Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • w20 Mbeji Ia Kavwa jimb. 2-7
  • Kana Kubanza Kwila Wabetakota Akwenu Ndenge

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Kana Kubanza Kwila Wabetakota Akwenu Ndenge
  • O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Phala ku di Longa)—2020
  • Tudyambu
  • Milongi Yadifu
  • LONDEKESA KULENDUKA MU UKAZA WÉ
  • SIDIVILA JIHOVA NI “KULENDUKA KWOSO”
  • LONDEKESA KULENDUKA MUKUKALAKALA NI JIREDE SOSIYALE
  • ‘XINGANEKA MU UKEXILU WATOKALA’
  • Jihova u Bhana Valolo ku Jiselevende Jê ja Lenduka
    O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Phala ku di Longa)—2019
  • Jezú Ua Tu Xíla Phangu Ia Ku Lenduka
    O Mulangidi—2012
O Mulangidi U Bhana Ngolokela ia Utuminu Ua Jihova (Phala ku di Longa)—2020
w20 Mbeji Ia Kavwa jimb. 2-7

MBANDU YAKUDILONGA 27

Kana Kubanza Kwila Wabetakota Akwenu Ndenge

“Ngambela kala muthu mudyenu, kwila: Muthu kadifike ima yamutundu. Maji abhanze ni kuditulula katé wadifika ya kubatâma.”—LOMA 12:3.

MWIMBU 130 Tu Loloke Akwetu

ITWANDADILONGAa

1. Kala kilondekesa Filipe 2:3, kyebhi o kulenduka kutukwatekesa kudibhana kyambote ni akwetu?

ETU TUBELESELA Jihova ni kulenduka kwoso mukonda twejiya kwila kubhanga kiki kutubhekela mbote. (Efe. 4:22-24) O kulenduka kutubhangesa kuta o vondadi ya Jihova kupholo o yetu ikala kudima, ni kutala we akwetu kwila abetakota etu ndenge. Kyoso ki tubhanga kiki tukala ni ukamba wambote ni Jihova ni jiphange jetu mu kilunga.—Tanga Filipe 2:3.

2. Ihi yaxikina Phawulu ni kidi kyoso? Ihi itwandadilonga mumbandu yiyi?

2 Maji se tukamba kudilanga, o ixinganeku ya athu kumundu wa Satanaji itena kutufunyisa, anga tukala we tu athu adizangeleka axinganeka ngó o mbote yâ.b Muhama yadyanga, nange kwexile we Jikidistá funyisa kwala o athu kumundu. Kiki kyabhangesa Phawulu kusonekena phala akwa Loma: “Ng’ambela kala muthu mudyenu, kwila: Muthu kadifike ima ya mutundu. Maji abhanze ni kuditulula katé wadifika ya kubatâma.” (Loma 12:3) Phawulu wejidile kwila kikima kyayibha kala muthu kudixinganeka. Maji, o kulenduka kutukwatekesa kuditala m’ukexilu watokala. Kala kitwandadilonga mumbandu yiyi, o kulenduka kwanda kutukwatekesa kudilanga phala kitudizangeleke mu mawukexilu atatu kumwenyu wetu. O mawukexilu atatu enya: Kyadyanga, o ukaza wetu; Kayadi, o mawujitu metu mukilunga; Katatu, o ukexilu utukalakala ni jirede sosiyale.

LONDEKESA KULENDUKA MU UKAZA WÉ

3. Mukonda dyahi o makaza ene mukala ni maka, kyebhi amoxi kyene musota kubatula omaka amoneka muzaka?

3 Jihova wabhange o ukaza phala kukala fixi isangulukisa kikale o diyala kikale o muhatu. Maji seku muthu wayuka. Kyenyiki, mu ukaza mutena kumoneka maka. Mukidi, Phawulu wambe kwila oso eji kazala eji dibhana ni maka ku mwenyu. (1 Kol. 7:28) Amoxi amono kwila ene mudikwata ithangana yoso ni kazola kê. Kiki kyabhangesa kuxinganeka kwila, se kyabhanene weji sola muthu wengi. Se o kixinganeku kyamundu yu kifwinisa o ixinganeku yâ, mu kithangana ni mbandu ene anda xinganeka kwila o dilengelu dya maka ya, o kubatula o ukaza. Ene andadixinganeka ngó ombote yâ, andamona kwila phala kusanguluka abhingi kubatula o ukaza.

4. Kima kyahi kitwatokala o kulenga?

4 Twatokala kulenga o kixinganeku kya kwila, o ukaza wetu kitondalu. Kala kilonga o Bibidya, kwala ngó kima kimoxi kibhangesa o muthu kubatula o ukaza wê. O kima kiki o undumbu. (Mat. 5:32) Kyenyikiphe, kyoso ki tudibhana ni maka muxitu kala kyasoneka poxolo Phawulu, kitwamesena kwehela o ukumbu kutubhangesa kuxinganeka: ‘O kwila o ukaza yu wamungisangulukisa mwene kala kingamesena? O kwila kazola kami wangizolo mwene kala kyangitokala? O kwila ngeji sanguluka dingi se ngakazalele ni muthu wengi?’ Tala kwila mu ibhwidisu yiyi o muthu udixinganeka ngó mwene. O unjimu wa mundu yu wandakuswinisa kukayela o muxima we ni kubhanga yoso phala o kusanguluka kwê, nemwene kiki se kibhangesa kubatula o ukaza. O Bibidya yamba: ‘Kanenu kusota ngó o mbote yenu, maji musota we o mbote ya akwenu.’ (Fil. 2:4) Jihova wamesena kwila ukolokota mukulanga o ukaza wê muveji dyakusota ku ubatula. (Mat. 19:6) Mwene wamesena kwila udyanga kuxinganeka kwamwene muveji dya kuxinganeka kokwé.

5. Kala kilondekesa Efezu 5:33, kyebhi o munumi ni muhatu kyatokala kuditalatala mudyâ?

5 O munumi ni muhatu atokala kuditalatala ni henda ni kudixila. (Tanga Efezu 5:33.) O Bibidya ituswinisa kulunga o mesu metu mukubhana, mu veji dya kutambula. (Ika. 20:35) Kidifwa kyebhi kikwatekesa o makaza kulondekesa henda ni kudixila? O kidifwa kiki o kulenduka. O munumi ni muhatu walenduka, kanda sota ngó ombote ya, kana, maji anda sota “o mbote ya akwâ.”—1 Kol. 10:24.

Jifoto: 1. Dikaza azwata kala sobha ni n’amvwale, amuzoka se nanyi wanda sukulula o malonga axidi ala kupholo dyâ. 2. O dikaza dyenyidi azwata kyá kyengi, amukwolela kyoso kyaya ni kusukula o malonga kumoxi.

Mu veji dya kuditala kala jinguma, o makaza alenduka, asota kukalakala kumoxi (Tala o kaxi 6)

6. Ihi iwadilongo mu izwelu ya Steven ni Stephanie?

6 O kulenduka kwakwatekesa makaza avulu Jikidistá mukilunga, kusanga o kusanguluka mu ukaza wâ. Mukifika, sayi munumi amwixana Steven wambe: “Se mukala kumoxi, mwandakalakala we kumoxi, kotelele kyoso kikumoneka maka. Muveji dya kuxinganeka ‘yebhi ombote ingandakatula?’ enu mwandaxinganeka ‘yebhi o mbote itwandakatula?’” Muhatu wê, Stephanie, kyene we kyadivu. Mwene wambe: “seku muthu mungongo wawabhela okuzoka ola joso. Kyoso kitumateka okuzoka tusota kutonginina bhebhi bhwala o maka, tusamba kumoxi, tutokwesa, anga tudizwelesa mudyetu. Tusota kubatula o maka muveji dya kusota kuzoka mudyetu”. Kyoso o diyala ni muhatu kyasota ni kidi kyoso o mbote ya mukwawu muveji dya mbote yê kiyadi kyâ akatulambote.

SIDIVILA JIHOVA NI “KULENDUKA KWOSO”

7. O phange utambula ujitu mukilunga kya Jihova watokala kudivwa kyebhi?

7 Phala etu ujitu wadikota kusidivila Jihova, kate bhwasuku o nguzu yetu. (Jisá. 27:4; 84:10) Se phange wamesena kutambula mawujitu amukwa mu kilunga, kima kyambote. Mukidi o Bibidya yamba: “Se muthu winda kididi kya [kafunga], wendi ufunu wambote.” (1 Tim. 3:1) Majiphe, se phange watambula ujitu mukilunga, katokala kuxinganeka kwila: Kindala ngimuthu wakatunda kya. (Luka 17:7-10) O mbambe yatokala kukana, o kusidivila akwawu ni kulenduka kwoso.—2 Kol. 12:15.

8. Disá dyahi ditudilonga kuphangu ya Diyotefele, Uziya, ni Abisalone?

8 Mu Bibidya mwala misoso yavulu ya athu itudimuna phala kitudixinganeke kyavulu. Diyotefele kexile mukwa kuditulula; mwene wasoto kukala ni ‘kididi kyadyanga’ mukilunga. (3 Nzwá 9) Sobha Uziya wamesenene kubhanga kikalakalu ki kya mu tokalele, Jihova kamubhele okikalakalu kiki. (2 Mal. 26:16-21) Abisalone wamesenene kukala sobha. Kyenyiki, walondekesa mumakutu kwila, wazolele o mundu wa Izalayele phala n’a mu kwatekesa. (2 Sam. 15:2-6) Kala kilondekesa o misoso yiyi ya Bibidya, Jihova kasanguluka ni athu adifumanesa. (Jisa. 25:27) Kudisukilu o athu adizangeleka, amesena o kufumana, adibhana ni maka avulu.—Jisa. 16:18.

9. Phangu yahi yatuxila Jezú?

9 Maji Jezú watuxila phangu yambote. O Bibidya yamba: “Mwène kya kexile, o kidifanganu kyê kyene kimoxi ni Nzambi, maji kasotele mu nguzu o kusokela ni Nzambi.” (Fil. 2:6) Jezú mwene o muthu wakayadi wabetakota mungongo yoso, Jihova mwene ngó wa mutundu. Nékiki, mwene kexile mudizangeleka mba kudixinganeka ngó mwene. Mwene wambela o maxibulu mê: “Woso mudyenu wabeta o kutola, mwenyó mwène o dikota.” (Luka 9:48) Dibesá dyadikota kusidivila mbandu ni mbandu ni aboki atembuyoso, akwatekexi atufunga, tufunga, tufunga twa ilunga amusota kukayela Jezú mukulondekesa o kulenduka! O kulenduka kwa jiselevende ja Jihova kukwatesa o kilunga kukala ni muxima umoxi ni kudizola mudyâ. Kiki kyene o kijimbwete kya Jikidistá jakidi.—Nzwá 13:35.

10. Ihi iwatokala o kubhaga se uxinganeka kwila mu kilunga mwala maka o tufunga ka mwa batula kala kyatokala?

10 Abha se uxinganeka kwila mu kilunga mwala maka o tufunga ka mwa batula kala kyatokala? Muveji dya kulongolola, eye watokala ulenduka, ukwatekesa o jiphange jala kupholo. (Jihe. 13:17) Phala kwakwatekesa, eye watokala kudibhwidisa: ‘O kwila o maka ungamuxinganeka maka adikotamwene abhingi kwabatula mwene? O kwila kiki o kithangana kyatokala phala kwabatula? O kwila éme ngala ni kikalakalu kya kubatula o maka yâ? Mukidi mwene ngamusota kudizangeleka, inga ngamesena mwene kukwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi?’

Jifoto: Kafunga wamubhanga mbandu mu ikalakalu ki idifu. 1. Wamubhanga diskulusu mu kyônge kyadikota. 2. Wamubhanga mbandu mu kikalakalu kya kutunga Kididi kya Ubhezelu, wamubhana itendelesu kwa phange yamukwâ. 3. Mwene wamukwendesa kyônge kya sidivisu yakuboka. 4. Mwene wamuzelesa o Kididi kya Ubhezelu.

O jiphange ala ni mawujitu, katokala kwa ejiya ngó mukonda dya mawuhete mâ, maji atokala kwa ejiya we mukonda dya kulenduka kwâ (Tala o kaxi 11)c

11. Kala kilondekesa Efezu 4:2, 3, mbote yahi itwandakatula se tusidivijala Jihova ni kulenduka kwoso?

11 Jihova ubhana dingi valolo mukulenduka kwetu, o mu mawuhete metu ndenge. Ubhana we valolo se tukala ni muxima umoxi o kubhanga kyambote o kikalakalu ndenge. Kyenyikiphe, bhanga yoso yutena phala kusidivila Jihova ni kulenduka kwoso. Mu kubhanga kiki wandakwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi. (Tanga Efezu 4:2, 3.) Dibhakule musidivisu yakuboka ni nguzu yoso. Sota mawukexilu akusidivila akwenu mukwa talatala ni kilendu. Kala umukwa kuzalela athu oso, kana ngó yo ala ni mawujitu. (Mat. 6:1-4; Luka 14:12-14) Kyoso ki ukalakala ni kulenduka kwoso mukukwatekesa o kilunga, akwenu kandamona ngó o mawuhete mê, maji andamona we o kulenduka kwê.

LONDEKESA KULENDUKA MUKUKALAKALA NI JIREDE SOSIYALE

12. O kwila o Bibidya ituswinisa kukala ni makamba? Jimbulula.

12 Jihova watubhange phala kusanguluka mukudibhana ni makamba ni jindandu jetu. (Jisá. 133:1) Jezú wexile ni makamba ambote. (Nzwá 15:15) O Bibidya ijimbulula o mbote ijila mukukala ni makamba akidi. (Jisa. 17:17; 18:24) Yene itudimuna kwila, kikima kyambote kukala ubheka ithangana yoso mba kudikexidila. (Jisa. 18:1) Avulu adivwa kwila, phala kadivwe ubheka, atena kusanga makamba avulu mu jirede sosiyale. Maji twabhingi kudilanga mukudizwelesa bhukaxi kajirede sosiyale.

13. Mukonda dyahi tutena kuzwela kwila o jirede sosiyale jibhangesa o athu kudivwa ubheka ni kutoloka o muxima?

13 Akwa kutokwesa atonginina kwila, kubhita ithangana yavulu ni kusoneka ima mu jirede sosiyale, mukidi kitena kubhangesa o muthu kudivwa dingi ubheka ni kutoloka o muxima. Kiki kibhita mukonda dyahi? Kiki kibhita mukonda mu veji javulu, o athu ata jifoto mu jirede sosiyale phala ngó kudifumanesa, alondekesa o ima yambote yala nayu, o makamba mâ, ni ididi yambote mwabhiti. O muthu umona o jifoto jiji, mukudisokesa ni mwenyu wê, utena kuxinganeka kwila, mwene waxixima, o mwenyu wê kiwala kyambote. Akwa ene azediwa, o myenyu yâ yene dingi yafwama. Phange Cristina wala mu kitala kya 19 kyamivu wambe: “Eme ngexile muluwala mu kumona kwila, akwetu amuditunda kyambote, asanguluka kyavulu mudisukilu dya semana. Maji eme ngakexile kubhata ni kuluwala.”

14. O kitendelesu kya Bibidya kitusanga mu 1 Phetele 3:8 kitukwatekesa kyebhi kukalakala ni jirede sosiyale?

14 Mukidi, sayi ima yambote itutena kubhanga mu jirede sosiyale, kala o kudizwelesa ni jindandu jetu ni makamba metu. Maji eye wamono kya kwila, mujirede sosiyale, o athu asota kudifumanesa, bhukaxi ka ima yasoneka ni jividyu? Bhu kaxi ka jifoto ni jividyu jita o athu mu jirede sosiyale, edi kala amuzwela kiki: “Ngi talyenu, eme bhabha.” Sayi ya kate asoneka jindaka ni ima yabolo mu jifoto jâ mba mu jifoto ja akwa. Maji o Jikidistá aswinisa kulenduka, ni kudizola mudyâ. Kyenyiki, ene kandakalakala mu jirede sosiyale phala kubhanga o ima yene mubhanga o athu kumundu—Tanga 1 Phetele 3:8.

Jifoto: Jifoto jamulondekesa phange yamuhatu munzangala, wamuxinganeka kutumikisa kima mu rede sosiyale. 1. Mwene wamudixabula foto. 2. Mwene waxikama ni dilonga dya kudya mu restaurante. 3. Mukithangana kyakunyoha mba jiféria, mwene wamudixabula foto. 4. Mwene wala kupholo dya dikalu dya ubhe, dyate kitadi kyavulu.

Se wene mutumikisa ima mu internete, o kwila akwenu kya imona, adivwa kwila eye wamudizangeleka, inga umuthu walenduka? (Tala o kaxi 15)

15. Kyebhi o Bibidya itena kutukwatekesa phala kitudifumanese etwene?

15 Se wala ni rede sosiyale, dibhwidise: ‘O kwila o isoneku yami, o jifoto jingita mu internete, mba jividyu, jilondekesa kwa akwetu wila ngamudizangeleka? O kwila o ima ingisoneka mu internete ibhangesa akwetu kukala ni lwimbi lwami?’ O Bibidya yamba: “Ima yoso yene kumundu, ki ima ya tundu kwa Tata. O jihânji jayibha ja lwimbi lwa xitu, o vondadi ya lwimbi lwa kumesena ima yoso i mona o mesu, ni izala mu ima yoso yene ku mwenyu—ima yoso yiyi ya mundu.” (1 Nzwá 2:16) Sayi Bibidya yamukwa ilombola o izwelu “izala mu ima yoso yene ku mwenyu” kala “kumesena kudilondekesa kala athu abetakota mba afumana.” O Jikidistá kamesena kudifumanesa, mba kudimona kala, athu abetakota, o akwâ atokala kwaxila. Ene akayela o kitendelesu kiki kya Bibidya: “Kitukale ni izala, kitudithathamese mudyetu, kitudikwatele dixinga.” (Nga. 5:26) Se tulenduka kitwandadifwa ni athu kumundu, adizangela, amesena kwila, o akwa a amona kala athu abetadingi kota.

‘XINGANEKA MU UKEXILU WATOKALA’

16. Mukonda dyahi kitwatokala kudizangeleka?

16 Twabhingi kulenduka, mukonda o athu adizangeleka, kala ni ‘ukexilu watokala’ wakuditulula. (Loma 12:3) O akwa kudizangeleka, awabhela kudikwata ni akwâ, axinganeka ngó o mbote yâ. O ixinganeku ni ibhangelu yâ, muveji javulu ya abhekela kuluwala, iluwalesa we akwâ. Se ene kalungulula o ixinganeku yâ, Satanaji wandakwafuta o mesu, wandafunyisa o kilunji kyâ. (2 Kol. 4:4; 11:3) Maji o muthu walendukaphe, uditulula, uditala mu ukexilu watokala. Uxikina ni kidi kyoso kwila, sayi ima akwa abetakota mwene ndenge. (Fil. 2:3) Mwene wejiya we kwila, “Nzambi ubhânga ni akwa izala, ubhanaphe ujitu [kwa] oso abatâma.” (1 Phe. 5:5) O athu aditulula, amesena kukala ni ukamba wambote ni Jihova Nzambi.

17. Mukonda dyahi twatokala kulenduka jinga?

17 Phala kusuluka ni kulenduka kwa muxima, twatokala kukayela o kitendelesu kiki kya Bibidya: ‘Zulenu o ukexilu wokulu ni ifwa yê yoso. Zwatenu o ukexilu wa ubhe wa tu bhana Nzambi.’ Kubhanga kiki, kubhinga nguzu. Twabhingi kudilonga o phangu ya Jezú, ni kukayela o makanda mê. (Kol. 3:9, 10; 1 Phe. 2:21) Maji se kyene kitubhanga, twandakatula mbote yavulu. Kyoso kitu kala tu athu alenduka, o mwiji wetu usanguluka dingi, tukwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi, twandakwijiya kukalakala kyambote ni jirede sosiyale. O kyabetakota, Jihova wandatubesowala, wandatuxikina.

KYEBHI KI UTENA KULONDEKESA O KULENDUKA . . .

  • mu ukaza wé?

  • mu kukalakala kyambote ni mawujitu mê mu kilunga?

  • mu kukalakala kyambote ni jirede sosiyale?

MWIMBU 117 Kubhanga Mbote

a Lelu, twatungu bhukaxi ka athu, ezala o ukumbu, asuwa ngó o jihanji jâ. Twabhingi kudilanga phala kitukituke kala ene. O milongi yiyi yandajimbulula mibhetu itatu itwatokala kudilanga, phala kituxinganeke kwila etu twala dingi ni valolo akwetu ndenge.

b IZUWELU YOJIMBULULE: O mukwa ukumbu muthu udixinganeka ngó mwene, kaxinganeka akwa. O mukwa ukumbu, wawabhela kubhanga ngó o vondadi yê. Maji kumbandu yengi, o kulenduka kutukwatekesa phala kitudixinganeke ngó etu. O kulenduka akijimbulula kala o kukamba o ukumbu ni kudizangeleka. Kukala ni kilunji kya kuditulula bhukaxi ka akwetu.

c KILOMBOLWELU KYA FOTO: Kafunga wala ni uhete wa kubhanga madiskulusu mu kyônge kyadikota, ni kwendesa o kikalakalu kya jiphange jengi, wawabhela we o ujitu wakuboka ni jiphange, ni kuzelesa o Kididi kya Ubhezelu.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu