“Sapiitsuugit nakuullutillu”

“Sapiitsuugit nakuullutillu . . . [Jehovap] najussavaatit.” — 1 NALUNAARSUUTIT 28:20.

QANOQ AKISSAVIT?

Enokip Noallu sapiitsuunertik qanoq ersersippaat?

Itsaq arnat upperluartuunermut sapiitsuunermullu tunngatillugu qanoq maligassaalluarpat?

Inuusuttut maligassaalluartut kikkut ilinnut sunniuteqarluarpat?

1, 2. (a) Ulluinnarni eqqortuliorsinnaajumalluta suna pisariaqartipparput? (b) Allaaserisami matumani suna sammissavarput?

SAPIITSUUNEQ annilaanganermit, sanngiinnermit qununermillu allaanerulluinnarpoq. Immaqa inuk sapiitsoq nukittusutut nakimaatsutullu isigisarparput. Ilaannikkulli ulluinnarni eqqortuliussagaangatta sapiitsuusariaqartarpugut.

² Biibilimi inuit eqqaaneqartut ilaat misilinneqangaarfiusuni sapiitsuliorsimapput. Allat pissutsini Jehovap kiffaanut nalinginnaalluinnartuni sapiitsuliortarput. Sapiitsuliorsimasut Biibilimi oqaluttuarineqartut qanoq ilinniarfigisinnaavavut? Uagut qanoq sapiitsuusinnaavugut?

SILARSUARMI GUUTIITSUUFFIUSUMI SAPIILLUNI NALUNAAJAANEQ

3. Enoki guutiitsut pillugit qanoq siulittuiva?

³ Noap nalaani ulersuup siorna inuit ajortut nunarsuarmiittut akornanni Jehovamut nalunaajaasuujumalluni sapiitsuunissaq pisariaqarsimassaaq. Enoki ‘Adamimit kinguaariissoqatigiit arfineq-aappaat’ nakimaalluni ima siulittuivoq: “Takuat, [Jehova] aggerpoq illernartortaminit 10.000-ilippassuarnit iluneqarsimalluni tamanik eqqartuussiartorluni tarnillu tamaasa pillariartorlugit iliorsimaneri iluaatsut tamaasa pillugit iluaatsullu ajortuliortut akerlilersorluni oqaaserisaat soqqusaatsut tamaasa pillugit.” (Judasi 14, 15) Enokip pisussat tamakku pereersimasutut eqqartorpai siulittuutip tamatuma eqquunnissaa qularnanngivimmat. Silarsuarlu tamakkerlugu ulersuaqarmat inuit ajortut toqupput!

4. Pissutsit qanoq ittuugaluartut Noap Guuti saqeqatigaa?

⁴ Ukiumi 2370-imi Kr.in.si., ukiut 650-it sinnerlugit Enokip toqunerata kingorna, ulersuaqarpoq. Enokip toqunerata kingorna ulersuarlu nalliutinngikkallartillugu Noa inunngorpoq, nuliartaarlunilu meerartaarpoq, erninilu peqatigalugit umiarsualiorpoq. Inngilit ajortut inuttut timeqalerlutik, arnat pinnersut nuliartaaralugillu inorujussuarnik ernertaarfigaat. Inuit amerlanersaat ajortuliortarput, ‘nunarsuarmilu nakuusernernik ulikkaarpoq’. (1 Mosesi 6:1-5, 9, 11) Taamaakkaluartorli Noap Guuti ilumoortoq saqeqatigaa ‘iluarnermik nalunaariartortitatut’ nakimaalluni nalunaajaavoq. (Atuakkit 2 Petrusi 2:4, 5). Uagut aamma ulluni kingullerni makkunani taama sapiitsigisariaqarpugut.

UPPERTUULLUTILLU SAPIITSUUPPUT

5. Mosesip uppertuullunilu sapiitsuunini qanoq ersersippaa?

⁵ Mosesi uppertuunermut sapiitsuunermullu tunngatillugu maligassaavoq. (Hebræerit 11:24-27) Ukiumiit 1513-imiit ukiup 1473-ip tungaanut Kr.in.si. Guutip Mosesi Israelikkunnik Egyptenimiit aniguisitsisillugulu inoqajuitsumi siulersuisippaa. Mosesi suliassamut piukkunnarsorinngikkaluarluni akuersivoq. (2 Mosesi 6:12) Angajuni, Aroni, ilagalugu Faraomut naakkittaatsumut sassartaqattaarput. Perluit qulit Egyptenimiut guutiisa pissaaneqannginnerannut uppernarsaatitut Jehovap Israelikkunnik aniguisitsinermini atugai sapiillutik nalunaarutigisaqattaarpaat. (2 Mosesi, kapitalit 7-12) Soorlu Guutip uagut ullumikkut najoraatigut, Mosesi Guutimit najorneqartuaannarami uppertuullunilu sapiitsuuvoq. — 5 Mosesi 33:27.

6. Oqartussaasunit apeqquserneqarutta upperisatta sapiilluta illersornissaanut suna iluaqutigisinnaavarput?

⁶ Nalunngilarput Mosesip sapiitsuuneratut sapiitsuusariaqarluta. Jiisusi ima oqarpoq: “Uanga pillunga naalagaatitanut kunnginullu sassartinneqarumaarpusi, taakkununnga Guutimillu nalusunut uppernarsaataallusi. Eqqartuussassanngortitaagussili isumakuluutigissanngilasi qanoq oqalussanerlusi qanorlu oqassanerlusi; taamaalippammi oqaasissassinnik tunineqarumaarpusi. Ilissimi oqaluttuunngilasi, Ataatassiliuna anersaava ilissitigut oqaluttoq.” (Matthæusi 10:18-20) Guutimut kiffartornerput oqartussaasunit apeqquserneqarpat upperisatta ataqqinnilluta sapiillutalu illersornissaanut Jehovap anersaavanit ikiorneqarumaarpugut. — Atuakkit Lukasi 12:11, 12.

7. Qanoruna ililluni Josva sapiitsuusinnaallunilu suliassaminik naammassinnissinnaasoq?

⁷ Josvap, Mosesip Israelikkunnik siulersuisutut kingoraataata, Guutip inatsisaanik atuartarnini uppernermigut sapiitsuunermigullu nakussatsissutigaa. Ukiumi 1473-imi Kr.in.si. Israelikkut nunamut neriorsuutigisamut isernissaminnut piareerput. Guutip Josva ima oqarfigaa: “Tuppallerit pissatsillutillu.” Aamma oqarfigaa Inatsisit maleruarunigit silatusaarluni iliuuseqassallunilu suliassani naammassissagaa. Guutip ima oqarfigaa: “Erseqinak nikallornalluunniit; uangami [Jehova], tassaasunga Guuti, najorpakkit qanoq iliorninni tamani.” (Josva 1:7-9) Oqaatsit taakku Josvap nakussatsissutigisimassaqai! Qularnanngivipporlu Guutip najoraa. Tamanna nalunngilarput nuna neriorsuutigisaq ukiut arfinillit ingerlanerinnaanni, ukiumi 1467-imi Kr.in.si., tiguarneqarmat.

ARNAT SAPIILLUTIK GUUTIMUT KIFFARTORTUT

8. Sooq Rahabi uppernermut sapiitsuunermullu tunngatillugu maligassaalluarpa?

⁸ Itsaq arnarpassuit Jehovamut kiffartornerminni sapiitsuupput. Assersuutigalugu Rahabi arnaq atortittartoq Jerikomiu Jehovap illersuisinnaaneranik upperinnippoq. Sapiilluni Josvamit alapernaarsuiartortinneqartut marluk toqqortippai angutillu alapernaarsuiartortunik ujaasisut allamukartillugit. Israelikkut Jeriko tiguarmassuk Rahabi ilaqutaalu aniguisinneqarput. Rahabip ajortuliortarunnaarluni Jehova aalajaalluni pallorfigilerpaa, allaallu Jiisusimut siuaasanngorpoq! (Josva 2:1-6; 6:22, 23; Matthæusi 1:1, 5) Uppernini sapiitsuuninilu pissutigalugit pilluaqquneqangaarpoq.

9. Debora, Baraki Jaelilu qanoq sapiitsuliorsimappat?

⁹ Josvap toqunerata kingorna ukiumi 1450-imi Kr.in.si. Guutip angutit Israelimi eqqartuussisussatut toqqarpai. Kana’anikkut kunngiata Jabinip Israelikkut ukiuni 20-ni naqisimavai. Guutip pruffiiti arnaq Debora aqqutigalugu eqqartuussisoq Baraki kunngimut sorsukkiartoqquaa. Qaqqami Taborimi Barakip angutit 10.000-it katersortippai piareerlunilu Jabinip sakkutuuisa naalagaanerannut Siseramut sorsunnissamut. Sisera, sakkutuui qamutillu sorsuutit saviminiusut 900-t kuunnguamut paqqersimasumut Kishonimut pipput. Israelikkut qooqqumut pimmata Guutip kuuk qarsutsisileriartaarpaa, narsarlu ima marulluutigilerpoq Kana’anikkut qamutaat ingerlasinnaajunnaarlutik. Barakip sakkutuui sorsunnermi ajugaapput, Siserallu sakkutuui tamarmik toqutaapput. Siserali arnap Jaelimik atillip toqqanut qimaavoq, sinilermalli Jaelip toquppaa. Deborap siulittuisimaneratut Kana’anikkunnut ajugaaneq tamanna pillugu arnaq, tassa Jaeli, nersorneqarpoq. Debora, Baraki Jaelilu sapiillutik iliuuseqarmata Israelikkut ukiuni 40-ni Kana’anikkunnit naqisimaneqanngillat. (Eqqartuussisut 4:1-9, 14-22; 5:20, 21, 31) Tamatumunnga assingusumik anguterpassuit arnarpassuillu uppertuullutillu sapiitsuliortarsimapput.

OQAATSIVUT ALLANUT SAPIILLISSUTAASINNAAPPUT

10. Qanoq nalunngilarput allat oqaatsivut sapiillissutigisinnaagaat?

¹⁰ Jehovamik pallorfiginneqatitta oqaatsivut sapiillissutigisinnaavaat. Ukiuni 1000-ikkunni Kr.in.si. kunngip Daavip ernini Salomo ima oqarfigaa: “Sapiitsuugit nakuullutillu, suliassarlu aallartiguk! Erseqinak, nikalloqinallu! Guutimmi [Jehovap] Guutima najussavaatit. Iperassanngilaatit qimassanatillu [Jehovap] naalaffissaata suliassartai tamaasa inereerserlugit.” (1 Nalunaarsuutit 28:20) Jerusalemimi Salomop Jehovap naalaffia kusanartoq sapiilluni sanavaa.

11. Niviarsiaqqap Israelikkuusup sapiitsup oqaasii qanoq sunniuteqarpat?

¹¹ Ukiuni 900-kkunni Kr.in.si. niviarsiaqqap Israelikkuusup sapiitsup oqaasii pupissup ajorunnaarsinneqarnissaminut Jehovamillu pallorfiginnilernissaminut iluaqutigai. Niviarsiaraq taanna Aramæerinit aallarussaasimavoq sakkutuullu naalagaannit, Na’amanimit pupissumit, inussiaatigineqalerluni. Niviarsiaqqap Jehovap pruffiitini Elisa aqqutigalugu tupinnartuliai nalunngilai. Taamaattumik niviarsiaqqap Na’amanip nulia oqarfigaa uia Israelimukartuuguni Elisamit ajorunnaarsinneqarsinnaagaluartoq. Na’amani niviarsiaqqap oqaasii malillugit iliorpoq, tupinnartuliornikkut ajorunnaarsinneqarpoq Jehovamillu pallorfiginnittunngorluni. (2 Kunngit 5:1-3, 10-17) Inuusuttuuguit niviarsiaqqatut taassumatut Guutimik asannittuullutit Guutip ilinniartitsisunnut, atuaqatinnut inunnullu allanut oqaluussinissamut sapiissuseqalersissinnaavaatit.

12. Kunngip Hizkijap innuttaminut oqaasii qanoq sunniuteqarpat?

¹² Navianartorsiorfiusumi oqaatsit eqqarsaatigilluakkat sapiillissutigineqarsinnaapput. Ukiuni 700-kkunni Kr.in.si. Assyriamiut Jerusalemimut saassussimmata kunngi Hizkija innuttaminut ima oqarpoq: “Sapiitsuugitsi nakuullusilu! Siooraqinasi, Assyriallu kunngia sakkutoorpassuilu qunugeqinasigit! Taassuma iligisaa tassaavoq inuup talia, uagulli [Jehova] Guuterput iligaarput; taassuma ikiussavaatigut sorsuffiginiakkavullu nammineq akiussallugit!” Oqaatsit taakku Jerusalemimiunut qanoq sunniuteqarpat? Sapiinnerulissutigaat. Biibilimi ima allassimavoq: “Hizkija Judap kunngia taama oqalummat inuit nakussatsinneqarput.” (2 Nalunaarsuutit 32:7, 8) Malersorneqartilluta oqaatsit qiimmaallannartut Hizkijap oqaasiisut ittut uagutsinnut uppeqatitsinnullu iluaqutaasinnaallutillu sapiillissutaasinnaapput.

13. Qanoq kunngip Akabip kiffaa Obadja sapiitsuunermut tunngatillugu maligassaalluarpa?

¹³ Ilaannikkut oqaaseqanngikkaluarluni sapiitsuuneq ersersinneqarsinnaasarpoq. Ukiuni 900-kkunni Kr.in.si. kunngip Akabip kiffaata Obadjap Jehovap pruffiitii hundredet “qaarusummi ataatsimi 50-iutillugit” sapiilluni toqqortippai dronningimit Jezabelimit ajortumit toqunneqannginniassammata. (1 Kunngit 18:4) Obadjatut Guutimik mianerinnittutut ullumikkut Jehovap kiffarpassuisa qatanngutitik sapiillutik illersortarpaat taakku pillugit paasissutissanik malersuisunut tunniussisannginnermikkut.

DRONNINGI ESTERI SAPIITSUUVOQ

14, 15. Dronningi Esteri qanoq upperluartuullunilu sapiitsuua, tamannalu qanoq kinguneqarpa?

¹⁴ Perserit naalagaaffianni dronningi Esteri upperluartuullunilu sapiilluinnartuuvoq. Ukiuni 400-kkunni Kr.in.si. Hamani ajortoq juutit naalagaaffimmiittut tamaasa toqunniarlugit pilersaarusiorpoq. Juutit tamanna tusaramikku aliatsangaarput iisinnginniarlutillu qamanngalu pisumik qinusimassagunarlutik. (Esteri 4:1-3) Dronningip Esterip juutit isumakuluutigeqai. Illuata Mordokajip juutinik toqoraanissamik peqqussut allaqqitaq kiffamut tunniuppaa Esterimukaateqqullugu, Esterilu qinnuigaa kunngimukaqqullugu juuteqatini sinnerlugit kunngi oqaloqatiginiassammagu. Qaaqquneqarnanili kunngimukartoq kinaluunniit toqutaasussaavoq. — Esteri 4:4-11.

¹⁵ Mordokajip Esteri oqarfigiartortippaa kunngimukanngikkaluarpat Jehovap juutit arlaannik iliuuseqarluni aniguisissagai. Mordokajili ima nangippoq: “Immaqaana ulluni makkunani pisut nalliunnissaat siumut eqqarsaatigereerlugu illit kunngikkormiutut ataqqinassusiligaasutit.” Taava Esterip Mordokaji qinnuigaa juutit Susamiittut katersorteqqullugit namminerlu sinnerluni iisinnginniaqqullugit. Esteri nammineq aamma iisinnginniassanerarpoq. Imalu oqarpoq: “Taava kunngimut iseriartorumaarpunga naak taamaaliornissaq inatsisinut akerliugaluartoq. Toqunneqassaguma toqutaariannguarlanga!” (Esteri 4:12-17) Esteri sapiitsuliorpoq, Esterimillu allakkani oqaluttuarineqarpoq Guutip innuttaminik aniguisitsinera. Ullumikkut kristumiut tanitat savallu allat misilinneqarnerminni tamatumunnga assingusumik sapiissuseqartarput. Jehovallu ‘qinnutitsinnik tusartartup’ ikiortuaannarpai. — Atuakkit Tussiaat 65:3; 118:6.

‘SAPIITSUUGITSI’

16. Jiisusi meeqqanut inuusuttunullu qanoq maligassaalluarpa?

¹⁶ Jiisusi aqqaneq-marlunnik ukioqarluni “naalaffimmi ajoqersuisut [akornanniippoq] taakku tusarnaarlugit aperisarlugillu. Tusarnaartut tamarmik ilisimassusia akissutaalu ajasoorutigeqaat.” (Lukasi 2:41-50) Jiisusi meeraagaluarluni ajoqersuisut utoqqaat aperinissaannut pisariaqartumik uppersuseqarlunilu sapiissuseqarpoq. Meeqqat inuusuttullu ilagiinniittut Jiisusip maligassiaa eqqaamassavaat. Tamanna iluaqutigissavaat upperisaminnik allanut nassuiaanissamut periarfissaminnik atorluaanissaminnut. — 1 Petrusi 3:15.

17. Sooq Jiisusip ajoqersukkani sapiitsooqqullugit kajumissaarpai, uagullu sooq sapiitsuusariaqarpugut?

¹⁷ Jiisusip allat kajumissaartarpai nikalloqqunagit, imaluunniit sapiitsooqqullugit. (Matthæusi 9:2, 22) Ajoqersukkani ima oqarfigai: “Piffissaq nalliukkumaarpoq, nalliutereerpormi, tamassi immikkut ornigassassinnut aallakaajumaarfissarsi uanga kiserngorutitillunga. Taamaakkaluartorli kisimiinngilanga Ataatap najormanga. Taama oqaluffigaassi uakkut eqqisseqqullusi. Silarsuarmi naalliuuteqarpusi; nikalloqinasili [sapiitsuugitsili, NV], silarsuarmut ajugaareerpunga.” (Johannesi 16:32, 33) Jiisusip ajoqersugaasa siulliit silarsuarmit uumissorneqarnerattut uumissorneqartarpugut, silarsuarmulli ilaalerusunngilagut. Jiisusip sapiitsuunermut tunngatillugu maligassiaa eqqarsaatigeqqissaartarutsigu silarsuarmit matumannga avissaaqqajuarnissatsinnut sapiissuseqalersinnaavugut. Jiisusip silarsuaq ajugaaffigaa, uaguttaaq ajugaaffigisinnaavarput. — Johannesi 17:16, NV; Jaaku 1:27.

“NIKALLOQINAK”

18, 19. Apustilip Paulusip upperluartuunini sapiitsuuninilu qanoq ersersippai?

¹⁸ Apustili Paulusi misilinneqarnerpassuarmini pinertusaarpoq. Ilaanni Jerusalemimi Paulusi juutinit toqunniarneqaraluarpoq, Romamiulli sakkutuuisa aniguisippaat. Unnuarornerani “Naalagaq Paulusip saavani qeqarpoq oqarlunilu: ‘Nikalloqinak! Soorlu Jerusalemimi uanga pillunga nalunaajaasimasutit, Romamissaaq taamaaliussaatit.’” (Apustilit Suliaat 23:11) Paulusi Jiisusip peqqusineratorluinnaq iliorpoq.

¹⁹ Paulusip ‘apustilissaarsuit’ ilagiinnik Korinthimiittunik ajortunngortitsiniarsarisut qunusuilluni oqaaqqissaarpai. (2 Korinthimiut 11:5; 12:11) Angutit taakku apustilioqqusersuupput. Paulusip Jiisusimit aallartinneqarnini taakkununnga uppernarsarsinnaavaa nalaassimasarpassuani eqqartorlugit — assersuutigalugu parnaarussaasarsimanini, unatarneqartarsimanini, angalatilluni navianartorsiortarsimanini, ajornartorsiuteqartarsimanini, perlilertarsimanini, qilalertarsimanini, sinissaaruttarsimanini ilagiillu tamaasa pillugit isumakuluttarsimanini. (Atuakkit 2 Korinthimiut 11:23-28). Paulusip upperluartuunermut sapiitsuunermullu tunngatillugu maligassiuilluarneranit erseqqilluinnarpoq Guutip Paulusi nakussatsissimagaa!

20, 21. (a) Ajornartorsiutit unamminiarnartullu naammagalugit atornissaannut sapiissuseqartariaqarneq ersersinniarlugu assersuuteqarit. (b) Qaqugukkut sapiissuseqartariaqartarpugut, sunalu qularutiginngilluinnarsinnaavarput?

²⁰ Kristumiut ilaannaat peqqarniitsumik malersorneqartarput. Tamattali ajornartorsiutit unamminiarnartullu inuunitsinni nalaatavut naammagalugit atorniarlugit nakimaatsuusariaqarpugut. Assersuutigalugu inuusuttoq Brasiliamiu ikiaroornartuerniartartunut ilaavoq. Biibilimik atuaqqissaartalerami paasivaa inuunerminik allannguisariaqarluni, nalunngilaali ikiaroornartuerniartarunnaartartut tamangajammik toqutaasartut. Guutimut qinuvoq, allassimaffiillu atorlugit ikiaroornartuerniartut naalagaat nassuiaappaa sooq ikiaroornartuerniaqataasinnaajunnaarnerluni. Angutip inuusuttup pillarneqarnani taakku qimappai oqaluussisartunngorlunilu.

²¹ Pissutsini assigiinngitsorpassuarni sapiissuseqartariaqartarpugut. Assersuutigalugu nutaarsiassaq nuannersoq oqaluussissutigigaangatsigu sapiitsuusariaqarpugut. Inuusuttut atuartut assuarnaattuarumallutik sapiitsuusariaqarput. Aamma ataatsimeersuarneq tamaat peqataaffigiumallugu sulisitsisumut sulinngiffeqarumassagaanni sapiissuseqartariaqartarpoq. Aap, assersuutissarpassuaqarpoq. Unamminiarnartorli suugaluarpalluunniit Jehovap ‘uppernikkut qinnutivut’ tusassavai. (Jaaku 5:15) Qularutiginngilluinnarsinnaavarput ‘sapiitsuullutalu nakuusinnaaniassagatta’ anersaaminik illernartumik tunissagaatigut!

[Qupp. 19-mi assiliartaq]

Enoki silarsuarmi guutiitsuuffiusumi sapiilluni oqaluussisarpoq

[Qupp. 20-mi assiliartaq]

Jaeli sapiitsuullunilu nakuuvoq