Môrsasip agdlagaisa tatdlimaisa kajumigsârpâtigut Jehova kivfartûterĸuvdlugo ũmatíkut kajumigdluta

JEHOVAP patdlorfigingnigtaisa ilumôrtumik ũmatíkutdlo kajumigdlutik táuna kivfartũtariaKarpât. tamána bîbilip atuagartânit Môrsasip agdlagaisa tatdlimáinit ersserĸigsarneĸarpoĸ. (5 Môrsase 28:45-47) ilumôrtumigdlo kajumigdlune kivfartũssinermut kajumigsârinerat Jehovamut nalunaiaissut ukiut untritigdlit 20-gssãne inûssut inûneránut pingâruteĸaĸaoĸ.

Môrsasip agdlagaisa tatdlimait agdlangneĸarput pruvfîtimit eprîariussumit Mosesimit Moabíkut narssãne ukiume 1473-ime u.n.m.a.s., ĸáumatitdlo mardluk sivnilârdlugit ingerdlaneráne pisimassut agdlagkane táukunane oĸalugtuarineĸarput. Josuap palasiuneruvdlũnît Eleazarip kapitale kingugdleĸ ilángúkunarpâ. Môrsasip agdlagaisa tatdlimaisa imarait oĸalugiautit sisamat, ãmalo erinarssût Mosesivdlo pivdluarĸússutâ Israelíkut nunamut neriorssûtigissamut isíngitsiarneráne atugâ. (5 Môrsase 1:3; Jôrsua 1:11; 4:19) agdlagkame tatdlimáine inatsisine pineĸartut aulajangersimassut Mosesip navsuiardlugitdlo itisilerpai. avdlat ilángutdlugit agdlagkat táukua takutípât Jehovap túniúsimavdluínarnermik piumavfigigâtigut. ãmátaoĸ erĸúngitsumik gûtisiorneĸ mianerssorĸússutigât Gûtivdlo ínugtai kajumigsârdlugit Gûtimik kivfartũssinerme ivdlernartume ilumôrĸuvdlugit.

oĸautsitdle Môrsasip agdlagaisa tatdlimáine agdlagsimassut Israelíkut ĸanoĸ ingmíkut ítumik ikiorpait? uvdlumíkutdlo agdlagkat táukua Jehovap nalunaiaissue ĸanoĸ iluaĸusersínauvdlugit?

Israelíkut ukiut 40-t migssait puilassuitsumêrêrmata Mosesip oĸalugiarfigilerpai. naitsumik oĸalũserâ erĸartũssissunik ikiortigissaminik ivertitsisimaneĸ. alapernaerssuissut ĸuliussut nalunaerutât ajortoĸ pikigtitsinermik puilassuitsumilo angalaornermik kinguneĸartoĸ oĸautigitsiarpâ. ãmátaoĸ Gûtip ajugautitsinere erĸáissutigineĸarput. Mosesip inûssaliorneĸ mianerssorĸússutigâ, tamánalo ersserĸigsarpâ oĸardlune: „[Jehova] Gûtit ingnerungmat nungutitsissoĸ Gûtiuvdlune ilungersortoĸ [túniúsimavdluínarnermik piumassaĸartoĸ, NW].“ tauvalo Jehovamut nâlangnigssamut kajumigsâruteĸarpoĸ. — 5 Môrsase 1:1-imît 4:49 ilángutdlugo.

oĸalugiautit áipãne Mosesip oĸautsit ĸulit taerĸerĸârpai inatsisitdlo inássutigineĸarnerat oĸalugtuarerĸigdlugo. Jehovamik ũmatíkut, tarníkut nukíkutdlo ilũngardlune asangningneĸ pingârtíneĸarpoĸ. mêrĸanik ajoĸersuineĸ erssersíneĸarpoĸ. kana’animiut inuiaĸatigît arfineĸ mardluk erĸúngitsumigdlo gûtisiornermingne atortagait piunêrússagssángortíneĸarput. Israelíkut oĸalugtũneĸarput ĸinigausimassut iluarssusertik píssutiginago Jehovavdle neriorssûtinik erĸûtitsissutut ilumôrnera perĸutigalugo. nunamut neriorssûtigissamut perêrunik nâlagtuartariaĸarput Gûtilo puiornago. nâlángítarsimanere perêrsut ĸimerdlôrneĸarput, takutíneĸarpordlo Gûtimik ũmatíkut asangningneĸ mianeringningnerdlo pissariaĸardluínartut. pivdluarĸússutit perdlorĸússutitdlo Israelíkúnut sarĸúmiúneĸarput, Gûtimutdlo nâlangneĸ pingârtíneĸarpoĸ. — 5 Môrsase 5:1-imît 11:32 ilángutdlugo.

tugdliutdlugo nuname neriorssûtigissame inûnermut atatitdlugo inatsisit taineĸarput. tamákua ilagait ilerĸorerĸussat pivdlugit mingugtumik ugperissarsiornerme atortagaussut aserorneĸarnigssât, neĸitorneĸ auvdlo ĸanoĸ pineĸartariaĸarnigssâ, pruvfîtiorĸusersut tunússissutdlo ĸanoĸ pineĸartariaĸarnigssât, nerissagssat mingungnángitsut mingungnartutdlo pigssarsiatdlo ĸulingat akilerârut. inugsiat, ûmassut angajugdliliait akiligagssaĸartutdlo isumákêrfigineĸarnerat ersserĸingnerussumik inássutigineĸarput. nagdliússivît ukiumôrtut pingasûssut sangmineĸarput, ãmátaoĸ kúngit Levíkutdlo pivdlugit inatsisit inatsisinutdlo túngassut erĸartorneĸarput. anersârsiorneĸ mianerssorĸússutigineĸarêrmat, Mosesitut pruvfîte sujuligtûtigineĸarpoĸ. — 5 Môrsase 12:1-imît 18:22 ilángutdlugo.

ilerĸorerĸussat tamatuma kinguliane erĸartorneĸartut ilaisa pivait igdloĸarfît ĸimarraviussut, sákutûjúngitsôrtitauneĸ, aungmik kuississôrtut ĸanoĸ pissûtíneĸarungnaersarneĸarnigssât, arnat tigussat uviningnigssât, angajugdlilíssap pisínautitauvfê, ernerit nâlagserîtsut, inuit avdlat pigissáinik inûneránigdlo ínimigingningneĸ, atoĸatigîngnermut túngassut ilagîngnutdlo ilaussortausínautitáungíneĸ. inatsisit avdlat pivait inugsiat, ernianik akilîneĸ ugpernarsaineritdlo. avíneĸ, taorsigagssarsiat, atâtaerútunut uvigdlarnernutdlo avâgingningneĸ, ĸatángutigigaluame nulianik nuliarneĸ, oĸimailutat erĸortut, inerítunik sujugdlernik savssáussineĸ pigssarsiatdlo ĸulingánik akilerârneĸ avdlatdlo pivdlugit ilerĸorerĸussat oĸalugiautip tamatuma naggatigai. — 5 Môrsase 19:1-imît 26:19 ilángutdlugo.

Mosesip oĸalugiautaisa pingajuata autdlarĸautigai ilitsersûtit inatsisit ujaragssuarnut agdlangneĸarnigssãnut. pivdluarĸússutit Garizimip ĸáĸânit tordlulautigineĸartásáput perdlorĸússutitdlo Ebalip ĸáĸânit. tauvalo Gûtip perĸússutainut nâlangnermit pivdluarĸússutit igdlua-tungiliúneĸarput perdlorĸússutinut nâlángínerup kingunerisínaussainut. — 5 Môrsase 27:1-imît 28:68 ilángutdlugo.

Mosesip oĸalugiautaisa sisamãne Jehovap Israelíkutdlo akornáne angeruseĸ nutarterneĸarpoĸ. puilassuitsume Gûtip isumagingningnera Mosesip oĸalugtuarerĸigpâ. nâlángíneĸ mianerssorĸússutigineĸarpoĸ, Jehovavdlo nagdligtuinera pingârtíneĸarpoĸ. naggatâtigut inûneĸ toĸulũnît ĸinigagssángortíneĸarput. Israelíkut ’inũssutigisínauvait Jehovamik asangningneĸ, nipânut nâlangneĸ táussumíngalo átavigingningneĸ’. — 5 Môrsase 29:1-imît 30:20 ilángutdlugo.

Mosesip Israelíkut kajumigsârpai tatitusârĸuvdlugit nunamut neriorssûtigissamut iserunik, Jehovap ingerdlaĸatigingmatik. Josuap sujulerssuissúngortíneĸarnera tugdliutdlugo Israelíkut uterĩssusigssât sujuligtûtigineĸarpoĸ. tauvalo Mosesip erinarssordlune Jehova únersiutigâ, Israelíkut ilumũngínigssât perĸutigalugo erĸanagssat sujuligtûtigalugit naggatârutigalugule Gûtip akiniainigssâ ĸularinavêrsitdlugo áipiutdlugo kajumigsârut una: „ĸĩmagtaritse, akimángitsut [inuiaĸatigît] ukorsê ínugtai.“ Mosesip pivdluarĸússutit naggasiutaussut oĸautigai, tauvalo pruvfîtip 120-nik ukiugdlip nuna neriorssûtigissaĸ issigingnârpâ, toĸuvoĸ Jehovamitdlo ilissauvdlune ilivermut sumĩssusia nalussamut. — 5 Môrsase 31:1-imît 34:12 ilángutdlugo.

imaĸarnersiornerup matuma sujulînĩtup anersãkut nererusungnerulersísimásavâtit. kisiánile Môrsasip agdlagaisa tatdlimait atuartitdlugit, aperĸutit pingârtut aperĸutaulersínáuput. aperĸutaulersínaussut ilait sujumut akeriartigik.

Mosesip oĸalugiautâ sujugdleĸ

• 4:15-24 — tamâne inûssaliorĸussáungíneĸ isumaĸarpa inuit ássinginik inimîtitsineĸ ínardlugtuliornerussoĸ?

versine táukunane inûssaliorneĸ erĸúngitsumik gûtisiornerme atortagagssaussunik inerterĸutauvoĸ. kisiánile Israelíkúne avdlat sujunertaralugit ássiliorneĸ inerterĸutáungilaĸ. ássersûtigalugo: ivdlernartûtiliap tupigssiaine igdlerfiuvdlo ivdlernartup matuane kêrupiussaliaĸarpoĸ Gûtip iluarissainik. nalerĸúsángilaĸ ássilîneĸ ássinigdlo inimîtitsineĸ gûtipilugsiornermut atatísavdlugo, kisiánile erĸúngitsumik ugperissarsiornerme piâralune atorneĸarpata aitsât. ássit, ássilíssat ĸalipagkat ĸiperugkatdlo inungnik pinigdlũnît nivtaissut atorsínaussumik erĸumîtsuliatutdlũnît sujunertaĸartut amerdlanertigut bîbilime ajorineĸartaríngitdlat.

Mosesip oĸalugiautaisa áipât

• 6:6-9 — ’Gûtip inatsisai agssangmut ĸilerúsavdlugit’ perĸússut tamána ássersûtáináungitsumik pâsissariaĸarpa?

versine táukunane agdlagsimassut ĸaumut avdlamutdlũnît tavsigsûteĸarneĸ (tássaussut igdlerfêrĸat agdlagsimavfingnik imagdlit) inássutigineĸángilaĸ. oĸautsitdle atugaussut takutitsiarpât ássersûtíkut pâsissariaĸarnertik. (nalerĸiúkit Môrsasip agdlagaisa áipait 13:9; ússatit 7:2, 3.) agdlagsimángilaĸ inássutit sumutdlũnît agdlangneĸarĸãsassut tauvalo inûp timime ilânut ĸilerúsagai matserfingnutdlũnît isâvfingnutdlũnît atatíneĸásassut. Israelíkut Gûtip inássutai tamatigut sianiginiartariaĸarpait, angerdlarsimagaluarunigdlũnît, angalaoraluarunigdlũnît imalũnît igdloĸarfiup isâvfîsa, utorĸaunertat erĸartũssíssutinik suliaringnigtarfîsa, erĸãnĩkaluarunigdlũnît. Gûtip inatsisai ũmámiugissariaĸarpait, ĸitornamingnut ajoĸersûtigissariaĸardlugit suliamíkutdlo (agssagtigutdlusôĸ) takutitsissariaĸardlutik maleruaritik. Jehovap inatsisainik maleruaissûvdlutik inungne tamane ilisimaneĸartariaĸarput, sôrdlulusôĸ ĸauisigut agdlagsimassut. táukunatut Jehovap nalunaiaissue uvdlumíkut Gûtimut nâlagdlutik kivfaujumáput. ũmataisa kajumigsípait Gûtip oĸausia nâlarĸuvdlugo, isúmamingnilo pigalugit ilumôrtut, ilungersornartut, iluartut, asanartut, agssuarnaitsut nersornartutdlo. ĸanoĸ-iliorníkutdlũnît erssersitsiniarput Jehovap perĸússutai tamatigut sianigissaritik. — Filípimiut 4:8; Kulorsamiut 3:23.

• 8:3, 4 — tamána isumaĸáinarpa atissartârtíneĸartuáinartut?

mánanik pigssarsineĸ tupingnartuliauvoĸ atauartoĸ. ãmátaoĸ ukiune 40-ne puilassuitsumĩneráne atissait nungutdlángingmata isigaitdlo putdlángingmata tupingnartuliauvoĸ. píssusigssamisut atissartârtíneĸartáinaraluarpata tupingnartuliaunaviángilaĸ. atissat táukûssut ukiorpagssuarne táukunane atorneĸartuáinarnerat ajornásángilaĸ, mêrĸáme atissait nukardliussunut atortíneĸartarsínaungmata, inersimassutdlo toĸoriarpata avdlat atissait kingornúsínaussarmatigik. puilassuitsume angalaornerata autdlarĸautâne naggatânilo Israelíkut amerdlássusê nikingássuteĸángingmata, atissat autdlarnermingne pigissait ukiut 40-t ingerdlaneráne nãmásáput. — 4 Môrsase 2:32; 26:51.

• 14:21 — Israelíkut „ĸigdlumik“ [„ingmine toĸusimassumik“, NW] nerísángingmata, suna pivdlugo takornartamut najugaĸavigsumut túniúneĸarsínauva, imalũnît nuname avdlamiumut tuniniarneĸarsínauvdlune?

inatsisiliortûnerugame Jehova pisínautitauvoĸ Israelíkuínait aulajangersimassunik kigdlilîvfigísavdlugit. táussuma táuko inuiaussut ivdlernartûtípai. ûmassup ingmine toĸusimassup nerineĸarnigssânut inerterĸut inuiaĸatigît avdlat soĸutigíngilât. ĸigdlup auerneĸarsimángitsup takornartamut najugaĸavigsumut túniúneĸarnigssâ imalũnît nuname avdlamiumut tuniniarneĸarnigssâ nâpertuivdluángitsũngilaĸ, Israelíkúme ingmine toĸusimanera issertorniángilât, tigusissordlo pisissordlũnît píngitsailissaunane iliorpoĸ. taineĸarsínauvortaoĸ Môrsasip agdlagaisa tatdlimáine 14:21-me agdlagsimassup Môrsasip agdlagaisa pingajuine 17:10-me agdlagsimassoĸ, takornartap najugaĸavigsup aungmik nerinigssânut inerterĸutilik, nâpertorâ. takornartaĸ najugaĸavigsoĸ Israelíkúnut ilángútoĸ aungmik nererĸussáungilaĸ, inerterĸutdle tamána takornartamut najugaĸavigsumut Israelíkúnut ilángúsimángitsumut atortũngilaĸ. ímaĸa táussuma ûmassoĸ ingmine toĸusimassoĸ auerneĸarsimángitsoĸ atorfigssaĸartísínauvâ nauk Israelíkûssup ilumôrtup Israelíkúnutdlũnît ilángútup ûmassoĸ táuna mingungnartûtísagâ.

• 17:5-7 — suna pivdlugo piumassarineĸarpa ilisimangnigtut agssait sujugdliuvdlutik toĸutagssautíneĸartumut sãsassut?

Israelime inuit tamarmik erĸortumik gûtisiorneĸ ilungersûtigissariaĸarpât peĸatigîtdlo minguitsûjuarnigssât Jehovavdlo arĸata kángunarsarneĸángínigssâ ilungersûtigísavdlugo. ilisimangnigtut ilungersûtertik takutítariaĸarpât erĸartũssutip nãmagsineĸarnerane sujugdliuvdlutik. (nalerĸiuguk Môrsasip agdlagaisa sisamait 25:6-9; Môrsasip agdlagaisa tatdlimait 13:6-11.) sôruname atausiuvoĸ inuk únerdlûtigalugo nalunaiáisavdlune, avdlauvdluínarpordle inuk táuna pitdlagauvdlune toĸutagssautitaussoĸ toĸúsavdlugo. taimaingmat, ilisimangnigtoĸ nalunaiaitínane erĸarsarĸigsârdluarĸârumásaoĸ, inugdlo ajortûgune aitsât sagdluvdlune nalunaiáisaoĸ, ilisimavdlugo sujugdliúsavdlune angut arnardlũnît toĸúsavdlugo. Jehovap nalunaiaissuisa najorĸutagssat tamáko najorĸutarisínauvait ilagît minguitsûnigssât ilungersûtigalugo ilumôrdlunilo nalunaiainigssaĸ ilungersûtigísavdlugo. ilumúme oĸásagáine tamavta ingmíkut erĸartũssissûneĸ Jehova akissugssauvfigârput. — Matîuse 12:36, 37.

• 22:5 — inerterĸut tamána erĸarsautigalugo, arnap ĸardlingnik atissaĸarnera erĸortuliorneruva?

inatsisip tamatuma sujunertarínguatsiarpâ kinguâgssiûtitigut atornerdloĸatigîtsailinigssaĸ angutitdlo arnatdlo ássigĩngíssutâta erssigungnaingajatsailinigssâ. issíkumíkut atissamíkutdlo angutit angutivigtut íkumassarput arnatdlo arnavigtut íkumassardlutik. Israelíkut ilât iliûseĸarpat ilordlíkut issornaitsutut misigíssuseĸarnermut tamatumúnga akerdliussumik, angutit ingmingnut atoĸatigîngnerat kingunerisínaugaluarpâ. taimaníkut nauk angutit arnatdlo takisûnik atissaĸaraluartut, angutit atissait arnatdlo atissait ássigĩngíssuteĸarput. taimatútaoĸ, uvdlumíkut nunarssûp ilaine angutit arnatdlo ĸardlingnik atissaĸartarput, angutitdle ĸardlê arnatdlo ĸardlê ássigĩngitsunik iluseĸartarput. agdlagsimavfiup tamatuma pingârtortânut akerdliunaviángilaĸ arnaĸ kristumio ilâtigut ĸardlingnik atissaĸartásagpat, sôrdlo igdlume naussorigsaissoĸarfingmilũnît suligângame. nunanilo íssigtune arnat ĸardlingnik atissaĸarumasínáuput, tássanimiut ilerĸoriguníko pissariaĸartíkuníkulo. bîbilime sujúnersûteĸarpoĸ arnat „ássuásassut ánorássanik igpingnaitsunik igtôrajugdlutik pîtaiuitdlutigdlo“. — 1 Timûtiuse 2:9, 10.

• 24:6 — aserorterivît aserorterutdlũnît ĸagdleĸ sagdlunavêrutitut tigúsagáine ĸanoĸ inûnermik tigusinertut ísínauva?

uvdlut tamaisa igfiortarput akulikitsumigdlo karrinik aserorterissariaĸartarput ĸajûssángortitdlugit. taimáitumik aserorteriveĸaráine aitsât ilaĸutarît uvdlut tamaisa nerisínaussarput. tauva nãkingnigtumik Gûtip inatsisaisa inerterĸutigât aserorterivît aserorterutivdlũnît ĸagdliup tiguagaunigssât. táukua ardlãnik tiguainerup kingunerísagaluarpâ ilaĸutarît uvdlormut nerissagssáinik arsârneĸarnigssât naligísagaluardlugulo inûnermik inũssúmigdlũnît tigusineĸ.

oĸalugiautit naggatât, erinarssût pivdluarĸússutdlo

• 32:39 — ĸanoĸ oĸartoĸarsínauva Jehovap sanâne gûteĸángitsoĸ Juánase 1:1-ime (NW) agdlagsimangmat „oĸauserdlo Gûtimĩpoĸ, oĸauserdlo gûtiuvoĸ“?

agdlagsimavfît mardluk táuko ássigĩngitdluínartut pivait. Môrsasip agdlagaisa tatdlimáine 32:39-me ersserĸigsarneĸarpoĸ gûtipiluit Gûte ilumôrtoĸ, Jehova, ánagtitsinerine peĸatigíngíkât. patdlorfigingnigtitik ajunârtailisínáungilait, gûtitdlo taimáitut Jehova ĸanoĸ ilioraluarmatdlũnît peĸatigíngilât. „oĸauseĸ“ nauk gûtiugaluardlune imalũnît píssauniliugaluardlune, Jehova agssortorniángilâ ingiarniarnagulũnît, gûtipiluíme taimailiortûngmata. — 5 Môrsase 32:12, 37, 38.

• 33:1-29 — suna pivdlugo Simeon pivdluarĸussinerme uvane taineĸángila?

Simeon Levilo nãkigtaitsuliornerme suleĸatigîgsimáput, naugdlo Israelime avguagarsiaĸartíneĸaraluardlutik, avguagarsiait nagguveĸatigît avdlat avguagarsiâtut íngitdlat. Levíkut igdloĸarfingnik 48-nik nuname tamane tamânĩtunik avguaivfigineĸarput, Simeoníkutdlo avguagarsiât Judákut nunâta iluanĩpoĸ. (1 Môrsase 34:13-31; 49:5-7; Jôrsua 19:9; 21:41, 42) tauva Mosesip Juda erĸartoramiuk, nalúngitdluínarpâ Símeonip avguagarsiagssâ ilángúneĸartoĸ. ãmátaoĸ, Simeoníkut nagguveĸatigît tamanik pivdluarĸussinerme pivdluarĸussáuput: „pivdluarputit, Israîle-â, kina iligtut ípa? inuiaussuse [Jehovákut] ánagtuse.“ — 5 Môrsase 33:29.

kivfanut ilumôrtunut soraiuitsumik ikiûtaussut

Môrsasip agdlagaisa tatdlimait Jehovap kivfainut soraiuitsumik ikiûtáuput, angingârtumigdlo ilíniutigisínauvavut. sôrdlo: Kana’animut isânermingne únersũssutit agdlagkane ukunane agdlagsimassut Josuap maleruarĸigsârpai. táussumatut uvagut Gûtip únersũssinere pitseriartumik malingniásavavut. (5 Môrsase 20:15-18; 21:23; Jôrsua 8:24-29) Satanimut agssortuivdluarnermine Jesus Kristusip Môrsasip agdlagaisa tatdlimait íssuartarpai. Jesusitut akuerârput Jehovap oĸausê inûp inũssutigissariaĸarai, Gûte misiligtariaĸángíkigput táunalo kisiat ivdlernartumik kivfartũtariaĸarigput. — Matîuse 4:1-11; 5 Môrsase 5:9; 6:13, 16; 8:3.

agdlagkane ukunane Jehova tássautíneĸarpoĸ Gûte túniúsimavdluínarnermik piumassaĸartoĸ. (5 Môrsase 4:24; 6:15) agdlagsimavortaoĸ: „[Jehova] Gûtit asásavat ũmatigkut ilũngardlutit tarnigkutdlo ilũngardlutit nukingnigdlo tamanik.“ (5 Môrsase 6:5) naitsumik oĸautigalugo, Môrsasip agdlagaisa tatdlimaisa oĸaorĸigsârpâtigut Jehova ilumôrtumik kivfartûterĸuvdlugo. taimáitumik ivdlernartumik kivfartũtigo ũmatíkut kajumigdluta. (wD 15/10 84)