Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • kr kiba. 20 jimb. 209-219
  • Ukunji ua ku Kuatekesa

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Ukunji ua ku Kuatekesa
  • O Utuminu ua Nzambi ua mu Tumina Kiá!
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • Mukonda Diahi o ku Kuatekesa Akuetu, ‘Sidivisu ia Ngana’
  • Ima i tu Bhangesa ku Kuatekesa Akuetu a bhiti mu Mavuua
  • O ku Kuatekesa Akuetu ku Bheka Mabesá Avulu
  • O Kuila u Tena ku Kuatekesa?
  • Kyebhi Kitutena Kukwatekesa Kyoso Kikubhita Divuwa?
    Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu—Milongi Phala o Iônge—2023
  • Kukwatekesa yó a Bhiti mu Mavuwa 2021—Kitwabhana Dikunda ku Jiphange Jetu
    Ihi Yene Mubhanga ni Kitadi Kitusangela?
  • Ku Kuatekesa o Ikalakalu ia Utuminu—Ididi ia Ubhezelu ni ku Kuatekesa ió a Bhita mu Mavuua
    O Utuminu ua Nzambi ua mu Tumina Kiá!
  • Kikwatekesu Phala yó Abhiti mu Mavuwa
    Ihi Yene Mubhanga ni Kitadi Kitusangela?
Tala dingi ima yamukwa
O Utuminu ua Nzambi ua mu Tumina Kiá!
kr kiba. 20 jimb. 209-219

KIBATULU 20

Ukunji ua ku Kuatekesa

MILONGI IA KIBATULU

O Jikidistá a londekesa henda mudiâ mu ithangana ia mavuua

1, 2. (a) Kibhidi kiahi kia dibhana na-kiu o Jikidistá mu Judeia? (b) Kiebhi o Jikidistá mu Judeia kia a kuatela henda?

KU MUVU ua 46 K.K. kua kexile nzala iavulu mu Judeia. O maxibulu a Kristu a tungile muenhomo, ka kexile ni kitadi phala ku sumba kudia, mukonda o kudia mu kithangana kieniókio, kua tele kalu iavulu. Akexile mu bhita ni nzala iavulu. Maji ene eji mona o lukuaku lua Jihova, se-ku dixibulu dia Kristu ua muene kiá o lukuaku lua Jihova mu ukexilu uenhó. Ihi ieji bhita?

2 Mu ku mona o hadi ia Jikidistá, o ji Judé mu Jeluzaleme ni mu Judeia, o Jikidistá ji Judé ni ió akexile mu jixi jengi kala ku Andiioka, Sídia, a bhongolola kitadi phala o jiphange jâ. Mu suluka, a solo jiphange bhu kaxi ká, kala Barnabe ni Phaulu, phala kuambata o ima ia bhongoluele phala o jiphange jâ mu Jeluzaleme. (Tanga Ikalakalu 11:27-30; 12:25.) Xinganeka kiebhi kia divu o jiphange mu Judeia a bhindamene, kia mono o henda ia jiphange jâ mu Andiioka!

3. (a) Kiebhi o mundu ua Nzambi lelu kiene mu kaiela o phangu ia tu xila o Jikidistá ku Andiokiia? Bhana phangu. (Tanga ué o kitutu “Kikalakalu Kietu Kia Dianga mu ku Bhindumuna o Jiphange.”) (b) Ibhuidisu iebhi i tua-nda di longa mu kibatulu kiki?

3 O kizulukutu kiki, kia bhiti ku hama ia dianga K.K., nuka kia bhitile—Jikidistá a tungile kuengi ku tumikisa kudia ku Jikidistá a tungile uá kuengi. Lelu etu uetu tuene mu kaiela o phangu imoxi ia tu xila o phange jetu mu Andiioka. Kioso ki tuívua kuila o Jiphange jetu ku mbandu iéngi a bhiti mu mavua, etu ué tuia mu kua kuatekesa.a Mukonda diahi tu mona o kikalakalu kia ku kuatekesa, kala ukunji? Mukonda diahi tu kuatekesa akuetu? Kiebhi ki tu katula mbote ku ukunji uetu ua ku kuatekesa?

Mukonda Diahi o ku Kuatekesa Akuetu, ‘Sidivisu ia Ngana’

4. Ihi iambela Phaulu ku Jikidistá ia lungu ni ukunji?

4 Mu mukanda ua sonekena akua Kolindo, Phaulu ua lombolola kuila o Jikidistá ala ni maukexilu aiiadi a ukunji. Sumbala Phaulu ua sonekena o Jikidistá a a undu, maji lelu o izuelu iê, ia tokala ué ku “jimbudi ja mukuá” ja Kristu. (Nzuá 10:16) Mbandu imoxi, o ukunji uetu, o “kikalakalu kia kubhanga kuila akuetu uâ a biluka makamba ma Kristu,” o kikalakalu kietu kia ku boka ni ku longa. (2 Kol. 5:18-20; 1 Tim. 2:3-6) O mbandu ia mukua ia ukunji uetu, o ima i tu bhanga phala ku kuatekesa o jiphange jetu. Phaulu ua zuela o ‘ukunji ua ku kuatekesa.’ (2 Kol. 8:4) O kia lungu ni kizuelu o ‘ukunji ua kubhanga kuila akuetu uâ a biluka makamba ma Kristu,” ni kizuelu kia ‘ukunji ua ku kuatekesa’, o kizuelu ‘ukunji’ mu dízui dia Ngeleku, di·a·ko·nia. Mukonda diahi o izuelu íii ia tu tokala?

5. Mukonda diahi kima kia valolo Phaulu ku sokesa o kikalakalu kia ku kuatekesa ni ukunji?

5 Mu ku tumbula kizuelu kimoxi mu Ngeleku phala kulondekesa o ikalakalu iiadi, Phaulu ua bundu o kikalakalu kiki kia ku kuatekesa, ni maukexilu a mukua a ukunji ene mu bhanga mu kilunga kia Jikidistá. Muéne ua diangela o ku zuela uixi: “O maubhikilu ue ma di tungula mu idifuanganu, maji o Ngana iene imoxi i tua mu bhikila, . . . Maji iene ioso iii-phe, o Nzumbi imoxi iene ngó u i kalakala.” (1 Kol. 12:4-6, 11) Mu kidi, Phaulu ua sokesa o ikalakalu ioso mu kilunga ni ‘Sidivisu ia Ngana.’b (Loma 12:1, 6-8 ) Mukonda dia kiki, kiene kia bhangesa kuila o ithangana iê ioso u i bhakuila phala “kubhindumuna akua Ngana koko!”—Loma 15:25, 26.

6. (a) Kála kia zuela Phaulu, kiebhi o ku kuatekesa akuetu kua lungu ué ni Ubhezelu uetu? (b) Zuela kiebhi kiene mu bhanga o kikalakalu kia ku kuatekesa o jiphange jetu ku mundu uoso. (Tanga o kitutu “Kioso ki Bhita Mavuua!” ku difué 214)

6 Phaulu ua kuatekesa akua Kolindo kuijiia se kiebhi o ku kuatekesa akuâ kua lungu ué ni ukunji uá ni ku bheza Jihova. Tala o kibanzelu kiê. O Jikidistá a kuatekesa akuâ mukonda ene a mu “ kaiela o Njimbu ia Kristu.” (2 Kol. 9:13) Mukonda dia kiki, mu ku kaiela o ilongesu ia Jezú Kristu, o Jikidistá a kuatekesa o Jiphange jâ. O kikalakalu kia bhanga phala o jiphange jâ, a ki bhanga mukonda dia “henda ionene ia Nzambi.” (2 Kol. 9:14; 1 Phe. 4:10) Mu ku zuela ia lungu ni ku sidivila o jiphange a bhindama, kala mu ku kuatekesa kia bhita ni mavuua, o A Sentinela ia 1 ia mbeji ia Kaiadi ka muvu ua 1975, iambe: “Etu ki tu tokala ku kala ni phata ia kuila Nzambi ni mon’é Jezú Kristu, a bhana valolo ku kikalakalu kiki.” Sé phata, o ku kuatekesa akuetu, sidivisu ué ia Ngana.—Loma 12:1, 7; 2 Kol. 8:7; Jihe. 13:16.

Ima i tu Bhangesa ku Kuatekesa Akuetu a bhiti mu Mavuua

7, 8. Kiebhi o kima kia dianga ki tu bhangesa ku bhindumuna o jiphange jetu? Jimbulula.

7 Mukonda diahi tu bhanga o ukunji ua ku kuatekesa akuetu? Phaulu ua tambuijila o kibhuidisu kiki mu mukanda ué ua kaiadi ku akua Kolindo. (Tanga 2 Kolindo 9:11-15.) Mu jivelusu jiji, Phaulu ua zuela ima itatu iala ni disukilu dia beta-o-kota, ‘o ukunji ua ku bhanga o sidivisu ia ku kuatekesa,’ mba ku bhindumana akuetu a tate. Tua-nda zuela o ima íii.

8 Kia dianga, o kikuatekesu ki tu bhana, kijingisa Jihova. Tala kiebhi kia zuela Phaulu mu veji javulu ia lungu ni jiphange mu velusu jitanu ji tua tange ku dima. Phaulu u tu lembalesa o “kusakidila Nzambi,” ni “ kuximana kiavulu Nzambi.” (Velusu ia 11, 12) Muéne ua zuela kiebhi o nguzu ia ku kuatekesa i bhangesa o Jikidistá ku “fumanesa Nzambi,” ni ku bhana valolo ku “henda ionene ia Nzambi.” (Velusu ia 13, 14) Phaulu ku disukilu dia diskursu diê dia lungu ni ukunji ua ku kuatekesa, muéne uambe: “Tu Sakidilenu Nzambi.” Velusu ia 15; 1 Phe. 4:11.

9. Kiebhi o kikalakalu kietu kia ku kuatekesa o jiphange jetu ki lungulula o ibanzelu ia athu? Bhana phangu.

9 Kála Phaulu, o jiselevende ja Nzambi lelu, a mona o sidivisu ia ku kuatekesa kála kikalakalu kia ku ximana Jihova ni ku fumanesa o ilongesu iê. (1 Kol. 10:31; Tito 2:10) Mu kidi, o kikalakalu kia ku kuatekesa, mu veji javulu ki bhangesa o ku katula o ibanzelu ia iibha iala na-iu o athu ia lungu ni Jihova ni Jimbangi jê. Mu kifika: Sai muhatu ua tungu bhu kididi bhua bhiti mavuua, ua tele kijimbuete ku dibhitu diê, a ki sonekene kiki: “Jimbangi ja Jihova—Ki mu Phupe mu Dibhitu Diami.” Kizuua kia mukua, muéne ua mono akalakadi a mu kuatekesa, a mu iudika inzo ku sámbua dia kikoka bhua lungila o inzo iê-muene. Mu izuu’oió, muéne ua mono akalakadi a di bhana kiambote, muéne uai mu mona se ene a nanhi. Mu kuijiia kuila o akalakadi a di bhakula, Jimbangi ja Jihova, muéne ua diuanene mu íii ia mono, iu uambe: “Eme nga kexile ku mi banza kia iibha, manhi kiki ki kiene ki muala.” Mu kiki, ihi ia bhange? Muéne ua katula o kijimbuete kia tele ku dibhitu diê.

10, 11. (a) Phangu jebhi ji londekesa kuila, tua mu kaiela o kima kia kaiadi ki tu bhangesa ku kuatekesa o jiphange jetu? (b) kadivulu kebhi kene mu kuatekesa o akalakalaki a di bhakula phala ku kuatekesa akuâ? (Tanga o kitutu “Falamenda Iengi Phala o Akalakadi Akuatekesa ió a Bhita mu Mavuua.”)

10 Kaiiadi, etu tu ‘kuatekesa o ibhindamu’ ia phange jetu. (2 Kol. 9 :12a) Etu tua mesena o ku bhana kikuatekesu ni ku bhana kama phala o mienhu iá phala ku sosolola o ku bhindama kua jiphange jetu ja maiala ni ja ahatu. Mukonda diahi? Mukonda o Jikidistá mu kilunga, “mukutu-phe umoxi ngó,” ni kuila se “kidiandu kimoxi ki kata, idiandu ioso i katela-nê kumoxi.” (1 Kol. 12:20, 26) Mukonda dia kiki, o henda i bhangesa kuila o jiphange ja maiala ni ja ahatu lelu, a xisa o ikalakalu iá, a kuata o ima ia ku kalakala na-iu, aia mu ididi iéngi mua bhiti o mavuua, phala ku kuatekesa o jiphange jâ. (Tiia. 2:15, 16) Mu kifika, kioso kia bhiti o divuua ku Japão ku muvu ua 2011, o filiiale ku Estados Unidos, ia tumikisa mukanda ku Comisssão Regional de Construção ku Estados Unidos, mu kuibhula se o “jiphange ala ni maufunu,” ala polondo phala ku iudika o Ididi ia Ubhezelu kuenhoko. Ihi ia bhiti? Mu ku bhita ji semana, kua moneka 600 ja jiphange, a di soneka phala ku kuatekesa—a xikina ku bhanga njila ni kitadi kiâ phala kuia ku Japão! O filiiale ku Estados Unidos iambe kuma, “Tua sanguluka kiavulu.” Kioso phange ku Japão kiebhudisa mukalakadi ua di bhakula, se mukonda diahi muéne ua bhangele kiki, muéne ua mu ambela: “O jiphange jetu ku Japão, mbandu ia ‘mukutu uetu.’ Etu tuívua o ndolo ni hadi iâ.” Mukonda dia henda, mu veji javulu o akalakadi a kuatekesa, a ta o mienhu iá mu iluezu, phala ku kuatekesa o jiphange jâ.c—1 Nzu. 3:16.

One of Jehovah’s Witnesses organizing relief supplies in Switzerland for her fellow Christian brothers in 1946

Suíça, 1946

KIKALAKALU KIETU KIA DIANGA KIA KU BHINDUMUNA O JIPHANGE

KU Mbeji ia Katutu ku muvu ua 1945, kua bhitile ngó mbeji jofele tundé kia bhitile o Ita ia Kaiadi ia bhitile ku Mundu Uoso mu kibatu kia Europa, o Phang’etu Knorr ua bhana o ngolokela ia kuila eji mateka ku bhanga kikalakalu kia dikota kia ku tumikisa “imbamba phala ku kuatekesa o jiphange mu kibatu kia Europa.”

Mu ku bhita ji semana kioso kia bhangele o ngolokela íii, o Jimbangi ja Jihova ku ixi ia Canadá, Estados Unidos, ni ku jixi ja mukuá, a mateka ku longela izuatu ni kudia. Tundé ku mbeji ia Katatu ua muvu ua 1946, akexile mu tumikisa imbamba ku jiphange ku jixi ja Áustria, Bélgica, Bulgária, China, Tchecoslováquia, Dinamarca, Inglaterra, Finlândia, França, Alemanha, Grécia, Hungria, Itália, Países Baixos, Noruega, Filipinas, Polônia, ni Romênia.

O kikuatekesu kiki, ka ki bhana ngó mu kithangana kieniókio. O kikalakalu kiki, kia suluka mu mivu iiadi ni kaxaxi! Mu mivu ienioió, 85.000 a jiphange ja maiala ni ja ahatu a tumikisa, ku jiphange a tungile mu jixi mua bhitile o ita, 300.000 ja ji kilo ja kudia, ni 450.000 a ji kilo ja izuatu ndenge, a tumikisa ué 124.000 a idiotelu. O kikalakalu kia ku bhindumuna o jiphange a tatele, kia bhuile ku mbeji ia Kakuinhi ka muvu ua 1948. O A Sentinela ia muvu ua 1949, iambe: “Sé phata, o kikalakalu kiki kilondekesa o henda ia dikota i tuala na-iu mudietu. Tuejiia kuila o jiphange joso a bhange kiki, phala ku bhana kijingu kua Ngana mu kuijiia kuila, o ku bhanga kiki, kieji kuatekesa o jiphange jâ ku suluka mu ubhezelu ua kidi. Kienhiki, ene a monene kuila, ujitu ua dikota ku kuatekesa o jiphange jâ mu ukexilu iú.” Kiki kia bhana kijingu kia dikota kua Jihova, kia kuatekesa ué o jiphange a bhindamene ni ku kolesa dingi o ukamba ni undandu ni jiphange joso ku mundu.

11 O athu ki Jimbangi ja Jihova, a bhana uá valolo ku kikalakalu kietu kia ku kuatekesa. Mu kifika, kioso kia bhiti o divuua ku mbanza ia Arkansas ku Estados Unidos da América, ku muvu ua 2013, o jurnale ia tange o kima kia bhangele o Jimbangi ja Jihova, iexi: “O kilunga kia Jimbangi ja Jihova, kia di bhakula mu ku kuatekesa oso a mu bhita mu mavuua. Kima kiambote.” Sé phata, kala kia zuela poxolo Phaulu, etu tu ‘kuatekesa o ibhindamu’ ia jiphange jetu a bhindama.

12-14. (a) Mukonda diahi kima kia valolo ku bhanga o kima kia katatu? (b) Izuelu iebhi ilondekesa o valolo ia ku bhanga o ikalakalu ia nzumbi?

12 Katatu, etu tu kuatekesa akuetu phala a kale ni nguzu ia ku bheza Nzambi. Mukonda diahi kiki kia beta-kota? Phaulu uambe kuila, o athu iá mu ku tambula kikuatekesu, ene enda mu “kuximana kiavulu Nzambi.” (2 Kol. 9:12b) Kuala ué ukexilu uéngi uambote ua ku bhangesa kuila, o ala ni kikote ku muxima a vutuke ni lusolo mu ku bhanga o kikalakalu kiâ mu nzumbi. (Fil. 1:10) O kadivulu, Torre de Vigia ka 1945 kambe: “Phaulu ua xikina o ku tambula o kitadi kia kexile mu sangela o jiphange, mukonda kiki kia kexile mu kuatekesa . . . o Jikidistá a bhindama mu ku a kuatekesa mu ima ia bhindamene, phala ku kala ni kithangana kia ku bhanga o sidivisu ia Jihova.” Kiki kiene ué ki tua mesena lelu. Mu ku bhanga dingi o sidivisu ia ku boka, o Jiphange jetu a kuatekesa, ko jivizinhu jâ ngó, maji ni ene uâ mudiâ.—Tanga 2 Kolindo 1:3, 4.

13 Tala o izuelu ia jiphange a a kuatekesa, iá a ximbakata mu ku boka. Saí phange uambe: “Dibesá dia dikota o muiji uetu kuia mu sidivisu ia kuboka.” Muéne uambe dingi: “Kia kuatekesa ku katula o ixinganeku ia iibha ku muxima uami.” Phange ia muhatu, uambe: “O ku xinganeka ngó mu ima ia nzumbi ia ngi kuatesa ku jimba o kibuikilu. Kia ngi tululukisa kiavulu.” O phange ia mukua ia muhatu, uambe: “Kuma ki tuijidile ihi i tu bhanga, o ukunji uendesa o muiji uetu. O kuzuela ni athu ia lungu ni kidielelu kietu ku mundu uobhe, kia suinisa o kidielelu kietu kuila o ima ioso a-nda i bhanga ia ubhe.”

14 O kuia mu iônge, kikalakalu kia mukua kia tokala o ku bhanga o Jiphange jetu ni lusolo, kioso kia bhita mu mavuua. Tala ia bhitile ni phang’etu ia muhatu a muixana Kiyoko uala ni 50 a mivu. Mu ku texika ioso mukonda dia tsunami, Kiyoko ua subhukile ngó ni idiatelu ni izuatu ia kexile na-iu ku mukutu, muéne ka monene kiebhi kieji dikila o ibhindamu iê mu xitu. O kafunga ua mu ambela kuila ene a-nda kala mu bhanga o iônge semana joso mu dikalu diê. Kiyoko uambe: “O kafunga ni muhatu’é, ni phange ia mukua ia muhatu, n’eme tua xikama mu dikalu. O kithangana kia kiônge ki ki vudile, maji kiexile kala madiuanu, mukonda ki ngi kexile mu banza dingi mu kibuikilu kia tsunami. Nga divu kiambote ku muxima. O kiônge kiokio kia ngi londekesa o ku tena kua ku Diongeka Kumoxi ni Jiphange.” Mu kuzuela ia lungu ni iônge muendele kioso kia bhiti o divuua, o phange ia mukua ia muhatu uambe: “Iene ia ngi kuatekesa o ku kolokota!”—Loma 1:11, 12; 12:12.

O ku Kuatekesa Akuetu ku Bheka Mabesá Avulu

15, 16. (a) Mabesá-hi a tambula o Jikidistá mu Kolindo ni mu ji mbanza jengi mu ku kuatekesa akuâ? (b) Mabesá-hi tuene mu tambula ué lelu?

15 Mu kuzuela ia lungu ni ku kuatekesa akuetu, Phaulu ua lombolola akua Kolindo o mbote ieji tambula ene, ni akuâ, mu ku bhanga o kikalakalu kiki. Muéne uambe: “Uila kiki, ene uâ [o Jikidistá a kua Juda a tambula o kikuatekesu mu Jeluzaleme] mu ku mi sambela a kà ki bhanga ni huii iavulu, mukonda dia henda ionene ia Nzambi iene ku mi kuatela enu.” (2 Kol. 9:14) Ki kuala phata kuma, o ukexilu ua ku bhana ua Jiphange mu Kolindo, ueji suínisa o Jiphange ji Judé ku samba phala o jiphange mu Kolindo, kiki kieji bhangesa o henda iâ ku kula dingi.

16 Mu ku kaiela o izuelu ia Phaulu ia lungu ni kikalakalu kia ku kuatekesa mu izuua ietu, o A Sentinela ia 1 ia Mbeji ia Kaiiadi ia muvu ua 1945, iambe: “Kioso o jiphange kia sangela kitadi phala ku kuatekesa o ibhindamu ia jiphange jâ, xinganeka kiebhi kiki ki suínisa dingi o ukamba ni henda mudiâ!” Kiki kiene, kiene mu divua o akalakadi ene mu kuatekesa. Saí kafunga ua bhange mbandu mu ku kuatekesa o jiphange a bhiti mu mavuua, uambe, “O ku bhanga o kikalakalu kia ku kuatekesa, kia ngi kuatekesa ué ku zukama dingi ku jiphange jami m’ukulu ndenge.” O phange ia mukuá ia tambula o kikuatekesu, uambe: “O ukamba uetu ni ji phange jetu ku mundu uoso, ulondekesa o ukamba uambote u tua-nda kala nau mu Palaízu mu ixi.”—Tanga Jisabhu 17:17.

17. (a) Kiebhi o izuelu i tu sanga mu divulu dia Izaia 41:13 ia lungu ni kikalakalu kia ku kuatekesa akuetu? (b) Bhana phangu ilondekesa kiebhi o kikalakalu kia ku kuatekesa akuetu ki jingisa Jihova ni ku suínisa o ukamba uetu. (Tanga ué o kitutu “Jiphange ku Mundu Uoso a Kuatekesa o Jiphange jâ mu Nzumbi.”)

17 Kioso o akalakadi kia bhixila bhu kididi bhua bhiti o divuua, o jiphange jetu a mona kiambote o kikanenu kia Nzambi, kiambe: “Mbata eme, ngi Jihova Nzambi ié, ngi ku kuata mu lukuaku lué lua dilu; ki ku uambela, ngixi: Ku kale ni uôma, eme ngi ku banda.’” (Iza. 41:13) Mu ku bhuluka ku divuua, o phang’etu ia muhatu uambe: “Eme ki ng’exile dingi ni kidielelu kioso ki nga mono o kibuikilu kia ima, maji Jihova ua ngi te o lukuaku luê ku thandu diami. O kikuatekesu ki nga tambula ku jiphange, ki ngi tena ku ki jimbulula.” Kioso kia bhiti o divuua dia buika o diembu mua tungile, tufunga tuiadi a soneka mu dijina dia kilunga mua kexile mu sidivila: “O kitungutu kia ixi, kia bheka ndolo iavulu, maji etu tua tambula o kikuatekesu kia tu bhana Jihova Nzambi, bhu kaxi ka jiphange jetu. Tua kexile ngó mu tanga mu madivulu o kikalakalu kia ku kuatekesa, maji lelu tua ki mono muene ni mesu metu.”

Peter Johnson working on a theocratic building project

KIA LUNGULULA O MUENHU UÊ

KIEBHI ki tena ku divua o minzangala i kuatekesa ku bhanga o kikalakalu kia ku kuatekesa o jiphange? Xinganeka o phangu ia Peter Johnson, ua bhange o kikalakalu kiki kioso kia kexile ni 18 dia mivu. Muéne uambe: “Kioso ki nga mono o kisangusangu kia jiphange, ni kioso kia kexile mu a sakidila, nga mono kuila, nga bhange kima kia valolo. Kiki kia ngi suinisa ku bhakula o muenhu uami mu sidivisu ia Jihova.” Mu ku bhita kithangana Peter ua mateka o sidivisu ia thembu ioso. Muéne ua kalekele ué mu Betele, mu ku bhita kithangana ua mateka ku kalakala mu kibuka kia Ku tunga (Comissão Regional de Construção) Lelu Peter u zuela: “O ku bhanga o kikalakalu kia ku kuatekesa o jiphange mu veji ia dianga ku muvu ua 1974, kua lungulula o muenhu uami.” O kuila eie u munzangala hanji? U tena ku kaiela o phangu ia Peter? Nanhi uejiia se o kikalakalu kia ku kuatekesa o jiphange ki tena ku lungulula o muenhu uê mu sidivisu ia Jihova!

O Kuila u Tena ku Kuatekesa?

18. Ihi i ua tokala o ku bhanga se ua mesena ku kuatekesa? (Tanga ué o kitutu “Ia Lungulula o Muenhu Uê.”)

18 Ua mesena o ku mona o kisangusangu kijila mu ku kuatekesa? Se kiene, ijiia-kiu kuma, o jiphange ene mu kuatekesa ene mua sola bhu kaxi ka iá ene mu tunga o Ididi ia Ubhezelu. Mu kiki, zuela ku tufunga tua kilunga kiê, kuila eie ua-ndala ku soneka mukanda ua lungu ni ku kuatekesa. Sai kafunga uala ni uhete ua kikalakalu kia ku kuatekesa, uambe: “Uia ngó se a ku bhinga ku Comissão de Ajuda de Desastres.” Mu ku bhanga kiki, o kikalakalu kietu kia ku kuatekesa, a-nda ki bhanga mu ukexilu ua iuka.

19. Kiebhi o jiphange a di bhakula mu ku kuatekesa akuetu a bhita mu mavuua alondekesa kuila tu Jikidistá muene ja Kristu?

19 Sé phata, o kikalakalu kia ku kuatekesa, ukexilu ua dikota ua ku belesela o kijila kia Jezú Kristu, kia ‘ku di zola mudietu.’ Mu kulondekesa o henda, etu tu di londekesa kuila tu maxibulu a Jezú Kristu. (Nzuá 13:34, 35) Dibesá dia dikota, o ku kala ni akalakadi avulu a di bhakula mu vondadi iâ, a mu ximanesa Jihova, kioso kiaia ni ku kuatekesa ió a mu kuatekesa o kikalakalu kia Utuminu ua Nzambi!

a O kibatulu kiki, ki zuela o kikalakalu kia ku kuatekesa kiene mu bhanga o jiphange jetu. Mu kiki, mu ithangana ia mukua, o athu ki Jimbangi ja Jihova, ene mu tambula uá kikuatekesu.—Nga. 6:10.

b Phaulu uambe kala ua mu tumbula athu avulu, di·aʹko·nos (mukunji) phala ku lombolola ‘akuatekexi a tufunga.’—1 Timote 3:12.

c Tala o milongi, “Ajudamos nossa família da fé na Bósnia,” mu A Sentinela ia 1 ia Kamoxi ua muvu ua 1994, mu jimbandu ja 23-27.

O Kuila o Utuminu ua Nzambi Uala ni Valolo Phala Eie?

  • Kiebhi ki tuejiia kuila o kikalakalu kia ku kuatekesa, ki bhanga mbandu ku sidivisu ietu kua Jihova?

  • Ebhi o maukexilu atatu a tu bhangesa o ku kuatekesa akuetu?

  • O kikalakalu kia ku kuatekesa, ki bheka mabesá-hi a kalelaku?

  • Kiebhi o kikalakalu kietu kia ku kuatekesa kia lungu ni kijila kia Jezú, kiala mu divulu dia Nzuá 13:34?

Jiphange Ku Mundu Uoso A Kuatekesa O Jiphange Jâ Mu Nzumbi

MU ÁFRICA

Ku muvu ua 1994, 800.000 ja athu mu ixi ia Rwanda afu mukonda dia kathombo. Mukonda dia ujibhangânga iú, athu avulu a lengele mu jixi javulu mu África ia akexile mua ta kididi mua kexile mu tunga ji tenda, o kididi kieniókio kiezalele ni athu avulu. Phala ku kuatekesa o jiphange jâ akexile mu tala hadi, o Jimbangi ja Jihova mu ixi ia Bélgica, França, ni Suíça a tumikisa 300 a ji tonelada ja izuatu, milongo, ji tenda, kudia, ni imbamba ia mukuá. Mu ku bhita ji semana, o jiphange jetu a tambula o imbamba íii.

Saí kibuka ué kia ji dotolo akua França, ai mu África phala ku kuatekesa o jiphange jetu akexile mu tala hadi mukonda dia ita, mavuua ni mauhaxi. Mu ku bhita mivu iiadi, o ji dotolo jiji a kuatekesa 10.000 dia athu. O kikalakalu kiâ, kia ximanesa Jihova ni kilunga kiê. Saí dotola, uambe: “Kioso ki tua bhixila mu kididi mua kexile o jiphange jetu, athu akexile mu zuela ni ujitu uoso, ‘Iá Jimbangi ja Jihova. Ene eza mu kuatekesa o jiphange jâ.’” Saí Mbangi ia Jihova, kioso kia zubha o ku mu kuatekesa ku ji dotolo, uambe: “Nga ku sakidila phang’ami. Nga sakidila ué Jihova!”

Saí ithangana, ku bhinga ué ku kuatekesa o jiphange jetu a bhita mu iluezu ia makalu. Ku muvu ua 2012, saí kiluezu kia dikalu mu ixi ia Nigéria kia jibha 13 dia Jimbangi ja Jihova, oso a tokalele mu kilunga kimoxi, 54 dia jiphange a bhuluka maji ni ji fidila javulu. O kibuka kia ku kuatekesa, kia sokejeka o ima phala ku kuatekesa o jiphange joso. Saí muthu mu kididi kia ku saka, kia mono o kikuatekesu kia kexile mu tambula o jiphange jetu, muéne ua xindi ku kafunga ka ngeleja iê, uixi: “Tundé ki ngala bhabha, se-ku phange ia ngeleja ietu uéza kiá mu ngi menekena. ‘Za bhabha ni u mone o henda ia kidi mu’axaxi ka Jimbangi ja Jihova!”

Sumbala o jiphange jetu mu kilunga kiki, a didi kiavulu mukonda dia ió a fuile, maji a divu kiambote mu ku mona o henda ia a kuatela o jiphange jâ. Kioso kia mono o henda ia jiphange endele mu kuatekesa o jiphange jetu akexile mu tala hadi, jiphange javulu mu kilunga kieniókio a suínine dingi mu ku boka. Ande dia kiluezu kia dikalu, mu kilunga mua kexile 35 kia aboki. Mu ku bhita muvu umoxi, a tenesa 60 kia aboki.

AUSTRÁLIA

Ku muvu ua 2013, saí madiembu mu mbanza ia Queensland a a kungulula ku nvula ia dikota ia xisa 70 a Jimbangi ja Jihova bhu kanga. Mark ni Rhonda ni mon’â ua muhatu a lengele mukonda o inzo iâ iezalele ni maloua ia ai mu kididi mua kexile mu lengela o athu. O kididi kiezalele ni athu. Rhonda u zuela: “Ki tu tenene ku xikama.” O jibuia ja iphululu ia thandanganhesa dingi athu oso akexile-mu. Kienhiki, muéne uebhuidisa muadi uê: “Ihi i tua-nda bhanga?” Mark ua dióndo kua Jihova mu ku bhinga kikuatekesu. Rhonda uambe: “Mu ku bhita 30 a ithangana, tua mono dikalu diemana anga mua tuluka phange jitatu. Ene ambe: ‘Tueza bhabha ku mi takana. Mua-nda kala mu inzo ia phange.’” Rhonda ué uambe: “Ki ngi tena ku jimbulula kiebhi ki tua kexile mu divua mu kithangana kieniókio mu ku mona o henda ia kilunga kia Jihova.”

250 ja athu ndenge ai mu kididi kieniókio phala ku kuatekesa o jiphange jâ. Saí phang’etu ua kuka kiá, uambe: “Jiphange javulu a bhixila ia a katula o ixete ioso m’onzo iami. Muhatu’mi n’eme nuka tua-nda jimba o kikuatekesu ki tua tambula.”

BRAZIL

Ku muvu ua 2008, o maloua ni mvula mu mbanza ia Santa Catarina ia bhangesa 80.000 ja athu ku xisa o mabhata mâ. Saí muthu mukua mbanza ioio, uambe kuila iexile kála “ngiji ia maloua ia kexile mu kungulula o mixi.” Saí jiphange a lengela ku Kididi kia Dikota kia Ubhezelu. Márcio, phange ua kexile mu langa o kididi, uambe: “Ene a lenge ngó ni izuatu ia kexile na-iu ku mukutu, iezalele ni maloua.” Phange ia muhatu, uambe: “Inzo ietu ia bu. Tua didi kiavulu mu ku mona o inzo ietu ku bua, maji nuka nga-nda jimba o henda ni kikuatekesu kia tu bhana o jiphange jetu. Ene a tu londekesa mu maukexilu avulu kuila a tu zolele kiavulu! O mu nga bhiti, ia ngi londekesa kuila, unjimu ua dikota ku kala ni ukamba uambote ni Nzambi.”

Jehovah’s Witnesses organizing and distributing donated supplies for disaster relief in Brazil

Kididi kia Dikota kia Ubhezelu mu mbanza ia Santa Catarina, ku ixi ia Brazil, kiezala ni imbamba ia bhana o athu phala ku kuatekesa o jiphange a bhiti mu mavuua ku muvu ua 2009

O mvula ia buisa jinzo javulu ja kexile mu ji sanzala ja kexile ku milundu ia zukamene mu mbanza ia Rio de Janeiro. Phala ku bhindumuna akuâ, o jiphange a bhange o Kibuka kia ku Kuatekesa ió a mu bhita mu Mavuua. Kioso kia mona kuila kua-nda noka dingi kiavulu, o jiphange a tungu mu sanzala ienioió a tangela o kibuka kia ku kuatekesa. Ni lusolo luoso, o jiphange a bhixila ni kidimbu “Jimbangi ja Jihova—ku Bhindumuna Oso a Tate.” Kala muthu mu kibuka ua kexile ni kikalakalu kiê. O akalakadi a zuatele kizuatu kilondekesa kuila ene Jimbangi ja Jihova. Kumoxi ni jiphange ja mukuá a tokala ku Comissão de Ligação Hospitalar, a bhana kikuatekesu kua ió akexile mu tata. O akalakadi a bheka kudia, menha, milongo, izuatu ni ima ia mukuá. Kikalakalu kia dikota ku katula o maloua oso mu mabhata a jiphange. Mu kifika, kioso kia nokene mvula ia dikota, kua bhingile 60 a athu phala ku katula makalu a uana a makota a maloua mu dibhata dimoxi ngó!

KU KALA POLONDO PHALA KU DI BHANA NI MAVUUA

O Kibuka Kia Utuminu, kiene mu tendelesa o jiphange mu jifiliale ku mundu uoso phala ku bhana itendelesu ku tufunga mu kilunga, ni tufunga tua ilunga kiebhi kia tokala ku di pelepalala phala ku dibhana ni mavuua. Mu kifika, ande dia ku bhita divuua dioso-dioso, o tufunga a tokala kuijiia kiambote o jiphange mu kilunga kiâ.

KIOSO KI BHITA MAVUUA!

  1. A Christian elder checking on a family of publishers

    O tufunga a sota o aboki oso

  2. O tufunga a tangela o kafunga uala ku pholo dia kibuka kia tufunga mu kilunga

  3. The communication cycle between congregation coordinators, traveling overseers and responsible Christian brothers, and the branch office

    O kafunga kala ku pholo ia kibuka kia tufunga mu kilunga, u zuela ku kafunga ka ilunga ni ku jiphange ja mukuá ja tena kuambata o maka ku filiiale

  4. Food and water supplies

    A bhanga ioso phala ku sokejeka kudia, menha, milongo, izuatu, ni ku bhana kikuatekesu mu nzumbi

  5. Report on disaster relief needs being reviewed

    O jiphange ku filiiale a tangela ku kibuka kiala ku pholo dia ibuka ia tufunga (Comissão dos Coordenadores do Corpo Governante)

  6. Distributing disaster relief supplies

    O kibuka kia ku kuatekesa o jiphange a bhita mu mavuua, a bhana ki kuatekesu kia soko ku jiphange katé kia-nda divua kiambote

  7. An airplane in flight

    O kibuka kiala ku pholo dia ibuka ia tufunga, a sota kuijiia o ima ia bhindamena o jiphange, se ku bhinga a tena ku ixana jiphange ku jixi jengi phala ku bhana kikuatekesu

FALAMENDA IENGI PHALA O AKALAKADI AKUATEKESA IÓ A BHITA MU MAVUUA

Cover of the brochure Jehovah’s Witnesses and Disaster Relief

KU mbeji ia Kanake, ku muvu ua 2013, o Jimbangi ja Jihova a bhange kadivulu phala ku kuatekesa o athu a bhita mu mavuua. A ka bhange muene phala o akalakadi a jinguvulu ku ixi ia Estados Unidos, ene mu bhanga o kikalakalu kia ku bhulula o athu a bhita mu mavuua. O kadivulu ka jimbulula o kikalakalu kia ku bhindumuna o athu tundé ku muvu ua 1940. Ka londekesa o jixi mu tua bhiti mu ku bhindumuna o athu. Sai kafunga ua tokala mu kibuka ki kuatekesa o athu a bhita mu mavuua, uambe: “O jiphange a tokala mu kibuka kia ku bhindumuna o jiphange a kaiela o itendelesu ia kadivulu kaka, phala ku dikunda ni akalakadi a jinguvulu ene mu kuatekesa kioso ki bhita o mavuua. Se o akalakadi enha ejiia kiá o kikalakalu kietu, ene a tuehela ku bokona mu ididi mua bhiti o mavuua.”

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu