Okuhombola nokukala omudali mefimbo eli lexulilo
“Efimbo olo la xupa ko olixupi.” — 1 KOR. 7:29, yelekanifa NW.
1. (a) Omalunduluko elipi a kwatelwa ‘momafimbo madjuu’? (b) Omolwashike tu na okulipula shi na sha neenghalo domaukwaneumbo?
EENDJOVO DAKALUNGA oda xunganeka kutya “efimbo laxuuninwa” otali ka didilikilwa oita, omakakamo edu, ondjala nosho yo omikifi dolutapo. (Dan. 8:17, 19; Luk. 21:10, 11) Ombibeli oya londwela yo kutya pefimbo eli lidjuu ota pa ka ningwa omalunduluko manene momaulikumwe ovanhu. Ota pa ka kala omapiyaano momaukwaneumbo, oo e li amwe omoiningwanima ‘yomomafiku axuuninwa’ omo mu na “omafimbo madjuu.” (2 Tim. 3:1-4) Omolwashike tu na okukala hatu lipula noinima ya tya ngaho? Omolwaashi oya hapupala neenghono noi na enwefemo linene, notai dulu okunwefa mo etaleko lOvakriste li na sha nohombo nosho yo okukala omudali kunena. Omonghedi ilipi mbela oinima ya tya ngaho tai dulu okunwefa mo Ovakriste?
2. Ovanhu vahapu mounyuni ohava tale ko ngahelipi ohombo nosho yo eteyohombo?
2 Kunena, oshipu kovalihomboli okuteya ohombo, noshinima sha tya ngaho oshi li apeshe. Omuvalu wovanhu ovo tava teya ohombo otau hapupala neenghono moilongo ihapu. Ndele nande ongaho, otu na okudimbuluka kutya Jehova Kalunga oku na etaleko li na sha nohombo nosho yo eteyohombo la yooloka ko filufilu kwaalo li niwe kovanhu vahapu mounyuni. Mbela Jehova oku na etaleko la tya ngahelipi?
3. Jehova naJesus Kristus ohava tale ko ngahelipi ohombo?
3 Jehova Kalunga okwa teelela ovalihomboli va kale ovadiinini keano lavo lohombo. Eshi Jehova a hombolifa omulumenhu nomukainhu wotete, okwe va lombwela a ti: ‘Omulumenhu e na okukanyatela komukainhu waye. Ndele vo otava ka kala onhumba imwe aike.’ Jesus Kristus okwa li a endulula eendjovo odo ndele ta weda ko a ti: “Osho Kalunga e shi tula kumwe, inashi kufwa kumwe komunhu.” Jesus okwa ti vali: “Ou ta henge po omukainhu waye oshinima shimwe shi he fi oluhaelo, ndele ta hombola umwe, oye ta haele.” (Gen. 2:24; Mat. 19:3-6, 9) Onghee hano, Jehova naJesus ohava tale ko ohombo i li oshinima tashi kalelele, osho hashi xulu po ashike ngeenge omushamane ile omukulukadi okwa fi. (1 Kor. 7:39) Molwaashi ohombo oi li oshinima shiyapuki, ehengafano oli li oshinima sha kwata moiti. Eendjovo daKalunga otadi ti kutya Kalunga oku tonde ehengafano olo tali ningwa nopehe na etomheno lopamishangwa.a — Lesha Malakia 2:13-16; 3:6.
Ohombo oya kwatela mo oinakuwanifwa
4. Omolwashike ovanyasha vamwe Ovakriste tave lipe oushima omolwokutondokela mohombo?
4 Ovanhu vomounyuni ou woukolokoshi ova lenga omilele. Efiku keshe, ohatu mono omafano taa pendula omahalo omilele. Omafano a tya ngaho otaa dulu oku tu nwefa mo, naunene tuu ovanyasha vetu ovaholike meongalo. Ovanyasha Ovakriste ove na okulinyenga ngahelipi kenwefemo lii olo tali dulu okupendula omahalo omilele nonande inave shi lalakanena? Ovanyasha vamwe ova kendabala okuungaunga nomahalo a tya ngaho mokuhombola fimbo ve li ovanyasha unene. Monghedi ya tya ngaho, otava diladila kutya otava henuka okuya moluhaelo. Ndele diva konima ngeenge va hombola, ovanyasha vamwe ohave ke lipa oushima omolwetokolo lavo. Omolwashike mbela? Omolwaashi ngeenge efuu lopokafimbo olo hali kala li niwe komunhu ngeenge opo a hombola ile a hombolwa la xulu po, ohava ka mona kutya vo nosho yo ookaume kavo kopahombo kave na naanaa omalalakano a faafana. Onghee hano, itashi kumwifa eshi ovalihomboli va tya ngaho hava ka kala ve na omaupyakadi a kwata moiti.
5. Oshike tashi dulu okukwafela ovalihomboli va kale ovadiinini keano lavo lohombo? (Tala yo eshangelo lopedu.)
5 Ohashi kala shidjuu neenghono okukala wa hombolwa ile wa hombola omunhu, nokuli nOmukriste mukweni, oo konima yefimbo ha ka kala ehe li nandenande ngaashi wa li wa diladila. (1 Kor. 7:28) Ndele nonande onghalo oi kale idjuu shi fike peni, Ovakriste vashili ove shii kutya okuteya ohombo nopehe na etomheno lopamishangwa kaku fi ekandulepo tali wapalele lomaupyakadi oo haa holoka po mohombo. Onghee hano, ovalihomboli ovo hava kendabala noudiinini okukaleka po eehombo davo molwaashi va hala okukala ovadiinini keano lavo lohombo ova wana okufimanekwa nokukwafelwa pahole keongalo lopaKriste.b
6. Ovanyasha Ovakriste ove na okutala ko ngahelipi okuhombola ile okuhombolwa?
6 Mbela ou li omunyasha oo ina hombola ile ina hombolwa natango? Ngeenge osho ngaho, ou na okutala ko ngahelipi okuhombola ile okuhombolwa? Oto dulu okuhenuka omaupyakadi mahapu ngeenge owa teelele u kule palutu, pamadiladilo nosho yo pamhepo fimbo ino hovela okweendelafana nOmukriste mukweni opo u hombole ile u hombolwe. Omishangwa inadi popya kutya omunhu oku na okuhombola ile okuhombolwa e na omido ngapi.c Ndele Ombibeli otai ulike kutya omunyasha oku na okuteelela fiyo a pita mefimbo olo omahalo omilele haa kala e na eenghono. (1 Kor. 7:36, NW) Mbela omolwashike u na okuteelela fiyo efimbo olo la pita? Omolwaashi omahalo omilele e na eenghono otaa dulu okuningifa omunhu a kale ehe na eendunge dokuyoolola noku mu ningifa omatokolo ehe li pandunge oo taa dulu okweetifa omaupyakadi konima yefimbo. Dimbuluka kutya omayele aJehova e na sha nohombo oo e li mOmbibeli okwa nuninwa oku tu etela ouwa nosho yo ehafo. — Lesha Jesaja 48:17, 18.
Okukala omudali osha kwatela mo oinakuwanifwa
7. Oshike hashi ningilwa ovalihomboli vamwe ovanyasha, nomolwashike osho tashi dulu okweetifa oupyakadi mohombo?
7 Ovalihomboli vamwe ovo hava hombola fimbo ve li pefimbo lokamukondapweyu ohava hovele okumona ounona fimbo ve li natango mefimbo olo. Ihava kala ve na efimbo lokulishiiva nawa fimbo okaana inaka dalwa, oko ka pumbwa okufilwa oshisho eevili 24 efiku keshe. Ngeenge okaana ka dalwa ina oha kala ta yandje elitulemo lihapu kuko, nomushamane omunyasha otashi dulika a kale e wete ehe niwe ko nasha naye. Kakele kaasho, ngeenge ovadali ihava kofa omolwokufiloshisho okahanana, otashi dulu okweetifa oudjuu nokunyona po ekwatafano lavo. Ovalihomboli ovanyasha ohava mono kutya kave na naanaa vali emanguluko. Itava dulu vali okuya keenhele donhumba ile okuninga oinima va manguluka ngaashi va li hava ningi eshi va li vehe na ounona. Ove na okutala ko ngahelipi omalunduluko a tya ngaho?
8. Okukala omudali oku na okutalwa ko ngahelipi, nomolwashike?
8 Ngaashi ashike ohombo ya kwatela mo oinakuwanifwa, okukala omudali oku na okutalwa ko ku li shili oshinakuwanifwa noufembanghenda wa dja kuKalunga. Kashi na nee mbudi kutya okudalwa kwokaana otaku pula ovalihomboli Ovakriste va ninge omalunduluko a tya ngahelipi, ove na okukendabala va ninge omalunduluko a tya ngaho monghedi ya yuka. Molwaashi Jehova oye a shita ovanhu noukwatya wokudula okudala ounona, ovadali ova pumbwa okutala ko okahanana ke li “oshali yOmwene.” (Eps. 127:3) Ovadali Ovakriste otava ka kendabala okuwanifa po oshinakuwanifwa shavo ve li ‘ovakulunhu mOmwene.’ — Ef. 6:1.
9. (a) Okutekula okaana okwa kwatela mo shike? (b) Omushamane ota dulu okuninga po shike opo a kwafele omukulukadi waye a kale a pama pamhepo?
9 Okutekula okaana okwa kwatela mo okuninga omaliyambo oule womido. Otashi pula efimbo lihapu nosho yo eenghono dovadali. Omushamane Omukriste okwa pumbwa okukala e shii kutya ngeenge okaana ka dalwa omukulukadi waye otashi dulika a kale ta piyaanekwa pefimbo lokwoongala oule womido dihapu nota ka kala ehe na efimbo la wana lokukonakona Ombibeli paumwene nosho yo okudilonga. Osho otashi dulu okunghundipaleka oupamhepo waye. Oinakuwanifwa yokukala omudali otai pula omushamane a ninge ngaashi ta dulu opo a kwafele omukulukadi waye mokupashukila okaana. Omushamane ota dulu okukwafela omukulukadi waye moku ke mu lombwela oitwa yonhumba keumbo oyo ya kundafanwa pokwoongala pefimbo opo tashi dulika omukulukadi a li ehe mo. Ota dulu yo okukwafela omukulukadi waye mokufiloshisho okaana opo a mone omhito yokukufa ombinga mokuudifa Ouhamba. — Lesha Ovafilippi 2:3, 4.
10, 11. (a) Okutekula ounona ‘mekumaido lopandunge lOmwene’ osha hala okutya shike? (b) Omolwashike ovadali vahapu Ovakriste va wana okupandulwa?
10 Oinakuwanifwa yokukala omudali oya kwatela mo shihapu shihe fi ashike okupalula ounona, oku va pa oidjalomwa, onhele yokukala nosho yo oku va fila oshisho ngeenge tashi uya pouhaku. Ounona ova pumbwa okulihonga omafinamhango opaenghedi oo ve na okudulika kuo fimbo vanini, unene tuu momafimbo aa madjuu exulilo. Ounona ove na okutekulwa “meduliko nomekumaido [lopandunge, NW] lOmwene.” (Ef. 6:4) ‘Ekumaido lopandunge’ ola kwatela mo okufindila omadiladilo aJehova momadiladilo ounona okudja kouhanana fiyo opefimbo lidjuu lokamukondapweyu. — 2 Tim. 3:14, 15.
11 Eshi Jesus a li a lombwela ovashikuli vaye kutya ove na ‘okuninga ovanhu aveshe ovahongwa,’ okwa li unene a hala okutya ovadali ove na okukwafela ounona vavo va ninge ovahongwa. (Mat. 28:19, 20) Osho oshi li eshongo molwaashi ovanyasha ove li momafininiko okudja mounyuni. Onghee hano, ovadali ovo va pondola mokutekula ovana vavo va ninge Ovakriste ve liyapulila Jehova ova wana shili okupandulwa kOvakriste aveshe meongalo. Ova ‘finda’ omanwefemo ounyuni neitavelo nosho yo oudiinini wavo ve li ovadali ve na oshinakuwanifwa. — 1 Joh. 5:4.
Vamwe ova hoolola okukala inava hombola ile inava hombolwa ile okukala vehe na ounona omolwetomheno liwa
12. Omolwashike Ovakriste vamwe va tokola okukala inava hombola ile inava hombolwa oule wefimbo?
12 Molwaashi ‘efimbo olo la xupa ko olixupi, nolupe lounyuni ou otali lunduluka,’ Eendjovo daKalunga otadi tu ladipike tu diladile shi na sha nomauwa oo haa di mokuhahombola ile mokuhahombolwa. (1 Kor. 7:29-31, yelekanifa NW.) Nomolwaasho Ovakriste vamwe ova hoolola okukala inava hombola ile inava hombolwa monghalamwenyo yavo ile okukala inava hombola ile inava hombolwa oule womido donhumba. Oshi shii okupandulwa molwaashi ihava longifa emanguluko lokukala inava hombola ile inava hombolwa mokulalakanena omalalakano okulihola mwene. Vahapu ohava kala inava hombola ile inava hombolwa opo va longele Jehova ‘nopehe na epiyaano.’ (Lesha 1 Ovakorinto 7:32-35.) Ovakriste vamwe ovo inava hombola ile inava hombolwa otava longo ve li ovakokolindjila ile Ovabetel. Vamwe otava lalakanene okulongifwa pauyadi mehangano laJehova mokuya kOfikola yOkudeula mOukalele. Ovo va longa moilonga yefimbo liyadi oule wefimbo lonhumba fimbo va li inava hombola ile inava hombolwa opo nee konima tava ka tokola okuhombola ile okuhombolwa, luhapu ohava kala ve wete kutya otava mono ouwa meehombo davo omolwoilihongomwa ya fimana oyo ve lihonga fimbo va li inava hombola ile inava hombolwa.
13. Omolwashike ovalihomboli vamwe Ovakriste va tokola okuhamona ounona?
13 Moilongo imwe mounyuni, opa ningwa omalunduluko amwe vali momaukwaneumbo, ovalihomboli vahapu ova tokola okuhamona ounona. Vamwe ohave shi ningi omolwouxupilo, vamwe ohave shi ningi molwaashi ova hala okulalakanena omaifano oo e holike. Moshiwana shaJehova namo omu na yo ovalihomboli ovo va tokola okuhamona ounona. Ndele luhapu ohave shi ningi opo va kale va manguluka okulongela Jehova. Mbela osho osha hala okutya ovalihomboli va tya ngaho ihava hafele onghalamwenyo yomohombo? Hasho nandenande, ohave i hafele! Ndele nande ongaho, ove na ehalo okuyamba po omanangeko noupuna amwe omohombo opo va pitife komesho oinima yOuhamba. (1 Kor. 7:3-5) Vamwe vomovalihomboli ovo otava longele Jehova nokuyakula ovamwaxe moilonga youpashukilishikandjo, mokupashukila oitukulwa ile koBetel. Vamwe ove li ovakokolindjila ile ovatumwa. Jehova ita ka dimbwa nande oilonga yavo nosho yo ohole oyo va ulika omolwedina laye. — Heb. 6:10.
Ovalihomboli otava ka hangwa ‘koudjuu wopalutu’
14, 15. Ovadali Ovakriste otashi dulika va hangwe ‘koudjuu wopalutu’ ulipi?
14 Omuyapostoli Paulus okwa lombwela Ovakriste ovalihomboli kutya otava ka hangwa ‘koudjuu wopalutu.’ (1 Kor. 7:28) Oudjuu wopalutu otashi dulika u kale wa kwatela mo okuhenoukolele kwovalihomboli, kwounona vavo ile kwovadali vavo ovanamido. Otau dulu yo okukwatela mo omaupyakadi oo haa etifwa kokutekula ounona. Ngaashi sha tumbulwa pehovelo loshitukulwa eshi, Ombibeli oya xunganeka kutya ‘momafiku axuuninwa’ ota pe ke uya “omafimbo madjuu.” ‘Okuhadulika kovakulunhu’ kwounona osho shimwe shomoinima oyo hai etifwa komafimbo madjuu. — 2 Tim. 3:1-3.
15 Okutekula ounona oku li eshongo la kwata moiti kovadali Ovakriste. Inatu lya olusha lokuha hangwa komaudjuu ‘omomafimbo aa madjuu.’ Onghee hano, ovadali Ovakriste ove na alushe okukondjifa enwefemo la nyika oshiponga ‘lefimbo lounyuni eli,’ olo tali dulu okunwefa mo ounona vavo. (Ef. 2:2, 3) Ndele omafimbo amwe, ovadali ihava pondola. Ngeenge okaana oka efa po okulongela Jehova moukwaneumbo wopaKriste ohashi kala shili “oudjuu” kovadali ovo va li tava kendabala okutekula okaana ka tya ngaho moshili yaKalunga. — Omayel. 17:25.
‘Ota pa ka kala oudjuu munene’
16. Jesus okwa li a xunganeka kombinga ‘youdjuu’ ulipi?
16 “Oudjuu” keshe oo tau shakenekwa mohombo ile mokutekula ounona otau ka kala u dulike kokule koudjuu umwe oo tau ke uya oo inau kala ko nande onale. Jesus okwa popya mexunganeko li na sha nokukala po kwaye nosho yo nexulilo longhalelo ei yoinima, a ti: “Otapa kala oudjuu [munene], inau kala ko okehovelo lounyuni fiyo opaife, ndele ngaashi itau uya vali.” (Mat. 24:3, 21) Jesus okwa ka popya konima yefimbo kutya ongudu inene otai ka xupa po ‘poudjuu munene.’ Ndele ounyuni waSatana otau ka twikila natango okuponokela lwaxuuninwa Eendombwedi daJehova dinambili. Nopehe na omalimbililo, otali ka kala efimbo lidjuu kufye atusheni, kutya nee otu li ovakulunhu ile ounona.
17. (a) Omolwashike tu na okuteelela onakwiiwa nelineekelo? (b) Oshike shi na okunwefa mo etaleko letu li na sha nohombo nosho yo okukala omudali?
17 Ndele nande ongaho, inatu pumbwa okukala twa tila onakwiiwa neenghono. Ovadali ovo ve li ovadiinini kuJehova otava dulu okuteelela Jehova e va amene pamwe nounona vavo. (Lesha Jesaja 26:20, 21; Sef. 2:2, 3; 1 Kor. 7:14) Ndele okukala tu shii kutya otu li momafiku madjuu naku nwefe mo etaleko letu li na sha nohombo nosho yo okukala omudali pefimbo eli lexulilo. (2 Pet. 3:10-13) Kungaho, onghalamwenyo yetu otai ka fimanekifa Jehova nosho yo eongalo lopaKriste, kutya nee inatu hombola ile inatu hombolwa ile otu li ovalihomboli ve na ounona ile vehe na ounona.
[Omashangelo opedu]
a Tala embo Live With Jehovah’s Day in Mind, koshi yoshipalanyole ‘Oha tondo eteyohombo,’ pepandja 125.
b Ovo tava ungaunga nomaupyakadi meehombo davo otava ka pamekwa ngeenge ova endulula oitukulwa i na sha nohombo oyo i li mOshungonangelo ye 1 Oktoba 2003 nosho yo o-Awake! yo 8 Januali 2001.
c Tala etukulwa 30 membo Questions Young People Ask—Answers That Work, li na oshipalanyole “Mbela onda wana okuhombolwa ile okuhombola?”
Eendululo
• Omolwashike ovanyasha Ovakriste vehe na okutondokela mohombo?
• Okutekula ounona okwa kwatela mo shike?
• Omolwashike Ovakriste vahapu hava kala inava hombola ile inava hombolwa, ile ngeenge ove li ovalihomboli vehe na ounona?
• Ovadali Ovakriste otashi dulika va hangwe ‘koudjuu’ ulipi?
[Efano pepandja 25]
Omolwashike shi li pandunge kovanyasha Ovakriste okuteelela va kule opo va hombole ile va hombolwe?
[Efano pepandja 26]
Omushamane ota dulu okuninga shihapu opo a kwafele omukulukadi waye a kale e na omhito yokukufa ombinga momalipyakidilo opamhepo