„Testamentitoqaq“ imaluunniit „Allakkat Hebriiarisuut“?
ULLUMIKKUT kristumiuunerartut akornanni taaguutit „Testamentitoqaq“ aamma „Testamentitaaq“ Biibilip hebriiarisoortaanut/aramiiarisoortaanut aamma griikerisoortaanut tunngatillugit atorneqarajupput. Soorli oqaaseq „testamente“ atorneqarpa? Taaguutit taakkua Biibilimik tunngaveqarpat? Aamma suut pissutigalugit Jehovap Nalunaajaasuisa atuagassiaatiminni taaguutit tamakku atornaveersaartarpaat?
Oqaaseq „testamente“ Korintumiunut agdlagkat áipait 3:14-imi illersuutissaqarsorinarpoq, taamaattorli nutsikkani qanganisaanerusuniinnaq. Soorlu King James-nutsikkami Martin Lutherillu nutsigaqqaataani Septembertestament-imi 1522-meersumi. Lutherip nutsigaa oqaatsinut allanut nutsikkani oqaatsinik atuinermut sunniuteqarsimavoq — aamma kalaallisuumi nutsikkami atortussaatitaasumi 1930-kkunneersumi. Nutsikkami tassani versi tamanna ima nipeqarpoq: ’Taakkuami isumaat manngertitaapput; ullumimummi allaat testamentitoqqap atuarneqarnerani taalutaq tamanna peerneqarnani ataannarpoq Kristusimi atorunnaassagami.’
Apustililli tassani pisai tassaappat Biibilip atuagartai 39-t ’Testamentitoqaq’-tut ilisimaneqalersimasut? Griikerit oqaasiat tassani ’testamentimik’ nutserneqarsimasoq tassa diathēʹkē. Atuakkiami tyskisuumi akuersugaasumi Theologische Realenzyklopädie-mi oqaatigineqarpoq Korintumiunut agdlagkat áipait 3:14-imi ’diathēʹkē-toqqamik atuaaneq’ eqqartorneqarmat pineqartoq tassaasoq kinguninnguagut oqaatigineqartoq ’Mosesip allagaanik atuaaneq’. Taamaattumik atuakkia mi tamatumani isuma inerneqartoq tassa ’diathēʹkē-toqaq’ tassaasimassasoq Mosesip inatsisai, annerpaamilluunniit Pentateuken. Taaguummi tamatumani pineqanngilluinnarpoq Biibilip ilaa kristumiussutsip siornaneersoq tamaat.
Apustilip tassani kisiisa pivai Allakkat Hebriiarisuut, tassa Inatsisit tunngavigalugit angeruseq, Mosesip Pentateukenimi (Mosesip allagaani tallimaasuni) allassimasai; Biibilip hebriiarisoortai aramiiarisoortaalu ataatsitut eqqartunngilai. Aamma isumaginngilaa kristumiut allagaataat isumassarsiarititaasut ukiuni hundredelinni siullerneersut ataatsimut taaneqassasut „testamentitaaq“; taaguut tamanna Biibilimi nassaassaanngilluinnarpoq.
Malugisariaqarpoq oqaaseq griikerisooq diathēʹkē Paulusip tassani atugaa isumaqavimmat „angeruseq“. (Takuuk Ny Verden-Oversættelsen af De Hellige Skrifter-imi atuaqqissaarummi ’Tillæg 7E’, quppernermi 1585-imi; Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Peqatigiiffiata 1993-imi naqitigaani.) Taamaattumik Biibilimik nutsikkani nutaanerusuni atorneqarpoq oqariaaseq „angerusitoqaq“, ’testamentitoqqamut’ taarsiullugu. Danmarkimi 1907-imi nutsikkami Korintumiunut agdlagkat áipait 3:14-imi oqaaseq „Testamente“ atorneqarunnaarluni „Angeruseq“ atorneqalerpoq.
Tamatumunnga atatillugu atuagassiami“National Catholic Reporter“-imi ima allassimasoqarpoq: „Oqariaaseq ’Testamentitoqaq’ sumik pingaannginnerusumik, pisoqalisimasumik, pinngitsoorani eqqaasitsisarpoq.“ Biibilili katitigaavoq tamarmiusoq, ilaanillu sumilluunniit ’pisoqalisimasoqanngilaq’. Biibilip oqariartuutaa atuagartaanit hebriiarisuujusunit atuagartai kingulliit griikerisuut tikivillugit ataqatigiiuvoq ataasiusoq. (Rûmamiut 15:4; 2 Timûtiuse 3:16, 17) Tassa taaguutit taakku, ilimagisanit eqqunngitsunit aallaaveqartut, atunnginnissaannut pissutissaqarluarpugut; taaguutit eqqornerusut atorumaneruvavut, tassaasut „Allakkat Hebriiarisuut“ aamma „Kristumiut Allagaataat Griikerisuut“. (wD 1/3 95)