Гәло Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә Рʹаст ә?
Пʹара пешьн йа Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә сала 1950 һатийә дәрхьстьне. Һьнә мәрьва рʹастийа ве Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәa кьрьнә бьн шьке, чьмки чәнд щийада әԝ щӧдә дьбә жь ԝәлгәрʹандьнед дьнә Кʹьтеба Пироз. Жере чәнд мәʹни һатьнә дайине, кӧ чьрʹа әв щӧдәбун һәнә.
Ԝәлгәрʹандьна бь итʹбар. Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә сәр һʹиме лекʹолинед лапи тʹәзә у манускриптед һәри кәвьн у бь итʹбар һатийә дәрхьстьне. Ле ԝәлгәрʹандьна Версиа Аԛубе Пʹадша йа сала 1611 сәр зьмане Инглизи, сәр һʹиме манускриптед нә һаԛас кәвьн у нә бь итʹбар ьн, чьԛас йед кӧ бона Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә һатьнә хәбьтандьне.
Незики орижинале. Ԝәлгәрʹед Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә чьԛас карьбунә хԝә незики орижинале гьртьнә, йа кӧ жь бина бәр Хԝәде һатьбу ньвисаре (2 Тимотʹейо 3:16). Ле гәләк ԝәлгәрʹед дьн йед Кʹьтеба Пироз жь бо әʹйд-ԛәйдед мәрьва хԝә незики орижинале нәгьртьнә. Бәʹса хәбәре, ԝана наве Хԝәдейи шәхси, Йаһоԝа, гӧһастьнә у дәԝсе сәрнавед ԝи ньвисинә, мәсәлә Хӧдан у Хԝәде.
Ԝәлгәрʹандьна рʹастә-рʹаст. Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә жь ԝәлгәрʹандьнед дьн щӧдә дьбә ӧса жи бь ве йәке, кӧ әԝ һаԛас рʹастә-рʹаст һатийә ԝәлгәрʹандьне, чьԛас кӧ тʹәбийәтибун, фәʹмкьрьн у нета рʹаст бьһата хԝәйкьрьне. Ле һьнә ԝәлгәрʹандьнед дьнә Кʹьтеба Пироз, щи-щийа фькьред зедәкьри һәнә, йед кӧ сәр һʹиме ньһерʹандьнед мәрьва нә, йан жи деталед фәрз һатьнә дәрхьстьне.
Фьрԛийа ортʹа Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә у ԝәлгәрʹандьнед дьн
Кʹьтебед бәрʹдайи. Ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пирозә Католики у Ортодоксада кʹьтебед ӧса зедәкьри нә, кʹижан кӧ һатьнә навкьрьне Апокрифа. Ле әԝ кʹьтеб канона Щьһуйада ԛәбулкьри нибун, у һʹәԝас ә кӧ Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки «Хԝәде хәбәред хԝәйи пироз тʹәсмили Щьһуйа кьрьнә» (Рʹомайи 3:1, 2). Ләма жи Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәда у гәләк ԝәлгәрʹандьнед модернда, әв кʹьтебед Апокрифа тʹӧнә нә.
Рʹезед бәрʹдайи. Һьнә ԝәлгәрʹандьнада рʹез йан гьли-готьнед зедәкьри һәнә, йед кӧ манускриптед һәри кәвьнда тʹӧнә нә, ле Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәда әԝ тьштед зедәкьри тʹӧнә. Гәләк ԝәлгәрʹандьнед модернда жи әԝ тьшт йан тʹӧнә нә, йан жи кʹьфшкьри йә, кӧ әԝ тьшт канийед навдарда тʹӧнә.b
Бьжартьна щурʹә-щурʹә хәбәра. Щарна ԝәлгәрʹандьна рʹастә-рʹаст, демәк хәбәр пәй хәбәр зәлал нинә у һәла һе дькарә мәрьва бьхальфинә жи. Мәсәлә, гьлийед Иса жь Мәтта 5:3 гәләк щар ӧса те ԝәлгәрʹандьне: «Хԝәзи ль рʹӧһʹфәԛира» (Института Ԝәлгәрʹандьна Кʹьтеба Пироз). Гәләкарʹа хәбәра «рʹӧһʹфәԛир» нәфәʹмдари йә, һьнәк жи дьфькьрьн ԝәки Иса бь ван гьлийа дьхԝәст бьгота кӧ чьԛас фәрз ә мьлук бьн йан жи кʹәсиб бьн. Ле бь рʹасти Иса дьхԝәст бьгота кӧ бәхтәԝари ве йәкеда нә, гава мәрьв фәʹм дькә кӧ һʹәԝще рʹебәрийа Хԝәде йә. Ләма жи Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәда нета ван гьлийа рʹаст һатийә ԝәлгәрʹандьне: «Бәхтәԝар ьн кәсед кӧ фәʹм дькьн, ԝәки әԝана һʹәԝще Хԝәде нә» (Мәтта 5:3).
Зандаред кӧ Шәʹдед Йаһоԝа ниньн, пʹайе Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә дьдьн
Ԝәлгәрʹе навдарә Кʹьтеба Пироз у зандар Едгар Гудспид, нәʹма йа 8 Кануна Пешьн, йа сала 1950, дәрһәԛа Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә йа Ньвисаред Йунани ньвисийә: «Мьнрʹа һʹәԝас ә шьхӧле ԝәйи мисйонерти у мәзьнайа шьхӧле ԝәйи һʹәмдьнйайи. Ӧса жи мьн хԝәш те ԝәлгәрʹандьна ԝәйә зәлал, тʹәбийәти у сахләм. Әз дькарьм бежьм кӧ жь ве йәке те кʹьфше, ԝәки лекʹолинкьрьна гәләк кʹур у мәзьн һатийә кьрьне».
Едгар Гудспид
Алед Ԝикгред професоре Занингәһа Чикаго, бәʹса Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә кьр, ԝәлгәрʹандьнәкә бь зьмане модерн, кʹижан кӧ сәр һʹиме ԝәлгәрʹандьнед дьн нинә у гәләк щар «щурʹе ԝәлгәрʹандьна тʹәзә йә»—The Interpreter’s Bible, Пʹара I, рʹупʹела 99.
Дәрһәԛа Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә йа Ньвисаред Йунани критикосе Кʹьтеба Пироз йе Британи Александр Томсон ньвисийә: «Зәлал те кʹьфше әԝ ԝәлгәрʹандьн алийе филологед аԛьл у щерʹьбандида һатийә кьрьне, йед кӧ хирәт кьрьнә, ԝәки пе зьмане Инглизи чьԛас һатийә стандьн, хԝә ль текста Йунани йа орижинал гьртьнә»—The Differentiator, Нисан 1952, рʹупʹела 52.
Роберт Макой гот, ԝәки Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә һьм мәхсус, һьм жи лайиԛ ә, у әԝи лекʹолина хԝә бь ԝан гьлийа тʹәмам кьр: «Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә избат дькә, ԝәки ве тʹәшкиләтеда [йа Шәʹдед Йаһоԝада] мәрьвед щерʹьбанди һәнә, йед кӧ дькарьн мина зандара бь аԛьлайи чәтьнайед ԝәлгәрʹандьна Кʹьтеба Пирозва гьредайи, сафи кьн»—Andover Newton Quarterly, Чьлә 1963, рʹупʹела 31.
Професор Маклин Гилмор, рʹаст ә һьнә гьли-готьнед Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәрʹа ԛайил нибу, ле йәкә әԝи ԛәбул кьр, ԝәки әԝан ԝәлгәрʹа «зьмане Йунани кʹур фәʹм кьрьнә»—Andover Newton Quarterly, Илон 1966, рʹупʹела 26.
Професор Томас Ԝинтер дәрһәԛа Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә, кʹижан кӧ буйә пʹарәкә ԝәлгәрʹандьна Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures, ньвисийә: «Ԝәлгәрʹед кӧ хԝә әʹйан нәкьрьнә, әв ԝәлгәрʹандьн сәр һʹиме лекʹолинед һәри пашьн кьрьнә, у әԝ ԝәлгәрʹандьн рʹаст ә»—The Classical Journal, Нисан-Гӧлан 1974, рʹупʹела 376.
Сала 1989-да, зандаре зьмане Ибрани Исраеледа у професор Бенжамин Кедар Копфстейн гот: «Чахе әз лекʹолина зьмана дькьм, кʹижан кӧ Кʹьтеба Пирозә Ибранива у ԝәлгәрʹандьнава гьредайи нә, әз тʹьме һьлдьдьм һʹәсаб Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә йа сәр зьмане Инглизи. У һәр щар әз баԝәр дьбьм кӧ әԝ ԝәлгәрʹандьн әшкәрә дькә щәфе ԝан ԝәлгәрʹа, ԝәки нета орижинале рʹаст фәʹм кьн».
Жейсон Дейвид Бедун, професоре лекʹолинед религи, сәр һʹиме лекʹолинкьрьнед нәһ ԝәлгәрʹандьнед Инглизи, ньвисийә: «Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә һьмбәри ԝәлгәрʹандьнед дьн кӧ һатьнә лекʹолинкьрьне, йа һәрә рʹаст ә». Һьнә зандар у гәләк лекʹолинкʹаред Кʹьтеба Пироз дьбежьн, ԝәки мәʹнийа щӧдәбуна Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә әԝ ә, кӧ ньһерʹандьна ԝәлгәрʹа йа религи жь һәв щӧдә дьбә: «Әԝ щӧдәти һʹәчʹи зәʹф әшкәрә дькьн, ԝәки әԝ ԝәлгәрʹандьнәкә дьһа рʹаст ә. Гьли-готьнед кӧ рʹастә-рʹаст һатьнә ԝәлгәрʹандьне, кʹижан кӧ ньвискʹаред Пәймана Ну данә хәбате, фәсал һатьнә ԝәлгәрʹандьне»—Truth in Translation, рʹупʹела 163, 165.
a Вьра хәбәрдан дьчә дәрһәԛа Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзә сәр зьмане Инглизи, кӧ пешийа сала 2013 һатийә дәрхьстьне.
b Мәсәлә, бьньһерʹьн ван ԝәлгәрʹандьнада New International Version û Catholic New Jerusalem Bible. Рʹезед зедәкьри әԝ ьн: Мәтта 17:21; 18:11; 23:14; Маркос 7:16; 9:44, 46; 11:26; 15:28; Луԛа 17:36; 23:17; Йуһʹәнна 5:4; Кʹаред Шандийа 8:37; 15:34; 24:7; 28:29; у Рʹомайи 16:24. Ԝан ԝәлгәрʹандьнада Версиа Аԛубе у Douay-Rheims Version, 1 Йуһʹәнна 5:7, 8-да зедәкьрийә тьштед кӧ Сейәканәва гьредайи нә, чь кӧ бь сәда сала паши ньвисара Кʹьтеба Пироз һатьнә зедәкьрьне.