Pallorfiginninneq minguitsoq illersorpaa

1, 2. (a) Sooq Eliap nunaq­qatai atugarlior­pat? (b) Elia qaq­qami Karmelimi qanoq akerlilersor­neqar­pa?

ELIAP inup­pas­suit qaq­qamut Karmelimut majuar­tut isigin­naar­pai. Ul­laak­kut suli tarrajulaaraluar­toq inuit piitsuunerat kaan­neral­lu maluginiar­nan­ngitsuun­ngilaq. Ukiuni pingasuni af­farmilu paner­nersuaqar­nera as­sut atugarlior­titsivoq.

² Ba’alip pruf­fiitii 450-it makitar­paseqisut Eliamil­lu, Jehovap pruf­fiitianik, uumis­suisut majuaqataap­put. Jehovap kif­fai amerlasuut dron­ningip Jezabelip toqutaatis­simavai, Elial­li Ba’alimik pal­lorfigin­nin­neq suli akior­paa. Qanorli sivisutigisumik taamaalius­sava? Im­maqa palasit taak­ku eq­qarsar­put Elia an­nilaangalerlunilu tun­niutiin­nas­sasoq. (1 Kng 18:4, 19, 20) Aam­ma kun­ngi Akabi kun­ngisut qamutiminik qimus­serluni majuaqataavoq. Taas­suma aam­ma Elia nuan­narin­ngilaa.

3, 4. (a) Sooq ul­lormi pingaarutilim­mi tas­sani Elia an­nilaangasimas­sava? (b) Apeq­qutit suut sam­mis­savavut?

³ Ul­loq taan­na Eliamut imaan­naan­ngitsuusus­saavoq. Eliap inuit qaq­qamut Karmelimut majuar­tut isigin­naar­til­lugit nalun­ngilaa Guuti pis­saaneqar­nerunersoq inuil­luun­niit ajor­tut pis­saaneqar­nerunersut kik­kut tamarmik ilisimalis­sagaat. Ul­luler­nerani qanoq misigiva? Elia ‘uatsitut misigis­suseqarami’ (NW) an­nilaangasar­poq. (Jaaku 5:17 atuaruk). Una qularin­ngis­sin­naavar­put: Inuit aalajaatsuun­ngitsut, taak­kua kun­ngiat tunus­sisoq palasil­lu toqutserusut­tut akor­nan­niitil­luni Elia kisimiil­luin­nar­tutut misigivoq. – 1 Kng 18:22.

⁴ Israelik­kul­li taama ilungersunar­tigisumik atugaqaler­neran­nut suna pis­sutaava? Oqalut­tuarlu ilin­nut sooq pingaaruteqar­pa? Eliap up­per­nik­kut maligas­siuinera qanoq iluaqutigisin­naal­lutigu sam­meriar­tigu.

Sivisuumik saqitsaannerup sakkortunerpaaffia

5, 6. (a) Israelimiut pif­fis­sami sivisuumi susimap­pat? (b) Kun­ngip Akabip Jehova qanoq ingasat­tumik narrunarsar­paa?

⁵ Eliap inuunermi an­nersaani pal­lorfigin­nin­nerup ilumoor­tup suusupagineqar­nera akerlilersor­neqar­neralu takusin­naagaluarlugu iliuuseqarfigisin­naan­ngilaa. Israelimiut amerlasuut up­perisarsior­neq minguitsoq tunul­lugu ukior­pas­suar­ni eq­qun­ngitsumik up­perisarsiorsimap­put, Jehovalu Guuti pal­lorfiginagu inuiaqatigiit al­lat guutipilui pal­lorfigaat. Eliap nalaani guutipilus­sior­neq atugaanerungaaler­poq.

⁶ Kun­ngip Akabip Jehova ingasat­tumik narrunarsarsimavaa. Jezabeli, Sidonimiut kun­ngiata pania, nuliar­taaraa. Jezabelip Israelimi Jehovamik pal­lorfigin­nin­nerup nungutin­nis­saa Ba’alimil­lu pal­lorfigin­nin­nerup siuarsar­nis­saa aalajangiusimavaa. Akabi ingerlaan­naq maleruutiler­poq. Ba’alimut naalaf­filiorlunilu pil­liivilior­poq Guutimil­lu nalusut guutian­nik pal­lorfigin­nin­nermi siulersuil­luni. – 1 Kng 16:30-33.

7. (a) Sooq Ba’alimik pal­lorfigin­nin­neq taama maajun­nar­tigaa? (b) Eliap nalaani paner­nersuup sivisus­susianut tun­ngatil­lugu sooq Biibilip ataqatigiil­luin­nar­nera qularin­ngis­sin­naavar­put? (Takuuk ungalusaq).

⁷ Sooq Ba’alimik pal­lorfigin­nin­neq taama maajun­nar­tigaa? Ba’alimik pal­lorfigin­nin­nerup Israelimiut amerlasuut Guutimik ilumoor­tumik pal­lorfigin­nik­kun­naarsil­lugit tunus­sitim­magit. Aam­ma taamatut up­perisarsior­tut kan­ngut­taal­lutil­lu peq­qar­niitsuup­put. Angutit ar­nal­lu naalaf­fim­mi ator­tit­tarlutil­lu amerlasuujul­lutik atoqatigiit­tarlutil­lu al­laat meeq­qanik pil­liuteqar­tar­put. Taamaat­tumik Jehovap Elia Akabimut aal­lar­tip­paa Guutip pruf­fiitiata peq­qusinis­saata tungaanut paner­nersuaqar­nis­saanik nalunaariar­tor­til­lugu. (1 Kng 17:1) Ukior­paaluit qaangium­mata Elia Akabimukar­poq oqarfigalugulu inuit Ba’alil­lu pruf­fiitiisa qaq­qamut Karmelimukar­nis­saan­nik nalunaaruteqas­sasoq.a

8. Ba’alimik pal­lorfigin­nin­neq pil­lugu oqalut­tuaq qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

⁸ Taamani pisut qanoq ilin­niarfigisin­naavavut? Inuit ilaat isum­mer­tar­put Ba’alimut pigititanik naalaf­feqar­nanilu pil­liisarfeqan­ngim­mat Ba’alimik pal­lorfigin­nin­neq pil­lugu oqalut­tuaq uagutsin­nut pingaaruteqan­ngitsoq. Oqalut­tuamili itsaq pisimasut oqalut­tuarineqaan­nan­ngil­lat. (Rom 15:4) Oqaaseq “ba’ali” ‘pigin­nit­tumik’ imaluun­niit ‘naalak­kamik’ isumaqar­poq. Jehovap in­nut­tani peq­quai uimis­sut, imaluun­niit “ba’alimis­sut”, toq­qas­sagaan­ni. (Es 54:5) Inup­pas­suit Guuti Ajugaqan­ngitsoq kif­far­torfiginagu naalak­kat al­lat as­sigiin­ngitsor­pas­suit kif­far­torfigisar­paat, ilaa? Inuit aningaasarsior­nermik, atorfigis­saar­nermik, aliik­kutas­sanik, atoqateqar­nis­samik imaluun­niit Jehova pal­lorfiginagu guuter­pas­suar­nik al­lanik pal­lorfigin­nin­nermik inuunermin­ni pingaar­ner­paatitsisut tamarmik naalagaqar­put. (Matt 6:24; Romamiut 6:16 atuaruk). Oqar­toqarsin­naavoq Ba’alimik pal­lorfigin­nin­nermi im­mik­koor­tut pingaarutil­lit suli ul­lumik­kut atugaasorujus­suusut. Jehovap Ba’alil­lu saqitsaan­neran­nik eq­qarsaatigin­neq­qis­saar­neq kimut kif­far­tor­nis­satsin­nut tun­ngatil­lugu silatusaar­tumik aalajanger­nis­satsin­nut iluaqutigisin­naavar­put.

‘Aalajangerniarusaartuarput’

9. (a) Sooq Ba’alisior­nerup sal­lumik tun­ngaveqar­nerata qulaar­nis­saanut qaq­qaq Karmeli pitsaal­luin­nar­pa? (Aam­ma qup­per­nerup ataatungaani ilan­ngus­saq takuuk). (b) Eliap inuit qanoq oqarfigai?

⁹ Qaq­qap Karmelip qaavanit isik­kivik alutor­narluin­nar­poq – kuun­nguup Kishonip qooruata avataani Imarsuaq (Imaq Akul­lersuaq) avan­naanilu Libanonip qaq­qai takuneqarsin­naap­put.b Ul­lormili pingaarutilim­mi tas­sani seqineq qul­larluariarmat nunap naggorlungaar­nera takuneqarsin­naaler­poq. Nuna naggoris­soq Jehovap Israelik­kun­nut tun­nius­saa maan­na naggorlut­tun­ngorsimavoq. Guutip in­nut­taasa sianiil­lior­nerisigut nuna seqinermit paq­qersin­neqar­poq! Inuit katersuutsil­lugit Eliap sas­sarfigai oqarfigalugil­lu: “Qanoq sivisutigisumik kina malis­sanerlugu aalajanger­niarusaar­tuas­savisi? Naalagaq Guutiup­pat taava taan­na malis­siuk; Ba’ali Guutiup­pat taan­na malis­siuk!” – 1 Kng 18:21.

10. Sooq Eliap nunaq­qatai ‘aalajanger­niarusaar­tuar­pat’, ilumoor­torlu tun­ngaviusoq suna puior­paat?

¹⁰ Sooq Eliap inuit ‘aalajanger­niarusaar­tuar­nerar­pai’? Jehova imaluun­niit Ba’ali pal­lorfiginiarlugu aalajanger­tus­saaner­tik paasin­ngilaat. Isumaqar­put maajun­nar­tunik ileq­qulersuuteqarlutik Ba’alimik pal­lorfigin­nis­sin­naal­lutil­lu Jehova Guuti ikioq­qul­lutik qin­nuigisin­naal­lugu. Im­maqa isum­mer­put inerititatik nersutaatitil­lu Ba’alimit pil­luaq­quneqas­sasut ‘Katersaarsuil­lu Jehovaata’ sorsun­ner­ni il­lersus­sagaatik. (1 Sam 17:45) Ilumoor­toq tun­ngaviusoq, ul­lumik­kut inup­pas­suit suli paasisiman­ngisaat, puior­paat. Jehovap kisimi pal­lorfigineqar­nis­sani piumasaraa. Tun­niusimaf­figil­luin­nar­neqar­nis­saminik piumasaqar­nera pis­susis­samisuuin­nar­poq. Im­minik pal­lorfigin­nin­neq al­lamik pal­lorfigin­nin­nermik ilalik akuerisin­naan­ngilaa, al­laat narrunarsaatitut isigaa! – 2 Mosesi 20:5 atuaruk.

11. Eliap qaq­qami Karmelimi oqaasii pingaar­nersiueriaatitsin­nik pal­lorfigin­nin­nitsin­nil­lu nalilersueq­qin­nis­samut qanoq iluaqutigisin­naavavut?

¹¹ Tas­sa Israelimiut guutipilun­nik pal­lorfigin­niitigalutik Guuti kif­far­torfiginiarsaraat. Ul­lumik­kut inup­pas­suit taak­kunatut isumaal­liorlutik “ba’alit” al­lat inuunermin­ni sal­liutit­tar­paat Guutimil­lu pal­lorfigin­nin­neq tunul­liut­tarlugu. Eliap aalajangeeq­qusinera pingaar­nersiueriaatitsin­nik pal­lorfigin­nin­nitsin­nil­lu nalilersueq­qin­nis­samut iluaqutigisin­naavar­put.

Pissaaneqarniunneq

12, 13. (a) Eliap susoqar­nis­saa siun­nersuutigaa? (b) Eliatut Jehovamik tatigin­nil­luta qanoq ersersis­sin­naavar­put?

¹² Kina ilumoor­tumik oqalun­nersoq paasineqar­nias­sam­mat Eliap pis­saaneqar­niut­toqar­nis­saa siun­nersuutigaa. Ba’alip palasii pil­liivilioriarlutik pil­liutis­sar­tik qaavanut ilis­savaat, tamatumalu kingor­na guuter­tik in­nermik akis­suteqaq­qul­lugu qin­nuigisus­saavaat. Elia aam­ma taamaalior­tus­saavoq. Ima oqar­poq: “Guuti in­nermik akis­suteqar­toq tas­saas­saaq kisimi Guutiusoq.” (Testamentitoqaq 1990-imi naqitigaq) Eliap nalun­ngilaa kina Guutiunersoq ilumoor­toq. Up­perisani qularin­ngingaaramiuk akerlilersor­tini periarfis­sagis­saar­tin­neruai. Ba’alip pruf­fiitii siul­liutip­pai. Taak­kua us­sik pil­liutigisas­sar­tik tigoriarlugu Ba’ali saaf­figaat.c – 1 Kng 18:24, 25.

¹³ Nalitsin­ni taamatut tupin­nar­tulior­toqar­neq ajor­poq. Jehovali al­lan­ngorsiman­ngilaq. Eliap pisimaneratut Jehova tatigil­luin­narsin­naavar­put. As­sersuutigalugu Biibilimi ajoqersuutigineqar­tunik akerliliisut siul­liutil­lugit isum­mersor­tin­nis­saat merserineq ajor­par­put. Im­minut tatiginata Guutip oqaasiata isumas­sarsiarititaasup, naq­qiinermut iluaqutaasup, tutsuigineratigut Eliatut Guuti ilumoor­toq akitis­sin­naavar­put. – 2 Tim 3:16.

14. Ba’alip pruf­fiitii Eliap qanoq mitaatigai, aam­ma sooq?

¹⁴ Ba’alip pruf­fiitiisa pil­liutis­sar­tik piareersariarlugu guuter­tik ima torlorfigaat: “Ba’ali, akitigut!” Nalunaaqut­tap-akun­ner­paalui taama kimigiiser­tuar­put, “nipimil­li tutsiut­toqan­ngilaq akisoqar­nanilu”. Ul­loqeq­qata mis­saani Eliap mitaatigalugit tusangiasaarluni oqarfigai im­maqa Ba’ali akinis­samut ulapip­pal­laar­toq, al­lamik pisas­saqarami al­lamukarsimasoq imaluun­niit sinim­mat itersar­neqar­tariaqar­toq. “Nipitunerusumik torlulaniaritsi,” Eliap uukapaatitsisut kajumis­saar­pai. Ba’alimik pal­lorfigin­nin­neq sal­luliuutitut quianaan­nar­tutut isigalugulu Guutip in­nut­taasa taman­na paasis­sagaat kis­saatigaa. – 1 Kng 18:26, 27.

15. Ba’alip palasiinut tun­ngatil­lugu qanoq ersersin­neqar­pa Jehova naalagarinagu al­lamik naalagaqar­neq sianiitsulior­nerusoq?

¹⁵ Taman­na Ba’alip palasiisa silan­ngajaar­nerulis­sutigaat, al­laal­lu “nipitunerusumik torlulap­put pisar­nermis­sul­lu panamik qalugiusamil­lu kiler­titerlutik aatsik kuugaar­tuin­nan­ngor­til­lugu”. Taamaalior­neral­li iluaqutaan­ngilaq. “Nipimik tutsiut­toqan­ngilaq akisoqar­nanilu, nis­sap­pal­lat­toqan­ngilarluun­niit.” (1 Kng 18:28, 29) Aap, Ba’ali piviusuun­ngilaq. Taan­na tas­saavoq Saatanip inuit Jehovamik tunus­sitin­niarlugit sal­luliuutitut ator­tagaa. Jehova naalagarinagu al­lamik naalagaqar­neq pakatsisitsisar­poq, al­laat kan­ngunarsaataasar­poq. – Tussiaat 25:3; 115:4-8 atuakkit.

Akissut

16. (a) Qaq­qami Karmelimi Jehovap pil­liivianik Eliap sanaq­qiinera inun­nut sumik eq­qaasitsisimasin­naava? (b) Eliap Guutimik tatigin­nin­nini qanoq erserseq­qip­paa?

¹⁶ Un­nuler­nerani Elia pil­liuteqar­tus­san­ngor­poq. Qular­nan­ngitsumik pal­lorfigin­nin­nermik minguitsumik akerlilersuisunit Jehovap pil­liivia aseror­ter­neqarsimasoq sanaq­qip­paa. Ujaq­qat aq­qaneq-marluk, im­maqa Israelimiut Inatsisit naggueqatigiis­sor­tanut aq­qaneq-marlun­nut tun­niun­neqar­tunik maleruaasariaqar­neran­nik eq­qaasitsis­sutitut, ator­pai. Taava pil­liutis­sani ileriarlugu pil­liivik imermik, im­maqa Im­mamit Akul­lersuarmeersumik, kuerar­tip­paa. Al­laat pil­liivik kaajal­lal­lugu kus­sior­poq imermil­lu ulik­kaarlugu. Guuti tatigingaaramiuk Ba’alip pruf­fiitii ajor­nan­ngin­nerusunik periarfis­sip­pai Jehovalu ajor­nar­nerusunik periarfis­sil­lugu. – 1 Kng 18:30-35.

17. Eliap pingaar­titai qin­nutaanit qanoq erser­pat, maligas­siaalu qinusar­nitsin­ni qanoq ilaarsin­naavar­put?

¹⁷ Suut tamarmik piareermata Elia qinuvoq. Paasiuminar­tumik qinunermigut Eliap suut pingaar­til­lugit ersersip­paa. Siul­ler­tut pingaar­ner­tul­lu, Jehovap, Ba’aliun­ngitsup, ‘Israelimi Guutiunera’ ilisimaneqalersik­kusup­paa. Aap­paat­tut, Jehovamut kif­faanini, Guutip kisimi ataq­qinarsisin­neqar­tariaqar­nera, kik­kun­nut tamanut paasitik­kusup­paa. Kingul­ler­tut, Jehovap in­nut­tami ‘uum­mataat uter­tis­sagai’ Eliap kis­saatigil­luin­naramiuk nunaq­qatiminik isumas­suinini ersersip­paa. (1 Kng 18:36, 37) Inuit Jehovamut aalajaan­ngin­ner­tik pis­sutigalugu atugarlior­titsingaaraluar­tut Eliap suli asavai. Uagut­taaq Guutimut qinusar­nitsin­ni taas­sumatut maniguun­nermik, Guutip aq­qanik pingaar­titsinermik al­lanil­lu pisariaqar­titsisunik misigin­neqatigin­nin­nermik ersersitsisin­naavugut?

18, 19. (a) Eliap qin­nutaa Jehovap qanoq akivaa? (b) Eliap inuit soq­quai, aam­ma sooq Ba’alip palasii nal­lit­tor­neqar­nis­samut qin­ngaq­qun­nar­pat?

¹⁸ Eliap qinun­ngin­nerani inuit im­maqa Jehova Ba’alitut sal­luliuutaanersoq eq­qarsaatigaat. Eliali qinoreermat taman­na ingerlaan­naq akineqar­poq. Oqalut­tuaq ima nangip­poq: “Taava Naalak­kap in­nerata pavan­ngaan­niit nunamut tul­luni pil­liutis­saq qisus­sal­lu ujaq­qal­lu eq­qaatalu nunataa ikual­lap­pai al­laal­lu imeq kus­sialiamiit­toq tis­sor­til­lugu.” (1 Kng 18:38) Akis­sut ajasoor­nangaarami! Inuit sup­pat?

¹⁹ Tamarmik ima torlulap­put: “Jehova Guutiuvoq ilumoor­toq! Jehova Guutiuvoq ilumoor­toq!” (1 Kng 18:39, NW) Kiisami qularun­naarsin­neqar­put. Up­persusermil­li suli ersersitsin­ngil­lat. Qin­num­mut akis­sutitut in­neq qilam­mit nak­kar­toq takoreerlugu Jehovap Guutiunerata ilumoor­tup nas­suerutiginera up­perluar­nermut takus­sutis­saan­ngilaq. Taamaat­tumik Eliap al­latigut up­per­nermik ersersitseq­quai. Ukior­pas­suit tamatuma sior­na iliuuserisas­saraluat, Jehovap inatsisaanut naalat­tariaqar­nerat, oqaatigaa. Guutip inatsisaani al­las­simavoq pruf­fiitioq­qusersut guutipilus­sior­tul­lu toqun­neqas­sasut. (5 Mos 13:6-10) Ba’alip palasiisa Jehovamut Guutimut akeraaner­tik aalajangiusimal­luin­narlugulu piaaralutik siuner­taa akerlilersor­paat. Nal­lit­tor­neqar­tariaqaraluar­pat? Palasit taak­kua meeq­qat pisuus­suteqan­ngitsut, Ba’alimut uumatiin­narlugit pil­liutigineqar­tut, nal­lit­tor­tan­ngim­matigit nal­lit­tor­neqar­tus­saan­ngil­lat. (Ussatit 21:13 atuaruk; Jer 19:5) Nal­lit­tor­neqar­nis­samin­nut qin­ngaq­qun­nar­put! Taamaat­tumik toqun­neqar­nis­saat Eliap peq­qus­sutigaa, toqun­neqar­pul­lu. – 1 Kng 18:40.

20. Sooq nalitsin­ni isor­nar­torsiuisar­tut Ba’alip palasiinik Eliap toqutsineranik uparuaanerat tun­ngavis­saqan­ngila?

²⁰ Nalitsin­ni isor­nar­torsiuisar­tut qaq­qami Karmelimi toqoraaneq sak­kor­tuumik uparuar­tar­paat. Taman­na tun­ngavigalugu up­perisarsior­nik­kut ingasat­tajaar­niar­tut al­lanik up­perisalin­nut nakuuser­nis­samut pisus­saas­suseqar­tutut eq­qarsar­nis­saat inuit ilaasa im­maqa er­numas­sutigisar­paat. Ajoraluar­tumil­lu ul­lumik­kut up­per­tut ingasat­tajaar­niar­tut nakuuser­tar­tut amerlap­put. Eliali ingasat­tajaar­niar­tuun­ngilaq. Jehova sin­nerlugu eq­qar­tuus­sut naaper­tuil­luar­toq naam­mas­sivaa. Tamatuma saniatigut nalitsin­ni kristumiut nalun­ngilaat Eliap pisimaneratut inun­nut ajor­tunut sak­kulersorsin­naanatik. Jiisusil­li Petrusimut oqaatigisaa una maleruar­paat: “Panat puuanut manguguk. Panalersor­tum­mi tamarmik pan­namik toqun­neqas­sap­put.” (Mat­t 26:52) Jehovap er­nini aq­qutigalugu siunis­sami pis­sutsit naaper­tuil­luar­tut atuutilersis­savai.

21. Ul­lumik­kut kristumiunut ilumoor­tunut Elia qanoq maligas­siuil­luar­pa?

²¹ Kristumiut ilumoor­tut inooriaatsimik­kut up­per­nermik ersersitsinis­sar­tik akisus­saaf­figaat. (Joh 3:16) Angutit aalajaatsut Eliatut it­tut ilaar­nerisigut ilaatigut taamaaliorsin­naap­put. Taas­suma Jehova tun­niusimaf­figil­luin­narlugu pal­lorfigalugulu al­lat taamaalior­nis­samik kajumis­saar­pai. Up­perisarsior­neq sal­lumik tun­ngavilik Jehovap in­nut­taanik tam­mar­titsiniar­nermut Saatanip ator­tagaa sapiil­luni qulaar­paa. Pigin­naanini naliliisin­naas­sutsinilu tatiginagit Jehovap pis­sutsinik aaq­qiinis­saa tatigaa. Eliap pal­lorfigin­nin­neq minguitsoq il­lersor­paa. Qanor­toq tamat­ta up­per­nik­kut maligas­siuinera ilaarisigu!