Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • w12 4/1 jimb. 24-27
  • Jihova Uejiia Kiebhi Kia Bhulula o Mundu uê

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Jihova Uejiia Kiebhi Kia Bhulula o Mundu uê
  • O Mulangidi—2012
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • UBHULUKILU KU DILÚVIO
  • ENE A BHULUKA MU KALUNGA KA KUSUKA
  • SAÍ ATHU A BHULUKA KU KIBUIKILU KIA JELUZALEME
  • A TU KOLOKOTESA MU KINGILA O IMA IA-NDA BHITA KU HÁDIA
  • O Álaka ia Noué
    Katula Mbote mu Misoso ia Bibidia
  • A mu ‘Bhulula ni Sambuadi Dia Muthu’
    O Mulangidi—2013
  • Muéne ‘Uende ni Nzambi’
    Kaiela o Kixikanu Kiâ
  • O Dilúvio Dionene—Nanhi ua Divu? Nanhi ua Kambe o Ku Divua?
    Ívua Nzambi ni u Kale ku Muenhu
Tala dingi ima yamukwa
O Mulangidi—2012
w12 4/1 jimb. 24-27

Jihova Uejiia Kiebhi Kia Bhulula o Mundu uê

“Nzambi uejiia kukudila akua uôma uê mu’axaxi ka kudianguka.”—2 PHE. 2:9.

MUKONDA DIAHI TU TENA KU DIELELA KUILA JIHOVA:

Uejiia o ima ia-nda bhita phala ku kumbidila o vondadi iê?

Ua-nda bhulula o mundu uê ni kutena kuê?

Uejiia kiebhi kia-nda bhita o hadi ia dikota?

1. O mundu ua Nzambi, ua-nda bhita mu ibhidi iebhi mu kizuua kia ‘hadi ia dikota?’

O kufundisa kua Nzambi, ku mundu iú ua Satanaji, kua-nda kuíza muene lusolo. (1 Tes. 5:2, 3) O “kizuua kionéne kia Jihova,” kia-nda bhangesa o athu oso mu ngongo, ku kala mu ibhidi. (Sof. 1:14-17) Mu kizuua kieniókio, o athu a-nda kala mu jiphaxi. Kia-nda kala kizuua kia malamba ‘o phaxi iê, kiluua ngó i kala-ku, tundé ku dimatekenu dia ixi katé ni kiki.’—Tanga Matesu 24:21, 22.

2, 3. (a) O mundu ua Nzambi, ua-nda bhita mu ibhidi iebhi mu kizuua kia ‘hadi ia dikota?’ (b) Ihi i tena ku tu kolokotesa, mu ku kingila o ima ia-nda bhita ku hádia?

2 Mu kizuua kia ‘hadi ia dikota,’ o mundu ua Nzambi, a-nda ku u zukutisa kua ‘Ngôngo, ia ixi ia Mangongo.’ Mu kizukutisu kiki, o ‘kifuxi kia ngongo ioso,’ kia ka luua ni mundu ua Nzambi, ‘a-nda kuíza kála dituta di vungina o ixi.’ (Ize. 38:2, 14-16) Se-ku kifuxi kia masoladi mu ngongo, kia-nda zokela o mundu ua Jihova. Nzambi muene ngó ua-nda tena ku a bhulula. Ihi ia-nda bhanga o mundu ua Jihova, kioso kia-nda ku a zukutisa ku jinguma jâ?

3 Se u selevende ia Jihova, o kuila uene mu dielela kuila Jihova ua-nda bhulula o mundu uê, mu kizuua kia hadi ia dikota? O poxolo Phetele ua soneka: “Kienhiki Nzambi uejiia kukudila akua uôma uê mu’axaxi ka kudianguka, o akua ikuma u a bhaka katé bhu Kizuua kia Kufundisa, kuma a xikamena kaxtiku.” (2 Phe. 2:9) O ku xinganeka kiebhi Jihova kia bhulula o mundu uê m’ukulu, ku tu kolokotesa ku kingila o ima ia-nda kuíza ku hádia ni kidielelu. Tua-nda di longa ifika itatu, ia-nda tu kolokotesa ku dielela mu kutena kua Jihova, kua ku bhulula o mundu uê.

UBHULUKILU KU DILÚVIO

4. Ihi ia bhingile o ku bhanga ande dia Nzambi, ku bheka o Dilúvio?

4 Kia dianga, tua-nda di longa o musoso ua Dilúvio, ua bhiti mu izuua ia Noué. Phala ku kumbidila o vondadi ia Jihova, kua bhingile ku bhanga kima. Kua bhingile ku tunga álaka ionene, phala o iama ku bokona-mu ande dia kuíza o Dilúvio. O musoso ua divulu dia Dimatekenu, ki diene mu longa kuila Jihova, ua kingila hanji katé kia tunga o álaka, phala kuzuela kuila, kua-nda kuíza o Dilúvio. Nange Jihova ueji sola kithangana phala ku bheka o Dilúvio, muéne ka thandanganhele se eji zubha ku tunga o álaka mu kithangana kia tokala. Mu veji dia kiki, Nzambi ua zuela o ima ioso kua Noué, ia lungu ni ku tunga o álaka, iu ua solo kithangana kia ku bheka o Dilúvio. Kiebhi ki tuejiia o maka enhá?

5. Ihi ia kanene Jihova mu divulu dia Dimatekenu 6:3, o kikanenu kiki, a ki zuela ku muvu uebhi?

5 O Bibidia i tu longa kuila Jihova, ua kanena ku bhanga kima. Mu divulu dia Dimatekenu 6:3, muéne uambe: “Nzumbi iami ki i kuata kubhânga jinga ni muthu, ki ki kale sé dizubhilu, kuma muene ue xitu; izuua iê-phe a i fikisa mu hama ia mivu ni makuinhi aiadi.” O izuelu íii ki i lombolola o mivu ia tokalele ku kala na-iu o athu. Jihova ua kexile mu zuela kuila muéne ueji zubha o kuiibha kuoso mu ngongo.a Mu kuijiia kuila o Dilúvio dia mateka ku muvu ua 2370 A.K.K, tu tena kuzuela kuila Nzambi, ua bhange o kikanenu kiki, ku muvu ua 2490 A.K.K. Mu kithangana kiki, Noué ua kexile ni 480 a mivu. (Dim. 7:6) Mu ku bhita 20 a mivu, ku muvu ua 2470 A.K.K, ‘Noué ua vuala Seme,’ mu ku bhita mivu ua vuala dingi Hame, ni Jafete. (Dim.5:32) Kua bhiti hama ia mivu, ande dia kuíza o Dilúvio, Jihova ka zuelele luua kua Noué o kikalakalu kieji bhanga phala ku bhulula o athu. Nzambi ueji kingila mivu ikuxi, ande dia kuzuela ni Noué?

6. Nange Jihova ua kingila mivu ikuxi phala ku tuma Noué ku tunga o álaka?

6 Nange Jihova ua kingila mivu iavulu, ande dia ku tangela Noué se ihi ieji bhanga Muéne. Ihi i tu bhangesa ku banza kiki? O Bibidia i tu tangela kuila kioso Nzambi kia tumu Noué ku tunga o álaka, o an’ê exile kiá adiakimi, a kazele kiá. Jihova ua mu ambela: “Maji-phe nga-nda ku ta kikutu kiami ni eie: ua kà bokona mu álaka, eie, ni an’é a mala, ni [muhatu’â, ni ahatu] a an’é, kumoxi.” (Dim. 6:9-18) Kioso Noué kia tambula o kitendelesu kia ku tunga o álaka, kua bhiti 40 mba 50 a mivu ande dia kuíza o Dilúvio.

7. (a) Kiebhi Noué, ni muiji uê kia londekesa o kixikanu? (b) Nzambi uambela Noué kuila o Dilúvio dieji mateka kizuua kuxi?

7 Kioso kia kexile mu tunga o álaka, Noué ni muiji uê, nange a di bhuidisa se kiebhi Nzambi kia-nda kumbidila o vondadi iê, ni kizuua kuxi kia-nda kuíza o Dilúvio. O ku kamba kuijiia o maka enhá, ki kia a fidisa ku tunga o álaka. Mukonda o Bibidia izuela: “Noué anga u bhanga kienhókio kala kioso kia mu tumu Nzambi, kiene muene kia kumbidila.” (Dim. 6:22) Kua kambele hanji sambuadi dia izuua phala ku mateka o dilúvio, mu kithangana kiki—Noué ni muiji uê, a bokuesa o iama ioso mu álaka—mu ku suka-ku Jihova uambela Noué, o kizuua kieji mateka o Dilúvio. Kienhiki kioso kia mateka o ku noka, o diulu dia jikuka: “Mu muvu ua Noué ua kutenesa hama jisamanu ja muvu, bhu mbeji iê ia [kaiiadi] kizuua kia kuinhi ni sambuadi ku mbeji,” ima ioso ia kexile polondo.—Dim. 7:1-5, 11.

8. Kiebhi o musoso ua Dilúvio, u tu kuatekesa ku dielela kuila Jihova uejiia kiebhi kia bhulula o mundu uê?

8 O musoso ua Dilúvio, ki ulondekesa ngó o uhete ua Jihova ua kuijiia o Jithembu, maji ulondekesa uê kuila muene o Mubhuludi ua dikota. Mu kuijiia kuila Jihova ua kanena ku zubha o ukexilu ua iibha uene mu ngongo, tu tena ku dielela kuila, o vondadi iê ia-nda di kumbidila mu ‘kizuua kiê, ni mu kithangana kiê.’—Mat. 24:36; tanga Habakuke 2:3.

ENE A BHULUKA MU KALUNGA KA KUSUKA

9, 10. Kiebhi Jihova kia bhangesa o mundu uê kuambata o kifuxi kia masoladi a Ijitu, kála kibhetu?

9 Tuejiia kuila Jihova uejiia kiambote o ithangana ia tokala ku bhita o izulukutu, phala ku kumbidila o vondadi iê. O musoso ua kaiiadi, u tua-nda di longa, ulondekesa mukonda diahi tu tena ku dielela kuila Jihova, u tena ku bhulula o mundu uê: Muéne ua-nda kumbidila o vondadi iê, mukonda dia kutena kuê. Kienhiki, o kutena kua Jihova kua ku bhulula o jiselevende jê, saí ithangana muéne u bhangesa o jiselevende jê kuambata o jinguma jâ kála kibhetu. Kiene kia bhange Nzambi, phala ku bhulula o akua Izalaiele mu ubhika ku Ijitu.

10 O akua Izalaiele a tundu ku Ijitu, nange exile mazunda, atatu a athu. Jihova ua tumu Mozé phala ku a endesa, mu ukexilu ua bhangesa Falaó ku banza kuila a jimbidila, a di te mu ibhidi. (Tanga Makatukilu 14:1-4.) Mu ku banza kiki, Falaó ua tumina o kifuxi kiê kia masoladi, ku kaiela akua Izalaiele mu Kalunga ka Kusuka. Mu kithangana kiki, akua Izalaiele akexile kála, kala ni mubhuludi. (Mak. 14:5-10) Maji o akua Izalaiele ka kexile mu kiluezu. Mukonda diahi? Mukonda Jihova muene ueji ku a bhulula.

11, 12. (a) Kiebhi Jihova kia bhulula o mundu uê? (b) Ihi ia bhiti, ni ihi i tu longa ia lungu ni Jihova?

11 O “philadi ia dituta,” i tunda bhu pholo ia akua Izalaiele, ku ia kexile, iéza, iemana ku dima diâ, i fidisa o masoladi a Falaó ku a zukama, anga a kala mu kitombe. O philadi iexile mukengeji, phala akua Izalaiele mu usuku. (Tanga Makatukilu 14:19, 20.) Mu kusuka-ku, Jihova ua jikula o kalunga ni kitembu kia dikota, ‘o menha a kalunga a di uanuna mu mbandu jiiadi, o kalunga anga ka kukuta.’ Kua bhiti kithangana kiavulu, mukonda o Bibidia izuela: “O an’a Izalaiele anga a kutuka mu kaxi ka kalunga, mua kukuta.” O ifuxi ia masoladi a Falaó, ni makalu mê a ita, a betele-kota mu kuenda o kua Izalaiele ndenge. Maji né kiki, o akua Ijitu ka tena ku a kuata, mukonda Jihova ua kexile mu bhângela akua Izalaiele. “Kia tale o kilombo kia akua Ijitu u kala mu ku a tatesa. Anga u mbonjomona o malola ku makalu mâ, katé aia ni ku a kukila bhoxi.”—Mak. 14:21-25.

12 Kioso o kua Izalaiele kia bhuluka akexile kiá ku mbandu ia mukua ia kalunga, Jihova uambela Mozé: “Sunununa dingi lukuaku lué ku thandu dia kalunga, phala menha ma vutuke mu bobesa akua Ijitu, ni makalu’â, ni kavalelu jâ.” Kioso o masoladi kia kexile mu lenga o menha, “Jihova ua bobesa akua Ijitu mu kaxi ka kalunga.” Ka tenene dingi ku lenga. “Né muthu ngó ka subhuka-ku.” (Mak. 14:26-28) Mu ku a bhulula, Jihova ua londekesa kuila uala ni kutena kua ku bhulula o mundu uê, mu ibhidi ioso-ioso.

SAÍ ATHU A BHULUKA KU KIBUIKILU KIA JELUZALEME

13. Kitendelesu kiahi kia bhana Jezú, ni mukonda diahi o akaiedi’ê a thandanganhele?

13 Jihova uejiia kiambote kiebhi o izulukutu ia-nda kumbidila o vondadi. O musoso ua katatu u tua-nda di longa ua-nda londekesa kiebhi muéne kia bhanga kiki: Ku hama ia dianga, o mbanza ia Jeluzaleme, a i buika. Bhu kaxi ka Mon’ê, Jihova ua bhana itendelesu ieji kuatekesa o Jikidistá ku bhuluka, akexile mu Jeluzaleme ni mu Judeia, ande dia ku buika o mbanza ku muvu ua 70 K.K, Jezú uambe: “Hinu-phe ki mu mona o Kisunji ki buidisa mundu, kia tangele polofeta Daniiele, kiemana bhu kididi kikôla, . . . oso ala mu Judeia a kà lengele ku milundu.” (Mat. 24:15, 16) Kiebhi o akaiedi a Jezú kieji kuijiia kuila o kikanenu kiki, kieji dikumbidila?

14. Izulukutu iahi ia bhiti ia kumbidila o itendelesu ia Jezú?

14 Kala kia ki kanena, o izuelu ia Jezú ia dikumbidila muene. Ku muvu ua 66 K.K, o masoladi akua Loma, akexile mu a endesa kua Céstio Galo, a bhixila mu Jeluzaleme phala ku zubha o ku bhukumuka kua Jijudé. O Jijudé a bhukumuka, a exanene ué ji Zelote, kioso kia soto ku di sueka mu tembulu, o masoladi akua Loma a mateka ku buika o tembulu. O Jikidistá a di langele, ejidile se ihi ia kexile mu lombolola o ima ia kexile mu bhita: O masoladi akua jiphagão, ambata o iteka iâ (“Kisunji ki buidisa mundu”) ai katé ku ilumbu ia tembulu (“bhu kididi kikôla”). Kiexile kithangana phala o akaiedi a Jezú ku ‘lengela ku milundu.’ Kiebhi kieji kuijiia kuila o mbanza a i kondolokele? O izulukutu ieji bhita ka i fikile.

15, 16. (a) Itendelesu iahi ia bhana Jezú, ni mukonda diahi o akaiedi’ê a tokalele ku i belesela? (b) O ku bhuluka kuetu kuijila mu ku bhanga ihi?

15 Céstio Galo, ni masoladi mê, a xisa Jeluzaleme mu vondadi iâ, ia a vutuka ku mabhata mâ. O ji Zelote a a kaiela. Kiki kia bhana kithangana ku akaiedi a Jezú phala ku lenga. Jezú ua a tendelesa ku xisa o jimbote jâ, ni ku tunda ni lusolo luoso. (Tanga Matesu 24:17, 18.) Mukonda diahi kua bhingile ku belesela o kitendelesu kiki? Tua-nda mona se mukonda diahi kua bhingile o ku belesela. Mu ku bhita izuua o ji Zelote a vutuka, a bhangesa akua Jeluzaleme, ni akua Judeia ku dilunga nau mu ku bhukumuka kuâ. O ku bhukumuka mu mbanza kua dimendala dingi, o jinguma ja Judeia a tambula o mbanza. Kioso akua Loma kia vutuka ku muvu ua 70, K.K, kia a bhonzele kiavulu ku tunda mu Jeluzaleme. (Luk. 19:43) Muthu uoso-uoso, a mu sangele mu mbanza a mu ambatele! O Jikidistá a belesela o kitendelesu kia Jezú, kia ku lenga ku milundu, a bhulula o mienhu iâ. Ene a mono kiebhi Jihova kia tena ku bhulula o mundu uê. Phangu iahi i tu tena ku katula mu musoso iú?

16 Kala kia ki kanena mu kizulukutu kia hadi ia dikota, o Jikidistá a-nda bhinga ku belesela o itendelesu ia Maka a Nzambi, ni ia kilunga kia Nzambi. Mu kifika o kitendelesu kia Jezú kia ku ‘lengela ku milundu,’ kia tu tokala ué. Ki tuejiia se kiebhi kia-nda tu langa.b Maji tu tena ku dielela kuila Jihova, mu kithangana kia tokala ua-nda bhana itendelesu i tua-nda bhinga ku i belesela. Mu kuijiia kuila o ubhulukilu uetu uijila mu ku belesela, tua tokala ku di bhuidisa: ‘O kuila ngene mu belesela o itendelesu iene mu bhana Jihova ku mundu uê lelu? Ngene mu i belesela ni lusolo, anga i ngi bhonza?’—Tiia. 3:17.

A TU KOLOKOTESA MU KINGILA O IMA IA-NDA BHITA KU HÁDIA

17. O kikanenu kia Habakuke, kilondekesa ihi ia lungu ni kizukutisu kia-nda kuíza ku mundu ua Nzambi?

17 Tua-nda zuela dingi o kizukutisu kia Ngôngo, i tua di longo kiá ku dimatekenu. O polofeta Habakuke ua kanena ia lungu ni kizuua kiki: “Eme mu ku k’ívua, mu mala mua ngi bunguluka, mizumbu iami ia nguenguena, mu kuívua o kilungutu kia dízui diâ; kilukutu kia kubola kia ngi bokona mu ifuba iami, anga moxi’omo ngi kala mù teketa mudi’ami; nga-nda kunhoha anga ng’ila muene hudí mu kukinga o kizuua kia malamba mâ, [Nzambi] kià k’èjila o [mundu uene] kusot,o ku tu jikinisa.” (Haba. 3:16) O kuívua kuila o mundu ua Nzambi akexile mu ku u zukutisa, kia bhangesele o polofeta ku divua kia iibha mu mala, ku teketa, ni ku kamba ngunzu ku mukutu. O uhaxi ua Habakuke, ulondekesa kuila o ima ia-nda bhita ku hádia ia-nda tu kuatesa uôma, kioso o Ngôngo kia-nda tu zukutisa. Maji né kiki, o polofeta ua kexile mu kingila o kizuua kionene kia Jihova ni muanhu uoso, mu ku dielela kuila Jihova ua-nda bhulula o mundu uê. Tu tena uê ku kala ni kidielelu kiki.—Haba. 3:18, 19.

18. (a) Mukonda diahi ki tu tokala ku kala ni uôma ua kizukutisu kia-nda kuíza? (b) Ihi i tua-nda di longa mu milongi ia-nda kaiela?

18 O misoso itatu i tua di longo, ilondekesa kuila Jihova uejiia kiebhi kia bhulula o mundu uê. O vondadi iê ia-nda dikumbidila; ua-nda tolola o jinguma jê. Maji phala ku mona kiebhi Jihova kia-nda bhulula o mundu uê, tua tokala tu suína katé ku disukilu dia muenhu uetu. Kiebhi Jihova kiene mu tu suínisa lelu? Tua-nda di longa o maka enhá mu milongi ia-nda kaiela.

[Tanga mu luji]

a Tanga O Mulangidi, ua 15 ua mbeji ia Kaiadi ua muvu ua 2010, mu jimbandu ja 30-31 mu phutu.

b Tanga O Mulangidi, ua 1 ua mbeji ia Kasambuadi ua muvu ua 1999, mu mbandu ia 19 mu phutu.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu