“Olwoodi olaJehova”

Mo 1999 epangelo laFrance ola ti kutya oshitaimbelewa oshi na okufuta oifendela omolwomayambidido oshali oo sha mona pokati ko 1993 nosho yo 1996. Katwa li twa dula okupangulwa pauyuki meemhangu domoFrance. Otwa li twa kendabala okupula opo etokolo lavo li talululwe, ashike ova li ve tu pa enyamukulo lafaafana, nepangelo ola li la kufa ko eemiliyona di dulife pefele nomulongo naheyali netata (meedola daNamibia) kombaanga yoshitaimbelewa shaFrance. Opo tu alulilwe oimaliwa oyo, otwa li tu na okutwala oshibofa kOmhangu yOufemba wOmunhu yaEuropa. Ashike ofimbo inava pwilikina koshibofa shetu, omhangu oya li ye tu pula opo tu shakene neehahende depangelo laFrance nosho yo omukalelipo wOmhangu yaEuropa, tu tale ngeenge ohatu dulu okuudafana, ofimbo oshibofa inashi ya komhangu.

Otwa li hatu diladila kutya omukalelipo ote ke tu pula tu fute nande etata loshimaliwa osho tashi pulwa. Ashike otwa li tu shii kutya, ngeenge otwa futu nande odola imwe, ohatu ka kala tu li omhinge nomafinamhango Ombiibeli. Ovamwatate novamwameme ova li va yandja oimaliwa, opo va yambidide oilonga yOuhamba. Onghee omayambidido avo kaa li epangelo. (Mat. 22:21) Ashike otwa li pomutumba oo, opo tu ulike kutya otwa fimaneka eemhango dOmhangu yaEuropa.

Otwa li twa shakena monduda iwa yokuningila omitumba di na sha nomhangu. Pefimbo opo tuu opo, omukalelipo womhangu yaEuropa okwa ti kutya Eendombwedi daJehova odi na okufuta oifendela imwe oyo Ovafrance va li tava pula. Omhepo yaJehova oya li ye tu linyengifa tu mu pule kutya, “Mbela owe shi shiiva ngoo kutya epangelo laFrance ola kufa ko nale eemiliyona di dulife pefele nomulongo naheyali netata (meedola daNamibia) kombaanga yetu?”

Okwa li a kumwa neenghono. Eshi ongudu yepangelo, oyo hai ungaunga noinima yopaveta, ya li ya dimina kutya osho osho sha li sha ningwa po, omukalelipo womhangu okwa li a lundulula etaleko laye li na sha noshibofa. Okwa li e va tangunina nokuxulifa po omutumba oo pefimbo opo tuu opo. Onda li nda mona kutya Jehova okwa lundulula keshe shimwe, opo tu findane oshibofa osho. Otwa li twa tunhukwa neenghono, eshi twa fiya po omutumba oo, notwa li twa kuminwa osho sha li sha ningwa po.

Mo 30 Juni 2011, Omhangu yOufemba wOmunhu yaEuropa (ECHR) oya li ya popila ehangano letu. Oya li ya popya kutya kashi li paveta okupula oifendela, nepangelo ola li la pulwa li shunife oimaliwa noli wede ko yo oishoshela. Etokolo la fimana olo la ningwa komhangu otali amene elongelokalunga la koshoka fiyo okunena moFrance. Epulo olo twa li inatu lilongekida oku ka pula ola li la fa okamanya oko ka li ka dipaa Goliat, nola li la lundulula oshidjemo shi na sha noshibofa osho. Omolwashike twa li twa findana? Omolwaashi, ngaashi David a li a lombwela Goliat, “olwoodi olaJehova.” — 1 Sam. 17:​45-47.

Eshi hasho oshikando shotete hatu findana momhangu. Nonande omapangelo omanaenghono nosho yo omalongelokalunga ohae tu fininike, otwa findana moibofa 1 225 momhangu yopombada moilongo 70 nosho yo meemhangu dopaiwana. Omafindano oo opaveta okwa amena oufemba wetu, ngaashi oufemba wokukala tu na omikanda dopaveta di na sha nelongelokalunga, oufemba wokukufa ombinga moukalele womoipafi, wokwaanya okukufa ombinga moivilo yopashiwana nosho yo wokwaanya okutulwa ohonde.

Omolwashike nda li nda kwatelwa mo mOmhangu yOpombada yaEuropa, nonande onda li handi longo kEembelewa da kula dEendombwedi daJehova moNew York, U.S.A.?

ONDA TEKULWA KOVADALI OVALADI

Ovadali vange, George naLucille, ova li mongudu 12 yofikola yaGilead, nova li va ka longela koEthiopia oko nda li nda dalelwa mo 1956. Ova li va lukila nge Filippus omuudifi wonghundana iwa womefelemudo lotete. (Oil. 21:8) Momudo wa ka shikula ko, epangelo ola li la shilika elongelokalunga letu. Nonande onda li ndi munini, ohandi dimbuluka nawa eshi oukwaneumbo wetu wa li hau longele Jehova meholeko. Molwaashi onda li okaana, onda li handi shi hafele neenghono! Shi nyikifa oluhodi, ovanambelewa ova li ve tu fininika tu fiye po oshilongo mo 1960.

Eshi oukwaneumbo wetu wa li wa tembukila koWichita, Kansas, shaU.S.A., ovadali vange ova li va twikila okukufa ombinga nouladi moukalele ngaashi va li hava ningi eshi va li ovatumwa. Atushe vatatu, ame, omukulu wange Judy nosho yo ondenge yange Leslie, otwa dalelwa moEthiopia, novadali vetu ove tu honga tu kale tu hole Jehova noku mu longela nomutima wetu aushe. Onda ninginifwa eshi nda li ndi na omido 13. Konima yomido nhatu, oukwaneumbo wetu owa li wa tembuka tu ka longele oko kwa li ku na omhumbwe inene, moArequipa, Peru.

Mo 1974, eshi nda li ndi na omido 18, oshitaimbelewa shaPeru osha li sha tuma nge pamwe novamwatate vane tu ka longe tu li ovakokolindjila ve likalekelwa. Otwa li tu na oku ka udifila koitukulwa oko inaku longwa nale, oyo i li keemhunda daCentral Andes. Osha li sha kwatela mo oku ka udifila koitukulwa oko ku na ovanhu hava popi elaka lOshiquechua nosho yo Oshiaymara. Otwa li hatu ende nokakalafana, notwa li hatu ka ifana Onguluwato, molwaashi oka li ka fa epakete la kula. Ondi hole okudiladila kefimbo olo twa li hatu longifa Ombiibeli, opo tu ulikile ovanhu vomoshitukulwa osho kutya mafiku Jehova ota ka kufa po oluhepo, ouyehame nosho yo efyo. (Eh. 21:​3, 4) Vahapu ova li va tambula ko etumwalaka lOuhamba.

ONDA LI NDA TUMWA NDI KA LONGE KEEMBELEWA DETU DA KULA

Mo 1977 Albert Schroeder, oo a li oshilyo shOlutuwiliki lEendombwedi daJehova okwa li a talela po Peru, nokwa li a ladipika nge ndi tule mo eindilo loku ka longa kObetel keembelewa detu da kula. Osho nda li nda ninga. Diva konima yaasho, mo 17 Juni 1977, onda li nda hovela okulonga kObetel moBrooklyn. Oule womido nhee da ka shikula ko, onda kala handi longo koikondo yOkuwapaleka nOkuwapekulula.

MuJuni 1978, onda li nda shakena naElizabeth Avallone koshoongalele shopaiwana moNew Orleans, Louisiana. Naye okwa tekulwa kovadali ovo ve hole Jehova nohave mu longele nomutima aushe. Eshi twa shakena, Elizabeth okwa hangwa e li omukokolindjila wondjikilile oule womido nhee, nokwa li a hala okutwikila okulongela Jehova moilonga yefimbo liyadi onghalamwenyo yaye aishe. Otwa kala hatu popi pandjikilile. Otwa enda hatu shiivafana nawa nokukala tu holafane unene. Otwa hombola mo 20 Oktoba 1979, notwa hovela okulonga kObetel tu li ovalihomboli.

Ovamwatate novamwameme vomeongalo letu lotete lOshispanish moBrooklyn, ova li ovanahole. Otwa kala yo momaongalo makwao atatu omo mu na ovamwatate novamwameme ovanahole ovo ve tu kwafela tu twikile okulonga mObetel. Otwa pandula neenghono eshi ovamwatate novamwameme ve tu kwafela tu dule okufila oshisho ovadali vetu ovo va li ovanamido.

OILONGA OYO NDA LONGA KOSHIKONDO SHOINIMA YOPAVETA

Osha li sha kumwifa nge eshi muJanuali 1982 nda li nda tumwa ndi ka longe kOshikondo shOinima yOpaveta kObetel. Konima yomido nhatu, onda li nda tumwa kounivesiti ndi ke lihongele ouhahende. Osha li sha kumwifa nge neenghono eshi nda li nde lihonga kutya ovanhu moUnited States nosho yo moilongo imwe ova manguluka okuninga oinima ihapu omolwomafindano opaveta oo a findanwa kEendombwedi daJehova. Oibofa oyo ya fimana otwa li hatu i kundafana moule meetundi.

Mo 1986, eshi nda li ndi na omido 30, onda li nda nangekwa po ndi li omupashukili wOshikondo shOinima yOpaveta. Onda li nda hafa eshi nda li nda pewa oshinakuwanifwa, nonande onda li ndi munini. Ashike onda li yo nda wililwa po, molwaashi kanda li ndi na owino nonda li ndi shii kutya osha li oshinakuwanifwa shidjuu.

Onda li nda ninga hahende mo 1988, ashike kanda li nda didilika nghee ofikola ya li ya lundulula nge noya kuma ekwatafano lange naJehova. Ehongo lopombada ohali ningifa omunhu a kale e na ounhwa noku kale e udite kutya oku dule ovo inava mona ehongo la faafana naalo laye. Elizabeth okwa li a kwafela nge. Okwa kwafela nge ndi yandje elitulemo koinima yopamhepo oyo nda li handi ningi nale ofimbo inandi ya kofikola. Konima yefimbo lonhumba, onda ka kala vali ndi na ekwatafano liwa naJehova. Onde lihonga koshimoniwa shange kutya okukala u na owino muhapu hasho sha fimana monghalamwenyo. Osho sha fimanenena okukala u na ekwatafano liwa naJehova, u mu hole neenghono nosho yo oshiwana shaye.

OKUPOPILA PAVETA ONGHUNDANA IWA

Eshi nda mana okulihongela ouhahende, onda li nda hovela okuyandja elitulemo kokukwafela oshikondo shetu shi file oshisho oinima yopaveta kObetel nokwaamena ehangano laJehova nosho yo oufemba wetu wokuudifa onghundana iwa. Oilonga yange oya li ihafifa, ashike oya li yo eshongo, molwaashi oinima oya li tai lunduluka neendelelo mehangano. Pashihopaenenwa, pehovelo lo 1990 nasha, Oshikondo shOinima yOpaveta osha li sha pulwa shi kwafele mokuxulifa po omukalo wokupula omayambidido e na sha noishangomwa yetu. Okudja opo, Eendombwedi daJehova oda kala hadi yandje oishangomwa oshali. Osho osha li sha pupaleka oilonga kObetel nosho yo moukalele, nosha kwafela ku henukwe omaupyakadi e na sha nokufuta oifendela. Vamwe ova li tava diladila kutya elunduluko olo la ningwa po otali ke tu kanififa oimaliwa ihapu noitatu ka kala vali tu na oishangomwa ya wana, osho tashi ka ya moshipala oilonga yokuudifa. Osho hasho sha li sha ningwa po. Okudja mo 1990, omuvalu waavo tava longele Jehova owa hapupala lwomapa avali, nofiyo opaife keshe umwe ota dulu okulesha oishangomwa ya kanghamena kOmbiibeli nopehe na ofuto yasha. Onde lihonga kutya omalunduluko mahapu, oo taa ningwa mehangano, ohaa pondola ashike omolwekwafo laJehova nosho yo ewiliko olo ta yandje okupitila momupiya omudiinini nomunaendunge. — Ex. 15:2; Mat. 24:45.

Ihatu findana oibofa momhangu molwaashi ashike ngeno tu na eehahende da pyokoka. Luhapu, elihumbato liwa loshiwana shaJehova olo hali linyengifa ovapanguli novanambelewa vepangelo ve tu popile. Onda li nda mona oshihopaenenwa shi na sha naasho mo 1998, eshi ovamwatate vatatu ovo ve li Oilyo yOlutuwiliki novakulukadi vavo va li poshoongalele she likalekelwa moCuba. Ova li ve na olukeno nosho yo efimaneko, naasho osha li sha yandja oumbangi kovanambelewa vepangelo kutya ihatu kufa ombinga moinima yopapolotika.

Kakele kaasho, omafimbo amwe ohatu dulu ashike okuyukifa okuhenouyuki, ‘mokupopila paveta onghundana iwa’ momhangu. (Fil. 1:7) Pashihopaenenwa, oule womido dihapu epangelo laEuropa nosho yo laSouth Korea kaali a didilika oufemba wetu wokuha ya moukwaita. Oshidjemo, ovamwatate 18 000 moEuropa nosho yo ve dulife po 19 000 moSouth Korea ova kala efimbo modolongo, molwaashi va anya okuya moukwaita.

Xuuninwa, mu 7 Juli 2011, Omhangu yOufemba wOmunhu yaEuropa (ECHR) oya li ya ninga etokolo hali ifanwa Bayatyan v. Armenia, opo oilongo aishe moEuropa i dule okukala i na oilonga oyo tai dulu okulongwa kwaavo itava kufa ombinga moukwaita omolweitavelo lavo. Etokolo la faafana ola li la ningwa kOmhangu yOpombada yaSouth Korea mo 28 Juni 2018. Ngeno ovamwatate ovanyasha ova itavelele okukufa ombinga moukwaita, nonande ovanini ashike vomuvo, ngeno etokolo olo la fimana inali ningwa.

Oshikondo shi na sha noinima yopaveta keembelewa da kula nosho yo koitaimbelewa aishe mounyuni otashi longo noudiinini, opo shi popile oufemba wetu wokulongela Jehova nokuudifa kombinga yOuhamba. Oshi li oufembanghenda okukalela po ovamwatate novamwameme, ngeenge tava fininikwa komapangelo. Kashi na nee mbudi kutya otwa findana, ile inatu findana moibofa yopamhangu, ohatu yandje oundombwedi kovapangeli, keehamba nosho yo koiwana. (Mat. 10:18) Ovapanguli, ovakalelipo vepangelo, ovatoolinghundana nosho yo ovakwashiwana ohava kaleke momadiladilo omishangwa odo di li momikanda detu naado twa tofa momhangu, eshi hatu yambidida oshibofa shetu. Ovanamitima diwa ove lihonga kutya Eendombwedi daJehova odo oolyelye nosho yo kutya eitavelo letu ola kanghamena kOmbiibeli. Vamwe vomuvo ova ninga ovaitaveli vakwetu.

TANGI JEHOVA!

Momukokomoko womido di dule 40, onda kala ndi na oufembanghenda wokulonga noitaimbelewa mounyuni aushe, shi na sha noinima yopaveta nosho yo okukala meemhangu dopombada komesho yovanambelewa vahapu va fimana. Ondi hole nonda lenga ovanailonga pamwe naame kOshikondo shOinima yOpaveta keembelewa detu da kula nosho yo koitaimbelewa mounyuni aushe. Onda nangekwa noupuna neenghono nonda wanenwa.

Elizabeth okwa yambidida nge noudiinini nosho yo pahole momukokomoko womido 45 da ya, momafimbo mawa naao mai. Onde mu pandula molwaashi ashishe osho okwe shi ninga, ofimbo a li ta ungaunga nomukifi oo hau mu ningifa a kale ehe na eenghono.

Otwa mona kutya ihatu mono eenghono nefindano kokudula kwetu vene. David okwe shi popya sha yela kutya, “Jehova oye eenghono doshiwana shaye.” (Eps. 28:8) Osha yela kutya, “olwoodi olaJehova.”