Oshimhungu Shomapulo
◼ Omapulo aa taa landula otashi dulika a holoke po ngeenge eongalo ola shivwa li kwafele shi na sha nomalongekido efudiko:
Olyelye e na okuyandja oshipopiwa shefudiko? Oukwaneumbo oo wa filwa oo u na okuninga etokolo. Otava dulu okuhoolola omumwatate keshe a ninginifwa e na oupamhepo muwa. Ngeenge olutu lovakulunhuongalo olo la pulwa li konge omupopi, luhapu ohali hoolola omukulunhuongalo a pyokoka oye a yandje oshipopiwa sha kanghamena koshipopiwadutilo shehangano. Nonande ou ta yandje oshipopiwa ke na okutanga nakufya, ota dulu okuyandja elitulemo komaukwatya e shii okuhopaenenwa oo a li e na.
Mbela Olupale lOuhamba otali dulu okulongifwa? Heeno, ngeenge osha pitikwa kOkomitiye yOilonga yEongalo nongeenge itashi i moshipala elandulafano lokwoongala. Olupale otali dulu okulongifwa ngeenge nakufya okwa li e na edina liwa nokwa li oshilyo sheongalo olo ile okaana kashona koshilyo sheongalo. Ngeenge nakufya okushivike pomudingonoko kutya ke na elihumbato liwa, ile tashi dulika pe na oinima ikwao oyo tai dulu okushekifa eongalo, ovakulunhuongalo otava dulu okukelela olupale liha longifwe.
Omalupale Ouhamba ihaa longifwa shi na sha nomafudiko aavo vehe fi ovaitaveli. Ashike pamwe olupale otali dulu ngoo okulongifwa ngeenge oilyo youkwaneumbo oo wa filwa oi li ovaudifi va ninginifwa nove lipyakidila nongeenge nakufya okushiivike koilyo ihapu yeongalo kutya oku na etaleko liwa li na sha noshili nokushiivike pomudingonoko kutya oku na elihumbato liwa noitapa ka ningwa sha sha nyama keenghedindjikilile dounyuni.
Ngeenge ovakulunhuongalo otava pitike olupale li longifwe, ove na okutala ngeenge osha tambulwa ko momudingonoko oshikefa shi etwe opo tapa ningilwa elongekido lefudiko. Ngeenge osha pitikwa, otava dulu okupitika shi etwe molupale.
Ongahelipi shi na sha nefudiko lovanhu vomounyuni? Ngeenge nakufya okwa li e na edina liwa momudingonoko, omumwatate ota dulu okuyandja oshipopiwa shehekeleko sha kanghamena kOmbibeli fiku lefudiko peumbo ile komaendo. Eongalo itali ka dimina okuungaunga nefudiko laao a li a shiivikila momudingonoko eenghedi inadi koshoka, ha ningi oinima ihe li pamhango ile onghedi yaye yokukalamwenyo ya li ihe li nandenande metwokumwe nomafinamhango Ombibeli. Osha yela kutya omumwatate ita ka pitika omaitavelo e limbwange mumwe mokukala tave lipe omalufo okuudifa nomufita ile okukwatelwa melongekido lefudiko olo tali ningilwa mongeleka yaBabilon Shinene.
Ongahelipi ngeenge nakufya okwa li a kondwa? Paulelalela, eongalo ihali kala la kwatelwa mo. Olupale lOuhamba kali na okulongifwa. Ngeenge ope na oumbangi oo tau ulike kutya nakufya okwa li e livela ombedi nokwa ulika kutya okwa hala okwaaluka, eliudo lomumwatate otashi dulika li mu linyengife a yandje oshipopiwa sha kanghamena kOmbibeli fiku lefudiko peumbo ile komaendo, opo a yandje oundombwedi kwaavo vehe fi ovaitaveli nokuhekeleka ovapambele. Ndele manga ina ninga etokolo olo, otashi ka kala pandunge opo omumwatate a shiivifile olutu lovakulunhuongalo nokuyandja elitulemo komaetepo avo. Meenghalo odo itashi ka kala pandunge komumwatate oo okukwatelwa mo, otashi ka kala shiwa omumwatate oo e li omupambele wanakufya oye a yandje oshipopiwa opo a hekeleke ovapambele.