ONGULUMAMBO YOKOINTANETA
ONGULUMAMBO
YOKOINTANETA
Oshikwanyama
  • OMBIIBELI
  • OISHANGOMWA
  • OKWOONGALA
  • w18 Oktoba ep. 3-5
  • 1918 Omido efele da ka dilongela

Kape na okavidio

Ombili opa li pe na epuko eshi okavidio taka patuluka.

  • 1918 Omido efele da ka dilongela
  • Oshungonangelo tai shiivifa Ouhamba waJehova (Oshifo shokukonakonwa) — 2018
  • Oupalanyole
  • Ouyelele wa faafana
  • OVANHU MOUNYUNI OVA LI TAVE LIKUNDU SHI NA SHA NOMBILI
  • OVAPATANEKI VOVAKONAKONI VOMBIIBELI OVA LI VA FINDWA
  • NGHEE OVANHU VA LI VE LINYENGA SHI NA SHA NEMBO THE FINISHED MYSTERY
  • OKUTULWA MODOLONGO
  • OILONGA YOKUUDIFA TAI TWIKILE
  • OYOONGALELE
  • OSHIKE VALI SHA KA NINGWA PO?
  • Ova mangululwa mo muBabilon Shinene
    Oshungonangelo tai shiivifa Ouhamba waJehova (Oshifo shokukonakonwa)—2016
  • 1920 — Omido efele da pita
    Oshungonangelo tai shiivifa Ouhamba waJehova (Oshifo shokukonakonwa) — 2020
  • 1919 — Omido efele da pita
    Oshungonangelo tai shiivifa Ouhamba waJehova (Oshifo shokukonakonwa) — 2019
Oshungonangelo tai shiivifa Ouhamba waJehova (Oshifo shokukonakonwa) — 2018
w18 Oktoba ep. 3-5
Oifokundaneki tai popi kombinga yomapataneko oo Ovakonakoni vOmbiibeli va li va taalela

1918—OMIDO EFELE DA KA DILONGELA

Oshungonangelo yOshiingilisha ye 1 Januali 1918 oya li ya hovela neendjovo tadi ti: “Oshike tashi ka ningwa po momudo 1918?” MuEuropa omwa li natango Oita Inene, oyo paife hai ifanwa Oita yOtete yOunyuni. Ashike oiningwanima oyo ya li ya ningwa pehovelo lomudo oo oya li tai ulike kutya Ovakonakoni vOmbiibeli nosho yo ovanhu mounyuni ova li tava ka mona omauwa konahiya.

OVANHU MOUNYUNI OVA LI TAVE LIKUNDU SHI NA SHA NOMBILI

Momafiku 8 Januali 1918, omupresidende Woodrow Wilson okwa li a tumbula moshipopiwa osho a li a yandja mopaliamende yaAmerica oitwa 14 oyo a li e udite kutya oya fimana mokukaleka po “ombili yashili notai kalelele.” Okwa li a ninga eetepo oiwana i kale hai kundafana ya mangulukilafana, i ninipike oilwifo, nopa totwe “ehangano lokuhanganifa oiwana aishe,” olo tali dulu okweetela ouwa “oilongo oyo ya kula naayo inini.” ‘Oitwa yaye omulongo nainhe’ lwanima oya ka longifwa mokutotwa po kwOshipandi shOiwana nosho yo okweetifa po eudafanotwokumwe olo la xulififa po Oita Inene.

OVAPATANEKI VOVAKONAKONI VOMBIIBELI OVA LI VA FINDWA

Nonande opa li omapiyaano omudo oo wa tetekela,a onghalo oya li tai monika ya fa tai ka endela nawa Ovakonakoni vOmbiibeli, ngaashi sha li sha ulikwa moiningwanima oyo ya ningwa pokwoongala kwokomudo kwehangano lo-Watch Tower Bible and Tract Society.

Pokwoongala oko kwa ningilwe momafiku 5 Januali 1918, ovalumenhu vonhumba ve shiivike nawa ova li va tewa mo mObetel molwaashi ova li va hala okukala tava pangele ehangano. Omupashukili omweendi omudiinini, Richard H. Barber, okwa li a hovela okwoongala oko neilikano. Konima eshi pa leshwa olaporta i na sha noilonga yomudo wa ya, opa li pa ningwa omahoololo okomudo e na sha novawiliki. Omumwatate Barber okwa li a ninga eetepo ku hoololwe Joseph Rutherford nosho yo ovamwatate vonhumba ve li vahamano. Hahende umwe oo a li a ama kombinga yovapataneki okwa li a ninga eetepo ku hoololwe ovalumenhu vaheyali, mwa kwatelwa ovo va li va tewa mObetel. Ashike ova li va findwa filufilu momahoololo. Ovakufimbinga vahapu ova li va hoolola omumwatate Rutherford nosho yo ovamwatate ovadiinini vahamano va ninge ovawiliki.

Ovamwatate vahapu ovo va li po ova li va popya kutya okwoongala oko “oko unene kwa li kwa nangekwa noupuna ku dulife kwoshito.” Ashike ehafo lavo ola li la iwa moshipala.

NGHEE OVANHU VA LI VE LINYENGA SHI NA SHA NEMBO THE FINISHED MYSTERY

Ovakonakoni vOmbiibeli ova kala tava yandje embo The Finished Mystery oule weemwedi donhumba. Ovanamitimadiwa ova li ve linyenga nawa koshili yOmbiibeli oyo i li mo.

E. F. Crist, omupashukili omweendi moCanada, okwa li a popya kombinga yovalihomboli vamwe ovo va li va lesha embo The Finished Mystery nova li va tambula ko oshili konima ashike yoivike itano. Okwa ti: “Ovalihomboli ovo ova li va katuka eenghatu nova li va ninga exumokomesho liwa.”

Omulumenhu a didilika kutya oshinima osho she mu denga osha li embo lo-The Finished Mystery, olo lwanima a ka lesha

Omulumenhu umwe oo a li a mona embo olo, okwa li a lombwela ookaume kaye kombinga yetumwalaka olo li li mo. Okwa li a “kumwa” ketumwalaka olo la li mo. Okwa popya a ti: “Onda li handi ende mepandavanda ledina Third Avenue nonda li nda dengwa kepepe koshinima osho nda li handi diladila kutya odopi, ndele mboli embo ‘The Finished Mystery.’ Onde li twaalela keumbo ndele handi li lesha alishe. . . . Onda li nda mona kutya embo olo ola kupulwa okupitila mekende komufita oo a li a lya meenyandi . . . Ondi na elineekelo kutya ovanhu vahapu ove lihonga oshili okupitila membo olo la kupulwashi komufita oo shi dulife momaudifo aye. . . . Ehandu lomufita oo ole tu kwafela tu tange Kalunga.”

Omufita oo haye aeke a li e linyenga ngaho. Ovakwanepangelo moCanada ova li va shilika embo olo mo 12 Februali 1918, nokupopya kutya oli na omahongo e li omhinge nepangelo nosho yo okuya koita. Diva konima yaasho, ovakwanepangelo vaAmerica navo ova li va ninga sha faafana. Ovakalelipo vepangelo ova li va hada eumbo laBetel nosho yo eembelewa odo di li moNew York, Pennsylvania nosho yo moCalifornia, tava kongo oumbangi opo va tamaneke ovo va li tava kwatele komesho mehangano. Mo 14 Marsa 1918, Oshikondo shOuyuki moAmerica osha li sha shilika embo The Finished Mystery, nokupopya kutya oshishangomwa osho nosho yo okwaandjakanekwa kwasho otaku i moshipala eemhangela di na sha noita.

OKUTULWA MODOLONGO

Mo 7 Mei 1918, Oshikondo shOuyuki osha li sha mangifa po Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frederick Robison, Joseph Rutherford, William Van Amburgh, naClayton Woodworth. Ova li tava tamanekwa molwaashi vati “ova tauluka omhango mokuxumifa komesho owina nonoukengeleledi ounashibofa, okuhenoudiinini nokwaanya okuwaimina etangakwaita laAmerica lokolupadi nolomomeva.” Ova li va hovela okuya keemhangu mo 5 Juni 1918, nova li tave lipula kutya otava ka monika ondjo. Omolwashike mbela?

Hahende-ndjai waAmerica okwa li popya kutya omhango oyo taku tiwa ova nyona oi li “oshilwifo hashi pondola okuya moshipala omitotolombo.” Mo 16 Mei 1918, opaliamende yaAmerica oya li ya anya okulundulula onhotwaveta oyo ya li ngeno tai ka amena ovo hava nyanyangida “oinima yoshili nelinyengotomheno liwa nosho yo nomalalakano e shii okuudiwa ko.” Embo The Finished Mystery ola li tali dana unene onghandangala meenghundafana davo. Ovakwanepangelo vaAmerica ova li va popya shi na sha nembo olo va ti: “Omitotolombo odo da nyika oshiponga unene otadi hangwa membo olo hali ifanwa ‘The Finished Mystery’ . . . Elalakano lembo olo okuningifa ovakwaita va dine omalalakano epangelo nokunwefa mo ovanhu . . . va anye okuya moukwaita.”

Mo 20 Juni 1918, omhangu oya li ya mona ovamwatate aveshe ovo vahetatu ondjo moinima aishe oyo va li tava tamanekelwa. Mefiku la shikula ko, omupanguli okwa li a yandja etokolo laye. Okwa ti: “Omitotolombo dopalongelokalunga odo tadi popilwa nokutandavelekwa nouladi kovatamanekwa ava. . . oda nyika oshiponga neenghono di dulife ongudu yometangakwaita laGermany. . . . Onghee ove na okupewa ehandukilo la kwata moiti.” Konima yoivike ivali, ovamwatate ovo vahetatu ova li va tulwa modolongo yaAtlanta, moshitukulwalongo shaGeorgia, va tokolelwa odolongo okudja peedula 10 fiyo 20.

OILONGA YOKUUDIFA TAI TWIKILE

Momukokomoko wefimbo olo, Ovakonakoni vOmbiibeli ova li va taalela omapataneko a kwata moiti. Ombelewa yokuninga omapekapeko yomoshitukulwalongo (FBI) oya li ya konakona noukeka oilonga yavo, noya nyanyangida omikanda omayovi. Omikanda odo oda li tadi ulike kutya ovamwatate ova li va tokola okutwikila okuudifa.

Omukulunhu wopoosa yaOrlando, shaFlorida, okwa li a shangela ombelewa yokuninga omapekapeko yomoshitukulwalongo a ti: “[Ovakonakoni vOmbiibeli] ohava longo eumbo neumbo modoolopa, naluhapu ohave shi ningi keenguloshi. . . . Otava monika va fa va tokola okutwikila okuudifa nonande ope na omapataneko mahapu.”

Omunambelewa wopombada wokOshikondo shOita okwa li a shangela kombelewa yomoshitukulwalongo ta lopota oilonga yaFredrick W. Franz, oo lwanima a ka kala oshilyo shOlutuwiliki. Omunambelewa oo okwa shanga a ti: “F. W. Franz . . . okwa kala ha kufa ombinga mokulandifa omambo omayovi ‘o-Finished Mystery’.”

Charles Fekel, oo naye lwanima a ka kala oshilyo shOlutuwiliki, okwa li a taalela omapataneko a kwata moiti. Ovakwanepangelo ova li ve mu manga po molwaashi okwa li ha yandje embo The Finished Mystery nova li hava tale eenhumwafo odo ta tuminwa naado ta shange. Okwa li a tulwa modolongo yaBaltimore, shaMaryland, nokwa li a lukwa “omutondi omunailongo wokuAustria.” Eshi a li ta yandje oundombwedi nouladi kovapulaapuli vaye, okwa li a dimbuluka eendjovo daPaulus odo di li mo 1 Ovakorinto 9:​16, tadi ti: “Woo aame, ngenge itandi li udifa!”b

Kakele kokuudifa nouladi, Ovakonakoni vOmbiibeli ova li va ninga eindilo va mana mo opo ovamwatate ovo va li modolongo yaAntlanta va mangululwe. Anna K. Gardner okwa ti: “Otwa li alushe hatu kala twe lipyakidila. Eshi ovamwatate va li modolongo, oilonga yetu oya li okukonga ovashaini. Otwa li hatu i eumbo neumbo. Otwa li twa mona ovashaini omayovi. Otwa li hatu lombwele ovanhu kutya ovalumenhu ovo Ovakriste vashili nova tulwa modolongo shihe li pauyuki.”

OYOONGALELE

Pefimbo olo lidjuu, opa li hapa ningwa luhapu oyoongalele opo ku pamekwe ovamwatate pamhepo. Oshungonangelo oya tile: “Momukokomoko womudo umwe, opa li pa ningwa oyoongalele ya konda po 40 . . . Koyoongalele oyo okwa li kwa dja eelaporta ditunhula. Monale, oyoongalele oya li hai ningwa pefimbo lokwenye ile loikukaongo; ashike paife momwedi keshe ohamu ningwa oyoongalele.”

Ovanamitimadiwa ova li natango tava tambula ko onghundana iwa. Poshoongalele shimwe osho sha li moCleveland, shaOhio, opa li ovanhu 1 200 lwaapo, novanhu 42 ova li va ninginifwa, mwa kwatelwa okamati kanini oko ka li ke na “eshiivo lokushiiva Kalunga noke udite ko efimano leliyapulo, naasho osha li sha fifa ovakulunhu vahapu ohoni.”

OSHIKE VALI SHA KA NINGWA PO?

Eshi omudo 1918 wa li pokuxula po, Ovakonakoni vOmbiibeli kava li ve shii kutya onakwiiwa yavo otai ka kala ya tya ngahelipi. Omatungo amwe moBrooklyn okwa li a landifwa po, neembelewa da kula oda li da tembukila koPittsburgh, shaPennsylvania. Eshi ovo va li tava kwatele komesho va li modolongo, opa li vali pa ningwa omutumba wokomudo mo 4 Januali 1919. Oshike sha li sha ningwa po?

Ovamwatate ova li va twikila noilonga yavo. Ova li ve na elineekelo kutya oinima otai ke va endela nawa, nomolwaasho va li va hoolola omushangwa womudo 1919, oo tau ti: “Oshilwifo keshe tashi hambulwa shi ku lwife, otashi nyengwa.” (Jes. 54:​17) Ova li va teelela eenghalo di lunduluke efimbo keshe, naasho osha li tashi ka pameka eitavelo lavo opo va dule okupula komesho noilonga ihapu oyo ya li i na okulongwa.

a Tala oshitukulwa “One Hundred Years Ago—1917” membo lokomudo (2017 Yearbook of Jehovah’s Witnesses) ep. 172-176.

b Tala ondjokonona yonghalamwenyo yaCharles Fekel moshitukulwa, “Joys Through Perseverance in Good Work,” mOshungonangelo yOshiingilisha ye 1 Marsa 1969.

    Oishangomwa yoshiKwanayama (2000-2025)
    Dja mo
    Loginga mo
    • Oshikwanyama
    • Tuma
    • Omahoololo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Omaufomhango e na sha nelongifo
    • Omilandu di na sha nouyelele wopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Loginga mo
    Tuma