Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • mwbr25 Mbeji Ia Kasambwadi jimb. 1-12
  • Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu
  • Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge—2025
  • Tudyambu
  • 5-11 YA KASAMBWADI
  • 12-18 YA KASAMBWADI
  • 19-25 YA KASAMBWADI
  • 26 YA KASAMBWADI–1 YA KANAKE
  • 2-8 YA KANAKE
  • 9-15 YA KANAKE
  • 16-22 YA KANAKE
  • 23-29 YA KANAKE
  • 30 YA KANAKE–6 YA KAVWA
Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge—2025
mwbr25 Mbeji Ia Kasambwadi jimb. 1-12

Milongi Phala o Yônge, Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu

© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

5-11 YA KASAMBWADI

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 12

O Kukalakala Kubhekela Kisangusangu

w16.06 30 §6

Kídifua Kia Beta-o-Kota Kukala ni Valolo, o Madiiamande, Ndenge

Saí jiselevende ja Jihova, nange kia abhonza kiavulu ku nganhala kitadi kia soko phala kudikila o ibhindamu iâ. Maji mu veji dia kusota kutanga makutu phala ku nganhala kitadi, ene a kalakala ni kusuína kuoso, ni kubhanga o ikalakalu ni uhete. Mu kubhanga kiki, ene a londekesa kuila, o ídifua ia Nzambi kala o kukala mukuâ kidi, ia beta-o-kota, o jimbote ndenge. —Jisabhu 12:24; Efezo 4:28.

w15 2/1 5 §4-6

Kiebhi ki u Tena ku Sanguluka ni Kikalakalu Kiê

Kima kiambote ku xinganeka ku kibhuidisu kia suku-ku, mukonda tu divua kiambote mu ku mona kiebhi o ima i tua mu bhanga kia mu kuatekesa akuetu. Jezú uambe: “O kubhana kota mu kuzediuisa, o kutambula ndenge.” (Ikalakalu 20:35) Katu-ku iá a mona mbote ku ima i tu bhanga kala o asumbixi ni ió avu o matenda, kuala hanji athu a mukuá a katula mbote iavulu ku ikalakalu ietu. O athu enhá o athu ku muiji uetu ni ió a bhindama.

Athu ku muiji uetu. Kioso o tata kia kalakala phala ku dikila o muiji uê, muéne u kuatekesa o muiji uê mu maukexilu a iiadi. Ua dianga, muéne u dikila o muiji mu xitu mu ku sumba kudia, izuatu ni dibhata. Mu ku bhanga kiki, muéne ua mu kumbidila o kikalakalu kia mu bhana Nzambi kia “kutambula konda ia ene a mu tokala.” (1 Timote 5:8) Ua kaiiadi, o tata u kalakala phala ku dikila o muiji uê, u bhana phangu iambote ia lungu ni ku kalakala ni nguzu. Shane tua mu tange kiá ku milongi ia tundu-mu, uambe: “Tat’etu phangu iambote ia muthu u kalakala ni nguzu. Muéne diiala dia kidi, uene mu kalakala mu mivu iavulu kiá kála kalupindelu. O phangu iê ia ngi londekesa o valolo ia ku kalakala ni maku mami, mu ku iudika imbamba ia-nda kuatekesa kiavulu o athu.”

Ió a bhindama. O poxolo Phaulu ua suínisa o Jikidistá ku “kukalakala. . . n’a tene kukuatekesa mukuâ uoso ua bhindama.” (Efezo 4:28) Mu kidi, kioso ki tu kalakala tu tena ku di dikila ni ku dikila o muiji uetu, tu tena ué ku kuatekesa ió a bhindama. (Jisabhu 3:27) Kienhiki, o ku kalakala ku tena ku tu kuatekesa ku mona o ku sanguluka kuijila mu ku bhana ió a bhindama

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

ijwyp milongi ya 95 §10-11

Kyebhi ki Ngitena Kudibhana ni Ibhidi?

● Tala o ibhidi yé mu ukexilu watokala. Ejiya kutungununa o ibhidi ya makota ku ibhidi yofele. O Bibidya yamba: “Dilaji, bhwoso bhwa mu thathamesa, njinda yê lelu mwene i di-monekena; mukwa kilunji-phe, ubatekela, anga wila kala k’evu kima.” (Jisabhu 12:16) Kana kutandanganya mu maka oso-oso.

“O Jikoleka jami já xikola akexile ni kifwa kyakutandanganya ni maka oso-oso. Kyenyiki o makamba mâ akexile mumwanga o maka enya mu internete, o kiki kyakexile mwatandanganya dingi. Kiki kyakexile mwabhangesa kudivwa dingi kyayibha.” — Joanne.

12-18 YA KASAMBWADI

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 13

Kana Kwehela o “Kandeya ka Akwa-Phulu” Kukutobhesa”

it-2 196 §2-3

Kandeya

Kilombwelelu kya mukwa. O kizwelu kandeya kitena kulombolola kima kitena kukwaketesa muthu kumwikina o njila yê, ni kilombolwelu kiki o mukwa Jisabhu utungununa o muthu wayuka ku muthu wayibha, mu kwamba: “Mukengeji wa athu ayuka u bhetula muxima, kuma u mwika kinéne; maji o kandeya-phe ka akwa-phulu, ka xikamena ku ka jima.” (Ji 13:9) O mukengeji wa athu ayuka uya ni kumwikina dingi, sumbala o kandeya ya mukwa phulu kadilondekesa kwila yamumwikina dingi, ni kwila o njijila jâ jedile kala jafwama dingi, o já athu ayuka ndenge, maji Nzambi wanda bhangesa kwila o akwa phulu akala mu kitombe, o inama yâ idibhukana. Kiki kyene kyandabhita ni yó axinga tata ni mama.—Ji 20:20.

O kujima o kandeya ka muthu kutena kilombolola we kwila o muthu yu kale ni kidyelelu kyalungu ni hádya. Sayi sabhu yamukwa yamba: “Mbata o muthu wa bhumu, ka kà mona futu ya kima; o mwanga wa akwa phulu, wa kà jima.” —Ji 24:20.

w12 7/1 17 §3

Sidivila o Nzambi ia Ufôlo

3 Se Satanaji ua tena ku nganala athu kiiadi a iuka—ni ji-anju javulu ku diulu—mu ku a bhangesa ku dituna o ungana ua Nzambi, muéne u tena ué ku tu nganala. O ndunge iê iene imoxi. Muéne ua mesena ku nganala o ibanzelu ietu, mu ku tu bhangesa ku banza kuila, o itumu ia Nzambi i bhonza ku i belesela, ni kuila ua mu tu fidisa ku tonoka ni kuijiia o ima iambote. (1 Nzu. 5:3) O kibanzelu kiki, ki tena ku kala ni kutena kuavulu se tu dilunga ni athu ala ni ibanzelu íii. Saí phang’etu ia muhatu uala ni 24 a mivu, uambe: “O ku dilunga ni makamba a iibha, kia ngi bhangesa ku di ta mu undumbu, mukonda nga kexile ni uôma ua jikoleka jami ku ngi xonguena.” Nange eie ua bhiti ué kiá ni maka enhá.

w04 7/15 31 §6

“O Mukwa Kutongolola Ulondekesa Unjimu”

O mukwa kutongolola muthu wayuka ulondekesa unjimu wa kidi anda kumubesowala. Sobha Solomá utudyelelesa: “Muthu wambote, udya anga mwenyu wê wikuta; maji o divumu-phe dya akwa phulu, di dya ngó ki dʼikuta.” (Jisabhu 13:25) Kuma mwene tat’etu, Jihova utubhana itendelesu yatokala phala kudibhana ni ibhidi ku mwenyu, itendelesu yalungu ni mwiji, kudibhana kyambote ni akwa, yalungu ni ukunji wetu, ni kyoso kyatubazela. Se tukayela o itendelesu yê, itusanga mu maka mê, se phata twanda sanguluka ku mwenyu.

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

it-2 276 §2

Henda

O muthu utena kuzola mu ukexilu wayibha. Kumbandu yamukwa o henda ya kidi ijila bhukaxi ka nzumb ikola ya Nzambi, ni kwijiya kutunda mu Maka mê. Mu kifika: O tata utena kuzola kyavulu o mona. Maji mukonda dya kumuzola kyavulu mu ukexilu wayibha, o tata utena kuxikina kubhana yoso yamubhinga o mona sé kudituna kumubhana kima. Nange mwene ukamba kulondekesa o ungana wê kala tata mu kubazela o mona mu ukexilu watokala. (Ji 22:15) O kuzola mu ukexilu yu, ki kulombolola henda ya kidi kana, maji kitena kulombolola lwimbi. O Bibidya yamba kwila o muthu yu muveji dya kuzola uzemba, mukonda dya kukamba kubhanga kima phala kubhulula o mwenyu wa mon’ê.—Ji 13:24; 23:13, 14.

19-25 YA KASAMBWADI

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 14

Xinganeka Kyambote Ihi i Wanda Bhanga se Kubhita Divwa

w23.02 22-23 §10-12

Bhana Valolo ku Mwenyu Watubhana Nzambi

10 Sayi ithangana, kitutena kufidisa mba kulenga o ima ita o mwenyu wetu mu kilwezu. Tumona o kidi kiki bengebenge kyoso ki kumoneka mavuwa, uhaxi wabhonzo udimwanga ni izulukutu yamukwa. Maji né kiki, kyoso ki kubhita o ima yiyi, etu tutena hanji kubhanga kima phala tutene kudilanga, kala o kubelesela o jinguvulu phala kuxisa o ididi yala mu ilwezu, ni kubelesela o itendelesu yamukwa. (Lom. 13:1, 5-7) Nange mu ithangana yamukwa, tutena kwijiya se kwandabhita divuwa. Mu ima kala yiyi, twatokala kubelesela o itendelesu itubhana o jinguvulu phala kudilanga ku mavuwa. Mu kifika, kima kyambote kukala ni mbwenga mukala o menya, kudya, ni milongo.

11 Abha se mu dyembu dyetu mumoneka dibhebhu mba uhaxi wabhonzo? Twatokala kubelesela o itendelesu ya jinguvulu, kala o kusukula o maku, kudisandula bhukaxi k’akwetu ni kuta o máscara mba kukala bhu kididi kimoxi ubheka. Mu kubhanga kiki, tulondekesa kwila tubhana valolo ku ujitu wa mwenyu watubhana Nzambi.

12 Kyoso ki kumoneka dibhebhu mba divuwa, nange tutena kwivwa jingolokela jamakutu bhukaxi ka makamba, jivizinhu, mu mitelembe mba mu internete. Muveji dya kuxikina mu “maka oso” utwivwa, twatokala kukayela o itendelesu ya athu ejiya o kidi kyalungu ni maka enyá. (Tanga Jisabhu 14:15.) O Kibuka kya Utuminu ni jibetele joso ku mundu, abhanga yoso phala kusanga itendelesu yakidi ande dya kuzwela kima kyalungu ni kubhanga o yônge yetu ni kubhanga o kikalakalu kya kuboka. (Jih. 13:17) Mu kubelsela o itendelesu yiyi, tudilanga mudyetu ni kulanga we akwetu. Tukwatekesa we o athu kukala ni ibanzelu yambote yalungu ni Jimbangi ja Jihova. —1 Ph. 2:12.

w24.07 5 §11

Swina Kala Zadoke

11 Kyebhi kitutena kuswina kala kyaswinine Zadoke, kyoso o jiphange jetu kyala mu kilwezu ni kwila twabhingi kwakwatekesa? (1) Belesela o itendelesu. Mu kithangana kya ilwezu, kima kyambote kukala ni muxima umoxi. Belesela o itendelesu ya filiyale mu ixi mu watungu. (Jih. 13:17) Mu ithangana yoso o tufunga atokala kutonginina o itendelesu yalungu ni kyebhi kitwatokala kudisokejeka phala kudibhana ni mavuwa. (1 Ko. 14:33, 40) (2) Swina, maji dilange we. (Jisa. 22:3) Ande dya kubhanga kima, xinganeka hanji. Kana kudita mu kilwezu, se wamono kwila kikwabhingi kubhanga kiki. (3) Dyelela kwa Jihova. Lembalala kwila Jihova wamesena kuma eye ni jiphange jengi mukala mu kididi kya kondama. Mwene utena ku kubhana nguzu, ni utene kukwatekesa o jiphange.

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

it-2 1094

Ilunji

O mukwa kilunji atena kumuzemba. Kiki kyene kizwela o divulu dya Jisabhu 14:17: “O mukwa ilunji ya mudyangu, athu a mu kuma.” Muveji javulu o athu kala ni kilunji, kene mudibhana kyambote ni yó ala ni ukexilu wa kutongolola kyambote o ima. O athu ene mubhanga o vondadi ya Nzambi ni kilunji kyê kyoso ene mwazemba. Kala kyambe Jezú: “Kuma ki mutokala ku mundu, maji nga mi solo ku mundu, kyene o mundu kya mi zembe.” (Nz 15:19) Kyenyiki mu dimi mwatundu o kizwelu “kilunji,” kitena we kulombolola ixinganeku yayibha, kala kyamba Jisabhu 14:17, o velusu yiyi itena we kulombolola kwila se o muthu ukala mukuxinganeka imbamba yayibha atena kumuzemba. O jibibidya jamukwa jamba kiki “o muthu wayibha amuzemba.” —ALA, VB.

26 YA KASAMBWADI–1 YA KANAKE

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 15

Kwatekesa Akwenu Kusanguluka

w10 11/15 31 §16

Twanda Kwenda mu Ufiyele Wetu

16 Jobe wexile mukwa kuzalela. (Job 31:31, 32) Ne mwene se kitwala ni kitadi kyavulu tutena kukala ni ‘ukexilu wakubhana.’ (Lo 12:13) Tutena kuwanuna o ima itwala-nayu ni akwetu, ne mwene se kama kofele ngo, twatokala kulembalala kwila “sembele o kakúdya ka tumafe bhwala o henda, kwindi o ngombe yanete bhwala o luma”. (Ji 15:17) O kukala ni jiphange jetu já fiyele phala kudya kama, se phata kitena kubandekesa o henda yetu, ni kutuswinisa mu nzumbi.

w18.04 25-26 §16-18

Tu di Swinisyenu Mudyetu, “Kota-kota Dingi kyoso ki tu Mona o kizuwa Kya Jihova kí Zukama”

16 Ihi i u tena kubhanga se kya mu kubhonza kutangela akwenu kyebhi ki u dívwa, ya lungu ni ene? Lelu, ki kubhonzo kuswinisa akwenu. Fikisa kwolela ni muthu. Se mwene kolela wê, ki londekesa kwila, say tu maka, ni kwila mwene wa bhingi kuzwela ni muthu. U tena ku mu ximbakatesa, se u katula kithangana phala kumwivwa ngó. —Tiyaku 1:19.

17 Say phange a mwixana Henri, wa luwalele kyavulu, wa divwile kyaybha kyoso o jindandu jê kya xisa Jihova. Ku jindandu jiji, umoxi ta’tê, wexile kafunga. O kafunga ka ilunga, wa mono kwila Henri wa luwalele, yu wa mwambata phala kutambula kafwe. Mwene wevu kyambote, kyoso Henri kya mu tangela kyebhi kya kexile mu divwa. Kya zubha o kuzwela ni kafunga ka ilunga, Henri wa mono kwila, phala kukwatekesa o jindandu jê kuvutuka kwa Jihova, mwene wa bhingile kusuluka mu ufiyele wê. O izwelu mu madivulu a Jisalamu 46, Sofoniya 3:17, ni Marku 10:29, 30, ya mu kolokotesa kyavulu.

18 Ihi i tu tena kudilonga ku musoso wa Marthe ni Henri? Kala muthu mu dyetu u tena kukonda o malamba ni kuswinisa phange ya dyala mba ya muhatu wa bhindamena kiswinisu. Sobha Solomá wa soneka: “O kizwelu kyene mu towala bhu thembu yê! Kima kya tetuluka ku mesu, ki tanesa muxima; o fuma se ya wabha, ni ifuba ineta.” (Jisabhu 15:23, 30.) O kwila u tena kuswinisa muthu u wejiya kwila wa zoza mba wa luwala? O kwila u tena kubhanga kima né mwene se kyofele kala o kutanga-nê milongi mu Mulangidi mba mu kijimbwete kyetu? Phawlu wa longo we kwila, kwimba kumoxi o mimbu ya Utuminu, ku tu bhangesa kudivwa kyambote. Mwene wa soneka: ‘Mu kala mu ku di longa mudyenu, ni ku di bhana phangu ni unjimu woso. Mwimba jinga mu jisalamu, ni mikumbi, ni mimbu yoso ya nzumbi. Mwimbila jinga Jihova ni muxima wezala kisakidilu.’ —Kolose 3:16; Ikalakalu 16:25.

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

ijwbq milongi 39 §3

O Kuila o Jikidistá a Tokala ku Sota Asaki?

2. O kuila nga tokala ku sota dingi asaki a mukua n’a ngi tangela ihi ia banza ia lungu ni maka enhá. O Bibidia i zuela: “O nzungule ia jindongixi” i tena ku ku kuatekesa bhenge-bhenge se ua haxila kiavulu. —Jisabhu 15:22.

2-8 YA KANAKE

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 16

Ibhwidisu Itatu Yanda Kukwatekesa Kusola Kyambote

w14 1/15 19 §11-12

O ku Sola ni Unjimu mu Unzangala

11 O ku sanguluka kuetu kua beta-o-kota kuijila mu ku sidivila Jihova. (Jisa. 16:20) Maji tu mona kuma nange Mbaluke, uexile musoneki ua Jelemiia ua jimbile o kidi kiki. Saí kithangana muéne ka sangulukile dingi mu ku bhanga o sidivisu ia Jihova. Jihova ua mu ambela: “Eie anga uia ni kusota maunéne? Kana ku a sota; Mukonda nga-nda ku bheka kuiibha ku thandu dia xitu ioso. . . eie-phe o muenhu ué uene u nga-nda ku ku bhana kuma iene o mbole ié kuoso-kuoso ku u di texila.” (Jel. 45:3, 5) Ihi i u banza? Ihi ia sangulukisa Mbaluke—o ku sota o jimbongo mba ku bhuluka kala selevende ia fiiele ia Nzambi, kioso kia buika Jeluzaleme.—Tiia. 1:12.

12 Phang’etu Ramiro, ua sange ku sanguluka kua kidi mu ku sidivila o athu. Muéne uambe: “O muiji uami ngadiama, ua tungu mu sanzala ku Milundu ia Andes. Phang’ami ia dikota ua mesenene ku ngi futila o xikola ia katunda, iú uexile ujitu ua dikota. Maji ki ku bhitile luua thembu, tundé kia ngi batizele kala Mbangi ia Jihova, nga tambuile ué o ujitu ua mukuá—saí muboki ua thembu ioso ua ngi ixana phala kuia mu boka ni muéne mu sanzala iofele. Eme ngai, nga di longo ku bhuta o ndemba, anga ngi iudika kididi kiami phala ku bhuta o ndemba, phala ku dikila o ibhindamu iami. Kioso ki tuai mu boka, o athu a xikina ku di longa o Bibidia. Mu ku bhita kithangana, nga mateka kuia mu kilunga kia ubhe kia dimi diami dia uvualukilu. Kua bhiti kiá dikuinhi dia mivu tundé ki nga mateka ku kalakala kala muboki ua thembu ioso. Se-ku kikalakalu ki tena ku ngi bhana o kisangusangu ki ngala na-kiu mu ku kuatekesa o athu ku di longa o njimbu iambote mu dimi dia uvualukilu.”

w13 9/15 17 §1-3

O Kuila a mi Lungulula Kua Nzambi?

ETUOSO tuene mu kala ni ukexilu ua tu sase nau, ni ukexilu ua athu a tu kondoloka. Tuene mu zuata mu ukexilu uetu, tu diâ o kudia ku tua uabhela, tuala ué ni ukexilu uetu. Mukonda diahi? Mukonda dia athu a tu kondoloka mu tua tungu, ni ukexilu ua muenhu uetu.

2 Maji kuala ima ia beta-o-kota, o ima i tu sola ndenge, kála o kudia, ukexilu ua ku zuata. Mu kifika, kioso kia tu sase, a tu longo ima i tua tokala o ku bhanga ni ima ki tu tokala ku i bhanga. O athu ka difu, mu kiki, ala ni ibanzelu iá ki i difu, ia lungu ni ima iambote ni ia iibha. O kitongoluelu kietu ki tena ku tu kuatekesa ku íii i tu sola. O Bibidia iamba kuila: ‘O athu ku mundu a kambe o Kitumu, a bhanga o ima ia tumu o Kitumu.’ (Loma 2:14) Maji o kuila mukonda dia ku kamba ku kala ni kitumu kia Nzambi, tu bhange’tu o ima kala kia tu longo kioso kia tu sase, mba tu bhanga o ima kala kia mu bhanga o athu a tu kondoloka?

3 Kuene ima iiadi ia beta-o-kota i bhangesa kuila o Jikidistá ka tokala ku bhanga kiki. Kia dianga, o Bibidia i tu dimuna: ‘Sai njila o muthu u i mona kala ia iuka, maji o disukilu diê-phe, iene o ikoka ia kalunga.’ (Jisa. 16:25) Mukonda ki tu iuka, etu ki tuala ni uhete uambote phala kuijiia kuendesa o jinjila jetu. (Jisa. 28:26; Jel. 10:23) Kaiiadi, o Bibidia iamba kuila, o mundu iú ni itumu iê, a mu i kondoloka kua Satanaji, “o nzambi iaiibha ia mundu iú.” (2 Kol. 4:4; 1 Nzu. 5:19) Mu kiki, se tua mesena o ku tambula mabesá, ni ku tu xikina kua Jihova, tua tokala o ku kaiela o itendelesu i tu sanga mu divulu dia Loma 12:2.—Tanga.

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

W07 5/15 17,18 §7,8

“Jinjila jê Joso, Wila ja Zele Mwene”

O Bibidya yamba kwila “o muxima wa muthu u bhomba kinéne, ima yoso ndenge, wa bhukumuka kyavulu.” (Jelemiya 17:9) O muxima wetu utena kutunganala ni kutubhangesa kudizokela. Solomá Sobha ya izalayele yokulu watudimuna yalungu ni maka enya, mu kwamba: “Muthu kya tala o jinjila jê joso, wila ja zele mwene; maji Jihova-phe, mwene mukwa kuzonga mixima bhu longa dya pezu.” —Jisabhu 16:2.

O kukala ni ukexilu wakudivwa kwila etu kya ngo twala ni valolo akwetu ndenge, utena kutubhangesa kudizokela kyoso kitulweza mba kusweka o itondalu yetu ni kufika kwila etu kitwene mubhanga ima yayibha. Maji Jihova kitutena ku munganala, mukonda mwene “mukwa kuzonga mixima.” O kizwelu muxima kyalungu ni ima itubanza. Maji o ukexilu utubanza walungu ni kyebhi kitudivwa moxi dyetu ni yebhi o ima yala mu kilunji kyetu. Kiki kilombolola kwila o mukwa “kuzonga mixima,” mwene uzonda o ibanzelu yetu ni kwila mu kufundisa mwene kalondekesa katombo ne katungu. Kima kyambote kulanga o ibanzelu yetu.

9-15 YA KANAKE

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 17

Kala ni Kutululuka mu Ukaza Wê

g 9/14 11 §2

Kyebhi ki Utena Kweha o Ukexilu Wakubhaka Phonzo?

Ditonginine mu dyê mwene. O Bibidya yamba kwila sayi athu akwa njinda ‘u vulumuna jivunda.’ (Jisabhu 29:22) O kwila yu wene o ukexilu uwala-nawu eye? Dibhwidise: ‘O kwila ngene mubhaka phonzo? Ngifutuluka ni lusolo? Ngala ni kifwa kyakuthatamana ni kima kyoso-kyoso ne mwene se kima kyofele?’ O Bibidya yamba kwila “woso u vulumuna maka ma bhiti kyá, yó u mwangesa athu a di zola kyavulu.” (Jisabhu 17:9; Ndongixi 7:9) Kiki kitena we kubhita mu ukaza. Kyenyiki se eye wala ni ukexilu wakubhaka phonzo, dibhwidise: ‘O kwila ngitena kulondekesa dingi mwanyu mu ukexilu ungene mutalatala mwadi wami?’ —Kitumu kya Bibidya: 1 Phetele 4:8.

w08 5/1 10 §6–11 §1

Kubatula Maka

1.Sola kithangana phala kudizwelesa yalungu ni maka. “Ima yoso yala ni kithangana kyê, . . . kithangana kya kuzwela ni kithangana kya ku di xibha.” (Ndongixi 3:1, 7) Kala kitwamono kya ku dima, o kudizwelesa yalungu ni maka sayi bhabha kitena kutubhangesa kudivwa kyayibha. Se kiki kibhita emana bhofele, bhinga kwa kaza dyé phala musuluke kudizwelesa mu kithangana kyengi, kiki kyanda mikwatekesa kutululuka’ muveji dya kuvudisa dingi o maka. Eye wandatena kuditunda kyambote mu ukaza se ukayela o kitendelesu kiki kya Bibidya: “Mvunda bhu yandekela, mukwa ni kubula mumba wa menya; tula-phe o ku di xokwesa ni mukwenu, kyoswiki mvunda kiluwa ibambuka.”—Jisabhu 17:14

Maji sayi “kithangana kya kuzwela.” Sayi maka itena kukala kala minya, se tukamba ku ivuza mu kithangana kyê. Mukonda dya kiki kyoso kikumoneka maka sota kwabatula. Se wabhingi kwa kaza dyé phala mutene kusuluka kudizwelesa mu kithangana kyengi, londekesa o kuxila mukuxinda o ola phala kudizwelesa. O kubhanga kiki kwanda mikwatekesa kukumbidila o kitendelesu kiki kya Bibidya: “dikumbi ki dikufwile mu njinda.” (Efezu 4:26) Enu mwatokala kukumbidila o ima imwabakana.

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

it-1 790 §2

Dyesu

Mukutala ku mesu a muthu, tutena kwijiya se kyebhi mwene kyamudivwa. O ukexilu wa muthu wakutala utulondekesa se mwene wamukwatela henda ku akwâ mba kana. (Mate 19:13); Sayi bhabha tutena kumona kwila muthu wamuxongwena mukwa, mba wa mumufika kyayibha, mukujika-jika o mesu. (Jis 35:19; Ji 6:13; 16:30) Se o muthu ukamba kumona mba ukamba kukwatekesa akwa, tutena kuzwela kwila o muthu yu wamuxita o mesu. (Mat 13:15; Ji 28:27) Tutena kuzwela kwila o mesu a yowa ene “mutakujula ngó makanga,” kudijika-jika kuku mba koko se kwijiya yakubhanga, o ibanzelu yé yamunyunga mu ididi yoso muveji dya kukala mu ididi yatokala. (Pr 17:24) Mukutala o mesu a muthu tutena kutala kyebhi kyala o sawidi yê, se wala ni nguzu ku mukutu mba se wasanguluka mba kana. (1Sa 14:27-29; Mate 34:7; Job 17:7; Jis 6:7; 88:9) O Sobha Jozafate watangela kiki kwa Jihova: “O mesu metu twa ma te kokwé.” —2Mal 20:12.

16-22 YA KANAKE

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 18

Zwela mu Ukexilu Uswinisa yó Ahaxila

w22.10 22 §17

Kyebhi Kitutena Kusanga o Unjimu wa Kidi?

17 Xinganeka ande dya kuzwela. Se kitudilange, tutena kuxinga akwetu ni izwelu yetu. O Bibidya yamba: “Sayi athu, uzwelelu wâ utoma ku mixima kala jiphondo ja xibhata; dimi-phe dya jihete ja kuzwela, dibheka kudisanza.” (Jisa. 12:18) Tukala ni makamba ambote kyoso kitudilanga phala kitulongolole akwetu. (Jisa. 20:19) Se twamesena kwila o izwelu yetu ibheka kudisanza ku akwetu mu veji dya ku akwama, izuwa yoso twatokala kutanga ni kuxinganeka ku Makâ Nzambi. (Luk. 6:45) Kyoso kituxinganeka ku yoso itwamutanga mu Bibidya, o izwelu yetu yandadibhanga kala “fixi ya unjimu” iswinisa akwetu.—Jisa. 18:4.

mrt milongi ya 19 kaxa

Ihi Iwatokala o Kubhanga se Akutangela Kwila Wala ni Uhaxi?

Ivwa ni henda yoso. Ukexilu umoxi wakukwatekesa dikamba o kukala polondo phala ku mwivwa ni henda yoso kyoso kyaya mukuzwela. Kana kubanza kwila eye watokala kutambwijila yoso yamuzwela mwene. Sayi bhabha twabhingi ngo kwivwa. Bhanga yoso phala kumutendela kana kumufundisa. Kana kubanza kwila eye wejiya kyambote kyebhi kamba dyé kyamudivwa, benge-benge se mwene kamulondekesa kwila wakate. —Jisabhu 11:2.

Zwela ima yambote. Nange eye kiwejiya kyambote iwanda zwela, maji sota kutumbula izwelu ilondekesa kwila eye wamutendela kyambote o ibhidi yamubhita-nayu kamba dyé. Se kyamukubhonza kusanga izwelu yatokala, sota kuzwela kama ne mwene se kofele ngo maji itunda ku muxima, kala: “Kingejiya kya kuzwela, ngamesena kuma eye wejiya kwila ngakuzolo kyavulu.” Maji kana kuzwela ima kala kiki “o ima yejitena kubhonza dingi se” mba “sembele eye kala ni. . . .

Eye utena kulondekesa kwila wamusuwa kamba dyé mukudilonga dingi yalungu ni uhaxi wala-nawu. Nange mwene wanda wabhela kyavulu o nguzu iwamubhanga phala kutendela o ibhidi yamubhita-nayu mwene, o kima kiwanda zwela kyanda muwabhela dingi. (Jisabhu 18:13) Dilange phala ki umubhane itendelesu se mwene ka kubhingi.

Kwatekesa. Muveji dya kubanza kwila eye wejiya kya kyebhi kyanda kwatekesa kamba dyé, mwibhwidise se ihi i utena o kubhanga phala kumukwatekesa. Nange kudimatekenu mwene kanda mesena kukutangela kwila mwene wabhindamena kikwatekesu, mukubanza kwila wamu kutandanganyesa. Se kiki kibhita dibhakule phala kumukwatekesa mukusumba kama, kuxixila mba kukwatekesa mu ima yamukwa. —Ngalásya 6:2.

Kana kubhwila. Lembalala kwila o kamba dyé wamubhita mu ithangana yabhonzo. Mukonda dya kiki sayi ithangana mwene kanda kumbidila yoso imwabakana mba kumesena kudizwelesa. Kala ni mwanyu, sota kumutendela, suluka mu kumukwatekesa mu yoso yanda bhindamena. —Jisabhu 18:24

wp23.1 14 §3–15 §1

Kukwatekesa o Athu Ala ni Uhaxi wa Kikote ku Muxima

‘Kolokotesa yó ala ni kikote ku muxima.’—1 TESALONIKA 5:14.

Nange dikamba dyé wala ni hele, mba wadimona kwila kala ni valolo. Nange kiwejiya se ihi iwandazwela, maji utena kumuswinisa ni kumukonda o malamba mu kumutangela kwila wamuzolo kyavulu.

“Dikamba u zola mu thembu joso.”—JISABHU 17:17.

Dibhakule phala kukwatekesa kamba dyé. Mu veji dya kubanza kwila eye wejiya kyá kyebhi ki utena kumukwatekesa, eye utena kumubhanga ibhwidisu. Se kamba dyé kwamubhonzo ku kutangela o ima yabhindamena, mubhane ndunge ya kubhanga kumoxi o ima, kala o kwenda kumoxi. Mba utena kudibhakula phala kumusumbila o ima mu kitanda, kumukwatekesa kuzelesa o inzo mba kubhanga kima kyengi.—Ngalásya 6:2.

“Londekesenu mwanyu.”—1 TESALONIKA 5:14.

Kana kubanza kwila o dikamba dyé mu ithangana yoso wandamesena kuzwela. Muxikinise kwila kyoso kyandamesena kuzwela, eye wandakala polondo phala kumwivwa. Mukonda dya uhaxi, dikamba dyé utena kuzwela mba kubhanga ima yanda kuluwalesa. Né mwene mwabakana kubhanga kima, kupholo dya kwenda mwene utena kuzwela kwila kamesena dingi. Mba utena ku kuthathamesa. Kyoso ki uya ni kumukwatekesa, kala u mukwa mwanyu. —Jisabhu 18:24.

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

it-2 271-272

Jisolote, 1

M’ukulu o athu akexile muta jisolote mu kithangana kya kusola kima mba phala kubatula maka. Phala kubhanga kiki ene exile mukwata tumatadi twofele mba tu ibhasu twamabaya, ku ikuta ku dilesu mba ku izwatu ni ku ikukumuna, “anga exile mu itakula bhoxi. O tumatadi tutu mba tu ibhasu, se ibwa bhu mbandu ya muthu, mwene weji musola. Kala kibhita kyoso o muthu kya loka, o muthu mu kuta solete ka bhingile kubhanga musambu, o muthu weji tena kusola se ubhanga mba kana. Mukusuluka mwene wexile musota ni kukingila o kijimbwete kya Jihova. O kizwelu jisolote akexile mu itumbula phala kulombolola “undundu” mba “kima kyatokalele ku muthu”. —Jos 15:1; Jis 16:5; 125:3; Iz 57:6; Je 13:25.

Kyexile mubhita kyebhi. Jisabhu 16:33, dyamba: “Kibhuku ki bwila bhu jihata, maji Jihova mwene u ki mwena o phangu ya ku ku lungisa-kyu.” Mu izalayele, ene exile muta jisolote mu ukexilu watokala phala kubatula maka: “O kya di kwata jiphata, ata-bhu-phe Solote; yene i batula o phata, yene i wanena mazonda.” (Ji 18:18) Ene kexile muta jisolote mu itonokenu, mba mu maukexilu oso a jijoko. Mukuta o solote o athu kexile kukala ni phata se nanyi wabele mba nanyi walungu. Ku Izalayele kexile muta jisolote phala kunganyala kitadi phala o tembulu ni akunji mba phala kukwatekesa yó abhindama. Maji kumbandu yamukwa, o masoladi a akwa Loma alondekesa lwimbi kala kilondekesa o divulu dya Jisálamu 22:18, kyoso ene kyate jisolote phala kwijiya se nanyi eji kala ni izwatu ya Jezú. —Mat 27:35

23-29 YA KANAKE

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 19

Kala Udikamba Dyambote Phal’o Jiphange Jé

w23.11 12-13 §16-17

Ihi Itutena Kubhanga Phala o Henda Itwala Nayu Mudyetu ki Izoze

16 Dikwatenene mu ima yambote ibhanga o jiphange je, kana mu ima yayibha. Banza mu kifika kiki. Xinganeka kwila mwadyongeka mu kibuka kya jiphange ja mala ni ja ahatu. Enu mwasanguluka kyavulu mu kubhita kithangana kumoxi anga ku disukilu dya kyonge, muxabula foto ya kibuka kyoso. Mu kidi, eye uxabula dingi foto jiyadi, mu kuxinganeka kwila nange o foto yadyanga ki yandatunda kyambote. Mu kyenyiki, eye wala ni foto jitatu. Maji mu kujitonginina, umona kwila mu foto imoxi sayi phange yadiyala ka mukwolela. Ihi iwanda bhanga ni foto yoyo? Eye wanda ijima mukonda wala hanji ni jifoto jiyadi mwala o jiphange joso amukwolela, kate mwene ni phange yadiyala kexile mukwolela mu foto yadyanga.

17 O jifoto ji twasolo o kubhaka, tutena kujisokesa ni ima yambote yalungu ni akwetu itwabhake ku mixima yetu. Etu twene mulembalala ni kisangusangu kyoso o ithangana yambote itwabhiti ni jiphange jetu. Maji xinganeka kwila mu ithangana yeniyi sayi phange uzwela mba ubhanga kima kituluwalesa. Ihi itwejibhanga ni izwelu mba ima yabhange o phange yiyi? Tweji sota kujimba mba kujima o ima yiyi, kala kitubhanga ni foto yakambe kutunda kyambote? (Jisa. 19:11; Efe. 4:32) Tutena kujimba o itondalu ya jiphange jetu mukonda tulembalala o ithangana yambote itwabhiti kumoxi ni ene. Yiyi yene o ima itwamesena kubhaka ni kubhana valolo.

w23.07 9-10 §10-11

Suluka mu Kubandekesa o Henda ye

10 Etu we tusota maukexilu a kukwatekesa o jiphange jetu. (Jih. 13:16) Tala o phangu ya phange Anna, twamutumbula mu milongi yatundumu. Kyoso mu mbanza ya, mwabhiti kitembu kya dikota, mwene ni mwadi we ayi mukunda mwiji wa jiphange jetu, ya amono kwila o kitembu kyazangele o kizambelu kya inzo. Mukonda dya kiki o mwiji ki wexile ni izwatu yazele. Phange Anna wambe: “Twambata o izwatu ya, twayisukula, twayingomala, twayibunjika, etu twa abhanayu. Phala etu kyexile ngo kima kyofele, maji kiki kyakolesa o ukamba wetu kate lelu.” O kuzola kyavulu o jiphange kwene kwaswinisa Anna ni mwadi we ku akwatekesa.—1 Nz. 3:17, 18.

11 Kyoso kitubhanga o mbote ni kulondekesa henda ku akwetu, ene atena kumona kwila twamubhanga nguzu phala kukayela o phangu ya Jihova. Ene nange abhana valolo mu mbote itubhanga mu ukexilu ki tu ufikile. Phange Katidi, twamutumbula kudima, ulembalala ni henda yoso yo amukwatekesele. Mwene wambe: “Eme ngisakidila kyavulu o jiphange ja ahatu exile mu ngambata mu sidivisu ya kuboka. Ene exile mungitakana kubhata, exile mungixana phala kudya kama, ya exile mu ngambata dingi kubhata. Lelu ngimona kwila kiki kyexile kikalakalu kyavulu phala ene. Maji exile mu kibhanga ni henda.” Kidi kwila, ki athu oso anda tusakidila mu ima itubhanga phala ene. Yalungu ni athu amukwatekesa, Katidi wambe: “Eme ngamesena kuvutula o mbote yoso yangilondekesa, maji ki ngejiya se a tungila kwebhi. Maji Jihova wejiya, kyenyiki ngene musamba phala mwene ku avutula o mbote bhu kididi kyami.” Katidi walungwe. Jihova umona o mbote yoso itubhanga ku akwetu kate mwene mu ima yofele. Mwene ubhana valolo mu nguzu itubhanga anga uyimona kala dikongo dyatokala kutufuta.—Tanga Jisabhu 19:17.

w21.11 9 §6-7

Tudilondekese Jinga o Henda ya Ufiyele Mudyetu

6 Lelu o muthu ukalakala mivu yavulu muditenda dimoxi ngo, atena kumwixina mukalakadi wafiyele. Maji mu mivu yoso yiyi muditenda, nange kanda kwijiya o athu amukwendesa o ditenda. Nange mwene we kaxikina o maukexilu oso akubhanga o ima muditenda, mwene kazolo we o ditenda, maji wasanguluka mukonda kwene kutunda o mbolo yakizuwa. Se kikumoneka salu yengi yabeta dingi kota, mwene wandasuluka ni kukalakala muditenda didi, kate bhasuku o nguzu yê.

7 O ufiyele ni henda ya ufiyele ki idifu kala kya kijimbulula mu kaxi samanu, mukonda dya ukexilu wamuxima wamuthu. Mumisoso ya Bibidya, ihi yabhangesa o mundu wa Nzambi kudilondekesa o henda ya ufiyele mudyâ? Oso alondekesa o henda ya ufiyele, akibhange mukonda o muxima wâ wamesenene kubhanga kiki, ko kwila a ajijidika, kana. Tala yabhiti ni Davidi. O muxima wê wamubhangesa kulondekesa o henda kwa kamba dye dya kazola, Jonata, sumbala Sawulu, Tata ya Jonata, wamesenene kumujibha. Mukubhita mivu yavulu tunde kyafu Jonata, Davidi wasuluka hanji ni kulondekesa o henda kwa mona a Jonata, Mefibozete.—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

it-1 515

Kitendelesu, Muthu Ubhana o Kitendelesu

O kwijiya kwoso kwatokala kwa Jihova mu ukexilu watenena. Mwene kabhindamena kumutendelesa mba kumutangela se ihi yatokala o kubhanga. (Iz 40:13; Lo 11:34) Mon’ê ngo utena kukala “Kidiwanu, Ndongixi,” mukubhana itendelesu yayuka. Mukonda wa itambula anga wakayela o phangu ya Taté ni kwila wala ni nzumbi ya Nzambi. (Iz 9:6; 11:2; Nz 5:19, 30) Kiki kitulembalesa kwila twandakatula ngo mbote ku kitendelesu se o kitendelesu kilunga ni vondadi ya Nzambi. Kitendelesu kyoso-kyoso se ki lunga ni vondadi ya Nzambi mba kikyatundu mu mak’ a Nzambi kikyala ni valolo. Kikitendelesu kana. —Ji 19:21; 21:30.

30 YA KANAKE–6 YA KAVWA

O VALOLO YA MAK’Â NZAMBI JISABHU 20

Jindunge Jitena Kukukwatekesa mu Kithangana Kya Kuditangesa

w24.05 26-27 §3-4

Kyebhi ki Mutena Kubhana Kijingu Kwa Jihova Kyoso ki Muya ni Kuditangesa?

3 O kuditangesa kithangana kya kusanguluka, kyene kikwatekesa o diyala ni muhatu kubhixila katé mu ukaza. Mu kizuwa kya ukaza, ene abhanga kikutu kwa Jihova kwila anda dizola ni kudixila katé mu ufwilu wâ. Ande dya kubhanga kikutu kyoso-kyoso, twatokala kuxinganeka hanji kyambote. (Tanga Jisabhu 20:25.) Kyene kimoxi ni kikutu kya ukaza. O kuditangesa kukwatekesa o diyala ni muhatu kudijiya kyambote ni kusola ni unjimu. Sayi bhabha asola kukazala, sayi bhabha asola kweha o kuditangesa. Kyoso ene kyeha o kuditangesa, ki kilombolola kwila ate kituxi. Maji o kuditangesa kwakwatekesa kutonginina kwila se anda akazala mba kana.

4 Mukonda dyahi o Jikidistá amona o kuditangesa mu ukexilu watokala? Mukonda kyoso o akudi kyamona o kuditangesa mu ukexilu watokala, ene kanda ditangesa ni muthu kamesena kukazala-nê. Maji etu enyoso twatokala kumona o maka yá mu ukexilu watokala, ko akudi ngó. Mu kifika, sayi yá afika kwila o athu amuditangesa, atokala kukazala. Kiki kibhangesa o jiphange akudi kudivwa kyebhi? Phange Katidi watungu ku Estados Unidos wambe: “Kyoso o jiphange kyamuditangesa, o jiphange ja mukwâ abanza kwila ene atokala kukazala. Mukonda dya kiki, sayi jiphange asuluka mu kuditangesa né mwene se o ima ki yamukwenda kyambote. Jiphange ja mukwa akudi, kaxikina kukazala. O maka enyá abhekela hele yavulu.”

w24.05 22 §8

Kyebhi ki Utena Kusanga Muthu Wambote Phala Kukazala-Nê?

8 Kyebhi ki wanda tonginina o muthu sé mwene ku kijiya? Mu yônge ni mu ithangana ya kutonoka, eye utena kwijiya o idifwa ya muthu, o ukexilu wê ni kumumona se wakulu mu nzumbi. Ananyi o makamba mê? Wawabhela kuzwela yalungu ni ihi? (Luk. 6:45) O kwila o jimbambe jê mwene, ja difu ni j’eye? Utena we kuzwela ni tufunga twa kilunga kyê mba kuzwela ni jiphange jakulu mu nzumbi amwijiya kyambote. (Jisa. 20:18) Utena kwibhwidisa yalungu ni idifwa yê ni ukexilu wê. (Lute 2:11) Kyoso ki uya ni kumutonginina, kana kumubhangesa kudivwa kyayibha. Kikubhingi ola joso kubhanga ibhwidisu yalungu ni mwene.

w24.05 28 §7-8

Kyebhi ki Mutena Kubhana Kijingu Kwa Jihova Kyoso ki Muya ni Kuditangesa?

7 Kyebhi ki utena kwijiya kyambote o muxima wa muthu wamuditangesa-nê? O kima kitena kumikwatekesa, o kudibhwidisa mudyenu ni kwivwa kyambote o itambwijilu. Maji kiyadi kyenu mwatokala kuzwela o kidi. (Jisa. 20:5; Tiy. 1:19) Phala mutene kubhanga kiki, bhangenu ima kumoxi kala o kudya kumoxi, kwenda kumoxi bhwaxaxe ka akwenu ni kuboka kumoxi. Mutena we kudijiya kyoso ki mukala kumoxi ni jindandu jenu ni makamba menu. Bhanga ima yanda kukwatekesa kumona se mwene watululuka mba ufutuluka ni lusolo, tonginina we kyebhi mwene kyatalatala o athu. Phange Betu watungu ku Holanda, wazwela kiki yalungu ni kithangana kyoso kya ditangesa ni mana Alise: “Twexile mubhanga o ima yexile mu tukwatekesa kudijiya. Twexile mulamba kumoxi ni kubhanga ikalakalu yengi kumoxi. Mu kubhanga o ikalakalu yiyi, twatena kwijiya o idifwa yetu ni itondalu yetu.”

8 Mutena we kudijiya kyambote, mu kudilonga kumoxi milongi ya Bibidya. Se mu kazala, mwanda bhinga kubhanga o ubhezelu ku mwiji, phala Nzambi n’abhange mbandu mu ukaza wenu. (Ndo. 4:12) Kyenyiki, matekenu kyá ni kudilonga kumoxi kyoso ki muya hanji ni kuditangesa. Maji o jiphange amuditangesa kakituka luwa mwiji umoxi, kyenyiki o diyala ki mutwameni hanji wa muhatu. Maji mu kudilonga kumoxi eye umona kwila o muthu wamuditangesa-nê wazolo Jihova. Phange Maniku ni Nzebele, dikaza atungu ku Estados Unidos amono o mbote ijila mu kubhanga kiki. Phange Maniku wambe: “Kyoso kitwamateka kuditangesa, twexile mudilonga milongi izwela yalungu ni kuditangesa, ukaza ni mwiji. Mukonda dya kudilonga o milongi yiyi, twatena kuzwela yalungu ni ima yeji tubhonza kuzwela.”

Tokwesa Omilongi ya Bibidya

it-2 196 §7

Kandeya

Jisabhu 20:27 dyamba: “O kitongolwelu kia muthu, kene o kandeya ka mwika Jihova moxi dya muthu, mbé o ku mu tukulwila yoso ya swama kʼoxi dya muxima.” O ima ibhanga ni ima izwela o muthu, kikale se yawabha mba yayibha, itumwikina mba itukwatekesa kwijiya se ihi yala moxi dya muxima dya muthu. —Sokesa ni Ika. 9:1.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu