Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • Kuebhi Ku Tuia Kioso Ki Tu Fua?
    Ihi i Tu Longa o Bibidia?
    • KIBATULU SAMANU

      Kuebhi Ku Tuia Kioso Ki Tu Fua?

      1-3. Ibhuidisu iebhi ia lungu ni kúfua iene mu dibhanga o athu ni itambuijilu iebhi iene mu bhana o jingeleja?

      O BIBIDIA, i tu tangela kuila ku hádia ki kua-nda “kala dingi kùfua.” (Dijingunuinu 21:4) Mu Kibatulu kia 5, tua di longo kuila, o kukúla kua jikula o njila phala tu kale ni muenhu ua kalelaku. Maji o athu ene mu fua hanji. (Ndongixi 9:5) Mu kiki, o kibhuidisu kia beta-o-kota ki tua tokala kudibhanga, kienhiki: Ihi i bhita n’etu kioso ki tu fua?

      2 Tua mesena kuijiia o kitambuijilu kia kibhuidisu kiki benge-benge se tua fundu ndandu. Nange tu dibhuidisa: ‘Muéne uai kuebhi? O kuila muéne ua mu tu mona? U tena ku tu kuatekesa? O kuila hádia tua-nda tena ku mu mona dingi?’

      3 O jingeleja jene mu bhana itambuijilu iavulu ku ibhuidisu íii. Saí jingeleja jene mu longa kuila se eie u muthu uambote, ua-ndaia ku diulu, maji se u muthu ua iibha, ua-ndaia mu túbhia tua ifernu. A amukuá amba kuila kioso ki u fua, eie u bhiluka u nzumbi, u kala kumoxi ni jindandu jê ja fu kiá ukulu. Saí a mukuá, amba kuila kioso ki u fuá a kufundisa, a kuvuala dingi mba ua-nda vutuka dingi ku muenhu ni mukutu uéngi, mba kála u kiama.

      4. Milongi iebhi iene mu longa o jingeleja ia lungu ni kúfua?

      4 O jingeleja jene mu bhana itambuijilu iavulu ia lungu ni kúfua. Maji sumbala jene ji bhana itambuijilu iavulu, jene joso ji longa kima kimoxi ngó. Jene ji longa kuila kioso muthu kia fua, saí kima moxi diê, ki tunda, anga kiia kididi kiéngi. O kuila kiki kidi?

      KUEBHI KU TUIA KIOSO KI TU FUA?

      5, 6. Ihi i bhita n’etu kioso ki tu fuá?

      5 Jihova uejiia kiambote ihi i bhita n’etu kioso ki tu fua, muéne u tu tangela kuila kioso muthu kia fua, muenhu uê uabhu. O muthu uáfu, kene dingi ni muenhu. Mu kiki, kioso muthu kia fua, o ibanzelu iê iafu, ki iai kididi kiéngi kana.a O muthu uáfu, ka tena dingi kumona, kuívua né muene kubanza.

      6 O Sobha Solomá ua soneka kuila ‘ió áfu kiá k’ejiia dingi kima kioso-kioso.’ O muthu uáfu, kene dingi ni henda mba unguma, “mu mbila . . . kana-mu dingi kikalakalu, mba ufunu, mba uhete, mba kuijiia kuoso-kuoso.” (Tanga Ndongixi 9:5, 6, 10.) O divulu dia Jisálamu 146:4, di tu tangela kuila kioso muthu kia fua, “ilunji iê ioso” i fua.

      IHI IA ZUELA JEZÚ IA LUNGU NI KÚFUA

      Munumi ua xikama ni muhat’ê, a mu diuana o kuuabha kua kithulu

      Jihova ua bhange o athu phala n’a kale ni muenhu ua kalelaku mu ixi

      7. Jezú ua sokesa o kúfua ni ihi?

      7 Kioso Lázalu kiáfu, Jezú uambela o maxibulu mê, uixi: “Lázalu uaii ku kilu.” Maji Jezú ka kexile mu zuela kuila Lázalu ua kexile mu nhoha. Jezú ua a lomboluela kiambote, uixi: “Lázalu, uáfu.” (Nzuá 11:11-14) Mu kiki, Jezú ua sokesa o kúfua ni kilu. Muéne ka zuela kuila Lázalu ua kexile ku diulu mba ua kexile kumoxi ni jindandu jê ja fuile kiá ukulu, kana. Muéne ka zuela ué kuila Lázalu ua kexile mu tala hadi mu túbhia tua ifernu mba a mu vualele kala muthu uéngi mba kála kiama. Maji Lázalu uedile kála uendele ku kilu kia zongo. Ibatulu ia mukuá ia Bibidia i sokesa ué o kúfua ni kilu kia zongo. O Bibidia i tu tangela kuila kioso kia jibha Xitevá, muéne “u batuka muenhu.” (Ikalakalu 7:60) O poxolo Phaulu ua soneka ué kuila, saí Jikidistá ja ‘fuile kiá.’​— 1 Kolindo 15:6.

      8. Kiebhi ki tuejiia kuila Nzambi ka bhange o athu phala kúfua?

      8 O kuila Nzambi ua bhange Adá ni Eva phala kúfua? Kana! Jihova ua a bhange phala kukala ni muenhu ua kalelaku ni sauidi ia iuka. Kioso Jihova kia bhange o athu, muéne ka a bhange phala kufua, kana. (Ndongixi 3:11) Se-ku tata u mesena kuila an’ê a kuka anga a fua, Jihova ué ka mesena kuila tu kuka mba tu fua. Maji se Nzambi ka tu bhange phala kúfua, mukonda diahi-phe tuene mu fua?

      MUKONDA DIAHI TUENE MU FUA?

      9. Mukonda diahi o kitumu kia bhanene Jihova kua Adá ni Eva ki kia bhonzele?

      9 Mu jaludim ia Edene, Jihova ua tendelesa Adá: “Ku mixi ioso mu díbhia, u die-ku kioso ki ua mesena; maji ku muxi-phe ua kuijiia kia uabha ni kia iibha kana kudia-ku; mukonda kizuua ki ua kà dia-ku, ijiia na-kiu kuma ua kà fua muene.” (Dimatekenu 2:9, 16, 17) Ki kia bhonzele kubelesela o kitumu kiki, kuma Jihova muéne ua bhangele Adá ni Eva, muéne ua kexile ni ungana ua ku a tangela o ima iambote ni ima ia iibha. Se a belesele Jihova, ene eji mu londekesa kuila akexile mu xila o ungana uê. Eji londekesa ué o kisakidilu kiâ mukonda dia ima ioso ia a bhanene Jihova.

      10, 11. (a) Kiebhi Satanaji kia nganala Adá ni Eva? (b) Mukonda diahi Adá ni Eva a bhange kia iibha mu kudia o kibundu?

      10 Maji, Adá ni Eva a solo kubhukumukina Jihova. Satanaji uebhuidisa Eva, uixi: “Kifua Nzambi ua mi kidika kudia ku mixi ioso ia díbhia?” Eva ua tambuijila, uixi: ‘Ku ibundu ia mixi ioso mu díbhia tudietu; maji muxi ngó umoxi uala mu kaxi ka díbhia, uene ua tu kidika kudia ibundu iê; kuma Nzambi uambe: Kana kudia-ku, mba kukuata-ku ngó, phala ki mu fue.’—Dimatekenu 3:1-3.

      11 Mu kiki, Satanaji uambe: “Makutu, ki mua-nda kufua. Mukonda Nzambi ua k’ijiia kuma kizuua ki mu dia-ku, mua-nda kutona mesu mu sokela ni Nzambi, muijiia kiauabha ni kiaiibha.” (Dimatekenu 3:4-6) Satanaji ua mesenene kuila Eva u banza kuila, muéne ueji tena kuijiia o ima ia uabha ni ia iibha ubheka uê sé kikuatekesu kia Nzambi. Satanaji ua tangele ué makutu alungu ni ima ieji bhita ni Eva, se Eva ua bhukumukine Nzambi. Satanaji uambe kuila Eva keji fua, kienhiki, Eva ua di o kibundu iu ua ki bhana kua muadi uê, Adá. Adá ni Eva ejidile kiambote kuila Jihova ua a tangele kuila ka tokalele kudia ku kibundu. Mu kudia ku kibundu, ene a solo kubhukumukina o kitumu kia Nzambi. Mu kudia ku kibundu, ene a londekesa ué kuila ka kexile mu xila Tat’â ia henda. Ene ka bhingile kubhanga o kima kia bhangele!

      12. Mukonda diahi Jihova ua luualele kiavulu mukonda dia Adá ni Eva ku mu bhukumukina?

      12 O jitata jetu ja dianga, a luualesa o Mubhangi uâ! Kiebhi ki ueji divua se u kalakala kiavulu phala kusasa kiambote an’ê ni ku a longa o njila ia tokala, maji mu veji dia kukaiela o njila iu ua a londekesa, ene a ku bhukumukina? Ki ueji luuala kiavulu?

      Adá kioso kia mu bhange

      Adá ua tundu ku mavu, ku mavu kuene kua vutukila

      13. Ihi ilombolola o izuelu ia Jihova, “ku mavu kuene ku ua kà vutukila?”

      13 Kioso Adá ni Eva kia bhukumuka, ene a texi o ujitu ua kukala ni muenhu ua kalela-ku. Jihova uambela Adá, uixi: “Eie uala u mavu, ku mavu kuene ku ua kà vutukila.” (Tanga Dimatekenu 3:19.) O izuelu íii ilombolola kuma Adá ni Eva eji kituka dingi mavu, mba keji kala dingi ni muenhu. (Dimatekenu 2:7) Kioso Adá kia te kituxi muéne uáfu, kexile dingi ku muenhu.

      14. Mukonda diahi tuene mu fua?

      14 Se Adá ni Eva a belesele Nzambi, ene eji kala hanji ku muenhu katé lelu. Maji mu kubhukumukina Jihova, ene a te kituxi, mu kubhita thembu ene áfu. O kituxi kia di bhange kála uhaxi u tua lundula ku jitata jetu ja dianga. Etu oso a tu vuala ni kituxi, mukonda dia kiki tuene mu fua. (Loma 5:12) Maji Nzambi ka mesena kuila tu fua. Nzambi ka bhange o athu phala kúfua, o Bibidia ixana o kalunga kuila “nguma.”—1 Kolindo 15:26.

      O KIDI KI TU BHULULA

      15. Kiebhi o kidi kia lungu ni kúfua ki tu bhulula?

      15 O kuijiia o kidi kia lungu ni kúfua, ku tu bhulula ku makutu avulu. O Bibidia i longa kuila, o muthu uáfu ka tena kuívua ndolo, ka tena kuluuala. Etu ki tu tena kuzuela nau, ene ué ka tena kuzuela n’etu. Ki tu tena kua kuatekesa, ene uá ka tena ku tu kuatekesa. Ene ka tena ku tu bhanga kia iibha, kienhiki ki tu bhingi kukala ni uôma uâ. Maji jingeleja javulu jene mu longa kuila o athu áfu ala kididi kiéngi, etu tu tena ku a kuatekesa se tu futa o ji padele. Maji kioso ki tuijiia o kidi kia lungu ni kúfua, ene ka tena ku tu nganala ni makutu iá.

      16. Makutu ebhi alungu ni athu áfu ene mu longa o jingeleja?

      16 Satanaji muéne uala ku pholo ia jingeleja ja makutu phala ku tu nganala ni ku bhangesa kubanza kuila o athu áfu ala hanji ku muenhu mu kididi kiéngi. Mu kifika, saí jingeleja jene mu longa kuila, kioso muthu kia fua, o nzumbi iê i tunda, i kala kididi kiéngi. O kuila o ilongesu ia ngeleja iê ia lungu ni athu afu, iene imoxi ni ilongesu ia Bibidia? Satanaji u tanga makutu phala athu kejié Jihova.

      17. Mukonda diahi o ulongelu ua kuila o athu a iibha aia mu túbhia tua ifernu, u xingisa Jihova?

      17 O ilongesu ia jingeleja i kuatesa uôma. Mu kifika, saí jingeleja jamba kuila, o athu a iibha aia mu túbhia tua ifernu. O makutu iá, a xingisa Jihova. Muéne ka tena kuehela athu kutala hadi mu ukexilu iú! (Tanga 1 Nzuá 4:8.) Kiebhi ki ueji divua se u mona muthu u ta o maku a mon’ê mu túbhia phala ku mu kaxtikala? Nange u banza kuila muéne uaiibha kiavulu. Eie kueji mesena kukala kamba diê. Satanaji ua mesena ku tu bhangesa kuzemba Jihova!

      18. Mukonda diahi ki tu bhingi kukala ni uôma ua athu áfu?

      18 Saí jingeleja ji zuela kuila kioso athu kia fua, ene a kituka ji nzumbi. O jingeleja jiji, ji longa kuila tua tokala kuxila ni kukala ni uôma ua jinzumbi jiji mukonda ene a tena kukala makamba metu ni ku tu kuatekesa mba jinguma jetu. Athu avulu ene mu xikina ku makutu iá. Ene a kala ni uôma ua athu áfu, mukonda dia kiki, mu veji dia kubheza Jihova, ene a kala mu bheza o athu afu. Ijiia kuila o athu áfu ka tena kuívua kima, mukonda dia kiki, ki tu bhingi kukala ni uôma uâ. Jihova muéne o Mubhangi uetu. Muéne o Nzambi ia kidi, mukonda dia kiki, tua tokala ku mu bheza ngó muéne.—Dijingunuinu 4:11.

      19. Kiebhi o kuijiia o kidi kia lungu ni kúfua ku tu kuatekesa?

      19 O kuijiia o kidi kia lungu ni kúfua, ku tu bhulula ku makutu a jingeleja. O kidi ki tu kuatekesa kutendela o kikanenu kia tu bhana Jihova kia lungu ni muenhu uetu ku hádia.

      20. Ihi i tua-nda di longa mu kibatulu kia kaiela?

      20 M’ukulu, mua kexile selevende ia Nzambi, a mu ixanene Jobe, muéne uebhula: “Muthu n’a fu mbé, ua ká kala dingi ni muenhu?” (Jobe 14:14) O kuila muthu uáfu u tena dingi kuvutuka ku muenhu? O kitambuijilu ki tu bhana Nzambi mu Bibidia ki tu sangulukisa kiavulu. Tua-nda mona o maka enhá mu kibatulu kia-nda kaiela.

      a Saí athu a xikina kuila o muenhu ua muthu mba nzumbi i kala ku muenhu kioso o muthu kia fua. Phala kuijiia dingi o maka enhá, tala o Ibandekesu 17 ni 18..

      JIPONDO JA KUBHITULULA

      PONDO 1: KIOSO MUTHU KIA FUA, MUENHU UÊ U BATUKA

      “O ió afu kiá k’ejiia dingi kima kioso-kioso.”—Ndongixi 9:5

      Ihi i bhita n’etu kioso ki tu fuá?

      • Jisálamu 146:3, 4; Ndongixi 9:6, 10

        Kioso ki tu fuá, ki tu tena kumona, ki tu tena kuívua né kubanza.

      • Nzuá 11:11-14

        Jezú ua sokesa o kúfua ni kilu.

      PONDO 2: JIHOVA KA BHANGE O ATHU PHALA KÚFUA

      “Ku muxi-phe ua kuijiia kiauabha ni kiaiibha kana kudia-ku; mukonda o kizuua ki ua kà dia-ku, ijiia na-kiu kuma ua kà fua muene.”—Dimatekenu 2:17

      Mukonda diahi tuene mu fuá?

      • Dimatekenu 3:1-6

        Satanaji ua tange makutu kua Eva iu ua mu suínisa kubhukumukina Nzambi. Kioso Adá ni Eva kia bhukumukina Jihova, ene a tele kituxi mu kusuka-ku áfu.

      • Dimatekenu 3:19

        Kioso Adá kia fú, muéne k’ele kididi kiéngi kana.

      • Loma 5:12

        O kituxi kia difu ni uhaxi ua bhonzo u tua lundula ku jitata jetu ja dianga. Etu oso a tu vuala mu ituxi, kiene ki tua mu fuila.

      • 1 Kolindo 15:26

        O Bibidia ixana o kúfua kuila nguma.

      PONDO 3: O KUIJIIA O KIDI KIA LUNGU NI KÚFUA, KU TU BHULULA

      “Muthu n’a fu, mbé ua ka kala dingi ni muenhu? Ngeji kinga . . . Katé kia ngi lungulula dingi lua mukuá.”—Jobe 14:14

      Kiebhi o kuijiia o kidi kia lungu ni kúfua, ku tu bhulula ku ibanzelu ia iibha?

      • 1 Nzuá 4:8

        O ulongelu ua ifernu, u xinga Jihova. Muéne ka tena kuehela o athu kutala hadi mu ukexilu uenhó.

      • Dijingunuinu 4:11

        Athu avulu a kala ni uôma ua madifundu, mukonda dia kiki ene mua bheza mu veji dia kubheza Jihova. Jihova muéne ngó o Nzambi ia kidi, mukonda dia kiki, tua tokala kubheza ngó muéne.

  • O Athu Áfu A-nda Vutuka Dingi Ku Muenhu!
    Ihi i Tu Longa o Bibidia?
    • KIBATULU SAMBUADI

      O Athu Áfu A-nda Vutuka Dingi Ku Muenhu!

      1-3. Kaleia kebhi mu tuala etu enioso, ni kiebhi Jihova kia-nda tu bhulula?

      XINGANEKA kuila a ku balakala kubhita o muenhu ué uoso mu kaleia, sumbala kuatié kituxi. Kuale ni kidielelu kuila hádia ua-nda tunda mu kaleia. Eie ku tena ku bhanga kima phala kudizokela. Maji bhenhobho, bhu moneka muthu uala ni kutena kua ku kubhulula, muéne u ku kanena kuila ua-nda ku kuatekesa! Kiebhi ki ueji divuá?

      2 Etu tuala mu kaleia ka kalunga. Ki tu tena ku bhanga kima, ki tu tena kulenga. Maji Jihova uala ni kutena kua ku tu bhulula ku kalunga. Muéne ua tu kanena kuila: ‘O nguma i sukidila-ku an-da i bhuisa-ku, o kalunga.’—1 Kolindo 15:26.

      3 Xinganeka kiebhi ki ua-nda divua sé ku kala dingi ni uôma ua kúfua! Maji Jihova ka-nda zubha ngó o kalunga, kana. Muéne ua-nda bheka dingi ku muenhu o athu áfu kiá. Xinganeka o kusanguluka kuê. Muéne ua kanena kuila, “o madifundu,” a-nda vutuka dingi ku muenhu. (Izaia 26:19) O Bibidia ixana o ukexilu iú kuila difukunukinu.

      KIOSO KIFUA MUTHU U TUA ZOLO

      4. (a) Ihi i tena ku tu kuatekesa kioso kifua ndandu ietu mba dikamba dia kazola? (b) A nanhi exile makamba a kazola a Jezú?

      4 Kioso kifua ndandu ietu ia kazola, mba kamba dietu dia kazola, tu kala ni dilamba diavulu ku muxima, tu luuala ué kiavulu. Tu divua ubheka. Ki tu tena kubhanga kima phala kubheka dingi ku muenhu o muthu uafu. Maji o Bibidia i tululukisa o mixima ietu. (Tanga 2 Kolindo 1:3, 4.) Tu di longe musoso ulondekesa kuila Jihova ni Jezú a mesena ku bheka dingi ku muenhu o jindandu jetu jafú. Kioso kia kexile mu ixi, Jezú ua kexile mu kunda Lázalu ni phange jê, Marta ni Madiia. Kitatu kiá exile makamba a kazola a Jezú. O Bibidia izuela: “Jezú-phe ua zolo kiavulu Marta, ni Madiia, ni Lázalu.” Maji saí kizuua Lázalu uáfu.—Nzuá 11:3-5.

      5, 6. (a) Ihi ia bhange Jezú kioso kia mono o muiji ua Lázalu ni makamba mê a mu dila? (b) Mukonda diahi tu sanguluka mu kuijiia kiebhi kia dívua Jezú mu maka a lungu kúfua?

      5 Jezú ua mesenene ku konda o malamba a Madiia ni Marta. Kioso Marta kiévu kuila Jezú iu uíza, muéne uai mu disanga nê. Muéne ua sangulukile kiavulu mu ku mona Jezú, maji muéne uambela Jezú: “Ngana, eie se ua kexile-bhu, phang’ami hinu káfu.” Marta ua banze kuila Jezú ua lalekele. Kioso Jezú kia mono Madiia ua mu dila, muéne uívua ndolo ku muxima, anga u dila. (Nzuá 11:21, 33, 35) Jezú uevu o ndolo ia kufunda muthu ua kazola.

      6 O kuijiia kuila Jezú uevu ué o ndolo i tu kala na-iu kioso ki tu funda muthu, ki tululukisa o mixima ietu. Jezú ua difu ni Tat’ê. (Nzuá 14:9) Jihova uala ni kutena kua ku zubha o kalunga, ki kua kambe dingi kiavulu muéne ua-nda ka zubha.

      “LAZALU TUNDA KU KANGA!”

      7, 8. Mukonda diahi Marta ka mesenene kuila a katula o ditadi dia xitile ku mbila ia Lázalu, maji ihi ia bhange Jezú?

      7 Kioso kia bhixila bhu mbila mua tele o kimbi kia Lázalu, o mbila a i xitile ni ditadi dionene. Jezú uambe: “Katulenu-ku o ditadi!” Maji Marta ka mesenene. Mukonda o kimbi kia Lázalu kia bhangele kiá izuua iuana mu mbila. (Nzuá 11:39) Muéne kejidile ihi ia mesenene kubhanga Jezú phala ku kuatekesa phang’ê.

      Jezú ua fukununa Lazálu muiji uê ni makamba a sanguluka

      Xinganeka o kisangusangu kiévu o jindandu ja Lázalu ni makamba mê kioso Lázalu kia vutuka ku muenhu!—Nzuá 11:38-44

      8 Jezú uambela Lazalu: “Lázalu, tunda ku kanga!” O ia mono Marta ni Madiia iexile madiuanu. “O Lázalu anga u tunda. Inama iê ni maku, mòuinge mu itetele ia kiaku.” (Nzuá 11:43, 44) Lázalu a mu bhekele dingi ku muenhu! Muéne ua kexile dingi ni muiji uê ni makamba mê. Ene eji tena ku mu kuata, ni kuzuela nê. Kiki kiexile madiuanu! Jezú ua bhekele Lázalu ku muenhu.

      “KILUMBA, NGA KU TUMU KUBALUMUKA!”

      9, 10. (a) Nanhi ua bhana o kutena kua Jezú kua ku bheka dingi ku muenhu o athu afu kiá? (b) Mukonda diahi o misoso ia lungu ni difukunukinu iala ni valolo phala etu?

      9 O kuila Jezú ua fukununa o athu mu kutena kuê? Kana. Ande dia ku bheka Lázalu ku muenhu, Jezú ua sambe kua Jihova, Jihova ua mu bhana o kutena kua kufukununa Lázalu. (Tanga Nzuá 11:41, 42.) Jezú ka fukununa ngó Lázalu kana. O Bibidia i tanga ué kilumba kia kexile ni 12 ia mivu, ua kexile mu kata. O tat’ê Jailu ua thandanganhele kiavulu, muéne anga u bhinga kua Jezú phala ku mu saka. Muéne uexile mon’ê umoxi. Kioso kia kexile mu zuela ni Jezú, kueza mala a mu tangela: “Na Jailu, mon’ê uafu kiá. O mesene u mu talesela-hi ngó hadi?” Maji Jezú uambela Jailu: “Ku kale ni hele! Xikana ngó.” Muéne anga uia ni Jailu ku bhata diê. Kioso kia kexile mu zukama kubhata, Jezú ua mono athu akexile mu dila. Jezú ua ambela: “Muedila-hi bulukutu, ni kudila? Mona k’afu, uaii ngó ku kilu.” O tata ni manh’â kilumba ka tendela ihi ia mesenene kuzuela Jezú. Jezú ua bhingi o athu ku tubhuka bhu kanga, Jezú ua kuata o tata ni mama, ai mu xilu mua kexile o kilumba. Jezú u kuata o mona mu lukuaku u mu ambela: “Kilumba, nga ku tumu kubalumuka!” Xinganeka o kisangusangu kia jitata jê kioso kia mono mon’â ua balumuka iu ua mateka o kuenda! Jezú ua bhekele dingi mon’â ku muenhu. (Marku 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Tundé o kizuu’okio, kioso kia kexile mu mona mon’â, ene akexile mu lembalala ia bhangele Jihova bhu kaxi ka Jezú.a

      10 O athu a a bhekele ku muenhu kuala Jezú, a fuile dingi. Maji o misoso íii i tu kuatekesa mukonda i tu bhana kidielelu. Jihova ua mesena ku bheka dingi ku muenhu oso afu, muéne ua-nda kua bheka muene.

      IHI I TU LONGA O MISOSO IA LUNGU NI DIFUKUNUKINU?

      Phetele ua fukununa Tabita o athu a mu tala

      O poxolo Phetele ua bheka dingi ku muenhu muhatu a mu ixanene Tabita.—Ikalakalu 9:36-42

      O mutudi ua mu bhubhala non’ê, a mu fukununa kua Ilija

      Elija ua bheka dingi ku muenhu o mon’â mutudi.—1 Jisobha 17:17-24

      11. Ihi i tu longa o divulu dia Ndongixi 9:5, ia lungu ni Lázalu?

      11 O Bibidia izuela kuila, “o ió afu kiá k’ejiia dingi kima kioso-kioso.” Kiene kia bhitile ué ni Lázalu. (Ndongixi 9:5) Kala kiambe Jezú, Lázalu ua kexile kála uendele ku kilu. (Nzuá 11:11) Kioso kia kexile mu mbila, Lázalu ‘kejidile kima kioso-kioso.’

      12. Kiebhi ki tuejiia kuila Lázalu ua vutukile dingi ku muenhu?

      12 Athu avulu a muene kioso Jezú kia bheka Lázalu ku muenhu. Katé muene ni jinguma ja Jezú ejidile kuila Jezú ua bhangele madiuanu. Lázalu ua kexile ku muenhu, kiki kia londekesele kuila kua bhitile muene difukunukinu. (Nzuá 11:47) Athu avulu endele mu menekena Lázalu, mukonda dia kiki ene a mateka ku xikina kuila Jezú a mu tumikisa kuala Nzambi. O jinguma ja Jezú ka ki uabhela, mukonda dia kiki akexile mu sota ndunge ia ku jibha Jezú ni Lázalu.—Nzuá 11:53; 12:9-11.

      13. Mukonda diahi tua dielela kuila Jihova ua-nda bheka dingi ku muenhu o athu áfu?

      13 Jezú uambele kuila: “Oso ala mu jimbila” a-nda kuívua o dízui diê, a-nda tunda-mu. (Nzuá 5:28) Kiki kilombolola kuila oso a-nda ku a lembalala kuala Jihova, anda vutuka dingi ku muenhu. Maji phala Jihova ku bheka dingi o muthu ku muenhu muéne ua tokala ku lembalala o idifua ioso ia muthu. O kuila muéne u tena kulembalala o ifua ioso ia muthu? Tuejiia kuila kuene mazunda ni mazunda a jithethembua ku diulu. O Bibidia izuela kuila Jihova uejiia o majina a jithethembua joso. (Tanga Izaia 40:26.) Se muéne u tena kulembalala o majina a jithethembua joso, sé phata muéne u tena kulembalala kiambote o idifua ia athu a-nda bheka dingi ku muenhu. Tuejiia ué kuila Jihova muéne ua bhange ioso, kiki ki tu bhangesa ku xikina kuila muéne uala ni kutena kua ku bheka dingi ku muenhu o athu afu kiá.

      14, 15. Ihi i tu longa o izuelu ia Jobe ia lungu ni difukunukinu?

      14 Jobe, selevende ia fiiele ia Nzambi, ua dielele ku difukunukinu. Muéne uebhuidisa: “Muthu n’afu, mbé ua kà kala dingi ni muenhu?” Muéne-phe uambela Jihova: “Eie-phe ueji ku ng’ixana, eme hé ngi ku’itaia; Ngana, kuatela henda ku kikalakalu kia maku mé!” Sé phata Jobe uejidile kuila Jihova ua mu kingila o kithangana kia-nda bheka dingi ku muenhu o athu áfu.—Jobe 14:13-15.

      15 Kiebhi ki u divua mu kukala ni kidielelu ku difukunukinu? Nange u dibhuidisa: ‘O kuila o jindandu jami ni makamba mami áfu kiá, a-nda vutuka dingi ku muenhu?’ Kala ki tuejiia, Jihova ua mesena kiavulu ku bheka dingi ku muenhu oso áfu. Tu di longe ihi i zuela o Bibidia ia lungu ni kididi kua-nda kala o athu a-nda vutuka ku muenhu, ni a nanhi a-nda vutuka dingi ku muenhu.

      ENE “ANDA KUIVUA O DIZUI DIÊ NI KUTUNDA-MU”

      16. Ukexilu uahi ua-nda kala nau o athu a-nda vutuka ku muenhu phala ku kala mu ixi?

      16 O athu a vutukile ku muenhu m’ukulu, akexile dingi kumoxi ni jindandu jâ ni makamba mâ mu ixi. Kiene kia-nda bhita ué ku hádia, maji ku hádia kia-nda beta ku uabha. Mukonda diahi? Mukonda o athu a-nda vutuka ku muenhu mu ixi, ka-nda fua dingi. Ene a-nda kala ku mundu ua ubhe, ki u difu ni mundu mu tuala lelu. Ku mundu uobhe ki kua-nda kala ita, ujibhanganga, mba mauhaxi.

      17. Nanhi ua-nda vutuka ku muenhu?

      17 Nanhi ua-nda vutuka dingi ku muenhu? Jezú uambe: ‘Oso ala mu jimbila a-nda kuívua o dízui diê, ni kutunda-mu.’ (Nzuá 5:28, 29) O divulu dia Dijingunuinu 20:13 di zuela: “O musanza ua kalunga anga u bhana oso o madifundu ala-mu.” Mazunda ni mazunda a athu a-nda vutuka dingi ku muenhu. O poxolo Phaulu uambe ué kuila: “Athu aiuka ni athu abhukumuka,” a-nda vutuka dingi ku muenhu. (Tanga Ikalakalu 24:15.) Kiki kilombola ihi?

      Mu Palaízu, athu a fukukuka a mu di sangesa ni jindandu jâ

      Mu Palaízu, o athu áfu a-nda fukunuka phala ku kala ni jindandu jâ

      18. A nanhi o “athu a iuka,” a-nda vutuka dingi ku muenhu?

      18 O “athu a iuka,” o jiselevende ja Jihova akexile ku muenhu ande dia Jezú kuíza mu ixi. O athu kála Noué, Mbalahamu, Sala, Mozé, Lute ni Estere, a-nda kua fukununa phala kukala mu ixi. U tena kutanga o athu a mukuá, mala ni ahatu mu divulu dia Jihebeleu kibatulu 11. Abha o jiselevende ja Jihova exile fiiele jafu mu izuua ietu? Ene ué “athu a iuka,” ene a-nda vutuka ué ku muenhu.

      19. A nanhi a tokala mu kibuka kia “athu abhukumuka?” Ujitu uahi ua-nda ku a bhana Jihova?

      19 O “athu abhukumuka,” o athu ió ka di longo ia lungu ni Jihova. Sumbala ene afu maji Jihova ka a jimbi kana. Muéne ua-nda ku a bheka dingi ku muenhu, muéne ua-nda ku a bhana kithangana phala ku muijiia ni ku mu sidivila.

      20. O kuila o athu oso a-nda vutuka ku muenhu?

      20 Kiki kilombolola kuila o athu oso áfu a-nda vutuka dingi ku muenhu? Kana. Jezú uambe kuila saí athu keji vutuka dingi ku muenhu. (Luka 12:5) Nanhi ua-nda zuela se o muthu iú ua tokala ku vutuka dingi ku muenhu mba kana? Jihova muéne o mufundixi ua sukina, muéne ua bhana ué ungana kua Jezú ua “kukala Mufundixi ua athu a muenhu ni madifundu.” (Ikalakalu 10:42) O athu a bhukumuka, ka mesena ku lungulula o ukexilu uâ, se a fua, ka-nda vutuka dingi ku muenhu.—Tala o Kibandekesu 19.

      DIFUKUNUKINU PHALA KUIA KU DIULU

      21, 22. (a) Ihi ilombolola o difukunukinu phala kuia ku diulu? (b) Nanhi o muthu a dianga ku mu fukununa phala kuia ku diulu?

      21 O Bibidia i tu tangela ué kuila saí athu a-ndaia ku diulu. O muthu kia fukunuka phala kuia ku diulu, muéne ka mu fukununa ni mukutu ua xitu. Muéne a mu fukununa phala ku kala ku diulu ni mukutu ua nzumbi.

      22 Jezú muéne a dianga ku mu fukununa ni mukutu ua nzumbi. (Nzuá 3:13) Jezú ua bhange izuua itatu mu mbila, Jihova ua mu fukununa. (Jisálamu 16:10; Ikalakalu 13:34, 35) Jezú ka mu fukununa ni mukutu ua xitu. O poxolo Phetele ua soneka kuila: “[Jezú] a mu jibhila mu xitu, a mu phaphumuna mu nzumbi.” (1 Phetele 3:18) Jezú ua vutukile ku muenhu kala muthu ua nzumbi, uala ni kutena! (1 Kolindo 15:3-6) Maji o Bibidia iamba kuila ki muéne ngó ueji vutuka ku muenhu ni mukutu ua nzumbi.

      23, 24. A nanhi a tokala ku “kakilunga kófele,” ka tange Jezú, ene ala kikuxi?

      23 Ande dia kúfua, Jezú uambela o akaiedi’ê a fiiele kuila: “Eme ngala kuia ku mi iudikila-ku kididi.” (Nzuá 14:2) Kiki kilombolola kuila saí akaiedi’ê eji fukunuka phala ku kala nê ku diulu. Kikuxi? Jezú uambe kuila keji vula kana, eji kala “kakilunga kófele.” (Luka 12:32) O poxolo Nzuá ua bhana o kijimbuete kioso kia mono Jezú, ‘uemana ku mulundu ua Ziione [ku diulu]. Anga kukala athu kumoxi ni Muène, hâma ni makuinhi auana ni kiuana kia midi.’—Dijingunuinu 14:1.

      24 Kithangana kuxi kieji fukunuka o 144.000 a Jikidistá? O Bibidia izuela kuila kieji bhita kioso Kristu kieji mateka kutumina ku diulu. (1 Kolindo 15:23) Etu tuala kiá mu kithangana kiki, avulu mu 144.000 a fukunuka kiá, ai kiá ku diulu. Oso ala hanji mu ixi, ni ió ene mu fua mu izuua ietu a a fukununa mu kithangana kioso kia fua phala kuia ku diulu. Maji o athu amukuá a-nda fukunuka phala ku kala mu Palaízu mu ixi.

      25. Ihi i tua-nda di longa mu kibatulu kia kaiela?

      25 Kua kambe ngó, Jihova ua-nda fukununa o athu oso áfu, ki kua-nda kala dingi kúfua, katé ku hádia ni hádia! (Tanga Izaia 25:8.) Ihi ia-nda bhanga o athu andaia ku diulu? O Bibidia izuela kuila ene a-nda tumina kumoxi ni Jezú ku Utuminu ua Nzambi. Tua-nda di longa dingi ia lungu ni Utuminu iú mu kibatulu kia kaiela.

      a O Bibidia i tanga ué misoso ia mukua ia lungu ni minzangala, adiakimi, mala ni ahatu, akua Izalaiele, ni asonhi a a fukunuine. Eie u tena ku tanga o misoso íii mu madivulu a 1 Jisobha 17:17-24; 2 Jisobha 4:32-37; 13:20, 21; Matesu 28:5-7; Luka 7:11-17; 8:40-56; Ikalakalu 9:36-42; 20:7-12.

      JIPONDO JA KUBHITULULA

      PONDO 1: JIHOVA UA-NDA BHUISA O KALUNGA

      “O nguma i sukidila ku i bhuisa-ku, o kalunga.”—1 Kolindo 15:26

      Kioso ki tu funda muthu, kiebhi o Bibidia i tu kuatekesa?

      • 2 Kolindo 1:3, 4

        Kioso muthu ku muiji mba dikamba dia kazola kia fuá, tu bhindamena kikuatekesu. O Bibidia i tu bhana kikuatekesu kia dikota.

      • Izaia 25:8; 26:19

        Jihova uala ni kutena kua kubhuisa o kalunga. Ua-nda fukununa ué ió áfu kiá.

      PONDO 2: TU TENA KUDIELELA KU DIFUKUNUKINU

      “Kilumba, nga ku tumu kubalumuka!”—Marku 5:41

      Mukonda diahi tu tena kudielela ku difukunukinu?

      • Nzuá 11:1-44

        Jezú ua fukununa Lázalu.

      • Marku 5:22-24, 35-42

        Jezú ua fukununa kilumba.

      • Nzuá 11:41, 42

        Jezú ua fukununa madifundu ni kutena kua Jihova.

      • Nzuá 12:9-11

        Athu avulu a mono Jezú kufukununa madifundu. Katé muene ni jinguma ja Jezú ejidile kuila muéne ua kexile ni kutena kua kufukununa o madifundu.

      PONDO 3: JIHOVA UA-NDA FUKUNUNA MAZUNDA NI MAZUNDA A ATHU

      “Eie-phe ueje ku ng’ixana, eme hé ngi ku’itaia; Ngana, kuatela henda ku kikalakalu kia maku mé!”—Jobe 14:13-15

      A nanhi a-nda fukunuka?

      • Nzuá 5:28, 29

        Athu oso ala mu kilunji kia Jihova, a-nda fukunuka.

      • Ikalakalu 24:15

        Athu oso a iuka ni ió abhukumuka a-nda fukunuka.

      • Izaia 40:26

        Jihova u tena kulembalala o majina a jithéthembua joso, mu kiki muéne u tena ué kulembalala ioso ia lungu ni athu a-nda fukununa.

      PONDO 4: SAÍ ATHU A-NDA FUKUNUKA PHALA KUIA KU DIULU

      ‘Eme ngala kuia ku mi iudikila kididi.’—Nzuá 14:2

      A nanhi a-nda fukunuka phala kuia ku diulu?

      • 1 Phetele 3:18

        Jezú muéne a diangela ku mu fukununa phala kuia ku diulu.

      • Luka 12:32

        Jezú uambe kuila athu ofele ngó eji kua fukununa phala kuia ku diulu.

      • Dijingunuinu 14:1

        Jihova ua solo 144.000 a athu phala kuia ku diulu.

Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
Kutunda
Kubokona
  • Kimbundu
  • Kuwanena akwenu
  • Yakuwabhela
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Ijila
  • Kikutu Kyetu
  • Definições de privacidade
  • JW.ORG
  • Kubokona
Kuwanena akwenu