Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • w14 6/1 jimb. 7-9
  • Eie ua Lola Kiá o Mbolo ia Muenhu?

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Eie ua Lola Kiá o Mbolo ia Muenhu?
  • O Mulangidi—2014
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • O MBOLO I KOLESA O MUXIMA UA MUTHU
  • O MBOLO IA MUENHU
  • Ihi Itudilonga ku Madiwanu a Bhange Jezú?
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Milongi Phala Kudilonga)—2024
O Mulangidi—2014
w14 6/1 jimb. 7-9
Tata mukua Izalaiele ua mu uanesa mbolo ku tuana tuê

Eie ua Lola Kiá o Mbolo ia Muenhu?

O ajitu akexile ni nzala. Mu ku kunda o mbanza iokulu ia Beleme, nzala ia a tele ia a mesenene kudia mbolo. Muthu umoxi mudiâ ua mono kididi mua kexile mu sumbisa muzonge—ua kandanda, jimata, sabhola ni idimu ia mukuá ni mbolo. O kudia kuenhoko kua bhana nguzu ku ajitu kua ku suluka ni ku kunda o mbanza.

O ajitu enhá ka kijidile kuila, o kudia o mbolo ienioió iexile nange o kima kia betele o kota kia bhitile ni ene mu kizuua kieniókio. O dijina Beleme, dilombolola “Nzo ia Mbolo,” mukonda o mbolo akexile mu i bhanga mu mbanza ienioió mu tu zunda tua mivu. (Lute 1:22; 2:14) O mbolo ienioió iene hanji ia beta o kota ku jimbolo joso mu mbanza ia Beleme katé lelu.

Midi ja mivu ku dima, bhua zukama ni mbandu ia Sulu ku Beleme, o muhatu ua Mbalahamu, Sala, ua bhange “jimbolo” phala o ajitu a monekene kubhata diâ. (Dimatekenu 18:6) Sala ua bhangele mbolo ni “fuba ia fina” nange fuba ia tiliku. Sala ua bhangele o mbolo ioio ni lusolo luoso, nange muéne ua i iohele ku matadi a tema.—1 Jisobha 19:6.

O musoso iú ulondekesa kuila o muiji ua Mbalahamu ua kexile mu bhanga jimbolo phala ene kudia. O ukexilu uâ ua muenhu ulondekesa kuila Sala ni jiselevende jê ka tenene ku bhanga jimbolo mu majiku mua kexile mu bhanga-mu o jimbolo kioso kia kexile mu mbanza ia Uli. Muéne ua bhongolola fuba ia fina ia kexile mu mbanza mua tungile ene. Kua bhingile ku kalakala kiavulu, ku zuka o fuba mu kinu phala ku bhanga o jimbolo.

Hama jiuana ja mivu, o Kitumu kia bhanene Nzambi kua Mozé, kia tendelesele kuila o athu ka tokalele ku tambula o matadi a ku huhila-mu o fuba, mukonda muene mua kexile mu tunda o kudia phala o ‘muthu ku kala ku muenhu.’ (Matendelelu 24:6) Nzambi ua kexile mu mona o matadi a ku huhila-mu o fuba kala kima kia valolo mukonda sé o matadi enhá, o muiji ka tenene ku kala ni mbolo ia kizuua.—Tanga o kitutu “Ku Zuka ni ku Bhanga Jimbolo M’ukulu.”

O MBOLO I KOLESA O MUXIMA UA MUTHU

O Mikanda Ikola i tumbula 350 a ji veji, o asoneki a Bibidia a tumbula o kizuelu kiki phala kulombolola o kudia mu maukexilu oso. Jezú ua londekesa kuila ió a mu bheza Nzambi ni kidi kioso a tena ku samba ni ku mu bhinga: “[Mbolo] ia kizuua ni kizuua, tu bhane-[iu] lelu.” (Matesu 6:11) Bhabha o kizuelu, “mbolo” kilombolola kudia mu maukexilu oso, ni kuila Jezú ua mu londekesa kuila tu tena ku dielela kua Nzambi phala ku tu bhana kudia kua kizuua ni kizuua.—Jisálamu 37:25.

Maji saí kima kiala dingi o kota o mbolo mba kudia, ndenge. Jezú uambe: “O muthu ki ku mbolo ngó kua muena o muenhu, maji ku maka moso ma tunda ku dikanu dia Nzambi.” (Matesu 4:4) O izuelu iê ia lungile ni kithangana kioso akua Izalaiele kia talele ngó kua Nzambi phala kua bhana kia kudia. Kiki kia bhiti kioso ene kia tundu mu Ijitu. Mu ku bhita mbeji imoxi, ene a bokona mu Kikangalakata kia Sinai, o kudia kuâ ni menha, a mateka o ku bhua. Mukonda dia uôma ua kufua ni nzala mu kikangalakata kieniókio, a mateka o ku di zuma: ‘Mu Ijitu tua kexile mu xikama bhu mbandu’a jimbia ja xitu, anga tu dia o mbolo, hé tu i lémbua.’—Makatukilu 16:1-3.

Sé phata o mbolo ia Ijitu, ia toualele kiavulu. Mu izuua ia Mozé, o akua ku bhanga jimbolo akexile mu bhana ku akua Ijitu ji bolo ni jimbolo jambote. Maji Jihova ka mesenene kueha o mundu uê ku kala sé mbolo ia kizuua. Nzambi ua a tangela: “Talesa-ze ngi mi nokesa mbolo i tunda mu diulu.” Sé phata o mbolo i tunda mu diulu ia kexile mu moneka mu imene ioso kala, “matadi mvula” exile kála tumbundu tuofele. Akua Izalaiele a di bhuidisa mudiâ kioso kia i mono, exi: “O kiki kima kia-hi?” Mozé ua a tambuijila: “O iii iene o mbolo, ia mi bhana Jihova phala ku i dia.” Ene a i xana mu dijina dia “maná,”a o mbolo íii ia a kuatekesa mu 40 a mivu iejile-ku.—Makatukilu 16:4, 13-15.

Akua Izalaiele a mu nomona o maná, o mbolo ia tundu ku diulu

Mu dimatekenu o maná ioio ia bhangesa akua Izalaiele ku diuana kiavulu. O mbolo ioio mu kanu iedile kala “jimbolo ja uiki,” mua kexile kudia phala o mundu uoso. (Makatukilu 16:18) Maji mu ku bhita thembu, a mateka o ku banza mu kudia kua kexile mudia ene mu ixi ia Ijitu. Ene a kala mu dila: “Ku mesu’etu tua mono ngó o maná ienhi’ii,” (Dialuilu 11:6) Mu ku bhita kithangana, ene amba ni ukumbu uoso: “Ima ia maná iii ia tu kumu!” (Dialuilu 21:5) O “mbolo i tunda mu diulu” mudiâ ki i toualele dingi, ia kexile mu a bhekela dise.—Jisálamu 105:40.

O MBOLO IA MUENHU

Mu kidi, kala o ima ia mukuá, saí ithangana o mbolo a tena ku i mona kala kima kia kambe valolo. Maji saí mbolo, o Bibidia i zuela kuila ki tu tokala ku i mona kala kima kia kambe valolo. Jezú ua sokesa o mbolo íii ni maná ia ditunine o mundu ua Izalaiele, iu ua londekesa kuila iene ieji bhana muenhu ua kalela-ku ni mabesá a mukuá dingi.

Jezú uambela o jingivuidi jê: ‘Jitata jenu ja dile maná mu ixi ia isèkele, maji àfu. Mbolo iíi-phe, ia tuluka mu diulu, se muthu u i dia, ka fuê dingi. Eme ngi mbolo ia muenhu ia tuluka mu diulu. Se bhu kala muthu u dia o mbolo iíi, muenhu uê ki ua kà bhua dingi. O mukutu uami, iene o mbolo i nganda ku bhana, phala o mundu ni u kale ni muenhu.’—Nzuá 6:48-51.

Athu avulu akexile mu kuívua Jezú, ka tetulukile kiambote ia kexile mu zuela muéne mu ku tumbula o kizuelu “mbolo” ni “mukutu.” Maji o kifika kieniókio kia tokalele muene. O mbolo ia kexile mu bhana nguzu ku Jijudé kala kia kexile mu bhanga o maná ku akua Izalaiele mu 40 a mivu mu kikangalakata. Sumbala o maná Nzambi muéne ua a bhanene, iene ki i bhanene muenhu ua kalela-ku. Maji o sata ia Jezú i bhana muenhu kua ió a mu xikana. Ni kidi kioso muéne “o mbolo ia muenhu.”

Nange kioso ki uene mu kala ni nzala, uene mu sota mbolo. Nange uene mu sakidila ué Nzambi mu ku ku bhana o ‘mbolo ia kizuua ni kizuua.’ (Matesu 6:11) Mu kudia o kúdia kuedi nzué, ki tu jimbe o valolo ia “mbolo ia muenhu,” Jezú Kristu.

Kiebhi ki tu tena o kulondekesa kuila etu ki tu difu ni akua Izalaiele mu izuua ia Mozé a kambele ku bhana valolo ku mbolo ia bhanene Nzambi? Jezú uambe: “Se mua ngi zola, alukenu o ijila iami.” (Nzuá 14:15) Mu ku belesela o ijila ia Jezú, tua-nda kala ni kidielelu kia kudia mbolo katé ku hádia ni hádia.—Matendelelu 12:7.

a O kizuelu “maná” nange kiejila ku kizuelu kia Hebalaiku “man hu’?” kilombolola “o kiki kima kiahi?”

Ku Zuka o Fuba ni ku Bhanga Jimbolo M’ukulu

Muhatu ua mu zuka fuba

Ku zuka o fuba. Ku ikalakalu iavulu ia kexile mu bhanga o ahatu kubhata, kikalakalu kimoxi o ku zuka mba ku huha o fuba. (Jisabhu 31:15; Matesu 24:41) M’ukulu, o tiliku ia kexile mu kuna o athu iexile ia senteio, muxi ua kexile mu bhana jimbutu ja bhonzele kiavulu o ku ji katula m’oxi’a iangu iâ. Kiki kia bhangesele o kikalakalu ku bhonza kiavulu, kua bhingile ku i zuka hanji mu kinu mba ku matadi. Kia dianga, o tiliku a tokalele ku i betesa, ku i zuka ni ku i ta bhu muanha. Mu suluka-phe kiene kia kuatele o musalu phala ku i salula.

Phala ku zuka fuba ia soko, kua bhingile ithangana iavulu kienhiki athu ku mbanza javulu m’ukulu a tenene kuívua dikanga o jibuia ja “kilungutu kia matadi a ku huhila.” (Jelemiia 25:10) Mu ku bhita thembu, o ahatu ku mabhata kene dingi akexile mu zuka o fuba maji o iama ia kexile mu bhanga kiá o kikalakalu kiki.—Matesu 18:6.

Muhatu ua mu katula mbolo bhu dijiku dia jimbolo

Ku bhanga jimbolo. O ku bhanga o jimbolo, kiexile o kima kia kaiiadi kia kexile mu bhanga o muiji. O muhatu kubhata u funga o fuba ni menha, kiene kia kuata mu bhanga o jimbolo. (Dimatekenu 18:6) Saí ahatu akexile mu kuoha o jimbolo mu matadi a tema; a mukuá mu majiku ofele. (Ijila 2:4; Izaia 44:15) O jinguvulu kala o ji Falaó akexile ni jiselevende akexile ni ufunu ua ku bhanga jimbolo, maji mu ku bhita thembu muthu uoso-uoso ua tenene ku sumba mbolo. (Dimatekenu 40:17; 1 Samuuele 8:13; Izaia 55:2) Mu mbanza ia Jeluzaleme mua kexile ni “nzunga ia akua ku bhanga jimbolo” mu izuua ia Jelemiia ni kuila mua kexile-mu ué sabhalalu a i xanene ‘sabhalalu ia majiku’ mu izuua ia Nehemiia.—Jelemiia 37:21; Nehemiia 12:38.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu