-
Ezara Kũrutana Watho wa NgaiMaũndũ Marĩa Ũngĩĩruta Kuumana na Bibilia
-
-
ITHOMO RĨA 66
Ezara Kũrutana Watho wa Ngai
Kwarĩ kĩndũ mĩaka 70 kuuma rĩrĩa Aisiraeli aingĩ maacokire Jerusalemu, ĩndĩ amwe no maaikaraga icigo-inĩ itiganĩte iria ciarĩ rungu rwa wathani wa Perisia. Ũmwe wao aarĩ Ezara, na aarĩ mũthĩnjĩri-Ngai warutanaga Watho wa Jehova. Ezara nĩ aamenyire atĩ andũ arĩa maarĩ Jerusalemu matiarũmagĩrĩra Watho, na nĩ eendaga gũthiĩ kuo nĩguo amateithie. Mũthamaki Aritashashita wa Perisia aamwĩrire ũũ: ‘Ngai aakũheire ũũgĩ nĩguo ũrutane Watho wake. Thiĩ na mũndũ o wothe ũkwenda gũthiĩ hamwe nawe.’ Ezara nĩ aacemanirie na andũ arĩa othe meendaga gũcoka Jerusalemu. Makĩhoya Jehova amagitĩre rũgendo-inĩ rũu rũraihu, na makĩambĩrĩria gũthiĩ.
Maakinyire Jerusalemu thutha wa mĩeri ĩna. Anene a kũu meerire Ezara ũũ: ‘Aisiraeli nĩ magĩte gwathĩkĩra Jehova tondũ mahikĩtie atumia mathathayagia ngai cia mĩhianano.’ Ezara eekire atĩa? Aaturirie maru mbere ya andũ na akĩhoya ũũ: ‘Jehova, nĩ ũtwĩkĩire maũndũ maingĩ mũno ĩndĩ ithuĩ nĩ tũkwĩhĩirie.’ Andũ nĩ meeririre, no no meekaga maũndũ mataarĩ mega. Ezara nĩ aathuurire athuri na atuanĩri ciira nĩguo marore ũndũ ũcio. Kwa ihinda rĩa mĩeri ĩtatũ ĩrĩa yarũmĩrĩire, andũ arĩa mataathathayagia Jehova nĩ maaingatirũo.
Ihinda rĩa mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ nĩ rĩahĩtũkire na thingo igĩkorũo irĩkĩtie gwakwo rĩngĩ. Nĩ ũndũ ũcio, Ezara agĩcokanĩrĩria andũ nja ya hekarũ nĩguo amathomere Watho wa Ngai. Rĩrĩa aahingũrire ibuku rĩa Watho, andũ makĩrũgama. Akĩgooca Jehova, nao andũ makĩoya moko na igũrũ ĩrĩ njĩra ya gwĩtĩkania nake. Ezara aacokire agĩthoma Watho na agĩtaarĩria ũrĩa waugĩte, nao andũ makĩmũthikĩrĩria na kinyi. Nĩ meetĩkĩrire atĩ nĩ maatiganĩirie Jehova rĩngĩ, na makĩrĩra mũno. Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, Ezara nĩ aamathomeire maũndũ mangĩ maingĩ marĩa maarĩ thĩinĩ wa Watho. Nĩ maamenyire atĩ ihinda rĩtarĩ kũraihu nĩ maagĩrĩirũo gũkũngũĩra Gĩathĩ gĩa Ithũnũ. Maambĩrĩirie kũhaarĩria gĩathĩ kĩu o hĩndĩ ĩyo.
Thikũ ciothe mũgwanja cia gĩathĩ kĩu, andũ nĩ maakenire mũno na magĩcokeria Jehova ngatho nĩ ũndũ wa indo iria maagethete. Gũtiakoretwo na gĩathĩ kĩngĩ gĩa ithũnũ ta kĩu kuuma hĩndĩ ya Joshua. Thutha wa gĩathĩ kĩu, andũ maacokanĩrĩire makĩhoya ũũ: ‘Jehova, nĩ watũrutire ũkombo-inĩ, ũgĩtũhe irio tũrĩ werũ-inĩ, na ũgĩcoka ũgĩtũhe bũrũri ũyũ mũthaka. No nĩ twaikaraga tũgĩkũhĩtagĩria. Nĩ watũtũmagĩra anabii nĩguo matũkaanie, no tũtiamathikagĩrĩria. O na kũrĩ ũguo, nĩ watũkirĩrĩirie. Nĩ watũũririe kĩrĩkanĩro kĩrĩa warĩkanĩire na Iburahimu. Rĩu nĩ twehĩta atĩ nĩ tũrĩgwathĩkagĩra.’ Nĩ maandĩkire mwĩhĩtwa ũcio, nao anene, Alawii, na athĩnjĩri-Ngai makĩũhũũra mũhũũri.
“Gũkena-rĩ, nĩ arĩa maiguaga kiugo kĩa Ngai na magakĩrũmia!”—Luka 11:28
-
-
Thingo cia JerusalemuMaũndũ Marĩa Ũngĩĩruta Kuumana na Bibilia
-
-
ITHOMO RĨA 67
Thingo cia Jerusalemu
Rĩu reke tũcoke thutha matukũ-inĩ marĩa thingo cia Jerusalemu ciakagwo rĩngĩ. Nehemia aarĩ Mũisiraeli waikaraga itũũra-inĩ rĩa Shushani bũrũri-inĩ wa Perisia, na aarĩ ndungata ya Mũthamaki Aritashashita. Mũndũ ũmwe warĩ mũrũ wa ithe na Nehemia nĩ aaumire Juda na akĩmũtwarĩra ũhoro ũtarĩ mwega. Aamwĩrire: ‘Andũ arĩa maacokire Jerusalemu marĩ ũgwati-inĩ. Thingo na ihingo iria ciamomorirũo nĩ Ababuloni itirĩ ciakwo rĩngĩ.’ Nehemia nĩ aaiguire kĩeha mũno. Tondũ nĩ eendaga gũthiĩ Jerusalemu gũteithĩrĩria, nĩ aahoire Jehova nĩguo mũthamaki amwĩtĩkĩrie athiĩ.
Thutha ũcio mũthamaki nĩ oonire Nehemia arĩ na ihooru. Aamwĩrire ũũ: ‘Ndirĩ ndona ũhaana ũũ rĩngĩ. Nĩ kĩĩ kĩũru?’ Nake Nehemia akĩmwĩra: ‘Ingĩaga gũkorũo na ihooru nĩkĩ angĩkorũo itũũra ritũ rĩa Jerusalemu nĩ rĩanangĩku?’ Mũthamaki akĩmũũria: ‘Ũkwenda ngwĩkĩre atĩa?’ O hĩndĩ ĩyo Nehemia akĩhoya na ngoro. Agĩcoka akĩra mũthamaki ũũ: ‘Ndagũthaitha ũreke thiĩ Jerusalemu ngake thingo ciayo rĩngĩ.’ Mũthamaki Aritashashita akĩra Nehemia athiĩ na agĩtigĩrĩra atĩ nĩ angĩakorirũo na ũgitĩri rũgendo-inĩ rwake. Agĩcoka agĩtua Nehemia ngavana wa Juda na akĩmũhe mĩtĩ ya gwaka ihingo.
Rĩrĩa Nehemia aakinyire Jerusalemu, nĩ aatuĩririe ũrĩa thingo icio ciatariĩ. Aacokire agĩcokanĩrĩria athĩnjĩri-Ngai na atongoria, akĩmeera ũũ: ‘Ũndũ ũyũ ti mwega. Twagĩrĩirũo nĩ kwambĩrĩria wĩra.’ Andũ nĩ meetĩkĩrire na makĩambĩrĩria gwaka thingo rĩngĩ.
No thũ imwe cia Aisiraeli nĩ ciambĩrĩirie kũmanyũrũria ikĩmeeraga ũũ: ‘O na mbwe no ĩmomore rũthingo rũu mũraaka.’ No Aisiraeli maathiire o na mbere gwaka mategũtindanĩra na acio mamanyũrũragia. Rũthingo rũgĩthiĩ na mbere kũraiha na igũrũ na kũgĩa na hinya.
Thũ cia Aisiraeli nĩ ciatuire itua rĩa gũtharĩkĩra Jerusalemu andũ matekũmenya ciumĩte mĩena ĩtiganĩte. Rĩrĩa Ayahudi maamenyire mũbango ũcio makĩnyitwo nĩ guoya. No Nehemia akĩmeera ũũ: ‘Tigai gwĩtigĩra. Jehova arĩ hamwe na ithuĩ.’ Nehemia akĩiga arangĩri nĩguo magitĩre andũ arĩa maakaga, na nĩ ũndũ ũcio thũ itiahotire kũmatharĩkĩra.
Thingo na ihingo ciarĩkirie gwakwo na thikũ 52. Nehemia nĩ eetire Alawii othe Jerusalemu makũngũĩre nĩ ũndũ wa thingo kũrĩka gwakwo. Aamagayanirie ikundi igĩrĩ nĩguo maine. Maahaicire rũthingo magereire ngathĩ-inĩ iria ciarĩ Kĩhingo-inĩ gĩa Itherũkĩro, na amwe magĩthiĩ mwena wa ũrĩo na arĩa angĩ wa ũmotho, magĩthiũrũrũka itũũra rĩu rĩothe. Maainĩire Jehova makĩhuuhaga tũrumbeta, makĩhũũraga thani iria ihũũrithanagio, na inanda cia mũgeto. Ezara aathiire na gĩkundi kĩmwe, nake Nehemia agĩthiĩ na kĩu kĩngĩ nginya rĩrĩa maacemanirie hekarũ-inĩ. Andũ othe makĩrutĩra Jehova magongona na magĩkũngũĩra. Maaiguĩkaga kũndũ kũnene mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa maakenete.
“Gũtirĩ itharaita rĩa mbaara rĩthondeketwo nĩ ũndũ waku rĩkaagaacĩra.”—Isaia 54:17
-