Jehovamut kiffartorluni inuuneq sivisooq qujamasunnartoq
OQALUTTUARTOQ: OTTILIE MYDLAND
1800-kkut naaneranni umiarsuit tingerlaataannallit Kopervikip Norgep avannaaniittup umiarsualiviani sanileriiaarlutik talinngasarput. Taamanikkut qamutit marlunnik assakaasullit angutinit kaassuarneqarlutik hestinilluunniit qimuttulerlugit aqqusinikkut ingerlanneqartarput. Inuit petruuliutortunik qulleqartarput, illullu qisunnik sanaat qaqortumik qalipassimasut qisunnik aamarsuarnilluunniit isseriakkanik kiassarneqartarput. Tamaani 1898-imi juunimi inunngorpunga, qatanngutigiinni tallimaasuni angajulliup tulliullunga.
Ataataga suliffissaqannginnini pillugu 1905-imi Amerikamut aallarpoq. Ukiut pingasut qaangiuttut uterpoq kuffertersualisarluni uagutsinnut meeqqanut tunissutissaminik pissanganartunik anaanannullu annoraaminernik siilikinik allanillu ulikkaartumik. Tikiussaasali pitsaanersaraat atuakkat ataqatigiit Studier i Skriften-ip, Charles Taze Russellimit allanneqarsimasup, ilai.
Ataatama ikinngutini qanigisanilu atuakkanit taakkunannga ilikkakkaminik oqaluttuuttalerpai. Naalagiarnerni Biibili atorlugu takutittarpaa ikualasumik anniarfeqanngitsoq. (Nalunaajaasup oqaasii 9:5, 10) 1909-mi, ataatap Amerikamit uterneranit ukioq ataaseq qaangiuttoq, qatanngut Russell Norgemut tikeraarpoq Bergenimilu aamma Kristianiami, maannakkut Oslomik taaguutilimmi, oqalugiarluni. Ataata tusarnaariarluni Bergenimukarpoq.
Inuit amerlanersaasa ataata ajoqersuinerlunnerarlugu pasillertarpaat. Uanga nalligigakku naqitaaqqanik Biibililersaarutinik sanilitsinnut agguaasseqatigisarpara. 1912-imi palasip pania naqitaaqqamik anniarfimmut tunngasumik tunivara. Ataatagalu kanngunaqisunik oqalorujuffigaatigut. Palasip paniata taama kanngunartigisunik oqaaseqarsinnaanera uissuummissutigeqaara!
Biibilimik atuaqqissaartartut, taamanikkut Jehovap nalunaajaasui, allat ilaanneeriarlutik Kopervikimut uagutsinnut tikeraartarput. Taakkua ilagaat angut oqalugiallaqqissoq Theodor Simonsen. Uagutsinni oqalugiarnissaanut inunnik qaaqqusillunga angalaartarpunga. Oqalugiannginnermini kukkilattariarsuutigaluni erinarsoqqaartarpoq, oqalugiareeraangamilu erinarsuummik naggasertarlugu. Taanna ataqqeqaarput.
Angerlarsimaffitsinni pulaartorisagarput alla tassa Anna Andersen, piffissaq tamaat oqaluussisartoq. Sikkilerluni Norgemi illoqarfimmit illoqarfimmut angalasarpoq atuagassianik Biibililersaarutinik agguaassilluni. Siornatigut Annaassinerup Sakkutuuini piffissani tamaat sulisimavoq, taamaattoqatigisimasanilu allat Kopervikimiittut ilisarisimavai. Ataatsimiittarfimminni oqalugiartarnissaanik akueraat, uangalu inuit tusarnaariaqqullugit qaaqqusarpakka.
Piffissaq tamaat oqalussisartoq Kopervikimi tikeraartigisartagarput alla tassa Karl Gunberg. Angut anneruniajuillunilu nipaatsoq, aammali quiasaarumatooq, taanna Oslomi immikkoortortaqarfimmi nutserisutut kiffartortarsimavoq. Ukiorpaaluit qaangiummata tassani suleqatigiilerpugut.
Allat upperisarsiornikkut paasinnittaasiannit sunnerneqarneq
Taamanikkut inuit Guutimut Biibilimullu sakkortuumik uppissuseqaannaratik aamma anniarfimmik ajoqersuummik ataasiullunilu pingasuusumik ajoqersuummik pigiliussilluinnarsimapput. Taamaattumik Biibilimik atuaqqissaartartut ajoqersuutit tamakku Biibilimut naapertuutinnginnerat oqaluussissutigilermassuk mikinngitsumik aalassanneqarpoq. Inuit ataatannik ajoqersuinerluttutut naqissusiinerannit sunnertissimavunga. Allaat ilaanni ataataga ima oqarfigaara: „Ajoqersuutigisatit ilumuunngillat. Ajoqersuinerluutaapput!“
„Ottilie, qaalaarit,“ asannippaluttumik oqarfigaanga, „Biibilimi qanoq allassimasoqartoq takoriaruk.“ Taava Biibilimit atuffappaanga. Tamatuma kingunerisaanik ataataga oqaluussissutaalu tatiginerulerpakka. Atuakkanik ataqatigiinnik Studier i Skriften-imik atuarnissannik kajumissaarpaanga. Taamaattumik 1914-imi aasakkut qaqqap qaavani illoqarfimmut isikkivilimmi ingillunga atuarusaartalerpunga.
1914-imi aggustiugaa tamaani aviisip illuutaata silataani inuit katersuupput sorsunnersuullu siulliup aallartinnera pillugu aviisimi allassimasut atuarlugit. Ataataga susoqarneranik paasiniaalluni tikiuppoq. „Guuti qujanarsili!“ nillerpoq. Paasivaa sorsuuttoqalernera Biibilimi siulittuutit oqaluussissutigisimasami eqquunnerigaat. (Matîuse 24:7) Biibilimik atuaqqissaartartut ilarpassui taamanikkut isumaqarput ungasinngitsukkut qilammukartitaajumaarlutik. Taamatulli pisoqanngimmat ilaat pakatsipput.
Sallusuissut aalajangerfigaara
1915-imi 17-inik ukioqarlunga atuarfimmi naammassigama allaffimmi sulilerpunga. Maanna Napasuliaq Alapernaarsuiffik aalajangersimasumik atuartalerpara. Aatsaalli 1918-imi Kopervikimi aalajangersimasumik ataatsimiittoqartalerpoq. Aallaqqaataani tallimaannaalluta ataatsimiittarpugut. Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Peqatigiiffiata naqitigaatai, soorlu Studier i Skriften, atuartarpavut apeqqutillu akissutillu atorlugit sammisarlugit. Anaanama Biibilimik atuaqqissaartartut allanut ajunngitsumik oqaluuseriuaannarpai, peqatigiiffimmulli ilanngutinngisaannarluni.
1918-imi allaffimmi suliffigisanni Anton Saltnes ilisarisimalerpara. Biibilimik atuaqqissaartartunut ilanngunnissaanut taassuminnga ikiuinera immikkut pisinnaatitaaffittut isigaara. Tamatuma nalaani aalajangersimasumik oqaluussisartunngorpunga, 1921-milu Bergenimi ataatsimeersuarnermi kuisippunga.
1925-mi maajiugaa qatanngutinut Skandinaviamit tamaneersunut Örebromi Sverigemiittumi ataatsimeersuartitsineqarpoq. 500-t missingi najuupput, ilaatigut Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Peqatigiiffiata taamanikkut præsidentia Joseph F. Rutherford. Uagut 30-t missaanniilluta Oslomit qimuttuitsorluta ataatsimeersuariarpugut.
Ataatsimeersuarnermi nalunaarutigineqarpoq Europap avannaani allaffeqarfiliortoqassasoq Københavnimi, Skandinaviami nunanilu baltiskiusuni oqaluussilluni suliamik nakkutiginnittoqarfiusussamik. William Dey, Skotlandimiu, akisussaasutut toqqarneqarpoq. Taanna ikinngutitta nuannaraat, erniinnarlu ateruseqartinneqalerpoq „Skottersuaq“-mik. Aallaqqaataani qatanngut Dey Skandinaviamiut oqaasiinik ilisimasaqanngivippoq, taamaattumik ataatsimiinnerni ataatsimeersuarnernilu tunorlerni issiasarpoq angajoqqaallu oqaluttarfimmit oqaatigineqartunik paasisaqarluarniassammata meeraannik paarsissuttarlugit.
Vagttårnet-imi maaji 1925-moortumi sarĸúmersitat, kapitali 12, sammineqarpoq ersersinneqarluni kapitali Guutip naalagaaffiata pilersinneqarneranut tunngasuusoq, tamannalu pisimasoq qilammi 1914-imi. Tamanna paasiuminaatsippara, taamaattumillu allaaserisaq atuaqattaartuarlugu. Kiisami paasigakku nuannaaqaanga.
Ukiut ingerlaneranni Biibilimut tunngasunik paasinninnitsinnik allannguisoqaraangat ilaat mamiatsattarput Guutillu innuttaanit avissaarlutik. Allannguisoqaraangat paaserpianngisannik allaaserineqarnera atuaqattaartarpara isumaa paasiniarlugu. Atuaqattaaraluarlugu paasinngikkaangakku paasinarsaqqinneqarnissaanut utaqqiinnartarpunga. Tamatigorluinnaq paasinarsisarpoq taamatut naammagittarluni utaqqisinnaassuseq silatusaarnerusoq.
Betelimi kiffartorneq
Ukiualunni naatsorsuuserisutut, allaffimmiutut naatsorsuutinillu kukkunersiuisartutut sulivunga. Peqatigiiffiup naatsorsuutaanik nakkutilliisoq napparsimanini pillugu 1928-mi Betelimit aallartariaqalermat tamakkuninnga misilittagaqarnera pillugu kingoraarnissaanik qinnuigineqarpunga. 1928-mi juunimi Betelimi kiffartulerpunga. Qatanngut Dey ilaannikkut tikeraartarpoq Peqatigiiffiullu naatsorsuutai kukkunersiortarlugit. Aamma Betelimiut Oslomi, taamanikkut ataasiinnarnik ilagiilimmi, oqaluussinermi siuttuupput.
Arlaliulluta qatanngut Sakshammer, nassiussugassanik nakkutilliisuusoq, Den gyldne Tidsalder-imik (maannakkut Iteritsi!-mik) poortuillunilu nassiussuisoq ikiortarparput. Ikiuuttartunut ilaapput qatanngut Simonsen aamma qatanngut Gunberg. Nuannertaqaaq, akuttunngitsumillu suliitigaluta erinarsortarpugut.
Neriuut qularnaatsoq
1935-mi paasivarput ’amerlangaartut’ tassaanngitsut qilaliartussat pingaannginnerusut, tassaallutilli annikilliornartussarsuarmi aniguisussat paratiisimilu nunarsuarmiittumi naassaanngitsumik inuulernissaminnik periarfissaqalersussat. (sarĸúmersitat 7:9-14) Paasisap nutaap tamatuma kingunerisaanik eqqaaniaalluni nalliuttorsiornermi assersuutinik ilangiisaraluartut ilaasa paasilerpaat nunarsuarmi inuunissamik neriugisaqarlutik taamaattumillu ilangiisarunnaarlutik.
Uanga qilammi inuulernissamik neriugisaqarninnut atatillugu qulanngisaannarsimavunga, imali eqqarsakulasarpunga: ’Sooruna uanga Guutip piumagaanga?’ Misigisimavunga taama atsigisumik immikkut pisinnaatitaaffeqarnissannut qinngaqqunnarlunga. Uannut arnaarannguamut ittoortumut eqqumiippoq eqqarsaatigissallugu kunngitut Kristus qilammi naalakkersueqatigilersussaallugu. (2 Timûtiuse 2:11, 12; sarĸúmersitat 5:10) Apustililli Paulusip oqaasii eqqarsaatigeqqissaartarpakka, taanna oqarsimagami ’pissaasut amerlanngitsut’ qaaqquneqarsimasut, kisianni ’silamiuni sanngiitsut Guutip qinerai nakuusut pakatsisarumallugit’. — 1 Korintumiut 1:26, 27.
Sorsunnersuup kingulliup nalaani oqaluussineq
9. apriili 1940-mi Norge tyskit sakkutuuinit isaaffigineqarpoq, sivitsunngitsorlu nuna tamarmi tiguarneqarpoq. Sorsunneq pissutigalugu inuppassuit Guutip naalagaaffia pillugu tusarliussamut tusaajumapput. 1940-mi oktobarimit 1941-mi juunimut atuakkat atuagassiaaqqallu 272.000-init amerlanerusut siaruarterpavut. Tassa imaappoq qaammatini tamakkunani taamanikkut Norgemi tamarmi oqaluussisartut 470-init amerlanerusut tamarmik immikkut atuakkanik atuagassiaaqqanillu agguaqatigiissillugu 570-init amerlanerusunik siaruarterisimapput!
8. juuli 1941-mi nakkutilliisut siulittaasut tamarmik Gestapomit paasitinneqarput oqaluussineq unitsinneqanngippat tigusanut inissiarsuarnut aallartinneqarumaartut. Tyskit politiivi tallimat Betelimut tikipput Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Peqatigiiffiatalu pigisaasa ilarparujussui tigullugit. Betelimiut aallarunneqarput killisiorneqariartorlutik, arlaannarpulluunniilli parnaarussaanngilaq. Naggataatigut, 21. juuni 1941-mi, Peqatigiiffiup illuutaa Inkognitogaten 28 B-miittoq tigugallarneqarpoq, oqaluussinerlu inerteqqutaalerpoq. Uanga Kopervikimut uterpunga imminullu pilersorsinnaajumallunga suliffittaarlunga.
Taamanikkut ataata pioneeritut kiffartorpoq. Ullut ilaanni nazistit takkupput illulu misissuiffigalugu. Atuagassiaatai, ilaatigut biibilii ujarlerfissiallu Biibilimut tunngasut, tamaasa tiguaat. Piffissami tamatumani annikitsuinnarmik anersaakkut inuussutissanik pissarsisarpugut. Anersaakkut nukittuujuaannarumalluta atuakkat pisoqaanerusut, soorlu Regering, atuaqattaartarpavut oqaluussinerpullu ingerlatiinnarlugu.
Sumi tamaani ajoraluartumik qatanngutit akornanni isumaqatigiinnginneqarpoq. Ilaat isumaqarput ammasumik illumiillu illumut oqaluussisariaqartugut, ilaalli isumaqarlutik isertortumik sulisariaqartugut allatullu iliorluta inunnut saaffiginnittariaqartugut. Qatanngutit nuimasut suleqatigiilluarsimagaluartut, nuannaringaakkavut, imminnut oqaluukkumajunnaarput. Jehovap nalunaajaasuatut inuuninni allamik taakkua avissaartuunnerattulli aliasuuteqartigisimanngilanga.
Sorsunnerup kingorna sulinialeqqinneq
Sorsunnerup kingorna, 1945-mi aasakkut, qatanngut Dey Norgemut tikeraarpoq Oslomilu, Skienimilu Bergenimilu ataatsimiisitsilluni. Taassuma qatanngutit angutit tamaasa qinnuigai isumaqatigiinnginnertik unitsinniaqqullugu, taamaaliorusuttullu qinnuigalugit nikueqqullugit. Najuuttut tamarmik nikuipput! Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Peqatigiiffiata taamanikkut præsidentia, Nathan H. Knorr, 1945-mi decembarimi Norgemut tikippoq, tikeraarneranilu tamatumani qatanngutit angutit akornanni aaqqiagiinnginneq peerluinnarneqarpoq.
17. juli 1945 immikkoortortaqarfitsinni kiffartortutsinnit, qatanngut Enok Ømanimit, telegrammerfigineqarpunga imatut: ’Qaqugu Betelimut utersinnaassavit?’ Ikinngutit ilaat oqarput uninngaannartariaqaraluartunga ataatagalu, taamani 70-it sinnerlugit ukiulik, paaqqutaralugu. Ataatalli Betelimut uternissannik kajumissaarpaanga, taamaaliorpungalu. 1946-mi Marvin F. Anderson, qatanngut USA-meersoq, immikkoortortaqarfitsinni kiffartortunngorpoq, oqaluussinerlu aaqqissuunneqaqqippoq.
Aasakkut sulinngiffeqarninni Kopervikimi ilaquttakka tikeraartarpakka. Qatanngutikka angutit marluk arnallu marluk Jehovamut nalunaajaasunngunngillat, kisianni uannut ataatannullu inussiarnisaartuupput. Aniga umiarsualivimmi naalaganngorpoq ilisimasortanullu pisortanngorluni, aqqalugalu ilinniartitsisunngorluni. Uanga pigisaqarpianngilanga, ataatamali qatanngutikka ima oqarfigisarpai: „Ottilie ilissinnit pisuujuneruvoq.“ Ilumoorpormi! Taakkua katersorsimasaat anersaakkut pisuussutinut uanga nuannaarutigisinnaasannut naleqqiunneqarsinnaanngillat. Ataata 1951-imi 78-inik ukioqarluni toquvoq. Anaana 1928-mi toquvoq.
Inuuninni misigisimasama pingaarnerit ilagaat 1953-imi Jehovap Nalunaajaasuisa New Yorkimi ataatsimeersuarnerannut nunanit tamalaanit peqataaffigineqartumut najuunnera. Ukiumi tamatumani nunarsuarmi tamarmi oqaluussisartut 500.000-init amerlanerupput, 165.000-inillu amerlanerusut ataatsimeersuarnermut tamatumunnga najuupput. Ataatsimeersuarneq sioqqullugu sapaatip-akunnerani ataatsimi Brooklyn Betelimi, Jehovap nunarsuarmi maani peqatigiissortaasa qullersaqarfianni, sulivunga.
Sapinngisannik iliorpunga
Isikkut ajoquteqalernera pissutaalluni ukiuni kingullerni assut isigiarsulersimavunga. Sakkortuunilli isarusserlunga allisitsiuserlungalu angisuunik allannilinnik atuarsinnaavunga. Anersaakkut qatanngutima arnat pulaartarpaannga nipituumillu atuffattarlunga sapaatip-akunneranut marloriarlutik, tamannalu qujamasuutigeqaara.
Oqaluussinermi naammassisinnaasakka killeqarput. Aasakkut qatanngutit arnat issiavinni assakaasulimmi kaassuarlunga oqaluussiartoqatigisarsimavaannga. Aamma atuagassianik atuagassiaaqqanillu Kopervikimi atuarfinnut nassiussuisarpunga, ilaatigut atuarfimmut ukiut 100-ngajaat matuma siorna atuarfigisimasannut. Suli aalajangersimasumik oqaluussisinnaanera nuannaarutigeqaara.
Qujanartumik Betelimi, 1983-imit Oslop avataani Ytre Enebakkimi inissisimasumi, nerisarfik naalagaaffilersaartarfillu uanga ininnit qanittunnguupput. Taamaattumik nammineerlunga pisuuserlunga ullaakkut ullormut allassimaffimmik oqallisiginninnermut, kiisalu nerinernut ataatsimiinnernullu, ornigussinnaasarpunga. Aammattaaq suli ataatsimeersuarnernut tamanut ornigussinnaanera nuannaarutigeqaara. Ikinngutit ukiorpassuarni ilisarisimasakka ilassissallugit nuannarisaqaara, aammami qatanngutit angutit arnallu nutaat meerarpassuillu asanartut.
Naggatissaq tikillugu upperneq aalajangiusimaniartigu
Maani Betelimi inunnik suliniarluartunik, inussiarnersunik anersaakkullu pingaartitsisunik avatangiiseqarneq pilluaqqusaaneruvoq. Betelimi kiffartulerama tamaaniittut tamarmik qilammi inuunissamik neriugisaqartuupput. (Filípimiut 3:14) Ullumikkulli tamarmik, uanga kisima pinnanga, nunarsuarmi naassaanngitsumik inuunissamik neriugisaqarput.
Jehovap siusinnerusukkut akuliunnissaa ilimagisimagaluarparpummi, taamaakkaluartorli ’amerlangaartut’ amerliartuinnartut isigalugit nuannaarneq asseqanngilaq. Amerliartorneq takusimasara angeqaaq! Oqaluusseqataaqqaarama nunarsuarmi tamarmi oqaluussisartut 5000-it missaanniipput. Ullumikkulli 5.400.000-init amerlanerupput! Ilumut ’minnersaat tuusintilinngortoq nukarlersaallu inuiassuanngortoq’ takusimavara. (Jesaja 60:22) Pruffiitip Habakkukip allassimaneratut Jehova utaqqiuartariaqarparput: „Nalliutinngikkaluarpat utaqqiinnarina, eqquutinngitsoorani piviusunngorumaarmat.“ — Habakkuk 2:3. (wE 1/10 97)