Kala ho pwilikine keliudo loye

“Kovakoshoki oinima aishe [oya] koshoka: ndele kuava va nyata ndele ve he neitavelo, kave na sha sha koshoka.” — TITUS 1:15.

1. Paulus okwa li a endafana ngahelipi nomaongalo omuKreta?

KONIMA eshi omuyapostoli Paulus a mana omalweendo atatu etumo, okwa li a kwatwa po nokonima yefimbo okwa li a twalwa kuRoma oko a li a idililwa modolongo oule womido mbali. Eshi a mangululwa okwa li a ninga po shike? Pomhito imwe, okwa li a ka talela po konhunhu yaKreta pamwe naTitus. Okwa li a shangela Titus a ti: “Onde ku fiya muKreta, u yukife, eshi ame nda fiya po inashi yukifwa, ove u nangeke moshilando keshe ovakulunhu.” (Titus 1:5) Opo Titus a wanife po oshinakuwanifwa osho, okwa li e na okuungaunga nomaliudo ovanhu.

2. Titus okwa li e na okuungaunga noupyakadi washike konhunhu yaKreta?

² Paulus okwa li a lombwela Titus kombinga yoiteelelwa yaavo va wana okuninga ovakulunhuongalo, opo nee konima yaasho okwa ka popya shi na sha novanhu ‘vahapu ovo va li ve na eenyamukudi, tava, popyaana ongaho novapukifi.’ Ovanhu va tya ngaho ova li ‘hava dongakanifa omaumbo mokulonga eshi inashi wapala okulongwa.’ Titus okwa li e na oku “va hanyena.” (Titus 1:10-14, yelekanifa NW; 1 Timoteus 4:7.) Paulus okwa ti kutya omadiladilo nomaliudo avo okwa li a “nyata,” ngaashi ashike oshikutu shiwa tashi dulu okunyatekwa kondomo. (Titus 1:15) Vamwe vomovalumenhu ovo otashi dulika va li vomeputuko lOshijuda, molwaashi ova li hava “diinine epitotanda.” Omaongalo kunena ihaa nyatekwa kovanhu ovo ve na oikala ya tya ngaho, ndele nande ongaho, ohatu dulu okulihonga shihapu shi na sha neliudo okudja momayele oo Paulus a li a pa Titus.

Ovo va li ve na eliudo inali koshoka

3. Paulus okwa li a shangela Titus shike shi na sha neliudo?

³ Natu tale keendjovo omo Paulus a tumbula eliudo, odo tadi ti: “Kovakoshoki oinima aishe [oya] koshoka: ndele kuava va nyata ndele ve he neitavelo, kave na sha sha koshoka, osheshi eendunge neliudo lavo ola nyata. Ovo otava ti ova shiiva Kalunga, ndelenee moilonga yavo otave mu likale.” Osho otashi ulike kutya ovanhu vamwe vopefimbo laPaulus ova li ve na okuninga omalunduluko opo va kale va ‘veluka meitavelo.’ (Titus 1:13, 15, 16) Ova li ve na oupyakadi wokutongola pokati kaasho sha koshoka nosho yo osho inashi koshoka, naasho osha li sha kwatela mo eliudo lavo.

4, 5. Ovakriste vamwe momaongalo omefelemudo lotete ova li ve na oupyakadi washike, naasho osha li she va kuma ngahelipi?

⁴ Paulus okwa li a shangela Titus eshi pa pita omido omulongo nasha okudja eshi olutuwiliki lopaKriste la li la fika pexulifodiladilo kutya ovanhu kava li vali va pumbwa okupita etanda opo va ninge ovalongelikalunga vashili, nola li la shiivifila omaongalo ouyelele oo. (Oilonga 15:1, 2, 19-29) Ndele nande ongaho, ovanhu vamwe muKreta ova li natango hava “diinine epitotanda.” Ova li va anya filufilu etokolo olo la li la ningwa kolutuwiliki, “mokulonga eshi inashi wapala okulongwa.” (Titus 1:10, 11, yelekanifa NW.) Molwaashi ova li ve na omadiladilo a pilalala, otashi dulika va li tava xumifa komesho omaufomhango a dja mOmhango e na sha noikulya nosho yo eenghedindjikilile di na sha noukoshoki. Otashi dulika nokuli va li va wedela mo mOmhango nokulemena keengano dOvajuda nosho yo koipango yovanhu, ngaashi sha li sha ningwa kovanhu vopefimbo laJesus. — Markus 7:2, 3, 5, 15; 1 Timoteus 4:3.

⁵ Omadiladilo a tya ngaho okwa li a nwefa mo nai okudiladila kwavo neliudo lavo li na sha naasho shi li mondjila nosho yo osho sha puka. Paulus okwa shanga a ti: “Kuava va nyata ndele ve he neitavelo, kave na sha sha koshoka.” Eliudo lavo ola li la nyonauka neenghono, nomolwaasho kala li vali tali dulu okuwilika eenghatu davo nosho yo omatokolo avo. Kakele kaasho, ova li hava tokola Ovakriste vakwao shi na sha noinima yopaumwene, oinima oyo Ovakriste tava dulu okuninga omatokolo a yoolokafana. Monghedi ya tya ngaho, Ovakreta ovo ova li ve wete Ovakriste vakwao tava katuka eenghatu ile tava ningi omatokolo ehe li pandunge, nonande hasho sha li ngaho. (Ovaroma 14:17; Ovakolossi 2:16) Nonande ova li tava ti kutya ova shiiva Kalunga, oilonga yavo ka ya li metwokumwe nehalo laye. — Titus 1:16.

‘Kovakoshoki oinima aishe oya koshoka’

6. Paulus okwa popya eengudu dovanhu dopavali dilipi?

⁶ Ongahelipi hatu dulu okumona ouwa mwaasho Paulus a li a shangela Titus? Tala kekondjifafano olo tali hangwa meendjovo edi: “Kovakoshoki oinima aishe [oya] koshoka: ndele kuava va nyata ndele ve he neitavelo, kave na sha sha koshoka, osheshi eendunge neliudo lavo ola nyata.” (Titus 1:15) Paulus kali a hala okutya oinima aishe oya koshoka noya tambulwa ko kOmukriste oo a koshoka paenghedi. Ohatu dulu okukala noushili kutya hasho shi li ngaho, molwaashi Paulus okwa yelifa nawa monhumwafo yaye imwe kutya ovo tava haele, tava longele oikalunga, tava longifa oumhulile ile oundudu nosho tuu ikwao, “itava ka fyuulula ouhamba waKalunga.” (Ovagalati 5:19-21) Onghee hano, otu na okufika pexulifodiladilo kutya Paulus okwa li ta popi oshili yakwalukeshe, ya kwatela mo eengudu dovanhu dopavali, ovo va koshoka paenghedi nopamhepo nosho yo ovo inava koshoka paenghedi nopamhepo.

Ovakriste ove na omaliudo a yoolokafana nohava ningi omatokolo a yoolokafana

9. Ngeenge ‘oinima aishe oya koshoka,’ eliudo oli na okudana onghandangala ilipi?

⁹ Paulus okwa li a hala naanaa okutya shike eshi a ti kutya ‘kovakoshoki oinima aishe oya koshoka’? Paulus okwa li ta ulike kOvakriste ovo ve na omadiladilo nosho yo eliudo li li metwokumwe nomifikamhango daKalunga, odo di li mEendjovo daye da nwefwa mo. Ovakriste va tya ngaho ove shii kutya hainima aishe ya tokolwa kuKalunga, nomolwaasho ohava ningi omatokolo a yoolokafana. Ponhele yokukembaula vakwao, ohava tale ko oinima oyo inai tokolwa kuKalunga ya “koshoka.” Inava teelela vakwao va kale tava diladila ngaashi vo moinima i na sha nonghalamwenyo oyo inai tumbulwa kondadalunde mOmbibeli. Natu ka konakoneni oihopaenenwa imwe.