Inunnut tamanut atuagaq

’Inuup kinaassusia Guutip pinngilaa, kisianni inuiaqatigiinni tamani kinaluunniit mianerinnitsini iluarnermillu sulisoq nuannaraa.’ — APUSTILIT SULIAIT 10:34, 35.

1. Professori qanoq qisuariarpa aperineqarami Biibili qanoq isumaqarfiginerini, qanorlu iliussalluni aalajangerpa?

SAPAAMMI ualiuvoq, professorilu angerlarsimavoq. Aggertoqarnissaa ilimaginngilaa, oqaluussisartumilli arnamik pulaarneqarami oqaaserisai tusarnaarpai. Oqaluussisartup mingutsitsineq nunarsuullu siunissaa eqqartorpai, tamakkulu professorip soqutigai. Kisianni Biibili eqqartulermagu professorip upperiuminaatsippaa. Taamaattumik oqaluussisartup aperaa Biibili qanoq isumaqarfigineraa.

„Tassaavoq atuagaq pitsaasoq inuit silassorissut allassimasaat,“ oqarpoq, „kisianni ilumoorussinnaanngilarput.“

„Nammineq Biibili atuarnikuuiuk?“ oqaluussisartup aperaa.

Tupaallalluni professorip taamaaliorsimannginnini nassuerutigisariaqarpaa.

„Qanoq ilillutit atuagaq atuarsimanngisat taama qulanngitsigalutit oqaatigisinnaaviuk?“ arnap aperaa.

Taamaannera professorip miserratigisinnaanngilaa. Aalajangerpoq Biibili atuarniarlugu atuareeruniullu aatsaat isummerfiginiarlugu.

2, 3. Sooq inuppassuit Biibili qupperneq ajorpaat, tamannalu qanoq uatsinnut unamminiarnartuusinnaava?

² Professoritut taama isumaqarneq nalinginnaaqaaq. Inuppassuit Biibili pillugu qulanngivissumik taamatut isumaqarput atuarsimanngisaannaraluarlugu! Immaqa biibiliuteqaraluarput. Immaqa atuakkatut pitsaasutut oqaluttuarisaanermullu tunngatillugu pingaaruteqartutut isigaat. Inuppassuilli qupperneq ajorpaat. ’Biibilip atuarnissaanut piffissaqanngilanga,’ ilaat taama oqartarput. Allat ima aperisarput: ’Atuagaq taama pisoqaatigisoq qanoq ililluni uannut pingaaruteqarsinnaava?’ Akerliliineq tamanna akissallugu imaannaanngilaq. Jehovap nalunaajaasuisa qularinngilaat Biibili ’Guutimit isumassarsiarititaasoq iluaqutaalluni ajoqersuutaallunilu“. (2 Timûtiuse 3:16, 17, NV) Qanorli ililluta inuit allat paasitissinnaavavut qanorluunniit inuiaqatigiissutsikkut naggueqatigiissutsikkullu tunuliaqutaqaraluarunik Biibili misissortariaqaraat?

³ Biibilip misissorneqartariaqarneranut pissutissat ilaat sammeriartigik. Qularnanngitsumik tamakku ikiortigalugit oqaluussinermi pulaakkavut oqaloqatigisinnaassavavut, immaqalu Biibilip oqaaserisaanik misissuisariaqarnerannik paasitillugit. Misissuinitta aamma Guutip Biibili oqaaserigaa nammineq uppernitsinnik nakussatsissavaatigut. — Eprîarit 4:12.

Silarsuarmi tamarmi atuakkat siammarsimanerpaartaat

4. Sooq oqarsinnaavugut Biibili tassaasoq silarsuarmi tamarmi atuakkat siammarsimanerpaartaat?

⁴ Siullermik Biibili misissortariaqarparput tassaammat inuiaat oqaluttuarisaaneranni atuakkat siammarsimanerpaartaat aamma oqaatsinut amerlanerpaanut nutserneqartarsimasoq. Ukiut 500-t sinnerlugit matuma siorna Johann Gutenberg maskiina naqiterivik sanasimasani atorlugu Biibilimik naqitererngaarpoq. Naatsorsuutigineqarpoq taamanerniilli biibilit imaluunniit Biibilip atuagartaasa ilaat 4 milliardit missaat naqiterneqarsimasut. 1996-imi Biibili tamaat imaluunniit ilaannaa oqaatsinut 2167-inut nutserneqarsimavoq.a Inuit nunarsuarmiut 90 procentiisa Biibili namminneq oqaatsiminni pisinnaavaat. Upperisarsiornermut allamulluunniit tunngasumik allamik atuagaqanngilaq taama siammarsimatigisumik.

5. Sooq ilimagiinnarsinnaavarput inuit nunarsuaq tamakkerlugu Biibili pissarsiarisinnaassagaat?

⁵ Kisitsisit imminni uppernarsarsinnaanngilaat Biibili Guutip oqaaserigaa. Ilimagisinnaavarpulli atuagaq Guutimit isumassarsiarititaasoq nunarsuaq tamakkerlugu pissarsiarineqarsinnaassasoq. Biibilimilu paasitinneqarpugut ’inuup kinaassusia Guutip pinngikkaa, kisianni inuiaqatigiinni tamani kinaluunniit mianerinnitsini iluarnermillu sulisoq nuannarigaa’. (apustilit suliait 10:34, 35) Atuakkanit allanit allaanerulluni Biibilip nunat killeqarfii qaangersimavai naggueqatigiissutsikkullu inuiaqatigiissutsikkullu avissaarutaasut ajugaaffigisimallugit. Aap, Biibili tassaavoq inunnut tamanut atuagaq!

Immikkut ittumik tammatsaalineqarsimavoq

6, 7. Sooq tupigusuutigisariaqanngilarput Biibilimik allakkat siullerpaat qularnanngitsumik asiusimasut, tamannalu pillugu suna apeqqutaalerpa?

⁶ Aamma allamik pissuteqarpoq Biibilimik misissuisariaqarnissatsinnut. Tassa akimmiffissanit pissutsinit pissusissamisoortunit aammalu inunnit pilersinneqarsimasunit aniguisimammat. Allakkanut allanut pisoqqanut naleqqiullugu Biibili immikkut ittumik akornutaasut qaangerneqarsinnaanngippasikkaluit akimmiffiginagit tammatsaalineqarsimavoq.

⁷ Biibilimik allattut pilikki, papyrusi (Egyptenimi naasut ilaannit taamatut atilimmit sanaaq) uumasullu amii atortarsimagunarpaat.b (Job 8:11) Allaffissialli taamaattut aserujasuupput. Ilisimatooq Oscar Paret nassuiaavoq: „Allaffissiatut atorneqarsimasut tamarmik isugutammit, oqummit quperlunillu aseroriartortinneqartarput. Nalunngilarput pappiala allaallu ameq qajannaatsuugaluartoq silamiikkaangami isugutasumiikkaangamiluunniit qanoq aseroriartulertortigisartoq.“ Taamaattumik tupinnanngilaq Biibilimik allakkat allanneqartut siullerpaat qularnanngitsumik qangali suujunnarsimammata. Taavami allanneqartut siullerpaat asiusimappata Biibili qanoq ililluni ulluvut tikillugit aniguisimava?

8. Biibili qanoq ililluni ukiuni hundredelikkuutaani atatinneqarsimava?

⁸ Allanneqartut siullerpaat allanneqarnerata kinguninngua assilillugit allanneqaqqittalerput. Israelitoqqami Allakkanik assiliilluni allanneq inuussutissarsiutaalersimavoq. Assersuutigalugu palasi Esra ’allakkanik ilisimasuuvoq Mosesip inatsisai ilisimalluinnarlugit’. (Esra 7:6, 11; naleqqiuguk Tussiaat 45:2.) Allakkalli assiliilluni allaqqitat aamma aseroriartorsinnaapput, piffissallu ingerlanerani assaannarmik allakkanit allanit taarserneqartariaqarput. Allaqqiisarneq tamanna ukiuni hundredelippassuarni ingerlajuarsimavoq. Inuit naammalluinnanngitsuummata allattartut ilaannikkut kukkusarsimassammata Biibilimi allassimasut allanngortinneqarsimassanerpat? Naamik, taamaassimannginneranut takussutissarpassuaqarpoq.

9. Masoretit qanoq ilillutik Biibilimik allaqqittartut peqqissaarluinnarsimanerannut assersuutaalluarpat?

⁹ Allattartut pikkorissorujuusuusimapput. Aammali allagassatik ataqqingaarsimavaat. Hebriiarit oqaasiat „allattartoq“-mik isumaqartoq oqaatsimik „kisitsineq“-mik naggueqarpoq. Assiliillutik allattartut peqqissaarluinnarnerat takuneqarsinnaavoq masoretinik taaneqartut eqqarsaatigigutsigik. Taakku ukiut 500-kkut 900-kkullu akornanni inuusimapput Allakkanillu Hebriiarisuunik allattarlutik. Biibilimik ilisimatooq Thomas Hartwell Horne oqarsimavoq taakkua naatsorsortaraat „naqinnerit tamarmik immikkut qasseriarlutik Allakkani Hebriiarisuuni atorneqarsimanersut“. Takorlooriaruk qanoq peqqissaartigisumik sulisarsimassasut! Naqinnerit arlaannaalluunniit minikkumanagu oqaatsit allanneqartut kisiisaanngitsoq aammali naqinnerit kisittarsimavaat. Allakkanigooq Hebriiarisuuni naqinnerit 815.140-t tamaasa kisittarpaat! Taamatut peqqissaartigissusiat eqqorluinnartumik allannissaannik qulakkeerisuuvoq.

10. Sunik pissutissaqarluarpugut isumaqassalluta allakkat hebriiarisuut griikerisuullu nutsikkanut nutaanerusunut tunngaviusut allanneqartunut siullerpaanut assingusut?

¹⁰ Pissutissaqarluarpugut isumaqassalluta allakkat hebriiarisuut griikerisuullu nutsikkanut nutaanerusunut tunngaviusut allanneqartunut siullerpaanut annerusutigut assingusut. Tamatumunnga takussutissat tassaapput Biibilimik assaannarmik allakkat tuusintilikkuutaat — Allakkat Hebriiarisuut ilaannik allakkat 6000-t missaat Allakkallu Griikerisuut ilaannik allakkat 5000-t missaat — ullutsinnut anngussimasut. Allakkat tamakku peqqissaartumik imminnut naleqqiullugit allakkanik ilisimatuut assiliilluni allattut kukkusimasaat nassaarisinnaasimavaat aalajangersinnaallugulu allanneqartuni siullerpaani qanoq allassimasoqarnersoq. Allakkat Hebriiarisuut oqaaseqarfigalugit ilisimatooq William H. Green ima isummersinnaasimavoq: „Qularata oqarsinnaavugut allakkanik itsarnitsanik allanik taama eqqorluartigisumik ataannartitsisoqarsimanngitsoq.“ Aamma Allakkat Griikerisuut taamatulli tutsuiginartigipput.

11. 1 Pîtruse 1:24, 25 eqqarsaatigalugu sooq Biibili ullut makku tikillugit aniguisimava?

¹¹ Biibilimik allakkat siullerpaat assaannarmik assilillugit allanneqaqqissimanngitsuuppata Biibili tusarliussaalu erlinnartoq tammarsimassagaluarput! Aniguisimaneranut una pissutituaavoq — Jehova oqaatsiminik Atatitsisuullunilu Illersuisuuvoq. Soorlu Biibilimi Pîtrusip agdlagai sujugdlît 1:24, 25-mi oqaatigineqartoq: ’Uinimmi tamarmi ivikkatut ippoq usornaataalu tamarmi ivikkap kaavequtaatut; ivikkat toqusaraat kaavequtaallu katattarlutik; Jehovalli oqaasia naassaanngitsumik atavoq; tassaavorlu iivangkiiliukkut ilissinnut oqaaserisaq.’

Oqaatsinut inuiaat atugaannut nutserineq

12. Ukiut hundredelippassuit ingerlaneranni allanneqqaqqittarnerup saniatigut Biibilimut sumik allamik akornutissaqarsimava?

¹² Aap, ukiut hundredelippassuit ingerlaneranni allanneqaqqittarluni eqqortumik ataannartinniarneqarsimaneq Biibilimut qaangeruminaassimaqaaq. Aammali allamik akornutissaqarsimavoq: Biibili oqaatsinut inuit atugaannut nutserneqartariaqartarsimavoq. Inuit uummataat angussagunigit inuit oqaasii inunnguutsimit pigisaat atortariaqarpai. Biibilimik 1100-nit amerlanerusunik kapitalilimmik 31.000-inillu amerlanerusunik versilimmik nutserineq suliarujussuuvoq. Ukiut hundredelikkuutaat ingerlaneranni nutserisut tunniusimalluinnartut piumassuseqarluarlutik unamminiarnartoq tamanna suliarisimavaat. Annertuunik unamminiarnartoqarsimavoq.

13, 14. (a) 1800-kkut aallartilerneranni Afrikami Biibilimik nutserisup Robert Moffatip unamminiarnartoq suna atortariaqarsimavaa? (b) Inuit tswanatut oqaasillit qanoq qisuariarsimappat Lúkarsip îvangkîliua oqaatsiminnut nutserneqarmat?

¹³ Assersuutigalugu, misissoriartigu Biibilip Afrikamiut oqaasiisa ilaannut nutserneqarnerani qanoq qaangeruminaatsoqarsimasoq. Ukiumi 1800-mi Afrikami oqaatsit assigiinngitsut aqqaneq-marluk missaat kisimik allattaaseqarput. Oqaatsit allat hundredelippassuit allattaaseqanngillat. Bibilimik nutseriniap Robert Moffatip unamminiarnartoq tamanna atortariaqarsimavaa. 1821-mi Moffat 25-nik ukioqarluni Afrikap kujataani inuit tswanatut oqaasillit akornanni ajoqersuiartortitaqarfimmik pilersitsivoq. Oqaasii allattaaseqanngitsut ilikkarniarlugit inunnut akuliuppoq akornannilu inuulluni. Ordboginik atuaaniutinillu ikiortisaqanngikkaluarluni nikallornani naggataatigut oqaasii ilikkarpai allattaatsimillu ineriartortitsilluni. 1829-mi Robert Moffatip îvangkîlio Lúkarsip agdlagâ-nik nutserineq naammassivaa. Ima oqaluttuarpoq: „Nalunngilara inuit ilaat kilometerit hundredellit arlallit angalasimasut îvangkîlio Lúkarsip agdlagâ pissarsarisinnaajumallugu. . . . Takusimavakka îvangkîlio Lúkarsip agdlagâ-nik tunineqaramik qujamasunnermik qiallutik atuakkat pakkutaaraat. Arlallit oqarfigisariaqarsimavakka: ’Atuakkat qullissinnik aserussaqaasi!’ Moffatip aamma eqqaamavaa angutip Afrikamiup inuit arlallit îvangkîlio Lúkarsip agdlagâ-nik atuartut takullugit aperisimagai suna atuarneraat. „Guutip oqaasia,“ akisimapput. „Oqaluppa?“ angut aperisimavoq. „Aap,“ akisimapput, „uummammut oqaluppoq.“

¹⁴ Nutserisut Moffatitut suliaminnut tunniusimalluartut Afrikamiut amerlasuut allakkatigut attaveqatigiissinnaalernissaat ajornarunnaarsissimavaat. Nutserisulli Afrikamiut erlinnarnerungaartumik tunivaattaaq — Biibilimik taakkua oqaasiinut nutsikkamik. Moffatip aamma inuit tswanat Guutip aqqanik ilisimatippai, ateq tamanna nutsikkamini tamani atortuaramiuk.c Taamaattumik tswanat Biibili taavaat „Jehovap qarna“. — Tussiaat 83:19, NV.

15. Sooq Biibili ullumi uumassusilittut oqaatigineqarsinnaava?

¹⁵ Nunani assigiinngitsuni nutserisut allat tamatumunnga assingusunik ajornartorsiuteqarsimapput. Ilaasa Biibili nutserniarlugu allaat inuunertik navianartorsiortittarsimavaat. Eqqarsaatigeriaruk: Biibili hebriiarisuunit griikerisuunillu itsaq oqaaserineqartunit oqaatsinut allanut nutserneqarsimanngitsuuguni ’toqoreersimassagaluarpoq’, oqaatsimmi taakku amerlanerusutigut oqaaserineqarunnaarsimapput nunarsuarmiullu amerlanersaasa naluaat. Kisianni Biibili toqunngivippoq, atuakkanit allanit allaanerulluni silarsuaq tamakkerlugu inuit oqaasii atorlugit ’oqaluffigisinnaallugit’. Taamaattumik tusarliussaa ’uppertuni sunniisarpoq’. (1 Tásalûníkamiut 2:13) The Jerusalem Bible-mi ima nutserneqarpoq: „Ilissi tamatumunnga uppertusi akornassinni suli pissaaneruvoq uumassusilik.“

Tutsuigineqarsinnaavoq

16, 17. (a) Biibili tatigineqarsinnaassappat suna pisariaqarpa? (b) Biibilimik allattup Mosesip unneqqarissusianut assersuutinik taasaqarit.

¹⁶ ’Kisianni Biibili tatigineqarsinnaava?’ ilaat immaqa aperiumassapput. ’Tassani inuit ilumut inuusimasut, sumiiffiit piviusuusimasut pisimasuiillu eqqartorneqarpat?’ Tatigisinnaassagutsigu allattunit eqqorluartunit ilumoortunillu allanneqartariaqarpoq. Tassaavorlu Biibilimik misissuisariaqarnissamut pissutaasoq alla: Eqqorluarneranut tutsuiginarneranullu takussutissaqarluarpoq.

¹⁷ Allattut unneqqarissut atugarissaarneq atugarliornerlu tamaasa oqaluttuariumassavaat. Biibilimik allattut taama unneqqaritsigalutik allattarput. Assersuutigalugu eqqarsaatigeriartigu Mosesip isertuanngissusia. Ilumoorluni eqqartorpai nammineq oqalullaqqinnginnini, isumaqarluni Israelikkut siulersortaattut piukkunnaateqarani (2 Moses 4:10); sualuttumik kukkusimanini nunamut neriorsuutigisamut isersinnaannginnerminut pissutaasoq (4 Moses 20:9-12; 27:12-14); qatanngummi Aronip eqqunngitsuliornera, Israelikkut pikitsitsisut suleqatigalugit nersuteeraasaliorami kuultiusumik (2 Moses 32:1-6); qatanngummi arnap Miriamip pikitsitsisimanera nikanarsaataasumillu pillarneqarnera (4 Moses 12:1-3; 10); jorngumi Nadabip Abihullu iluaatsuliornerat (3 Moses 10:1, 2); Guutillu innutaasa maalaartuarnerat naammagittaalliortuarnerallu. (2 Moses 14:11, 12; 4 Moses 14:1-10) Ilumoortumik ammasumillu oqaluttuartup takutinnginnerpaa ilumoortoq saqqummiukkusullugu? Biibilimik allattut ilaquttaminnut, inuiaqatiminnut imminnullu tunngasut pitsaanngitsut allaatiginissaannut piumassuseqarsimammata ersarinnginnerpa allataat uppernartuusut?

18. Aamma suup takutippaa Biibilimik allattut tutsuiginartumik allassimasut?

¹⁸ Allakkat imminnut naapertuulluassusiata aamma takutippaa Biibili ilumoortoq. Allakkat angutit 40-t ukiut 1610-t ingerlaneranni allassimasaat allaat annikitsualutsigut imminnut naapertuulluarput. Naapertuunneralli tamanna ima aaqqissuulluagaarpasitsiginngilaq isumaqatigiipilussimanissaannik pasitsatsitsinani. Akerlianik ersarippoq annikitsualuit aaqqissorneqarsimanngitsut, ilaannikkulli nalaatsornikkut imminnut naapertuuttartut.

19. Iivangkiiliuni Jesusip tigusaaffianik oqaluttuat qanoq imminnut naapertuuppat allaat annikitsualutsigut aaqqissorneqarsimanngikkaluartutigut?

¹⁹ Assersuutigalugu unnuami Jesusip tigusaaffiani pisimasoq eqqarsaatigeriaruk. Iivangkiiliunik allattut sisamat tamarmik eqqaavaat ajoqersukkat ilaata panani amugaa palasiunerullu kiffaa panarlugu siutaarlugu. Lukasip kisimi oqaluttuaraa Jesusip ’kiffap siutaa attorlugu ajorunnaarsikkaa’. (Lúkarse 22:51) Tamannali ilimagisinnaannginnerparput allattoq tassaammat ’nakorsaasoq asanartoq’? (Kulorsamiut 4:14) Johannesip paasitippaatigut ajoqersukkat ilaat panamik tigusisoq tassaasoq Peter — tamannalu tupinnanngilaq eqqarsaatigigutsigu Peter qanoq eqqarsarluaqqaarnani iliuuseqapallattartoq. (Juánase 18:10; naleqqiukkit Matîuse 16:22, 23 aamma Juánase 21:7, 8.) Johannesip aamma annikitsualuk alla pingaaruteqarpasinngitsoq eqqaavaa: ’Kiffarli taanna Malkusimik ateqarpoq.’ Sooq Johannesip kisimi kiffap atia eqqaavaa? Tamanna paasinarsivoq paasissutissaq iivangkiiliuni allani eqqaaneqanngitsoq Johannesip oqaluttuarimmagu: Johannes ’palasiunermut takornartaanngilaq’. Palasiunerup inoqutaasa aamma nalunngilaat; kiffat nalunngilaat Johannesillu taakku nalunngilai.d (Juánase 18:10, 15, 16) Taamaattumik pisussisamisoorpoq Johannesip kiffap ikilerneqartup atia eqqaammagu, iivangkiiliunik allattut allat taassuminnga nalusut eqqaanngikkaat. Maluginiarnarpoq annikitsualuit tamakku tamarmik imminnut naapertuulluartut aaqqissorneqarsimanngikkaluarlutik. Biibilimi tamatumunnga assingusumik allarpassuarnik assersuutissaqarpoq.

20. Inuit ilumoorusuttut Biibili pillugu suna nalunngittariaqarpaat?

²⁰ Biibili tutsuigisinnaavarput? Aap! Biibilimik allattut unneqqarissuunerat allakkallu imminnut naapertuulluarnerat ilumoorneranut ersiutaalluarput. Inuit ilumoorusuttut nalunngittariaqarpaat Biibili tatigisinnaallugu, tassaammat ’Jehova Guutip unneqqarissup’ oqaasia isumassarsiarititaq. (Tussiaat 31:6) Aamma allat pissutigalugit Biibili inunnut tamanut atuagaavoq, tamakkulu allaaserisami tulliuttumi sammissavavut. (wE 1/4 98)

[Quppernerup ataani ilanngussat]

Qanoq akissavigit?

□ Sooq ilimagisinnaavarput Biibili tassaasoq silarsuarmi atuakkat siammarsimanerpaartaat?

□ Biibilip eqqorluartumik atatinneqarsimaneranut sumik takussutissaqarpa?

□ Biibilimik nutserisut akornutit suut ajugaaffigisariaqarsimavaat?

□ Suup takutippaa Biibili tutsuiginartuusoq?