Kristumiussuseq suliniuteqartoq eqqissiviilliortoqarnerata ataani
TASSANNGAANNAQ tamarmik aallartipput. 1994-mi apriilip ulluisa ilaanni timmisartup nakkarnerani Burundip Rwandallu præsidentii tamarmik toqutaapput. Nalunaaquttap akunnialuisa ingerlanerinnaanni Rwandami amiilaarnartumik pinerliineqarpoq. Qaammatit pingasut sinnilaarlugit ingerlaneranni Rwandamiut 500.000-it sinnillit — angutit, arnat meeqqallu — toqutaapput. Pisimasoq tamanna „inuiaqatigiinnik toqoraanermik“ taaneqarsimavoq.
Rwandap inuttaasa 7,5 millioniusut affaat qimaasariaqarsimapput; taakkununnga ilaapput 2,4 millionit nunanut sanilimminnut qimaasariaqarsimasut. Tamanna nalitsinni qimarrattut annersaralugulu sukkanerpaartarisimavaat. Zairemi (maanna Kunngiitsuuffik Demokratiskiusoq Congo, Tanzaniami Burundimilu sukkasuumik qimaasunut inissialiortoqarpoq. Inissiat taakkua ilaanni, silarsuarmi annerpaartaasuni, qimaasut 200.000-it ineqarsimapput.
Taakkua akornanni Jehovap nalunaajaasorpassuaqarpoq, inuit eqqissinermik asannittut inuunerminni Biibilip najoqqutassiaanik atuisut. Nunami sumiluunniit najugaqaraluarunik kalluunnaveersaartuupput najoqqutassiarlu Jesajas 2:4-mi allassimasoq malippaat: „Saffiussavaat panatik assallatserummut savissaliaralugit, qalugiusatillu saviliaralugit viinnequtilerissutit; inuiaat panamik imminnut silugutissaassapput, sakkunik atuinissamut sungiusarunnaassallutik.“ Nalinginnaasumik naluneqanngilaq Jehovap Nalunaajaasui Rwandami inuiannik toqoraanermut peqataanngitsut.
Jesus Kristus oqarsimavoq ajoqersukkani ’silarsuup ilaginngikkai’. ’Silarsuarmiikkamilli’ silarsuarmi eqqissiviilliornernut sunnertinngitsoortuaannarsinnaanngillat. (Juánase 17:11, 14) Rwandami inuiannik toqoraanermi Jehovap nalunaajaasui 400-t missaasa inuunertik annaavaat. Oqaluussisartut soqutiginnittullu 2000-it missaat qimaasunngorput.
Jehovap nalunaajaasuisa silarsuarmut ilaannginnerat isumaqarpa ajunaarnersuaqaraangat suliniuteqarneq ajortut? Naagga. Guutip oqaasiani allassimavoq: ’Qatannguteqarussi angummilluunniit arnamilluunniit tamaqanngitsunik ullormut neqissanik ajorsartunik, arlassilu oqarfigippagit: „Eqqissillusi aallaritsi, kissassarlusilu qaarsillarsarniaritsi,“ timaasalu iluaqutissaannik tuninagit, sumut iluaqutaava? Taamattaaq upperneq sulianik ilaqanngitsoq taamaannermini toqungavoq.’ (Jâko 2:15-17) Tullermut asanninnerup Jehovap nalunaajaasui uppeqatiginngisaminnik ikiuinissaannut kajumissisittarpaat. — Matîuse 22:37-40.
Silarsuarmi tamarmi Jehovap nalunaajaasui Rwandami uppeqatitik alianangaartunik atugaqartut ikiorusungaarpaat, ikiuinermulli sulinerup ataqatigiissinneqarnera Europap kitaani qatanngutinut tunniunneqarpoq. Nammineq piumassutsiminnik pisut 1994-imi aasami Afrikami kristumiut qatanngutitik ikioriartorlugit Europamiit aallarput. Rwandamiunut qimaasunut inissiat aaqqissugaalluartut utaqqiisaagallartumillu napparsimmaviit pilersinneqarput. Atisat, tæppit, nerisassat atuagassiallu Biibililersaarutit amerlasoorpassuit timmisartukkut allatigulluunniit nassiussorneqarput. Qimaasut 7000-init amerlanerusut — taamanikkut Rwandami nalunaajaasut pingasoriaatingajaannik amerlanerusut — ikiorneqarput. Ukiumi tamatumani decembarip qaammataani qimaasut tuusintilikkuutaat, Jehovap nalunaajaasuisa amerlanersaat ilaanngullutik, Rwandamut uterput.
Congomi sorsunneq
1996-imi Congop kangiani sorsuttoqalerpoq. Sumiiffik taanna Rwandamut Burundimullu killeqarfeqarpoq. Pinngitsaaliilluni arnerisoqaqqippoq toqutsisoqaqqillunilu. Inuit imminnut annaanniarlutik aqerlut akornisigut illoqarfeeqqaminnit ikuallattunit qimaasariaqarsimapput. Jehovap nalunaajaasui eqqissiviilliortuni tiguarneqarput 50-illu missaat toqutallutik. Ilaat aallartoorfigitillutik toqupput. Allat naggueqatigiinnut allanut aalajangersimasunut ilaasorineqarlutik akeraasorineqarlutilluunniit toqutaapput. Illoqarfeeraq 150-inik oqaluussisartoqartoq ikuallallugu nungunneqarpoq. Illoqarfeeqqani allani illorpassuit naalagaaffilersaartarfippaaluillu ikuallanneqarput. Oqaluussisartut illuminnik pigisaminnillu annaasaqartut allanut qimaapput uppeqatiminnillu ikiorneqarlutik.
Sorsunneq kaannersuarmik kinguneqartarpoq, naatitat aserorneqarajummata, quersuit ujajaaffigineqarajummata pilersuiniartuugaluillu akornusersorneqarajummata. Nerisassat pissarsiarineqarsinnaasut akisusaqaat. 1997-imi maajip aallartilaarnerani Kisanganimi naatsiiat kiilumut 20 koruunit missaanni akeqarput, ikinnerpaaginnaallu akissaqarfigaat. Amerlanerit ullormut ataasiaannarlutik nerisarput. Nerisassakilliorneq nappaatinik kinguneqarajuppoq, timip malariamut, timminnermut naarluutinullu akiuussinnaanera sanngiillisinneqartarmat. Eqqugaasut meeraanerusarput.
Pissutsinik atuuttunik paasinninneq
Jehovap nalunaajaasui Europamiittut qatanngutiminnik ajornartorsiortunik ikiuiumallutik qisuariapallapput. 1997-imi apriilimi ikiuiartortut Jehovap nalunaajaasui, nakorsanik marlunnik ilallit, nakorsaatinik aningaasanillu nassartut aallarput. Gomami oqaluussisartut ikiuisussanik suleqatigiilioreersimapput, taakkualu paasiniagassarisimavaat pissutsit atuuttut qanoq innersut ikiuutit sukkanerpaamik apuunnissaat siunertaralugu. Illoqarfik avatangiisiilu qanoq innersut paasiniarpaat, allallu nalunaarsuutinik sumiiffinnit ungasinnerusuninngaaneersunit katersuisinneqarput. Kisanganimit, Gomamit kimmut 1000 kilometerit sinnerlugit ungasitsigisumit, aamma nalunaartoqarpoq. Qatanngutit Gomameersut, 700 missaanni oqaluussisartoqartumi, ikiuinermut aaqqissueqataapput.
Gomami utoqqaanertaq kristumiu oqarsimavoq: „Qatanngutivut taama ungasitsigisumit ikiuiartortut takullugit killitseqaagut. Tikinngikkallarmata ikioqatigiittarpugut. Qatanngutit ilaat nunaannarmi najugaqarput Gomamulli qimaasariaqarlutik. Ilaasa angerlarsimaffitsik annaasimavaat narsaatitillu qimattariaqarlugit. Angerlarsimaffitsinnut tikilluaqquavut atisatsinnillu nerisassamininnguatsinnillu aveqatigalugit. Iliuuserisinnaasavut annikeqaat. Ilavut nerisassakilliorput.
Qatanngutit Europameersut nerisassarsiutigisinnaasatsinnik aningaasanik nassarput, pissarsiarineqarsinnaasulli annikeqaat akisoqalutillu. Nerisassat ajornartoorfiusumi takkupput, amerlanersavummi nerisassaqanngillat. Nerisassat oqaluussisartunut Jehovap nalunaajaasuunngitsunullu agguaanneqarput. Piffissami tamatumani ikiuutit takkussimanngikkaluarpata suli amerlanerit, ingammik meeqqat, toqusimassagaluarput. Jehovap innuttani annaappai. Nalunaajaasuunngitsut killitseqaat amerlasuullu ataasiussuseqarnerput asaqatigiinnerpullu pillugit oqaaseqarput. Ilaasa oqaatigaat uagut upperisarsiorneq ilumoortoq pigigipput.“
Naak nerisassanik pisiortortoqaraluartoq nakorsaatillu isumatusaartumik agguaanneqaraluartut naammanngillat. Atisat, tæppit, nerisassat nakorsaatillu amerlanerusut atorfissaqartinneqarput. Illut aserorsimasut sanaqqinnissaannut ikiorneqarnissaq pisariaqarpoq.
Amerlasuut tukkorput
Qatanngutit Europameersut ikiueqqikkusoqaat. Frankrigimi Louviersimi Jehovap Nalunaajaasuisa immikkoortortaqarfiannit ikiortariaqartoqarneranik ilagiit Rhônep qooruaniittut, Normandiamiittut Parisimilu ilagiit ilaat nalunaarfigineqarput. Taamaalillutik qatanngutit najoqqutassiap Biibilimeersup matuma malinnissaanut periarfissaqaqqipput: ’Ikinaarlugit siaruarterisoq ikinaarlugittaaq katersuiumaarpoq; pilluaqqusaasumillu siaruarterisoq pilluaqqusaasumittaaq katersuiumaarpoq. Nungullutik uummatimik pilersaarutigisaannik tunisigilit uumitsannatik ajornartoortitaanatillu, kajumittumik tunisisoq Guutip asammagu.’ — 2 Korintumiut 9:6, 7.
Tuusintilikkuutaat periarfissaq tamanna nuannaarlutik tiguaat. Atisat, skuut allallu karsikkuutaat puussiakkuutaallu naalagaaffilersaartarfinnukaassorneqarput Frankrigimilu immikkoortortaqarfimmut nassiussorneqarlutik. Tassani nammineq piumassutsiminnik ikiuisut 400-t „Zaire ikiorsiuk“-ip ingerlateqqinnissaanut piareersimapput. Tunissutit tikiunneqarniariaraangata atisat immikkoortiterneqartarput, imuneqartarlutik karsinullu poortorneqartarlutik, 30-kkuutaarlugillu pallenut ikiorarneqarput. Meeqqat qatanngutitik mikisut Afrikamiittut eqqarsaatigisimavaat pinngussanillu — biileeqqanik qillalaaginnarnik, kaavitittakkanik, inuusanik nannunillu — nassillugit. Taakkualu pisariaqartinneqangaartunut ilanngullugit poortorneqarput. Containerit katillugit qulingiluat, meteritut 12-itut takitigisut, ulikkaarneqarput Congomullu nassiunneqarlutik.
Ikiuutit qanoq annertutigisut Belgiami, Frankrigimi Schweizimilu Jehovap nalunaajaasuinit tusindilikkuutaanit Afrika Qiterlermut nassiunneqarsimappat? Naatsorsuutit juuni 1997-imeersut takutippaat nakorsaatit 500 kiilut, kissit proteineqarluartut 10 tonsit, nerisassallu allat 20 tonsit, atisat 90 tonsit, skuut illugit 18.500-t tæppillu 1000-it nassiunneqarsimasut. Atuagassiat Biibililersaarutit aamma timmisartukkut nassiunneqarput. Tamakku tamarmik pingaartinneqaqaat, qimaasunummi tuppallersaataapput misilinneqarnerminnilu naammagittarlutik atuinissaannut iluaqutaallutik. Nassiussat koruuninik 7 milloningajannik akeqarput. Tunissutit tamakkua Jehovap kiffaasa akornanni qatanngutigiittut misiginermut qamanngalu pisumik asanninnermut nalunaajaataapput.
Nassiussat Congomi agguaanneqarput
Nassiussat Congomut apuulermata qatanngutit angutit marluk arnarlu ataaseq Frankrigimeersut suliniaqatigiit tasamaneersut suleqatiginiarlugit tikipput. Oqaluussisartut Congomiut qujamasunnerat pillugu Joseline oqarpoq: „Qujaniuterpassuarnik allagarsivugut. Qatanngutip arnap piitsup pinnersaammik malakitiusumik tunivaanga. Allat namminneq assiminnik tunivaatigut. Aallaratta qatanngutinik arnanik qiasunik kunissorneqarpunga eqitaarneqarlungalu. Uangattaaq qiavunga. Amerlasuut imaattunik oqaaseqarput: ’Jehova ajunngitsuuvoq. Jehovap eqqarsaatigaatigut.’ Paasivaat tunissutinut taakkununnga Guuti pisuusoq. Nerisassanik agguaassigaangatta qatanngutit Naalagaaffiup erinarsuutaanik erinarsortarput Jehova unnersiuutigalugu. Killitsinnaqaaq.“
Ikiuiartortut ilaat nakorsaavoq Loicimik atilik. Amerlasuut naalagaaffilersaartarfimmi katersuupput qasusuillutillu passunneqarnissartik utaqqillugu. Qatanngut arnaq Congomiu aamma tunissuteqarusulluni 40-nik kaagiliorsimavoq nakorsiartunullu agguaallugit. Inuit 80-it missaanniimmata tamarmik kaagimik affarmik pipput.
Nalunaajaasuunngitsunik ikiuineq
Jehovap nalunaajaasui kisimik ikiorneqanngillat. Allarpassuit aamma ikiorneqarput soorlu 1994-imi aamma taamaattoqarsimasoq. Tamanna Galâsiamiut 6:10-mut naapertuuppoq, tassani ima allassimavoq: ’Taamaattumik piginnaaffissaqartilluta tamanut ajunngitsuliorta, pingaartumilli uppeqatitsinnut.’
Jehovap nalunaajaasui atuarfinnut arlalinnut Gomallu eqqaani meeqqanut angerlarsimaffimmut meeqqanik 85-inik ineqarfigineqartumut nakorsaatinik atisanillu agguaassipput. Ikiuiartoqatigiit siusinnerusukkut angalanerminni nunami pissutsinik atuuttunik paasiniaanerminni meeqqanut angerlarsimaffik tamanna pulaarsimavaat, neriorsuisimallutillu kissinik proteineqarlutunik karsinik 50-inik, atisanik karsikkuutaanik, tæppinik 100-nik, nakorsaatinik pinngussanillu nassikkumallugit. Meeqqat atuarfiup anitsiartarfiani tulleriaarlutik qeqqillutik pulaartitik erinarsorfigaat. Taava immikkut ittumik qinnuteqarput — isikkamik arsaassinnaanngorlutik arsamik pisinnaanerlutik?
Sapaatit akunnialui qaangiuttut ikiuiartoqatigiit neriorsuutertik eqqortissinnaalerpaat. Meeqqanut angerlarsimaffimmi ittuusup tukkorneq tamanna atuagassianilu Biibililersaarutini pisamini atuakkani tupigusuutiginermik oqarsimavoq Jehovap nalunaajaasunngulerluni. Meeqqammi? Arsamik pippat? „Naagga,“ Claude Frankrigimi ikiuiartoqatigiinnik ataqatigiissitsisoq akivoq. „Arsanik marlunnik tunivavut.“
Qimaasunut inissiat
Ikiuineq Congomut killeqanngilaq. Qimaasut tuusintilippassuit sorsuffiusumit nunanut qanittunut qimaasunut inissanik pingasunik pilersitsipallaffiusunut qimaasimapput. Jehovap Nalunaajaasuinut sinniisuusut inissiani taakkunani qanoq iliortoqarsinnaanersoq takuniarlugu aamma taakkua pulaarsimavaat. Nalunaarsuutit suliarineqarmata inissiani taakkunani qimaasut 211.000-it najugaqarsimapput amerlanerillu Congomeersuullutik. Jehovap nalunaajaasui taakkualu meeraat soqutiginnittullu 800-it missaat tassaniipput. Inissiani taakkunaniittut nerisassakilliorput. Inissiami ataatsimi ullunut pingasunuinnaq nerisassaqarpoq, nerisassallu ilaat eertaapput ukiunik pingasunik nutaanngitsigisut.
Taamaakkaluartoq oqaluussisartut isumalluarput. Naak atuagassianik Biibililersaarutinik annikitsuinnarnik peqaraluarlutik anersaakkut ineriartorniarlutik akuttoqatigiissumik silaannarmi ataatsimmittarput. Aammattaaq Guutip naalagaaffia pillugu nutaarsiassamik nuannersumik inissianiittunut allanut oqaluussineq ulapputigaat. — Matîuse 24:14; Eprîarit 10:24, 25.
Ikiuiartortut ilaat nakorsaavoq. Naak ikiuiartortut ullualuinnaat qimaasut inissianiissinnaatitaagaluarlutik nakorsiartitsipput. Nakorsaatit aningaasallu utoqqaanertanut kristumiunut tunniunneqarput, taamaalillutik qatanngutit aniguisinnaapput. Ikiuiartoqartigiit aamma neriupput oqaluussiartut inissianiittut qanittukkut nunaminnut utersinnaajumaartut.
Siunissami qanoq pisoqassava? Jesus Kristus siulittuisimavoq uagut nalerput ajunaarnersuarnik allanngorarfiusunik ilisarnaateqarumaartoq, soorlu sorsunnernik kaannersuarnillu. (Matîuse 24:7) Jehovap nalunaajaasuisa nalunngilaat nunarsuarmi naalliuutinut Guutip naalagaaffia aaqqiissutissatuaasoq. Naalakkersuinerata ataani nunarsuarmi angerlasimaffipput paratiisinngussaaq inuiannut naalattunut eqqissisimaffiusoq, naammangaartunik peqarfiusoq naassaanngitsumillu pilluarfiusoq. (Tussiaat 72:1, 3, 16) Tamanna tikiutserlugu Jehovap nalunaajaasui naalagaaffik qilammiusoq tamanna pillugu nutaarsiassaq nuannersoq oqaluussissutigissavaat uppeqatitillu allallu ikiortariaqartut ikiorlugit. (wE 15/1 98)
[Qupp. 19-imi issuagaq]
1994-imiilli Europamiinnaq Jehovap nalunaajaasui nerisassat, atisat, nakorsaatit ikiuutissallu allat 190 tonsit sinnerlugit sumiiffinnut Afrikap tasersuisa eqqaanniittunut nassiussimavaat.
[Qupp. 20-imi ungalusaq]
Kristumiutut asanninneq suliaqartoq
Frankrigimi suliniuteqarnerup „Zaire ikiorsiuk“-imut suleqataalluartut ilagaat Ruth Danner. Meeraalluni kristumiutut upperisani pissutigalugu nazistit tigusanut inissiarsuanni parnaarussaasimavoq. Oqarpoq: „Afrikami qatanngutivut ikiorsinnaagatsigit nuannaarutigisimaqaarput! Allalli nuannaarnerulersippaanga. 1945-mi Tysklandimiit ilaquttakkalu uteratta suuteqanngilagut. Atisat atukkavut allanit atorsimavavut. Sivitsunngitsoq nunap piisigut Amerikami anersaakkut qatanngutitsinnit ikiorneqarpugut. Afrikamiunut ikiuiniarluni katersuinerup ukiorpassuit matuma siorna ajunngisaarfigineqarsimanitsinnut ikiuiniaanissannut periarfissippaanga. Ilaqutariissuarnut qatanngutigiinnut kristumiutut asanninnermik suliaqartunut ilaaneq immikkut pisinnaatitaaffiuvoq.“ — Juánase 13:34, 35.
[Qupp. 21-mi assiliartaq]
Qanittukkut nunarsuaq paratiisinngussaaq tamarmillu naammattunik peqassapput