“Gũtirĩ Kĩndũ o na Kĩmwe Gũkũ Mũhuro wa Riũa Kĩagĩrĩirũo nĩ Kũmũgirĩrĩria!”

KWARĨ mwaka wa 1931 na kwarĩ hĩndĩ ya ũrugarĩ. Kĩhingo-inĩ kĩa nyũmba ĩmwe yoĩkaine mũno ya mathako thĩinĩ wa Paris andũ maahanaga mũgagaca kũingĩha. Andũ acio mooimĩte mabũrũri-inĩ 23. Ngaari nene cia taxi ciookaga ikĩrehaga andũ. Thutha wa kahinda kanini nyũmba ĩyo yaiyũrĩte ki. Yarĩ na andũ hakuhĩ 3,000. Andũ acio matiokĩte kwĩyonera ithako rĩna, ĩndĩ mookĩte gũthikĩrĩria mĩario ya Joseph F. Rutherford ũrĩa watongoragia wĩra witũ wa kũhunjia ihinda-inĩ rĩu. Mĩario yake nĩ yahutirie ngoro cia andũ mũno, na yataũragwo na Kĩfaranja, Kĩĩnjĩrĩmani, na Gĩĩpolish. Mũgambo wake waiguĩkaga kũndũ guothe thĩinĩ wa nyũmba ĩyo.

Kĩgomano kĩu nĩ kĩarehire ũgarũrũku mũnene harĩ wĩra wa kũhunjia bũrũri-inĩ wa Faranja. Mũrũ wa Ithe Witũ Rutherford nĩ eekĩrire ngoro athikĩrĩria arĩa mooimĩte mabũrũri-inĩ matiganĩte na makĩria andũ ethĩ merutĩre gũtungatĩra marĩ mapainia bũrũri-inĩ ũcio wa Faranja. Mũrũ wa Ithe witũ John Cooke ũrĩa hĩndĩ ĩyo warĩ tinĩnja ndarĩ ariganĩrũo nĩ ciugo ici cia gwĩkĩra andũ ngoro: “Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe gũkũ mũhuro wa riũa kĩagĩrĩirũo nĩ kũmũgirĩrĩria inyuĩ andũ ethĩ mũtuĩke mapainia!”a

Makĩria ma John Cooke ũrĩa wacokire gũtuĩka mũmishonarĩ, nĩ kũrĩ na andũ angĩ aingĩ meetĩkĩrire rĩĩtana rĩu rĩa gũthiĩ Makedonia. (Atũm. 16:9, 10) Mwaka-inĩ wa 1930 bũrũri-inĩ wa Faranja mapainia maarĩ 27, no gũkinyĩria mwaka wa 1931 moongererekete magakinya 104. Ũcio warĩ wongerereku mũnene mũno tondũ no mwaka ũmwe wathirĩte. Aingĩ a mapainia acio matioĩ Kĩfaranja. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, mangĩahotire atĩa kũhiũrania na thĩna ũcio wa gũkorũo matoĩ rũthiomi, gũkorũo matarĩ na indo nyingĩ cia kĩĩmwĩrĩ, na gũkorũo marĩ kũraya na Akristiano arĩa angĩ?

THĨNA WA GŨKORŨO TŨTOĨ RŨTHIOMI

Ahunjia arĩa mooimĩte mabũrũri-inĩ mangĩ, maahũthagĩra kandi cia kũruta ũira makĩhunjia. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe Mũnjĩrĩmani nĩ aahunjirie na kĩyo mũno taũni-inĩ ya Paris. Oigire ũũ: “Nĩ twamenyaga atĩ tũratungatĩra Ngai ũrĩ hinya mũingĩ. Nĩ ũndũ ũcio tũkĩhunjia tũtietigagĩra andũ. Twetigagĩra tu tũtikariganĩrũo nĩ ciugo ici: Voulez-vous lire cette carte, s’il vous plaît? [No wende gũthoma kandi ĩno?]’ Twarĩ na ma biũ atĩ wĩra ũrĩa twarutaga warĩ wa bata mũno.”

Kaingĩ mapainia makĩhunjia, nĩ maaingatagwo nĩ arangĩri a nyũmba cia gũkombora. Mũthenya ũmwe aarĩ a Ithe witũ erĩ arĩa maamenyete Kĩfaranja kĩnini mũno nĩ maacemanirie na mũrangĩri ũmwe warĩ na ũũru mũingĩ mũno, na akĩmooria nũ marenda. O makĩgeria kũhooreria mũrangĩri ũcio, mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe nĩ onire kabaũ kaarĩ mũrango-inĩ. Kaandĩkĩtwo ũũ: “Tournez le bouton [ũguo nĩ kuuga hihinya ngengere].” Mwarĩ wa Ithe witũ ũcio eeciririe atĩ rĩu nĩrĩo rĩĩtwa rĩa mwene nyũmba ĩyo, na nĩ ũndũ ũcio akĩra mũrangĩri ũcio ũũ: “Tũrenda kuona Madam ‘Tournez le bouton.’” Mapainia acio maateithĩkire mũno nĩ gũkorũo na ũcanjamũku.

TŨTIIGANA GŨKUA NGORO

Andũ aingĩ bũrũri-inĩ wa Faranja mĩaka-inĩ ya 1930 maarĩ na thĩna mũno na thĩna ũcio nĩ wahutagia nginya mapainia arĩa maathamĩire kuo kuuma mabũrũri-inĩ mangĩ. Mwarĩ wa Ithe witũ wetagwo Mona Brzoska akĩaria ũhoro wa maũndũ marĩa meeyoneire marĩ na painia ũrĩa maarĩ nake, oigire ũũ: “Twaikaraga nyũmba cia kĩrathi gĩa thĩ mũno, na hĩndĩ ya heho tũtiakoragwo na indo cia gwĩkĩra nyũmba ũrugarĩ. Nyũmba icio ciakoragwo na heho mũno ũũ atĩ rũcinĩ twakoraga maĩ marĩa twekagĩra njagĩ matuĩkĩte mbarabu, na nĩ ũndũ ũcio tũkaamba kũũraga mbarabu nĩguo twĩthambe.” Hihi mapainia acio a tene nĩ maakuaga ngoro nĩ ũndũ wa gũkorũo matarĩ na indo nyingĩ? Aca! Ũmwe wao oigire ũũ: “Tũtiarĩ na indo nyingĩ, ĩndĩ gũtirĩ kĩndũ twaagaga.”—Mat. 6:33.

Ningĩ mapainia acio omĩrĩru maarĩ na thĩna ũngĩ. Mĩaka-inĩ ya 1930 gũtiarĩ na ndungata nyingĩ cia Jehova bũrũri-inĩ wa Faranja. Kwarĩ na ahunjia matakĩrĩte 700, na aingĩ ao maahurunjũkĩte bũrũri-inĩ ũcio wothe. Nĩ kĩĩ gĩateithagia mapainia arĩa maakoragwo kũndũ gũtaarĩ na Akristiano angĩ maikare marĩ na gĩkeno? Mwarĩ wa Ithe witũ Mona na painia ũrĩa maarĩ nake nĩ maatungatĩire kũndũ ta kũu. Oigire ũũ: “Nĩguo tũtigaatorio nĩ ihooru rĩa gũkorũo kũndũ gũtarĩ na Akristiano angĩ, twathomaga mabuku ma ithondeka rĩa Jehova tũrĩ hamwe. Tondũ hĩndĩ ĩyo tũtiacokagĩra andũ na gũtirĩ andũ twarutaga Bibilia, twahũthagĩra mathaa ma hwaĩ-inĩ kwandĩkĩra andũ a famĩlĩ citũ marũa na makĩria mapainia arĩa angĩ, tũkameera maũndũ marĩa twĩyoneire na tũgekanĩra ngoro.”—1 Thes. 5:11.

O na magĩcemanagia na mathĩna, mapainia acio nĩ maathire na mbere gũkorũo na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire. Ũndũ ũcio wonekaga kuumana na marũa marĩa maandĩkagĩra wabici ya rũhonge ya kũu, mĩaka mĩingĩ mũno thutha wa rĩrĩa maatungataga Faranja. Mwarĩ wa Ithe witũ Annie Cregeen nĩ Mũkristiano mũitĩrĩrie maguta, na kuuma 1931 nginya 1935 marĩ na mũthuri wake nĩ maatungatĩire kũndũ kũingĩ bũrũri-inĩ wa Faranja. Aikia maitho na thutha mĩaka-inĩ ĩyo aandĩkire ũũ: “Twakoragwo na ũtũũro warĩ na gĩkeno mũno. Tũrĩ mapainia nĩ twarutithanagia wĩra hamwe. O ta ũrĩa mũtũmwo Paulo oigire, ‘Niĩ nĩ kũhanda ndahandire, nake Apolo agĩitĩrĩria maĩ; no ũrĩa wakũririe nĩ Ngai.’ Arĩa twagĩire na mweke wa gũteithĩrĩria mĩaka ĩyo mĩingĩ mĩhĩtũku nĩ tũiguaga tũrĩ na gĩkeno mũno.”—1 Kor. 3:6.

Hatarĩ nganja, mapainia acio a tene nĩ maaigire kĩonereria kĩega mũno kĩa ũkirĩrĩria kĩrĩa kĩngĩrũmĩrĩrũo nĩ mũndũ o wothe ũngĩenda kuongerera ũtungata wake. Ihinda-inĩ rĩrĩ kũrĩ na mapainia a hĩndĩ ciothe 14,000 bũrũri-inĩ wa Faranja. Aingĩ ao maratungatĩra ikundi-inĩ kana ciũngano-inĩ iria ciaragia thiomi cia mabũrũri mangĩ.b O ta mapainia acio a tene, o nao matirekaga kĩndũ o na kĩmwe kĩrĩ mũhuro wa riũa kĩmagirĩrĩrie!—Kuuma mũthithũ-inĩ witũ bũrũri-inĩ wa Faranja.