Aliasukkaluarluta neriugisaqarpugut
’Naloqqunngilassili, qatanngutivut ukorsii, sinippaartut pillugit, ikkutut neriugisaqanngitsutut aliasoqqunasi.’ — 1 TÁSALÛNÍKAMIUT 4:13.
1. Inuiaat tamarmik suna misigisarpaat?
ASASANNIK toqukkut annaasaqarsimavit? Qanorluunniit utoqqaassuseqaraluarluta amerlanersatta eqqarliminnik ikinngutiminnilluunniit toqusoorneq misilissimavaat. Immaqa aanat aatalluunniit, angajoqqaavit ilaat, aappat imaluunniit meeqqat annaasimavat. Utoqqalineq, nappaateqarneq ajutoortoqarnerlu toqusoornermut pissutaasarput. Pinerluttuliornerup, nakuusernerup sorsunnerullu naalliungaarneq aliasunnerlu allisittarpaat. Ukiut tamaasa silarsuaq tamakkerlugu inuit 50 millionit missaat toqusarput. 1993-imi ullormut agguaqatigiissillugit toqusut 140.250-iupput. Toqup ikinngutigiit ilaqutariillu eqqortarpai, annaasaqarnermillu misigissuseq sakkortuvoq.
2. Meeqqanik toqusoorneq sooq pissusissamisuunngila?
2 Aappariit USA-mi Californiamiittut biilimik ajunaarnikkut siunertaqanngitsukkut tassanngaannartumik paniminnik naartusumik annaasaqartut misigeqatigisinnaannginnerpavut? Tassanngaannaq panituartik meerassaalu erngutaqqaatissartik annaavaat. Ajunaartup uiata nuliani qitornassanilu siulleq annaavai. Angajoqqaat meeqqaminnik, inuusuttunik inersimasunilluunniit, annaasaqarnerat pissusissamisuunngilaq. Angajoqqaat suli inuutillugit meeqqat toqusoorpata pissusissamisuunngilaq. Tamatta inuuneq nuannaraarput. Taamaattumik toqu ilumut tassaavoq akeraq. — 1 Korintumiut 15:26.
Toqu inuiannut naalagaalerpoq
3. Abel toqummat Adam Evalu qanoq misigisimassappat?
3 Ukiuni 6000-ini ajortip toqullu kunngitut inuiaat naalakkersorsimavaat angajoqqaatta siulliit Adamikkut pikitsitsisimaneraniilli. (Rûmamiut 5:14; 6:12, 23) Biibilimi eqqartorneqanngilaq taakkua ernermik Abelip qatanngumminit Kainimit toqutaanera qanoq qisuariarfigigaat. Sakkortuumilli misigisimassaqaat. Maanna inuit toqusussanngornerat takusinnaalerpaat namminneq ernertik toqusoq takugamikku. Namminneq pikitsitsisimanermik piumasamillu iliorsinnaassutsip atornerlugaanerata kingunipilui takuaat. Guutimit mianersoqquneqaraluarluni Kainip inuianni siulliulluni qatanngunni toquppaa. Paasivarput Evap Abelip toqunera aliasuutigingaarsimagaa, Setimimmi ernertaarluni ima oqarami: „Abelip Kainip toqutaata taartissaanik Guutip ernertaartippaanga.“ — 1 Moses 4:3-8, 25.
4. Tarneq toqusuitsoq pillugu eqqunngitsumik ajoqersuut sooq Abelip toqunerani tuppallersaataasinnaasimanngila?
4 Siuaasatta siulliit paasivaattaaq Guutip imminnut eqqartuussinerata piviussusia — pikitsitsisimallutik naalanngikkunik ’toqussallutik’. Satan sallusimavoq, taamaattorli tarnermik toqusuitsumik upperisapalaaq suli ineriartortinneqarsimagunanngimmat tamanna eqqunngitsumik tuppallersaatigisinnaanngilaat. Guutip Adam oqarfigisimavaa: ’Issumut utissaatit, tassannga pigavit. Issumimmi pivutit, issunngussaatillu.’ Siunissami tarnertut toqusuitsutut qilammi, anniarfimmi allamiluunniit inuunissaq eqqaaneqanngilaq. (1 Moses 2:17; 3:4, 5, 19) Tarniullutik inuusut ajortuliorsimagamik naggataatigut toqujumaarput suujunnaarlutillu. Kunngi Salomon isumassarsisitaalluni ima allappoq: „Uumassuseqartummi nalunngilaat toqusussaagamik, toqungasulli sunnguamilluunniit ilisimasaqanngillat. Pissarsiassaqanngillat, taakkuninnga eqqaamannittoqanngilaq. Asanninnerigaluat uumissuinerigaluallu sinnganerigaluallu qangarsuarli piujunnaareersimapput. Nunarsuarmi pisartut peqataaffigeqqinngisaannassavaat.“ — Nalunaajaasup oqaasii 9:5, 6.
5. Toqusimasunut sumik ilumoortumik neriuutissaqarpa?
5 Ila, oqaatsit tamakku ilumoormata! Kia siuaasani ukiut 200-t 300-lluunniit matuma siornatigut inuusimasut eqqaamavai? Amerlanertigut allaat ilerri ilisimaneqanngillat sumiginnarneqarlutilluunniit. Imali paasisariaqarpa asasatsinnut toqusimasunut neriuutissaqanngitsoq? Naamerluinnaq. Martap qatanngunni toqusoq Lazarus pillugu Jesus ima oqarfigaa: ’Nalunngikkaluarpara ullut naggatissaanni makiffissami makikkumaartoq.’ (Juánase 11:24) Hebriiarit upperisimavaat Guutip siunissami toqusut makitissagai. Kisianni asasaminnik annaasaqarnertik pinaveersaartinneq ajorpaat. — Job 14:13.
Angutit arnallu aalajaatsut aliasuttut
6, 7. Abrahamip Jakobillu toqusoqarneq qanoq qisuariarfigaat?
6 Ukiut 4000-ingajaat matuma siornatigut Abrahamip nulia Sara toqummat, „Abrahamip Sara upikkiartorpaa“. Guutimut kiffaasup aalajaatsup taassuma nuliaminik asasaminik ilumoortumik annaasaqarnermini misigissutsini takutippai. Naak angutaagaluarluni sapiitsoq iliuuseqarluarsinnaasorlu, aliasunnini qialluni ersersissallugu kanngusuutiginngilaa. — 1 Moses 14:11-16; 23:1, 2.
7 Jakob assingusumik misigissuseqarpoq. Salluffigineqarluni ernini Josef uumasumit qaasuttumit toqutaasorileramiuk, qanoq qisuariarpa? 1 Moses 37:34-36-imi ima atuarpugut: „Jaakup atisani alittorpai aliasuutinillu atisilluni, ullorpassuillu ernini upippaa. Naallu ernermi panimmilu tamarmik tuppallersarniaraluaraanni tuppallersaqqunngilaq ima oqarami: ’Atisakka aliasuutit atisaralugit ernera ornikkumaarpara samunga toqusut inaannut.’ Erninilu upputigaa.“ Aap, asasamik toqusoornermi aliasunneq pissusissamisoorpoq.
8. Taamanikkut hebriiarit aliasunnertik qanoq ersersikkajuppaat?
8 Immaqa ullumikkut ileqqorisat eqqarsaatigalugit ilaat isumaqassapput Jakob ingasattajaartumik pissusilersorsimasoq. Taannali piffissami kulturimilu allami inuusimavoq. Aliasunnermik ersersitseriaasia — aliasuutinik atisaqarnikkut — Biibilimi pisumi tamatumani siullerpaamik eqqartorneqarpoq. Allakkalli Hebriiarisuut naapertorlugit aliasunneq aamma nipituumik uppusernikkut, upputiliornikkut arsanilu issianikkut ersersinneqartarsimavoq. Ersarippoq hebriiarit taamanikkut aliasunnerminnik ersersitsinissaminnut annilaangassutissaqanngitsut.a — Hesekiel 27:30-32; Amos 8:10.
Jesusip nalaani aliasunneq
9, 10. (a) Lazarusip toqunera Jesusip qanoq qisuariarfigaa? (b) Jesusip qisuariarnera taassuma inuttut qanoq ittuussusianik sumik takutitsiva?
9 Taavami Jesusip ajoqersugai siulliit? Assersuutigalugu Lazarus toqummat, qatanngutaasa Martap Mariallu qiallutik aliasuutigaat. Jesus inuk naammalluinnartoq tamatumani qanoq qisuariarpa? Johannes ima oqaluttuarpoq: ’Maria taava Jesusip najugaanut pigami takulerlugulu isigaasa saannut pallorpoq oqarfigalugulu: „Naalagaq, tamaaniissimaguit qatanngutiga toqunngeqqajaqaaq.“ Jesusilli qiasoq aggeqataalu juutit qiasut takugamigit anersaamigut ajuallappoq aliatsallunilu, oqarporlu: „Sumut ilivisiuk?“ Akivaat: „Naalagaq takujartussagit.“ Jesus qullililerpoq.’ — Juánase 11:32-35.
10 ’Jesus qullililerpoq.’ Oqaatsit taakkua takutippaat Jesusip inuttut qanoq ittuussusia, misiginneqataanera misigissuseqarneralu. Makinnissamik neriuut nalunngilluaraluarlugu Jesus qiavoq. Oqaluttuaq ima nangippoq: ’Juutit taava oqarput: „Ata asangaaraluaramiuk.“’ Aap, inuk naammalluinnartoq Jesus ikinngumminik asasaminik annaasaqarnermini qiammat, ullumikkut angut arnarluunniit aliasulluni qiaguni kanngusuttariaqanngilaq. — Juánase 11:36.
Toqusunut sumik neriuutissaqarpa?
11. (a) Aliasuttut Biibilimi oqaluttuarineqartut qanoq ilinniutigisinnaavavut? (b) Sooq neriuutissaqanngitsutut aliasuttariaqanngilagut?
11 Biibilimi oqaluttuat tamakku sumik ilinniutigisinnaavavut? Aliasunneq pissusissamisoorpoq aliasunnerpullu takutissallugu kanngusuutigisariaqanngilarput. Naak makinnissamik neriuuteqaraluartoq asasamik toqusoorneq annaasaqartutut misiginermik nassataqartarpoq. Ukiorpassuarni ikinngutigiinneq suleqatigiinnerlu tassanngaannartumik alianartumillu naavoq. Neriuutissaqanngitsutulli imaluunniit eqqunngitsumik neriugisaqartutut aliasuuttariaqanngilagut. (1 Tásalûníkamiut 4:13) Aammalu ajoqersuutinit eqqunngitsunit, soorlu tarnermik toqusuitsumik imaluunniit toqup kingornatigut inunngoqqinnermik ajoqersuutinit tammartitaanngilagut. Nalunngilarput Jehova ’qilassanik nutaanik nunassamillu nutaamik iluarsuseqarfissanik’ neriorsuisimasoq. (2 Pîtruse 3:13) Guutip ’qulliit tamaasa [isitsinnit] aallarterumaarpai, toqulu peqarunnaassavoq, aliasuttoqarunnaarlunilu nilliasoqarunnaarlunilu anniartoqarunnaassavoq, siulliit peermata.’ — sarĸúmersitat 21:4.
12. Paulusip qanoq takutippaa makinissamik upperisaqarluni?
12 Toqusimasunut sumik neriuutissaqarpa?b Allattoq kristumiu Paulus tuppallersarniarluta isumassarsisitaalluni ima allassimavoq: ’Qinngarsuisut suujunnaarsitassat nunngutissaat tassa toqu.’ (1 Korintumiut 15:26) Qanoq ililluni Paulusip tamanna qulakkeersinnaava? Toqusunit makissimasumit, Jesus Kristusimit, allamik isumataartinneqarluni ajoqersorneqarsimagami. (apustilit suliait 9:3-19) Taamaattumik Paulus ima allassimavoq: ’Toqumi inukkut [Adamikkut] pinngormat aammattaaq toqusut makiffissaat inukkut [Kristusikkut] pinngorpoq. Soorlumi Adamimi tamarmik toqusut, taama Kristusimi tamarmik uummartitaassapput.’ — 1 Korintumiut 15:21, 22.
13. Lazarusip makitinneqarneranik takunnittut qanoq qisuariarpat?
13 Jesusip ajoqersuutaasa tuppallersarlutalu siunissamik neriuuteqalersittarpaatigut. Assersuutigalugu Lazarus toqummat qanoq iliorpa? Lazarusip ilerranukarpoq ulluni sisamani toqungareersimasumut. Tassaniitilluni qinuvoq, ’nillingaarlunilu torlorpoq: „Lazarusi-aa, aniit!“ Taava toqusoq anivoq nissumigut tallimigullu toqunngatsiminik nimersimalluni, kiinnamigullu ulimmik ulissimalluni. Jesusip oqarfigai: „Nermussaajarsiuk pisullilu.“’ Takorloorsinnaaviuk Martap Mariallu qanoq tupaallatsigisimassanerat nuannaangaarnerallu? Ila, sanilit tupinnartuliaq tamanna takullugu tupigusussimassaqaat! Soorunamilu tamatuminnga takunnittut amerlasuut Jesusimut uppertunngorput. Upperisarsiornikkulli akeraasut ’isumalioqatigiipput toqukkumallugu’. — Juánase 11:41-53.
14. Lazarusip makititaanera sumut nalunaaqutaava?
14 Makititsineq tamanna puiuikkiunnartoq Jesusip takunnittorpassuit isigitillugit naammassisimavaa. Siunissami makinnissamut siornatigut siulittuutigisimasaanut nalunaaqutaavoq. Ima oqarsimavoq: ’Tamanna tupigusuutigissanngilarsi, ullut nalliukkumaarmata, taava iliverniittut tamarmik taassuma nipaa tusarumaarpaat; anillutillu makissapput, ajunngitsuliorsimasut inuunermut pisussaallutik, ajortuliorsimasulli eqqartuussivimmut pisussaallutik.’ — Juánase 5:28, 29.
15. Saulusip Ananiasillu qanoq ilisimavaat Jesus makissimasoq?
15 Soorlu eqqaaneqareersoq apustili Paulus makinnissamik upperisaqarpoq. Suna tunngavigalugu upperaa? Siornatigut Saulusitut, kristumiunik malersuisutut, tusaamasaanerlussimavoq. Uppertut tusaamallugulu ersigaat. Tassami, kristumiu Stefanus ujaqqanik milloorneqarluni toqutaammat taassuma akuerisimannginnerpaa? (apustilit suliait 8:1; 9:1, 2, 26) Kisianni Saulus Damaskusiliartillugu Kristusip makissimasup sianissuseqalersippaa utaqqiisaannaasumik tappiillisillugu. Saulusip nipi ima oqartoq tusarpaa: ’„Sauli-aa, Sauli-aa, sooq qinugaanga?“ Oqarporlu: „Kinaavit, naalagaq?“ Akivaali: „Jesusiuvunga qinugisat.“’ Kingorna Kristusip makissimasup Ananias Damaskusimi inuusoq peqquaa Saulus illumut maanna qinulluni isersimaffigisaanut orneqqullugu takunnileqqullugulu. Taamaalillutik Saulus Ananiasilu tamarmik pissutissaqarluarput makinnissaq upperissallugu. — apustilit suliait 9:4, 5, 10-12.
16, 17. (a) Qanoq ililluta nalunngilarput Paulus griikeritut Guutimik nalusutut toqusuitsumik tarneqarneranik upperisaqanngitsoq? (b) Neriuut qularnaatsoq suna Biibilimi nassaassaava? (Eprîarit 6:17-20)
16 Malugeriaruk Saulus, kingorna apustilitut Paulusitut ilisimaneqalersoq, kristumiutut malersorneqartutut nunap naalagaanut Feliximut pisinneqarami qanoq akisoq. apustilit suliait 24:15-imi allassimavoq: ’Guuti neriuffigaara . . . toqusut makikkumaarmata, iluartullu iluaatsullu.’ Ersarippoq Paulusip Griikerit Guutimik nalusut tarnip toqusuitsup toqup kingorna uneriffimmi inooqqinnissaanik isumaat upperinngikkaa. Makinnissaq upperalugulu ajoqersuutigisarpaa. Tamanna isumaqarpoq ilaat anersaatut qilammi Kristus ilagalugu inuujumaartut allallu amerlanersaat nunarsuarmi naammalluinnartumi inuujumaartut. — Lúkarse 23:43; 1 Korintumiut 15:20-22, 53, 54; sarĸúmersitat 7:4, 9, 17; 14:1, 3.
17 Biibilip tutsuiginartumik neriugisaqartippaatigut amerlasuut toqukkut annaasimasamik takoqqinnissaannik. Tamanna pissaaq pissutsit allaanerusut atuunneranni, nunarsuarmi maani toqusimasut makititaappata. — 2 Pîtruse 3:13; sarĸúmersitat 21:1-4.
Aliasuttunut ikiuutissaq atoriaannaasoq
18. (a) Ataatsimeersuarnerni „Guutimik mianerinninneq“-mik qulequtalinni ikiuut iluaqutaasoq suna saqqummersinneqarpa? (Ungaluusigaq takuuk.) (b) Apeqqutit suut maanna akineqartariaqarpat?
18 Maannakkut eqqaamasaqarlutalu aliasuttarpugut. Piffissaq aliasuffiusartoq misilinneqarfiusorlu inuuffigisarput qanoq ililluta naammagalugu atorsinnaavarput? Allat qanoq ilillutik aliasuttut ikiorsinnaavaat? Aamma oqaluussinermi inuit ilumoorniartut neriuutissaqanngitsut aliasuttullu naammattuukkavut qanoq ikiorsinnaavavut? Biibilimilu asasavut toqusimasut eqqarsaatigalugit sumik tuppallersaatissaqarpa? Ilanngutassiami tulliuttumi tamakkununnga tunngasunik siunnersuuteqarpoq. (wE 1/6 95)
[Quppernerup ataani ilanngussaq]
a Biibilip nalaani aliasunnermut tunngatillugu ileqqorisat pillugit amerlanerusunik paasissutissarsiniarlutit takuuk Hjælp til forståelse af Bibelen, (Vagttårnip Peqatigiiffianit naqiterneqartoq) qupperneq 1204.
b Makinnissamik neriuutissaq pillugu amerlanerusunik paasissutissarsiniarlutit takuuk Hjælp til forståelse af Bibelen, quppernerit 981-987.
Akisinnaavigit?
□ Sooq oqarsinnaavugut toqu akeraasoq?
□ Biibilip nalaani Guutip kiffaasa aliasunnertik qanoq ersersittarpaat?
□ Asasatsinnut toqusimasunut sumik neriuutissaqarpa?
□ Sooq Paulus makinissaq upperissallugu pissutissaqarluarpa?
[Qupp. 8, 9-mi ungalusaq]
Aliasuttunut ikiuutissaq atoriaannaasoq
1994-imi 1995-imilu ataatsimeersuarnerni „Guutimik mianerinninneq“-mik qulequtalinni Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Peqatigiiffiata atuagassiaaraq nutaaq, Asasamik toqusoqaraangat . . . saqqummersippaa. Naqitikkap kajumissinartup tamatuma inuit inuiaqatigiinnit tamaneersut tuppallersarneqarnissaat siunertaraa. Immaqa paasereersimavat atuagassiaaqqap toqu toqungasullu qanoq pissuseqarnerat pillugu nassuiaaneq paasiuminartoq Biibilimi nassaarineqarsinnaasoq saqqummersikkaa. Aammalu Guutip Jesus Kristus aqqutigalugu nunarsuarmi minguiagaasumi paratiisiusumi inuunissamut makinnissamik neriorsuutaa pingaartinneqarpoq. Aliasuttut ilumut tuppallersarneqarsinnaapput. Taamaattumik kristumiut kiffartuussineranni iluaqutaassaaq soqutiginnilersitsillunilu Biibilimillu atuaqqissaaqatigiinnernik amerlanerusunik kinguneqarluni. Immikkoortut naaneranni ungaluuserneqarsimasuni atuaqqissaarnermut apeqqutissaqarpoq, aliasuttut paasisaqarusuttut ilagalugit sammineqartut uteqqinneqarsinnaaqqullugit.
[Qupp. 8-mi assiliartaq]
Lazarus toqusimammat Jesus qullililerpoq
[Qupp. 9-mi assiliartaq]
Jesusip Lazarus toqusunit makitippaa
[Qupp. 7-mi suminngaanneernera]
Aliasunneq siulleq, W. Bouguereaumit, Pinngortitsinermik isiginnaaqassiaq-imit, 1914