Qinnummit piareersarluakkamit ilinniagassat

1. Guutip innuttaasa katersuunnerat suna sammissavarput, apeqqutillu suut eqqarsaatigissavavut?

“NIKUILLUSI Naalagaq Guutersi unnersiutigisiuk naassaanngilluinnartumik!” Levikkut taama killitsinnartumik oqarlutik Guutip innuttai ataatsimoorlutik Jehovamut qinoqatigiumavaat. Tamanna qinnutinit Biibilimi allaatigineqartunit takinerpaanut ilaavoq. (Neh 9:4, 5) Ukiumi 455-imi kr.in.si. juutit qaammatisiutaat naapertorlugu qaammatit arfineq-aappaata, tisjrimi (septembarimi/oktobarimi), ulluisa 24-anni Jerusalemimi katersuupput. Katersuunneq taanna pillugu sammisaqarnitsinni apeqqutit uku eqqarsaatigikkit: Levikkut katersuunnermik tamatuminnga iluatsilluartumik ingerlatsisinnaajumallutik qanoq iliorpat? Levikkut qinnutaat piareersarluarsimasoq qanoq ilinniarfigisinnaavarput? Siullermilli ulloq immikkut ittoq taanna sioqqutitsiarlugu susoqarsimanersoq sammeqqaassavarput. — Tuss 141:2.

QAAMMAT IMMIKKUT ITTOQ

2. Israelikkut qanoq ilinniarfigingaarsinnaavavut?

² Juutit immikkut ittumik katersuunnerisa qaammat ataaseq sioqqullugu Jerusalemip qarmarsui qarmaqqippaat. (Neh 6:15) Ullut 52-it ingerlanerinnaanni qarmarsuaq inerpaat. Taava qaammatip tulliuttup, tisjrip, ulluata siulliani Ezra Levikkullu allat Guutip inatsisaanik atuffassisut nassuiaasullu tusarnaarniarlugit katersuuttarfimmi naapipput. Ilaqutariinniittut tamarmik, aamma meeqqat, “ullaannguamiit ullup qiteqqunneranut” qeqqillutik tusarnaarput. Israelikkut taakku ilinniarfigingaarsinnaavavut. Naalagaaffilersaarfinni ilorrisimaarnartuni ataatsimiinnernut najuuttaraluarluta immaqa ilaannikkut ataatsimiinnerup nalaani allanik eqqarsaateqalersinnaasarpugut. Israelikkulli tusarnaaqqissaartarlutillu tusakkatik eqqarsaatigeqqissaartarpaat allaallu Guutip inatsisaanik maleruaasimannginnertik paasigaangamikku qissasertarlutik. — Neh 8:1-9.

3. Israelikkut peqqussut suna naalappaat?

³ Ajortulianilli nassuerutiginninnissamut piffissaanngilaq. Ulloq nalliuttorsiorfiuvoq, Jehovallu inuit nuannaarnissaat kissaatigaa. (4 Mos 29:1) Taamaattumik Nehemia nunaqqatiminut ima oqarpoq: “Tunnulinnik neriartorniaritsi tungusunnitsumillu viinnisorlusi! Taakkualu ilaannik pajussigit inuit pissaqanngitsut. Ullormi manna Naalakkamut illernartuuvoq. Aliasussanngilasi, Naalakkamimi nuannaarneq ilissi nakuussutigaarsi!” Inuit naalapput, ullorlu taanna ‘angisuumik nuannaarfissiorfiuvoq’. — Neh 8:10-12.

4. Israelikkunni siuaasaqaqatigiinni qullersaasut suppat, tupiusaliorfimmillu nalliussinerup ulluini tamani Levikkut suppat?

⁴ Aqaguani siuaasaqaqatigiinni qullersaasut inuiaqatigiit Guutip inatsisaanik qanoq maleruaaqqissaarnerusinnaasut misissorumallugu naapeqatigiipput. Guutip inatsisaanik atuaqqissaarnerminni paasivaat qaammatip tamatuma 15-ianniit 22-ata tungaanut inuiaqatigiit tupiusaliorfik naggataarutaasumillu katersuulluni nalliuttorsiorneq nalliussisussaagaat. Taamaattumik inuit ingerlaannaq piareersalerput. Nalliuttorsiorneq tamanna Josvap nalaaniilli tupiusaliorfimmik nalliussinernit ingerlanneqartarsimasunit tamanit iluatsilluarnerpaavoq, inuillu ‘tipaatsoqaat’. Nalliuttorsiornerup ulluini tamani Levikkut inuit tamaasa Guutip inatsisaanik atuffattarpaat. — Neh 8:13-18.

ULLOQ AJORTULIANIK ANNGIIAAFFIK

5. Levikkut qinunngitsiarnerat sioqqullugu Guutip innuttai suppat?

⁵ Ullut marluk qaangiummata, tisjrip ulluisa 24-anni, inuit ajortuliaminnik anngiiaaffiginninnissaannut piffissanngorpoq. Ulloq tamanna neriffiunanilu tipaatsuffiunngilaq. Akerlianik Guutip innuttai Guutip inatsisaanik maleruaasimannginnerminnik aliasuutiginninnertik ersersinniarlugu iisinnginniarlutillu puunik atisipput. Levikkut ullaakkut nalunaaquttap-akunneri pingasut atorlugit inuit Guutip inatsisaanik atuffateqqippaat. Ualikkut inuit “ajortuliatik anngiiaatigaat Naalagarlu Guutertik pallorfigalugu”. Tamatuma kingorna Levikkut inuit tamaasa sinnerlugit piareersarluakkamik qinulerput. — Neh 9:1-4.

6. Levikkut isumaqarluartumik qinusarnissaminnut suna iluaqutigaat, Levikkullu qanoq ilinniarfigisinnaavavut?

⁶ Levikkut Guutip inatsisaanik atuartuarnertik isumaqarluartumik qinunissamik piareersarnissaminnut iluaqutigaat. Qinunerup aallaqqaataa Guutip suliaanik pissusiinillu ersersitsivoq. Qinunerup sinnerani inuit ajortuliarpassui Levikkut oqaluttuaraat nassuiaqqissaarlugulu sooq Israelikkut Guutip ‘naakkinningaarnersuanik’ ersersitsivigineqarnissaminnik qinngaqqunnarnersut. (Neh 9:19, 27, 28, 31) Uaguttaaq Jehovamut qinusarnivut Levikkutut isumaqarlualersinnaapput ullut tamaasa Guutip oqaasianik eqqarsaatiginneqqissaartarutta taassumunngalu qinunnginnitsinni Jehova uagutsinnut oqalutseqqaartarutsigu. — Tuss 1:1, 2.

7. Levikkut Guutimut sumik qinnuteqarpat, tamannalu qanoq ilinniarfigisinnaavarput?

⁷ Levikkut qinunerminni ataasiinnarmik noqqaassuteqarput. Qinunermi naggataatungaani ima oqarput: “[Maanna] Guuterput, Guutiusutit angingaartoq, pissaasoq annilaarnangaartorlu, illit angerutsinnik unneqqarissutsinnillu aalajangiussisutit: Annikilliuutivut naammalerlit [annikitsutut isigeqinagit, 1990], eqquisut uatsinnik kunngitsinnik, naalagartatsinnik, palasitsinnik pruffiititsinnillu, siuaasatsinnik inuiaqatitsinnillu, Assyriap kunngiisa ulluinit ulloq manna tikillugu.” (Neh 9:32) Levikkut ilinniarfigingaarsinnaavavut. Qinugaangatta noqqaassuteqannginnitsinni Jehova unnersiutigeqqaartariaqarlugulu qutsavigeqqaartariaqarparput.

GUUTIP AQQA NAALANNARTOQ UNNERSIUTIGAAT

8, 9. (a) Levikkut maniguullutik qinnutertik qanoq aallarnerpaat? (b) Levikkut qilaap perpassui suut marluk eqqaavaat?

⁸ Levikkut maniguuttuupput. Piareersarluakkamik qinugaluarlutik qinunerminni oqaatsikkut Jehovap unnersiutigineqartariaqarneratut unnersiutiginnissinnaanngitsutut misigipput. Taamaattumik Israelikkut sinnerlugit maniguullutik Jehovamut ima kimigiiserput: “Unnersiutigineqarli aqqit naalannartoq, naak naammattumik unnersiutigissallugu inornaraluartoq.” — Neh 9:5.

⁹ Nangillutik ima qinupput: “Naalagaq, illit kisivit naalagaavutit. Pinngortissimavatit qilak, qilaallu qilaat perpassuilu tamaasa, nuna taassumaniittullu tamaasa, immat tassaniittullu tamaasa. Suut tamaasa uumassuseqartippatit, qilaallu perpassuisa pallorfigaatsit.” (Neh 9:6) Levikkut matumani Jehovap pinngortitaasa alutornartut ilaat eqqaavaat. Qilak “qilaallu perpassui”, galakset, pinngortippai. Nunarsuarput alutornangaartoq uumassusilippassuillu tamatumaniittut kinguaassiorsinnaanngortillugit aamma pinngortippai. Qinnummi perpassuit, imaluunniit katersaarsuit, allat aamma eqqaaneqarput. Guutip inngilii ‘katersaarsuit qilammiusutut’ eqqaaneqarput. (1 Kng 22:19, 1900; Job 38:4, 7) Inngilit taakku inunnut ajortiliusunut maniguullutik kiffartornikkut Guutip piumasaatut iliortarput. (Hebr 1:14) Ullumikkuttaaq uagut ataasiussuseqarluta Jehova sakkutoorpassuartut sungiusarluarneqarsimasutut kiffartorfigaarput. Guutimik maniguulluta kiffartorfiginninnitsigut inngilit ilaartariaqarpavut. — 1 Kor 14:33, 40.

10. Guutip Aaperaamut iliuusaa qanoq ilinniarfigaarput?

¹⁰ Tamatuma kingorna Levikkut Guutip Abramimut iliuusaa eqqaavaat. Abrami 99-inik ukioqalereersimagaluartoq sulilu qitornaqalersimanngikkaluartoq Jehovap Aaperaamik, ‘inuppassuarnut ataataasumik’ isumaqartumik, atserpaa. (1 Mos 17:1-6, 15, 16) Guuti aamma Aaperaamut oqarpoq taassuma kinguaassai nunamik Kana’animik kingornussissasut. Inuit qanoq neriorsuisimanertik puiorajuttarpaat, Jehovalli qanoq neriorsuisimanini puiorneq ajorpaa. Levikkut ima nangillutik Jehovamut qinupput: “Illiuvutit, Guuti Naalagaq, Abramimik qinersisoq, Urimiit Kaldæamiittumiit ingerlallugu Aaperaamillu ateqalersillugu. Paasivat uummataa ilinnut ilumoortuusoq. Taamaattumik angerfigeqatigaat neriorsorlugulu kinguaassaanut tunniukkumallugu nuna pigineqarsimagaluartoq Kana’anikkunnit. ... Neriorsuutillu eqqortippat iluartuugavit.” (Neh 9:7, 8) Uaguttaaq neriorsuutitsinnik eqquutitsiuarnitsigut Guuterput naapertuilluartoq ilaarniartariaqarparput. — Matt 5:37.

JEHOVAP INNUTTAMINUT ILIUUSERISIMASAI NUANNERSUT

11, 12. Jehovap aqqa qanoq isumaqarpa, Jehovalu aterminut qinngaqqunnannginnini ersersinniarlugu innuttaminut qanoq iliorpa?

¹¹ Ateq Jehova sunngorsinnaasutulluunniit isumaqarpoq. Tassa Guuti neriorsuutiminik eqquutitsiniarluni suliuarpoq. Aaperaap kinguaavinut, Israelikkunnut, neriorsuutiminik eqquutitsinera tamatumunnga uppernarsaataavoq. Israelikkut Egyptenimi inussiaataaneranni Guutip aniguisinniarlugit nunamilu neriorsuutigisami najugaqalersinniarlugit neriorsorpai. Tamatuma nalaani tamanna ajornarpasissinnaavoq. Guutili neriorsuutimi eqquunnissaata tungaanut pisariaqartunik iliuuseqartarpoq. Taamaalilluni qutsinnerussaartumik, Jehovamik, ateqarnissaminut qinngaqqunnarani uppernarsarpaa.

¹² Levikkut qinunerminni Jehovap innuttaminut iliuuserisimasai eqqaavaat: “Siuaasatta Egyptenimi naalliunnerat takuat tusaallugulu Immamit Ivissuartuumit nillianerat. Nalunaaqutiliorfigaatit tupinnartuliorfigalugillu Farao, taassuma inussiaatai nunallu inui tamaasa, nalunnginnakkumi siuaasatsinnut qanoq peqqarniisaartigisimasut. Taava tusaamasaalerputit ulloq manna tikillugu allaat. Avissaartippat imaq siornanni, ingerlasinnaatillugit naqqatigut panertukkut. Malersuisulli itinersuarmut igippatit; kivipput imarsuarmut ujaqqatut naloriunneqartutut.” Levikkut nangillutik oqarput Jehovap innuttani nunamik neriorsuutigisamik tiguaanissaannut ikiorai: “Naalatsigitippatit saavanni nunap inui, Kana’anikkut.” Levikkut aamma ima oqarput: “[Guutip innuttaasa] tiguarpaat illoqarfiit pallittaalisallit nunalu naggorissoq; pigilerpaallu illut pigisanik ajunngitsunik ulikkaartut, imiisiviliat, viinnequteqarfiit, olivenequteqarfiit orpiillu allanik paarngallit amerlaqisut. Neripput qaarsillarlutik puallarlutillu; tunissuterpassuatit inuulluutigaat.” — Neh 9:9-11, 24, 25.

13. Israelikkut Egyptenimit anigueqqammersut Jehovap sunik tunillugillu qanoq ilinniartippai, inuilli kingusinnerusukkut suppat?

¹³ Jehova neriorsuutigisaminik piviusunngortitsiniarluni assigiinngitsorpassuarnik iliuuseqartarpoq. Assersuutigalugu Israelikkut Egyptenimit anigueqqammersut Jehovap inatsisinik tunillugillu qanoq pallorfiginninnissaannik ilinniartippai. Levikkut ima qinupput: “Qaqqamut Sinajimut aqqarlutit oqaloqatigaatit qilammiit. Tunivatit malittarisassianik iluartunik, inatsisinik eqqortunik, ileqqoreqqusanik peqqussutinillu ajunngitsunik.” (Neh 9:13) Jehovap Israelikkut innuttassamisut toqqarpai nunamillu neriorsuutigisamik tuniumallugit. Taamaattumik aterminut qinngaqqunnanngitsumik pissuseqalernissaannik ilinniartippai. Jehovalli peqqussutai sivikitsuinnarmik maleruarpaat. — Nehemia 9:16-18 atuakkit.

ISRAELIKKUT PERORSAATISSINNEQARTARIAQARPUT

14, 15. (a) Jehovap Israelikkut qanoq naakkinnittuliorfigai? (b) Guutip Israelikkunnik pinninneranit suna ilikkarparput?

¹⁴ Israelikkut Qaqqami Sinajimi Guutip inatsisaanik maleruaaniarlutik neriorsuinermik kingunitsianngua ajortuliarisimasaat marluk Levikkut qinunerminni eqqaavaat. Taamatut ajortuliornertik pissutigalugu inoqajuitsumi toqusariaqaraluarput. Jehovalli naakkinnittuliorfigalugillu pisariaqartitaannik isumassortuarpai. Qinnummi Jehova ima nersorneqarpoq: “Isumagaatit ukiuni 40-ni, inoqajuitsumi ajorsaateqartinnagit. Atisaat alittulinngillat isigaallu pullalernatik.” (Neh 9:19, 21) Ullumikkut Jehovap aalajaalluta kiffartorfiginiassagatsinni pisariaqartitatsinnik isumassortarpaatigut. Qanortoq Israelikkut tusindillit naalannginnertik uppernikinnertillu pissutigalugit inoqajuitsumi toqusut assigilinngikkitigit. Maligassiuinerlunnerat uagutsinnut mianersoqqussutaavoq. — 1 Kor 10:1-11.

¹⁵ Ajoraluartumik Israelikkut nunamut neriorsuutigisamut isereernermik kingorna Jehovamut aalajaattuanngillat. Kana’animiut guutiliaannik pallorfiginnilerput, tamatumunngalu kinguaassiuutitigut inuunerlunneq allaallu meeqqanik pilliuteqartarneq ilaapput. Taamaattumik Jehovap Israelikkut inuiannit allamiunit peqqarniitsumik pineqarnissaat akueraa. Israelikkulli allamik isumataarmata Jehovap isumakkeerfigalugillu akeqqaminnik ajugaaffiginninnissaannut ikiorpai. Ukiorpassuarnilu taamaattoqartuarpoq. (Nehemia 9:26-28, 31 atuakkit). Levikkut ima nassuerput: “Asattuussimavatit ukiorpassuarni; anersaakkut oqaaqqissaartarpatit pruffiitit aqqutigalugit. Tusarumanngimmatali inuiaat allamiut assaannut tunniuppatit.” — Neh 9:30.

16, 17. (a) Israelikkut Jehovamut naalanngeqqittalernerat qanoq kinguneqarpa? (b) Israelikkut suna nassuerutigaat, sumillu neriorsuuteqarpat?

¹⁶ Israelikkut Babylonimiit utereernermik kingorna Jehovamut naalanngeqqittalerput. Atugaat siornatigornit qanoq allaaneruppat? Levikkut qinunerminni ima nassuiaapput: “Taamaattumik ullumi inussiaataavugut! Nunami siuaasatsinnut tunniussimasanni inerittui ajunngitsullu tassaniittut tamaasa inuulluutigeqqullugit, nunami tassani maanna inussiaataavugut. Nunami naatitarpassuit pisassarilerpaat kunngit allamiut uatsinnut naalagaatilikkavit ajortuliavut pillugit. ... Annikilliungaarpugut.” Israelikkut nunami Jehovap tunniussaani inussianngorsimapput. — Neh 9:36, 37.

¹⁷ Levikkut oqamisaarpat Guuti innuttaminut naapertuilluanngitsuliortoq? Naamerluinnaq! Ima nassuerput: ‘Illit uatsinnut nalliuttutigut tamatigut naapertuilluartuuvutit, ilumoortumik pisaravit, uagulli iluaatsuliorpugut.’ (Neh 9:33, 1900) Namminissarsiunngitsumik qinunertik inuiaqatigiit Guutip inatsisaanik maleruaajumaarnerannik neriorsueqqissaarnermik naggaserpaat. (Nehemia 10:1 atuaruk; 10:30) Neriorsuutertik allakkiamut juutit siuttuinit 84-init atsiorneqarsimasumut allappaat. — Neh 10:2-28.

18, 19. (a) Guutip silarsuassaani nutaami inuulerumalluta suna pisariaqartipparput? (b) Suna qinnutigiuartariaqarparput, aamma sooq?

¹⁸ Jehovap silarsuassaani nutaami naapertuilluassuseqarfiusumi inuulerusukkutta taassumannga perorsaatissinneqartarnissarput pisariaqartipparput. Apustili Paulusi ima aperivoq: ‘Kinami ernerineqartoq angutaata perorsartarinnginnerpaa?’ (Hebr 12:7, 1936) Jehovamit perorsaatissinneqarnerput akuerigutsigu taassumunngalu aalajaalluta kiffartorutta taassumannga minguiarneqartinnerput ersersissavarput. Aamma ingasattumik ajortuliorsimagaluarluta ilumoorluta allamik isumataarutta taassumanngalu perorsaatissinneqarnerput maniguulluta akuerigutsigu Jehovamit isumakkeerfigineqarumaarnerput qularissanngilarput.

¹⁹ Qanittukkut Jehova Israelikkut Egyptenimit aniguisinniarlugit iliuuserisimasamininngarnit nuannernerungaartumik iliuuseqassaaq. Taamanikkussamut Guutip qanoq qutsinnerussaartiginera kikkut tamarmik paasissavaat. (Ez 38:23) Guutip aqqi illernarsisippagu taassumunnga aalajaassimasut tamarmik taassuma silarsuassaanut nutaamut isernissaat Israelikkut nunamut neriorsuutigisamut isernerattut qularnanngitsigissaaq. (2 Petr 3:13) Taamaattumik Guutip aqqata illernartup naalannarsisinneqarnissaa qinnutigiuartigu. Allaaserisami tulliuttumi qinnut alla maannangaaq naassaanngitsumullu Guutimit iluarisaanissatsinnut iluaqutigisinnaasarput sammineqassaaq.