Nghee tamu dulu okweendelafana monghedi oyo tai fimanekifa Jehova

1-2. Vamwe ohava kala ve uditile ngahelipi, eshi tava endelafana?

OKWEENDELAFANA ohaku kala efimbo litunhula. Ngeenge oto endelafana naumwe, kape na omalimbililo kutya owa hala shi ende nawa. Navahapu ova popya kutya ohashi kala efimbo litunhula. Tsion,a omumwameme wokoEthiopia, okwa ti: “Eshi twa li hatu endelafana nomushamane wange, osha li efimbo lihafifa neenghono. Otwa li hatu kundafana oinima ya fimanenena notwa li yo hatu yolo luhapu. Onda li nda hafa, eshi nda mona kutya onda mona umwe oo ndi hole noku hole nge yo.”

² Alessio, omumwatate wokoNetherlands, okwa ti: “Osha li shitunhula neenghono okushiiva nawa omukulukadi wange, eshi twa li hatu endelafana, ashike otwa li yo hatu shakeneke omashongo.” Moshitukulwa eshi, ohatu ka kundafana omashongo amwe oo taa dulu okuholoka po nosho yo omafinamhango Ombiibeli oo taa dulu okukwafela ovo tava endelafana, opo va pondole. Ohatu ka kundafana yo nghee vamwe meongalo tava dulu okuyambidida ovo tava endelafana.

ELALAKANO LOKWEENDELAFANA

3. Elalakano lokweendelafana olashike? (Omayeletumbulo 20:25)

³ Nonande okweendelafana ohaku kala efimbo lihafifa, oku li yo onghatu ya kwata moiti, oyo tashi dulika i twale fiyo omohombo. Ngeenge ovanhu tava hombola, ohava ane kuJehova kutya otava kala ve holafane nokufimanekafana, ofimbo ve li momwenyo. Ndele ofimbo ino ninga eano lonhumba, osha fimana okudiladila nawa kombinga yoshinima osho. (Lesha Omayeletumbulo 20:25.) Osho osho shi li ngaho, ngeenge umwe ta ningi eano lohombo. Okweendelafana ohaku kwafele ovanhu ve lishiive nawa nova ninge etokolo li li mondjila. Omafimbo amwe ohava tokola va hombole, ashike omafimbo amwe ohava tokola va xulife po okweendelafana. Ngeenge ovo tava endelafana ove liefa, osho inashi hala okutya ova ninga sha shapuka. Ponhele yaasho, osho oshe va kwafela ashike va ninge etokolo li li mondjila.

4. Omolwashike tu na okukala tu na etaleko liwa li na sha nokweendelafana?

⁴ Omolwashike sha fimana okukala netaleko liwa li na sha nokweendelafana? Ngeenge ovo inava ya mohombo ova kala ve na etaleko liwa, itava ka endelafana nomunhu, oo ehe na elalakano lokuya mohombo. Ovo inava ya mohombo havo ashike ve na okukala ve na etaleko liwa. Atusheni otu na okukala tu na etaleko liwa. Pashihopaenenwa, vamwe otashi dulika va diladile kutya, ngeenge vamwe tava endelafana ove na ashike okuhombola. Osho ohashi kumu ngahelipi Ovakriste, ovo inava ya mohombo? Melissa, omumwameme ina hombolwa wokoUnited States, okwa ti: “Ngeenge omumwatate nomumwameme tava endelafana, ovamwatate vamwe ohava kala va teelela va hombole. Oshidjemo, vamwe ohava twikile ashike okweendelafana, nonande ove shii kutya itava wapalelafana. Ofimbo vamwe, ovo inava ya mohombo, hava henuka okweendelafana. Osho ohashi va etele oisho.”

LISHIIVENI NAWA

5-6. Ovo tava endelafana ova pumbwa okukundafana kombinga yashike? (1 Petrus 3:4)

⁵ Ngeenge tamu endelafana, oshike tashi dulu oku mu kwafela mu mone ngeenge otamu dulu okuhombola, ile hasho? Omwa pumbwa okulishiiva nawa. Ofimbo inamu hovela okweendelafana, otashi dulika wa li u shii oinima imwe kombinga yaao tamu endelafana naye. Ashike paife ou na omhito yokushiiva nawa “ounhu womeni womomutima” waye. (Lesha 1 Petrus 3:4.) Osho osha kwatela mo okushiiva nawa oupamhepo waye, omaukwatya aye nosho yo onghedi yaye yokudiladila. Mokweendelako kwefimbo oto ka dula okunyamukula omapulo, ngaashi: ‘Mbela omunhu ou ota ka kala ngoo kaume kopahombo e li nawa?’ (Omayel. 31:​26, 27, 30; Ef. 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Mbela ohatu ka dula ngoo okuliwanifila po eemhumbwe detu dopamaliudo? Mbela ohatu ka dula ngoo okulididimikilafana?’b (Rom. 3:23) Eshi tamu ende tamu shiivafana: Dimbuluka kutya osho sha fimanenena, okushiiva ngeenge oto ka dula ngoo okutambula ko onghedi omo kaume koye kopahombo a yooloka ko kwoove.

⁶ Oinima vali ilipi wa pumbwa okushiiva kombinga yaao tamu endelafana naye? Ofimbo ino kulika ohole yomoule mwaao to endelafana naye, oshiwa tete okukundafana oinima oyo ya fimanenena, ngaashi omalalakano aye. Ongahelipi shi na sha noinima yopaumwene, ngaashi oukolele, omaupyakadi opashimaliwa, ile oinima ii yonhumba oyo a shakeneka monakudiwa? Oshoshili kutya, hainima aishe mwa pumbwa okukundafana, eshi opo mwa hovele okweendelafana. (Yelekanifa Johannes 16:12.) Ngeenge ou udite kutya odiva natango okunyamukula omapulo aye amwe opaumwene, mu shiivifila. Mokweendela ko kwefimbo, oo tamu endelafana naye ota ka pumbwa okushiiva ouyelele wa tya ngaho, opo a dule okuninga etokolo li li mondjila. Onghee owa pumbwa oku mu lombwela oshili kombinga yoinima oyo.

7. Ongahelipi ovo tava endelafana tava dulu okulishiiva nawa? (Tala yo oshimhungu ““Ngeenge to endelafana naumwe, oo e li kokule naave.”) (Tala yo omafano.)

⁷ Ongahelipi to dulu okushiiva nawanawa oo tamu endelafana naye? Onghedi imwe omokupopya naye wa manguluka, to popi oshili, mokupula omapulo nosho yo okupwilikina kuye. (Omayel. 20:5; Jak. 1:19) Otamu dulu yo okuhoolola okuninga oinima, oyo tai mu kwafele mu kale hamu popi lwoikando, ngaashi okulya pamwe, okweenda pamwe meenhele daaveshe nosho yo okuudifa pamwe. Otamu dulu yo okushiivafana, ngeenge ohamu kala efimbo pamwe nookaume nosho yo novapambele. Shikwao vali, kaleni hamu unganeke okuninga oinima oyo tai ku kwafele u shiive elihumbato laao tamu endelafana naye, ngeenge a taalela eenghalo da yoolokafana, ile ngeenge e li novanhu va yoolokafana. Didilika osho Aschwin, omumwatate wokoNetherlands, a li ha ningi. Okwa popya shi na sha neendelafano lavo naAlicia, a ti: “Otwa li hatu ningi oinima, oyo tai tu kwafele tu lishiive nawa. Luhapu otwa li hatu ningi oinima i li paunafangwa, ngaashi okuteleka pamwe nosho yo okulonga oilonga imwe vali. Okuninga oinima ya tya ngaho, okwe tu kwafela tu shiive omaukwatya mawa nosho yo okuhawanenena kwetu.”

8. Ongahelipi ovo tava endelafana tava dulu okumona ouwa mokukala hava konakona pamwe?

⁸ Otamu dulu yo okushiivafana naao tamu endelafana naye mokukala hamu ningi pamwe oinima yopamhepo. Ngeenge omwa hombola, otamu ka pumbwa okukala hamu ningile pamwe elongelokalunga loukwaneumbo, opo mu kwatele Kalunga mohombo yeni. (Omuud. 4:12) Omolwashike itamu litulile po efimbo lokukonakona pamwe, ofimbo tamu endelafana? Oshoshili kutya ngeenge tamu endelafana inamu fika natango poshitwa shokukala oukwaneumbo, nomumwatate ke fi natango omutwe womumwameme. Ashike nande ongaho, okukala hamu konakona pamwe pandjikilile, otashi ke mu kwafela mu shiive kutya keshe umwe oku na ekwatafano la tya ngahelipi naJehova. Max naLaysa, ovalihomboli vokoUnited States, ova mona ouwa umwe vali. Max okwa ti: “Eshi opo twa hovele okweendelafana, otwa li hatu konakona pamwe oikundafanwa i na sha nokweendelafana, ohombo nosho yo oukwaneumbo. Oikundafanwa ya tya ngaho oye tu kwafela tu kale hatu kundafana kombinga yoinima ihapu ya fimana, oyo ya li idjuu okukundafana.”

OINIMA IMWE VALI, OYO MWA PUMBWA OKUKALEKA MOMADILADILO

9. Oinima ilipi ovo tava endelafana va pumbwa okukaleka momadiladilo, eshi tava tokola kutya olyelye ve na okulombwela shi na sha neendelafano lavo?

⁹ Olyelye mu na okulombwela kutya otamu endelafana? Onye vene mu na okutokola. Ngeenge opo mwa hovele okweendelafana, otashi dulika mu hoolole ashike okushiivifila ovanhu vonhumba. (Omayel. 17:27) Osho otashi ke mu kwafela mu henuke omafininiko nosho yo okupulwa omapulo inaa pumbiwa. Ashike ngeenge omwa kala inamu lombwela nande oumwe, otashi dulika mu ke litongole ko, molwaashi mwa tila ovanhu ve shi shiive. Naasho osha nyika oshiponga. Onghee otashi ka kala pandunge okushiivifila ovanhu vonhumba, ovo tava dulu oku mu pa omayele mawa noku mu kwafela. (Omayel. 15:22) Pashihopaenenwa, otamu dulu okulombwela ovapambele vonhumba, ookaume va pyokoka, ile ovakulunhuongalo.

10. Oshike osho ovo tava endelafana tava dulu okuninga, opo va fimanekife Jehova, eshi tava endelafana? (Omayeletumbulo 22:3)

¹⁰ Ongahelipi tamu dulu okufimanekifa Jehova, eshi tamu endelafana? Eshi tamu ende tamu shiivafana, otamu ka kala mwa hokwafana shi dulife nale. Oshike tashi dulu oku mu kwafela mu twikile okukala mwa koshoka paenghedi? (1 Kor. 6:18) Henukeni okupopya oinima inai koshoka, okukala pamwe onye amuke nosho yo okunwa sha pitilila. (Ef. 5:3) Okuninga oinima ya tya ngaho otaku dulu okupendula omahalo opamilele munye, noku shi ningifa shidjuu kunye okulonga osho sha yuka. Omolwashike itamu kala hamu kundafana pandjikilile eenghatu odo tamu dulu okukatuka, opo mu fimanekife Jehova, eshi tamu endelafana? (Lesha Omayeletumbulo 22:3.) Didilika osho sha kwafela Dawit naAlmaz vokuEthiopia. Ova ti: “Otwa li hatu kala efimbo pamwe meenhele omo mu yadi ovanhu, ile tu li nookaume. Katwa li hatu kala ofye atuke motuwa, ile meumbo. Kungaho otwa dula okuhenuka eenghalo odo tadi dulu oku tu etela omayeleko.”

11. Oinima ilipi ovo tava endelafana va pumbwa okukaleka momadiladilo, eshi tava hoolola onghedi, omo ve na okuulikilafana ohole?

¹¹ Mbela ovo tava endelafana otava dulu okuulikilafana ohole? Eshi ohole yeni tai ende tai kulu, otamu dulu okuhoolola okuulikilafana ohole, meenghedi tadi wapalele. Ashike omu na okukala mwa lungama, molwaashi ngeenge omahalo opamilele okwa penduka, otashi dulu okukala shidjuu okuninga omatokolo e li mondjila. (Eimb. 1:2; 2:6) Shikwao vali, ngeenge tamu ulikilafana ohole, otashi dulika mu kanife elipangelo nokuninga sha osho tashi nyemateke Jehova. (Omayel. 6:27) Onghee, diva eshi opo mwa hovele okweendelafana, kundafaneni oinima oyo mu na okuninga naayo muhe na okuninga, eshi tamu ulikilafana ohole, metwokumwe nomafinamhango Ombiibeli.c (1 Tes. 4:​3-7) Omwa pumbwa okulipula kutya: ‘Mbela ovanhu moshitukulwa shetu ova tala ko ngahelipi onghedi omo hatu ulikilafana ohole? Mbela onghedi omo hatu ulikilafana ohole ohai pendula omahalo opamilele mufye?’

12. Oshike osho ovo tava endelafana va pumbwa okukaleka momadiladilo shi na sha nomaupyakadi nosho yo okuhaudafana, oko tashi dulika ku holoke po?

¹² Ongahelipi tamu dulu okuungaunga nomaupyakadi? Ongahelipi ngeenge ohapa holoka okuhaudafana pokati keni, omafimbo nomafimbo? Mbela osho osha hala okutya itamu wapalelafana? Hasho naanaa. Luhapu ohapa holoka okuhaudafana pokati kovanhu vavali. Opo ohombo i pondole, ovalihomboli ove na okukala hava longele kumwe, opo va finde omashongo. Onghee, onghedi omo hamu ungaunga nomaupyakadi paife, otai dulu okuulika kutya ohombo yeni otai ka pondola, ile hasho. Ovo tamu endelafana omwa pumbwa okulipula kutya: ‘Mbela ohatu kandula po ngoo omaupyakadi nengungumano nonefimaneko? Mbela ohatu dimine ngoo omapuko etu nokukendabala okuxwepopala? Mbela ohatu endelele ngoo okutifuka, okuyandja ombili nokudimina po?’ (Ef. 4:​31, 32) Ashike ngeenge ihamu tu mu fife, eshi tamu endelafana, otashi dulika oinima iha ka ende nawa, ngeenge mwa hombola. Ngeenge owa didilike kutya oo tamu endelafana naye ite ku wapalele, oshixwepo mu xulife po eendelafano leni.d

13. Oinima ilipi tai dulu okukwafela ovo tava endelafana, va tokole kutya ove na okweendelafana efimbo li fike peni?

¹³ Mbela omu na okweendelafana oule wefimbo li fike peni? Oipya yodiva ihai di. (Omayel. 21:5) Onghee, otamu dulu okweendelafana oule wefimbo, opo mu lishiive nawa. Ashike kamu na okweendelafana oule wefimbo lile unene. Ombiibeli oya popya yo kutya: “Okuteelela efimbo lile taku kulaukifa omwenyo.” (Omayel. 13:12) Shikwao vali, eshi tamu twikile nokweendelafana, otashi dulika shi ka kale shidjuu okupangela omahalo eni opamilele. (1 Kor. 7:9) Ponhele yokuyandja elitulemo kutya omu na okweendelafana efimbo li fike peni, osha fimana okulipula kutya, ‘Oshike vali nda pumbwa okushiiva kombinga yaao hatu endelafana naye, opo ndi ninge etokolo?’

ONGAHELIPI VAMWE TAVA DULU OKUYAMBIDIDA OVO TAVA ENDELAFANA?

14. Omeenghedi dilipi vamwe tava dulu okuyambidida ovo tava endelafana? (Tala yo efano.)

¹⁴ Ngeenge otu shii vamwe ovo tava endelafana, oshike hatu dulu okuninga, opo tu va kwafele? Ohatu dulu oku va shiva ve uye tu lye pamwe navo, ve tu waimine pelongelokalunga loukwaneumbo, ile tu ye navo keenhele domalihafifo. (Rom. 12:13) Oku va ningila oinima ya tya ngaho otaku dulu oku va kwafela ve lishiive nawa. Mbela ova pumbwa ongoleka, ile tu tye omunhu omutitatu oo ha kala pamwe naavo tava endelafana, va pumbwa umwe oo ta ende navo mosheendifo, ile okuya navo konhele yonhumba, oko tava dulu okupopya va manguluka? (Gal. 6:10) Alicia, oo a popiwa metetekelo, okwa tumbula oinima oyo va pandula vo naAschwin. Okwa ti: “Otwa li twa hafa neenghono, eshi ovamwatate novamwameme vamwe ve tu lombwela kutya, ohatu dulu okuya kuvo, ngeenge otwa pumbwa onhele opo hatu dulu okukala pamwe, ndele katu li ofye atuke.” Ngeenge owa pulwa u ninge ongoleka yavamwe, shi tala ko shi li oufembanghenda. Ashike lungama uhe va fiye po ovo aveke, ngeenge monhele omo ve li kamu na ovanhu, ndele va pa yo omhito va dule okupopya va manguluka. — Fil. 2:4.

15. Oshike vali vamwe tava dulu okuninga, opo va kwafele ovo tava endelafana? (Omayeletumbulo 12:18)

¹⁵ Ohatu dulu yo okuyambidida ovo tava endelafana mokulungamena osho hatu popi. Omafimbo amwe, otashi dulika twa pumbwa okuulika elipangelo nokuha popya sha kombinga yavo. (Lesha Omayeletumbulo 12:18.) Pashihopaenenwa, otashi dulika tu kale twa halelela okulombwela vamwe shi na sha naavo tava endelafana, ashike otashi ka kala shiwa, ngeenge otwa efa ovo vene ve shi lombwele vamwe. Katu na okwaamba, ile okukembaula ovo tava endelafana, shi na sha noinima yavo yopaumwene. (Omayel. 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11) Shikwao vali, katu na okupopya, ile okupula omapulo, oo tae va ningifa va kale ve udite kutya ova fa tava fininikwa va hombole. Omumwameme wedina Elise nomushamane waye ova popya kutya, “Otwa li twa fya ohoni neenghono, eshi vamwe ve tu pula shi na sha nomalongekido e na sha nohombo yetu, ofimbo twa li inatu a kundafana natango.”

16. Otu na okulinyenga ngahelipi, ngeenge vamwe va xulifa po eendelafano lavo?

¹⁶ Ongahelipi ngeenge ovo tava endelafana ova xulifa po eendelafano lavo? Katu na okukala hatu va pula omapulo e na sha noinima yopaumwene, ile okupa umwe womuvo ombedi, eshi va xulifa po eendelafano lavo. (1 Pet. 4:15) Omumwameme wedina Lea, okwa ti: “Onda li nda uda kutya vamwe ova li tava popi kutya omolwashike ame nomumwatate twa xulifa po eendelafano letu. Osha li sha udifa nge nai neenghono.” Ngaashi sha popiwa metetekelo, ngeenge ovo tava endelafana ove liefa, inashi hala okutya ova ninga sha shapuka. Ndele ponhele yaasho, osho oshe va kwafela ashike va ninge etokolo li li mondjila. Etokolo olo otashi dulika le va yahameka neenghono pamaliudo, notashi dulika va kale ve udite ve li ovo aveke. Onghee otwa pumbwa okukonga eenghedi, omo hatu dulu oku va kwafela. — Omayel. 17:17.

17. Oshike osho ovo tava endelafana va pumbwa okutwikila okuninga?

¹⁷ Ngaashi twa dja nokukundafana, ovo tava endelafana ohava shakeneke omashongo, ashike otava dulu yo okukala va hafa. Jessica okwa popya a ti: “Oshoshili kutya okweendelafana oku na oilonga ihapu. Ndele onda hafa, eshi twa longifa efimbo nosho yo eenghono detu, opo tu lishiive nawa.” Ngeenge otamu endelafana, twikileni okulonga noudiinini, opo mu lishiive nawa. Ngeenge omwa ningi ngaho, otashi ke mu kwafela mu ninge etokolo li li mondjila, eshi tamu endelafana.