Inuusuttut aperipput:
„Sooq aallartitakka naammassisinnaanngilakka?“
„Suliaq qasunaraangat nuanniillunilu, naammagittassuseeruttarpunga.“
„Akornutaasut soorlu fjernsyni ikinngutillu — tassa ajornartorsiutikka.“
„Ilaannikkut suliassarpassuama sapilersilluinnartarpaannga!“
„Piffissaq kingullerpaaq atorlugu suliariniartarpakka. Kingusinaareertarlungalu.“
„Ilumut, aallartitakka naammassisarpakka. Angajoqqaamali iluarinngisaannarpaat!“
INUUSUTTUAQQAT taakku ajornartorsiummik inuusuttorpassuit atugaannik eqqartuipput: Aallartitaminnik naammassinninneq ajorput. Tamatumuuna oqartoqanngilaq inuusuttut tamarmik eqiasuttuusut imaluunniit akisussaassusermik misigisaqanngitsuusut. Inuusuttualuit aperineqaramik: „Inuusuttuaqqat angerlarsimaffimmi suut suliarisariaqarpaat?“ amerlanerit akipput nammineq inigisaq ipertaajartassagaat, siniffiliortassasut eqqaavillu igikkiartortassagaat.
Inuusuttut piumassuseqarluaraluarlutik suliassat pingaarnerusut naammassinngitsoorajuppaat, taamaattumillu angajoqqaat, ilinniartitsisut allallu naammagittaalliutaat tusartariaqartarlugit. Imminut aperigallaat: ’Sooq aallartitakka naammassineq ajorpakka?’ Pissutaasunik paasiniaanikkut immaqa ajornartorsiut aaqqissinnaavat.
Pissutaasunut qiviarneq
Atuakkap I Hate School — How to Hang In and When to Drop Out-ip (Atuarfik nuannarinngilara — qanoq ililluni atuarneq qasusuilluni ingerlatiinnarneqarsinnaasoq qaqugulu atuarfimmit aninissaq) paasissutissippaatigut sooq inuusuttorpassuit ilinniagassamik naammassinissaat ajornakusoortittaraat. „Allanniarluta ingikkaangatta nerisassarsiorniarluta aqerluusavulluunniit innginniarlugit nikueqattaartarpugut. Taava immaqa sianerfigisaqassaagut imaluunniit fjernsynimi aallakaatitassaq qilanaarisarput isiginnaassavarput. Erininarserianngitsoq qitsuup nerisinnissaanut piffissanngussaaq, sulilu naammassisaqarsimanata.“
Ilisimatuut Claudine G. Wirthsip aamma Mary Bowman-Kruhmip oqarnerattut „nalunaaquttat akunnerpassuini fjernsynereernerup kingorna ilaannut atuarneq atuaqqissaarnerlu aallartissallugu ajornangajavittarpoq. Fjernsyni piumassuseerunnermik kimitsisisarpoq nukerujutsitsilersarlunilu uernalersitsisarpoq. Ilaanni nalunaaquttap akunnerpassuini fjernsyni alanngivillugu issiasoqartarpoq, naak isiginnaagassiap ataasiinnaap isiginnaarnissaa pilersaarutigisimagaluarlugu.“ Claudine Wirthsip Mary Bowman-Kruhmillu aamma paasisimavaat atuartut ilaat atualeqqaarnerminniilli ilinniagassalerinngitsoortarnermik ileqqulipiluliussisimareeraluarlutik aallaqqaataaniilli karakteerigissaartartut. Kisianni „gymnasia angugaangamikku pisassatik artornartut nuanniitsullu suliariniarlugit ingissinnaanngivittarput“.
Aallartitavit naammassisinnaannginnerat ajornartorsiutigigukku, isumaminik aaqqinnavianngilaq — ajornartorsiut sumilluunniit aallaveqaraluaruni. Naammassisaqartarnissat kissaatigivikkukku inuunerit aquttariaqarpat pisariaqartunillu allanngortitsillutit.
Siumut pilersaarusiorit!
Kristumiuuguvit inuusuttoq qularnanngitsumik ulapputissaqaqaatit. (1 Korintumiut 15:58) Immaqa ilaannikkut kristumiutut suliassavit, ilinniagassavit, angerlarsimaffimmi suliassavit namminerisannillu pilersaarutivit artorsittutut misigitittarpaatsit. Pingortitsiserpulli allanit tamanit suliaqarnerpaavoq. Pilersaarusianilu naammassiuaannarpai. Pissaaneqarnerunini ilisimasaqarneruninilu pissutigiinnanngilai, aammali ’ularussinermut Guutiunngilaq, eqqissinermulli’. — 1 Korintumiut 14:33, 40.
Jesus ilaanni oqarsimavoq: ’Kinami ilarsi qaqiffiliorumaguni ingikkallassannginnerpa akissaa naatsorsorlugu, inernissaanut atortussat piginerini? Tunngavilersimallugu inerneq ajuleraluaruniuk takunnittunut tamanut mitaatigileqqunani, oqaqqunagit: „Inuk una illuliuleraluarami inerneq ajuleqaa.“’ — Lúkarse 14:28-30.
Tassa pilersaarusiorneq ilinniartariaqarpat. Dr. Janet G. Woititz ima allappoq: „Inuit siunertaminnik naammassinnittartut nalaatsornerinnaat aalajangiisuutinneq ajorpaat. Akiuunnissaminni najoqqutassatut aalajangersagaqartarput.“ Suliassat aallartissimasavit naammassinissaanut suna pisariaqarnersoq piviusorsiortumik nalilerniaruk. Qanoq ilillutit naammassinissaannut tulleriiaartumik pilersaaruteqarpit? Immaqa suliassap annikitsunnguakkuutaarlugu aggornissaa pitsaanerussaaq. Naammassinissaanut piffissaq qanoq annertutigisoq pisariaqarpa?
Ilaasa suliassatik assigiinngitsut allattortarpaat pingaaruteqarnerilu naapertorlugit tulleriiaartarlugit. Suliassat naammassineqarneri malillugit titartarpaat. Suliassanik kinguartitseqqajaanartarpoq. Aalajangersimasumik piffisaqaraanni ullormilluunniit aalajangersimasumik suliassat tunniutereertussaappata, taava suliassat ineqqaartariaqartut allattorsimaffimmi siulliugunik naleqqulluarnerussaaq.
Piffissap pilersaarusiorluarnissaa pingaaruteqarpoq. Aappaatigut qularnanngitsumik isumaqarputit sammisasat pingaannginnerusut, soorlu fjernsynimik isiginnaarneq, killeqartariaqartut. Aappaatigut pingaarnerusunut piffissaqarluartariaqarpoq, tamatumunga naammattumik sininneq ilaavoq. Atuagaq I Hate School malillugu „inuit sinimmik pisariaqartitsinerat assigiinngisitaarpoq, ikinnerpaalli unnuamut nalunaaquttap akunneri sisamaniit tallimanut naammagisinnaavaat. . . . Qasugaanni uernaraannilu suliap sammiinnarnissaa ajornakusoortarpoq.“ Piffissavit atorluarnissaa ilikkarsimagukku kingorna iluaqutigissavat.
Allat soqutigisaat ujakkit
Inuusuttut ilaat oqartarput piffissamik pilersaarusiorluarsimagaluaraanniluunniit aammalu suliassat aaqqissuulluarsimagaluaraanniluunniit suliassaq nuanniippat iluaqutaanngitsoq. Bibelimi unnersuussut Korintumiunut agdlagkat sujugdlît 10:24-miittoq maleruarukku kajumissinissannut iluaqutigissavat. Allassimavoq: ’Namminissaminik piniartoqanngikkili, aapparmili iluaqutissaanik.’ Immaqa angerlarsimaffimmi suliassat ikittuinnaat tamaviaarluni anguniagassaapput pissanganartuullutilluunniit. Inulli nuannarisaq nuannaartinniarlugu suliarigaanni, suliarilluarnissaat kissaatiginartarpoq. Tullianik taamaatiinnangajakkuit, immaqa eqqarsaatigisinnaavat suliarigukku kia iluaqutigissaneraa, pitsaasumillu sulinissaq pingaartillugu.
Suliassat nuanniissinnaagaluartut aamma ilinnut iluaqutaagajuttarput. Naammassineq ajulertakkannik eqqaasaqarnialaariarit. Tassaasinnaapput erruineq inivilluunniit ipertaajarnissaa. Kia puuguttat nerinermullu atortut pigai? Illit aamma pigaatit. Aammalu illit iniginnginnerpiuk aamma illit angerlarsimaffiginnginnerpiuk? Suliassat tamakku piumassuseqarfigigukkit pitsaasumillu naammassiniartarukkit, siunissami iluaqutigissavat. Atuakkami Simply Organized!-mi angajoqqaanut ima oqaaseqarpoq: „Meeqqavut illulerinermik ilinniartinngikkutsigit, qimakkunisigut annertuumik ajornartorsiuteqassapput.“
Ajornartorsiutit oqaloqatigiissutigisigit!
Taavami ilungersorlutit suliniartaraluarlutit, imaluunniit suliassatit eqqaamaniartaraluritit, angajoqqaavit suliarisimannginnerarlugit naammagittaalliuutigisarpassuk? Ajornartorsiut tamanna attaveqatigiilluannginnermik aallaaveqarajuppoq. Assersuutigalugu oqariarta eqqaavimmik igitsiartortartussaasutit — tamanna ajornanngeqaaq piuminarlunilu. Taamaakkaluartoq pitsaassaaq erseqqissunik malittarisassaqarpat. Apersuutigiuk sumi, qanoq qaqugulu igikkiartortassanerit. Eqqagassat immikkoortitissavigit? Qattaq eqqaavik asattassaviuk?
Aamma attaveqatigiilluarnerup angajoqqaatit ilinnik paasinnillutik isummernissaannut ikiussavai. Immaqa isumaqarputit suliassat naligiissumik agguataarsimanngikkaat? Angajoqqaavit ilimasuutaannik angusinissaq ajornakusoortippiuk? Piffissalluartukkut tamanna pillugu oqaloqatigikkit.
Angajoqqaat ilaasa meeqqatik isumasiortarpaat suliassat agguataaleraangamikkik. Dr. Jeffrey Rubinip dr. Carol Rubinillu, atuakkamik When Families Fight-mik allattut, angajoqqaat siunnersorpaat suliassat ilaqutariinni oqaloqatigiissutigisaqqullugit, akisussaaffiit agguataaqqullugit meeqqallu piumanerusaannik toqqaatillugit. Isuma tamanna pitsaasorigukku angajoqqaannut saqqummiussinnaavat.
Immikkut paasisimasallip siunnersuutigaa inuusuttut angajoqqaatik ilagalugit „pilersaarusiussasut kajumissuseqarluarfimminnut ilinniagassalerinissaq inissillugu. Inuit tamarmik ullormut piffissami aalajangersimasumi aallussilluarnerusinnaaffeqartarput. . . . Ilinnut tamanna qaqugukkut pisarnersoq qaniginerpaasatit oqaluttuunniakkit, oqarlutillu akornusersortikkumanak. Piffissaq tamanna tv-mik isiginnaarnermut oqarasuaatikkulluunniit oqaloqateqarnermut atunngikkukku, ilumoorukkit takusinnaassavaat.“ Apeqqutit tamakku angajoqqaatillu oqaloqatigiissutigigussigit avoqqaarisaqarnak, immaqa tamarmik iluarisaannik aaqqiisinnaassaasi.
Eqqaamajulli Pinngortitsisup, Jehova Guutip, kiffartuunnissaa kissaatiginerpaagakku, taassuma pillualersissavaatit ajunngitsumillu tusaamasaalersissallutit. Bibeli ima oqarpoq: ’Qanoq iliugassasilu tamaasa kajumillusi suliarisigik Naalakkamullusooq, soorlu inunnut pinngitsusi, ilisimallusilu kingornussassaq Naalakkamit akissarsiariumaarissi.’ (Kulorsamiut 3:23, 24) Siunnersuut tamanna maliguk, taava eqiasuitsutut akisussaassusermillu misigisaqartutut aallartitannillu naammassinnittartutut tusaamasaalissaatit! (gD 8/9 91)
[Qupp. 24-mi assiliartaq]
Pilersaarusiamik aallartitsineq allaavoq, naammassinninnerli allaalluinnarpoq