Biibili qanoq oqarpa?
Qanoq upperisaqarneq pingaaruteqarpa?
„ILUMOORTUTUT UPPERIUMANERUSARPUT PITSAANERUTITTARPARPUT.“ — FRANCIS BACON, 1561-1626, TULUK ATUAKKIORTOQ POLITIKKERILU NIUMANERUSOQ.
AMERLASUUT isumaqarput, ’qilammi qutsinnerusumik pissaaneqarnera’ qularutiginngittuaannaraanni tullermillu asannittuaannaraanni, qanoq upperisaqarneq pingaaruteqanngitsoq. Ilaasa immaqa Guuti, siunertaa qanorlu pallorfigineqarnissaa pillugit upperisarsioqatigiit assigiinngitsut isumaat imminnut akerleriittut misissorsimavaat, isummersimallutillu qallikkuinnaq assigiinngissuteqartut, soorlu inuk atisaminik taarsiisoq suli inuk taannaasoq. Immaqalumi allaat isumaqarput taamatut assigiinngissutinik pingaartitsivallaartut kristumiuussutsip anersaava paatsoorluinnarsimagaat.
Biibili naapertorlugu upperisarsiornikkut ajoqersuutit tamakkeratik oqaloqatigiissutigissallugit pingaaruteqarput. Soorlu Timoteusimut allakkamini isumassarsiarititaasuni apustilip Paulusip angutit kamallutik ’akerartuuttartut’ eqqaavai. ’Saqitsaagajuttutut oqaatsinillu assuarisassarsiorajuttutut’ Paulusip allaatigai. (1 Timûtiuse 6:4, 5) Taava Timoteusimut oqarpoq: ’Saqitsaatillu sianiitsorpallattut sussaanngitsut ingalanniakkit, assuariinnermik kinguneqaannartut nalunnginnakkit.’ Taava Timoteus pivaa ilagiit oqaateqqullugit ’oqaatsinik assuarisassarsioqqunagit, tamanna iluaqutaanngimmat’. (2 Timûtiuse 2:14, 23) Nalitsinni upperisarsiornikkut assortuunnernut amerlasuunut tamanna eqquuppoq piffissaajaataaginnarsimallutillu.
Tamanna isumaqarpa upperisarsiornikkut oqaloqatigiinnerit tamarmik pingaaruteqanngitsut? Naagga, arlaannarpulluunniit atisaqartarunnaarnavianngilaq atisat ilaat nuannarinnginneri piinnarlugu. Soormi taava upperisarsiornermut tunngasut tamaasa pingaaruteqanngitsutut isigissavavut ajoqersuutit ilaat pingaaruteqannginneri piinnarlugu? Paulusip qulaani eqqartugaata versit attavigisaasa takutippaat ajoqersuutinik sammisaqarnissaq pingaartikkaa. Ajoqersuinerluutinut upperisamit tammartitaanermik kinguneqarsinnaasunut arlaleriarluni mianersoqqusisimavoq, Timoteusilu qinnuigalugu ’ilaat taakku inerteqqullugit allamik ajoqersuuteqaqqunagit’. (1 Timûtiuse 1:3-7; 4:1; 6:3-5; 2 Timûtiuse 2:14-18, 23-26; 4:3, 4) Ukiuni hundredelinni siullerni kristumiut upperisaat pingaaruteqarsimanngikkaluarpat Paulus taama pikkunartigisunik oqaaseqarsimanavianngikkaluarpoq.
Taamaappat, sooq ajoqersuutit pillugit assortuussutit itigartinnissaannik siunnersorneqarpugut? Pissutaavoq Paulusip nalaani anguteqarmat — ’isumamikkut aserorsimasutut sallusuissummillu peerussimasutut’ allaatigisaanik — allat uppernerannik millisaaniaannarlutik upperisarsiornermut tunngasunik apeqquteqartartunik. (1 Timûtiuse 6:5) Angutinit ileqqupiloqalersimasunit apeqqutit taamaattut Paulusip eqqarsaatigai Timoteus siunnersoramiuk upperisarsiornikkut assortuunnerit itigartittaqqullugit.
Upperisap ileqqulersuutit sunnertariaqarpai?
Ilaasali qularutigaat upperisarsiornikkut upperilluinnakkap inuttut qanoq innermut — pissutsinut ileqqunullu — sunniuteqarsinnaanera. Immaqa isumaqarput upperisaq ileqqullu marluusut avissaarsimasut, soorlu kavaajaq qarliillu inuup isumaa naapertorlugu katinneqarsinnaasut. Biibilili naapertorlugu upperisaq ileqqullu attariittut kavaajaq qalliillu ataqatigiittutut innerupput.
Biibilip takutippaa qanoq upperisaqarnitta inuttullu qanoq ittunngornitta toqqartumik imminnut atassuteqarneri. Atassuteqarneq tamanna Guuti pillugu eqqorluartumik ilisimassummik tunngaveqarpoq. Pîtrusip agdlagaisa áipait-ni, kapitali 1 versi 3-mi allassimavoq: ’Taassuma Guutiusup pissarsuup inuussutissanillu mianerinnissutissanillu tamanik tunimmatigut naalannassutsimigut ajunngingaarsutsimigullu qaaqqusisittinnik ilisarsinikkut.’ Kulorsamiut 3:10 oqaaqqissaarivoq: ’Inuttaarlu [eqqorluartumik, NV] ilisarsissalluni pinngortitsisi assigilerlugu nutaanngortoq atisimallugu.’ Versini taakkunani marlunni Guutimut tunniusimalluinnartumik inuuneq Guutilu pillugu eqqorluartumik ilisimassummik pigisaqarnermut atatinneqarpoq.
Griikerit oqaasiat ’eqqorluartumik ilisimassummik’ nutserneqarsimasoq, kristumiut allagaataanni griikerisut allagaasuni 20-riarluni atorneqarsimavoq isumaqarporlu peqqissaagaasoq, eqqorluartoq tamakkiisumilluunniit ilisimasaq. Griikerit oqaatsinik paasiniaasartuat Nathanael Culverwelip nassuiarpaa „ilisimariikkama paasilluarnerunera; ungasissumit takoriikkama peqqissaartumik qimerloornera“. Soorlu ujaqqanik illernartulerisup ujarak illernartoq ikisooq misissoraa pitsaassusia naleqarneralu paasiniarlugit, taamatulli kristumiup Guutip oqaasia peqqissaartumik, eqqorluartumik tamakkiisumillu ilisimassummik Guutimut kiffartuutini pillugu misissuisariaqarpoq. Guutip kinaassusia, siunertai, maligassiai ’oqaatsinillu peqqissinartunik’ — ’qilammi qutsinnerusumik pissaaneqarneranik’ upperiinnakkamik allaanerungaartumik — ajoqersuut tamakkiisoq ilinniartariaqarpoq. — 2 Timûtiuse 1:13.
Paulusip Rûmamiunut agdlagai-ni kapitali 1-imi Guutimik qalliinnakkut ilisimasaqarnerup nassatarisaanik ileqqoqarnermik assersuuteqarpoq. Tassani inuit allaatigineqarput ’massa Guuti nalunngikkaluarlugu . . . Guutimik [eqqorluartumik, NV] ilisarsinissaq sussarinngikkaat’. Isumaasa kukkusut kingunerisaat apustili Paulusip allaatigaa: ’Guutip ilaginnaannalerpai isumamut sussaanngitsumut pisillugit assuarnartuliortunngorlugit, iluaannermik ajorsusermillu piumatuunermillu iluaatsuliornermillu tamanik ilumioqangaartut, sinnganermik toqutsinermillu saqitsaannermillu peqqusersuunermillu ileqqorlunnermillu tattoqittut, oqaatissuaasut, mamarliisut, Guutimik uumissuisut, angutaasersut, anneruniartut, usorsitsaapiluttut, ajortunik nassaarniartut, angajoqqaaminnut naalanngitsut, sianiitsut, ilumuunngitsut, asanniuitsut naakkittaatsut.’ — Rûmamiut 1:21, 28-31.
Miserratigineqarsinnaanngilaq inuit taakkua upperisaasa, kristumiutut inuunissaraluannik akornusersimaaraat. taamatulli ullumikkut upperisaq ileqqullu annoraaminertut ujalortai imminnut ikaartitersimasutut mersornertaqanngitsutut ipput. Taamaattumik Guutimut iluarisaajumasut tamarmik upperisamik ilumoornerat qulakkeertariaqarpaat, tassa Guutip oqasianik tunngaveqarluinnartariaqarpoq. Guutimmi ’inuit tamaasa annaqquai sallusuissummillu ilisarsileqqullugit’. — 1 Timûtiuse 2:4. (gE 8/7 95)
[Qupp. 29-mi assiliartaq]
Farisiiarit upperisaat ileqquinut sunniuppoq