‘Holafaneni’
“Opo tuu opo aveshe tave mu koneke kutya, nye ovalongwa vange, ngenge mu holafane.”—JOHANNES 13:35.
1. Oukwatya ulipi Jesus a divilika okafimbo kanini fimbo ina fya?
“OVAMWANGE.” (Johannes 13:33) Jesus okwa popya novayapostoli vaye noutumbulilo oo wopanghenda konguloshi fimbo ina fya. Okwa longifa outumbulilo oo wopahole opo a ulike ohole yomoule oyo kwa li e uditile ovashikuli vaye. Doshili, Jesus okwa popya kombinga yohole oikando i li 30 moufiku oo. Omolwashike a divilika oukwatya oo?
2. Omolwashike okuulika ohole sha fimana unene kOmukriste?
2 Jesus okwa yelifa kutya omolwashike ohole ya fimana unene. Okwa ti: “Opo tuu opo aveshe tave mu koneke kutya, nye ovalongwa vange, ngenge mu holafane.” (Johannes 13:35; 15:12, 17) Okukala omushikuli waKristus ohashi endele pamwe nokuulika ohole youmwainafana. Ovakriste vashili ihava didilikwa komudjalo wonhumba we likalekelwa ile komikalo donhumba inadi ikililwa, ndelenee okohole tai di komutima noi na onghenda oyo hava ulikilafana. Okukala ve na oludi lohole oyo ya tongomana oshi li oshiteelelwa oshitivali shomoiteelelwa itatu ya fimana yokukala omuhongwa waKristus, oyo ya tumbulwa pehovelo loshitukulwa sha tetekela. Oshike tashi ke tu kwafela tu twikile okuwanifa po oshiteelelwa osho?
‘Kuleni muyo’
3. Ekumaido lilipi li na sha nohole omuyapostoli Paulus a yandja?
3 Ngaashi sha li mokati kovashikuli vaKristus vomefelemudo lotete, ohole oyo ya tongomana otai limonikila kunena mokati kovahongwa vaKristus vashili. Omuyapostoli Paulus okwa shangela Ovakriste vomefelemudo lotete ta ti: “Ohole yokuholafana, ovamwatate, ihamu pumbwa oku i shangelwa, osheshi onye vene mwa longwa kuKalunga okuholafana, nohamu shi ningile yo ovamwaxo aveshe.” Ndele nande ongaho Paulus okwa weda ko ta ti: ‘Kuleni muyo natango.’ (1 Ovatessaloniki 3:12; 4:9, 10) Otwa pumbwa okudulika kekumaido laPaulus nokukendabala ‘okukula’ mokuulikilafana ohole.
4. She likolelela kuPaulus naJesus, otu na okupa oolyelye elitulemo le likalekelwa?
4 Monhumwafo ya nwefwa mo oyo tuu oyo, Paulus okwa ladipika ovaitaveli vakwao va ‘popye nehekeleko neemwenyo da polimana’ nova ‘yakule oingone.’ (1 Ovatessaloniki 5:14, yelekanifa NW.) Pomhito vali imwe, okwa dimbulukifa Ovakriste kutya ovo va ‘pama ova pewa va humbate oungone waava inava pama.’ (Ovaroma 15:1) Jesus naye okwa yandja omalombwelo e na sha nokukwafela ovo va nghundipala. Konima yokuxunganeka kwaJesus kutya moufiku oo kwa li ta ka kwatwa po Petrus ote ke mu fiya po, okwa lombwela Petrus ta ti: “Ove ngenge wa aluka, pameka oovakweni.” Omolwashike mbela? Omolwaashi navo okwa li tava ka efa Jesus nokungaha okwa li tava ka pumbwa ekwafo. (Lukas 22:32; Johannes 21:15-17) Onghee hano, Eendjovo daKalunga otadi tu lombwele tu ulikile ohole ovo va nghundipala pamhepo nosho yo ovo va kanifa ekwatafano neongalo lopaKriste. (Ovaheberi 12:12) Omolwashike tu na okuninga ngaho? Omafaneko avali a twa oo a yandjwa kuJesus otaa yandje enyamukulo.
Odi ya kana nosho yo oshimaliwa sha kana
5, 6. (a) Omafaneko avali elipi e li pauxupi oo Jesus a hokolola? (b) Omafaneko oo otaa holola shike kombinga yaJehova?
5 Opo a honge ovapwilikini vaye etaleko laJehova li na sha naavo va puka mo mondjila, Jesus okwa yandja omafaneko avali e li pauxupi. Limwe ola li li na sha nomufita. Jesus okwa ti: “Olyelye ou womunye e na eedi efele limwe ndee ta kanifa mo imwe, ita fii po ngeno odo 99, ndee ta ka shikula inya ya kana fiyo te i mono? Ndele ngenge te i mono, ote i humbata komapepe aye nokunyakukwa. Ndele ngenge te uya keumbo, ota ifana ookaume novashinda vaye, ndele ote va lombwele: Hafeni pamwe naame, osheshi odi yange ya li ya kana onde i mona. Ohandi mu lombwele: osho yo meulu tamu ka kala ehafo lokuhafela omulunde umwe e lidilulula, li dule olo lokuhafela ovayuki 99 ava itava pumbwa elidilululo.”—Lukas 15:4-7.
6 Efaneko etivali ola li li na sha nomukainhu. Jesus okwa ti: “Omukainhu olyelye, ngenge e kwete oimaliwa oisilveri omulongo, ndee ta kanifa po shimwe, ita temifa olamba ye ita kombo meumbo noku shi konga shili fiyo ote shi mono? Ndele ngenge te shi mono, ota ifana ookahewa novashinda vaye ndee ta ti: Tu nyakukweni, osheshi oshimaliwa shange nde shi kanifile, onde shi mona. Ohandi mu lombwele, osho tuu tamu ningi ehafo movaengeli vaKalunga omolwomulunde umwe e lidilulula.”—Lukas 15:8-10.
7. Oilihongomwa ivali ilipi hatu lihongo mefaneko li na sha nodi ya kana nosho yo olo li na sha noshimaliwa sha kana?
7 Oshike hatu dulu okulihonga momafaneko oo e li pauxupi? Otae tu ulikile (1) nghee tu na okukala tu udite shi na sha naavo va nghundipala nosho yo (2) osho tu na okuninga opo tu va kwafele. Natu konakoneni oitwa oyo.
Ya kana ndele oi na ondilo
8. (a) Ongahelipi omufita nosho yo omukainhu ve linyenga kwaasho va li va kanifa? (b) Oshike osho elinyengo lavo tali tu lombwele shi na sha nanghee kwa li va tala ko oiniwe yavo oyo kwa li ya kana?
8 Momafaneko aeshe avali oshinima shonhumba okwa li sha kana, ndele didilika elinyengo loovene voinima. Omufita ina tya kutya: ‘Odi imwe oshike, ngeenge ondi na natango eedi 99? Ohandi dulu okuxupa ndi he i na.’ Omukainhu ina tya kutya: ‘Omolwashike ndi na okulipula noshimaliwa osho shimwe? Onda wanenwa naayo omuwoi oyo ndi na natango.’ Ponhele yaasho, omufita okwa konga odi yaye oyo kwa li ya kana sha fa kutya oyo aike kwa li e na. Nomukainhu okwa li a udifwa nai koshimaliwa shaye osho sha kana a fa a ha li e na nande oimaliwa imwe. Momafaneko aeshe avali oshinima osho sha kana osha kala natango shi na ondilo momadiladilo amwene washo. Osho mbela otashi faneke shike?
9. Oshike sha fanekwa kokunakonasha oko kwa ulikwa komufita nosho yo komukainhu?
9 Didilika exulifodiladilo laJesus momahokololo aeshe oo, tali ti: “Osho yo meulu tamu ka kala ehafo lokuhafela omulunde umwe e lidilulula” nosho yo “ohandi mu lombwele, osho tuu tamu ningi ehafo movaengeli vaKalunga omolwomulunde umwe e lidilulula.” Onghee hano monghedi inini, okunakonasha kwomufita nosho yo kwomukainhu otaku ulike kunghee Jehova nosho yo oishitwa yaye yomeulu ve udite. Ngaashi ashike osho kwa li sha kana sha kala natango shi na ondilo momesho omufita nosho yo omukainhu, sha faafana ovo va twalwatwalwa nova kanifa ekwatafano noshiwana shaKalunga ove na natango ondilo momesho aYe. (Jeremia 31:3) Oohandimwe va tya ngaho otashi dulika va kale va nghundipala pamhepo, ndelenee itashi ti lelalela kutya ovanashibofa. Nonande ove li monghalo ya nghundipala, otashi dulika tava diinine oiteelelwa yaJehova fiyo oponghatu yonhumba. (Epsalme 119:176; Oilonga 15:29) Onghee hano, ngaashi momafimbo a pita, Jehova oha ende kashona fimbo “ine va ekelashi.”—2 Eehamba 13:23.
10, 11. (a) Otwa hala okukala hatu tale ko ngahelipi ovo va twalwatwalwa okudja meongalo? (b) She likolelela komafaneko aJesus avali, ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otu na ko nasha navo?
10 Ngaashi Jehova naJesus, nafye yo otu na ko nasha unene naavo va nghundipala nova kana mo meongalo lopaKriste. (Hesekiel 34:16; Lukas 19:10) Ohatu kala twa tala ko omunhu oo a nghundipala pamhepo e li ngaashi odi ya kana ndele inatu mu xupula. Ihatu tomhafana hatu ti: ‘Omolwashike tu na okulipula nomunhu oo a nghundipala? Eongalo otali ende ashike nawa li he mu na.’ Ponhele yaasho, ngaashi Jehova, ohatu tale ko ovo va twalwatwalwa ndele ova hala okwaaluka ve na ondilo.
11 Ndelenee ongahelipi hatu dulu okuulika omaliudo etu kutya otu na ko nasha? Omafaneko aJesus avali otaa ulike kutya ohatu dulu okuninga ngaho (1) mokukatuka eenghatu, (2) mokukala nombili navo nosho yo (3) mokukala twa mana mo. Natu konakoneni oitwa oyo kooshimwe.
Katuka onghatu
12. Outumbulilo “shikula inya ya kana” otau tu lombwele shike kombinga yoikala yomufita?
12 Mefaneko lotete lomuo avali, Jesus ota ti kutya omufita okwa “shikula inya ya kana.” Omufita okwa katuka onghatu nokwa ninga eenghendabala dowina opo a konge odi oyo ya kana. Oudjuu, oiponga noshinano inai mu kelela. Ponhele yaasho, omufita okwa twikila “fiyo te i mono.”—Lukas 15:4.
13. Ongahelipi ovalumenhu ovadiinini vomefimbo lonale kwa li ve linyenga keemhumbwe daavo kwa li va nghundipala, nongahelipi hatu dulu okuhopaenena oihopaenenwa ya tya ngaho yomOmbibeli?
13 Sha faafana, okukwafela omunhu oo a pumbwa etwomukumo luhapu ohashi pula oo a pama a katuke onghatu. Ovalumenhu ovadiinini vomefimbo lonale okwa li ve shi udite ko. Pashihopaenenwa, eshi Jonatan, omonamati wohamba Saul, a didilika kutya kaume kaye kopofingo David okwa li a pumbwa okutuwa omukumo, Jonatan okwa “fikama ndee ta i kuDavid muHores. Ndele ye e mu nyatipalifa muKalunga.” (1 Samuel 23:15, 16) Konima yomafelemido, eshi omupangeli Nehemia a mona kutya ovamwaxe vamwe Ovajuda ova nghundipala, okwa “kala ofika” nokwe va ladipika va ‘dimbuluke Omwene.’ (Nehemia 4:14) Nafye kunena ohatu ka ‘fikama’—sha hala okutya, ohatu ka katuka onghatu—opo tu pameke ovo va nghundipala. Ndele oolyelye meongalo ve na okuninga ngaho?
14. Oolyelye meongalo lopaKriste ve na okukwafela ovo va nghundipala?
14 Ovakriste ovakulunhuongalo ovo unene ve na oshinakuwanifwa ‘shokupameka omaoko a wa nokunghonopaleka eengolo da loloka’ nosho yo “[okulombwela] ava ve nomitima di noumbada: Inamu tila, lipamekeni.” (Jesaja 35:3, 4; 1 Petrus 5:1, 2) Ndelenee didilika kutya ekumaido laPaulus ‘lokupopya nehekeleko neemwenyo da polimana nokuyakula oingone’ kala li ashike la yandjwa kovakulunhuongalo. Ponhele yaasho, eendjovo daPaulus okwa li da yukifwa ‘keongalo lOvatessaloniki’ alishe. (1 Ovatessaloniki 1:1; 5:14, yelekanifa NW.) Kungaha, okuyandja ekwafo kwaavo va nghundipala oshinakuwanifwa shOvakriste aveshe. Ngaashi omufita womefaneko, Omukriste keshe oku na okulinyenga a ‘shikule inya ya kana.’ Doshili, osho otashi ningwa unene nomupondo melongelokumwe novakulunhuongalo. Mbela oto dulu okukatuka eenghatu donhumba u kwafele omunhu oo a nghundipala meongalo leni?
Kala nombili
15. Omolwashike tashi dulika omufita a katuka monghedi oyo a katuka?
15 Omufita ota ningi shike ngeenge xuuninwa okwa mono odi oyo kwa li ya kana? “Ote i humbata komapepe aye.” (Lukas 15:5) Kau fi tuu ouyelele tau kumu omutima notau ti sha! Odi oyo otashi dulika ya endaenda omutenya noufiku oule womafiku meenhele odo i he shii, notashi dulika nokuli kwa li tai dulu okuninga oshihakanwa sheenghoshi tadi hondjaunine. (Job 38:39, 40) Nope he na omalimbililo odi oyo oya nghundipala omolwokuhamona oikulya. Oya nghundipala unene nokupondola keenghono dayo vene omandangalati oo tai ka shakeneka mondjila mokushuna kwayo koshiunda. Onghee hano omufita ota petama noku i toola po nombili noku i humbata nokutauluka nayo omandangalati aeshe oo e li mondjila okushuna koshiunda. Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena efiloshisho olo la ulikwa komufita oo?
16. Omolwashike tu na okuhopaenena onghenda oyo omufita a ulikila odi oyo kwa li ya kana?
16 Omunhu oo a kanifa ekwatafano neongalo otashi dulika a loloka meityo lopamhepo. Ngaashi odi ya tongolwa ko komufita, omunhu a tya ngaho otashi dulika a endaenda e he na elalakano mounyuni ou u na onyanya. Noku he na eameno olo tali yandjwa koshiunda, eongalo lopaKriste, ota dulu okuninga noupu oshihakanwa shOndiaboli oyo tai “dingilile ngaashi onghoshi hai kumbu, [notai] kongo ou [tai] mu xwake po.” (1 Petrus 5:8) Kakele kaasho, okwa nghundipala omolwokuhamona eendja dopamhepo. Onghee hano kuye mwene otashi dulika a nghundipala unene nokupondola omandangalati oo ta ka shakeneka mondjila yaye okwaalukila keongalo. Onghee hano, oku shi popya pafaneko, otwa pumbwa okupetama nokuyambula po nombili omunhu oo a nghundipala noku mu humbata a aluke. (Ovagalati 6:2) Osho ohatu shi pondola ngahelipi?
17. Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena omuyapostoli Paulus ngeenge hatu talele po omunhu oo a nghundipala?
17 Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Olye oo omunghundi, ame nda kala ngeno omunghundi pamwe naye?” (2 Ovakorinto 11:29, OB-1986; 1 Ovakorinto 9:22) Paulus okwa li e uditile ovanhu olukeno, mwa kwatelwa ovo va nghundipala. Otwa hala okuulikila ovo va nghundipala oukwao wananghali wa faafana. Ngeenge to talele po Omukriste oo a nghundipala pamhepo, mu shilipaleka kutya oku na ondilo momesho aJehova nokwa djuulukiwa kEendombwedi dikwao. (1 Ovatessaloniki 2:17) Mu shiivifila kutya ode lilongekida oku mu kwafela noda hala okukala kuye di li ‘omumwaina omulumenhu a dalwa a kwafe moluhepo.’ (Omayeletumbulo 17:17; Epsalme 34:19) Eendjovo detu tadi di komutima otadi dulu oku mu kuma nombili nosho yo oku mu pendula po kanini nakanini fiyo oposhitwa opo ta dulu okwaalukila koshiunda. Oshike tu na okuninga okudja opo? Efaneko li na sha nomukainhu nosho yo oshimaliwa sha kana otali tu pe ewiliko.
Kala wa mana mo
18. (a) Omolwashike omukainhu womefaneko ina kala e udite e he na eteelelo? (b) Eenghendabala da mana mo dilipi omukainhu oo a ninga, noshidjemo osha li shike?
18 Omukainhu oo a kanifa oshimaliwa oku shi shii kutya onghalo oi li eshongo ndele inashi hala okutya kape na eteelelo loku shi mona. Ngeno oshimaliwa okwa li sha wila mofuka inene ile metale li na onhata ihapu, ngeno kashiimba ina diladila kutya ote ke shi mona vali nande. Ndelenee molwaashi okwa li e shii kutya oshimaliwa oshi na okukala ponhele yonhumba meumbo opo ta dulu oku shi mona, okwa hovela oku shi konga nawanawa a mana mo. (Lukas 15:8) Tete, okwa tema olamba opo i minikile momilaulu monduda yaye. Opo nee okwa komba pedu noshikombe shaye nelineekelo kutya ote ke shi uda tashi kwelengedja. Xuuninwa okwa konga noukeka kokakololo keshe fiyo osheshi olamba ya vilimifa oshimaliwa osho shoshisiliveli. Eenghendabala domukainhu oo da mana mo inadi punikwa tuu!
19. Oilihongomwa ilipi i na sha nokukwafela ovanhu ovo va nghundipala hatu dulu okulihonga meenghatu domukainhu womefaneko li na sha noshimaliwa sha kana?
19 Ngaashi ouyelele womefaneko olo tau tu dimbulukifa, oshinakuwanifwa shetu shopamishangwa shokukwafela Omukriste oo a nghundipala kashi fi oshinima shi dule pokudula kwetu. Ndele nande ongaho, otu wete kutya otashi pula eenghendabala. Doshili, omuyapostoli Paulus okwa lombwela ovakulunhuongalo Ovaefeso ta ti: “Osho ngaha tu nokulonga nokukwafa oingone.” (Oilonga 20:35a) Kaleka momadiladilo kutya omukainhu ina mona oshimaliwa osho mokukala ta tale ashike meumbo ngahenya, penya naapenya ile te shi ningi ashike omalufe. Ahowe, okwa pondola molwaashi okwa konga palandulafano “fiyo ote shi mono.” Sha faafana, eshi hatu kendabala okukwafela omunhu oo a nghundipala pamhepo a aluke, otwa pumbwa oku shi ninga twa mana mo. Oshike hatu dulu okuninga?
20. Oshike tashi dulu okuningwa opo ovo va nghundipala va kwafelwe?
20 Ongahelipi hatu dulu okukwafela omunhu oo a nghundipala a kulike eitavelo nosho yo olupandu? Ekonakono lOmbibeli lopaumwene moshileshomwa shopaKriste tashi wapalele otashi dulika olo ashike la pumbiwa. Doshili, mokukonakona Ombibeli nomunhu oo a nghundipala otashi tu pe omhito yoku mu kwafela monghedi iwa oyo tai twikile. Luhapu omupashukili woilonga oye ta dulu okuufa nawa kutya olyelye ta dulu okuyandja ekwafo olo la pumbiwa. Otashi dulika a ninge omaetepo oikundafanwa oyo tai dulu okukonakonwa nosho yo kutya oshileshomwa shilipi tashi ka kala ekwafo linene. Ngaashi ashike omukainhu womefaneko a longifa oikwafifo opo a pondole oshilonga shaye, nafye yo kunena otu na oikwafifo oyo hai tu kwafele tu pondole moshinakuwanifwa shetu osho twa pewa kuKalunga shokukwafela ovo va nghundipala. Ivali yomoikwafifo ile oileshomwa yetu ipe otai ka kala ekwafo unene monghendabala oyo. Oyo omambo Worship the Only True God nosho yo Draw Close to Jehovah.a
21. Ongahelipi okukwafela ovo va nghundipala hashi etele aveshe omanangeko noupuna?
21 Okukwafela ovo va nghundipala otashi etele aveshe omanangeko noupuna. Oo ta kwafelwa ota hafele elao lokuhangana vali nookaume vashili. Fye ohatu mono ehafo tali di komutima olo hali di ashike mokuyandja. (Lukas 15:6, 9; Oilonga 20:35b) Eongalo alishe otali kala la hafa eshi keshe oshilyo shalo tashi kala nelitulemo lopahole muikwao. Komesho yaaishe, efimano otali pewa Ovafita vetu ovanahole Jehova naJesus, eshi ehalo lavo lokukwafela ovo va nghundipala tali hololwa kovapiya vavo vokombada yedu. (Epsalme 72:12-14; Mateus 11:28-30; 1 Ovakorinto 11:1; Ovaefeso 5:1) Hano katu na tuu omatomheno mawa okutwikila ‘nokuholafana’!
[Omashangelo opedu]
a A nyanyangidwa kEendombwedi daJehova.
Oto dulu okuyelifa?
• Omolwashike okuulika ohole kwa fimanenena kukeshe umwe womufye?
• Omolwashike tu na okuulikila ohole ovo va nghundipala?
• Oilihongomwa ilipi hatu lihongo mefaneko li na sha nodi ya kana nosho yo olo li na sha noshimaliwa sha kana?
• Eenghatu tadi longo dilipi hatu dulu okukatuka opo tu kwafele omunhu oo a nghundipala?
[Efano pepandja 24]
Mokukwafela ovo va nghundipala ohatu katuka eenghatu tu na ombili notwa mana mo
[Efano pepandja 25]
Okukwafela ovo va nghundipala ohashi etele aveshe omanangeko noupuna