Biibili qanoq ililluni Guutimit isumassarsiarititaasimava?
ATTAVEQATIGIINNEQ oqaluttuarisaanermi piffissanut allanut naleqqiullugu attaveqatigiinneq ullumikkut aatsaat taama pissanganartigilersimavoq. Oqarasuaatit, allakkasuaatit, qarasaasiat — ukiut arlallit matuma siorna kialuunniit takorloorsinnaasimanngilaa nalunaarutit silarsuarmi sumulluunniit imaaliallaannaq nassiunneqarsinnaassasut.
Attaveqatiginneriaatsilli pissanganarnersaat inuit saperpaat — tassa Guutimit isumassarsisitaaneq. Jehovap inuit 40-t missaat isumassarsisissimavai Oqaatsini — Biibili — allaqqullugu. Soorlu inuit attaveqatiginneriaatsit assigiinngitsut atorsinnaagaat Jehovattaaq periaatsit assigiinngitsut atorsimavai Biibilimik isumassarsisitsilluni.
Oqalulluni allatitsineq. Guutip nalunaarutit aalajangersimasut kingusinnerusukkut Biibilimut ilanngunneqartut saqqummiussimavai.a Assersuutigalugu eqqaaneqarsinnaapput maleruaqqusat inatsisit tunngavigalugit angerutsimut ilaasut. Jehovap Moses oqarfigaa: „Oqaatsit tamakku allanniakkit, taakku tunngavigalugit illit Israelikkullu angerfigeqatigigassi.“ (2 Moses 34:27) „Oqaatsit“ tamakku ’inngilitigut peqqussutigineqartut’ Mosesip allappai, maannalu Biibilip atuagartaani Mosesimik allakkat-ni taaneqartuni atuarneqarsinnaapput. — apustilit suliait 7:53.
Pruffiitit allarpassuit, ilaatigut Esajas, Jeremias, Ezekiel, Amos, Nahum Mikalu inngilit aqqutigalugit Guutimit immikkut ittunik tusarlerneqarsimapput. Ilaatigut angutit taakkua tusarliussat saqqummiussatik ima aallarnertarpaat: „Ima oqarpoq [Jehova].“ (Jesaja 37:6; Jeremia 2:2; Hesekiel 11:5; Amos 1:3; Mika 2:3; Nahum 1:12) Nangillutillu Guutip oqaaserisai allassimallugit.
Takoruuisitaanerit, sinnattortitaanerit sianigisaarutsitaanerillu. Takorruugaq tassaavoq inuup eqqumatilluni takusaqartinneqarnera tusarlerneqarneraluunniit, amerlanertigut tupinnartuliornikkut. Assersuutigalugu, Peter, Jakob Johannesilu, ’iteramik’ Jesus allatut isikkoqalersimasoq takusimavaat. (Lúkarse 9:28-36; 2 Pîtruse 1:16-21) Ilaannikkut tusarliussaq sinnattukkakkut saqqummiunneqartarpoq, inuk sinitsillugu sianiginngisanik eqqarsaateqarfianut pisinneqarluni. Daniel allassimavoq ’sinnattortilluni . . . innangatilluni takorluugaqarluni’. — Daniel 4:10.
Ilaat Jehovamit sianigisaarutsitaapput, eqqumangajallutik eqqarsaqqissaartinneqarlutik. (Naleqqiuguk apustilit suliait 10:9-16.) Griikerit Biibilimi oqaasiat ’imminik misigiunnaartoq’-mik nutserneqartoq ekʹsta·sis isumaqarpoq ’pissusitoqqani katappaa’, sianissuserlu pineqarpat isumaqassaaq ’silaminik silaaruppoq’. Inuup sianigisaarutsitaasup eqqaminiittut sianigiunnaartarpai taamaalillunilu takorruuisitaanissaminut sunneruminarsisarluni. Apustili Paulus qularnanngitsumik taamatut sunnerneqarsimavoq ’paratiisimut pisitaagami oqaatsillu taassaanngitsut inuup oqaaserisinnaanngisai tusarlugit’. — 2 Korintumiut 12:2-4.
Tusarliussanik Guutimeersunik toqqaannartumik allattut assiginagit Biibilimik allattut takorruuisitaasimasut, sinnattortitaasimasut imaluunniit sianigisaarutsitaasimasut amerlanertigut namminneq oqaatsitik atorlugit takusaminnik allassinnaasimapput. Habakkuk ima oqarfigineqarsimavoq: „Takorluukkat erseqqissumik allaguk allaffissianut, ajornanngitsumik atuarneqarsinnaaniassammat.“ — Habakkuk 2:2.
Ima paasisariaqarpa Biibilip ilai allanit toqqaannartumik allanneqartitaasimasunit isumassarsiarititaasutut isigineqarsinnaannginnerusut? Naamik. Anersaamigut Jehovap tusarliussani allattup isumaanut isertilluartarpaa, taamaattumillu Guutip eqqarsaatai, inuit eqqarsaatiginngisaat, saqqummiunneqarput. Jehovap allattut namminneq oqaatsiminnik naleqqulluartunik qinersisillugit isumaat uummataallu siulersortarpai paasissutissat pingaaruteqartut ilaat mininneqaqqunagit, oqaatsillu allanneqartut eqqortumik Guutip oqaasiitut isigineqarput. — 1 Tásalûníkamiut 2:13.
Guutimit saqqummersitat. Biibilimi siulittuuteqarpoq — oqaluttuarisaaneq suli pitinnagu saqqummersinneqartoq allanneqartorlu — inuillu taamaaliorsinnaanngillat. Assersuutigalugu ’grækerit kunngiata’, Alexanderersuup, takkunnissaa ajugaaffigineqarnissaalu ukiut 200-t sioqqullugit siulittuutigineqarsimapput. (Daniel 8:1-8; 20-22) Biibilimi aamma pisimasut inunnit takuneqarsimanngisaannartut oqaluttuarineqarput. Qilaap nunarsuullu pinngortinneqarnerat assersuutitut eqqaaneqarsinnaavoq. (1 Moses 1:1-27; 2:7, 8) Aamma oqaloqatigiinnerit qilammi pisimasut, soorlu Jobimik allakkat-ni eqqaaneqartut. — Job 1:6-12; 2:1-6.
Guutip allattoq pisunik tamakkuninnga toqqaannartumik paasitinngikkaangamiuk arlaannut tusarliuttarpai, taamaalilluni pisut oqaatsitigut allakkatigulluunniit kinguaariinnit oqaluttuarsianut ilanngunneqarsinnaasarlutik kingusinnerusukkullu Biibilimut ilanngunneqartarlutik. (Takuuk ungalusaq qupperneq 7-imiittoq.) Qanorluunniit pisoqarsimagaluarpat qularinngissinnaavarput Jehova tamakkuninnga paasissutissiisimasoq, allattullu siulersorsimagai oqaluttuat eqqorluanngitsunik, ingattaassinernik oqaluttuatoqqanilluunniit ilaneqaqqunagit. Peter siulittuutit pillugit ima allassimavoq: ’Anersaap illernartup pisimmatik inuit Guutimit oqalupput.’b — 2 Pîtruse 1:21.
Peqqissaarluinnarneq pisariaqarsimavoq
Naak Biibilimik allattut ’anersaap illernartup pisikkaluaraatik’ namminneq iliuuseqartariaqarsimapput. Assersuutigalugu Salomon „eqqarsaqqissaarluni paasiniaasarpoq ussatiliorlunilu amerlasuunik. . . . Oqaatsit kusanartut atornissaat pingaartitaraa aammalu oqaatsit eqqortut sallusuissullu allattorsimallugit.“ — Nalunaajaasup oqaasii 12:9, 10.
Biibilimik allattut ilaat allakkatik uppernarsarniarlugit assigiinngitsorpassuit misissoqqissaaqqaartariaqarsimavaat. Assersuutigalugu, Lukas iivangkiiliu allassimasani pillugu allassimavoq: ’Isummerpunga tamaasa aallaqqaataannit misileqqissaaqqaarlugit tulleriissaarlugit . . . allaatigiumallugit.’ Soorunami Guutip anersaavata Lukasip ilungersornera pilluaqquaa, qularnanngitsumik allattukkat oqaluttuarisaanermut tunngasut tutsuiginartut misissoqqissaarlugit pisimasunillu takunnittut, soorlu ajoqersukkat suli inuusut immaqalu Jesusip anaanaa, Maria, apersorlugit. Taava Guutip anersaavata Lukas siulersorpaa paasissutissanik eqqorluartunik allatsillugu. — Lúkarse 1:1-4.
Lukasip iivangkiiliua assiginagu iivangkiiliu Johannesip allagaa takunnittumit allagaavoq, ukiut 65-it missaat Jesusip toqunerata kingorna allanneqarsimasoq. Jehovap anersaavata qularnanngitsumik Johannesip eqqaamasinnaassusia ’eqqumatissimassavaa’ taanna ukiorpassuit qaangiunneranni eqqaamasaqarluarsinnaatillugu. Tamanna Jesusip malitsiminut neriorsuutigisimasaanut matumunnga naapertuulluarpoq: ’Illersuisulli anersaap illernartup, Ataatap atikkut aallartitassaata, taassuma tamanik ajoqersussavaasi, eqqaasikkumaarpaasilu ilissinnut oqaaserisannik tamanik.’ — Juánase 14:26.
Ilaatigut Biibilimik allattut oqaluttuarisaanermik allattut allat siornatigut inuusimasut, ilaat isumassarsisitaanngikkaluartut, allagaannik katersukkat atortarsimavaat. Jeremiasip taamaaliorluni Kunnginik allakkat siulliit aappaallu katersorsimavai. (2 Kunngit 1:18) Ezrap Israelikkut kinguaariit oqaluttuarisaanerat I aamma II allakkamigit minnerpaamik allakkat allat isumassarsiarititaanngitsut 14-it, ilaatigut ’Daavip nalunaarsuiffii’ aamma ’Judami Israelimilu kunngit oqaluttuarisaanerat’, misissortariaqarsimavai. (1 Israelikkut 27:24; 2 Israelikkut 16:11) Moses aamma ’Jehovap sorsunnerinik atuakkiaq’ — qularnanngitsumik Guutip innuttaasa sorsunnerinik oqaluttuartalik — issuaaffigisimavaa. — 4 Moses 21:14, 15.
Tamakkunani tamani anersaaq illernartoq sunniisimavoq, Biibilimik allattut killinneqarlutik paasissutissat tutsuiginartut kisiisa qinernissaannut Biibilimullu isumassarsiarititaasumut ilanngunnissaannut.
Unnersuussutit atoriaannaasut — kimit?
Biibilimi unnersuussuterpassuaqarpoq allattut namminneq inuttut sianisuumik misissuinerinik tunngavilinnik. Assersuutigalugu Salomon allassimavoq: „Inuk iluanaarnerussagaluarpoq nerillunilu imeruni suleruloornerminilu imminut ullunik atugarissaarfissaqartilluni. Paasivarali aamma tamanna inuup nammineq aalajangersinnaanngikkaa, Guutilli assaa taamaalisitsisussaasoq.“ (Nalunaajaasup oqaasii 2:24) Paulusip eqqaavaa aappariit pillugit unnersuussutini nammineq ’isumaliutigalugu’, nangillunilu allassimavoq: ’Isumaqarpunga uangattaaq Guutip anersaava pigigiga.’ (1 Korintumiut 7:25, 39, 40) Aap, Paulusip Guutip anersaava pigaa, apustili Peter allassimammat Paulus ’ilisimassutsimik tunineqarsutsi missiliorlugu’ allassimasoq. (2 Pîtruse 3:15, 16) Taamaattumik Guutip anersaavanit siulersorneqarluni isummani saqqummiuppaa.
Biibilimik allattut namminneq isummaminnik allakkaangamik allakkanik taamanikkut atuarsinnaasaminnik atuaqqissaarnertik atoriaannaasumillu paasisaqarnertik tunngavigalugit taamaaliorput. Qularisariaqanngilarput allassimasaat Guutip eqqarsaataanut naapertuulluartuusut. Allassimasaat Guutip oqaasianut ilanngunneqarput.
Biibilimi eqqunngitsumik isumallit oqaaserisimasaasa ilaat ilaatigut eqqartorneqarput. (Job 15:15 42:7-mut naleqqiuguk.) Guutip kiffaasa ilaasa annikilliungaarlutik isumakulullutik oqaaserisimasaat aamma Biibilimi eqqaaneqarput. Oqaaserisalli tamakkuinnaat tunngavigalugit eqqortumik isummersinnaanngilagut.c Allattup nammineq isummani eqqartortarpaa Guutillu anersaavanit siulersorneqarluni eqqorluartumik allattuisarluni. Taamaalilluni tunngavilersuutit eqqunngitsut qulaajarsinnaavai. Aamma atuartup kialuunniit sianisuulluni allassimaffiit ataqatigisaat tunngavigalugit paasisinnaavaa isummat allattup eqqartugai eqqortuunersut.
Taamaattumik tatigisinnaavarput Biibili tassaasoq Guutip tusarliussaa. Jehovap isumagisimavaa imaasa siunertaminut naapertuunnissaat imminullu kiffaajumasut inuusinnaanissaannut pingaartumik ajoqersuuteqarnissaat. — Rûmamiut 15:4.
Sooq inuit allattutut atorneqarsimappat?
Jehovap inuit Biibilip allanneqarsimaneranut atormagit taassuma ilisimassuseqangaarneranut ersiutaavoq. Eqqarsaatigeriaruk: Guutip Biibili inngilinit allanneqartissimasuuppagu Biibili taamatulli inunnut killinnartigissagaluarpa? Soorunami Guutip pissusiisa iliuusiisalu inngilit isaannit allaatigineqarnerat atuassallugu pissannganarsinnaassagaluarpoq. Inuilli isaannit allaatigineqanngivippat immaqa Biibilip tusarliussaa inunnit paasiuminaassagaluarpoq.
Assersuutigalugu, kunngi David allasiorlunilu toqutsisimasoq kingusinnerusukkullu peqqissimisoq Biibilimi eqqaaneqaannarsimasinnaagaluarpoq. Davidilli nammineq isumatsangaarluni Jehova isumakkeerfigineqarnissaminik qinnuigalugu oqaaserisimasai atuarlugit killinneqarnarnerungaarpoq! Ima allassimavoq: „Ajortuliara takkunniitittuaannarpara . . . uummat peqqissimisoq artorsaateqangaartorlu itigartittarinngilat, Guuti.“ (Tussiaat 51:5, 19) Aap, inuit namminneq misigisaannik oqaluttuat pisuullutik Biibilip imarisai nuannaajummernartuullutillu, assigiiaaginnartuunatillu immikkut kajumissinartuupput.
Aap, Jehovap periaaseq pitsaanerpaaq atorlugu oqaatsiminik tunisimavaatigut. Inuit sanngiissuteqarlutillu qajannaassusillit atorsimavai, taakkulu anersaamit illernartumit sunnerneqarsimapput allakkatik kukkunernik imaqaqqunagit. Taamaattumik Biibili uatsinnut nalilerujussuuvoq. Siunnersuutai tunngavissaqarluarput siunissamilu nunarsuarmi paratiiseqalernissamik siulittuutai tutsuiginartuullutik. — Tussiaat 119:105; 2 Pîtruse 3:13.
Ullut tamaasa Guutip oqaasiani atuartarneq ileqquliutissannginnerparput? Peter ima allassimavoq: ’Inoorlaannguatut immuk piviusoq oqaasiusoq kajungerisiuk, tamatumuuna annannissamut alliartoqqullusi.’ (1 Pîtruse 2:2) Paasissavat Guutimit isumassarsiarititaagamik ’Allakkat illernartut tamarmik . . . iluaqutaallutillu ajoqersuutaallutillu inerteqqutaasut, iluarsiartuutaallutik, iluarnermut perorsaataallutik, inuk Guutip pigisaa piginnaaneqarluaqqullugu, ajunngitsuliornernut tamanut piareersarluagaaqqullugu’. — 2 Timûtiuse 3:16, 17, NV. (wE 15/6 97)
[Quppernerup ataani ilanngussat]
a Ilaat, Inatsisit qulit, toqqaannartumik „Guutip assaanik“ allanneqarsimapput. Taava Mosesip oqaatsit tamakku imusanut allanulluunniit allaqqiinnarpai. — 2 Moses 31:18; 5 Moses 10:1-5.
b Oqaaseq ’pisimmatik’ griikerit oqaasiannit pheʹro-mit nutserneqarsimavoq, oqaaserlu tamatumunnga assingusoq apustilit suliait 27:15, 17-imi atorneqarpoq umiarsuup anorimit nassatarineqarnera pillugu. Anersaap illernartup Biibilimik allattut aquppai imaluunniit siulersorpai. Tamatumannga siulersorneqarlutik paasissutissat ilumuunngitsut pinngitsoortissinnaavaat ilumoortullu kisiisa allattorlugit.
c Assersuutigalugu 1 Kunngit 19:4 versinut 14-imut 18-imullu naleqqiuguk; Job 10:1-3; Tussiaat 73:12, 13, 21; Jona 4:1-3, 9; Habakkuk 1:1-4, 13.
[Qupp. 31-mi ungalusaq/assiliartat]
Mosesip paasissutissiissutini sumit pivai?
MOSESIP Mosesimik allakkat siulliit allassimavai. Allaaserisaali tamarmik inunngornera sioqqullugu pisimapput. Mosesip paasissutissat tamakku sumit pivai? Guutimit toqqaannartumik paasissutissinneqarsimasinnaavoq. Imaluunniit pisimasut ilaat kinguaariit oqaluttuarsiaattut tunniunneqartarsimasinnaapput. Inuit taamanikkut ullutsinnut naleqqiullugu sivisunerungaartumik inuusarmata Mosesimik allakkat siulliit-ni eqqartorneqartut ilarpassui kinguaariit tallimaannaat aqqutigalugit Adamimit Mosesimut oqaluttuarineqarsinnaapput — Metusalem, Sem, Isak, Levi Amramilu aqqutigalugit.
Mosesip aamma allagaat paasissutissarsiorfigisimasinnaavai. Tamatumunnga tunngatillugu maluginiarnarpoq Moses arlaleriarluni ima allassimasarmat: „Tamassa [inuit eqqaaneqartut] kinguaavisa allattorsimaffiat“. (1 Moses 6:9; 10:1; 11:10, 27; 25:12, 19; 36:1, 9; 37:2) Biibilimik ilisimatuut ilaat isumaqarput hebriiarit oqaasiat tōledhōthʹ, „allattorsimaffik“-mik imaluunniit „oqaluttuassartaq“-mik nutserneqartoq, tassaasoq oqaluttuarisaanermut allakkat allanneqareersimasut Mosesip atorsimasai. Tamannali uppernarsilluinnarneqarsinnaanngilaq.
Imaassinnaavoq paasissutissat Mosesimik allakkat siulliit-ni allassimasani Mosesip periaatsitigut pingasutigut eqqartorneqareersutigut pissarsiarisimagai — ilaat toqqaarnartumik isumassarsisitaanikkut, ilaat oqaluttuarsiamigut ilaallu allakkatigut. Pingaarnerpaarli tassaavoq Jehovap anersaavata Moses isumassarsisissimammagu. Taamaattumik allassimasai eqqortumik Guutip oqaasiatut isigineqarsinnaapput.
[Qupp. 28-mi assiliartaq]
Periaatsit assigiinngitsut atorlugit Guutip inuit isumassarsisissimavai Biibilimik allaqqullugit