Omhepo yengungumano Oyo ounongo
Antonia, omufilishisho wovakulupe a pyokoka, okwa li a denga okangedjo koshivelo sheumbo ndele ta nyamukulwa komukainhu womido dopokati. Omukainhu oo okwa fikila ashike ta tuku Antonia noku mu tangunina kutya omolwashike ine uya diva a kwafele ina oo e li omunamido. Ashike Antonia okwa li a fika pefimbo; okwa yandja ombili a ngungumana komukainhu oo nonande okwa li e mu uda ko pambabo.
PETALELEPO laye etivali, omukainhu oo natango okwa li a tuka Antonia noku mu tangunina. Mbela okwa li e linyenga ngahelipi? Okwa ti: “Osha li shidjuu neenghono kwaame. Kanda li ndi udite ko kutya omolwashike natango ta ula nge nai.” Ndele nande ongaho, Antonia okwa li a yandja ombili nokulombwela omukainhu oo kutya oku udite ko onghalo omo eli.
Ngeno oove wa li Antonia, mbela ngeno owe linyenga ngahelipi? Mbela ngeno owa dula ngoo okukala wa ngungumana? Ile ngeno osha kala shidjuu kwoove okupangela ehandu loye? Paulelalela, otashi dulika ngeno inashi kala shipu kwoove okulipangela monghalo ya tya ngaho. Ngeenge tu na oisho ile twa shindwa, ohashi kala shidjuu okulipangela ile okukala twa ngungumana.
Ombiibeli otai ladipike Ovakriste va kale ve na engungumano. Eendjovo daKalunga oda kwatakanifa oukwatya oo nounongo. Jakob okwa pula a ti: “Olyelye omunongo nomunandunge mokati keni? Oye na holole oilonga yaye monghalelo yaye iwa mengungumano lounongo.” (Jak. 3:13) Omonghedi ilipi engungumano li li onghedi yokuulika ounongo wopombada? Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu kulike oukwatya oo wopakalunga?
ENGUNGUMANO OMHEPO YOUNONGO
Engungumano otali dulu okukandula po eenhamanana. “Enyamukulo litalala tali kandula po oupyuhandu.” — Omayel. 15:1.
Ehandu ohali pimbilifa onghalo molwaashi owa fa ashike to tile omundilo omahooli. (Omayel. 26:21) Mepingafano naasho, okunyamukula wa ngungumana luhapu ohaku xwepopaleke onghalo. Otaku dulu yo okulinyengifa omunhu oo a handuka a lotele.
Antonia okwa li a mona oidjemo iwa eshi a kala a ngungumana. Eshi omukulukadi a mona kutya Antonia okwa li a ungaunga naye nengungumano nonombili, okwa lila, ndele te mu yelifile kutya okwa li a wililwa po komaupyakadi opaumwene nowoukwaneumbo waye. Oshidjemo, Antonia okwa li a dula okuudifila omukulukadi oo nova li va hovela ekonakonombiibeli.
Engungumano otali dulu oku tu etela ehafo. “Ovanelao ovananheni osheshi ovo tava ka fyuulula edu.” — Mat. 5:5.
Omolwashike ovo hava kala ve na onheni ile engungumano hava kala va hafa? Okukala noukwatya wengungumano nelipangelo osha kwafela vahapu ovo va li nale ovahandunhu va kale va hafa paife. Onghalamwenyo yavo oya xwepopala nove shii kutya ove na eteelelo lonakwiiwa iwa. (Kol. 3:12) Adolfo oo e li omupashukilishikandjo moSpain, ota dimbuluka kutya onghalamwenyo yaye oya li ya tya ngahelipi ofimbo ine uya moshili.
Adolfo okwa ti: “Kanda li ndi shii kutya onghalamwenyo oya yuka peni. Onda li handi pangelwa kehandu lange, naasho osha ningifa nokuli ookaume kange va kale hava tila nge omolwounhwa nelongifo leenghono. Molwoodi limwe, onda li nda tuwa nombele lwoikando ihamano hanga nokuli nda fya.” Okudja opo, onda ka mona kutya onda pumbwa okulundulula.
Paife Adolfo oha hongo ovanhu va kale ve na elipangelo meendjovo nomoilonga. Vahapu ohava nanenwa kuye omolwomaukwatya aye mawa. Adolfo okwa ti okwa hafa omolwomalunduluko oo a dula okuninga monghalamwenyo yaye. Ota pandula Jehova eshi e mu kwafela a dule okukulika oukwatya welipangelo nokukala a ngungumana.
Omunhu oo e na engungumano oha hafifa Jehova. “[Kala] u neendunge, omumwange, hafifa omutima wange, opo nee handi dulu okunyamukula ovalundili vange.” — Omayel. 27:11.
Jehova natango ota shekwa komutondi waye, Ondiaboli. Oku na oufemba wokukala a handuka omolwomalundilo oo, ashike Ombiibeli oya popya kutya Kalunga “omunanheni.” (Ex. 34:6) Ngeenge otwa kendabala okuhopaenena Jehova mokukala ihatu handuka diva, ohatu ke mu hafifa neenghono. — Ef. 5:1.
Ounyuni ou tu li paife owa kolokosha neenghono. Otashi dulika tu shakeneke ovanhu ovo ve li “ovalitangi, novalinenepeki novasheki, . . . ovalundili, ovahenalidiliko, ovakwanyanya.” (2 Tim. 3:2, 3) Tu li Ovakriste, osho itashi tu imbi tu kulike oukwatya welipangelo nengungumano. Eendjovo daKalunga otadi tu dimbulukifa kutya ‘ounongo ou hau di kombada owo ombili nolukeno.’ (Jak. 3:17) Ngeenge otwa kala tu na ombili nolukeno, ohatu ka ulika kutya otu na ounongo wopaKalunga. Ounongo oo otau ke tu linyengifa tu kale hatu nyamukula ovanhu twa ngungumana ngeenge twa handukifwa ile twa shindwa, notau ke tu ehenifa yo popepi elela naJehova oo e li Odjo younongo.