Nun baasand baan-bakaj—Iikashishayomw bwiinun kwiikal biin Krist bakuluuh mu diitabij

1. Bwiitut kushaal biin-krist bakuluuh mu diitabij, bikaam tulong biny?

BIITUKEEKEMESH hatutaatal mudy mwaan mutofw ukuluuh lwang-lwang ni wiiy muut mukuluuh. Bimweemweek neey baan bakukuluuh bituh naak kabiy ku bukash bwaabab. Ki, kukuluuh kwa mu spirit kakwiish kulongekoh bend naak.b (1 Kor. 13:11; Ebr. 6:1) Bwa kukumbaj kiihacil aak, bikaam tudy bulund bulengel menmen ni Yehow. Tukaakaam cikwaabw spirit indiy mujilang bwiitut kwiikal ni biikadil bimusaasangej, bwiitut kwiikal ni biheel kaahand, ni bwiitut kwiilongolol bwa majit matwiikal naam mafuk kuuhal.—Tus. 1:5.

2. Bilondeshel mukand a Kbwa 1:27, i biny biitwiiyiiy kulong mu ciin bwaal eecy?

² Yehow uhangil baat bwa kwiikalobw baan-balum ni baan-bakaj. (Bal Kutang kwa Bwanjil 1:27.) Biin-biin, baan-balum ni baan-bakaj i bashilangan mu mishind yikwaabw. Cileejel, Yehow uhangil baan-balum ni baan-bakaj bwa kukumbajobw midimw yisunguluk, nook bikaam biikal ni biikadil ni biheel biikal mwa kwiibambulwiish bwa kukumbaj bilengel midimw yaabab. (Kbwa. 2:18) Mu ciin bwaal eecy, twiiyiiy kukontonon cidy mwiin-kweet mwaan-mukaj sand mwa kulong bwa kushaaley mwiin Krist mukuluuh mu diitabij. Mu ciin bwaal ciloolond, twiiyiiy kutal cidy biin-kweet baan-balum baasand mwa kulong byaab.

IIKAL NI BIIKADIL BISAASANGEEJ YEHOW

3-4. I kweeh kudy biin-kweet mwa kuhet bileejel bilengel bidyobw mwa kwiidikij? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

³ Bibl uleeleeb bwa baan-bakaj ba biikadil bilengel baakady bakat Yehow ni bamukadil mudimw. (Tal mu jw.org ciin bwaal cya neey: “ Les femmes dans la Bible : que pouvons-nous apprendre d’elles ?”) Baleejel biikadil bidy mu verseh mutam wa ciin bwaal cituloolong eecy. Mu verseh oow baleeleeb neey: “bady ha kadiil, ban ha kanwiin” ni “biikal bakooyel mu myand yoos.” Cikwaabw, biin-kweet baan-bakaj bady mwa kwiikal ni biin-kweet bakwaabw biin Krist bakuluuh mu diitabij mu cisumbw cyaabab badyobw mwa kwiidikij.

⁴ Nun, baasand baan-bakaj, nudy bamanyikok biin-kweet baan-bakaj biin Krist ba biikadil bilengel banudy mwa kwiidikij eeny? Longel ku biikadil byaabab bilengel aaby. Ni kontonon muwudy mwa kwiibileej. Mu bikos biloolond eeby, twiiyiiy kwiisambil ha biikadil bisat bya buseeb bidy biin-kweet baan-bakaj biin Krist mwa kwiikal naaby bwa kwiikalobw bakuluuh mu diitabij.

5. Bwabiny kwiihweekesh i ciikadil cidy ni buseeb kudy mwaan-mukaj mwiin Krist mukuluuh mu diitabij?

⁵ Kwiihweekesh i ciikadil cya buseeb cidy naady mwiin Krist mukuluuh mu diitabij. Mwaan-mukaj yiy mwiikal ni kwiihweekesh, wiiyiiy kwiikal bilengel ni Mawej ni baat bakwaabw. (Jak 4:6) “Cileejel, mwaan-mukaj udy mukat Yehow wiiyiiy kukooyel ni kwiihweekesh koos diiy ditam habitaatal buufumw didy 1 Kor. 11:3, mu diiy eedy Yehow i muleej muut udyey mwaakish bujit bwa kulombol cisumbw ni bwa udy ku mut kwa cisak.”c

6. I biny bidy baasand baan-bakaj mwa kulongel ku cileejel cya Rebekah?

⁶ Twangat cileejel cya Rebekah. Waakady mwaan-mukaj waakady ni meej ni mushikacil indiy woos waakady ni mucim mukasakan habitaatal kwangat kwa mahangadik, ni waakady mumanyik ciisang cilengel ni mushind mulengel wa kulong myand. (Kbwa. 24:58; 27:5-17) Cikwaabw, waakady ni kaneemw ni ciibidil cya kukooyel. (Kbwa. 24:17, 18, 65) Uw mwiikal ni kwiihweekesh teng bu Rebekah, ni uw mut aab bady Yehow muh bujit bwa kulombol nyam ku mikon, wiiyiiy kwiikal cileejel cilengel kudy baat boos mu cisak ciinun ni mu cisumbw ciinun.

7. I mushind kaay udy biin-kweet baasand mwa kulongel ku cileejel cya Eseteel hakwiikal ni meej ma kwiihweekesh ni kumanyik mikal?

⁷ Meej ma kwiihweekesh ni kumanyik mikal i ciikadil cikwaabw cidy biin Krist boos bakuluuh mu diitabij ni bwa kwiikal naacy. Bibl uleeleeb neey: “Meej mady kudy baat bady bihweekesh.” (Tus. 11:2) Esteel waakady ni meej ma kwiihweekesh ni mumanyik mikal yindiy, waakady ni lulamat kudy Mawej. Meej mindiy ma kwiihweekesh ni kumanyik mikal maakady mamulam bwa kulekey kwiiyumb mwiiwul hashaadiley mukaleng mwaan-mukaj. Umvwiil mubel umwaakishil yaayend mwaan a taatend mukwaabw Maredosheh ni umukooyedyel. (Eseteel 2:10, 20, 22) Udy mwa kuleej byeeb muwudy mwiin kwiihweekesh ni mumanyik mikal yiibuh hakukaam ni kukooyel mibel yilengel.—Tiit 2:3-5.

8. Bilondeshil 1 Tim. 2:9, 10, i mushind kaay udy meej ma kwiihweekesh ni kumanyik mikal mwa kwambulwiish mwiin-kweet mwaan-mukaj bwa kusunguley ni meej bizang bidyeh mwa kuvwal ni bilengejel?

⁸ Eseteel uleejel mwaakadyey ni meej ma kwiihweekesh mu mushind mukwaabw. Baakady “bamukat kudy boos baakady bamutal;” ki, katuminoh bend meej ma baat kudyey. (Eseteel 2:7, 15) I mushind kaay udy mwaan-mukaj mwiin Krist mwa kuhetel dyambulwiish ku cileejel cya Esteel? 1 Timoteh 2:9, 10. (Bal.) Mupostool Pool ubelel baan-bakaj biin Krist bwa kwiikalobw bavwaal bizang ni meej ma kwiihweekesh ni mu mushind mulengel. Myaak ya mu ciin Krek yidyobw bakwaat naay mudimw iinah yumvumvwiij neey mushind a kuvwaal bizang wa mwaan-mukaj mwiin Krist aleej mudyey uneemek mudy bakwaabw batal myand. Tudy ni musangal bwiinun biin-kweet baan-bakaj bakuluuh mu diitabij bwa mushind unuvwaavwaal ni kwiihweekesh!

9. I biny bitudy mwa kulongel ku cileejel cya Abikayil?

⁹ Kujingunun kwa myand i ciikadil cikwaabw cidy ni bwa kwiikal naacy biin-kweet baan-bakaj bakuluuh mu diitabij boos. Kujingunun kwa myand i biny? I kulumbulwiish kulengel—bukash bwa kumanyik cidy cilengel ni cidy cibiih ni bwa kulong cidy cilengel. Tukontononaay cileejel cya Abikayil. Mbaayend wangacil dihangadik dibiih dyaakady mwa kukaamish biin mu cisak ciindiy cyoos makab. Abikayil ulongel bwaal kaahand musang umw. Kulumbulwiish kwindiy kulengel kukudiloh buumy bwa baat. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Kujingunun kwa myand kwiitwambambulwiish cikwaabw bwa kumanyik diib ditudy mwa kuleeb ni diib ditudy mwa kwiihwooy. Cikwaabw kudy mwa kwitwambulwiish bwiitut kwiikal ni kacy-kacy hatuleeleej mututaatacil bakwaabw.—1 Tes. 4:11.

LONG MYAND YIDY MWA KUKWAMBULWIISH MU SHIKACIL IIBUH WA DIIFUK DYOOS

10-11. I mushind kaay udy kumanyik kubal ni kufund mwa kukwambulwiish uw ni baat bakwaabw bilengel? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

¹⁰ Mwaan-mukaj mwiin Krist udy ni bwa kulong myand kaahand yidy mwa kumwambulwiish mu shikacil indiy. Myand kaahand yidy mwaan-mukaj mukwaabw mulong kacy ku bwaan bwindiy yiiyiiy kutungunuk ni kumwambulwiish mu shikacil indiy. Tukontononaay bimw bya ku bileejel eeby.

¹¹ Long bwa umanyik kubal ni kufund bilengel. Bilondeshel biibidil bidy naaby baat bakwaabw, kubal ni fund kakwiishoh bend bwaal bwa buseeb budy baan-bakaj mwa kumanyik. Ki, i bwaal bulengel ni bwa buseeb kudy biin Krist boos.d (1 Tim. 4:13) Nook kwiitaboh bend bwa kaay bwaal ning bwaakaabumw bukukaakadish bwiibuh kulong bwa kumanyik kubal ni kufund bilengel. I bulang kaay buwiiyiiy kuhet? Myand ya nook yidy mwa kukwambulwiish bwa kuhet mudimw ni kumulam. Wiiyiiy kushaal mulony mulengel ni mulongweesh a myand ya mu Diiy dya Mawej. Bwaal bulengel ku byoos, wiiyiiy kufweej habwiih ni Yehow hawubaabal Diiy dindiy ni hawulaalangiloh.—Joz. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. I mushind kaay udy mukand a Tusumw 31:26 ukwambulwiish bwa kwiikal kwiisamb bilengel?

¹² Manyik mwa kwiisamb bilengel. I bya buseeb bwa biin Krist kulong nook. Mwiiyij Jak i mwiituh mubel mulengel bwa bwaal oobw. Uleeleeb neey: “Bikaam muut woos iikal ni kalwaak ka kumvw. Ki hatukij mu diis hakuleeb.” (Jak 1:19) Hawukuukun bakwaabw mat ni meej moos hadyobw baleeb, uleeleej muwiiteeteek “ha cyaab cyaabab.” (1 Py. 3:8, NWT) Uw kuy mutwiishibw bwa kumvw bidy muut uleeb eecy bwa kumanyik mwiiyumvumvweey, mwiihangujok bilengel bwiibuh kumanyik. Cikwaabw, anj langok katancy kuuhal kwiibuh kuleeb. (Tus. 15:28, NWT dim. kuush kwa diib) Iyihanguj neey: ‘Bwaal bunakaakaam kuleeb kaabaak, i bwa biin-biin ni bukaakashishok ku micim eeny? Buleeleejok kaneemw ni i bulengel eeny?’ Longel myand ku cileejel cya biin-kweet bakuluuh mu diitabij bady bamanyik mwa kukun mat ni meej moos ni bady bamanyik mwa kwiisamb bilengel. (Bal Tusumw 31:26.) Iikal wiibakun mat bwa kumvw mudyobw baleeb. Uw mulong nook, wiiyiiy kwiikal bilengel menmen ni bakwaabw.

13. I mushind kaay uwudy mwa kulong bwa kumanyik midimw ya ku cibel? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

¹³ Manyik mwa kulong midimw ya ku cibel. Ha byaab bivul, baan-bakaj baloolong midimw yivul ya ku cibel. Maam iibuh eecy mwiin-kweet mukwaabw mwaan-mukaj udy ni buseeb udy mwa kukwambulwiish bwiibuh kumanyik bwa kulong midimw eey bilengel. Mwiin-kweet Cindy uleeleeb neey: “Cyumw cya bukish cidy ni buseeb buvul cidy maam muuyaakish i kuulongweesh mwa kwiikal ni musangal walaalukil hakukal mudimw mukasakan. Kulong bwa kumanyik bu mudy: kwiihik, kwiiteel kwa bizang, kuteel bizang, kuhanish biit i bilong bwa shikacil iiy muheehel menmen ni kulong midimw eey i kulong bwa nahet mushind a kwiikal ni bivul bya kulong mu mudimw a Yehow. Maam uulongweeshel cikwaabw mwa kwiikal kwaak beeny, ni mushind oow ulongel bwa mim kuhetangan ni biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj balengel beeh bady biikal cileejel cinady mwa kwiidikij.” (Tus. 31:15, 21, 22) Mwaan-mukaj ukaakal mudimw bikasakan, udy mwaak a beeny udy mulong bwa kukal midimw ya ku cibel, i diikand menmen bwa myand yilengel mu cisak cindiy ni mu cisumbw.—Tus. 31:13, 17, 27; Yil. 16:15.

14. I biny biwudy mulongel ku cileejel cya Crystal, ni i biny biwudy ni bwa kulam mu meej?

¹⁴ Long bwiibuh kwiibidilangan mwa kwiikal ni musangal. Kwiibidilangan mwa kwiikal ni musangal i kiihacil ka buseeb kady ni bwa kwiikal naak biin Krist boos bady bakuluuh mu diitabij. (Fili. 4:11) Mwiin-kweet mwaan-mukaj kaahand Crystal uleeleeb neey: “Balel baam baakady basungul malongweesh manaakady mwa kulong mu Lycée ni kiihacil ka mim kumanyik kulong midimw kaahand. Taat uuyambil bwa mim kulong tulaas tutaatal mushind a kulam makut bilengel ni bwa kumanyik mwa kwiimafund mu mukand udyobw bakal nend mudimw mu sosiyeteh.” cikwaabw ciwudy mwa kulong hawuheehet mudimw, iikashishomw bwa kumanyik muwudy mwa kukal mudimw ni makut mawuheehet ni meej bwa kaay wiimatul bwa butulavy. (Tus. 31:​16, 18) Tungunuk ni kutum meej miibuh ku biihacil bya mu spirit hakulek kwangat mabanz makiish ni buseeb ni sangal ni biit bikeeh biwudy naaby.—1 Tim. 6:8.

IIKAL MWIILONGOLOL BWA MIDIMW YIWIIKAL MWA KWIIKAL NAAY KUUHAL OOK

15-16. Bilondeshel mukand a Mark 10:29, 30, bwabiny biin-kweet baan-bakaj bajik bady ni buseeb buvul?

¹⁵ Hawuloolong bwa kwiikal ni biikadil bya mu spirit bisaasangej Yehow ni hawuloolong midimw yikwaabw ya buseeb, kulong nook kwiiyiiy kukwambulwiish bwa kumanyik ciwiikal mwa kulong mu shikacil iibuh. Tukontononaay bileejel bikeeh bidy mwa kukwambulwiish bwiibuh kumanyik ciwudy mwa kulong.

¹⁶ Udy mwa kwangat dihangadik dya kushaal mujik bwa ciisang kaahand. Teng muleebel Yeez, baan-bakaj bakwaabw bady mwa kwangat dihangadik dya kulek kutweel mu maluw, ni biby biikal neey bujik i bwaal budyobw bakooyeshangan naabw mu mabok bilondeshel bilel bya kwaabab. (Mat. 19:10-12) Bakwaabw bady mwa kushaal bajik bwa tubingil tushil-shilangan. Iikal mujaadik neey Yehow ni Yeez kabiin balangoh bend neey kwiin ni buseeb hawudy mujik. Ha bulab butuutul, i dibenesh mu cisumbw. Lukat lwaabab bwa bakwaabw ni mudyobw biibatacil ni mucim aakaabumw, bisaasak baan-bakaj biin Krist aab bwa kwiikalobw biin-kweet baan-bakaj ba mu spirit ni baamaam ba mu spirit kudy bavul.—Bal Mark 10:29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. I mushind kaay udy mwiin-kweet mwaan-mukaj mwa kwiilongolol kaabaak bwa kwiikaley mu mudimw a ku diib ni ku diib?

¹⁷ Udy mwa kwangat dihangadik dya kushaal mwiin mudimw a Mawej wa ku diib ni ku diib. Biin Krist baan-bakaj bady ni bivul mu mudimw a kudiil baat musah ha bulab butuutul. (Mis. 68:11) Udy mukat kulongolol myand kaabaak bwiibuh kuhet mushind a kukal mudimw a ku diib ni ku diib eeny? Udy mwa kushaal seb’ aa njil, mwambulwiish ku midimw ya lwiibak, eecy kwiikal ku Betel. Sambil habitaatal kiihacil kawudy naak. Iisambok ni bakwaabw baakady bakumbaj kiihacil aak, ni bwiibuh kumanyik ciwudy mwa kulong bwiibuh kwiikal mukumban. Kuunyim, long program wiikal mwa kukwambulwiish bwiibuh kukumbaj kiihacil aak. Kukumbaj kiihacil kiibuh kwiiyiiy kukunzulwiil mishind yishil-shilangan yilengel yivul mu mudimw a Yehow.

18. Bwabiny bikaam mwiin-kweet mwaan-mukaj asungil bilengel menmen mwaan-mulum udyey mwa kutweel nend mu maluw? (Tal cikwaabw cifwaatul.)

¹⁸ Udy mwa kwangat dihangadik dya kutweel mu maluw. Biikadil ni myand i tubaman kwiisamb eey biiyiiy kukwambulwiish bwiibuh kushaal mwaan-mukaj wa buseeb. Cya biin, uw ukaam muut a kutweel nend mu maluw, bikaam umukaam bilengel menmen. I dihangadik dya buseeb menmen diwiikal mwa kwangat. Vuluk neey: biiyiiy bikulomb bwiibuh kulond buludik bwa muut uwiikal mwa kutweel nend mu maluw. (Rom 7:2; Ef. 5:23, 33) Nook, iiyihanguj neey: ‘I mwiin Krist mukuluuh mu diitabij eeny? Uteeteekok myand ya mu spirit ha cyaab cya kuuhal eeny? Wangangatok mahangadik ma meej eeny? Udy mwa kwiitabok bilem bindiy eeny? Uneeneemekok baan-bakaj eeny? Udy mwa kwiikalok mukumban bwa kuuyambulwiish bwa bulund bwaam bwiikal bukasakan ni Yehow, bwa kuuyaakish biit binady naaby diikeng, ni udy mwa kwiiy kushaal mulund aam mulengel eeny? Ukaakal bilengel midimw yidyobw bamoomekel eeny? Cileejel, i midimw kaay yidyey naay mu cisumbw ni i mushind kaay udyey uyiikal.’ (Luuk 16:10; 1 Tim. 5:8) Cya biin, uw ukaam kuhet mulum mulengel a kutweel nend mu maluw, biiyiiy bikulomb bwa kwiikal cya kuuhal mwaan-mukaj mulengel.

19. Bwabiny mudimw a kwiikal “mwambulwiish” udy ni buseeb buvul?

¹⁹ Bibl uleeleeb neey: mwaan-mukaj mulengel i “kwaaj” bwa mbaayend ni “udyey mwa kwiikal nend.” (Kbwa. 2:18) Kulong nook kumvumvwiijok neey mwaan-mukaj kiin ni buseeb eeny? Waa kweeh! Mudimw udy nend mwaan-mukaj bu kwaaj i buseeb budyey naabw. Nook, Bibl uleeleeb civul bwa Yehow neey “mwambulwiish.” (Mis. 54:4; Ebr. 13:6) Mwaan-mukaj i mwambulwiish a biin-biin kudy mbaayend hadyey umukwanjok. Cileejel, hadyey wangat mahangadik bwa biin mu cisak cindiy, wiimiitaatatab mu mushind mulengel. Ni bwa mudyey mukat Yehow, uloolong myand yilengel bwa baat baleeb bilengel bwa mbaayend. (Tus. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) udy mwa kwiilongolol bwa midimw yiwiikal naay kuuhal kwa mafuk ook, hakukashish bikasakan lukat lwiibuh bwa Yehow ni hakwambulwiish baat bakwaabw banudy naab ku cibel ni mu cisumbw.

20. I myand kaay yilengel yidy maam mwa kulongel biin mu cisak cindiy?

²⁰ Udy mwa kwiiy kushaal maam. Uw muman kutweel mu maluw, uw ni mbaayend nudy mwa kwiiy kulel baan. (Mis. 127:3) Nook, i bya meej bwa kulangil ha bwaal oobw kuuhal kwa diib. Biikadil ni myand yitubiisambil mu ciin bwaal eecy yiiyiiy kukwambulwiish bwa kwiikal mwaan-mukaj eecy maam mulengel. Lukat lwiibuh, bulengel bwiibuh, ni kutukij mu diis kwiibuh biiyiiy kulong bwa mu cisak ciibuh mwiikal cyaab cya musangal mwiikal baan biibuh mwa kwiiyumvw bashikat ku mat talal ni biiyumvw neey nudy biibakat.—Tus. 24:3.

21. Twiiyumvumvw bicy bwa biin-kweet baan-bakaj, ni bwabiny? (Tal cifwaatul cya ha cizubw.)

²¹ Tudy biinukat, nun biin-kweet baan-bakaj, bwa byoos binuloolong bwa Yehow ni bwa baat bindiy. (Ebr. 6:10) Nwiikaakashishomw bikasakan bwa kwiikal ni biikadil bya mu spirit, bwa kumanyik midimw kaahand yiikal mwa kwiinwambulwiish mu shikacil iinun ni bwa baat banudy bashikat naab, ni bwiinun kwiilongolol bwa midimw yinwiikal mwa kwiikal naay mu mafuk maciiyiiy kuk mushind. Nudy biin-biin ni buseeb mu bulongolody bwa Yehow!