¹⁰ Maria naJosef ova hanga okamukunda oko ke yadi ovanhu. Ova hanga nale ovanhu vahapu va fika nove lishangifa, noka pa li onhele yokukala ooJosef naMaria.b Kava li ve na eshi tava dulu okuninga po, ova li ashike ve na okunangala moshiunda. Kala nee wa fa u wete Josef te lipula nomukulukadi waye e mu etela onghenda nolukeno eshi a hangwa kouyahame mudjuu oo ina shakeneka nande onale nowa li tau hapupala. Ofimbo va li monhele ya tya ngaho, Maria okwa li a hangwa koshifeta.

11. (a) Omolwashike ovakainhu aveshe tava dulu okuudila Maria oukwao wananghali? (b) Omeenghedi dilipi Jesus a li “oshiveli”?

¹¹ Ovakainhu aveshe otava dulu okuudila Maria oukwao wananghali. Omido 4 000 da pita, Jehova okwa li nale a popya kutya ovakainhu otava ka mona ouyahame pefimbo lokumona oludalo omolwoufyuululwalunde. (Gen. 3:16) Osha yela kutya Maria naye okwa li a mona oludalo nokuyahama. Lukas ina hokolola sha shi na sha nouyahame waMaria, ponhele yaasho okwa shanga ashike a ti: “Ye okwe livelipa oshiveli shaye okamati.” (Luk. 2:7) Heeno “oshiveli shaye” shotete kounona vaye ovo vahapu aveshe vaheyali. (Mark. 6:3) Ashike oshiveli osho osha li tashi ka kala sha yooloka ko kuvakwao. Kasha li ashike oshiveli shaMaria, ndele osha li yo shaJehova, “Omudalwa wotete [woishitwa] aishe” Omona ewifa laKalunga. — Kol. 1:15.

12. Openi Maria a li a nangeka okaana, nongahelipi oushili oo wa yooloka ko koinyandwa oyo hai danwa mounyuni i na sha nokudalwa kwaJesus?

¹² Ehokololo ola wedako tali ti: “Okwe ka tonyena momalapi ndele okwe ka nangeka mepeta lokulila oimuna.” (Luk. 2:7) Oinyandwa i na sha nokudalwa kwaJesus nosho yo omafano omudingonoko omo a dalelwa, ohaa ulike oinima ihe li paushili. Tala kwaasho sha li sha ningwa po shili. “Ndele Maria okwe ka nangeka mepeta lokulila oimuna.” Dimbuluka kutya oukwaneumbo oo owa li ashike wa mona omulele moshiunda shoimuna, monhele oyo ihe na omhepo iwa ile oukoshoki, kutya nee opefimbo lonale ile okunena. Mbela ope na ngoo ovadali tava hoolola okaana kavo ka ka dalelwe moshiunda ngeno ova li ve na osho tava dulu okuninga po? Ovadali vahapu ova halela ovana vavo osho sha denga mbada. Mbela Josef naMaria navo kava li tuu va halela Omona waKalunga osho sha denga mbada!

13. (a) Omonghedi ilipi Maria naJosef va li va ninga ngaashi tava dulu naasho va li ve na? (b) Ongahelipi ovadali ovanaendunge kunena tava dulu okuhopaenena Josef naMaria?

¹³ Josef naMaria kava li va yandja elitulemo keenghalo odo da li dii, ndele ponhele yaasho ova li va ninga ngaashi tava dulu naasho va li ve na po. Didilika kutya Maria okwa li a fila okahanana oshisho, e ka tonyena momalapi noku ka futinina nawa, ndele te ka nangeke nawa mepeta loimuna opo ka dule okukofa, nokushilipaleka kutya oka amenwa noita ka fi outalala. Maria ka li a efa a wililwe po keenghalo dii, ndele okwa kendabala ngaashi ta dulu okufila oshisho omonamati. Aveshe naJosef ova li ve shi shii kutya okuhonga okaana ka shiive Jehova osho oshinima sha fimanenena osho ve na oku ka ningila. (Lesha Deuteronomion 6:6-8.) Ovadali ovanaendunge kunena ohava pitifa komesho okuhonga ounona vavo kombinga yaJehova mounyuni ou wa dina oinima yopamhepo.