‘Oshilonga sheni oshi nondjabi’
OHAMBA Asa, oyo ya li i kwetele komesho etangakwaita layo, oya li tai endelele molufilu lile tai di koikulundudu yaJudea ya yuka koluhaela lokomunghulofuta. Lwopokati opo fimbo Asa netangakwaita laye ve li molufilu, okwa li a kanghama po ta hefaana. Komesho yaye okwa li etangakwaita lovatondi vaye, nola li linene neenghono. Ovakwaita ovo Ovaetiopia ova li emiliyona limwe. Omuvalu wetangakwaita laAsa owa li ashike wa koyelela kanini petata lovalumenhu ovo vahapu.
Mbela Asa okwa li te lipula unene nashike eshi a li a taalela olwoodi olo? Mbela oshi na sha nokuyandja omalombwelo keendjai daye? Mbela oshi na sha nokuladipika ovakwaita vaye? Mbela oshi na sha nokushangela oukwaneumbo waye? Hasho nandenande! Asa okwa li a ilikana eshi a li a taalela onghalo oyo.
Fimbo inatu ka konakoneni eilikano olo nosho yo osho sha ningilwe po pomhito oyo, natu ka taleni kutya Asa okwa li omulumenhu a tya ngahelipi. Oshike sha li she mu ningifa a ilikane? Mbela okwa li ngoo a pumbwa lela okukonga ekwafo kuKalunga? Ehokololo li na sha naAsa otali tu hongo shike kombinga yanghee Jehova ha nangeke noupuna oilonga yovapiya vaYe?
ONDJOKONONA YA-ASA
Momukokomoko womido 20 odo da li da landula okutukulwa momauhamba opavali kwOvaisrael, Ovajuda ova li va nwefwa mo neenghono keenghedi doshipaani. Eshi Asa a li a ninga ohamba mo 977 K.O.P., nokuli novanhu vomombala ova li hava longele oikalunga yoludalo yOvakaanan. Ndele ondjokonona ya nwefwa mo oya popya shi na sha nepangelo laAsa kutya okwa li a “ninga osho shiwa nosha yuka momesho Omwene, Kalunga kaye.” Asa okwa li a “hanauna po eealtari dokoilongo noikulundu yokuyambela, ndee ta tataula eengudi domamanya nokwa ka po omiti domalupwelele.” (2 Omaf. 14:2, 3) Okwa li yo a ta mo “omashenge,” mouhamba waJuda, oo a li hae liende konima medina lelongelokalunga. Asa ka li ashike a ninga oinima oyo, ndele okwa li yo a ladipika ovanhu va “konge Omwene, Kalunga kooxe nokudiinina omhango noipango” yaKalunga. — 1 Eeh. 15:12, 13, NW; 2 Omaf. 14:4.
Molwaashi Jehova okwa li a hafela ouladi waAsa welongelokalunga lashili, okwa li e mu nangeka noupuna nomido dombili. Onghee hano, ohamba oya li ya popya ya ti: ‘Otwa konga Omwene, Kalunga ketu. Fye otwe mu konga, nokwe tu pa etulumuko keembinga adishe.’ Ovanhu ova li va longifa omhito oyo mokupameka oilando oyo ya li mouhamba waJuda. Ehokololo lOmbibeli ola ti: “Vo ova tunga hano ndele va li ve nelao.” — 2 Omaf. 14:1, 6, 7.
MOITA
Mokutala kehokololo laAsa, inatu pumbwa okukuminwa oushili oo kutya okwa li a ilikana eshi a li a taalela etangakwaita lopanhu linene olo la tumbulwa mOmishangwa. Asa okwa li e shii kutya Kalunga oha nangeke noupuna ovo hava katuka eenghatu ve na eitavelo. Ohamba oya li ya pula Jehova meilikano e i kwafele. Asa okwa li a mona kutya ngeenge okwa kala e lineekela muKalunga nomekwafo laye, ita ka tila ovatondi vaye kashi na nee mbudi kutya ove fike peni ile ove na eenghono di fike peni. Okwa li e shii kutya olwoodi olo ola li la kwatela mo edina laJehova, onghee okwa li a pula Kalunga e mu kwafele omolwedina laye olo la li la kwatelwa mo. Ohamba oya li ya ilikana ya ti: “Omwene Kalunga ketu, tu kwafa, shaashi hatu liameke kuove, ndele medina loye twe uya okulwa nongudu oyo. Omwene, Oove Kalunga ketu. Ino efa omunhu e ku dule.” (2 Omaf. 14:11) Ngaho oya fa tai ti: ‘Ovaetiopia ove ku ponokela Jehova. Ino efa edina loye li dinike mokweefa ovanhu vongaho va hanaune po ovo va humbata edina loye.’ Onghee hano, ‘Omwene okwa taataa Ovaetiopia komesho yaAsa nokomesho yOvajuda, nOvaetiopia ova ya onhapo.’ — 2 Omaf. 14:12.
Kunena, oshiwana shaJehova osha taalela ovatondi vahapu ovanaenghono. Ovatondi va tya ngaho itatu ke fa lwifa noilwifo yo venevene molwoodi. Ndele nande ongaho, ohatu dulu okukala noushili kutya Jehova ota ka kwafela ovadiinini aveshe ovo ve li molwoodi lopamhepo omolwedina laye va findane. Olwoodi letu otashi dulika la kwatela mo okukondjifa omhepo youkakombolilifa oyo i li apeshe, okukondjifa omaunghundi etu vene ile okwaamena omaukwaneumbo etu kenwefemo la nyata. Ndele kashi na nee mbudi kutya ohatu ka hangika komaudjuu a tya ngahelipi, eilikano laAsa otali dulu oku tu twa omukumo. Jehova okwa li e mu kwafela a findane. Osho otashi ulike kutya aveshe ovo ve lineekela muKalunga otava ka ningilwa shike. Kape na epangelo lopanhu tali dulu okufinda Jehova.
ETWOMUKUMO NOSHO YO ELONDWELO
Eshi Asa a li ta di kolwoodi, okwa li a shakenekwa kuAsarja. Omuprofeti oo okwa li e mu twa omukumo noku mu londwela a ti: “Pwilikinei nge, Asa nOvajuda nOvabenjamin aveshe! Omwene ota kala pamwe nanye, ngenge tamu kala pamwe naye, ndee ngenge tamu mu kongo, otamu ke mu mona. Ndelenee ngenge tamu mu efa, naye yo ote ke mu efa. . . . Kaleni mwa pama, omake eni a ha tyololoke, osheshi oshilonga sheni shi nondjabi.” — 2 Omaf. 15:1, 2, 7.
Eendjovo odo otadi pameke eitavelo letu. Otadi ulike kutya Jehova ota ka kala pamwe nafye ngeenge ohatu mu longele noudiinini. Ngeenge hatu kongo ekwafo kuye okupitila meilikano, ohatu dulu okukala tu na elineekelo kutya ote tu udu. Asarja okwa ti kutya “kaleni mwa pama.” Luhapu ohashi pula ouladi lela okulonga osho sha yuka, ndele otu shii kutya ohatu dulu okuninga ngaho kekwafo laJehova.
Molwaashi inakulu yaAsa Maaka okwa li a ninga “oshififahoni” shomuti wolupwelele, Asa okwa li e na okulonga oshilonga shidjuu shokukufa inakulu oshinakuwanifwa osho a li e na mombala. Okwa li a wanifa po oshilonga osho nokwa li yo a xwika po oshihongwafano shainakulu. (1 Eeh. 15:13, yelekanifa no-NW.) Asa okwa li a nangekwa noupuna omolwetokolotoko nouladi waye. Nafye otu na okukala twa kanyatela kuJehova filufilu nokomifikamhango daye douyuki kashi na nee mbudi kutya ovapambele vetu ovadiinini kuye ile hasho. Ngeenge otwa ningi ngaho, Jehova ote ke tu nangeka noupuna omolweenghatu detu doudiinini.
Limwe lomomanangeko noupuna oo Asa a li a mona ololo kutya Ovaisrael vahapu ovo va li mouhamba wokolundume ushunimonima ova li ve limbwanga mumwe nOvajuda eshi va li va mona kutya Jehova oku li pamwe naye. Molwaashi ova li ve na olupandu neenghono li na sha nelongelokalunga la koshoka ova li va hoolola okufiya po omaumbo avo opo va ka kale pamwe novapiya vaJehova. Asa nOvajuda aveshe ova li va ninga nehafo ‘ehangano va konge Omwene Kalunga kooxe nomitima davo adishe neemwenyo davo adishe.’ Oshidjemo? Kalunga okwa li ‘e ve lihololela, nOmwene okwe va pa etulumuko keembinga adishe.’ (2 Omaf. 15:9-15) Ihatu kala tuu twa hafa ngeenge ovo ve hole ouyuki va tambula ko elongelokalunga laJehova la koshoka!
Omuprofeti Asarja okwa li yo a yandja elondwelo. Okwa li a londwela a ti: ‘Ndelenee ngeenge tamu efa Jehova, naye yo ote ke mu efa.’ Inatu efa nande osho shi tu ningilwe, molwaashi oilanduliko otai ka kala inyikifa oluhodi! (2 Pet. 2:20-22) Omishangwa inadi holola kutya omolwashike Jehova a li a tumina Asa elondwelo olo, ashike ka li a dulika kulo.
‘OWA NINGA OUSHIMA’
Momudo omuti-36 wepangelo laAsa, ohamba yaIsrael Baesa oya li ya homona Juda. Molwaashi Baesa otashi dulika a li a hala okwiimba ovapangelwa vaye vaha kale ovadiinini kuAsa nokelongelokalunga la koshoka, okwa li a hovela okupameka oshilando shokeengaba, Rama, osho sha li eekilometa 8 kolundume laJerusalem. Ponhele yokukonga ekwafo kuKalunga ngaashi a li a ninga eshi a li a taalela etangakwaita lOvaetiopia, Asa okwa li a konga ekwafo kovanhu. Okwa li a tumina ohamba yaSiria omaano noku i pula i ponokele ouhamba wokolundume wOvaisrael. Eshi Ovasiria va li va ponokela Ovaisrael, Baesa okwa li a dja mo muRama. — 2 Omaf. 16:1-5.
Jehova okwa li a handukila Asa nokwa li a tuma omuprofeti Hanani e ke mu lombwele shi na sha naasho. Molwaashi Asa okwa li a mona nghee Jehova a li a ungaunga nOvaetiopia, okwa li a wana ngeno okushiiva kutya “omesho [aJehova] taa tale edu alishe, opo a kwafe neenghono ovo have liameke kuye nomutima aushe.” Asa otashi dulika a li a pewa omayele ehe li pandunge ile aha li lela a tila Baesa netangakwaita laye nokwa li ta diladila kutya ota dulu okuungaunga nonghalo oyo kuye mwene. Ndele kashi na nee mbudi kutya oshike, Asa okwa li a diladila pambelela nokwa li a dopa okulineekela Jehova. Hanani okwa ti: “Wa ninga oushima, osheshi okudja paife tapa ka kala oita naave.” — 2 Omaf. 16:7-9.
Asa ka li a pwilikina ketumwalaka laHanani. Omolwehandu, okwa li a tulifa omuprofeti Hanani modolongo. (2 Omaf. 16:10) Mbela otashi dulika Asa a li a diladila kutya, ‘Onda pumbwa ngoo okupukululwa shili ngeenge onda kala omudiinini oule womido dihapu?’ Mbela pefimbo opo eshi a li a kulupa ka li vali ta diladila lela pandunge? Ombibeli inai popya sha kombinga yaasho.
Momudo omuti-39 wepangelo laye, Asa okwa li ta vele neenghono eemhadi. Ombibeli oya ti: “Nomoudu waye ina konga Omwene, ndelenee ovahakuli.” Pefimbo opo, Asa okwa li ta monika a fa ehe na ko nasha noupamhepo waye. Osha fa shi li ngaha kutya okwa fya e li monghalo ya tya ngaho momudo omuti-41 wepangelo laye. — 2 Omaf. 16:12-14.
Ndele nande ongaho, omaukwatya mawa aAsa nosho yo ouladi waye welongelokalunga la koshoka owa tongomana u dule omapuko aye. Asa ka li a efa po okulongela Jehova. (1 Eeh. 15:14) Mokutala koumbangi oo, mbela ehokololo longhalamwenyo yaAsa otali tu hongo shike? Otali tu kwafele tu mone kutya otu na okudilonga kunghee Jehova a li e tu kwafela monakudiwa, molwaashi okuninga ngaho otaku ke tu linyengifa tu konge ekwafo kuye ngeenge twa taalela omayeleko mape. Ashike inatu diladila kutya inatu pumbwa omayele opamishangwa molwaashi twa longela Kalunga noudiinini oule womido. Kashi na nee mbudi kutya otwa longela Jehova noudiinini oule wefimbo li fike peni, ote ke tu hanyena ngeenge otwa nyono. Otwa pumbwa okutambula ko epukululo la tya ngaho nombili opo tu mone mo ouwa. Ndele komesho yaaishe, Tate yetu womeulu ota ka kala pamwe nafye ngeenge nafye otwa kala ovadiinini kuye. Jehova ota konakona a tale ovo tave mu longele noudiinini kombada yedu alishe. Ohe va pe ondjabi mokulongifa eenghono daye opo e va kwafele. Jehova okwa li a kwafela Asa, nafye ote ke tu kwafela yo.
[Ouyelele u li pepandja 9]
Jehova oha kwafele ovadiinini ovo ve li molwoodi lopamhepo
[Ouyelele u li pepandja 10]
Otwa pumbwa ouladi opo tu longe osho sha yuka momesho aJehova