Mabuku Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
NOVEMBA 6-12
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 13-14
“Mũndũ Angĩkua-rĩ, Hihi no Atũũre Muoyo Rĩngĩ?”
w99 10/15 3 kĩb. 1-3
Ũrĩa Andũ Manageria Kũraihia Ũtũũro
O NA ũmũthĩ andũ no metĩkanie na ciugo cia Ayubu atĩ ũtũũro nĩ mũkuhĩ, o na gũtuĩka ciaandĩkirũo mĩaka ta 3,500 mĩhĩtũku. Andũ nĩ monaga atĩ gũtiagĩrĩire mũndũ akenagĩre ũtũũro o ihinda inini tu agacoka agakũra na agakua. Nĩ ũndũ ũcio, andũ nĩ makoretwo magĩetha njĩra cia kũraihia ũtũũro wao.
Matukũ-inĩ ma Ayubu, Amisiri maarĩaga ciĩga cia ũciari cia nyamũ makĩgeria kuona kana nĩ megũcokerera hinya wa wĩthĩ. Muoroto mũnene wa athomi a sayansi a tene arĩa maahũthagĩra cuma itiganĩte gũthondeka thahabu, warĩ gũthondeka kĩndũ andũ mangĩanyuire nĩguo maraihie ũtũũro wao. Aingĩ ao meetĩkĩtie atĩ thahabu thondeke na cuma ingĩ nĩ ĩngĩaheire mũndũ muoyo ũtangĩthira na atĩ kũrĩĩra thani-inĩ cia thahabu nĩ kũngĩaraihirie ũtũũro wa mũndũ. Andũ amwe a ndini cia Gĩchaina maaugaga atĩ no magarũre ũrĩa mwĩrĩ ũrutaga wĩra makĩhũthĩra njĩra ta gwĩcũrania, mĩrĩĩre, na kwĩmenyeria kũhuhia, na njĩra ĩyo mũndũ akagĩa na muoyo ũtangĩthira.
Mũthuthuria ũmwe wa kuuma Spain wĩtagwo Juan Ponce de León nĩ oĩkaine nĩ ũndũ wa kĩyo gĩake gĩa gwetha gĩthima kĩa wĩthĩ. Ndagĩtarĩ ũmwe wa karine ya 18 aandĩkire ibuku-inĩ rĩake rĩa Hermippus Redivivus atĩ airĩtu gathirange maigwo karumu-inĩ kanini hĩndĩ ya ũrugarĩ, na rĩera rĩrĩa mararuta makĩhuhia rĩkĩrũo cuba-inĩ rĩhũthĩrũo kũraihia ũtũũro wa andũ. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, gũtirĩ njĩra o na ĩmwe ya icio yarutire wĩra.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
it-1 191
Mũhu
Ningĩ mũhu nĩ wahũthagĩrũo kũrũgamĩrĩra kĩndũ gĩtarĩ bata mũno kana kĩndũ gĩtarĩ kĩene. Kwa ngerekano, Iburahimu eerire Jehova ũũ: “Niĩ ndĩ o rũkũngũ na mũhu.” (Kĩa 18:27; ningĩ rora Isa 44:20; Ayu 30:19.) Nake Ayubu aaugire atĩ ciugo cia arata ake a maheeni ciarĩ “thimo cia tũhũ o ta mũhu.”—Ayu 13:12.
NOVEMBA 13-19
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 15-17
“Ndũkegerekanagie na Elifazu Rĩrĩa Ũromĩrĩria Andũ Arĩa Angĩ”
w05 9/15 26 kĩb. 4-5
Regana na Mwĩcirĩrie Ũtagĩrĩire!
Mĩario-inĩ yake ĩtatũ, Elifazu oonanirie atĩ Ngai nĩ erĩgagĩrĩra maũndũ manene kuuma kũrĩ ndungata ciake, ũũ atĩ gũtirĩ ũndũ ciĩkaga akona wagĩrĩire. Elifazu eerire Ayubu ũũ: “Atĩrĩrĩ, ndakoragwo ehokete ndungata ciake, na nĩ acaragĩria araika ake mahĩtia.” (Ayu 4:18) Thutha-inĩ Elifazu aaugire ũũ igũrũ rĩgiĩ Ngai: “Atĩrĩrĩ, Ngai ndakoragwo ehokete arĩa ake atheru, na nginya igũrũ rĩtikoragwo rĩrĩ itheru maitho-inĩ make.” (Ayu 15:15) Agĩcoka akĩũria: “Mwene-Hinya-Wothe-rĩ, hihi nĩ atindanagĩra na ũthingu waku?” (Ayu 22:3) Bilidadi nĩ eetĩkanirie na muonere ũcio, tondũ aaugire: “Mweri ndũkoragwo na ũtheri harĩ we nacio njata itikoragwo irĩ theru maitho-inĩ [ma Ngai].”—Ayu 25:5.
Nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera tũtigathũkio nĩ mwĩcirĩrie ta ũcio. No ũtũme twĩcirie atĩ Ngai nĩ erĩgagĩrĩra maũndũ maingĩ kuuma kũrĩ ithuĩ. Mwĩcirĩrie ũcio no ũthũkie ũrata witũ na Jehova. Tũngĩtĩkĩria mwĩcirĩrie ũcio ũtũtongorie-rĩ, nĩ atĩa tũngĩka twaheo ũtaaro? Handũ ha kwĩnyihia twĩtĩkĩre ũtaaro, ngoro citũ no ‘ĩrakarĩre Jehova,’ na tũmũigĩre muku. (Thimo 19:3) Ũndũ ũcio no ũtũrehere maumĩrĩro moru mũno kĩĩroho!
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
Matemo Kuuma Ibuku-inĩ rĩa Ayubu
7:9, 10; 10:21; 16:22—Hihi ciugo cia Ayubu cionanagia atĩ ndeetĩkĩtie ũhoro wa kũriũkio? Ayubu aagwetaga maũndũ marĩa mangĩahaanĩkire harĩ we ihinda rĩtaarĩ kũraihu. Hihi eendaga kuuga atĩa? No kũhoteke eendaga kuuga atĩ angĩakuire, arĩa maatũũraga ihinda rĩmwe nake matingĩamuonire. Kũringana nao, ndangĩacokire gwake kana aririkanwo o nginya ihinda rĩrĩa Ngai atuĩte. Ningĩ no kũhoteke eendaga kuuga atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kwĩruta Sheoli. Ciugo cia Ayubu iria irĩ thĩinĩ wa Ayubu 14:13-15 nĩ cionanagia wega atĩ nĩ eetĩkĩtie ũhoro wa kũriũkio ihinda rĩũkĩte.
NOVEMBA 20-26
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 18-19
“Ndũkanatiganĩrie Akristiano Arĩa Angĩ”
w90 9/1 22 kĩb. 20
Hihi nĩ Ũrerutanĩria Gũkinyĩra Mĩeke ya Ũtungata?
20 Kĩama gĩa athuri nĩ kĩagĩrĩirũo kũririkana atĩ mũthuri wa kĩũngano kana ndungata ya kĩũngano angĩehererio mweke ũcio wa ũtungata, ũndũ ũcio no ũtũme atangĩke, o na angĩkorũo nĩwe ũrendire kwehererio mweke ũcio. Angĩkorũo mũrũ wa Ithe witũ ũcio ndeheretio kĩũngano-inĩ, no athuri mone atĩ arĩ na mĩtangĩko, nĩ magĩrĩirũo kũmũhe ũteithio wa kĩĩroho marĩ na wendo. (1 Athesalonike 5:14) Magĩrĩirũo kũmũteithia kuona atĩ nĩ wa bata kĩũngano-inĩ. O na angĩkorũo nĩ aabatarĩte kũrũngwo, mũndũ mwĩnyihia na wĩna ngatho no acokererie kĩĩroho na ihenya na ehokerũo maũndũ kĩũngano-inĩ.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
w94 10/1 32
Ciugo Njega nĩ Irĩ Hinya
O na kũrĩ ũguo, rĩrĩa Ayubu aabataraga gwĩkĩrũo ngoro, Elifazu na arata acio angĩ ake matiamwĩrire ciugo cia kũmũũmĩrĩria. Maamũcokereirie mahĩtia, makĩonania atĩ no mũhaka akorũo nĩ eekĩte ũndũ mũũru na hitho. (Ayubu 4:8) Ibuku rĩtagwo The Interpreter’s Bible riugaga ũũ: “Ũndũ ũrĩa Ayubu aabataraga nĩ kuonio ũcayanĩri. No eerirũo ciugo cia kĩĩndini iria ciacokagĩrũo kaingi na cioonekaga ta irĩ cia ma, no itiarĩ na ũguni o wothe.” Ayubu nĩ aatuurirũo mũno nĩ ciugo cia Elifazu na arata acio angĩ ake nginya akiuga ũũ: “Mũgũthiĩ na mbere kũndakaria nginya rĩ, mũkĩhehenjaga na ciugo?”—Ayubu 19:2.
Tũtikanareke ndungata ya Ngai ĩmũkaĩre ĩrĩ na mĩtangĩko nĩ ũndũ wa ciugo citũ itecirĩtio. (Ringithania Gũcokerithia Maathani 24:15.) Thimo ĩmwe ya Bibilia ĩtũheaga mũkaana ũyũ: “Mĩario ĩrĩa mũndũ aaragia nĩ yo ĩreehage muoyo kana gĩkuũ kwoguo maciaro maayo no mũhaka mũndũ amaamũkĩre.”—Thimo 18:21, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language.
NOVEMBA 27–DICEMBA 3
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 20-21
“Ũtonga Tiguo Wonanagia Kana Mũndũ nĩ Mũthingu”
w07 8/1 29 kĩb. 12
Hihi ũrĩ “Mũtongu Maitho-inĩ ma Ngai”?
12 Ciugo cia Jesu cionanagia atĩ mũndũ gũkorũo arĩ mũtongu maitho-inĩ ma Ngai nĩ ngũrani na kwĩigĩra ũtonga mũingĩ kana gwĩtongia. Kwoguo Jesu eendaga kuonania atĩ ũndũ ũrĩa mũnene ũtũũro-inĩ witũ ndwagĩrĩire gũkorũo arĩ kwĩgĩĩra na indo nyingĩ kana gũkenera indo iria tũrĩ nacio. Handũ ha ũguo, twagĩrĩirũo kũhũthĩra indo citũ gũthondeka ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova. Gwĩka ũguo nĩ gũgũtũma tũkorũo tũrĩ atongu maitho-inĩ ma Ngai. Nĩkĩ? Tondũ nĩ gũtũheaga mweke wa kwamũkĩra irathimo nyingĩ kuuma kũrĩ we. Bibilia ĩtwĩraga ũũ: “Kĩrathimo kĩa Jehova nĩkĩo gĩtongagia mũndũ, na ndarĩ ruo onganagĩrĩria nakĩo.”—Thimo 10:22.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
w95 1/1 9 kĩb. 19
Gũtooria Shaitani na Mawĩra Make
19 Ayubu nĩ aahiũranagia na “mĩtangĩko ya meciria” ĩrĩa yaumanĩte na Shaitani kũgerera Elifazu na Zofaru. (Ayubu 4:13-18; 20:2, 3) Nĩkĩo aarĩ na “ruo,” rũrĩa rwatũmire arie “mĩario ĩtarĩ mĩrũngĩrĩru” nĩ ũndũ wa “maũndũ ma kũmakania” marĩa maamũthumbũraga meciria. (Ayubu 6:2-4; 30:15, 16) Elihu nĩ aathikĩrĩirie Ayubu ahooreire, na akĩmũteithia kuona atĩ muonere wa Jehova wa maũndũ nĩ wa ũũgĩ. O na ũmũthĩ, athuri a kĩũngano nĩ monanagia ũtaũku, makarũmbũiya arĩa marĩ na mĩtangĩko na njĩra ya kwaga kũmongerera “ũritũ” makĩria. Handũ ha ũguo, o ta Elihu, nĩ mamathikagĩrĩria marĩ na wetereri na makamahaka maguta makĩhũthĩra Kiugo kĩa Ngai. (Ayubu 33:1-3, 7; Jakubu 5:13-15) Kwoguo mũndũ o wothe ũratangĩka meciria nĩ ũndũ wa maũndũ ma kũguoyohia, makorũo marĩ ma ma kana ma gwĩcirĩrio, kana mũndũ ‘ũramakio nĩ iroto na cionekiʼ o ta Ayubu, no ahoorerio na Maandĩko thĩinĩ wa kĩũngano.—Ayubu 7:14; Jakubu 4:7.
WĨRUTANĨRIE BIŨ ŨTUNGATA-INĨ
g 5/09 12-13
Hihi Ngai nĩ Endaga Ũgĩe na Ũtonga?
Hihi Rĩrĩ nĩ Ihinda rĩa Kũgĩa na Ũtonga?
Mahinda ma tene, Jehova Ngai nĩ aarathimirie ndungata imwe ciake ta Ayubu na Mũthamaki Suleimani, agĩcihe ũtonga. (1 Athamaki 10:23; Ayubu 42:12) No andũ aingĩ arĩa meetigĩrĩte Ngai, ta Johana Mũbatithania na Jesu Kristo, matiarĩ na indo nyingĩ. (Mariko 1:6; Luka 9:58) Tũreruta atĩa? Bibilia yonanagia atĩ Ngai arũmbũyanagia na ndungata ciake kũringana na ũndũ ũrĩa arenda ihingie ihinda-inĩ rĩu. (Kohelethu 3:1) Ũndũ ũcio ũratũhutia atĩa ũmũthĩ?
Ũrathi wa Bibilia wonanagia atĩ tũratũũra hĩndĩ ya “ithirĩro rĩa mũtabarĩre wa maũndũ,” kana “matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria” ma thĩ ĩno. Nĩ kwarathĩtwo atĩ nĩ kũngĩkagĩa mbaara, mĩrimũ, ngʼaragu, ithingithia, na mĩtugo ya andũ nĩ ĩngĩgathũka, na maũndũ macio mathiĩte mongererekete kuuma mwaka wa 1914. (Mathayo 24:3; 2 Timotheo 3:1-5; Luka 21:10, 11; Kũguũrĩrio 6:3-8) Thĩ ĩno no ĩringithanio na meri yerekeire kũrikĩra. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, hihi no ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ Ngai kũrathima ndungata ciake ciothe na ũtonga, kana hihi nĩ harĩ maũndũ mangĩ angĩenda tũige mbere?
Jesu Kristo aaringithanirie mahinda maya maitũ na matukũ ma Nuhu. Aaugire ũũ: “O ta ũrĩa matukũ ma mbere ya Mũiyũro maatariĩ, andũ maarĩaga na makanyua, makahikania na makahika, nginya mũthenya ũrĩa Nuhu aaingĩrire thabina, na matiatindanĩire nginya rĩrĩa Mũiyũro wokire na ũkĩmaniina othe, ũguo noguo gũkorũo kuo kwa Mũrũ wa mũndũ gũkaahaana.” (Mathayo 24:37-39) Ningĩ Jesu nĩ aaringithanirie matukũ maitũ na matukũ ma Loti. Andũ arĩa maaikaranagia na Loti matũũra-inĩ ma Sodomu na Gomora “maarĩaga, makanyua, makagũra, makendia, makahanda na magaka.” Jesu aaugire ũũ igũrũ rĩmegiĩ: “No mũthenya ũrĩa Loti ooimire Sodomu, gũkiura mwaki na ũbiriti kuuma igũrũ ũkĩmaniina othe.” Agĩcoka akiuga: “Ũguo noguo gũgaakorũo mũthenya ũrĩa Mũrũ wa mũndũ akaaguũrio.”—Luka 17:28-30.
Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, ti ũũru kũrĩa, kũnyua, kũhikania, kũgũra, na kwendia. Harĩa ũgwati ũrĩ nĩ kwĩingĩria mũno maũndũ-inĩ macio nginya tũkaga kuoya na ũritũ mahinda marĩa tũratũũra. Wĩyũrie, ‘Hihi no ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega Ngai angĩtũrathima na maũndũ marĩa mangĩtũtaha meciria?’ Ũndũ ũcio ndũngĩkorũo ũrĩ kĩrathimo o na hanini. Na tondũ Ngai nĩ wendo, ndangĩka ũguo.—1 Timotheo 6:17; 1 Johana 4:8.
Rĩrĩ nĩ Ihinda rĩa Kũhonokia Mĩoyo!
Ihinda-inĩ rĩrĩ rĩa bata historĩ-inĩ ya andũ, ndungata cia Ngai irĩ na wĩra ũrabatara kũrutwo na ihenya. Jesu aaugire ũũ: “Ũhoro ũyũ mwega wa Ũthamaki nĩ ũkaahunjio thĩ yothe ĩrĩa ĩikaragwo ũtuĩke ũira kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe, na hĩndĩ ĩyo nĩrĩo mũico ũgaakinya.” (Mathayo 24:14) Aira a Jehova nĩ moyaga ciugo icio na ũritũ mũno. Nĩkĩo mateithagia andũ kwĩruta ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki ũcio na maũndũ marĩa Ngai endaga twĩke nĩgetha tũkoona muoyo wa tene na tene.—Johana 17:3.
No ũguo ti kuuga atĩ Ngai endaga ndungata ciake ikorũo na ũtũũro wa kwĩima gũkĩria njano. Handũ ha ũguo, endaga ciganĩre na mabataro ma o mũhaka nĩgetha ihote kũmũtungatĩra wega. (Mathayo 6:33) Nake nĩ arĩtigagĩrĩra nĩ ciona mabataro ma cio. Ahibirania 13:5 yugaga ũũ: “Mũtũũrĩre-inĩ wanyu-rĩ, tigagai kwenda mbeca, na mũiganagĩre na indo iria mũrĩ nacio. Nĩ gũkorũo [Ngai] oigĩte ũũ: ‘Ndirĩ hĩndĩ ngaagũtiga, na ndirĩ hĩndĩ ngaagũtirika.ʼ”
Ngai nĩ akaahingia ciugo icio na njĩra nene rĩrĩa akaahonokia “kĩrĩndĩ kĩnene” kĩa athathaiya a ma hĩndĩ ya mũthia wa mũtabarĩre ũyũ, maingĩre thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩa ĩgaakorũo na thayũ na ũgaacĩru wa ma. (Kũguũrĩrio 7:9, 14) Jesu aaugire ũũ: “Niĩ njũkĩte nĩguo ngʼondu igĩe na muoyo, na igĩe naguo kwa ũingĩ.” (Johana 10:10) Kũgĩa na ‘muoyo kwa ũingĩ’ ti gũkorũo na ũtonga ihinda-inĩ rĩrĩ, no nĩ kũgĩa na muoyo ũtagaathira thĩinĩ wa Paradiso hĩndĩ ya wathani wa Ũthamaki wa Ngai.—Luka 23:43.
Ndũgetĩkĩre kũheeneka atĩ Ngai arathimaga andũ ake na njĩra ya kũmahe ũtonga. Handũ ha ũguo, athĩkĩra mũkaana ũyũ wa Jesu: “Mwĩmenyagĩrĩrei nĩguo ngoro cianyu itikanakorũo iritũhĩirũo nĩ kũrĩa na kũnyua gũkĩria gĩthimi, na mĩtangĩko ya ũtũũro, naguo mũthenya ũcio ũmũkorerere hinahi o ta mũtego.”—Luka 21:34, 35.
DICEMBA 4-10
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 22-24
“Hihi Mũndũ no Akorũo na Ũguni Harĩ Ngai?”
w05 9/15 27 kĩb. 1-3
Regana na Mwĩcirĩrie Ũtagĩrĩire!
Ũndũ ũngĩ ũhutanĩtie na mawoni ma atĩ Ngai nĩ erĩgagĩrĩra maũndũ manene kuuma kũrĩ ndungata ciake, nĩ atĩ ndonaga andũ marĩ na ũguni harĩ we. Mĩario-inĩ ya gatatũ ya Elifazu, ooririe kĩũria gĩkĩ: “Hihi mũndũ no akorũo na ũguni harĩ Ngai? Hihi mũndũ ũrĩ na ũtaũku no akorũo na ũguni harĩ we?” (Ayubu 22:2) Elifazu eendaga kuuga atĩ mũndũ ti wa bata harĩ Ngai. Ũndũ-inĩ ũcio Bilidadi aaugire ũũ: “Mũndũ angĩkĩhota atĩa gũkorũo arĩ mũthingu mbere ya Ngai, kana mũndũ ũciarĩtwo nĩ mũtumia akorũo atarĩ na mahĩtia?” (Ayubu 25:4) Kũringana na mwĩcirĩrie ũcio, Ayubu o na ndaagĩrĩirũo kwĩyona arĩ mũthingu maitho-inĩ ma Ngai.
Andũ amwe ũmũthĩ makoragwo na mawoni matagĩrĩire kwĩyerekera. Maũndũ ta mũrerere, mĩtangĩko ya mũtũũrĩre, mũthutũkanio wa rangi, kana rũmena rwa gĩkabira no matũme andũ acio makorũo makĩigua ũguo. No Shaitani na ndaimono ciake o nao nĩ makenagĩra kũhehenja mũndũ. Mangĩhota gũtũma mũndũ aigue atĩ gũtirĩ ũndũ ekaga ũkenagia Ngai Mwene-Hinya-Wothe, nĩ ũndũ mũhũthũ mũndũ ũcio gũkua ngoro. Thutha wa ihinda, mũndũ ũcio no aume njĩra-inĩ ya ma, kana eyeherie kuuma harĩ Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo.—Ahibirania 2:1; 3:12.
No tũremwo gwĩka maũndũ maingĩ nĩ ũndũ wa ũkũrũ na mathĩna ma mwĩrĩ. No tuone ta maũndũ marĩa tũreka ũtungata-inĩ wa Jehova marĩ manini mũno makĩringithanio na marĩa twekaga rĩrĩa twarĩ na hinya wa mwĩrĩ na ethĩ. Nĩ harĩ bata tũririkanage atĩ Shaitani na ndaimono ciake mendaga tuone ta gũtarĩ ũndũ twĩkaga Ngai akona wagĩrĩire. Nĩ twagĩrĩirũo kũregana na mwĩcirĩrie ta ũcio.
w95 2/15 27 kĩb. 6
Ũrĩa Tũngĩĩruta Igũrũ Rĩgiĩ Kũhiũrania na Mathĩna
Arata atatũ a Ayubu nĩ maamũragire ngoro makĩria na njĩra ya kũmwĩra mawoni mao handũ ha ciugo ironania ũũgĩ kuuma kũrĩ Ngai. Elifazu o na nĩ aaugire atĩ Ngai “ndakoragwo ehokete ndungata ciake,” na atĩ gũtiamakanagia harĩ Jehova kana Ayubu aarĩ mũthingu kana ndaarĩ mũthingu. (Ayubu 4:18; 22:2, 3) Ciugo icio ciarĩ cia kũũraga ngoro mũno na itiarĩ cia ma o na hanini! Nĩkĩo thutha-inĩ Jehova aarũngire Elifazu na arata ake nĩ ũndũ wa ciugo icio. Aameerire ũũ: “Mũtiarĩtie ũhoro wa ma ũngoniĩ.” (Ayubu 42:7) No nĩ maaririe ciugo ingĩ cia kũũraga ngoro o na makĩria.
Andũ Ethĩ Arĩa Makenagia Ngoro ya Jehova
10 O ta ũrĩa Bibilia yonanagia, Shaitani ndeekĩrĩire nganja o wĩhokeku wa Ayubu tu, no nĩ nginya wĩhokeku wa arĩa othe matungatagĩra Ngai, nginya wee. O na nĩ eerire Jehova ũũ akĩaria ũhoro wa andũ othe: “Mũndũ [to Ayubu tu no nĩ mũndũ o wothe] no aneane kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo nĩguo ahonokie muoyo wake.” (Ayubu 2:4) Hihi nĩ ũrona atĩ ũrĩ na itemi ũndũ-inĩ ũcio? O ta ũrĩa honanĩtio thĩinĩ wa Thimo 27:11, Jehova arauga atĩ nĩ harĩ kĩndũ ũngĩmũhe—macokio angĩcokeria Shaitani ũrĩa ũmũnyũrũragia. Ta wĩcirie ũndũ ũcio! Mwathani Mũnene wa Igũrũ na Thĩ arakũhe mweke wa gũcokia thitango ĩrĩa nene mũno. Na githĩ ũcio ti mweke wa mwanya mũno na ũigĩrĩrĩki mũnene ũrĩ naguo? Hihi no ũhote kũhingia ũndũ ũcio Jehova arenda wĩke? Ayubu nĩ aahotire. (Ayubu 2:9, 10) O na Jesu na andũ angĩ aingĩ, nginya andũ aingĩ ethĩ, nĩ maahotire. (Afilipi 2:8; Kũguũrĩrio 6:9) O nawe no ũhote. No ndũgecirie atĩ no ũkorũo handũ gatagatĩ ũtekũnyita mwena ũmwe mbaru. Kũgerera ciĩko ciaku, nĩ ũkuonania kana wĩ mwena wa thitango ya Shaitani kana wa kũhe Jehova macokio. Hihi wee ũgũthuura mwena ũrĩkũ?
Jehova nĩ Akũrũmbũyagia!
11 Hihi mwena ũrĩa ũgũthuura nĩ wa bata harĩ Jehova? Na githĩ gũtirĩ andũ aiganu matũũrĩtie wĩhokeku mangĩhota kũmũhe macokio angĩcokeria Shaitani? Nĩ ma Mũcukani nĩ aaugire atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩtungatĩra Jehova nĩ ũndũ wa kũmwenda, na nĩ kuonekete atĩ macio nĩ maheeni. O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ endaga ũnyite mbaru mwena wake wonanie atĩ nĩwe Mwathani ũrĩa mũnene, tondũ nĩ akũrũmbũyagia. Jesu aaugire ũũ: “Ũguo noguo Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ atangĩenda o na ũmwe wa aya matariĩ ta twana ore.”—Mathayo 18:14.
12 Hatarĩ nganja, mwena ũrĩa ũgũthuura nĩ wa bata harĩ Jehova. Makĩria ma ũguo, nĩ ahutagio nĩ itua rĩu. Bibilia nĩ yonanagia wega atĩ Jehova nĩ akenaga kana akarakara nĩ ũndũ wa matua mega kana moru marĩa andũ matuaga. Kwa ngerekano, rĩrĩa Aisiraeli maaikaraga makĩremagĩra Jehova, nĩ maatũmaga “anyitwo nĩ kĩeha.” (Thaburi 78:40, 41) Mbere ya mũiyũro wa hĩndĩ ya Nuhu, rĩrĩa “waganu wa mũndũ warĩ mũingĩ mũno,” Jehova nĩ ‘aaiguire ũũru ngoro.’ (Kĩambĩrĩria 6:5, 6) Ta wĩcirie ũrĩa ũndũ ũcio ũronania. Ũngĩtua itua rĩũru, no ũtuurithie Mũũmbi waku. Ũguo ti kuuga atĩ Ngai atongoragio nĩ ũrĩa araigua ngoro-inĩ. Handũ ha ũguo, ũndũ ũcio ũronania atĩ nĩ akwendete na nĩ akũrũmbũyagia. No ũngĩka ũrĩa kwagĩrĩire, nĩ ũkenagia ngoro ya Jehova. Ndakenaga tondũ tu nĩ ekũgĩa na macokio mangĩ ma kũhe Shaitani, no ningĩ nĩ tondũ ũndũ ũcio nĩ ũgũtũma akũhe ngerenwa. Na ũcio nĩ ũndũ akenagĩra mũno gwĩka. (Ahibirania 11:6) Jehova Ngai nĩ Ithe witũ ũtwendete mũno.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
Hũthagĩra Mĩoroto ya Kĩĩroho Kũgoocithia Mũũmbi Waku
Ta wĩcirie ũrĩa Jehova aarutire wĩra wa kũũmba igũrũ na thĩ na akĩhingia muoroto wake wa kũũmba thĩ. Ciugo “gũgĩkinya hwaĩ-inĩ na gũgĩkinya rũcinĩ,” cionanagia kũrĩka kwa mũthenya mũna wa ũũmbi. (Kĩambĩrĩria 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Kĩambĩrĩria-inĩ kĩa mũthenya mũna wa ũũmbi, Ngai nĩ aamenyaga muoroto ũrĩa eendaga kũhingia mũthenya ũcio. Na nĩ aahingirie muoroto wake wa kũũmba indo itiganĩte. (Kũguũrĩrio 4:11) Ayubu aaugire ũũ: “[Jehova] angĩenda gwĩka ũndũ, ndagaga kũwĩka.” (Ayubu 23:13) No mũhaka akorũo Jehova nĩ aaakenire mũno kuona “indo iria ciothe oombĩte,” na akĩona atĩ “ciarĩ njega mũno.”—Kĩambĩrĩria 1:31.
Nĩgetha o na ithuĩ tũkinyanĩrie mĩoroto itũ, no mũhaka tũkorũo na wendi mũnene wa kũmĩhingia. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkũria wendi ũcio mũnene? O na rĩrĩa thĩ itaarĩ ũrĩa yatariĩ na ndĩarĩ kĩndũ, Jehova nĩ oonaga atĩ marigĩrĩrio-inĩ nĩ ĩngĩakorirũo ĩrĩ thaka, ĩmũgoocithie na ĩmũtĩithie. O na ithuĩ no tũkũrie wendi wa kũhingia ũndũ ũrĩa tũrenda na njĩra ya gwĩcũrania maumĩrĩro na ũguni wa kũhingia ũndũ ũcio. Ũguo nĩguo Tony, ũrĩa ũrĩ na mĩaka 19 eekire. Ndaariganĩirũo nĩ ũrĩa oonire rĩrĩa aaceerire wabici-inĩ ya rũhonge ya Aira a Jehova gĩcigo-inĩ kĩa Europe ya Ithuĩro. Kuuma hĩndĩ ĩyo, kĩũria kĩrĩa Tony aaikaraga akĩyũragia nĩ gĩkĩ: ‘Ũtũũro ũngĩkorũo ũhaana atĩa ingĩthiĩ gũikara na gũtungata kũndũ ta kũu?’ Tony ndatigire gwĩciria ũndũ ũcio, na agĩthiĩ na mbere kwĩrutanĩria gũkinyĩra muoroto ũcio. Nĩ aakenire mũno thutha wa mĩaka ĩigana ũna, rĩrĩa eetĩkĩriririo athiĩ agatungate wabici-inĩ ya rũhonge!
DICEMBA 11-17
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 25-27
“Tũtibataraga Gũkorũo Tũrĩ Akinyanĩru Nĩguo Tũtũũrie Wĩkindĩru”
it-1 1210 kĩb. 4
Wĩkindĩru
Ayubu. Ayubu, ũrĩa watũũraga gatagatĩ ka rĩrĩa Jusufu aakuire na rĩrĩa Musa aarĩ muoyo, ataarĩirio atĩ aarĩ “mũndũ mũrũngĩrĩru [Kĩhibirania, tam] na mwĩkindĩru; nĩ eetigĩrĩte Ngai na nĩ eethemaga maũndũ marĩa moru.” (Ayu 1:1) Gũkorũo atĩ Ngai nĩ ooririe Thũ yake ũhoro wĩgiĩ Ayubu rĩrĩa Shaitani aarĩ mũcemanio-inĩ wa araika kũrĩa igũrũ, kũronania atĩ wĩkindĩru wa andũ nĩ ũhutanĩtie na thitango ĩrĩa Shaitani aaumĩririe kwerekera Jehova Ngai. Shaitani aaugire atĩ muoroto wa Ayubu wa gũthathaiya Ngai ndwarĩ mwega, akĩonania atĩ Ayubu ndaatungatagĩra Ngai na ngoro yothe no aamũtungatagĩra nĩ ũndũ wa mwĩyendo. Nĩ ũndũ ũcio agĩĩkĩrĩra nganja wĩkindĩru wa Ayubu. Agĩtĩkĩrio kũniina indo cia Ayubu na ciana ciake, no ndaahotire gũthũkia wĩkindĩru wa Ayubu. (Ayu 1:6–2:3) Aacokire akiuga atĩ tondũ Ayubu aarĩ na mwĩyendo, nĩ eehaarĩirie kũũrũo nĩ indo ciake na ciana ciake nĩguo ahonokie muoyo wake. (Ayu 2:4, 5) Thutha ũcio, rĩrĩa Ayubu aahũũrirũo na mũrimũ warĩ na ruo, mũtumia wake akĩmwĩra arume Ngai, na arata ake makĩmwĩra nĩwe warĩ na mahĩtia na makĩaria maũndũ mataarĩ ma ma megiĩ Ngai (Ayu 2:6-13; 22:1, 5-11), Ayubu aaugire atĩ ndangĩatiganĩirie wĩkindĩru wake. Aaugire ũũ: “O nginya rĩrĩa ngaakua, gũtirĩ hĩndĩ ngaatiganĩria wĩkindĩru wakwa! Ngũtũũria ũthingu wakwa na ndikaareka ũnjeherere; ngoro yakwa ndĩkaanjirithia hĩndĩ ĩrĩa yothe ngũtũũra muoyo.” (Ayu 27:5, 6) Gũkorũo atĩ Ayubu nĩ aatũũririe wĩkindĩru wake kuoonanirie atĩ Shaitani nĩ mũheenania.
DICEMBA 18-24
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 28-29
“Hihi nĩ Ũkoragwo na Rĩĩtwa Rĩega ta Ayubu?”
w02 5/15 22 kĩb. 19
Onagia Arĩa Marĩ na Ũbataro Wendo Mwĩhokeku
19 Ningĩ ngʼano cia Bibilia iria twarĩrĩria nĩ ironania atĩ wendo mwĩhokeku nĩ wagĩrĩire kuonio andũ arĩa marĩ na ũbataro no matingĩhota kũũhingia o ene. Nĩguo Iburahimu ahote gũtwarithia rũciaro rwake, nĩ aabataraga ũnyitanĩri wa Bethueli. Jakubu nĩ aabataraga ũteithio wa Jusufu nĩguo mahĩndĩ make matwarũo Kanaani. Nake Naomi nĩ aabataraga ũteithio wa Ruthu nĩguo one mũndũ wa gũtwarithia rĩĩtwa rĩa mũthuri wake. Iburahimu, Jakubu, na Naomi matingĩahotire kũhingia mabataro macio matarĩ na ũteithio. O na ũmũthĩ, wendo mwĩhokeku wagĩrĩire kuonanio makĩria harĩ arĩa marĩ na ũbataro. (Thimo 19:17) Nĩ twagĩrĩirũo kwĩgerekania na Ayubu, tondũ nĩ aarũmbũyagia “athĩni arĩa maahoyaga ũteithio, o hamwe na mwana ũtaarĩ na ithe na mũndũ o wothe ũtaarĩ na wa kũmũteithia” na “mũndũ ũrĩa warĩ hakuhĩ gũkua.” Ningĩ Ayubu nĩ ‘aatũmaga ngoro ya mũtumia wa ndigwa ĩkene’ na agatuĩka “maitho harĩ atumumu na magũrũ harĩ arĩa maathuaga.”—Ayubu 29:12-15.
it-1 655 kĩb. 10
Nguo
Nguo nĩ ihũthĩrĩtwo kũndũ kũingĩ na njĩra ya mũhaano. O ta ũrĩa nguo cia mwanya cionanagia mũndũ nĩ wa ithondeka rĩna kana aranyita mbaru gĩkundi kĩna, no taguo nguo ihũthĩrĩtwo na njĩra ya mũhaano thĩinĩ wa Bibilia kuonania mũndũ nĩ wa mũthemba ũrĩkũ kũringana na mũrũgamo wake na maũndũ marĩa areka, ta ũrĩa ngerekano ya Jesu ĩgiĩ nguo ya ũhiki yonanĩtie. (Mat 22:11, 12) Thĩinĩ wa Kũguũrĩrio 16:14, 15, Mwathani Jesu Kristo nĩ aaheanire mũkaana wĩgiĩ gũkoma kĩĩroho na mũndũ kũrutwo nguo yake ĩrĩa yonanagia atĩ nĩ mũira mwĩhokeku wa Ngai ũrĩa wa ma. Ũndũ ũcio no ũkorũo na maũmĩrĩro moru mũno ihinda-inĩ rĩrĩ twetereire “mbaara ya mũthenya ũrĩa mũnene wa Ngai Mwene-Hinya-Wothe.”
w09 2/1 15 kĩb. 3-4
Rĩĩtwa nĩ Kĩĩ?
Tũtingĩhota gũthuura rĩĩtwa rĩrĩa tũkũheo twaciarũo. O na kũrĩ ũguo, ithuĩ ene nĩ ithuĩ tũngĩtua nĩ ngumo irĩkũ tũkũmenyeka nacio. (Thimo 20:11) Wĩyũrie: ‘Korũo Jesu na atũmwo no maheo mweke-rĩ, nĩ rĩĩtwa rĩrĩkũ mangĩhe? Nĩ rĩĩtwa rĩrĩkũ rĩngĩtaarĩria wega ngumo ĩrĩa njũĩkaine nayo?’
Kĩũria kĩu nĩ kĩrabatara gwĩcirio na njĩra ndikĩru. Nĩkĩ? Mũthamaki Suleimani aandĩkire ũũ: “Kaba gũthuura rĩĩtwa rĩega handũ ha ũtonga mũnene.” (Thimo 22:1) Gũkorũo na rĩĩtwa rĩega kana ngumo njega kũrĩa tũikaraga nĩ kĩndũ kĩa bata mũno. No makĩria ma ũguo, tũngĩgĩa na rĩĩtwa rĩega na Ngai, nĩ tũkaagĩa na kĩrathimo gĩa gũtũũra. Kĩrĩkũ? Ngai eranĩire atĩ nĩ akaandĩka marĩĩtwa ma arĩa mamwĩtigĩrĩte thĩinĩ wa “ibuku rĩa kĩririkano,” na amahe muoyo wa tene na tene.—Malaki 3:16; Kũguũrĩrio 3:5; 20:12-15.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
g00 7/8 11 kĩb. 3
Gũkorũo na Ũthiũ Mũcanjamũku nĩ Kũrĩ Ũguni Harĩ Wee
Hihi gũkorũo na ũthiũ mũcanjamũku nĩ kwa bata? Hihi no ũririkane hĩndĩ waiguire wahoorera nĩ ũndũ wa mũndũ gũkũrora arĩ na ũthiũ mũcanjamũku? Kana hĩndĩ waiguire guoya kana ta ũtendetwo nĩ ũndũ wa mũndũ gũkũrora atarĩ na ũthiũ mũcanjamũku? No tuuge atĩ gũkorũo na ũthiũ mũcanjamũku nĩ kwa bata. Nĩ kũhutagia mũndũ ũrĩa ũracanjamũka na ũrĩa ũracanjamũkĩrũo. Ayubu aaugire ũũ igũrũ rĩgiĩ thũ ciake: “Hĩndĩ ĩrĩa ndamathekia, matietĩkagia; ũtheri wa ũthiũ wakwa nĩ wamaheaga mwĩhoko.” (Ayubu 29:24) No kũhoteke “ũtheri” wa ũthiũ wa Ayubu warũgamagĩrĩra ũcanjamũku wake.
DICEMBA 25-31
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AYUBU 30-31
“Ũrĩa Ayubu Aahotire Gũtũũria Ũtheru wa Kĩĩmĩtugo”
w10 4/15 21 kĩb. 8
Hũgũra Maitho Maku Kuuma Harĩ Maũndũ Matarĩ Kĩene!
8 Akristiano a ma o nao no magucĩrĩrio nĩ merirĩria ma maitho na ma mwĩrĩ. Kwoguo Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩtwĩkĩraga ngoro twĩmenyerie kwĩgirĩrĩria harĩ maũndũ marĩa twĩroragĩra na marĩa twĩriragĩria. (1 Kor. 9:25, 27; thoma 1 Johana 2:15-17.) Ayubu ũrĩa warĩ mũrũngĩrĩru nĩ aamenyaga ũkuruhanu ũrĩa ũkoragwo ho gatagatĩ-inĩ ga kuona na kwĩrirĩria. Aaugire ũũ: “Niĩ nĩ ndĩkanĩire na maitho makwa. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, ingĩkĩĩrorera atĩa mũirĩtu ndĩ na merirĩria moru?” (Ayub. 31:1) Ayubu to gwĩthema tu eethemaga kũhutia mũtumia na njĩra ĩtagĩrĩire, no o na ndangĩetĩkĩrire ũndũ ta ũcio ũingĩre meciria-inĩ make. Jesu nĩ aatĩtĩrithirie bata wa kũiga meciria marĩ matheru kuumana na maũndũ matagĩrĩire rĩrĩa aaugire ũũ: “Mũndũ o wothe ũthiaga na mbere kwĩrorera mũtumia nĩgetha agĩe na merirĩria moru kũmwerekera, nĩ arĩkĩtie gũtharia nake ngoro-inĩ yake.”—Mat. 5:28.
w08 9/1 11 kĩb. 4
Wĩcirie Ũhoro Wĩgiĩ “Moimĩrĩro”
Ũtanoya ikinya rĩgũgũtongoria njĩra-inĩ ta ĩyo, wĩyũrie, ‘Ũndũ ũyũ ũkũndwara kũ?’ Gũtithia na gwĩcũrania “moimĩrĩro” no gũgũteithie gwĩthema gwĩka ũndũ ũgũtũma ũgĩe na moimĩrĩro moru. Andũ arĩa mathuuraga kwaga gũtindanĩra na mĩkaana ta ĩyo nĩ magĩaga mũkingo na mĩrimũ ĩngĩ yumanaga na ngomanio, makagĩa nda itagĩrĩire, makaruta nda, magathũkia ũrata wao hamwe na arĩa angĩ, na magathũkia thamiri ciao. Mũtũmwo Paulo nĩ oonanirie wega moimĩrĩro marĩa andũ arĩa meingĩragia ngomanio-inĩ itagĩrĩire makaagĩa namo mũthia-inĩ. “Matikaagaya Ũthamaki wa Ngai.”—1 Akorintho 6:9, 10.
w10 11/15 5-6 kĩb. 15-16
Andũ Ethĩ, Tongoragioi nĩ Kiugo kĩa Ngai
15 Ũgwĩciria nĩ rĩ wĩhokeku waku harĩ Ngai ũrĩgeragio na njĩra nene—nĩ rĩrĩa wĩna andũ arĩa angĩ kana nĩ rĩrĩa wĩ wiki? Kaingĩ rĩrĩa wĩ cukuru kana wĩra-inĩ, nĩ ũikaraga wĩhũgĩte nĩgetha wĩtheme mogwati mangĩgũthũkia kĩĩroho. Rĩrĩa ũhurũkĩte na ũtehũgĩte, nĩrĩo ũngĩkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kũregeria ithimi ciaku ciĩgiĩ mĩtugo.
16 Nĩ kĩĩ kĩagĩrĩire gũtũma wendage gwathĩkĩra Jehova o na rĩrĩa ũtaronwo nĩ mũndũ? Ririkana ũndũ ũyũ: No ũrakarie Jehova kana ũtũme ngoro yake ĩkene. (Kĩam. 6:5, 6; Thim. 27:11) Jehova nĩ ahutagio nĩ ciĩko ciaku tondũ ‘nĩ akũrũmbũyagia.’ (1 Pet. 5:7) Endaga ũmwathĩkĩre nĩgetha ũgunĩke. (Isa. 48:17, 18) Rĩrĩa ndungata imwe cia Jehova thĩinĩ wa Isiraeli ciaregire gwathĩkĩra ũtaaro wake, nĩ ciatũmire aigue ũũru. (Thab. 78:40, 41) Ngũrani na ũguo, Jehova nĩ aakenagio mũno nĩ mũnabii Danieli, tondũ mũraika aamwĩtire “mũndũ wendetwo mũno.” (Dan. 10:11) Nĩkĩ? Tondũ Danieli aakoragwo arĩ mwĩhokeku harĩ Ngai hĩndĩ ciothe, to rĩrĩa tu arĩ andũ-inĩ, no nĩ nginya rĩrĩa ataronwo nĩ andũ.—Thoma Danieli 6:10.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
w05 11/15 11 kĩb. 3
Ũhoti wa Gũthikĩrĩria Tũrĩ na Wendo
Arata a Ayubu maaiguire mĩario yake ĩtanyihĩire ikũmi. O na kũrĩ ũguo, Ayubu aaugire ũũ: “Na arĩ korũo harĩ mũndũ ũngĩthikĩrĩria!” (Ayubu 31:35) Nĩkĩ? Tondũ o na mamũthikĩrĩria matiamũmĩrĩirie. Matiarũmbũyagia Ayubu na matiendaga gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa araigua. Matiamũthikagĩrĩria marĩ na tha. Mũtũmwo Petero aaheanire ũtaaro ũyũ: “Inyuothe gĩai na ũrũmwe wa meciria, tha, wendo ta wa andũ a nyina ũmwe, ũcayanĩri muororo, na wĩnyihia.” (1 Petero 3:8) Tũngĩonania atĩa atĩ twĩna tha? Njĩra ĩmwe nĩ kuonia mũndũ ũcio ũngĩ atĩ nĩ ũramũrũmbũiya nĩ ũndũ wa ũrĩa araigua, na kũgeria gũtaũkĩrũo nĩwe. Kũgweta ciugo ironania tha ta “no mũhaka akorũo nĩ watuurirũo” kana “no mũhaka akorũo nĩ wonire ta mũndũ ũcio ataataũkĩrũo nĩwe” nĩ njĩra ĩmwe ya kuonia mũndũ atĩ nĩ tũramũrũmbũiya. Njĩra ĩngĩ nĩ gũcokera ũndũ ũrĩa mũndũ atwĩra na ciugo citũ, tũkonania atĩ nĩ twataũkĩrũo nĩ ũrĩa auga. Gũthikĩrĩria tũrĩ na wendo to gũthikĩrĩria ciugo tu, no nĩ nginya kũgeria gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa ciugo icio ironania ũrĩa mũndũ araigua.
WĨRUTANĨRIE BIŨ ŨTUNGATA-INĨ
Bibilia Yugaga Atĩa Igũrũ Rĩgiĩ Ngomanio cia Arũme kwa Arũme na Atumia gwa Atumia?
Aira a Jehova Metĩkĩtie Atĩa?
Aira a Jehova metĩkĩtie atĩ mawatho ma Ngai megiĩ mĩtugo nĩmo mega biũ, na mathuuraga gũtũũra kũringana namo. (Isaia 48:17) Kwoguo Aira a Jehova nĩ methemaga mĩtugo yothe ya ngomanio itagĩrĩire, nginya ngomanio cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia. (1 Akorintho 6:18) Ũcio nĩguo ũtũũro ũrĩa mathuurĩte gũtũũra, na marĩ na kĩhooto gĩa gwĩka ũguo.
O na kũrĩ ũguo, Aira a Jehova nĩ merutanagĩria ‘gũthingata thayũ na andũ othe.ʼ (Ahibirania 12:14) O na gũtuĩka nĩ mareganaga na ngomanio cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia, matitindĩkagĩrĩria andũ arĩa angĩ mawoni mao, mageka andũ arĩa meingĩragia mĩtugo-inĩ ĩyo maũndũ moru, kana magakena rĩrĩa maigua mekĩtwo maũndũ macio. Aira a Jehova marũmagĩrĩra ũtaaro ũrĩa Jesu aaheanire wa gwĩka andũ arĩa angĩ maũndũ marĩa mangĩenda gwĩkĩrũo.—Mathayo 7:12.
Hihi Bibilia nĩ Ĩkĩraga Andũ Ngoro Makorũo na Mũthutũkanio?
Andũ amwe no mauge atĩ Bibilia nĩ ĩkĩraga andũ ngoro mathutũkanie arĩa meingĩragia ngomanio-inĩ cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia, na atĩ mawatho mayo megiĩ mĩtugo matirekaga andũ methuurĩre ũrĩa mekwenda gũtũũra. Maugaga ũũ: ‘Bibilia yandĩkirũo rĩrĩa andũ maarĩ na mwĩcirĩrie mũkunderu. Ũmũthĩ twĩtĩkagĩra andũ a marangi ngũrani, mabũrũri ngũrani, na marĩ na mawoni ngũrani megiĩ ngomanio.’ Harĩ o, kũregana na andũ arĩa meingĩragia ngomanio-inĩ cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia, nĩ ta kũregana na andũ marĩ na rangi ngũrani. Hihi ĩyo nĩ njĩra njega ya kũringithania maũndũ? Aca. Nĩkĩ?
Tondũ nĩ harĩ ngũrani gatagatĩ ga kũregana na ngomanio cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia, na kũregana na arĩa meingĩragia mĩtugo-inĩ ĩyo. Bibilia ĩraga Akristiano matĩe andũ a mĩthemba yothe. (1 Petero 2:17) No ũguo ti kuuga atĩ Akristiano nĩ magĩrĩirũo gwĩtĩkania na mĩtugo ya mĩthemba yothe.
No tũringithanie ũndũ ũcio na njĩra ĩno: Ta tua atĩ nĩ wonaga kũnyua thigara arĩ ũndũ mũũru mũno, no nĩ harĩ mũndũ mũrutaga wĩra nake ũnyuaga thigara. Hihi no wĩrũo atĩ wĩna mwĩcirĩrie mũkunderu atĩ tondũ mawoni make megiĩ kũnyua thigara nĩ ngũrani na maku? Hihi gũkorũo atĩ we nĩ anyuaga thigara na wee ndũnyuaga nĩ kuuga atĩ wĩna mũthutũkanio kũmwerekera? Mũndũ ũcio mũrutaga wĩra nake angĩkwĩra ũcenjie mawoni maku megiĩ kũnyua thigara-rĩ, githĩ ũndũ ũcio to wonanie atĩ arĩ na mwĩcirĩrie mũkunderu na ndatĩĩte mawoni ma arĩa angĩ?
Aira a Jehova mathuuraga kũrũmĩrĩra mawatho megiĩ mĩtugo marĩa marĩ thĩinĩ wa Bibilia. Matiĩtĩkagĩria ciĩko iria Bibilia ĩkanaanĩtie. No matinyũrũragia andũ arĩa makoragwo na mĩthiĩre ngũrani na yao na matimekaga maũndũ moru.
Hihi Bibilia nĩ Ĩhinyagĩrĩria Andũ?
Ĩ nao andũ arĩa makoragwo na merirĩria ma gũkoma na arũme tao kana atumia tao? Hihi nĩ gũciarũo maaciarirũo ũguo? Angĩkorũo nĩguo maaciarirũo-rĩ, githĩ kũmeera atĩ matiagĩrĩire kũhingia merirĩria mao ti kũmahinyĩrĩria?
Bibilia ndĩtaaragĩria ũrĩa merirĩria macio makũraga thĩinĩ wa mwĩrĩ, no nĩ yugaga atĩ mĩtugo ĩmwe ya andũ ĩkoragwo ĩrũmĩte mũno. O na kũrĩ ũguo, Bibilia nĩ yugaga atĩ nĩ twagĩrĩirũo gwĩthema mĩtugo ĩmwe ta ngomanio cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia, nĩgetha tũkenie Ngai.—2 Akorintho 10:4, 5.
Andũ amwe no mauge atĩ mawoni macio ma Bibilia nĩ ma kũhinyĩrĩria andũ. No maugaga ũguo nĩ ũndũ wa gũkorũo na mwĩcirĩrie wa atĩ no mũhaka tũhingie merirĩria maitũ, kana atĩ merirĩria ma ngomanio nĩ ma bata mũno ũũ atĩ matiagĩrĩire kũgirĩrĩrio na o na mundũ ndangĩhota kwĩgirĩrĩria. O na kũrĩ ũguo, Bibilia yonanagia atĩ andũ no mahote kũgirĩrĩria merirĩria mao. Ngũrani na nyamũ, no mathuure kwaga kũhingia merirĩria mao.—Akolosai 3:5.
Reke tũringithanie ũndũ ũcio na njĩra ĩno: Ataaramu amwe maugaga atĩ no hakorũo na kĩrĩa gĩtũmaga mwĩrĩ ũtũme mũndũ akorũo na mĩtugo ĩmwe ta kũrakara. Bibilia ndĩtaaragĩria ũndũ ũcio, no nĩ yugaga atĩ andũ amwe nĩ ‘mahiũhaga kũrakaraʼ na ‘makoragwo na mwerekera wa kũrakara.’ (Thimo 22:24; 29:22) O na kũrĩ ũguo, Bibilia ningĩ nĩ yugaga ũũ: “Eheria marakara na ũtigane na mathũgũta.”—Thaburi 37:8; Aefeso 4:31.
Ti andũ aingĩ mangĩregana na ũtaaro ũcio kana mauge atĩ nĩ wa kũhinyĩrĩria arĩa marakaraga na ihenya. O na ataaramu arĩa maugaga atĩ marakara makoragwo marikĩrĩte thĩinĩ wa mũndũ, nĩ merutanagĩria gũteithia andũ kwĩgirĩrĩria marakara.
Aira a Jehova makoragwo na muonere ta ũcio wĩgiĩ mũtugo o wothe ũtaratwarana na ithimi cia Bibilia, nginya ngomanio gatagatĩ ka mũndũrũme na mũtumia arĩa matahikanĩtie. Maũndũ-inĩ macio mothe, ũtaaro ũyũ wa Bibilia nĩ wa bata mũno: “O ũmwe wanyu nĩ agĩrĩirũo kũmenya ũrĩa angĩgirĩrĩria mwĩrĩ wake nĩguo aikarage arĩ mũtheru na arĩ na gĩtĩo, ti na mũkoroko wa merirĩria moru ma ngomanio.”—1 Athesalonike 4:4, 5.
“Ũguo Nĩguo Amwe Anyu Mwatariĩ”
Andũ arĩa meendaga gũtuĩka Akristiano karine-inĩ ya mbere maaumĩte ũndũire-inĩ ngũrani na maarĩ na mĩtũũrĩre ĩtiganĩte, na amwe ao nĩ meekire mogarũrũku manene ũtũũro-inĩ wao. Kwa ngerekano, Bibilia ĩgwetaga “arĩa meingĩragia thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire, ahoi mĩhianano, arĩa matharagia, arũme arĩa metuaga ta atumia,” ĩgacoka ĩkauga: “Ũguo nĩguo amwe anyu mwatariĩ.”—1 Akorintho 6:9-11.
Hihi rĩrĩa Bibilia yauga “ũguo nĩguo amwe anyu mwatariĩ” yendaga kuonania atĩ arĩa maatiganĩte na ngomanio cia arũme kwa arũme na atumia gwa atumia matiacokire kũgĩa na merirĩria macio rĩngĩ? Ũguo tiguo kũrĩ, tondũ Bibilia ningĩ nĩ ĩheanaga ũtaaro ũyũ: “Tũũrai mũthiaga na roho na mũtirĩhingagia merirĩria ma mwĩrĩ o na hanini.”—Agalatia 5:16.
Kwoguo Bibilia ndionanagia atĩ gũtirĩ hĩndĩ Mũkristiano akaagĩa na merirĩria moru. Handũ ha ũguo, yonanagia atĩ nĩ arĩthuuraga kwaga kũhingia merirĩria macio. Akristiano nĩ merutaga kũgirĩrĩria merirĩria ta macio, na njĩra ya kwaga gwĩciria mũno ũhoro wamo ũndũ megũkinyĩrĩra kũmahingia.—Jakubu 1:14, 15.
Kwoguo Bibilia nĩ yonanagia atĩ nĩ harĩ ngũrani ya gũkorũo na merirĩria ma ũndũ na gwĩka ũndũ ũcio. (Aroma 7:16-25) Mũndũ ũkoragwo na merirĩria ma ngomanio cia arũme kwa arũme kana atumia gwa atumia no agirĩrĩrie maũndũ marĩa araiga mũno meciria-inĩ, o ta ũrĩa angĩgirĩrĩria merirĩria mangĩ moru ta ũtharia na mĩerekera ta marakara na ũkoroku.—1 Akorintho 9:27; 2 Petero 2:14, 15.
O na gũtuĩka Aira a Jehova nĩ marũmagĩrĩra mawatho megiĩ mĩtugo marĩa marĩ thĩinĩ wa Bibilia, matitindĩkagĩrĩria andũ arĩa angĩ mawoni mao. Ningĩ matigeragia kũgarũra mawatho marĩa magitagĩra ihooto cia andũ arĩa makoragwo na mĩtũũrĩre ngũrani na yao. Ndũmĩrĩri ĩrĩa Aira a Jehova mahunjagia ĩkoragwo ĩrĩ ya kũguna andũ, na nĩ makenaga gũkinyĩria arĩa othe mangĩenda gũthikĩrĩria.—Atũmwo 20:20.