«قايعىرعانداردىڭ قايعىسىنا ورتاق بولىڭدار»
«ٴبىر-ٴبىرىڭدى جۇباتىپ، نىعايتىپ جۇرگەندەرىڭدەي، ٵرى قاراي دا سولاي ەتە بەرىڭدەر» (سالونيكالىقتارعا 1-حات 5:11).
اندەر: 121، 75
1، 2. جاقىنىن جوقتاپ جۇرگەندەردى جۇباتۋ تۋرالى ٴسوز قوزعاعانىمىز نەگە ماڭىزدى؟ (ماقالانىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
«ۇلىمىزدىڭ ولىمىنەن سوڭ ٴبىر جىلداي قايعىدان قابىرعامىز قايىسىپ ٴجۇردى»،— دەيدى سيۋزي. ال ايەلى اياقاستىنان قايتىس بولعان ٴبىر ەر باۋىرلاس بويىندا «ادام ايتقىسىز اۋرۋدى» سەزىنگەنىن ايتادى. وكىنىشكە قاراي، وسىنداي ازاپتى باستان وتكىزىپ جاتقاندار از ەمەس. ماسىحشىلەر قاۋىمىنداعى باۋىرلاستاردىڭ كوبى ارماگەددون كەلگەنشە جاقىن ادامدارىنان ايىرىلىپ قالامىز دەپ ويلاماعان شىعار. بالكىم، ٴسىز دە جانىڭىزعا قىمبات ادامدى جوعالتقان بولارسىز، ٴيا بولماسا قايعى جامىلعان وزگە بىرەۋدى بىلەرسىز. ەندەشە، كوكەيىڭىزدە: «قايعى جۇتقان ادام قايدان جۇبانىش تابا الادى؟»— دەگەن ساۋال تۋار.
2 كەيبىرەۋلەر «ۋاقىت — ەمشى» دەپ جاتادى. ٴبىراق بارلىق كەزدە سولاي ما؟ ٴبىر جەسىر ايەل: «مەنىڭشە، ادامنىڭ سول ۋاقىتتى قالاي پايدالانعانى جان جاراسىن ەمدەۋگە كومەكتەسەدى دەۋ الدە قايدا تۋرا بولار ەدى»،— دەيدى. تانگە تۇسكەن جارا جازىلۋ ٷشىن ۋاقىت پەن جاقسى كۇتىم قاجەت. جان جاراسىن ەمدەۋ ٷشىن دە تاپ وسىلاي. قايعى دەرتىن جەڭىلدەتكىسى كەلەتىندەرگە اسىرەسە نە كومەكتەسەدى؟
ەحوبا — جۇبانىش اتاۋلىنىڭ قاينار كوزى
3، 4. ەحوبا قاسىرەتىمىزدى تۇسىنەتىنىنە نەگە سەنىمدى بولا الامىز؟
3 جاناشىر اكەمىز ەحوبا — بىزگە كەرەكتى جۇبانىشتىڭ ٴتۇپ قاينارى (قورىنتتىقتارعا 2-حات 1:3، 4 وقىڭىز). جاناشىرلىقتىڭ ەڭ كەرەمەت ۇلگىسىن كورسەتەتىن ول ٶز حالقىنا: «سەندەردى مەن ٶزىم جۇباتامىن»،— دەپ ۋادە ەتەدى (يشايا 51:12؛ ٴزابۇر 119:50، 52، 76).
ەحوبا ادال جانداردى قايتا تىرىلتەتىن كۇندى اسىعا كۇتۋدە
4 سۇيىسپەنشىلىگى مول اكەمىز دە كەزىندە ىبىرايىم، ىسقاق، جاقىپ، مۇسا جانە ٴداۋىت پاتشا سياقتى جانىنا قىمبات ادامدارىن جوعالتقان (مۇسانىڭ 4-جازباسى 12:6—8؛ ماتاي 22:31، 32؛ ەلشىلەردىڭ ىستەرى 13:22). كيەلى كىتاپتان كورىنەتىندەي، ەحوبا سول ادال جانداردى قايتا تىرىلتەتىن كۇندى اسىعا كۇتۋدە (ٵيۇپ 14:14، 15). سول كەزدە ولاردىڭ كوڭىلدەرى اسىپ-تاسىپ، دەنساۋلىقتارى دا تاماشا بولادى. ەحوبا تۇڭعىشى ٵرى سۇيىكتى ۇلى بولعان يسانىڭ دا ٶلىمىن كوردى (ماتاي 3:17). ۇلىنىڭ ازاپتى ولىممەن ولگەنىن كورگەندە، ەحوبانىڭ جۇرەگى قالاي قارس ايىرىلعانىن ەلەستەتۋدىڭ ٶزى قيىن! (جوحان 5:20؛ 10:17).
5، 6. ەحوبا ٴبىزدى قالاي جۇباتادى؟
5 ەحوبا بىزگە كومەك قولىن سوزاتىنىنا قالتقىسىز سەنسەك بولادى. ولاي بولسا، وعان ەش تارتىنباستان دۇعا ەتىپ، جان ازابىمىزدى ايتۋىمىز كەرەك. ەحوبانىڭ جانىمىزدى تۇسىنەتىنى ٵرى قاجەتتى جۇبانىشتى سىيلايتىنى كوڭىلىمىزگە جاي بەرەدى ەمەس پە؟! الايدا ول ٴبىزدى قالاي جۇباتادى؟
6 ەحوبا ٴبىزدى كوپتەگەن جولدارمەن جۇباتادى، سولاردىڭ ٴبىرى — كيەلى رۋحى ارقىلى (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 9:31 سىلتەمە). اكەمىزدىڭ «وزىنەن سۇراعانداردىڭ» بارىنە كيەلى رۋحىن بەرەتىنىن يسا ۋادە ەتكەن (لۇقا 11:13). ماقالانىڭ ەڭ باسىندا ٴسوزى كەلتىرىلگەن سيۋزي بىلاي دەدى: «ٴبىز تالاي رەت تىزەرلەي كەتىپ، ەحوبادان جۇبانىش تىلەپ جالىنۋشى ەدىك. سونداي كەزدىڭ بارىندە ەحوبانىڭ تىنىشتىعى راسىندا دا ٴبىزدىڭ جۇرەگىمىز بەن وي-سانامىزدى ساقتايتىن» (فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7 وقىڭىز).
يسا دا ٴبىزدىڭ جانىمىزدى تۇسىنەدى
7، 8. نەگە يسانىڭ ٴبىزدى جۇباتا الاتىنىنا ەش شۇبالانباساق بولادى؟
7 جەردە بولعان كەزىندە يسا سوزىمەن دە، ىسىمەن دە كوكتەگى اكەسىنىڭ جاناشىرلىعىن كەمەلدى تۇردە كورسەتكەن (جوحان 5:19). ەحوبا ونى «جۇرەگى جارالىلار» مەن «قايعىرىپ جۇرگەندەردىڭ ٴبارىن» جۇباتۋ ٷشىن جەرگە جىبەردى (يشايا 61:1، 2؛ لۇقا 4:17—21). يسا وزدەرىنىڭ قاسىرەتىن تۇسىنەتىنىن ٵرى شىن نيەتپەن كومەكتەسكىسى كەلەتىنىن ادامدار بىلگەن (ەۆرەيلەرگە 2:17).
8 جاستىق شاعىندا يسانىڭ كەي جاقىن دوستارى مەن تۋىستارى قازا بولعانى ٴشۇباسىز. مىسالى، يسا بوزبالا كەزىندە وگەي اكەسى جۇسىپتەن ايىرىلعان بولسا كەرەكa. وسىنداي قاسىرەتكە دۋشار بولعان كەزدە جۇرەگى جۇمساق جاس يساعا وزىنىڭ قايعىسىمەن قويماي، اناسى مەن باۋىرلارىنىڭ دا قايعىسىن كوتەرۋ قانداي قيىن بولدى دەسەڭىزشى!
9. ەلازار قايتىس بولعاندا، يسا جاناشىرلىعىن قالاي كورسەتتى؟
9 جەردەگى قىزمەتى بارىسىندا يسا ادامدارعا اسا تۇسىنۋشىلىكپەن قاراپ، جاناشىرلىق تانىتتى. مىسالى، جاقىن دوسى ەلازار دۇنيە سالعاندا، يسا جۇرەكتەرى سىزداعان ٴماريام مەن مارتانىڭ جان قايعىسىن سەزدى. ونىڭ جانى اشىعانى سونشا—ەلازاردى قايتا تىرىلتەتىنىن بىلسە دە، جۇرەگى قارس ايىرىلىپ، كوز جاسىنا ەرىك بەردى (جوحان 11:33—36).
10. يسا ٴبىزدىڭ قايعىمىزعا تۇسىنۋشىلىكپەن قارايتىنىنا نەگە سەنىمدى بولا الامىز؟
10 يسانىڭ بۇرىن كورسەتكەن جۇبانىشىنىڭ بۇگىنگى تاڭدا بىزدەرگە قانداي كومەگى بار؟ كيەلى كىتاپتا ونىڭ ەش وزگەرمەگەنى انىق ايتىلعان: «يسا ٴماسىح كەشە قانداي بولسا، بۇگىن دە، ماڭگىلىك بويى دا سونداي بولىپ قالا بەرمەك» (ەۆرەيلەرگە 13:8). ماڭگى ٶمىر سۇرۋىمىزگە جول اشقاندىقتان، ول «ٶمىر بەرەتىن باس جەتەكشى» دەپ اتالعان. قايعىرۋدىڭ نە ەكەنىن ٶز باسىنان بىلەتىن يسا «سىنالىپ جاتقاندارعا كومەككە كەلە الادى» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 3:15؛ ەۆرەيلەرگە 2:10، 18). سوندىقتان قازىرگى كەزدە دە بىرەۋ قاسىرەت شەكسە، يسا بۇعان بەي-جاي قارامايتىنىنا كۇماندانباساق بولادى. ول قايعى جامىلعانداردىڭ سەزىمىن تۇسىنەدى، ٵرى ولاردى «مۇقتاج كەزىندە» جۇباتا الادى (ەۆرەيلەرگە 4:15، 16 وقىڭىز).
«جازبالاردان العان جۇبانىشىمىز»
11. قاي جازبا ورىندارى سىزگە ەرەكشە جۇبانىش سىيلايدى؟
11 ەلازار قايتىس بولعاندا يسانىڭ قاتتى قايعىرعانى تۋرالى وقيعا—جازبالارداعى جۇبانىش سىيلايتىن كوپتەگەن تارماقتاردىڭ ٴبىرى عانا. ٴيا، مۇنداي جازبا ورىندارى كوپ بولۋى دا كەرەك، ويتكەنى «بۇرىن جازىلعانداردىڭ ٴبارى بىزگە ٴتالىم بولسىن دەپ جازىلعان. وسىلايشا تاباندىلىعىمىز ارقىلى جانە جازبالاردان العان جۇبانىشىمىز ارقىلى ۇمىتكە يە بولا الامىز» (ريمدىكتەرگە 15:4). ەگەر ٴسىز جاقىنىڭىزدى جوقتاپ جۇرگەن بولساڭىز، مىنا جازبا ورىندارى كوڭىلىڭىزگە مەدەۋ بولا الادى:
«جۇرەگى جارالى جانعا ەحوبا جاقىن تۇرادى، ساعى سىنعانداردى قۇتقارادى» (ٴزابۇر 34:18، 19).
«سارى ۋايىمعا سالىنعانىمدا، سەن [ەحوبا] مەنى جۇباتىپ، جانىما جاي بەردىڭ» (ٴزابۇر 94:19).
«ٴبىزدى ٴسۇيىپ، راقىمىمەن ماڭگىلىك جۇبانىش ٵرى بەرىك ٷمىت بەرگەن قۇداي اكەمىز جانە يەمىز يسا ٴماسىحتىڭ ٶزى سەندەردى جۇباتىپ... نىعايتسىن» (سالونيكالىقتارعا 2-حات 2:16، 17)b.
قاۋىم — زور جۇبانىشتىڭ كوزى
12. باسقالاردى قالاي جۇباتا الامىز؟
12 قايعىرعان جاندار ماسىحشىلەردىڭ قاۋىمىنان دا جۇبانىش تابا الادى (سالونيكالىقتارعا 1-حات 5:11 وقىڭىز). رۋحى كۇيرەگەندەردى ٴسىز قالاي نىعايتىپ، كوڭىلىنە مەدەۋ بولا الاسىز؟ (ناقىل سوزدەر 17:22). «ۇندەمەيتىن ۋاقىت، سويلەيتىن ۋاقىت» بار ەكەنىن ەستە ۇستاعايسىز (ۋاعىزداۋشى 3:7). دالين ەسىمدى جەسىر ايەل بىلاي دەپ ٴتۇسىندىردى: «جاقىنىن جوعالتقان ادامدار وي-سەزىمدەرىن اشىپ ايتۋعا مۇقتاج. سوندىقتان مۇنداي كەزدە قولىڭىزدان كەلەر ەڭ ماڭىزدى نارسە—ٴسوزىن ەش بولمەي تىڭداۋ». اعاسى ٶز ومىرىنە قول جۇمساعان يۋنيا بولسا بىلاي دەيدى: «مەيلى، ٴسىز ول ادامنىڭ جان جاراسىن تولىقتاي تۇسىنە الماساڭىز دا، ەڭ باستىسى — ونىڭ سەزىمىن تۇسىنۋگە ىقىلاستى بولعانىڭىز».
13. قايعىرۋعا بايلانىستى نەنى ۇمىتپاعانىمىز ٴجون؟
13 قايعى-قاسىرەتتى ٴبارىمىز دە بىردەي سەزىنىپ، مۇنى بىردەي كورسەتە بەرمەيتىنىمىزدى ۇمىتپاعانىمىز ابزال. كەيدە ىشتەي قانشالىقتى قينالىپ جۇرگەنىمىزدى سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. قۇداي سوزىندە: «ٶز قايعىسى جۇرەكتىڭ وزىنە ايان، قۋانىشىن دا تۇسىنبەس باسقا جان»،— دەلىنگەن (ناقىل سوزدەر 14:10). بىرەۋ ىشكى سەزىمىن اشىپ ايتقان كۇندە دە، كەيدە وزگەلەرگە ونىڭ نە ايتقىسى كەلىپ جاتقانىن ٴتۇسىنۋ وڭاي بولا بەرمەيدى.
كوپ جاعدايدا ٴبىزدىڭ تاراپىمىزدان ەڭ جاقسى كومەك — قايعىرعاندارمەن بىرگە جىلاۋ
14. ەڭسەسىن قايعى ەزگەن جانداردى جۇباتۋ ٷشىن نە ايتساق بولادى؟
14 جاقىنىن جوقتاپ جۇرگەن ادامعا نە ايتارىمىزدى بىلمەيتىن كەزدەر بولاتىن شىعار. ايتسە دە كيەلى كىتاپتا «دانانىڭ ٴتىلى ساۋىقتىرادى» دەلىنگەن (ناقىل سوزدەر 12:18). كوبىسى «جاقىن ادامىڭ قايتىس بولعاندا» (ور.) كىتاپشاسىنان وزگەنى جۇباتاتىن سوزدەر تاپقانc. الايدا كوپ جاعدايدا ٴبىزدىڭ تاراپىمىزدان ەڭ جاقسى كومەك—«قايعىرعانداردىڭ قايعىسىنا ورتاق بولۋ»، ياعني سولارمەن بىرگە جىلاۋ (ريمدىكتەرگە 12:15). كۇيەۋى قايتىس بولعان گابيدىڭ ايتۋىنشا، كەيدە ول ىشكى سەزىمدەرىن تەك كوز جاسىمەن شىعارادى. ول: «سوندىقتان دوستارىم ماعان قوسىلىپ جىلاعاندا، مەن ٴبىراز جۇبانىپ قالامىن. سونداي كەزدە ٶز قايعىممەن جاپادان-جالعىز قالىپ كەتكەندەي سەزىنبەيمىن»،— دەيدى.
15. ادامعا جەكە جولىعۋ قيىنعا سوقسا، باسقا قانداي جولدارمەن جۇباتا الامىز؟ («كوڭىلگە مەدەۋ بولاتىن سوزدەر» دەگەن قورشاۋدى دا قاراڭىز.)
15 ادامنىڭ جەكە وزىنە جۇباتۋ سوزدەرىن ايتۋعا قينالساڭىز، وعان حات، اشىق حات، كەلتە حات نە ەلەكتروندى حات جازعان وڭاي بولاتىن شىعار. جاي عانا جۇبانىش سىيلايتىن جازبا ورنىن كەلتىرسەڭىز، قايتىس بولعان ادامنىڭ ەسىڭىزدە قالعان ٴبىر ەرەكشە قاسيەتىن نەمەسە ٴسىز ٷشىن قىمبات ساتتەردى جازساڭىز بولادى. «جىگەر بەرەتىن قىسقا حات الۋ نە باۋىرلاستىڭ بىرگە ۋاقىت وتكىزۋگە شاقىرعانى مەن ٷشىن زور دەمەۋ،— دەيدى يۋنيا.— وسىنداي لەبىز بىلدىرگەندە ادامداردىڭ مەنى جاقسى كورەتىنىن جانە قامىمدى ويلايتىنىن سەزىنەمىن».
16. وزگەلەردى جۇباتۋدىڭ وتە جاقسى جولى قانداي؟
16 ەڭسەسىن قايعى باسقان باۋىرلاستارىمىز ٷشىن ٴبىزدىڭ دۇعامىزدىڭ دا پايداسى زور. ولار ٷشىن نە ٴتىپتى ولارمەن بىرگە دۇعا ەتسەك بولادى. دۇعا ايتا الماي، جىلاپ جىبەرەرمىن دەپ ويلاعانىڭىزبەن، ٴسىزدىڭ جۇرەكتەن شىققان دۇعاڭىز كۇشتى جۇبانىش سىيلاي الادى. دالين بىلاي دەپ ەسىنە الدى: «كەيدە مەنى جۇباتۋعا كەلگەن ايەل باۋىرلاستاردان دۇعا ەتە الاسىڭ با دەپ سۇرايتىنمىن. كوبىنەسە باسىندا ولار كۇمىلجىپ ازەر سويلەگەنمەن، داۋىستارى بىرتە-بىرتە كۇشەيىپ، بار جۇرەكتەرىمەن كەرەمەت دۇعا ايتادى. ولاردىڭ سەنىمى، سۇيىسپەنشىلىگى مەن قامقورلىعى سەنىمىمدى نىعايتادى».
جۇباتۋدان تالماڭىز
17—19. نەگە وزگەلەردى جۇباتۋدان تالماۋىمىز كەرەك؟
17 ادامنىڭ قايعىسى قانشا ۋاقىتقا سوزىلاتىنىن ەشكىم دۇپ باسىپ ايتا المايدى. جاقىن ادامى قايتىس بولعاندا، العاشقىدا ادامنىڭ دوستارى مەن تۋىستارى جۇباتۋ ٷشىن اعىلىپ كەلەدى. ٴبىراق ولار كۇندەلىكتى ومىرلەرىنە ورالعان سوڭ، قايعىرىپ جۇرگەندەر ٵلى دە جۇبانىشقا ٴزارۋ بولادى. سوندىقتان كومەك قولىن سوزۋعا دايار بولىڭىز. «ناعىز دوس ٵرقاشان جاقسى كورەر، ول — باۋىرىڭ قيىن شاقتا ارقا سۇيەر»،— دەلىنگەن كيەلى كىتاپتا (ناقىل سوزدەر 17:17). جاقىنىن جوقتاپ جۇرگەندەر قانشا ۋاقىت قاجەت ەتسە، سونشا ۋاقىت بويى ولارعا دەم بەرىپ وتىرعانىمىز ٴجون (سالونيكالىقتارعا 1-حات 3:7 وقىڭىز).
18 جانى جارالى ادامدى كەز كەلگەن ۋاقىتتا قايعى-مۇڭ باسىپ قالۋى مۇمكىن ەكەنىن ۇمىتپاڭىز. بۇل قانداي دا ٴبىر اتاۋلى كۇنگە، اۋەنگە، سۋرەتتەرگە، ٸس-شارالارعا، ٴتىپتى ٴبىر ٴيىس، دىبىس نە جىل مەزگىلىنە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. جان جارىنان ايىرىلىپ، جابىرقاعان ەر نە ايەل ادام ٴبىرىنشى رەت جالعىز ٶزى ٴبىر نارسە ىستەگەندە، مىسالى كونگرەسكە نە ەسكە الۋ كەشىنە بارعاندا، بۇل جانىنا باتۋى مۇمكىن. ٴبىر ەر باۋىرلاس بىلاي دەدى: «ايەلىم قازا بولعاننان كەيىنگى العاشقى مەرەي توي كۇنى وتە قايعىلى وتەتىن شىعار دەپ كۇتكەنمىن. ارينە، بۇل وڭايعا سوقپادى. ٴبىراق بىرنەشە باۋىرلاس جالعىز قالماۋىم ٷشىن جان دوستارىمنىڭ باسىن قوسىپ، كىشىگىرىم وتىرىس ۇيىمداستىرىپتى».
19 ەسىڭىزدە بولسىن، قاسىرەت تارتىپ جۇرگەندەر جۇبانىشقا تەك ەرەكشە كۇندەردە عانا مۇقتاج ەمەس. «قانداي دا ٴبىر ەلەۋلى كۇنى بولماسا دا، ماعان ۇسىنعان كومەك پەن دوستىق پەيىلدىڭ پايداسى كوپ،— دەيدى يۋنيا.— وسىنداي كۇتپەگەن ساتتەر وتە باعالى ٵرى زور جۇبانىش سىيلايدى». راس، ادامدى قايعىسى مەن جالعىزدىق سەزىمىنەن تۇبەگەيلى ارىلتا المايتىن شىعارمىز، ٴبىراق ولار ٷشىن بىردەڭە ىستەۋ ارقىلى قايعى جۇگىن جەڭىلدەتە الامىز (جوحاننىڭ 1-حاتى 3:18). گەبي بىلاي دەيدى: «ٶمىرىمنىڭ ٵربىر قيىن اسۋىنان وتۋگە كومەكتەسكەن سۇيىسپەنشىلىگى مول اقساقالدار ٷشىن ەحوباعا شەكسىز ريزامىن. سولاردىڭ ارقاسىندا ٶزىمدى ەحوبانىڭ ايالى قۇشاعىندا جۇرگەندەي سەزىنەم».
20. نەگە ەحوبانىڭ ۋادەلەرى زور جۇبانىش بەرەدى؟
20 جۇبانىش اتاۋلىنىڭ قاينار كوزى ەحوبا قۇدايىمىزدىڭ قايتا ٴتىرىلۋ بولعان كەزدە قايعى اتاۋلىنى ٴبىرجولاتا جوق قىلاتىنىن بىلگەنىمىز كوڭىلىمىزگە جاي بەرەدى (جوحان 5:28، 29). ۋادەسىنە ساي، ول «ٶلىمدى ٴبىرجولا جوق قىلادى، الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەحوبا بارلىق كوز جاستى سۇرتەدى» (يشايا 25:8). سوندا بارلىعى «قايعىرعانداردىڭ قايعىسىنا» ەمەس، «قۋانعانداردىڭ قۋانىشىنا ورتاق بولادى» (ريمدىكتەرگە 12:15).
a كيەلى كىتاپتان يسا 12 جاستا بولعاندا، ٴجۇسىپ ٴتىرى بولعانىن بىلەمىز. الايدا يسا العاشقى كەرەمەتىن جاساپ، سۋدى شاراپقا اينالدىرعان كەزدە نە ودان كەيىن ٴجۇسىپ تۋرالى ەش جەردە ايتىلمايدى. سول ۋاقىتتارى ول قايتىس بولىپ كەتكەن بولۋى مۇمكىن. بۇعان قوسا، يسا ازاپ باعاناسىندا ٸلىنىپ تۇرعاندا، ەلشى جوحاننان اناسىنا قامقورلىق ەتۋدى سۇراعان. جۇسىپتىڭ كوزى ٴتىرى بولعاندا يساعا بۇلاي ٶتىنۋدىڭ قاجەتى بولماسا كەرەك (جوحان 19:26، 27).
b كوپشىلىككە جۇبانىش بولعان باسقا دا تارماقتار: ٴزابۇر 20:1، 2؛ 31:7؛ 38:8، 9، 15؛ 55:22؛ 121:1، 2؛ يشايا 57:15؛ 66:13؛ فىلىپىلىكتەرگە 4:13؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 5:7.
c سونداي-اق «كۇزەت مۇناراسىنداعى» (ور.) «قايعىرعانداردى يسا سياقتى جۇباتىڭدار» دەگەن ماقالانى قاراڭىز: 2010-جىل، 1-قاراشا. «جوقتاپ جۇرگەندەردى جۇباتىڭىز» دەگەن دە ماقالانى قاراڭىز: 2016-جىلعى «كۇزەت مۇناراسى»،ٴنومىر 3-سانى.