Sooq sallusuissut ujarneqartariaqarpa?

UPPERISARSIORTUT amerlasuut oqartarput sallusuissut pigalugu allanullu neqeroorutigisarlugu. Kisianni neqeroorutigisartagaasa ilagaat ’ilumoortortarpassuit’ assigiinngitsut. Tamatuma uppernarsaatiginerpaa suut tamarmik assigiinngitsumik isigineqarsinnaasut sallusuissutivik nassaassaangitsoq? Naamik.

Atuakkiamini The Art of Thinking-imi (Eqqarsarsinnaanerup pissusivia) professorip V. R. Ruggierop tupigusuutigalugu eqqaavaa inuit silassorissusillit ilaannikkut oqartartut sallusuissut assigiinngitsumik isigineqarsinnaasoq. Ima isummerpoq: „Tamarmik immikkut aalajangersinnaagaluarpata suna sallusuissutaasoq, taava kialuunniit isumaa allat isumaannit eqqortuunerusinnaanngilaq. Suut tamarmik naligiissagaluarput. Isummallu tamarmik naligiikkaluarpata suna siunertaralugu sunik misissuisoqartariaqassava? Sooq itsarnisarsiortut apeqqutissatik akiniarlugit misissuissappat? Sooq misissorneqassava Kangia Qiterlermi suut isumaqatigiinngissutinut pissutaanersut? Sooq kræftimut katsorsaammik ujarlertoqartariaqarpa? Sooq avataarsuaq misissorneqassava? Misissuinerit tamakku tamarmik pingaaruteqarput aatsaat akissutit ilaat aalajangersimasut allanit ilumoorneruppata, tassa sallusuissut inuit assigiinngitsunik isumaannit immikkoortuuppat.“

Imaappoq, ilumoorluni isumaqartoqanngilaq sallusuissut nassaassaanngitsoq. Pinngortitarsuarmi inatsisit eqqarsaatigalugit, soorlu nakorsaanermik, matematikkimik fysikkimillu ilisimatussutsikkut paasissutissat, allaat relativismimik aalajangiusimannilluinnartup akuerisariaqarpaa ilumoortortaqartoq. Kina timmisartumut ilaarusussinnaava qulakkeerluarsimanngikkuniuk timmisartornermut tunngasutigut ilisimasat ilumoortut? Ilumoortoqarpoq uppernarsarneqarsinnaasunik; sumi tamaani nassaassaapput, qularuteqaratalu tamakku inuunitsinnut aalajangiisuutittarpavut.

Suut tamarmik assigiinngitsumik isigineqarsinnaanerannik isumaqarnerup kinguneri

Pingaartumik ileqqussanut tunngasutigut eqqarsariaatsip tamatuma eqqunnginnera ersarippoq, tamakkunatigummi kingunipiloqarsimaqaaq. The Encyclopedia Americana-mi ima allassimavoq: „Qularineqangaarsimavoq inuit ilisarsineq imaluunniit sallusuissut pigisinnaaneraat . . . Taamaattorli ersarippoq sallusuissut ilisarsinerlu anguniagassatut iluaqutaanngitsutut inornartutulluunniit isigineqaraangata innuttaaqatigiit ajortunngoriartortartut.“

Immaqa ajortunngoriartorneq tamanna malugisimassavat. Assersuutigalugu, Biibilip ileqqulersuutai, tassa kinguaassiuutitigut kanngunartuliorneq eqqunngitsuliornerusoq, ullumikkut qaqutigoortumik ilumoortutut isigineqartarpoq. Ullumikkut inuppassuit isumaqartarput pissutsit naapertorlugit ileqqussaasunik aalajangersinnaallutik. Isumaqartoqarsinnaanerpa eqqarsariaaseq tamanna innuttaaqatigiit ajortunngoriartorsimanerannik kinguneqarsimanngitsoq? Silarsuaq tamakkerlugu kinguaassiuutitigut nappaalanersuit, avinnerit inuusuttuaqqallu naartulertarnerat amerlasuut tamatumunnga ersiutaapput.

Sallusuissut sunaava?

Relativismep ’erngi’ isortut qimallugit maanna sallusuissutip ’ernga’ Biibilimi allaatigineqartoq misissoriartigu. (Juánase 4:14; sarĸúmersitat 22:17) ’Sallusuissut’ Biibilimi allaatigineqartoq tassaanngilaq eqqarsaat tigussaanngitsoq filosoffit oqallissutigisartagaat.

Jesus oqarami inuunermi siunertarigaa sallusuissutip nalunaajaassutiginissaa, juutit ukiuni hundredelippassuarni erlinnartitaat eqqartorpaa. Allakkani illernartuni atuarsimasaanni ’sallusuissut’-mik taaneqartoq eqqarsaatersuutaannaanani piviusuuvoq. Biibilimi oqaaseq ’sallusuissut’ oqaatsimit hebriiarisuumit „’æmæth’“-imit nutserneqarsimavoq, isumaqarlunilu ’aalajaatsoq, allanngujuitsoq’ pingaartumillu ’tatiginartoq’.

Juutit sallusuissut taama isumaqarfigissallugu pissutissaqarluarsimapput. Guutertik Jehova ’Guuti ilumoortoq’-mik taasarpaat. (tugsiautit 31:6, nutsigaq pisoqaq) Taamaaliortarput Jehova oqaaserisimasaminik iliortuaannarmat. Neriorsuutini eqquutittarpai. Siulittuutit taassumannga isumassarsiarititaasut pinngitsooratik eqquuttarput. Eqqartuussutai naammassineqartarput. Israelikkut millionilikkuutaat piviusunik tamakkuninnga takunnittuusimapput. Biibilimik allattut isumassarsisitaasut tamakku oqaluttuarisaanermut tunngatillugu ilumut pisimasutut allattortarsimavaat. Atuakkanit allanit illernarsorisanit allaanerulluinnarluni Biibili oqaluttualiaannarnik tunngaveqanngilaq. Oqaluttuarisaanermut, itsarnisarsiornermut, ilisimatussutsimut aammalu innuttaaqatigiinnik ilisimassutsimut tunngasunik piviusunik uppernarsaatigineqarsinnaasunik tunngaveqarluarpoq. Tupinnanngilaq tussiaasiortoq Jehova pillugu ima allassimammat: „Inatsisitit sallusuissutaapput. . . . peqqussutitit tamarmik sallusuissutaapput. . . . Oqaatsivit isumaviat tassa sallusuissut“! — Tussiaat 119:142, 151, 160.

Jesus Kristusip tussiaasiortup oqaasii issuarpai Jehova qinnuigalugu ima oqarami: ’Oqaatsisit sallusuissutaapput.’ (Juánase 17:17) Jesusip nalunngilaa Ataatami oqaaserisimasai tamarmik ilumoorluinnarlutillu tutsuiginartut. Jesus namminertaaq ’sallusuissummik ilumioqangaarpoq’. (Juánase 1:14) Malittaasalu takunnittuullutik nalunngilaat Jesusip oqaaserisimasai tamarmik tatiginarluinnarlutik sallusuissutaasut, tamatumalu kingornagut atuartussanut allattarlugit.a

Jesusip Pilatusimut eqqartoramiuk nunarsuarmut pisimalluni sallusuissut oqaluutiginiarlugu sallusuissut aalajangersimasoq eqqarsaatigaa. Jesus taama oqarpoq Pilatusip ima aperisimammani: ’Aarimmi, kunngiuvutit, ilaa?’ (Juánase 18:37) Guutip naalagaaffia tassanilu nammineq kunngitut inissisimaffissani tassaasimapput Jesusip nunamiitsilluni ajoqersuutigisaasa pingaarnerpaartaat. (Lúkarse 4:43) Naalagaaffiup tamatuma Jehovap aqqa illernarsissavaa, taassuma kisimi oqartussaanera qutsissisissallugu inuiaallu aalajaatsut naammalluinnartumik pilluarnartumillu inuuneqalersissallugit — tamanna tassaavoq „sallusuissut“ kristumiut ilumoortut tamarmik neriugisaat. Guutip neriorsuutaasa piviusunngortinneqarnissaannut taama pingaaruteqartigisumik inissisimaffeqarami, Guutillu siulittuutai tamarmik taassumuuna eqquussammata, Jesus ima oqarsinnaasimavoq: ’Uanga aqqutaavunga sallusuissutaallungalu inuussutaallungalu.’ — Juánase 14:6; 2 Korintumiut 1:20; sarĸúmersitat 3:14.

Ullumikkut kristumiut akuerisariaqarpaat sallusuissut tamanna tutsuiginarluinnartuusoq. Ima paasisariaqarpoq taakkua Guutimut uppernerat taassumalu neriorsuutaanik neriunnerat piviusunik tunngaveqartut.

Sallusuissut sunniisinnaassuseqarpoq

Tupinnanngilaq Biibilimi sallusuissut suliniuteqarnerlu imminnut attuumassuteqarmata. (1 Samuel 12:24; 1 Juánase 3:18) Juutit Guutimik mianerinnittut sallusuissut isumaliuutersuutigiinnarnagu aammattaarli inooriaaserisimavaat. Oqaaseq hebriiarisooq ’sallusuissut’-mik nutserneqartartoq isumaqarsinnaavortaaq ’aalajaatsussuseq’ atorneqartarlunilu inummut oqaatsini malillugit iliuuseqartartumut. Jesusip ajoqersukkani ilinniartippai sallusuissummik taama isumaqaqqullugit. Sakkortuumik farisiiarit ilumoortuusaarniarnerat avoqqaarisarpaa, taakkua imminnut iluartuutinniarlutik oqaasii suliaallu imminnut naapertuutinngimmata. Namminerlu sallusuissut ajoqersuutigisani inooriaatsimigut malinneratigut maligassiuilluarpoq.

Kristusimik malinnittut tamarmik taamaattariaqarput. Sallusuissut Guutip oqaasianeersoq, Guutip naalagaaffia Jesus Kristusimik kunngilik pillugu nutaarsiassaq nuannersoq qiimmaallannartorlu taakkua paasissutissaannaasutut isiginngilaat. Sallusuissutip suliniuteqarnissaannut killittarpaat; maleruarusuttarpaat allanullu ingerlateqqikkusullugu. (Naleqqiuguk Jeremia 20:9.) Inooriaaseq tamanna kristumiut ukiuni hundredelinni siullerni inuusimasut Kristusimik malinnittut ilaatigut ’sallusuissummik’ imaluunniit ’sallusuissut aqqutigisassamik’ taasarpaat. — 2 Juánase 4; 3 Juánase 4, 8; 2 Pîtruse 2:2.

Pisuussut allanit tamanit naleqarnerungaartoq

Ilumoorpoq Guutip oqaasiani sallusuissut akuerissagaanni akeqarmat. Sallusuissut paasileqqaarlugu tassaasinnaavoq misigisaq aalaterneqaataasoq. The Encyclopedia Americana-mi allassimavoq: „Sallusuissut isumaqatigiinngissutigineqarajuttarpoq isumanut aalajangiuteriigaasunut akerliusarami.“ Paasilerutsigu upperisarput eqqunngitsuusoq pakatsinartorujussuusinnaavoq, ingammik upperisarsiornikkut siuttunit tatigisimasatsinnit ajoqersorneqarsimagutta. Ilaasa immaqa ima assersuussinnaavaat: soorlu angajoqqaat tatigisimasatik isertortukkut pinerluttuliortartutut qulaarneqartut. Kisianni upperisarsiornikkut sallusuissummik paasisaqalerneq salloqittarneqarluni inuunermit pitsaanerussannginnerpa? Piviusunik ilisimasaqarneq sallunernit sunnertinnermit pitsaanerunnginnerpa?b — Naleqqiukkit Juánase 8:32; Rûmamiut 3:4.

Aammali upperisarsiornikkut sallusuissut inuunitsinni malerualerutsigu immaqa ikinngutigisimasatta ilaasa akuerissanngilaatigut. Ullumikkut inuppassuit ’Guutip sallusuissusia sallunermik taarsermassuk’ sallusuissummik Guutip oqaasianeersumik aalajangiussisut eqqumiissorineqartarput ilaannikkullu allanit ingalassimaneqartarlutik paasinerlunneqartarlutillu. — Rûmamiut 1:25; 1 Pîtruse 4:4.

Sallusuissulli naleqangaarpoq. Sallusuissut ilisimagutsigu sallunermit, salloqittagaanermit upperisapalaanillu aniguisinneqassaagut. Sallusuissut inuunitsinni maleruarutsigu misilinneqarnitsinni naammagittarnissatsinnut nakussatsissavaatigut. Sallusuissut Guutimeersoq ima tatiginartigimmat neriuutissaqartitsigimmallu tamanna iluaqutigalugu misilinneqarnerit tamaasa atorlugit nikallujuittuarsinnaavugut. Tupinnanngilaq apustilip Paulusip sallusuissut qiterummut silittumut amermit sanaamut sakkutuut sorsunnermi atortagaannut assersuussimammagu! — Evfisumiut 6:13, 14.

Biibilimi ussatit ilaat imaappoq: „Pisiariniaruk ilumuussuseq, akiginagulu. Pisiarikkittaaq ilisimassut, anusinngorsaat silaqassuserlu.“ (Ussatit 23:23) Sallusuissut akueriumanngikkutsigu isumaqarluta piviusuunngitsoq imaluunniit nassaassaanngitsoq taava inuunermi paasiniaanerit pissanganarnerpaartaat nalerisimaarnarnerpaartaallu pinngitsoortissavarput. Sallusuissut nanigutsigu neriuutissaqalissaagut; sallusuissut paasilerlugu asagatsigu taava silarsuarmik avataaniittunillu Pinngortitsisoq taassumalu ernitua ilisimalerlugit asassavavut. Siunertaqarluartumik isumakkullu eqqissisimalluta maannakkut naassaanngitsussamullu inuusinnaassaagut. — Ussatit 2:1-5; Sakarja 8:19; Juánase 17:3. (wE 1/7 95)

[Quppernerup ataani ilanngussat]

[Qupp. 28-mi ungalusaq]

Sallusuissut allanngorsinnaava?

APEQQUT soqutiginartoq tamanna V. R. Ruggierop atuakkiamini The Art of Thinking-imi (Eqqarsarsinnaanerup pissusivia) eqqartorpaa. Akissutaa imaappoq: Naamik. Imalu nassuiaavoq: „Immaqa ilaannikkut taamaassorinarpoq, itinerusumilli misissoraanni paasinarsissaaq taamaanngitsoq.“

Nangilluni ima allassimavoq: „Eqqarsaatigeriaruk Biibilip atuagartaasa siulliat kimit allanneqarsimanersoq. Ukiuni hundredelikkuutaani kristumiut juutillu isumaqatigiillutik upperisimavaat atuagaq tamanna angummit ataatsimit allanneqarsimasoq. Kingusinnerusukkut isuma tamanna apersuuserneqartalerpoq, allaallu isumaqartoqarluni atuakkiortut assigiinngitsut tallimat allaqataasimasut. Taava 1981-imi oqaatsinik ilisimasallit Mosesimik allakkat siulliit-nik ukiuni tallimani misissuisimanerisa inernerat saqqummersinneqarpoq, tassanilu takutinneqarpoq naatsorsuinerit malillugit ataasiinnarmik atuakkiortoqarsimasinnaassusia 82 procentiusoq, soorlumi aallaqqaataaniilli upperineqarsimasoq.

Mosesimik allakkat siulliisa allattuat pillugu sallusuissut allanngorsimava? Naamik. Isumaliuutigisatta inernera kisimi allanngorpoq. . . . Uagut ilisarsinitta nalorninittaluunniit sallusuissut allanngorsinnaanngilaat.“

[Qupp. 30-mi ungalusaq]

Sallusuissummik ataqqinninneq

„SALLUSUISSUMMIK ataqqinninneq tassaanngilaq ullumikkut kannguttaatsumik periaaseqarluni sunik tamanik ’qulaariniarnersuaq’, isumaqarluni kinaluunniit aamma sunaluunniit sallusuissummik taaneqarnissamut pisussaanngitsoq. Sallusuissummik ataqqinnittup isumalluarluni tatigilluinnarpaa sallusuissut nassaarineqarsinnaasoq, qaquguluunniillu sumiluunniillu nassaariumaaraanni maniguulluni akuerissavaa. Sallusuissutsip Guutianik pallorfiginnittut taama pitseriartigisumik sallusuissut ilassisariaqarpaat. Inuk sallusuissummik ataqqinnikkuni taassuma oqaatsikkut iliuutsikkullu tullini ilumoorfigisariaqarpaa. Takusimavarput ilumuussuseq taama ittoq Testamentitoqqami Testamentitaamilu ersersinneqartoq.“ — The New International Dictionary of New Testament Theology, Atuagaq 3, qupperneq 901.

[Qupp. 30-mi assiliartat]

Ilisimatussutsikkut siumukarnerit ilisimatussutsikkut ilumoortortat nassaarnerannik tunngaveqarpoq

[Qupp. 31-mi assiliartaq]

Sallusuissutip aamma Naalagaaffik tamatumanilu pilluqqussutissat pivai