CIIN-BWAAL CYA KULONG CYA 32
MUSAMBW A 44 Kulomba kua muntu mupuekele
Yehow ukaakaam bwa boos baalabul micim
“Mawej [Yehow] . . . kiishoh bend mukat bwa muut ning waakaabumw abutuk; ki i mukat bwa ney baat boos bafik ku kulek kulong myand yibiih.”—2 PY. 3:9.
BWAAL BUTAM
Twiiyiiy kutal buseeb budy naabw kwaalabul kwa micim, cidyekw kumvwiij, ni mudy Yehow wambulwiish baat bwa kwaalabulobw micim.
1. Kwaalabul kwa micim kumvumvwiij biny?
HATULOOLONG bwaal bubiih, bikaam twiifwiij naay ni twaalabul micim. Bibl uleeleeb ney, muut udy mwaalabul micim, ushiishintulul lungeny ni bilong bindiy, ni wiiswiik bwa kulek kulong cikwaabw myand yibiih yaakadyey mulong.—Mat. 3:8; Yil. 3:19; 2 Py. 3:9.
2. Bilondeshel Nehemih 8:9-11, Bwaabiny bikaam tut boos tumanyik cidy kwaalabul kwa micim kumvwiij?
2 Bikaam muut woos udy ni buumy amanyik cidy kwaalabul kwa micim kumvwiij. Bwaabiny? Bwaal tut boos tudyaakal tulong mpeekaat. Bu mutudy lelakan ya Adam ni Eev, muut woos wa kutudy i muhyaan mpeekaat ni lufw. (Rom 3:23; 5:12) Kakwiish muut ning umw udy mushaal. Ning baat ba diitabij dikasakan bu mudy mupostol Pool, baakady teng bal diivit ni mpeekaat. (Rom 7:21-24) Biineeby byumvumvwiijok ney twiiyiiy kushaal teng biin dyaakaby bwa mpeekaat yiitut eeny? Waakweeh. Yehow udy ni lus ni i mukat bwa twiikal ni musangal. Tukontononaay cileejel cya biin Yuud ba mu ciisang cya Nehemih. (Bal Nehemih 8:9-11.) Yehow kaakady mukat bwa biikal ni kaakunying bwa mpeekaat yaababw ya kal, ki waakady mukat bwa biikal bamuhambidil ni musangal. Yehow i mumanyik ney kwaalabul kwa micim kufiifikij ku musangal. Ki bwaabiny wiituloolongweesh bwaal oobw. Tut biifwiij naay ni baalabul micim bwa mpeekaat yiitut, twiikal batwiishiibw ney, Taat iitut a lus wiiyiiy kwiitufwiil lus.
3. I biny bitwiiyiiy kukontonon mu ciin-bwaal eecy?
3 Tutalaay myand yivul habitaatal kwaalabul kwa micim. Mu ciin-bwaal eecy twiiyiiy kukontonon myand yisat. Cyaakuuhal, twiiyiiy kumanyik cyaakady Yehow mwambil biin Izaleel habitaatal kwaalabul kwa micim. Ciibiidy, twiiyiiy kulong mushind udy Yehow mwambulwiish baat bady balong mpeekaat bwa kwaalabulobw micim. Ciisaat, twiiyiiy kwiisambil ha cyaakady Yeez mulongweesh biiyij bindiy habitaatal kwaalabul kwa micim.
CYAAKADY YEHOW MULONGWEESH BIIN IZALEEL HABITAATAL KWAALABUL KWA MICIM
4. I biny byaakady Yehow mulongweesh cis cya Izaleel habitaatal kwaalabul kwa micim?
4 Haakady Yehow mulongolol cis cya Izaleel, uhwaanyin naab. Bu bab balond may ma Mawej, waakady mwa kwiibalam ni kwiibabenesh. Waakady mwiibajaadikil habitaatal may aam ney: “May maniinumbumbil leeloow kamiishoh bend mahit kukasakan bwa kwiimumvw ecy miinuhit makand.” (Mmu. 30:11, 16) Ki bu bab biikal bamutombokel hakusungul bwa kukadil baamawej bakwaabw mudimw, kaakady mwa kwiibabenesh ni baakady mwa kukab. Ki biineeby kabyaakady byumvwiij ney Mawej kaakady mwa kwiibafwiilok lus cikwaabw. Baakady mwa ‘kuhingomw kudy [Yehow] Mawej aababw ni kumwiitab cikwaabw.’ (Mmu. 30:1-3, 17-20) Mu mushind mukwaabw tudy mwa kuleeb ney, baakady mwa kwiifwiij naay ni kwaalabul micim. Bu bab balong nook, Yehow waakady mwa kufweej naab habwiih ni kwiibabenesh cikwaabw.
5. Bilondeshel 2 Bakaleng 17:13, 14, i mushind kaay waakady Yehow muleej ney kaakadyoh bend mwa kulek baat bindiy?
5 Baat baakady Yehow musungul, baakady bamutombokel misang yivul. Baakady bahambidil hing ni kulongobw myand yikwaabw yibiih yivul. Bu cihet, bakabil bikasakan. Ki Yehow kalekeloh bend baat bindiy baakady bamutombokel aab. Utumin baprofet misang yivul bwa kufikijobw baat aab ku kwaalabul micim ni kuhingomw kudyey.—Bal 2 Bakaleng 17:13, 14.
6. I mushind kaay ukadil Yehow mudimw ni baprofet bindiy bwa kwambulwiishey baat bindiy bwa kumvwobw buseeb budy naabw kwaalabul kwa micim? (Tal cikwaabw cifwaatul.)
6 Yehow ukadil mudimw ni baprofet bindiy bwa kudimush baat bindiy ni kwiibahingij mu njil. Cileejel, Mawej wambiil Jeremih bwa kwambiley biin Izaleel ney: “Iiyululok, a Izaleel udy kay mumanyik lukat. Ciishoh bend niiy nakujeebul bwaal nady mwiin lus. Ciish nateek lukun lwa buyiil. Ki manyik bibiih biwuloolong, manyik bwa ney udy muuteekel mut mukasakan.” (Jer. 3:12, 13) Ku dyambulwiish dya muprofet Yowel, Yehow uleebel ney: “Hingaayomw ni mucim iinun woos.” (Yow. 2:12, 13) Wambiil cikwaabw Yeshaay bwa kuleeb ney: “Yoowaay mwanz nwiitookesh hanyeet, nuful myand yiinun yibiih kuuhal kwa mim, lekaay kulong bibiih.” (Ye. 1:16-19) Cikwaabw ku dyambulwiish dya Ezekiyeel Yehow ujoojel ney: “Nulaalang ney nady mukat lufw lwa baat ba cikis eeny? . . . Nakaakaam ney balek myand yaababw yibiih ni biikal ni buumy. Ciishoh bend mukat lufw lwa muut ning waakaabumw. Naak lekaay myand yibiih nwiikal ni buumy.” (Ez. 18:23, 32) Yehow umvumvw musangal hadyey utal baat baakady balong mpeekaat baalabul micim, bwaal i mukat bwa ney biikal ni buumy buyiil! Yehow kiishoh bend utang kwambulwiish baat teng hadyobw baalabul micim. Tutaalaay bileejel bikwaabw bijaajaadik bwaal oobw.
Yehow ukadil mudimw nang-nang ni baprofet bindiy bwa kwambulwiishey baat bindiy ba mut mukasakan bwa kwaalabulobw micim (Tal cikos 6-7)
7. I biny bidy Yehow ulongweesh baat bindiy kuhicil ku cileejel cya muprofet Osheyah ni mukaj indiy?
7 Tal cidy Yehow ulongweesh baat bindiy kuhicil ku cileejel cya Komeer mukaj a muprofet Osheyah. Kuunyim kwa yiy muman ni kwend masandy, ulekel Osheyah waay kwa mulum mukwaabw. Byaakady biheehel bwindiy kwaalabul micim eeny? Yehow utaatal mu micim, wambiil Osheyah ney: “Yind cikwaabw ukat mwaan-mukaj udy mushikat ni mulum yiy mwiikal wend masandy. Umukat bu munady mim Mawej [Yehow] mukat biin Izaleel ning mudyobw bay kudy baamawej bakwaabw.” (Osh. 3:1; Tus. 16:2) Mukaj a Osheyah waakady mulong mpeekaat mutam. Ki Yehow wambiil Osheyah bwa kumufwiileyok lus ni kumuhingij ku cibel.a Bya mushind aakaabumw, Yehow kaakadyoh bend mulek baat bindiy baakady bamutombokel. Ning mutungunukilobw ni kulong mpeekaat yitam, Yehow waakady teng mwiibakat ni utungunukil ni kwiibambulwiish bwa kwaalabulobw micim ni kushintululobw myand mu shikacil aababw. Cileejel eecy ciituloolongweesh mudy Yehow mumanyik baat boos, ni uteet bwa kwambulwiish muut utuutungunuk ni kulong mpeekaat yitam bwa kwaalabuley micim. (Tus. 17:3) Tutalaayaak mudy Yehow ulong nook.
MUSHIND UDY YEHOW UFIKIJ BAAT BADY BALONG MPEEKAAT KU KWAALABUL KWA MICIM
8. Bilondeshel Kutang kwa Bwanjil 4:3-7, i mushind kaay waakady Yehow mwambulwiish Kaayin bwa kwaalabuley micim? (Tal cikwaabw cifwaatul.)
8 Kaayin waakady mwaan-a-but wa Adam ni Eev. Uhyaanyin mpeekaat kudy balel bindiy. Cikwaabw, Bibl uleeleeb bwindiy ney: “Myand yaakady Kaayin ulong yaakady yibiih.” (1 Jah 3:12) Ki bwaabiny Yehow uleeleeb Misang yikwaabw ney, “ku micim kumutaleel waalek ni milambw yindiy” hamulambwiiley milambw. Hamut a kushintululey biikadil bindiy, “Kaayin umvwiil kaakunying ku micim waashaal mubandam.” I biny biiyil Yehow kulong? Wiisambil ni Kaayin. (Bal Kutang kwa Bwanjil 4:3-7.) Yehow wiisambil ni Kaayin waamwambil ney waakady mwa kumubenesh yiy mwiikal mutang kulong myand yilengel. Bya kaakunying, Kaayin ulekel bwa kumukun mat. Kaakadyoh bend mukat bwa Yehow amwambulwiish bwa kwaalabuley micim. Bu mulekel Kaayin bwa kukuney mat, Yehow wangacilok diihangadik dya kulek kwambulwiish baamulong a bibiih bwa kwaalabulobw micim eeny? Waakweeh!
Yehow uteetel bwa kwambulwiish Kaayin, ni waamwambil ney waakady mwa kumubenesh yiy mwiikal mwaalabul micim (Tal cikos cya 8)
9. I mushind kaay waakady Yehow mwambulwiish Davih bwa kwaalabuley micim?
9 Yehow waakady mukat Mukaleng Davih bikasakan. Waakady umubiikan ney “muut wa ha micim yaam.” (Yil. 13:22) Ki Davih wangacil diihangadik dibiih dya kulong mpeekaat yitam, wend masandy ni waazuhangan. Bilondeshel May ma Mawej maheeley Moyiz, Davih waakady mukumbanyin lufw. (Lv. 20:10; Kub. 35:31) Ki Yehow kalekeloh bend bwa kwambulwiish Davih bwa kwaalabuley micim.b Utumin muprofet Natan bwa kutalanganey nend, ning mwaakady Davih kay mwanj kuleej ney waakady mukat kwaalabul micim. Natan ukadil mudimw ni cileejel cyaakady mwa kuteng Davih ku micim. Bitengel Davih bikasakan, ni byaamusak bwa kwaalabuley micim. (2 Sam. 12:1-14) Ufundil ni mucim aakaabumw musambw uleeleej mwaakadyey mwaalabul meej mindiy. (Mis. 51; mut a mukand) Musambw oow ukaakashish baat bavul bady balong mpeekaat, ni wiibasak bwa kwaalabulobw micim. Tudy ni musangal muvul bwa mwaakady Yehow mwambulwiish Davih bwa kwaalabuley micim.
10. I mushind kaay uwumvumvw ha kumanyik ney Yehow udy ni lutuul ni wiitufwiifwiilok lus?
10 Yehow i mukin mpeekaat mu mishind ya yiy yoos. (Mis. 5:4, 5) Ki Yehow i mwiitukat, ni hatuloolong mpeekaat, i mukat bwa kwiitwambulwiish. Ning tut balong mpeekaat mutam, Yehow udyaakal teng ukaam bwa kwiitwambulwiish bwiitut kufweej habwiih nend. Biitukaakashish hatumaamanyik ney Yehow wiitufwiifwiilok lus! Hatulaalangil ha lutuul ludy naalw Yehow ni mushind udyey wiitufwiil lus, twiiyiiy kwiiswiik bwa kushaal teng ni lulamat kudyey ni bwa kwaalabul micim lwang-lwang diib dituloolong mpeekaat. Tutalaayaak kaabaak cyaakady Yeez mulongweesh biiyij bindiy habitaatal kwaalabul kwa micim.
CYAAKADY BIIYIJ BA YEEZ BAMANYIK HABITAATAL KWAALABUL KWA MICIM
11-12. I cileejel kaay cikadil naacy Yeez mudimw bwa kulongweesh baat mudy Yehow ufwiilangan lus? (Tal ha cizubw.)
11 Mu siyekel a kuuhal B.B., ciisang cifikil cyaakady Mesih mwa kwiiy. Teng mudyobw biibileej mu ciin-bwaal cishaal, Yehow ukadil mudimw ni Jah Batist ni Yeez Krist bwa kulongweesh baat buseeb budy naabw kwaalabul kwa micim.—Mat. 3:1, 2; 4:17.
12 Hacyaakady Yeez ha bulab, ulongweeshel baat ney, Taat indiy i mukat kwiitufwiil lus hatuloolong mpeekaat. Yeez ulongel nook hatwaadiley cileejel cya mwaan mujimban. Mwaan aaw usungwiil bwa kulond njil mubiih bwa ciisang kaahand. Ki utangil “kwiilangish” ni waahingomw ku cibel. I biny bilongel taatend? Yeez uleebel ney: “ucyaakady bituh haleeh, taatend umutadil, lus lumb lwaamukwaat. Uyiil lubil mutal kwaakady mwaan wend ni kumwiimun, umb waamubukacil.” Mwaan ulombel taatend bwa kushaaley ning mwiin mudimw a ku cibel aak, ki taatend umubiikeen ney: “mwaan a mim” ni wiitabil cikwaabw bwa kushikat nend. Taatend uleebel ney: “Waakady mujimban, yoow ubaamweek.” (Luuk 15:11-32) Hacyaakady Yeez mu diiwul kuuhal kwa kwiiyey ha bulab, utadil biin-biin mwaakady Taat indiy wiiteek ha cyaab cya bakwaabw ni uleej baat baakady baalabul micim lus lwa nook. Cileejel citwaadil Yeez eecy, ciitukaakashish ni ciitujaadikil mushind udy Yehow Taat iitut mwiikal ni lus!
Taat wa mu cileejel citwaadil Yeez cya mwaan mujimban wiihacil bwa kabukacil mwaan indiy waakady mutombok wiiyiilwiilok ku cibel (Tal cikos cya11-12)
13-14. I biny bilongel mupostol Pyeel habitaatal kwaalabul kwa micim, ni i biny bilongweesheley bakwaabw habitaatal bwaal oobw? (Tal cikwaabw cifwaatul.)
13 Mupostol Pyeel ulongel myand yivul habitaatal kwaalabul kwa micim ni kufwiilangan kwa lus. Pyeel ulongel bilem bivul ni Yeez umufwiidilok lus ni mucim aakaabumw. Cileejel, Pyeel utuunyin Fumwend bikuuk bisat ni bwaal oobw bumutondel bikasakan. (Mat. 26:34, 35, 69-75) Ki asangukil Yeez ku lufw, waakady mumweekel Pyeel, misang yikwaabw, ha yiy kaayend. (Luuk 24:33, 34; 1 Kor. 15:3-5) Yeez waakady mumanyik ney Pyeel waakady mwaalabul micim, ni waakady ukaam kumujaadikil ney, waakady mumufwiilok lus.—Mark 16:7.
14 Bu mwaakady Pyeel mumanyik myand yivul habitaatal kwaalabul kwa micim, waakady mwa kulongweesh bakwaabw bilengel habitaatal bwaal oobw ni kufwiilangan kwa lus. Kuunyim kwa Pantekoot, Pyeel ulongel mwiisamb kuuhal kwa cisumbw cya biin Yuud baakady kabay biin kwiitabij, wiibumvwiij ney baakady bazuh Mesih. Nook, wiibakashishil ha kwiibambil ney: “Naak, yaalabulaay micim yiinun, lekaay myand yiinun yibiih, bwa Mawej avulaminok myand yiinun yibiih. Naak, Yehow wiiyiiy kwiinuh ciisang ciinun kushikat talal.” (Yil. 3:14, 15, 17, 19, NWT) Pyeel ulongweeshel ney, muut udy mulong mpeekaat, waalaalabul micim hadyey ushintulul meej mindiy, ushintulul mushind indiy a kulong myand ni utang kulong myand yisaasangej Mawej. Mupostol oow uleeleb cikwaabw ney, wiiyiiy kukuhul mpeekaat yaababw eecy wiiyiiy kwiiyijimbaj. Kuunyim kwa mivw yivul, Pyeel ujaadikil biin Krist ney: “Mawej [Yehow] . . . i mwiinutuukijil mu diis, bwaal kiishoh bend mukat bwa muut ning waakaabumw abutuk, ki i mukat bwa ney boos bahet buumy bwa mwendelel.” (2 Py. 3:9) Ning tut balong mpeekaat mutam eecy mukeeh, biitukaakashish ku micim hatumaamanyik ney Yehow wiitufwiifwiil lus hatwiifwiifwiij naay ni twaalabul micim!
Yeez waakady mujaadikil mupostol waakady mwaalabul micim oow ni lukat ney waakady mumufwiilok lus (Tal cikos cya 13-14)
15-16. a) Bilondeshel 1 Timoteh 1:12-15, i biny bilongel mupostol Pool habitaatal kufwiilangan kwa lus? b) I biny bitwiikal mwa kulong mu ciin-bwaal ciloolond?
15 Sawul wa ku Taras, ulongel myand yivul yibiih. Waakady mulwiish mutam wa biiyij ba Krist. Biin Krist bavul baakady balang ney kaakady mwa kushintuluk ning bicy, ki Yeez waakady mumanyik ney Sawul waakady mwa kushintuluk ni kwaalabul micim. Yiy ni Taat indiy, batadil biikadil bilengel kudy Sawul. Yeez uleebel ney: “Nady munoonoh mwiin muut oow bwa mim kukal nend mudimw.” (Yil. 9:15) Yeez ulongel cishim bwa kufikijey Sawul ku kwaalabuley micim. (Yil. 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20) Sawul wiiyilobw kubiikan ney Pool, waalabwiil micim ni wiiyil mwiin Krist. Yeez umwaakishil mudimw a kulong bu mupostol, nook, Pool uleejel cikwaabw mushind waakadyey muleej kwaan kudy Yehow ni Yeez bwa mwaakadyobw bamuleej lukat ni lus. (Bal 1 Timoteh 1:12-15.) Pool uleebel ney: “Myand yilengel ya Mawej, yikufiifikij ku kwaalabul micim.”—Rom 2:4.
16 I biny bilongel Pool umvwiiley ney biin mu cisumbw cya Korent baakady balek muut waakady mwend masandy bwa kushaaley mu cisumbw? Kuhicil ku cyaakadyey muleeb, tudy mwa kulong mushind udy Yehow uleej lukat diib didyey unyook biin mudimw bindiy ni wiibaleej lus diib didyobw baalabul micim. Twiiyiiy kulong myand yivul habitaatal bwaal oobw mu ciin-bwaal ciloolond.
MUSAMBW A 33 Upuila Yehowa bujitu buebe
a Bwaal oobw bulongekel teng musang umw oow. Leeloow, Yehow kiish uleeb ney muut udy ni mwiin maluw nend udy mwend masandy ashaal mushikat teng ku maluw aak. Ki Yehow ulombweel Mwaan indiy ni lukat loos bwa kumvwiijey ney, mulum eecy mukaj udy mwa kuzuh maluw yiy mukat hady mwiin maluw nend wend masandy.—Mat. 5:32; 19:9.
b Tal ciin-bwaal cya ney, “Masanka audi mua kupeta bua mudi Yehowa ufuilangana luse,” mu Cibumb cya Muteetekel cya mu dya 15/11/2012, diib. 21-23, cik. 3-10.