ŨTHUTHURIA INTANETI-INĨ
Ũthuthuria
INTANETI-INĨ
Gĩkũyũ
ũ
  • ĩ
  • ũ
  • BIBILIA
  • MABUKU
  • MĨCEMANIO
  • mwbr25 Novemba kar. 1-13
  • Mabuku Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata

Hatirĩ video.

Tũrekere, nĩ hagĩa thĩna kũhingũra video ĩyo.

  • Mabuku Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata
  • Mabuku na Maandĩko Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata Witũ—2025
  • Ciongo Nini
  • NOVEMBA 10-16
  • NOVEMBA17-23
  • yp2 33
  • NOVEMBA 24-30
  • DICEMBA 1-7
  • DICEMBA 8-14
  • DICEMBA 15-21
  • DICEMBA 22-28
  • DICEMBA 29–JANŨARĨ 4
Mabuku na Maandĩko Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata Witũ—2025
mwbr25 Novemba kar. 1-13

Mabuku Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata

NOVEMBA 10-16

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI RWĨMBO RWA SULEIMANI 3-5

Bata wa Gũkorũo na Ũthaka wa na Thĩinĩ

w00 11/1 11 kĩb. 17

Mawoni ma Ngai Megiĩ Ũtheru wa Kĩĩmĩtugo

17 Mũndũ ũngĩ woonanirie wĩkindĩru nĩ mũirĩtu Mũshulami. Wĩthĩ na ũthaka wake, ndwagucagĩrĩria tu o mwanake ũrĩa warĩ mũrĩithi, no nĩ nginya Suleimani ũrĩa warĩ mũthamaki mũtongu wa Isiraeli. Thĩinĩ wa rũgano rũrĩa rũrĩ ibuku-inĩ rĩa Rwĩmbo rwa Suleimani, mũirĩtu Mũshulami nĩ aatũũrire arĩ mũtheru kĩĩmĩtugo, na kwoguo akĩheo gĩtĩo nĩ arĩa othe maamũthiũrũrũkĩirie. O na gũtuĩka Suleimani nĩ aaregirũo nĩ mũirĩtu ũcio, nĩ aatongoririo nĩ roho mũtheru kwandĩka rũgano rwake. Mwanake ũrĩa warĩ mũrĩithi, ũrĩa mũirĩtu ũcio eendete, o nake nĩ aatĩĩte ũtheru wa kĩĩmĩtugo wa mũirĩtu ũcio. O na kũrĩ hĩndĩ mwanake ũcio aaugire atĩ mũirĩtu ũcio aatariĩ ta “mũgũnda mũirigĩre.” (Rwĩmbo rwa Suleimani 4:12) Thĩinĩ wa Isiraeli ya tene, mĩgũnda mĩthaka yaakoragwo na mĩthemba ĩtiganĩte ya mĩmera ya irio, mahũa mathaka, na mĩtĩ. Mĩgũnda ta ĩyo yaakoragwo ĩthiũrũrũkĩirio nĩ rũgiri kana rũthingo, na ĩngĩaingĩrirũo tu kũgerera kĩhingo. (Isaia 5:5) Mwanake ũcio warĩ mũrĩithi, oonaga ũtheru wa kĩĩmĩtugo wa mũirĩtu Mũshulami ũtariĩ ta mũgũnda ũcio mũthaka. Mũirĩtu ũcio aarĩ mũtheru biũ kĩĩmĩtugo. Wendo wake muororo angĩawonanirie tu harĩ ũrĩa ũngĩatuĩkire mũthuri wake.

g04 12/22 9 kĩb. 2-5

Ũthaka Ũrĩa wa Bata Makĩria

Hihi ũthaka wa na thĩinĩ no ũgucĩrĩrie andũ arĩa angĩ? Georgina ũrĩa ũkoretwo kĩhiko-inĩ kwa ihinda rĩa hakuhĩ mĩaka ikũmi aaugire ũũ: “Mĩaka ĩyo tũkoretwo kĩhiko-inĩ, nĩ njiguaga ngucĩrĩirio nĩ mũthuri wakwa nĩ ũndũ wa wĩhokeku wake na gũtirĩ ũndũ ona ũmwe ahithaga. Ũndũ ũrĩa wa bata makĩria ũtũũro-inĩ wake nĩ gũkenia Ngai. Ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga akorũo arĩ mũndũ wĩciragia arĩa angĩ na ũrĩ na wendo. Nĩ anjũragia mawoni makwa mbere ya gũtua matua, na ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga ndĩigue ndĩ wa bata. Nĩ njũĩ atĩ nĩ anyendete mũno.”

Daniel, ũrĩa maahikanirie na mũtumia wake mwaka-inĩ wa 1987, aaugire ũũ: “Niĩ nyonaga mũtumia wakwa arĩ mũthaka. Makĩria ma kũgucĩrĩrio nĩ ũthaka wake, ngumo ciake nĩ itũmaga ndĩmwende ona makĩria. Hĩndĩ ciothe nĩ eciragia ũhoro wa andũ arĩa angĩ, na nĩ endaga makorũo na gĩkeno. Nĩ akoragwo na ngumo njega cia Gĩkristiano. Nyonaga ũrĩ mweke wa mwanya gũkorũo hamwe nake.”

Andũ thĩinĩ wa thĩ ĩno magucagĩrĩrio nĩ kĩrĩa marona, no ithuĩ nĩ tũbataraga kũrora maũndũ na njĩra ngũrani. Nĩ tũrabatara kũmenya atĩ ti ũndũ mũhũthũ kũgĩa na ũthaka wa na igũrũ, na rĩmwe ũndũ ũcio ndũngĩhotekeka, na ndũkoragwo na ũguni mũnene. O na kũrĩ ũguo, gũkũria ngumo iragucĩrĩria nĩ ũndũ ũngĩhoteka, na ũndũ ũcio ũtũmaga tũkorũo na ũthaka wa na thĩinĩ. Bibilia yugaga ũũ: “Ũgemu no ũkorũo ũrĩ wa maheeni, naguo ũthaka ũkorũo ũrĩ wa kahinda kanini, no mũtumia ũrĩa wĩtigĩrĩte Jehova nĩ arĩgaathagĩrĩrio.” Ngũrani na ũndũ ũcio, Bibilia ningĩ ĩheanaga mũkaana ũyũ: “O ta gĩcũhĩ gĩa thahabu iniũrũ-inĩ rĩa ngũrũe, nĩguo mũtumia mũthaka ũrĩa ũtarĩ wĩcirio ahaana.”—Thimo 11:22; 31:30.

Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩtũteithagia kuona ũguni wa “mũndũ wa hitho ũrĩa wa ngoro thĩinĩ na ũgemu ũrĩa ũtangĩbutha wa roho wa thayũ na ũhooreri, ũrĩa ũrĩ bata mũno maitho-inĩ ma Ngai.” (1 Petero 3:4) Hatarĩ nganja, ũthaka ta ũcio wa na thĩinĩ nĩ wa bata makĩria gũkĩra ũthaka wa na igũrũ. Na mũndũ o wothe no ahote kũgĩa naguo.

Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ

w06 11/15 18 kĩb. 4

Matemo Kuuma Ibuku-inĩ rĩa Rwĩmbo rwa Suleimani

2:7; 3:5—Nĩ kĩĩ gĩatũmire airĩtu a Jerusalemu, meehĩtithio “na thiya na thwariga cia mũgoma cia gĩthaka”? Thiya na thwariga ciũĩkaine mũno nĩ ũndũ wa ũthaka wacio. Kwoguo mũirĩtu Mũshulami aaringithanagia airĩtu acio a Jerusalemu na indo ciothe thaka nĩguo matikae kwarahũra wendo thĩinĩ wake.

NOVEMBA17-23

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI

RWĨMBO RWA SULEIMANI 6-8

Tuĩka Rũthingo, no ti Mũrango

it “Song of Solomon, The” kĩb. 11

Song of Solomon, The

Kwoguo Suleimani agĩĩtĩkĩria mũirĩtu Mũshulami ainũke kwao mũciĩ. Rĩrĩa ariũ a nyina maamuonire agĩũka, mooririe ũũ: “Nũũ ũyũ ũrambata kuuma werũ-inĩ, etiiranĩtie na mwendwa wake?” (Rwĩ 8:5) Ariũ a nyina na mũirĩtu Mũshulami matiamenyete atĩ mwarĩ wa nyina aarĩ mwĩhokeku ũguo harĩ ũrĩa eendete. Mĩaka ĩigana ũna mbere ĩyo, mũrũ wa nyina ũmwe orĩtie ũũ ũhoro wĩgiĩ mũirĩtu Mũshulami: “Tũrĩ na mwarĩ wa maitũ mũnini, na ndarĩ nyondo. Tũgeeka atĩa nĩ ũndũ wa mwarĩ wa maitũ mũthenya ũrĩa akoorio?” (Rwĩ 8:8) Nake mũrũ wa nyina ũngĩ agĩcokia ũũ: “Angĩkorũo we nĩ rũthingo, tũgaaka karũthingo ka betha igũrũ rĩake, no angĩkorũo we nĩ mũrango, tũkaamũhingĩrĩria na rũbaũ rwa mũtarakwa.” (Rwĩ 8:9) O na kũrĩ ũguo, tondũ mũirĩtu ũcio Mũshulami nĩ aaregire kũheenererio na iheo, akĩiganĩra na mũgũnda wake wa mĩthabibũ, na agĩtũũra arĩ mwĩhokeku harĩ mũndũ ũrĩa eendete (Rwĩ 8:6, 7, 11, 12), nĩ aangĩahotire kuuga ũũ arĩ na ũmĩrĩru: “Niĩ ndĩ rũthingo, nacio nyondo ciakwa itariĩ ta nyũmba ndaya na igũrũ. Nĩ ũndũ ũcio, maitho-inĩ make niĩ nduĩkĩte o ta mũndũ wonete thayũ.”—Rwĩ 8:10.

yp 188 kĩb. 2

Ĩ Ũhoro Wĩgiĩ Kwĩingĩria Ngomanio-inĩ Mbere ya Kũingĩra Thĩinĩ wa Kĩhiko?

Mũndũ mwĩthĩ gũikara arĩ mũtheru kĩĩmĩtugo, to gwĩthema ethemaga maumĩrĩro moru, no ningĩ nĩ agunĩkaga na njĩra nyingĩ. Bibilia nĩ ĩtwĩraga ũhoro wa mũirĩtu Mũshulami, ũrĩa watũũririe ũtheru wa kĩĩmĩtugo ona gũtuĩka aarĩ na wendo mũingĩ harĩ mwanake ũrĩa waarĩ mũrĩithi. Nĩ ũndũ ũcio nĩ angĩaugire ũũ arĩ na ũmĩrĩru: “Niĩ ndĩ rũthingo, nacio nyondo ciakwa itariĩ ta nyũmba ndaya na igũrũ.” Mũirĩtu ũcio ndaarĩ ‘mũrango ũrainaina’ ũũ atĩ nĩ ‘ũngĩahingũkireʼ angĩacemanirie na igerio rĩa kwĩingĩria ngomanio-inĩ itaagĩrĩire. Ũhoro-inĩ wĩgiĩ mĩtugo, aatariĩ ta rũthingo rũrũmu rwa itũũra rĩrĩ na nyũmba ndaya na igũrũ itangĩtonyeka. Nĩ aagĩrĩire biũ gwĩtwo ũrĩa “wendetwo mũno,” na nĩ angĩahotire kuuga ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũrĩa ũngĩatuĩkire mũthuri wake: “Maitho-inĩ make niĩ nduĩkĩte o ta mũndũ wonete thayũ.” Thayũ wa meciria ũrĩa mũirĩtu ũcio aakoragwo naguo nĩ watũmaga we na mwanake ũcio maigue maiganĩire.—Rwĩmbo rwa Suleimani 6:9, 10; 8:9, 10.

yp2 33

Mũirĩtu Mũshulami nĩ Aaigire Kĩonereria Kĩega

Mũirĩtu Mũshulami nĩ aamenyaga atĩ nĩ aabataraga gũkorũo na mwĩcirĩrie mwega ũhoro-inĩ wĩgiĩ kuonania wendo. Eerire airĩtu arĩa maarĩ arata ake ũũ: “Nĩ ndamwĩhĩtithia: Mũtikagerie gũũkĩria kana kwarahũra wendo thĩinĩ wakwa nginya ũrĩĩyarahũra guo mwene.” Nĩ aamenyaga atĩ ũrĩa mũndũ araigua no gũtũme atue itua atambĩte gwĩciria. Kwa ngerekano, nĩ aamenyaga atĩ andũ angĩ no mamũtindĩkĩrĩrie akũrie wendo harĩ mũndũ ũrĩa mataganĩrĩirũo nake. O na ũrĩa we mwene aaiguaga nĩ kũngĩahutirie matua make. Kwoguo mũirĩtu Mũshulami aaikarire atariĩ ta “rũthingo.”—Rwĩmbo rwa Suleimani 8:4, 10.

Hihi wee nĩ ũkoragwo na mawoni ta ma mũirĩtu Mũshulami ũhoro-inĩ wĩgiĩ wendo? Hihi no ũhote kũhũthĩra ũhoti waku wa gwĩciria handũ ha gwĩka o ũrĩa ũraigua ngoro-inĩ? (Thimo 2:10, 11) Rĩmwe na rĩmwe, andũ angĩ no magerie gũgũtindĩkĩrĩria ũingĩre ndũgũ-inĩ ya kĩĩwendo ũtehaarĩirie. O nawe no wĩkore ũgĩĩciria atĩ nĩ wagĩrĩirũo kũingĩra ndũgũ-inĩ ta ĩyo. Kwa ngerekano, rĩrĩa wona mwanake na mũirĩtu marĩ na ndũgũ-rĩ, hihi nĩ ũiguaga o nawe ta ũngĩenda kũgĩa na ndũgũ ta ĩyo? Hihi no ũtume ndũgũ na mũndũ ũtarĩ na wĩtĩkio ta waku? Mũirĩtu Mũshulami nĩ oonanirie atĩ nĩ aakũrĩtie ũhoti wa gwĩciria ũhoro-inĩ wĩgiĩ kuonania wendo. O nawe no ũhote gwĩka ũguo.

NOVEMBA 24-30

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI ISAIA 1-2

Kĩĩrĩgĩrĩro Harĩ Arĩa “Matitikĩte Mahĩtia”

ip-1 14 kĩb. 8

Mũthuri na Ariũ Ake Aremi

8 Isaia arathiĩ na mbere kũheana ndũmĩrĩri ĩno nditũ kũrĩ rũrĩrĩ rwa Juda: “Kaĩ rũrĩrĩ rũrũ rwĩhia rwĩ na haaro-ĩ, andũ matitikĩte mahĩtia, rũciaro rwa andũ oru, ciana ciĩthahĩtie! Nĩ matigĩte Jehova; makaagĩra Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli gĩtĩo; o na makamũhutatĩra.” (Isaia 1:4) Mehia no makorũo marĩ maingĩ mũno ũũ atĩ no merũo mahaana ta ũritũ ũrahehenja mũndũ. Matukũ-inĩ ma Iburahimu, Jehova aaugire atĩ mehia ma Sodomu na Gomora maarĩ “maritũ mũno.” (Kĩambĩrĩria 18:20) Ũndũ ta ũcio nĩ wekĩkire harĩ andũ a Juda, tondũ Isaia aaugire atĩ ‘maatitikĩte mahĩtia.ʼ Makĩria ma ũguo, aametire “rũciaro rwa andũ oru, ciana ciĩthahĩtie.” Kwoguo, andũ a Juda maatariĩ ta ciana nemi. Nĩ ‘maahutatĩireʼ kana magatiganĩria Ithe wao, Jehova.

ip-1 28-29 kĩb. 15-17

“Rekei Tũrũnge Maũndũ”

15 Rĩu mũgambo wa Jehova ũkaiguĩka ũiyũirũo nĩ ũcayanĩri o na makĩria. “‘ Rĩu ũkai, rekei tũrũnge maũndũ,’ ũguo nĩguo Jehova ekuuga. ‘O na angĩkorũo mehia manyu matunĩhĩte o ta thakame, nĩ megũtherio mahaane o ta mbarabu; o na angĩkorũo matunĩhĩte o ta gĩtambaya kĩa rangi mũtune, nĩ mekwerũha o ta guoya wa ngʼondu.’” (Isaia 1:18) Ciugo cia kwambĩrĩria cia mũhari ũcio iria cionanagia rĩĩtana rĩa Jehova, kaingĩ nĩ itaũkĩkaga ũrĩa gũtagĩrĩire. Kwa ngerekano, The Holy Bible in Gĩkũyũ yugaga ũũ: “Ũkai tũciire.” Ciugo icio no cionanie ta Jehova aarĩ na mahĩtia o ta Aisiraeli, na kwoguo othe nĩ maabataraga gwĩtetera. No nĩ tũĩ atĩ Jehova ndaarĩ na mahĩtia, ĩndĩ Aisiraeli nĩo maarĩ aremi na maarĩ na ũhinga. (Gũcokerithia Maathani 32:4, 5) Mũhari ũcio nduonanagia ta arĩ ndeereti gatagatĩ ka andũ maiganaine, no nĩ ndeereti ya gũtigĩrĩra kĩhooto nĩ kĩoneka. Kwoguo nĩ ta Jehova eeraga Aisiraeli macemanie igooti-inĩ.

16 Ũndũ ũcio no ũtũme mũndũ etigĩre, no Jehova nĩ mũciirithania wĩ tha nyingĩ na mũcayanĩri. Ũhoti wake wa kuohanĩra ndũrĩ mĩhaka. (Thaburi 86:5) Nowe tu ũngĩahotire kweheria mehia ma Isiraeli marĩa maatunĩhĩte “o ta gĩtambaya kĩa rangi mũtune,” amatherie “mahaane o ta mbarabu.” Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũhũthĩra hinya wake, ũhoti wake, magongona, kana o na mahoya kweheria mehia. No wohanĩri wa Jehova tu ũngĩeheria mehia biũ. Nĩguo Ngai ohere mũndũ, no mũhaka ambe onanie atĩ nĩ erirĩte biũ kuuma ngoro.

17 Ma ĩyo nĩ ya bata mũno ũũ atĩ Jehova aringithanĩtie mehia na “rangi mũtune” akĩenda kuonania ũrĩa angĩkawerũhia ũhaane ta guoya wa ngʼondu wa rangi mwerũ. Jehova endaga tũmenye atĩ nĩ ohanagĩra nginya mehia maritũ tũngĩĩrira biũ kuuma ngoro. Andũ arĩa monaga ta matangĩoherũo mehia mao no mecũranie ngerekano ta ya Manase. Eekire mehia maritũ mĩaka mĩingĩ. No nĩ eeririre na akĩoherũo. (2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 33:9-16) Jehova endaga ithuothe tũmenye atĩ tũrĩ na mweke wa ‘kũrũnga maũndũʼ hamwe nake, nginya arĩa mekĩte mehia maritũ.

Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ

ip-1 39 kĩb. 9

Gũtũgĩrio Kwa Ũthathaiya Mũtheru

9 Ũmũthĩ, andũ a Ngai maticemanagia kĩrĩma-inĩ kĩa biũ kĩrĩ na hekarũ yakĩtwo na mahiga. Hekarũ ya Jehova ĩrĩa yarĩ Jerusalemu nĩ yaanangirũo nĩ mbũtũ ya Roma mwaka wa 70 M.M. Ningĩ, mũtũmwo Paulo nĩ aataarĩirie wega atĩ hekarũ ĩrĩa yarĩ Jerusalemu, na gĩikaro kĩamũre kĩrĩa gĩaakĩtwo mbere ĩyo, ciarĩ kĩĩruru kĩa ũndũ ũngĩ. Ciarũgamĩrĩire hekarũ ya kĩĩroho ĩrĩa ĩĩtĩtwo “hema ĩrĩa ya ma, ĩrĩa yaakirũo nĩ Jehova, no ti mũndũ.” (Ahibirania 8:2) Hekarũ ĩyo ya kĩĩroho nĩ mũbango wa Jehova wa kũmũhe ũthathaiya ũretĩkĩrĩka wĩhocetie harĩ igongona rĩa Jesu rĩa ũkũũri. (Ahibirania 9:2-10, 23) Kwoguo no tuuge atĩ “kĩrĩma kĩa nyũmba ya Jehova” kĩrĩa kĩgwetetwo thĩinĩ wa Isaia 2:2, kĩrũgamĩrĩire ũthathaiya mũtheru wa Jehova ũrĩa ũtũũgĩrĩtio mahinda-inĩ maya maitũ. Arĩa metĩkagĩra ũthathaiya mũtheru, maticemanagia kũndũ ta irĩma-inĩ cia biũ, no macemanagia nĩguo mathathaiye Jehova marĩ na ũrũmwe.

DICEMBA 1-7

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI ISAIA 3-5

Jehova Aarĩ na Kĩhooto gĩa Kwĩrĩgĩrĩra Andũ Ake Mamwathĩkagĩre

ip-1 73-74 kĩb. 3-5

Kaĩ Mũgũnda wa Mĩthabibũ Ũrĩa Ũtarĩ Mwĩhokeku Ũrĩ na Haaro-ĩ!

3 Gũtekũmakania kana Isaia eeraga athikĩrĩria ake ciugo icio kana tio eeraga, hatarĩ nganja nĩ maahutirio nĩcio. No kũhoteke andũ aingĩ nĩ maamenyaga wĩra ũrĩa ũrutagwo harĩ kũhaarĩria mũgũnda wa mĩthabibũ, na kwoguo nĩ maangĩahotire gũtaũkĩrũo wega nĩ ũndũ ũrĩa Isaia eendaga kũrutana. O ta ũrĩa arĩa mahandaga mĩgũnda ya mĩthabibũ ũmũthĩ mekaga, mwene mũgũnda ndaahandaga mbegũ cia thabibũ, no aahandaga mũmera ũrutĩtwo harĩ “mũthabibũ ũrĩa mwega” ũrĩa ũciaraga “thabibũ ndune.” Aahandaga mĩtĩ ya mĩthabibũ “kũndũ kũnoru hakuhĩ na kĩrĩma,” tondũ nĩkuo kũngĩarutire maciaro mega.

4 Nĩguo mũgũnda wa mĩthabibũ ũrute maciaro, nĩ ũbataraga kĩyo kĩingĩ. Isaia ataarĩirie ũrĩa mwene mũgũnda aarutire wĩra mũritũ na wĩ mĩnoga wa ‘gũcimba na kweheria mahiga marĩa maarĩ mũgũnda-inĩ ũcio.ʼ No kũhoteke aahũthagĩra mahiga marĩa manene gwaka “nyũmba ndaya na igũrũ.” Mahinda-inĩ ma tene, nyũmba ta icio ndaya na igũrũ ciahũthagĩrũo nĩ arangĩri arĩa maarangagĩra mĩmera ndĩkaiyũo kana ĩthũkio nĩ nyamũ. Ningĩ mwene mũgũnda nĩ aahũthagĩra mahiga macio gwaka rũthingo rũthiũrũrũkĩirie mũgũnda ũcio. (Isaia 5:5) Kaingĩ andũ nĩ meekaga ũguo nĩgetha magirĩrĩrie tĩĩri ũrĩa mũnoru gũkuuo nĩ maĩ.

5 Nĩ ũndũ wa ũrĩa mwene mũgũnda aarutire wĩra mũingĩ na akĩgitĩra mũgũnda ũcio wa mĩthabibũ, nĩ eerĩgagĩrĩra atĩ mũgũnda ũcio nĩ ũngĩarutire maciaro. Na arĩ na mwĩhoko atĩ mũgũnda ũcio nĩ ũngĩarutire maciaro, nĩ eenjire kĩhihĩro kĩa ndibei. No hihi mũgũnda ũcio nĩ warutire maciaro mega? Aca, waciarire thabibũ cia gĩthaka theri.

ip-1 76 ¶8-9

Kaĩ Mũgũnda wa Mĩthabibũ Ũrĩa Ũtarĩ Mwĩhokeku Ũrĩ na Haaro-ĩ!

8 Isaia eetire Jehova, o we mwene mũgũnda wa mĩthabibũ, “mwendwa wakwa.” (Isaia 5:1) Isaia eetire Ngai ũguo tondũ aarĩ na ũrata wa hakuhĩ hamwe nake. (Ringithania Ayubu 29:4; Thaburi 25:14) No wendo wa mũnabii ũcio harĩ Ngai warĩ mũnini ũringithanĩtio na wendo ũrĩa Ngai oonetie ‘mũgũnda wake wa mĩthabibũ,ʼ kana rũrĩrĩ rũrĩa ‘aahandĩteʼ.—Ringithania Thama 15:17; Thaburi 80:8, 9.

9 Jehova ‘aahandireʼ rũrĩrĩ rwa Isiraeli bũrũri-inĩ wa Kanaani na akĩmahe mawatho na maathani, marĩa maatariĩ ta rũthingo rwa kũmagitĩra matigathũkio nĩ ndũrĩrĩ ingĩ. (Thama 19:5, 6; Thaburi 147:19, 20; Aefeso 2:14) Makĩria ma ũguo, nĩ aamaheire atiirĩrĩri bũrũri, athĩnjĩri-Ngai, na anabii a kũmatongoragia. (2 Athamaki 17:13; Malaki 2:7; Atũmwo 13:20) Na rĩrĩa Aisiraeli mookagĩrĩrũo nĩ thũ, Jehova nĩ aathuuraga andũ a kũmahonokia. (Ahibirania 11:32, 33) Nĩkĩo ooririe ũũ: “Nĩ atĩa ũngĩ ingĩekire mũgũnda ũcio wakwa wa mĩthabibũ ũrĩa itarĩ ndeka?”

w06 6/15 18 kĩb. 1

“Rũmbũiya Mũthabibũ Ũyũ”!

Isaia aaringithanirie “nyũmba ya Isiraeli” na mũgũnda wa mĩthabibũ ũrĩa waikaraga ũgĩciaraga “thabibũ cia gĩthaka.” (Isaia 5:2, 7 kohoro ka magũrũ-inĩ) Thabibũ cia gĩthaka ikoragwo irĩ nini iringithanĩtio na thabibũ iria irĩmĩtwo mũgũnda-inĩ, na mbegũ ciacio nĩcio cioyaga gĩcunjĩ kĩrĩa kĩnene gĩa itunda. Thabibũ icio cia gĩthaka itikoragwo na ũguni harĩ gũthondeka ndibei na kũrĩa, na nĩkĩo iringithanĩtio na rũrĩrĩ rwa Isiraeli rũrĩa rwarĩ rũregenyũki, na rũrĩa maciaro maruo maarĩ uuni watho handũ ha ũthingu. Mũrĩmi wa mĩthabibũ ĩyo tiwe watũmire ĩrute maciaro ta macio ma tũhũ. Jehova nĩ eekĩte ũrĩa wothe angĩhota nĩguo rũrĩrĩ rũu rwa Isiraeli rũkorũo na maciaro mega. Nĩkĩo ooririe ũũ: “Nĩ atĩa ũngĩ ingĩekire mũgũnda ũcio wakwa wa mĩthabibũ ũrĩa itarĩ ndeka?”—Isaia 5:4.

w06 6/15 18 kĩb. 2

“Rũmbũiya Mũthabibũ Ũyũ”!

Tondũ mĩthabibũ ĩyo ya Isiraeli ndĩarĩ na maciaro, Jehova nĩ aaheanire mũkaana atĩ nĩ angĩatharirie rũgiri rũrĩa aakĩte rwa kũmagitĩra. Ndangĩathiire na mbere gũceha mĩthabibũ ĩyo ya mũhano na kũrĩma tĩri wa mũgũnda ũcio. Ningĩ nĩ angĩatũmire mũgũnda ũcio ũmerererũo nĩ ria na mĩigua, na nĩ angĩatigire kuuria mbura ĩrĩa yatũmaga mĩthabibũ ĩyo ĩkũre.—Isaia 5:5, 6.

Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ

ip-1 80 kĩb. 18-19

Kaĩ Mũgũnda wa Mĩthabibũ Ũrĩa Ũtarĩ Mwĩhokeku Ũrĩ na Haaro-ĩ!

18 Thĩinĩ wa Isiraeli, bũrũri wothe warĩ wa Jehova. O famĩlĩ yarĩ na mũgũnda yaheetwo nĩ Ngai ũrĩ igai, na nĩ mangĩaũkomborithirie no matiabatiĩ ‘kũwendia biũ.ʼ (Maũndũ ma Alawii 25:23) Watho ũcio nĩ wagiragĩrĩria andũ amwe kũgĩa na mũgũnda mũnene na arĩa angĩ makaga. Ningĩ nĩ wagiragĩrĩria famĩlĩ gũkorũo irĩ thĩni mũno. No nĩ ũndũ wa ũkoroku, andũ amwe thĩinĩ wa Juda nĩ maaunaga watho wa Ngai wĩgiĩ mĩgũnda na indo. Mika aandĩkire ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũndũ ũcio: “Meriragĩria mĩgũnda na makamĩtunyana; o na nyũmba, na magacioya; nĩ matunyaga mũndũ nyũmba yake, magatunya mũndũ igai rĩake.” (Mika 2:2) No Thimo 20:21 ĩheanaga mũkaana ũyũ: “Igai rĩrĩa rĩonekete na ũkoroku kĩambĩrĩria-inĩ, mũthia-inĩ rĩtigaakorũo rĩrĩ kĩrathimo.”

19 Jehova eeranĩire atĩ nĩ angĩkoya indo icio andũ acio akoroku maatunyanĩte. Aaugire ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ nyũmba iria maatunyanĩte: “Gũtirĩ mũndũ ũgaaikara kuo.” Nayo mĩgũnda ĩrĩa meeriragĩria kũgĩa nayo ĩngĩkaaruta gĩcunjĩ kĩnini kĩa maciaro marĩa yaagĩrĩirũo kũruta. Bibilia ndĩtaarĩirie ũrĩa maũndũ macio mangĩgeekĩka kana rĩrĩa mangĩgeekĩka. No kũhoteke nĩ maahingire na gĩkĩro kĩna thutha-inĩ rĩrĩa Ababuloni maatwarire Aisiraeli ithamĩrio.—Isaia 27:10.

DICEMBA 8-14

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI ISAIA 6-8

“Niĩ Ũyũ Haha! Ndũma!”

ip-1 93-94 kĩb. 13-14

Jehova Ngai arĩ Thĩinĩ wa Hekarũ Yake Theru

13 Nĩ ũndũ ũrĩkũ Isaia aaiguire? Aaugire ũũ: “Ngĩcoka ngĩigua mũgambo wa Jehova ũkiuga: ‘Nũũ ngũtũma, na nũũ ũgũthiĩ handũ-inĩ haitũ?ʼ Na niĩ ngĩcokia ũũ: ‘Niĩ ũyũ haha! Ndũma!’” (Isaia 6:8) Kĩũria kĩu Jehova ooririe kĩabatiĩ gũcokio nĩ Isaia, tondũ hatiarĩ na mũnabii ũngĩ kĩoneki-inĩ kĩu. Isaia nĩ aataũkĩrũo wega atĩ Jehova eendaga kũmũtũma. Jehova aambire akĩũria, “Nũũ ngũtũma?” ta arĩ o we wiki ũratũmana. Agĩcoka akĩũria, “Nũũ ũgũthiĩ handũ-inĩ haitũ?” Eekire ũguo nĩkĩ? Eendaga kuonania atĩ aarĩ hamwe na mũndũ ũngĩ. Hihi nũũ ũcio? Nĩ mũrũ wake wa mũmwe, ũrĩa wacokire agĩũka gũkũ thĩ agĩtwo Jesu Kristo. Mũriũ ũcio nowe Jehova eerĩte ũũ: “Nĩ tũũmbe mũndũ na mũhianĩre witũ.” (Kĩambĩrĩria 1:26; Thimo 8:30, 31) Jehova akoragwo hamwe na mũriũ ũcio wake wa mũmwe kũu igũrũ.—Johana 1:14.

14 Isaia ndaikarire atacoketie kĩũria kĩu ooririo. O na atekũmenya ndũmĩrĩri ĩrĩa angĩatũmirũo, aaugire ũũ o rĩo: “Niĩ ũyũ haha! Ndũma!” Ningĩ ndooririe ũrĩa angĩagunĩkire angĩetĩkĩrire gwĩka ũrĩa angĩerirũo. Wendi ũcio wake wa kwĩrutĩra nĩ kĩonereria kĩega harĩ arĩa othe matungatagĩra Ngai ũmũthĩ, tondũ nĩ mehokeirũo wĩra wa kũhunjia ‘ũhoro mwega wa Ũthamaki thĩinĩ wa thĩ yothe ĩrĩa ĩikaragwo.ʼ (Mathayo 24:14) O ta Isaia, nĩ mahingagia biũ wĩra ũcio wa kũhunjia ũhoro mwega nĩguo ũtuĩke “ũira kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe,” o na rĩrĩa maga gũthikĩrĩrio. Ningĩ o ta Isaia nĩ mahunjagia marĩ na ũmĩrĩru, nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ mwathani ũrĩa mũnene makĩria nĩwe ũmatũmĩte.

ip-1 95 kĩb. 15-16

Jehova Ngai arĩ Thĩinĩ wa Hekarũ Yake Theru

15 Jehova nĩ aacokire akĩra Isaia ndũmĩrĩri ĩrĩa angĩamenyithanirie na ũrĩa andũ mangĩamĩamũkĩrire. Aamwĩrire ũũ: “Thiĩ, wĩre andũ acio ũũ: ‘Nĩ mũkũigua rĩngĩ na rĩngĩ, ĩndĩ mũtigũtaũkĩrũo; nĩ mũkuona rĩngĩ na rĩngĩ, ĩndĩ mũtikũgĩa na ũmenyo o na ũrĩkũ.’ Tũma ngoro cia andũ aya ciũme, na ũtũme matũ mao mage kũigua, na ũhinge maitho mao, nĩgetha matikone na maitho mao na matikaigue na matũ mao, nĩguo ngoro ciao itigataũkĩrũo na nĩgetha matikagarũrũke mahonio.” (Isaia 6:9, 10) Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ Isaia aabatiĩ kwarĩria Ayahudi arĩ na marakara na atekũmacaĩra nĩguo matigacokerere Jehova? Aca o na hanini. Isaia nĩ aamendete tondũ maarĩ andũ ao. Ciugo cia Jehova cioonanagia ũrĩa andũ acio mangĩamũkĩrire ndũmĩrĩri yake, o na Isaia angĩahingirie wĩra wake na njĩra njega biũ.

16 Ayahudi nĩo mangĩarĩ na mahĩtia. Isaia angĩamahunjĩirie “rĩngĩ na rĩngĩ,” no matingĩamũkĩrire ndũmĩrĩri yake kana mataũkĩrũo nĩyo. Andũ arĩa aingĩ matingĩoire ikinya o na hanini, na kwoguo mangĩahaanire ta atumumu kana andũ matarĩ ũhoti wa kũigua. Isaia angĩamahunjĩirie rĩngĩ na rĩngĩ nĩgetha monanie atĩ matirenda gũtaũkĩrũo. Nĩ mangĩonanirie atĩ nĩ maahingĩte meciria mao na ngoro ciao nĩgetha matikamũkĩre ndũmĩrĩri ya Ngai. Ũguo noguo andũ mahaana ũmũthĩ. Aingĩ ao nĩ maregaga gũthikĩrĩria Aira a Jehova makĩhunjia ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai ũrĩa ũkuhĩrĩirie gũka.

ip-1 99 kĩb. 23

Jehova Ngai arĩ Thĩinĩ wa Hekarũ Yake Theru

23 Jesu aagwetire ciugo cia Isaia akĩenda kuonania atĩ ũrathi ũcio nĩ wahingaga hĩndĩ ĩyo aarĩ gũkũ thĩ. Andũ aingĩ nĩ moomĩtie ngoro ciao o ta Ayahudi a hĩndĩ ya Isaia. Mahaanaga ta andũ atumumu na matarĩ ũhoti wa kũigua Jesu akĩmahunjĩria, na o nao nĩ maanangirũo. (Mathayo 23:35-38; 24:1, 2) Mwanangĩko ũcio wokire rĩrĩa mbũtũ cia Roma ciokĩrĩire Jerusalemu mwaka wa 70 M.M. itongoretio nĩ Titus, na ikĩananga itũũra rĩu na hekarũ ĩrĩa yarĩ kuo. No nĩ kũrĩ andũ amwe maathikĩrĩirie Jesu na magĩtuĩka arutwo ake. Jesu aaugire atĩ andũ acio nĩ mangĩarĩ na ‘gĩkeno.ʼ (Mathayo 13:16-23, 51) Aamerĩte atĩ rĩrĩa makona “Jerusalemu ĩthiũrũrũkĩirio nĩ mbũtũ ciambĩte hema,” maagĩrĩirũo “kũũrĩra irĩma-inĩ.” (Luka 21:20-22) Kwoguo “mbeũ nyamũre” ĩrĩa yoonanĩtie atĩ ĩrĩ na wĩtĩkio na ĩgĩtuo rũrĩrĩ rwa kĩĩroho rwĩtagwo “Isiraeli a Ngai,” nĩ yahonokirio.—Agalatia 6:16.

Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ

w06 12/1 9 kĩb. 4

Matemo Kuuma Ibuku-inĩ rĩa Isaia—I

7:3,4—Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova ahonokie Mũthamaki Ahazu ũrĩa warĩ mũũru? Mũthamaki wa Siria na wa Isiraeli meendaga kweheria Mũthamaki Ahazu wa Juda ũthamaki-inĩ, na ithenya rĩake maamũre mũtongoria mangĩahotire gwatha, nĩwe mũrũ wa Tabeeli, ũrĩa ũtaarĩ wa rũciaro rwa Daudi. Ĩyo yarĩ njama ya Shaitani, na nĩ ĩngĩaingĩrĩire kĩrĩkanĩro kĩa ũthamaki kĩrĩa Daudi eerĩirũo. Jehova aahonokirie Ahazu nĩgetha agitĩre rũciaro rũrĩa “Mũnene wa Thayũ” angĩaumanire naruo.—Isaia 9:6.

DICEMBA 15-21

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI

ISAIA 9-10

Ũrathi Wĩgiĩ “Ũtheri Mũnene”

ip-1 125-126 kĩb. 16-17

Kĩĩranĩro kĩa Mũnene wa Thayũ

16 “Mahinda ma thutha-inĩ” marĩa Isaia aarathĩte ũhoro wamo, nĩ hĩndĩ ya ũtungata wa Jesu rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ. Aahũthĩrire ihinda rĩingĩ rĩa ũtũũro wake Galili. Aambĩrĩirie ũtungata wake gĩcigo-inĩ kĩu na njĩra ya kuuga ũũ: “Ũthamaki wa igũrũ nĩ ũkuhĩrĩirie.” (Mathayo 4:17) Ningĩ arĩ kũu nĩrĩo aarutire mĩario yake ĩrĩa yũĩkaine mũno ya mahunjio ma Kĩrĩma-inĩ, akĩringa kĩama gĩake kĩa mbere, agĩthuura atũmwo ake, na thutha wa kũriũkio, nokuo aaumĩrĩire arũmĩrĩri ake 500. (Mathayo 5:1–7:27; 28:16-20; Mariko 3:13, 14; Johana 2:8-11; 1 Akorintho 15:6) Na njĩra ĩyo, Jesu akĩhingia ũrathi wa Isaia wĩgiĩ kũhe gĩtĩo “bũrũri wa Zebuluni na bũrũri wa Nafitali.” O na kũrĩ ũguo, Jesu ndaahunjirie o gĩcigo-inĩ kĩa Galili tu. Nĩ aahunjirie ũhoro ũrĩa mwega bũrũri-inĩ ũcio wothe, na kwoguo agĩtũma rũrĩrĩ ruothe rwa Isiraeli na Juda “rũheo gĩtĩo.”

17 Ĩ nake Mathayo akĩaria ũhoro wa “ũtheri mũnene” thĩinĩ wa Galili? O nake aagwetaga ciugo irĩ thĩinĩ wa ũrathi wa Isaia. Isaia aandĩkire ũũ: “Andũ arĩa marathiagĩra nduma-inĩ nĩ monete ũtheri mũnene. Nao arĩa matũũraga bũrũri wa kĩĩruru kĩnene, ũtheri nĩ ũmaarĩire.” (Isaia 9:2) Gũkinyĩria karine-inĩ ya mbere Mahinda Maitũ, ũtheri wa ũhoro wa ma warĩ mũhithe nĩ morutani ma ndini cia maheeni. Atongoria a ndini cia Kĩyahudi nĩ maatũmĩte thĩna ũcio ũnenehe, nĩ ũndũ wa kũnyitĩrĩra ũndũire wao wa kĩndini, na kwoguo magatũma ‘kiugo kĩa Ngai kĩagithio kĩene.’ (Mathayo 15:6) Andũ arĩa maarĩ na ngoro njega nĩ maahinyagĩrĩrio na makahĩngĩcwo nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra “atongoria atumumu.” (Mathayo 23:2-4, 16) Rĩrĩa Mesia ookire, maitho ma arĩa maarĩ enyihia nĩ maahingũrirũo na njĩra nene. (Johana 1:9, 12) Ũtungata ũrĩa Jesu aarutire rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ na irathimo iria ciaumanire na kwĩima gwake, nĩmo maũndũ marĩa ũrathi wa Isaia wĩtĩte “ũtheri mũnene.”—Johana 8:12.

ip-1 126-128 kĩb. 18-19

Kĩĩranĩro kĩa Mũnene wa Thayũ

18 Andũ arĩa meetĩkĩrire kwarĩrwo nĩ ũtheri, nĩ maarĩ na itũmi nyingĩ cia gũkena. Isaia aathiire na mbere kuuga ũũ: “Wee nĩ ũtũmĩte rũrĩrĩ rũu rũingĩhe; nĩ ũtũmĩte rũkene mũno. Makenaga marĩ mbere yaku o ta ũrĩa andũ makenaga hĩndĩ ya magetha, o ta arĩa makenaga makĩgayana indo iria itahĩtwo.” (Isaia 9:3) Nĩ ũndũ wa wĩra wa kũhunjia wa Jesu na arũmĩrĩri ake, andũ a ngoro njega nĩ meeyumĩririe, na makĩonania atĩ marĩ na wendi wa gũthathaiya Jehova na roho na ma. (Johana 4:24) Kwa ihinda rĩtakinyĩte mĩaka ĩna andũ aingĩ nĩ meetĩkĩrire Ũkristiano. Andũ ngiri ithatũ nĩ maabatithirio mũthenya wa Pentekoste mwaka wa 33 M.M. Na ihinda inini thutha ũcio, “mũigana wa arũme ũgĩkinya ta 5,000” (Atũmwo 2:41; 4:4) O ũrĩa atũmwo maathiire na mbere kũreka ũtheri ware marĩ na kĩyo, “arutwo makĩongerereka mũno kũu Jerusalemu; na kĩrĩndĩ kĩnene kĩa athĩnjĩri-Ngai gĩkĩambĩrĩria gwathĩkĩra ũhoro wa wĩtĩkio.”—Atũmwo 6:7.

19 O ta ũrĩa andũ makenaga nĩ ũndũ wa gũkorũo na magetha maingĩ kana magakena makĩgayana indo iria matahĩte thutha wa ũhootani mũnene wa mbaara, arũmĩrĩri a Jesu nĩ maakenire nĩ ũndũ wa wongerereku mũnene. (Atũmwo 2:46, 47) Thutha wa ihinda, Jehova nĩ aarekire ũtheri ware gatagatĩ-inĩ ka ndũrĩrĩ. (Atũmwo 14:27) Kwoguo andũ a ndũrĩrĩ ciothe nĩ maakenire kuona atĩ njĩra ya gũkinyĩra Jehova nĩ yahingũkĩte harĩ o.—Atũmwo 13:48.

ip-1 128-129 kĩb. 20-21

Kĩĩranĩro kĩa Mũnene wa Thayũ

20 Moimĩrĩro ma wĩra wa Mesia magaakorũo marĩ ma gũtũũra, o ta ũrĩa ciugo ici cia Isaia cionanĩtie: “Nĩ ũhehenjete icoki rĩa mũrigo wao, rũthanju rũrĩa rũrĩ ciande-inĩ ciao, mũkwanjũ wa mũrũgamĩrĩri wa wĩra, o ta mũthenya wa Midiani.” (Isaia 9:4) Mĩaka mĩingĩ mbere ya matukũ ma Isaia, Amidiani na Amoabi nĩ maabangire ũrĩa mekũhĩtithia Aisiraeli nĩguo maingĩre mehia-inĩ. (Ndari 25:1-9, 14-18; 31:15, 16) Thutha-inĩ, Amidiani nĩ maahinyagĩrĩria Aisiraeli na njĩra ya kũmatharĩkĩra na kwananga matũũra na mĩgũnda yao kwa ihinda rĩa mĩaka mũgwanja. (Atiirĩrĩri Bũrũri 6:1-6) No Jehova, nĩ aatoririe mbũtũ cia Midiani, akĩhũthĩra Gideoni. Kuuma matukũ-inĩ macio ma Amidiani, gũtirĩ ũira wonanagia atĩ andũ a Jehova nĩ maanyaririrũo rĩngĩ nĩ Amidiani. (Atiirĩrĩri Bũrũri 6:7-16; 8:28) Ica ikuhĩ, Jesu Kristo, Gideoni ũrĩa mũnene, nĩ agaatooria thũ cia andũ a Jehova, aciniine biũ. (Kũguũrĩrio 17:14; 19:11-21) Hĩndĩ ĩyo, o ta matukũ-inĩ ma Amidiani, ũhootani mũnene na wa gũtũũra nĩ ũkoneka, ti kũgerera hinya wa andũ, no nĩ kũgerera hinya wa Jehova. (Atiirĩrĩri Bũrũri 7:2-22) Andũ a Ngai matigaacoka kũnyarirũo rĩngĩ!

21 Rĩrĩa Ngai onania hinya wake, ndakoragwo agĩtũũgĩria mbaara. Na tondũ Jesu nĩwe Mũnene wa Thayũ, na njĩra ya kũniina thũ ciake, nĩ akarehe thayũ wa gũtũũra tene na tene. Isaia aaugire ũũ akĩaria ũhoro wa ũrĩa matharaita ma mbaara makaaninwo na mwaki: “Kĩratũ o gĩothe kĩrĩa gĩkubagia thĩ gĩgĩthoitha na nguo o yothe ĩihũgĩtio nĩ thakame igaatuĩka ta ngũ cia mwaki.” (Isaia 9:5) Guoya ũrĩa uumanaga na kũigua thigari igĩkubia na iratũ ciacio, ndũkaaiguĩka rĩngĩ. O na nguo cia thigari irĩ na thakame itikooneka rĩngĩ. Gũtigakorũo na mbaara rĩngĩ!—Thaburi 46:9.

DICEMBA 22-28

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI

ISAIA 11-13

Bibilia Yugaga Atĩa Igũrũ Rĩgiĩ Mesia Ũrĩa Weranĩirũo?

ip-1 159 kĩb. 4-5

Ũhonokio na Gĩkeno Rungu rwa Ũthamaki wa Mesia

4 Mĩaka mĩingĩ mbere ya Isaia gũkorũo kuo, aandĩki angĩ a maandĩko ma Kĩhibirania nĩ maarĩtie ũhoro wĩgiĩ gũka kwa Mesia, mũtongoria wa ma ũrĩa Jehova angĩatũmĩire Aisiraeli. (Kĩambĩrĩria 49:10; Gũcokerithia Maathani 18:18; Thaburi 118:22, 26) Kũgerera Isaia, Jehova nĩ oongereire maũndũ mangĩ megiĩ gũka kwa Mesia. Isaia aandĩkire ũũ: “Na rĩrĩ, rũhonge nĩ rũgaakũra kuuma gĩthukĩ-inĩ kĩa Jesii, Na thuuna kuuma mĩri-inĩ yake ĩrute maciaro.” (Isaia 11:1; ringithania Thaburi 132:11) “Rũhonge” na “thuuna” cionanagia atĩ Mesia angĩaumanire na rũciaro rwa Jesii kũgerera mũrũ wake Daudi ũrĩa waitĩrĩirio maguta agĩtuĩka mũthamaki wa Isiraeli. (1 Samueli 16:13; Jeremia 23:5; Kũguũrĩrio 22:16) Rĩrĩa Mesia angĩokire, “thuuna” ĩyo ya kuuma nyũmba-inĩ ya Daudi, nĩ ĩngĩaciarire maciaro mega.

5 Mesia ũrĩa weranĩirũo nĩ Jesu. Mathayo, ũmwe wa aandĩki a mabuku ma injiri agĩtaarĩria ũhoro wa ciugo iria irĩ thĩinĩ wa Isaia 11:1, aaugire atĩ gũkorũo Jesu aarĩ “Mũnazarethi,” kwahingagia ũrathi wa anabii. Tondũ Jesu aarereirũo itũũra-inĩ rĩa Nazarethi, nĩkĩo eetirũo Mũnazarethi. Kiugo kĩu nĩ kĩhutanĩtie na kiugo gĩa Kĩhibirania “thuuna” kĩrĩa kĩgwetetwo thĩinĩ wa Isaia 11:1.—Mathayo 2:23, kohoro ka magũrũ-inĩ; Luka 2:39, 40.

ip-1 159 kĩb 6

Ũhonokio na Gĩkeno Rungu rwa Ũthamaki wa Mesia

6 Mesia agaakorũo arĩ mũthamaki wa mũthemba ũrĩkũ? Hihi agaakorũo ahaana ta mũthamaki mũũru na mwĩyendi, wa Aashuri ũrĩa waanangire ũthamaki wa mwena wa rũgongo wa mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi ya Isiraeli? Aca. Isaia augĩte ũũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ Mesia: “Naguo roho wa Jehova nĩ ũgaaikara igũrũ rĩake, roho wa ũũgĩ na wa ũtaũku, roho wa ũtaarani na wa ũhoti, roho wa ũmenyo na wa gwĩtigĩra Jehova. Na nĩ agaakenagĩra gwĩtigĩra Jehova.” (Isaia 11:2, 3a) Mesia ndaamũrirũo kũgerera maguta, no aamũrirũo kũgerera roho mũtheru wa Ngai. Ũndũ ũcio wekĩkire thutha wa Jesu kũbatithio, rĩrĩa Johana Mũbatithania oonire roho mũtheru wa Ngai ũgĩikũrũka igũrũ rĩa Jesu ũtariĩ ta ndutura. (Luka 3:22) Roho wa Jehova wokire ‘igũrũ rĩa Jesu,’ na nĩ oonanirie ũguo tondũ eekaga maũndũ na njĩra ya ũũgĩ, ũtaũku, ũmenyo, hinya, na gũkorũo arĩ mũtaarani. Na githĩ icio ti ngumo njega mũno cia mũthamaki!

ip-1 160 kĩb. 8

Ũhonokio na Gĩkeno Rungu rwa Ũthamaki wa Mesia

8 Guoya ũrĩa Mesia aarĩ naguo wa gwĩtigĩra Jehova nĩ ũrĩkũ? Guoya ũrĩa aarĩ naguo ti wa gwĩtigĩra atĩ Ngai ndakamwĩke ũndũ mũũru. Handũ ha ũguo, Mesia nĩ aaheete Ngai gĩtĩo kĩnene, na nĩ aamwendete mũno. Mũndũ ũrĩa wĩtigĩrĩte Ngai, hĩndĩ ciothe eendaga ‘gwĩka maũndũ marĩa mamũkenagia,’ o ta ũrĩa Jesu eekaga. (Johana 8:29) Kũgerera ciugo na ciĩko ciake, Jesu aarutanire atĩ gũtirĩ gĩkeno kĩnene gĩkĩrĩte gũtwarana na Jehova o mũthenya mũndũ arĩ na guoya ũrĩa waagĩrĩire.

ip-1 160 kĩa. 9

Ũhonokio na Gĩkeno Rungu rwa Ũthamaki wa Mesia

9 Isaia nĩ aathiire na mbere gũtaarĩria makĩria ũhoro wĩgiĩ ngumo iria Mesia angĩgaakorũo nacio. Aaugire ũũ: “Ndagaatuanĩra ciira kũgerera maũndũ marĩa arona na maitho make, kana arũnge andũ kũringana na maũndũ marĩa matũ make maigua.” (Isaia 11:3b) Ũngĩthiĩ igooti-inĩ rĩ, na githĩ to ũkene ũngĩkora mũcirithania ũrĩ na ngumo ta icio? Arĩ Mũtuanĩri Ciira wa andũ othe, Mesia ndakahĩngĩcwo nĩ ũira wa maheeni, mawara, ndeto cia kũigua, kana maũndũ mangĩ ta ũtonga. Ndangĩheeneka kana ahĩngĩcwo nĩ ũrĩa mũndũ ahaana na nja, tondũ we nĩ onaga “mũndũ wa hitho ũrĩa wa ngoro thĩinĩ.” (1 Petero 3:4) Jesu nĩ aaigĩire kĩonereria kĩega arĩa othe matungataga marĩ arori thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano.—1 Akorintho 6:1-4.

ip-1 161 kĩb. 11

Ũhonokio na Gĩkeno Rungu rwa Ũthamaki wa Mesia

11 Rĩrĩa arũmĩrĩri a Jesu maabataraga kũrũngwo, Jesu aamarũngaga na njĩra ĩkũmaguna, na ũndũ ũcio nĩ kĩonereria kĩega harĩ athuri a kĩũngano. O na kũrĩ ũguo, arĩa mathiaga na mbere kwĩhia nĩ makaamũkĩra ituĩro inene. Rĩrĩa Ngai agaatuĩra mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ, Mesia nĩ ‘akahũũra ndũrĩrĩ’ na mũgambo wake wa wathani, na arehe ituĩro rĩa kũniina arĩa othe aganu. (Thaburi 2:9; ringithania Kũguũrĩrio 19:15.) Thutha ũcio, gũtigacoka gũkorũo na andũ aganu, arĩa mathũkagia thayũ wa andũ arĩa angĩ. (Thaburi 37:10, 11) Jesu ehotorete ũthingu na wĩhokeku njohero-inĩ yake, nĩ akahota kũhingia maũndũ macio.—Thaburi 45:3-7.

Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ

ip-1 165-166 kĩb. 16-18

Ũhonokio na Gĩkeno Rungu rwa Ũthamaki wa Mesia

16 Ũthathaiya mũtheru watharĩkĩirũo rĩa mbere mũgũnda-inĩ wa Edeni, rĩrĩa Shaitani aahotire kũhenereria Adamu na Hawa maremere Jehova. O na ũmũthĩ, muoroto wa Shaitani ũkoragwo arĩ gũtũma andũ aingĩ o ũrĩa kwahoteka maremere Jehova. No Jehova gũtirĩ hĩndĩ agetĩkĩria ũthathaiya mũtheru ũthire thĩinĩ wa thĩ. Ũndũ ũcio nĩ ũhutĩtie rĩĩtwa rĩake, na nĩ arũmbũyagia arĩa mamũtungatagĩra. Nĩkĩo kũgerera Isaia, eeranĩire kĩĩranĩro gĩkĩ: “Mũthenya ũcio mũri wa Jesii nĩ ũkaarũgama ũtuĩke kĩmenyithia harĩ ikundi cia andũ. Ndũrĩrĩ nĩ igaacaria ũtongoria harĩ we, na kĩhurũko gĩake nĩ gĩkaagĩa na riri.” (Isaia 11:10) Mwaka-inĩ wa 537 M.M.M., Ayahudi arĩa maatigarĩte nĩ meerirũo macoke Jerusalemu, itũũra rĩrĩa Daudi aatuĩte itũũra inene, nĩguo magake hekarũ rĩngĩ.

17 O na kũrĩ ũguo, ũrathi ũcio nĩ wonanagia ũndũ ũngĩ makĩria ma ũguo. O ta ũrĩa tuona, nĩ wonanagia ũhoro wĩgiĩ wathani wa Mesia, Mũtongoria ũrĩa wa ma wa andũ a ndũrĩrĩ ciothe. Mũtũmwo Paulo aagwetire ciugo cia Isaia 11:10 kuonania atĩ matukũ-inĩ make, andũ a ndũrĩrĩ nĩ mangĩkagĩa na mweke wa gũkorũo kĩũngano-inĩ gĩa Gĩkristiano. Aandĩkire ũũ akĩgweta ciugo cia mũhari ũcio maandĩko-inĩ ma Septuagint: “Isaia oigĩte atĩrĩ: ‘Nĩ gũgooka mũri wa Jesii, o ũcio ũkaarahũka nĩguo aathe ndũrĩrĩ; ndũrĩrĩ nĩ ikaaiga kĩĩrĩgĩrĩro gĩacio harĩ we.’” (Aroma 15:12) Makĩria ma ũguo, ũrathi ũcio nĩ ũrahinga mahinda-inĩ maya, tondũ andũ a ndũrĩrĩ nĩ maronania wendo wao harĩ Jehova na njĩra ya kũnyita mbaru Akristiano aitĩrĩrie maguta.—Isaia 61:5-9; Mathayo 25:31-40.

18 Kũhinga kwa ũrathi ũcio mahinda-inĩ maya, “mũthenya ũcio,” ũrĩa ũgwetetwo nĩ Isaia waambĩrĩirie rĩrĩa Mesia aatuirũo Mũthamaki wa Ũthamaki wa igũrũ mwaka-inĩ wa 1914. (Luka 21:10; 2 Timotheo 3:1-5; Kũguũrĩrio 12:10) Kuuma hĩndĩ ĩyo, Jesu Kristo akoretwo agĩteithia Aisiraeli a kĩĩroho na andũ a ndũrĩrĩ ciothe arĩa meeriragĩria gũkorũo na thirikari njega. Rungu rwa ũtongoria wa Mesia, ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki nĩ ũkoretwo ũkĩhunjĩrio ndũrĩrĩ ciothe, o ta ũrĩa Jesu aarathĩte. (Mathayo 24:14; Mariko 13:10) Ũhoro ũcio mwega nĩ ũkoretwo na moimĩrĩro mega. ‘Andũ kĩrĩndĩ kĩnene, arĩa gũtarĩ mũndũ ũngĩhota gũtara, kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe,’ nĩ marenyihĩria Mesia na njĩra ya kũnyitanĩra na Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte gũkũ thĩ harĩ ũthathaiya mũtheru. (Kũguũrĩrio 7:9) O ũrĩa andũ aingĩ erũ marathiĩ na mbere kũnyitanĩra na aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte ‘nyũmba-inĩ ya Jehova ya mahoya’ ya kĩĩroho, noguo matũmaga riri wa ‘kĩhurũko kĩa Mesia’ wongerereke, nĩkĩo hekarũ nene ya Ngai ya kĩĩroho.—Isaia 56:7; Hagai 2:7.

DICEMBA 29–JANŨARĨ 4

MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI

ISAIA 14-16

Thũ cia Andũ a Ngai nĩ Ikaherithio

ip-1 180 kĩb. 16

Jehova Kwananga Itũũra Rĩarĩ Rĩaganu

16 Ũndũ ũcio ndwekĩkire o rĩo mwaka wa 539 M.M.M. O na kũrĩ ũguo, kũrĩ na ũira wa kuonania atĩ maũndũ marĩa mothe Isaia aarathĩte megiĩ itũũra rĩa Babuloni, nĩ maahingire. Mũthomi ũmwe wa Bibilia augĩte atĩ “kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, itũũra rĩa Babuloni rĩkoretwo rĩrĩ itiganĩrie na rĩrĩ rĩanangĩku.” Aacokire akĩongerera ũũ: “Mũndũ akĩĩrorera itũũra rĩu ũmũthĩ, nĩ ũndũ mũhũthũ kũririkana morathi ma Isaia na Jeremia, na ũrĩa morathi macio maahingire biũ o ta ũrĩa maarathĩtwo.” Andũ arĩa maatũũraga hĩndĩ ya Isaia, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩeciririe atĩ itũũra rĩa Babuloni nĩ rĩngĩanangirũo na rĩtiganĩrio. No Babuloni yacokire kwanangwo hĩndĩ ya wathani wa Amedi na Aperisia kĩndũ mĩaka 200 thutha wa Isaia kwandĩka ũrathi ũcio. Na itũũra rĩu rĩacokire kwanangĩka biũ mĩaka mĩingĩ thutha ũcio. Na githĩ ũndũ ũcio ndũrekĩra wĩtĩkio witũ hinya harĩ Bibilia ĩrĩ ta Kiugo kĩa Ngai kĩrĩa gĩatongoririo nĩ roho? (2 Timotheo 3:16) Makĩria ma ũguo, tondũ Jehova nĩ aahingirie morathi mahinda mahĩtũku, no tũkorũo na ma biũ atĩ o na morathi ma Bibilia marĩa matarĩ marahinga, no makaahinga ihinda rĩa Ngai rĩrĩa rĩagĩrĩire.

ip-1 184 kĩb. 24

Jehova Kwananga Itũũra Rĩarĩ Rĩaganu

24 Thĩinĩ wa Bibilia, athamaki arĩa maaumanĩte na rũciaro rwa Daudi maringithanĩtio na njata. (Ndari 24:17) Kuuma harĩ Daudi, njata kana athamaki acio, maathanaga kuuma kĩrĩma-inĩ gĩa Zayuni. Thutha wa Suleimani gwaka hekarũ Jerusalemu, itũũra rĩu rĩothe rĩambĩrĩirie gwĩtwo Zayuni. O ta ũrĩa kĩrĩkanĩro kĩa Watho kĩoonanĩtie, arũme othe a Isiraeli maabataraga gũthiĩ Jerusalemu maita matatũ o mwaka. Nĩ ũndũ ũcio, Zayuni ĩgĩtuĩka ‘kĩrĩma kĩrĩa gĩacemanagĩrio.’ Na njĩra ya kwenda kũniina athamaki othe a Juda na kũmeheria kĩrĩma-inĩ kĩu, Nebukadineza nĩ oonanirie atĩ eendaga gwĩtũgĩria igũrũ rĩa “njata” icio. Ndatũũgĩririe Jehova nĩ ũndũ wa kũmatooria. Handũ ha ũguo, arĩ na mwĩtĩo, eetuire ta arĩ we Jehova.

ip-1 189 kĩb. 1

Ũtaaro wa Jehova Kũrĩ Ndũrĩrĩ Ciothe

JEHOVA no ahũthĩre andũ a ndũrĩrĩ kũherithia andũ ake nĩ ũndũ wa waganu wao. O na kũrĩ ũguo, Jehova ndakoragwo agĩĩtĩkanĩria na mĩtugo ya ndũrĩrĩ icio ya kũnyarara ũthathaiya mũtheru, mwĩtĩo, na ũhinya wacio. Nĩ ũndũ ũcio, mĩaka mĩingĩ mbere ĩyo, aatongoririe Isaia kwandĩka ‘ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Babuloni.’ (Isaia 13:1) O na kũrĩ ũguo, Babuloni nĩ ĩngĩakorirũo ĩrĩ ũgwati harĩ andũ a Ngai. Kuuma hĩndĩ ya Isaia, Aashuri no maamanyariraga. Nĩ maanangire ũthamaki wa mwena wa rũgongo, na makĩananga kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa Juda. No ũhootani ũcio wa Ashuri ũngĩarĩ o wa ihinda inini. Isaia aandĩkire ũũ: “Jehova mũnene wa ita ehĩtĩte akoiga: ‘Gũgeekĩka o ta ũrĩa njirĩire gwĩka. . . ũguo nĩguo gũgeekĩka. Nĩ ngaahehenja Mũashuri bũrũri-inĩ wakwa, na ndĩmũrangĩrĩrie irĩma-inĩ ciakwa. Icoki rĩake nĩ rĩkeeherio harĩ o, na mũrigo wake weherio ciande-inĩ ciao.’” (Isaia 14:24, 25) Ihinda inini thutha wa Isaia kuuga ũhoro wa ũrathi ũcio, Aashuri nĩ meherire Juda, na kwoguo gũgĩkorũo gũtarĩ na ũgwati.

ip-1 194 kĩb. 12

Ũtaaro wa Jehova Kũrĩ Ndũrĩrĩ Ciothe

12 Ũrathi ũcio ũngĩkaahingio rĩ? Ihinda inini thutha ũcio. “Kĩu nĩkĩo kiugo kĩrĩa Jehova aarĩtie hau kabere igũrũ rĩgiĩ Moabi. Na rĩu Jehova ekuuga ũũ: ‘Ihinda-inĩ rĩa mĩaka ĩtatũ, o ta mĩaka ya mũruti wĩra wa mũcara, riri wa Moabi nĩ ũgaaconorithio na ngũĩ cia mĩthemba yothe, na arĩa magaatigara magaakorũo marĩ anini mũno na matarĩ kĩene.’” (Isaia 16:13, 14) O ta ũrĩa ciugo icio ironania, kũrĩ na indo cia matigari ma tene cionekete cionanagia atĩ karine-inĩ ya kanana M.M.M., Moabi nĩ yaatharĩkĩirũo na matũũra maingĩ mayo magĩthamwo. Mũthamaki Tiglath-pileser III nĩ aagwetire atĩ Salamanu wa Moabi aarĩ ũmwe wa athamaki arĩa maamũrĩhaga igooti. Senakeribu o nake nĩ aamũkagĩra igooti kuuma kũrĩ mũthamaki Kammusunadbi wa Moabi. Athamaki a Moabi, Musuri na Kamashaltu, maarĩ rungu rwa wathani wa atongoria a Aashuri Esar-haddon na Ashurbanipal. Mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku, andũ arĩa meetagwo Amoabi nĩ maathirire. Nĩ kuonekete matigari ma matũũra marĩa kwĩrĩkanaga maarĩ ma Moabi, o na gũtuĩka gũkinyĩria rĩu kũrĩ na ũira mũnini wonetwo wĩgiĩ itũũra rĩu rĩarĩ na hinya mũingĩ, rĩrĩa rĩarĩ thũ ya Aisiraeli.

Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ

w06 12/1 10 kĩb. 11

Matemo Kuuma Ibuku-inĩ rĩa Isaia—I

14:1, 2Nĩ na njĩra ĩrĩkũ andũ a Jehova ‘maanyitire mĩgwate andũ arĩa maamanyitaga mĩgwate’ na ‘magĩatha arĩa maamarutithagia wĩra kĩa hinya’? Ũndũ ũcio wahingire harĩ andũ ta Danieli, ũrĩa waarĩ mũnene ũthamaki-inĩ wa Babuloni rungu rwa wathani wa Amedi na Aperisia; Esiteri, ũrĩa watuĩkire mũtumia wa mũthamaki Mũperisia; na Moridekai, ũrĩa o nake waamũrirũo gũkorũo arĩ mũnene ũthamaki-inĩ wa Perisia.

    Mabuku ma Gĩkũyũ (1991-2025)
    Uma
    Ingĩra
    • Gĩkũyũ
    • Tũma
    • Thondeka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mawatho ma Ũhũthĩri
    • Ũigi wa Hitho
    • Mpangilio wa Faragha
    • JW.ORG
    • Ingĩra
    Tũma