40-زەرتتەۋ ماقالاسى
30-ٵن ەحوبا، قۇدايىمسىڭ، ادال دوسىم
ەحوبا «جۇرەگى جارالى جانداردى ساۋىقتىرادى»
«جۇرەگى جارالى جانداردى ساۋىقتىرادى، جارالارىن بايلاپ تاڭادى» (ٴزاب. 147:3).
نەگىزگى وي
ەحوبا جانى جارالى قىزمەتشىلەرىنىڭ قامىن قاتتى ويلايدى. بۇل ماقالادان ٴبىز ەحوبانىڭ ارقاسىندا ولاردىڭ جۇبانىش تابا الاتىنىن ٵرى وزگەلەردى دە جۇباتا الاتىنىن بىلەمىز.
1. ەحوبا قىزمەتشىلەرىن كورگەندە، نە سەزىنەدى؟
ەحوبا ٴجەردەگى قىزمەتشىلەرىنىڭ قۋانعانىن دا، جىلاعانىن دا، نەدەن ٶتىپ جاتقانىنىڭ ٴبارىن كورىپ تۇر (ٴزاب. 37:18). مۇڭ-شەرىمىزبەن الىسا ٴجۇرىپ، وعان بارىمىزدى سالىپ قىزمەت ەتىپ جاتقانىمىزدى كورگەندە، ونىڭ جۇرەگى ەلجىرەپ كەتەدى! ەلجىرەپ قانا قويماي، ول بىزگە تىرەك بولىپ، جۇباتۋعا اسىق.
2. ەحوبا جۇرەگى جارالى ادامدارعا قالاي كومەكتەسەدى جانە ونىڭ كومەگىن سەزىنۋ ٷشىن ٴبىز نە ىستەي الامىز؟
2 ٴزابۇر 147:3 تە ەحوبا جۇرەكتەگى «جارالاردى بايلاپ تاڭاتىنى» ايتىلعان. بۇل ونىڭ جارالانعان جاندارعا ايالى الاقانىمەن قامقورلىق كورسەتەتىنىن سۋرەتتەيدى. ال ەحوبانىڭ قامقورلىعىن سەزىنۋ ٷشىن ٴبىز نە ىستەي الامىز؟ مىسالى، دەنەسى جاراقاتتانعان ادامعا دارىگەر نۇسقاۋلار بەرىپ، كومەگىن تيگىزە الادى. ٴبىراق جازىلىپ كەتۋ ٷشىن ادام ونىڭ جازىپ بەرگەنىن تۇگەل ورىنداۋى ٴتيىس. ەحوبا سەزىمى جارالى جاندارعا ٶز سوزىندە نە دەگەنىن ٵرى ٴبىز ونىڭ اقىل-كەڭەسىن قالاي ورىنداي الاتىنىمىزدى بىلەيىك.
ەحوبا ٴبىزدى باعالى ەكەنىمىزگە سەندىرەدى
3. كەيبىرەۋلەر وزدەرىن نەگە تۇككە تۇرعىسىز سەزىنەدى؟
3 قازىر، وكىنىشكە قاراي، مىنا الەم سۇيىسپەنشىلىكتەن جۇرداي. سوندىقتان وزگەلەردىڭ ٶزىن قۇنسىز، كەرەكسىز سەزىنۋىنە تۇرتكى بولىپ جاتقان ادامدار كوپ. حەلەنa ەسىمدى باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «ٴبىز اتا-انانىڭ مەيىر-ماحابباتى قانداي بولاتىنىن بىلمەي وستىك. اكەم اشۋلانسا، ەشكىمدى ايامايتىن. «قولىڭنان تۇك كەلمەيدى، ادام بولمايسىڭ» دەپ ايتا بەرەتىن». ٴسىزدى دە بىرەۋلەر وسىلاي جەردەن الىپ، جەرگە سالىپ، ٴجابىر كورسەتىپ، تۇككە تۇرعىسىز سەزىندىرگەن بولار. سوندىقتان «مەنىڭ قامىمدى ويلايتىن بىرەۋ بار» دەگەنگە سەنۋ قيىن بولۋى مۇمكىن.
4. ٴزابۇر 34:18 دە ەحوبا قانداي سەنىمدىلىك بەرەدى؟
4 سىزگە بىرەۋلەر ٴجابىر كورسەتكەن بولسا دا، ەحوبا ٴسىزدى سۇيەتىنىنە جانە باعالايتىنىنا ەش كۇماندانباڭىز. ول «جۇرەگى جارالى جانعا جاقىن تۇرادى» (ٴزابۇر 34:18 وقىڭىز). «رۋحىڭىز كۇيرەگەندە»، ەحوبا كەزىندە بويىڭىزدان ىزگى قاسيەتتەرىڭىزدى بايقاپ، وزىنە جاقىنداتىپ تارتقانىن ۇمىتپاڭىز (جوح. 6:44). ٴسىز ەحوبانىڭ قىمبات قازىناسى بولعاندىقتان، ول ارقاشان سىزگە كومەكتەسۋگە اسىق.
5. يسا جۇرت كەمسىتكەن ادامدارعا قالاي قاراعانىنان نە تۇيەمىز؟
5 ەحوبا بىزگە قالاي قارايتىنىن يسادان بىلەمىز. جەردە قىزمەت ەتكەن كەزىندە جۇرت تومەندەتىپ، ادام قۇرلى كورمەگەن جاندارعا ول جاناشىر بولعان (مات. 9:9—12). بىردە جانى قينالعان ٴبىر ايەل اسقىنعان اۋرۋىنان ايىققىسى كەلىپ، يسانىڭ جامىلعىسىنا قولىن تيگىزەدى. سوندا يسا ونى جۇباتىپ، سەنىمى ٷشىن ماقتايدى (مار. 5:25—34). وسىلاي ول اكەسىنىڭ قانداي قۇداي ەكەنىن دالمە-ٴدال كورسەتتى (جوح. 14:9). دەمەك، ٴسىز اكەڭىز ەحوباعا قىمباتسىز، ٵرى ول ٴسىزدىڭ سەنىم، سۇيىسپەنشىلىك سياقتى ىزگى قاسيەتتەرىڭىزدى بايقايدى. وسىعان نىق سەنىمدى بولىڭىز.
6. ٶزىمىزدى تۇككە تۇرعىسىز سەزىنسەك، نە ىستەسەك بولادى؟
6 ٶزىڭىزدى تۇككە تۇرعىسىز سەزىندىرەتىن جامان ويلار قايتا ورالىپ جاتسا نەمەسە بۇل سەزىمنەن مۇلدەم قۇتىلا الماساڭىز، نە كومەكتەسەدى؟ كيەلى كىتاپتان ەحوبا ٷشىن قىمبات ەكەنىڭىزدى كورسەتەتىن تارماقتاردى وقىپ، وي جۇگىرتىڭىزb (ٴزاب. 94:19). قويعان ماقساتتارىڭىزعا جەتە الماساڭىز نەمەسە باسقالاردىڭ ىستەگەنىن ىستەي الماي قالساڭىز، ٶزىڭىزدى ايىپتاپ، سابالاي بەرمەڭىز. ەحوبا سىزدەن شاماڭىز جەتپەيتىن نارسەنى كۇتپەيدى (ٴزاب. 103:13، 14). ال بىرەۋدەن قيانات كورگەن بولساڭىز، بۇعان ٶزىڭىزدى كىنالاماڭىز. ول ادامنىڭ ٴجابىر كورسەتكەنىنە ٴسىز ەش كىنالى ەمەسسىز. ەحوبا زورلىقتىڭ قۇرباندارىن ەمەس، زورلىق جاساۋشىلاردى جاۋاپقا تارتاتىنىن ۇمىتپاڭىز (پەت. 1-ح. 3:12). بالا كەزىندە زورلىق-زومبىلىق كورگەن ساندرا دەگەن باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «مەن ۇنەمى ەحوباعا «سەن ماعان قانداي ادام دەپ قارايسىڭ، وزىمە تۋرا سولاي قاراۋعا كومەكتەسشى» دەپ دۇعا ايتامىن».
7. باستان وتكەرگەن جاعدايلارىمىز قىزمەتىمىزدە قالاي پايدالى بولا الادى؟
7 سەنىمدى بولىڭىز، ٴسىز ەحوبانىڭ قولىندا جاقسى قۇرال بولا الاسىز، ول ٴسىز ارقىلى باسقالارعا كومەكتەسە الادى. ەحوبا سىزگە وزىمەن قىزمەتتەس بولۋ مارتەبەسىن سيلادى (قور. 1-ح. 3:9). باسىڭىزدان وتكەن جاعدايلاردان كەيىن وزگەلەردىڭ مۇڭ-شەرىن جاقسىراق تۇسىنە الساڭىز كەرەك. ٴسىز ولارعا كوپ كومەك بەرە الاسىز. جوعارىدا ايتىلىپ كەتكەن حەلەن قاجەتتى كومەكتى العاننان كەيىن، ٶزى دە باسقالارعا كومەكتەسە الاتىن بولدى. «قادىر-قاسيەتتەن ادا سەزىنىپ جۇرگەن مەنى ەحوبا سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەدى. قازىر ٶزىمدى كەرەك سەزىنەمىن»،— دەيدى حەلەن. ول قازىر تۇراقتى ٸزاشار رەتىندە قۋانا قىزمەت ەتەدى.
ەحوبا كەشىرىمىن قابىل العانىمىزدى قالايدى
8. يشايا 1:18 دە ەحوبا بىزگە نە دەيدى؟
8 كەيبىر باۋىرلاستار شومىلدىرۋ راسىمىنە دەيىن نەمەسە كەيىن جاساعان كۇنالارى ٷشىن وزدەرىن ٵلى كۇنگە دەيىن جەگىدەي جەيدى. ٴبىراق ەحوبا تولەمدى ٴبىزدى قاتتى سۇيگەندىكتەن بەرگەنىن ۇمىتپايىق. ول ٴبىزدىڭ وسى سيدى قولىن قاقپاي قابىل العانىمىزدى قالايدى. ەحوبا «ماسەلەنى ورتاعا سالىپ، شەشكەن» سوڭc، كۇنامىزدى ەندىگارى ەسكە المايتىنىن ايتادى (يشايا 1:18 وقىڭىز). ٴبىراق ول ماڭگى ەستە ۇستايتىن ٴبىر نارسە بار. بۇل — ٴبىزدىڭ يگى ىستەرىمىز (ٴزاب. 103:9، 12؛ ەۆر. 6:10).
9. نەگە وتكەندى ەمەس، وسى شاقتى جانە بولاشاقتى ويلاعانىمىز ٴجون؟
9 وكىنىشتەن وزەگىڭىز ورتەنە بەرسە، بار نازارىڭىزدى قازىرگى شاق پەن بولاشاققا اۋدارۋعا تىرىسىڭىز. كەزىندە ەلشى پاۋىل دا ماسىحشىلەردى اياماي قۋدالاعانىنا وكىنگەن، ٴبىراق ەحوبا ونى كەشىرگەنىن تۇسىنگەن (ٴتىم. 1-ح. 1:12—15). كەيىن پاۋىل سوندا دا وتكەنىنە قايتا-قايتا ويشا ورالا بەردى مە؟ كەزىندە ابىرويلى پارىزشىل رەتىندە جەتكەن جەتىستىكتەرىن ويعا الماعانىنداي، ول وتكەن قاتەلىگىن دە ويلاي بەرمەگەن (ٴفىلىپ. 3:4—8، 13—15). قايتا، قىزمەتىن جان-تانىمەن اتقاردى جانە بولاشاققا كوز تىكتى. ٴسىز دە وتكەنىڭىزدى وزگەرتە الماسسىز. دەسە دە قازىرگى شاعىڭىزدا ەحوبانى ماداقتاي الاسىز جانە ول ۋادە ەتكەن كەرەمەت بولاشاقتى ويدا ۇستاي الاسىز.
10. كەزىندە جاساعان قاتەلىگىمىزدىڭ كەسىرى بىرەۋگە ٴتيىپ كەتكەن بولسا، نە ىستەي الامىز؟
10 بالكىم، بۇرىنعى قاتەلىكتەرىڭىزدىڭ كەسىرى ٴتيىپ كەتكەن ادامدار ٷشىن جۇرەگىڭىز اۋىراتىن شىعار. ولاي بولسا، كەلتىرىلگەن زالالدىڭ ورنىن تولتىرۋعا بارىنشا كۇش سالىڭىز، شىن جۇرەكتەن كەشىرىم سۇراڭىز (قور. 2-ح. 7:11). «مەنىڭ قاتەلىگىمنەن جانى جارالانعان ادامعا كومەكتەسشى» دەپ دۇعا ايتىڭىز. ەحوبا وعان دا، سىزگە دە وسى قيىنشىلىقتان وتۋگە جانە جانتىنىشتىعىن قايتا سەزىنۋگە كومەكتەسەدى.
11. ٴجۇنىس پايعامباردان نە ۇيرەنەمىز؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
11 قاتەلىگىڭىزدەن ساباق الىڭىز دا، ەحوبا قانداي ٸس تاپسىرادى، سونى اتقارۋعا دايىن بولىڭىز. ٴجۇنىس پايعامباردىڭ مىسالىنا كوڭىل بۇرايىقشى. ەحوبا وعان نينەۆياعا بارۋدى بۇيىرىپ ەدى، ول مويىنسۇنباي، مۇلدەم كەرى جاققا قاشىپ كەتتى. ٴبىراق ەحوبا ٶز پايعامبارىن تۇزەتكەندە، ول قاتەلىگىنەن ساباق الدى (ٴجۇنىس 1:1—4، 15—17؛ 2:7—10). ەحوبا ٴجۇنىستى پايداسىز دەپ ويلاعان جوق. وعان تاعى ٴبىر مۇمكىندىك سيلاپ، نينەۆياعا قايتا بارۋدى تاپسىردى، ٴجۇنىس بولسا بىردەن مويىنسۇندى. ول جاساعان قاتەلىگىنە بولا جاڭا تاپسىرما الۋدان تارتىنبادى (ٴجۇنىس 3:1—3).
الىپ بالىقتىڭ ىشىنەن امان-ەسەن شىققان ٴجۇنىستى ەحوبا قايتادان نينەۆياعا جىبەرىپ، حابارىن جاريالاۋدى تاپسىردى (11-ابزاستى قاراڭىز)
ەحوبا ٴبىزدى كيەلى رۋحىمەن جۇباتادى
12. اۋىر قاسىرەتتە ەحوبا بىزگە قالاي جانتىنىشتىعىن بەرەدى؟ (فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7)
12 جاقىنىمىزدان ايىرىلعاندا نەمەسە سوققى بولىپ تيگەن باسقا دا اۋىر جاعدايدا ەحوبا كيەلى رۋحىمەن جۇباتادى. رون مەن كەرول ەسىمدى ەرلى-زايىپتىنىڭ باسىنا اۋىر قاسىرەت ٴتۇستى. ولاردىڭ ۇلى وزىنە قول جۇمساعان. «ٴبىز تالاي اۋىر قيىنشىلىقتاردان وتكەنبىز، ٴبىراق وسىدان اسىپ تۇسكەن قاسىرەت جوق شىعار. ۇيقىسىز وتكەن تۇندەردىڭ بارىندە دۇعا ايتۋمەن بولدىق، سوندىقتان فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7 دە (وقىڭىز) ايتىلعان تىنىشتىقتى شىنىمەن سەزىندىك»،— دەيدى ولار. جۇرەگىڭىزدى قارس ايىرعان جاعدايدان ٶتىپ جاتساڭىز، مۇڭ-شەرىڭىزدىڭ ٴبارىن ەحوباعا ايتىڭىز. قانشا قاجەت بولسا، سونشا دۇعا ەتىڭىز (ٴزاب. 86:3؛ 88:1). كيەلى رۋحىن قايتا-قايتا سۇراڭىز. ول ٶتىنىشىمىزدى ەشقاشان جاۋاپسىز قالدىرمايدى (لۇقا 11:9—13).
13. كيەلى رۋح ەحوباعا ٵرى قاراي ادال قىزمەت ەتە بەرۋگە قالاي كومەكتەسەدى؟ (ەفەستىكتەرگە 3:16)
13 جانىڭىزعا جارا سالعان ٴبىر جامان جاعدايدان دىڭكەڭىز قۇرىپ، السىرەپ ٴجۇرسىز بە؟ سوندا دا ەحوباعا ادال قىزمەت ەتە بەرۋگە كيەلى رۋح ٴسىزدى قۋاتتاي الادى (ەفەستىكتەرگە 3:16 وقىڭىز). فلورا باۋىرلاسىمىز كۇيەۋىمەن ميسسيونەر رەتىندە قىزمەت ەتىپ جۇرگەندە، كۇيەۋى كوزىنە ٴشوپ سالىپ، ەكەۋى اجىراسىپ كەتەدى. ول بىلاي دەيدى: «ونىڭ ساتقىندىعى جانىمدى ازاپتاعانى سونشا، ىشتەي ورتەنىپ كەتە جازدادىم. ەحوبادان توتەپ بەرۋگە كيەلى رۋحىن سۇرادىم. العاشىندا بۇعان ٴتوزۋ مۇمكىن ەمەستەي كورىنگەن، ٴبىراق ەحوبا جارامنىڭ جازىلۋىنا جانە كۇرەسە بەرۋگە كومەكتەسىپ كەلەدى». فلورا ەحوبانىڭ كومەگىمەن وعان كوبىرەك سەنىم ارتۋدى ۇيرەنگەنىن ايتتى. ول ەحوبا ونى كەز كەلگەن سىناقتا قالدىرمايتىنىنا سەنىمدى. فلورا ەحوبا وعان قالاي كومەكتەسىپ جاتقانىن ايتىپ، ٴزابۇر 119:32 ٴنى كەلتىردى. وندا: «تالماي وسيەتتەرىڭنىڭ جولىمەن جۇرەمىن، سەبەبى سەن جۇرەگىمە مول تۇسىنىك دارىتتىڭ»،— دەلىنگەن.
14. كيەلى رۋحتىڭ كومەگىن سەزىنۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز قاجەت؟
14 كيەلى رۋح سۇراعاننان كەيىن، ونى الۋ ٷشىن ٶز تاراپىڭىزدان نە ىستەي الاسىز؟ ەحوبانىڭ رۋحىنا كەنەلتەتىن ىستەرمەن اينالىسىڭىز. بۇعان قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە بارۋ، كۋالىك بەرۋ جاتادى. سونداي-اق كيەلى كىتاپتى كۇن سايىن وقىساڭىز، ەحوبانىڭ ويلارىنا كوڭىل بۇراسىز (ٴفىلىپ. 4:8، 9). قۇداي سوزىنەن ٴتۇرلى سىناقتار كورگەن كىسىلەر جايلى وقىپ، ەحوبا ولارعا تاباندى بولۋعا قالاي كومەكتەسكەنى جايلى وي جۇگىرتىڭىز. باسىندا ايتىپ كەتكەن ساندرا باۋىرلاس كوپ قاسىرەتتى باستان كەشكەن. ول بىلاي دەيدى: «ماعان كەرەمەت دەمەۋ بەرەتىن — ٴجۇسىپتىڭ وقيعاسى. ول قانشا سىناق پەن ادىلەتسىزدىك كورسە دە، ەحوبادان ٴبىر ەلى اجىرامادى» (مۇس. 1-ج. 39:21—23).
ەحوبا ٴبىزدى باۋىرلاستار ارقىلى جۇباتادى
15. ٴبىز كىمنەن جۇبانىش ىزدەسەك بولادى جانە ولار بىزگە قالاي كومەكتەسەدى؟ (سۋرەتتى دە قاراڭىز.)
15 جانىمىز قينالعان شاقتا باۋىرلاستار بىزگە «تىرەك» بولادى (قول. 4:11). ولار ەحوبانىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ تىرىدەي كورىنىسى. ولار ٴبىزدى جان دۇنيەمىزدى تۇسىنە وتىرىپ تىڭدايدى، ولاردىڭ قاسىمىزدا بولعانىنىڭ ٶزى زور جۇبانىش. ال كەيدە ولار جانىمىزعا جىلۋ بەرەتىن تارماق وقىپ بەرەدى يا بىرگە دۇعا ەتەدىd (ريم. 15:4). سونداي-اق قانداي دا ٴبىر باۋىرلاس بىزگە ەحوبانىڭ ويىن ەسكە سالىپ، كوڭىلىمىزدى ورنىقتىرۋى جانە تاباندى بولۋعا كومەكتەسۋى مۇمكىن. بۇعان قوسا، قيىن شاقتا باۋىرلاستار بىزگە ٸس جۇزىندە جاردەم بەرىپ، ٴتىپتى جەيتىن تاماعىمىزعا دەيىن قامتاماسىز ەتەدى.
سەنىمدى، تولىسقان دوستارىمىز ٴبىزدى جۇباتىپ، قولداي الادى (15-ابزاستى قاراڭىز)
16. باۋىرلاستار بىزگە كومەكتەسسىن دەسەك، نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
16 باۋىرلاستار ٴبىزدى جاقسى كورەدى، كومەكتەسكىلەرى-اق كەلەدى (ناق. س. 17:17). ٴبىراق ولار نە كۇي كەشىپ جۇرگەنىمىزدى، بىزگە نە قاجەت ەكەنىن بىلمەۋى مۇمكىن. سوندىقتان ولار بىزگە كومەكتەسسىن دەسەك، ايتۋىمىز كەرەك (ناق. س. 14:10). جانىڭىز قينالىپ جۇرسە، تولىسقان دوستارىڭىزعا شەر تارقاتىپ الساڭىز بولادى. سىزگە نە كومەك قاجەت ەكەنىن اشىق ايتىڭىز. بالكىم، جانىڭىزعا جاقىن تارتاتىن ٴبىر-ەكى اقساقالمەن سويلەسىپ الارسىز. ال ايەل باۋىرلاستار بولسا رۋحاني تولىسقان وزگە ايەل باۋىرلاستارمەن سىرلاسىپ، جۇبانىش تابا الادى.
17. باۋىرلاستاردان جىگەر الۋعا نە كەدەرگى بولۋى مۇمكىن جانە ونى قالاي جەڭە الامىز؟
17 ادامداردان وقشاۋلانباڭىز. كوڭىلىڭىز سىنىق، جانىڭىز جارالى بولعاندىقتان، وزگەلەرمەن ارالاسقىڭىز كەلمەيتىن شىعار. كەيدە باۋىرلاستار دا ٴسىزدى تۇسىنبەۋى مۇمكىن، كوڭىلىڭىزگە تيەتىن سوزدەر ايتىپ قويۋى مۇمكىن (جاق. 3:2). بۇنداي جاعدايلار باۋىرلاستاردان جىگەر الۋعا كەدەرگى بولماسىن. دەپرەسسيامەن اۋىراتىن گەۆين دەگەن اقساقال: «دوستارىممەن حابارلاسىپ، ارالاسىپ تۇرۋعا كەيدە مۇلدەم زاۋقىم بولمايدى»،— دەيدى. ٴبىراق ول سوندا دا وسى سەزىمىن باعىندىرىپ، دوستارىمەن ارالاس-قۇرالاس بولۋدىڭ يگىلىگىن كورىپ ٴجۇر. ال ەمي دەگەن ايەل باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «باسىمنان وتكەن جاعدايلارعا بايلانىستى ادامدارعا سەنىم ارتۋىم وتە قيىن. ٴبىراق باۋىرلاستاردى ٴسۇيۋدى، ولارعا سەنىم ارتۋدى ەحوبادان ۇيرەنىپ جاتىرمىن. وسىلاي ەتىپ جۇرگەنىمە ەحوبا ريزا ەكەنىن ٴبىلىپ، قاتتى قۋانامىن».
ەحوبانىڭ ۋادەلەرىنەن جۇبانىش تابىڭىز
18. ٴبىز بولاشاقتان نە كۇتەمىز جانە قازىردىڭ وزىندە نە ىستەي الامىز؟
18 ٴبىز بولاشاققا سەنىممەن قارايمىز، ويتكەنى ەحوبا جاقىندا جانىمىزدىڭ دا، ٴتانىمىزدىڭ دە جاراسىن تولىقتاي ايىقتىرادى (ايان 21:3، 4). سول كەزدە باسىمىزدان وتكەن جامان نارسەلەر بۇدان بىلاي «جۇرەككە قاياۋ دا تۇسىرمەيدى» (يشايا 65:17). قازىردىڭ وزىندە ەحوبا ٴبىزدىڭ «جارالارىمىزدى بايلاپ تاڭىپ» جاتىر. ەندەشە، ەحوبانىڭ جۇبانىشى مەن كومەگىنىڭ بار پايداسىن كورىڭىز. «ول قامىمىزدى ويلايتىنىنا» ٴبىر ساتكە دە كۇماندانباڭىز (پەت. 1-ح. 5:7).
7-ٵن ەحوبا — ٴبىزدىڭ پانامىز
a ەسىمدەر وزگەرتىلگەن.
b «ەحوبا ٴسىزدى باعالايدى» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.
c ەحوبامەن «ماسەلەنى ورتاعا سالىپ، شەشۋ» ٷشىن وكىنگەنىمىزدى دالەلدەۋىمىز كەرەك، ياعني ەحوبادان كەشىرىم سۇراپ، ٴجۇرىس-تۇرىسىمىزدى وزگەرتۋىمىز قاجەت. ەگەر اۋىر كۇنا جاساساق، قاۋىمداعى اقساقالداردىڭ دا كومەگىنە جۇگىنگەنىمىز ماڭىزدى (جاق. 5:14، 15).