Mukonda Dia Henda ia Nzambi, Enu Mua Bhuluka
‘O ituxi ki i fuama ku mi tolola dingi, mbata enu a mi bhake kiá bhoxi dia henda ia Nzambi.’—LOMA 6:14.
MIMBU: 2, 29
1, 2. Kiebhi o divulu dia Loma 5:12 di tena ku tu kuatekesa?
O DIVULU dia Loma 5:12 di zuela: “Mukuâ ni kia bokona o ituxi mu ngongo ku muthu umoxi, o kufua kù kuejila mu ituxi; kiene ue kia bhiti o kufua ku thandu dia athu oso, kuma ene oso ituxi a i te.” O velusu íii tua ijiia kiambote, tuene mu longa na-iu o athu ia lungu ni Bibidia.
2 O velusu íii, a i tumbula kiavulu mu divulu Ihi i Longa o Bibidia? ni Ihi i tu Longa o Bibidia? Kioso ki tu longa o kibatulu 3, 5, ni 6 ku tuana tuetu mba athu engi, nange ki tuene mu kamba kutanga o divulu dia Loma 5:12. Nange tuene mu di tanga, phala kua jimbulula se mukonda diahi o ixi ki palaízu, mukonda diahi tua bhingile ku tu kula, ni mukonda diahi tuene mu fua. Maji o divulu didi, di tena ku tu kuatekesa kulondekesa o kisakidilu kietu, ni ku kolesa o ukamba uetu ni Jihova. Di tena ue ku tu kuatekesa ku bandekesa o vondadi ietu ia kubhanga o vondadi ia Nzambi, ni kukala ni kidielelu ku ima ia tu kanena.
3. Ihi i tua bhingi kulembalala ia lungu ni ukexilu uetu?
3 Tua bhingi kulembalala kuila, tu akua ituxi. Izuua ioso tuene mu lueza. Maji Jihova mukua henda. Muene uejiia kuila, tu akua ituxi, iú uala polondo phala ku tu loloka. (Jisálamu 103:13, 14) Jezú ua tu ambela kuila, tua tokala kubhinga kua Nzambi phala kuloloka o ituxi ietu. (Luka 11:2-4) Kioso Jihova kia tu loloka o ituxi i tua tele, ki tu bhingi ku i xinganeka dingi. Tua-nda dilonga kiebhi Jihova kia tu loloka.
KIEBHI JIHOVA KIA TU LOLOKA
4, 5. (a) Ihi i tena ku tu kuatekesa ku tendela o divulu dia Loma 5:12? (b) Ihi ilombolola o kizuelu “henda ia Nzambi”?
4 O divulu dia Loma, benge-benge o kibatulu 6, di tu kuatekesa kuijiia kiebhi Jihova kia tena kuloloka o ituxi ietu. Mu kibatulu 3 tua tange kuila, “ene oso ituxi a i te.” Kienhiki, Phaulu ua jimbulula: ‘Nzambi, mu henda iê u a lungisa, kia vutuka, sé ku a bhinga kima, mukonda dia Jezú Kristu u tena ku a bhulula.’ (Loma 3:23, 24) O kizuelu “henda ia Nzambi”, mu Ngeleku kilombolola kubhanga kima kiambote ku mukuetu, sé ku kingila kima phala ku tu futa. Kilondekesa ue ku tambula kima kia favolo.
5 Sai mukua ku tokuesa o Bibidia uambe kuila, kioso kia tumbula o kizuelu kiki mu dimi dia Ngeleku, a lombolola o ima ia bhange Nzambi ni Kristu, phala kukula o athu ku kituxi ni kalunga. O Bibidia Tradução do Novo Mundo mu Kingileji, i jimbulula o kizuelu kiki, kala “henda ia Nzambi.” Tu mone se ihi iene mu bhanga Nzambi, ni kiebhi o henda iê i tena ku tu kuatekesa lelu, ni ku tu bhana kidielelu ku hádia.
Jihova ua londekesa henda ia dikota mu kukula o athu oso bhu kaxi ka muthu umoxi, Jezú Kristu
6. A nanhi a katula mbote mu henda ia londekesa Nzambi? Kiebhi kia bhanga kiki?
6 Mukonda dia kituxi kia Adá, athu enioso a lundula o kituxi kiê. Mu kiki, o Bibidia i zuela kuila, o “kituxi kiê, kia bhangesa o kalunga kuenda ni kutumina.” Maji Jihova ua londekesa henda ia dikota, mu kukula o athu oso mu kaxi ka “muthu umoxi—Jezú Kristu.” (Loma 5:12, 15, 17) “Mu kutumaka kua muthu umoxi, mundu a di bhanga akua kulunga, mbata ene oso a a xikina kua Nzambi.” Ene eji tena kukala “ku muenhu, mua Jezú Kristu, Ngana ietu.”—Loma 5:19, 21.
7. Mukonda diahi o sata ia kukula, ilondekesa o henda ia Nzambi?
7 Xinganeka mu maka iá: Jihova keji bhana Mon’ê kala sata, ka mu jijidikile ku bhana mon’ê phala ku bhulula o athu. Maji muéne ua londekesa o henda ia dikota mu ku tu bhulula ku kituxi ni kalunga. Sé-ku muthu mudietu ua fuamene ku tambula o ujitu iú ua tu bhana Nzambi ni Jezú. Tu a sakidila kiavulu, mu ku tu bhana o sata phala kuloloka o ituxi ietu, ni ku tu bhana kidielelu kia kukala ni muenhu ua kalelaku! Etu tu londekesa o kisakidilu kietu kua Nzambi, mu ukexilu u tuambata o muenhu uetu.
SAKIDILA O HENDA IA TU KUATELA NZAMBI
8. Ixinganeku iebhi i tua tokala ku dituna?
8 Etu tuejiia kuila, Nzambi uala polondo phala ku tu loloka, katé muene o ituxi ia dikota. Maji etu ki tua tokala ku ta ituxi, mukonda dia kuijiia kuila, Jihova mukua henda, ni kuxinganeka kuila, ‘Jihova ua-nda tu loloka.’ Ku hama ia dianga, kioso o jipoxolo akexile ku muenhu, kuexile Jikidistá akexile ni kifua kiki. (Tanga Juda 4.) Lelu, etu tua tokala ku di langa, phala ki tu kaiele o athu iâ, phala ki tu mateke kukala ni ixinganeku íii.
9, 10. Kiebhi Phaulu ni akuâ, a a bhulula mu kituxi ni kalunga?
9 Phaulu uambe ku Jikidistá kuila, kieji kala kima kiaiibha kuxinganeka kuila, se a sulukile ni kuta ituxi, Nzambi ueji kua loloka. Phaulu uambe kuila, ene a tokalele kueha o ibanzelu íii, mukonda ene ‘a fuile kiá ku ituxi.’ (Tanga Loma 6:1, 2.) Ihi ia kexile mu zuela Phaulu?
Etu tu tena kusola o ixinganeku ni jihânji jaiibha ku tu tumina, mba tu sola ku ji langa
10 Bhu kaxi ka sata ia kukula, Nzambi ua loloka o ituxi ia Phaulu ni ia Jikidistá ja mukua ku hama ia dianga. Jihova ua a undu ni nzumbi ikola, phala kukala an’ê. Se a kolokotele mu ufiiele uâ, ene eji tena ku tumina kumoxi ni Kristu ku diulu. Kuma ene akexile hanji mu ngongo, mu ukexilu uebhi ene ‘a fuile kiá ku ituxi?’ Phaulu ua zuela kiki, phala kulondekesa kuila, o ukexilu uâ ua muenhu, ua lungulukile. Muene uambe kuila, kioso Jezú kiafu, a mu fukununa, iú a mu bhana o ujitu ua kukala ku muenhu katé ku hádia ni hádia. Mukonda dia kiki, o “kalunga ki ka tena dingi ku mu tolola.” O Jikidistá a fuile ue ku ituxi, mukonda o ukexilu ua muenhu uâ ua lungulukile. Ene kehele dingi o jihânji jaiibha kua tumina. Tundé mu kithangana kieniókio, ene a bhange ioso, phala kuambata o muenhu uâ mu ukexilu u sangulukisa Nzambi. Ene ‘a fuile kia ku ituxi’ maji a kexile ku muenhu phala Nzambi, mua Kristu Jezú.’—Loma 6:9, 11.
11. Mu ukexilu uebhi o Jikidistá ja lelu, ‘afu kiá ku ituxi’?
11 Abha etu? Kiebhi ki ‘tuafu kiá ku ituxi?’ M’ukulu, nange tua bhangele ima ia iibha bhu pholo ia Jihova, sé kuijiia kuila, ua i zembe. Etu tua kexile tu “abhika a ufusa ua kubhanga kiaiibha.” Mu kidi, tuexile tu “abhika a ituxi.” (Loma 6:19, 20) Maji kioso ki tua dilongo mu Bibidia, kiebhi Nzambi kia mesena kuila tuambata o muenhu, tua lungulula o ukexilu ua muenhu uetu, tua dibhakula kua muéne, anga tua di batizala. Tua mesenene kiavulu ku belesela Jihova, ni ku bhanga ioso ia zolo. Etu tua “jituka ku ituxi,” anga tua ‘bhiluka tu abhika a kuiuka.’—Loma 6:17, 18.
12. Ima iebhi i tu tena kusola?
12 Maji né kienhiki, tua tokala kusola kima. Phaulu uambe: “Ki mu ehele ituxi ni i kale ku mi tumina mu mukutu uenu iú uejila kufua phala ni mu kale mù tumaka o maluimbi mê.” (Loma 6:12) Etu tu tena kusola o ixinganeku ni jihânji jaiibha ku tu tumina, mba ku ji langa. Dibhuidise: ‘O kuila nga mu kueha o jihânji jami jaiibha ku kula katé ki ji ngi bhangesa kubhanga o ima iaiibha? Mba ngi dituna ni lusolo?’ Se tua mesena kulondekesa o kisakidilu kietu kua Nzambi, tua-nda bhanga ioso phala ku mu sangulukisa.
EIE U TENA KU TOLOLA O KITUXI
13. Mukonda diahi tu tena ku dielela kuila, tu tena kubhanga o ima ia uabha?
13 Ku hama ia dianga, sai athu mu mbanza ia Kolindo exile mu bhanga ufusa ni mala ni akuâ, ku ta jiphánda, kubheza iteka ni ku kodiua, a dilongo o kidi, iá a mateka kuzola Jihova, ni kulungulula o ukexilu uâ. Ene akexile ni jisonhi ja ima ia bhangele m’ukulu. (Loma 6:21; 1 Kolindo 6:9-11) O Jikidistá mu Loma, a bhingile ue ku lungulula o ukexilu uâ. Phaulu ua tangela: “Ni idiandu ienu kana ku i bhakula ku ituxi kala falamenda ia kubhanga kima kioso-kioso kiaiibha. Maji-phe di bhakudienu kua Nzambi, kala mu athu mua fuile kiá, maji mua tambula dingi muenhu, ni idiandu ienu bhakuilenu-iu Nzambi i kale falamenda ia kubhanga ima ia kuiuka.” (Loma 6:13) Phaulu uejidile kiambote kuila, ene eji tena kusola kubhanga o kima kia tokala, phala kutambula o henda ia Nzambi.
14, 15. Ibhuidisu iebhi i tua tokala ku di bhanga?
14 Kiene kimoxi ue lelu. Sai jiphange a kexile ni ukexilu ku muenhu, ua difuile kala ua ió a tungile mu mbanza ia Kolindo. Maji kioso kiéza mu kuijiia Jihova, ene a lungulula o ukexilu uâ. Kia difuile kala, a a sukula. Phala ku sangulukisa Jihova, etu enioso tua lungulula o ukexilu ua muenhu uetu. Né muene kindala, tua tokala kulondekesa o kisakidilu kietu ku henda ia Nzambi. Kienhiki, tua tokala kubhanga ioso, phala kueha o jihânji jaiibha, ni ku di bhakula mu sidivisu ia Jihova.
15 Ki tua tokala kuta o ituxi, kala kia tele o akua Kolindo. Ki tua tokala kuta ituxi ni ku kingila kuila, Nzambi, mu henda iê, u tu loloka. Kienhiki, kiebhi ki tu mona o ituxi ioio a i mona ku athu kala ituxi iofele? O kuila tua mesena kubhanga nguzu, phala kulondekesa o ufiiele uetu kua Jihova mu ima ioso?—Loma 6:14, 17.
16. Kiebhi Phaulu kia londekesa kuila, ki tua tokala kuta o ituxi ka i tumbula mu divulu dia 1 Kolindo 6:9-11?
16 Xinganeka mu phangu ia poxolo Phaulu. Muene ua soneka: “Eme-phe ngi muthu ua kufua, a ngi sumbisa ku ituxi. Kuma ioso i ngi bhanga ki ngi ijiia, kuma íii i nga solo ki iene i ngene kubhanga. Inda o íii-phe i nga zembe, iene i nga mu bhanga.” (Loma 7:14, 15) Sumbala muene ka kexile mu bhanga o ima iala mu divulu dia 1 Kolindo 6:9-11, Phaulu uambe kuila, uexile mukua ituxi. Muene ua mesenene kusangulukisa Jihova, mukonda dia kiki, ua kexile mu bhanga nguzu iavulu, phala ka bhange o ima ia mukuá ia zembe Nzambi. (Tanga Loma 7:21-23.) Tu kaiele o phangu iê, tu bhange ioso i tu tena phala ku belesela Jihova.
17. Mukonda diahi tua tokala kukala athu a kidi?
17 Mu kifika, etu tuejiia kuila, phala kusidivila Jihova, tua tokala kukala akua kidi. (Tanga Jisabhu 14:5; Efezo 4:25.) Ki tua tokala kukala kala Satanaji, o “tata ia makutu.” Tuejia ue kuila, Ananiia ni muhatu’ê afu mukonda dia makutu. Mukonda dia kiki, ki tuene mu tanga makutu. (Nzuá 8:44; Ikalakalu 5:1-11) Maji o kukala muthu ua kidi, ki kulombolola ngó ku kamba kuzuela makutu. Se tu sakidila o henda iene mu tu londekesa Nzambi, tua-nda kala athu a fiiele, mu maukexilu oso.
18, 19. Ihi ilombolola kukala muthu ua kidi?
18 O muthu u tena ku kamba kukala muthu ua kidi, sé ku tanga makutu. Mu kifika, Jihova uambela akua Izalaiele: “Ki mu nhane jinge, ki muende ni ku ta makutu, ki muende ni ku di dingila mudienu ni ku di bhanga phulu muthu ni mukuâ.” Mukonda diahi a tokalele kubhanga kiki? Jihova uambe: “Kibhinga muzela, mukonda Eme, ngi Jihova Nzambi ienu, ngazela.” (Ijila 19:2, 11) Nange ki tuene mu ta makutu, maji se tu bhangesa akuetu ku dielela mu ima ki ia kidi, tua mu londekesa kuila tu akua makutu.
O kuila tua mesena kukala athu a kidi, ni kueha o ukexilu ua ku nganala? (Tala o kaxi 19)
19 Mu kifika, sai diiala uamba ku xefe iê ni jikoleka jê kuila, ua tokala ku tunda selu, mukonda ua-ndaia ku dotolo. Maji kiki, ki kiene o kima kia beta-o-kota, kia mu bhangesa ku bhinga kutunda selu. Muene ua mesenene kunhoha. Mu kiki, uia ni lusolo kua dotolo, u tambula kamukanda, anga u vutuke ku bhata diê phala kunhoha. O kuila muene ua bhange o kima kia tokala, mba ua nganala akuâ? O diiala ua bhangesa akuâ kuxikina mu makutu mê. Sai ithangana, o athu a nganala akuâ phala kukala ni kima kia mesena, mba phala ku a kaxtikala. Maji etu tuene mu xila Jihova. Muéne uambe: “Ki muende ni ku di dingila mudienu.” Etu tua mesena kubhanga o ima ia mu uabhela.—Loma 6:19.
20, 21. Se tua sanguluka mukonda dia henda ia Nzambi, ihi dingi i tua tokala kulenga?
20 Tuene mu lenga o phanda, o kunua kiavulu ni ituxi ia mukuá. Maji né kienhiki, tua bhingi kulenga kima kioso-kioso kia zembe Jihova. Mu kifika, ki tuene mu lenga ngó o undumbu, maji ni itonokenu iaiibha. Ki tuene kudituna ngó o kukodiua, maji ki tu xikina uê kunua kiavulu. Nange ku bhinga kubhanga nguzu iavulu phala kueha o jitendasá jiji, maji tu tena ku jieha.
21 Tu tena kukaiela o kitendelesu kia Phaulu. Muéne uambe: “Ki mu ehele ituxi ni i kale ku mi tumina mu mukutu uenu iú uejila kufua phala ni mu kale mù tumaka o maluimbi mê.” (Loma 6:12; 7:18-20) Mu kidi, etu ki tu tena kudituna o ituxi ioso. Kioso ki tu bhanga nguzu phala kuxa o ituxi, tua mu londekesa kuila, tua sanguluka mu henda ia Nzambi ni ia Kristu.
22. Mabesá ahi u tu tena ku kingila, se tu londekesa o kisakidilu ku henda ia Jihova?
22 Jihova uene mu tu loloka, muene ua-nda kolokota kuloloka o ituxi ietu. Tua sanguluka kiavulu, mukonda dia henda iê! Tua tokala kubhanga nguzu phala kueha o ima ia zembe, né muene se athu engi a i mona kala ima iauabha. Mabesá ahi u tu tena ku kingila, se tu bhanga kiki? Phaulu uambe: “O kiki-phe a mi kula ku ituxi, mua biluka mu abhika a Nzambi. Uila kiki, muenhu uenu uoso mua u lumbila kua Muène. Sai ni ibundu ienu ia kuzela moxi, o dizubhilu diê muenhu ki uabhua.”—Loma 6:22.