no gĩkĩhutie andũ na njĩra o yothe angĩkorũo Ayubu ndaarĩ mũndũ wa biũ, na maũndũ marĩa Shaitani eekire maarĩ o ngʼano cia marimũ? Makĩria ma ũguo, Ayubu nĩ agwetetwo hamwe na Nuhu na Danieli, marĩ athuri ehokeku thĩinĩ wa rĩandĩko rĩa Ezekieli 14:​14, 20. O ta ũrĩa Nuhu na Danieli maarĩ andũ a biũ, noguo Ayubu aarĩ mũndũ wa biũ, warĩ na wĩtĩkio mũnene. Angĩkorũo Ayubu aarĩ mũndũ wa biũ-rĩ, githĩ ti kuonania o na ũrĩa wamũnyariraga na kũmũrehera mĩtangĩko mĩingĩ o nake aarĩ wa biũ?

Hatarĩ nganja, Bibilia yonanagia atĩ Shaitani nĩ kĩũmbe kĩa biũ kĩa roho. No wahota kwĩyũria atĩrĩ, ‘Hihi no akorũo arĩ ũgwati harĩ niĩ hamwe na famĩlĩ yakwa mahinda-inĩ maya?’

KŨHAANA ATĨA MAHINDA-INĨ MAYA?

Ta hũũra mbica gĩkundi kĩa imaramari kĩhobanĩirie itũũra rĩanyu. Moimĩrĩro mangĩkorũo marĩ kũnyiha kwa ũgitĩri na gũthũka kwa mĩtugo ya andũ. Rĩu wĩcirie ũndũ ũngĩ ũhaana ta ũcio: Shaitani hamwe na ndaimono ciake​​—ciũmbe cia biũ cia kĩĩroho, iria ciaremeire Ngai o ta Shaitani​​—⁠mahobanĩirie thĩ hi na hi. Moimĩrĩro mangĩkorũo marĩ marĩkũ? Ta wĩcirie maũndũ marĩa wonaga kana ũkaigua nyũmba-inĩ cia mohoro megiĩ bũrũri wanyu hamwe na mabũrũri ma na nja:

• Hihi nĩ wonete wongerereku wa ciĩko njũru cia wĩki naĩ, o na andũ thĩinĩ wa thĩ yothe makĩgeragia gũcigirĩrĩria?

• Hihi nĩ wonete wongerereku wa maũndũ ma gwĩkenia marĩa monanagia ũrongoria wa ndaimono, o na aciari aingĩ makĩgeragia kũregana namo?

• Hihi nĩ wonete ũrĩa andũ mathũkangĩtie rĩera rĩrĩa rĩtũrigicĩirie o na kũrĩ na kĩyo kĩingĩ mũno gĩa kũgirĩrĩria rĩtigathũkio?

• Hihi nĩ ũrona ta harĩ na ũndũ ũhĩtanĩte thĩinĩ wa andũ​—ta harĩ na hinya mũna ũramagucĩrĩria gwĩka maũndũ moru?

Rora wone ũrĩa Bibilia ĩtaarĩirie nũ ũratũma maũndũ moru mekĩke: “Nayo ndamathia ĩo nene ĩkĩharũrũkio, nĩyo nyamũ-ya-thĩ o ĩrĩa ya tene, na noyo ũrĩa wĩtagwo Mũcukani na agetwo Shaitani, ũrĩa ũhĩtithagia kĩrĩndĩ gĩa thĩ gĩothe; agĩkĩharũrũkio o thĩ, o nao araika ake makĩharũrũkanĩrio hamwe nake. . . . Thĩ ĩĩ na haaro-ĩ, o narĩo iria rĩrĩa inene! amu inyuĩ-rĩ, mũcukani nĩamũikũrũkĩire e na marũrũ manene, tondũ nĩoĩ atĩ no ihinda inyinyi atigairie.” (Kũguũrĩrio 12:​9, 12) Thutha wa kuona ũira ũcio-rĩ, andũ aingĩ nĩ monete na magetĩkĩra atĩ Shaitani nĩ kĩũmbe kĩũru gĩa kĩĩroho, kĩrĩa kĩhĩtithagia kĩrĩndĩ gĩothe gĩa thĩ.

Wahota kwĩyũria atĩrĩ, ‘ingĩĩgitĩra atĩa’? Kĩu nĩ kĩũria kĩega. Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ gĩgũtũteithia kuona ũrĩa tũngĩĩgitĩra.

O ta rĩera rĩa kaboni monoksaidi, Shaitani ndonekaga, ti ũndũ mũhũthũ andũ kũmenya harĩa arĩ, na akoragwo arĩ ũgwati mũnene. No Ngai nĩ atũheete ũteithio. Ndwagĩrĩirũo gwĩtigĩra Shaitani angĩkorũo nĩ ũkũhũthĩra wega iheo ici Ngai atũheete:

Ũhoti wa gwĩthuurĩra. Rĩandĩko rĩa Jakubu 4:7 rĩtwĩraga ũũ: “Reganagai na mũcukani, nake nĩekũmũũrĩra.” O na gũtuĩka Shaitani nĩ arĩ hinya, ndangĩhota gũtũma wĩke kĩa hinya maũndũ marĩa ũtangĩenda gwĩka. Wĩ na ũhoti wa gwĩthuurĩra. 1 Petero 5:9 yugaga ũũ: “Mũmwĩtiirie [Mũcukani] mũrũmĩtie ũhoro ũrĩa mwĩtĩkĩtie.” Ririkana atĩ, Jesu eehereirũo nĩ Shaitani hĩndĩ ĩrĩa aaregire magerio matatũ arũmĩtie. (Mathayo 4:​11) O nawe no ũthuure kũregana na magerio ma Shaitani.

Ũrata hamwe na Ngai. Rĩandĩko rĩa Jakubu 4:8 rĩtwĩkĩraga ngoro ‘tũkuhĩrĩrie Ngai.’ Jehova we mwene nĩwe ũrakũũria ũgĩe na ũrata wa hakuhĩ hamwe nake. Ũngĩka ũguo atĩa? Njĩra ĩrĩa njega biũ ya gwĩka ũguo nĩ kwĩruta ũhoro wake makĩria kũgerera Bibilia. (Johana 17:⁠3) Maũndũ marĩa ũkwĩruta megiĩ Jehova nĩ megũtũma ũmwende, naguo wendo ũcio ũgũtindĩke gwĩkaga wendi wake. (1 Johana 5:⁠3) Hihi nake Ithe witũ wa igũrũ arĩkaga atĩa o ũrĩa ũrĩthiaga ũkĩmũkuhagĩrĩria? Jakubu agathiĩ na mbere kuuga, Ngai ‘nake nĩ ekũmũkuhĩrĩria inyuĩ.’

Kĩĩranĩro kĩa ũgitĩri. Thimo 18:10 yugaga ũũ: “Rĩĩtwa rĩa Jehova nĩ nyũmba ya hinya njake mũthiringo; nĩyo mũndũ mũthingu ahanyũkagĩra agatonya, akarema gũkinyĩrĩrĩka.” No ningĩ ti kuuga atĩ rĩĩtwa rĩa Ngai no rĩhũthĩrũo rĩrĩ ta kĩndũ gĩa gũkũrehera mũnyaka. Handũ ha ũguo, nĩ kuuga atĩ arĩa maheete rĩĩtwa rĩu gĩtĩo no mamũhoe ũgitĩri hĩndĩ o yothe.

Ngerekano ya Bibilia. Rĩandĩko rĩa Atũmwo 19:19 nĩ rĩtũheaga ngerekano njega ĩgiĩ andũ arĩa maatuĩkaga Akristiano bũrũri-inĩ wa Efeso, riugaga ũũ: “O na andũ aingĩ arĩa maatũire maragũraga makĩũngania mabuku mao, makĩmacina andũ othe makĩĩonagĩra: magĩcoka magĩtara mbia iria mangĩoimire, makĩona atĩ nĩ mbia ciakuo ngiri mĩrongo ĩtano.”a Akristiano acio maacinire indo iria ciothe ciahutanĩtie na ũragũri, gũtekũmakania thogora wacio. Kĩonereria kĩu no gĩtũteithie mũno ũmũthĩ. Ũrongoria wa ndaimono na ũragũri nĩ ũtheremete mũno thĩinĩ wa thĩ. Kĩndũ o gĩothe, kana mũtugo o wothe ũhutanĩtie na ũrongoria wa ndaimono o na ũkĩonekaga ta ũtarĩ mũũru, no ũgucĩrĩrie ndaimono harĩ ithuĩ. Nĩ harĩ bata ũgerie ũrĩa wothe ũngĩhota nĩguo ndũgakorũo na indo ta icio.​​—Gũcokerithia Maathani 18:​10-12.

Rogelio, ũrĩa ũgwetetwo gĩcunjĩ-inĩ kĩa mbere, kuuma e mũnyinyi nginya rĩrĩa akinyirie mĩaka 50, ndeetĩkĩtie atĩ nĩ kũrĩ Mũcukani. No nĩ aagarũrĩire mawoni make. Nĩkĩ? Rogelio oigire ũũ: “Ihinda-inĩ rĩu nĩrĩo ndagĩire na Bibilia rita rĩa mbere, na ũmenyo ũrĩa ndagĩire naguo wa Maandĩko nĩ watũmire njĩtĩkie biũ atĩ Mũcukani e kuo. Na ũmenyo ũcio nĩ ũndeithagia ndikagwe mĩtego-inĩ yake.”

Hihi wee no wende gũkoona ihinda rĩrĩa Shaitani atagaakorwo kuo rĩngĩ? No kũhoteke. Maandĩko nĩ matwĩraga ũhoro wa ihinda rĩũkĩte rĩrĩa Mũcukani, ũrĩa ũhĩtithagia andũ aingĩ ‘agaikio thĩinĩ wa iria rĩrĩa rĩa mwaki na ũbiriti.’ (Kũguũrĩrio 20:10) Ma nĩ atĩ, mwaki na ũbiriti itingĩhota gũcina kĩũmbe gĩa kĩĩroho. Kwoguo iria rĩu rĩa mwaki-rĩ, no mũhaka rĩkorũo rĩrarũgamĩrĩra kũniinwo kaimana. Shaitani ndagaakorũo kuo rĩngĩ tene na tene. Na githĩ gĩtigagĩkorũo kĩrĩ gĩkeno kĩnene harĩ arĩa mendete Ngai!

No kwa ihinda rĩrĩ, geria gũthiĩ na mbere kwĩruta maũndũ maingĩ o ũrĩa ũngĩhota, megiĩ Jehova na njĩra ciake.b Ta hũũra mbica wĩ kuo ihinda-inĩ rĩu, rĩrĩa andũ makauga na ma atĩ, “gũtirĩ Shaitani!”