CIIN BWAAL CYA KULONG CYA 40
Teng bu Pyeel, tungunuk ni kwiikal ni lulamat
“A Mukaleng, fweejok naany kuleeh bwaal nady muut mubiih.”—LUUK 5:8, NWT.
MUSAMBW A 38 Neakukoleshe
KADYOOSHa
1. I biny bilongel Pyeel hakwaacilobw misaany mu cishim?
PYEEL uhitishil bufuk butuutul mu kulob kwa misany ni kaakadyoh bend mukwaat ning kangany. Hafikil Yeez musang umw, umwambiil neey: “Tum bwaat hakacy a diijib nutey makond ni baan-been bwiinun kukwaat misaany.” (Luuk 5:4) Pyeel ulandwiil hakulang neey kakwiiy kuhetoh bend misaany, ki ulongel cimwambil Yeez. Pyeel ni baakadyey ulob naabw misaany, bakwaacil misang yivul yeeh ni makond matwaadijil ni kuyawuk bwa bujit bwa misaany. Hatadilobw cishim cilongel Yeez eecy, “bazakeel.” Pyeel ukemen ni kuleebey neey: “A Mukaleng, fweejok naany kuleeh bwaal nady muut mubiih.” (Luuk 5:6-9, NWT) Pyeel wiitadil cikwaabw kay mukumban bwa kwiikaley kuuhal kwa Yeez.
2. Bwabiny bidy ni buseeb bwa kukontonon cileejel cya Pyeel?
2 Pyeel waakady ni kabingil ka kuleeb nook—bwaal waakady “muut mubiih.” Diiy dya Mawej dileeleej neey waakady uleeb ni ulong misang yikwaabw myand ni wiiy kumvw biibiih hadyey wiiy ulangiloh. Udy mwa kwiiyumvwok byeeb misang yikwaabw bu Pyeel eeny? Ulwaalok diivit ni cilem kaahand ciwudy naacy eecy ucidy teng ni micim ya kulong mpekaat eeny? Biby biikal nook, udy mwa kushaal byeeb ni kutakamin hawuloolong cileejel cya Pyeel. Mushind kaay? Twangat cileejel eecy: byaakady biheehel bwa kulekobw kufund mu Bibl bilem bilongel Pyeel. Ki, biibifundil ku dyambulwiish dya spirit mujilang bwa kwiikaleby bu malongweesh kutudy. (2 Tim. 3:16, 17) Kulong myand habitaatal muut oow waakady ulong byend bilem ni mwiikal muut bu tut kwiitwambambulwiish bwa kutal neey Yehow kiin ukaamoh bend bwa twiikal teng bawaakan mu kulong kwa myand bu Adam ku butambwiil. Ukaakaam bwa tutungunuk ni kumuleej neey tudy ni lulamat kudyey—bwiitut kutungunuk ni kwiikashishomw—ning tut tulong bilem.
3. Bwabiny bikaam tutungunuk ni kwiikal ni lulamat?
3 Bwabiny bidy ni buseeb bwiitut kutungunuk ni kwiikal ni lulamat? Badyaakal baleeb neey: Kwiiyibidij hakulong bwaal kaahand kufiifikish muut kukwiibumanyik bilengel. Bwa kumvwiij: Mumb a misambw udy mwa kulong mivw yivul hakwiiyibidij bwa kumanyik kumb cisanj. Ciisang cidyey wiiyibidij eecy, udy mwa kumb ni bilem bivul, ki yiy mutungunuk ni kwiiyibidij, wiiyiiy kumanyik bwa kumb bilengel. Ning yiy mwiiy kushaal mumb a misambw a kaland a museng, wiiyiiy teng kulongok cilem musang mukwaabw. Cikwaabw, wiiyiiy teng kutungunuk. Utuutungunuk ni kwiiyibidij teng bwa kulengeejey mushind indiy a kumb. Bya mushind aakaabumw, ning tut baman kutaatameen cilem kaahand citulongel, tudy mwa kwiiy kukab cikwaabw tut bahingulwiilomw. Ki tutuutungunuk teng ni kwiiyibidij ni kiihacil ka kulengeej mudimw iitut. Tut boos tuleeleeb ni tuloolong myand yidy mwa kulong bwa twiiy kubungam kuunyim kwa mafuk; ki, tut bangat dihangadik dya kutungunuk, Yehow wiiyiiy kwiitwambulwiish bwiitut kutungunuk ni kuy kuuhal. (1 Py. 5:10) Tutalaay cileejel cya Pyeel habitaatal kutungunuk ni kwiikal ni lulamat. Lus lumuleejel Yeez ning mulongeley bilem ludy mwa kwiitusak bwa kutungunuk ni kukadil Yehow mudimw ni lulamat.
KWIIKASHISHOMW KWA PYEEL NI MABENESH MAHETELEY
I biny biwudy mwa kulong uw mwa kuhet bwaal bwa mushind aakaabumw bwa bwiin bufikil Pyeel? (Tal cikos cya 4)
4. Bilondeshel Luuk 5:5-10, i biny byaakady Pyeel muleeb bwindiy, ki i biny byaakady Yeez mumujaadikil?
4 Mu Bibl kabiin baleeb bwabiny Pyeel waakady mwiileeb mudyey “mulong a bibiih” eecy bubiih bwaakadyey naabw. (Bal Luuk 5:5-10.) Ki udy mwa kwiikal mulong bilem bikwaabw bitam. Yeez waakady mumanyik neey Pyeel umvwiil mooy, bwaal misang yikwaabw Pyeel wiiyumvwiil neey kaakadyoh bend muut mulengel. Yeez waakady mumanyik neey Pyeel waakady mwa kwiiy kushaal ni lulamat. Nook Yeez wambiil Pyeel ni diiy dilengel neey: “lek kuzakal.” Kuteekel kwa Yeez micim kudy Pyeel kushiitulwiil shikacil indiy. Pyeel ni mwaanabw Andeleh balekel mudimw aabab wa kulob ni kushaalobw biiyij ba Yeez ni dihangadik dyaabab eedy dibaheteshel mabenesh mavul.—Mark 1:16-18.
5. I mabenesh kaay mahetel Pyeel hakutaatameeney mooy waakadyey nend ni alondeley Yeez?
5 Pyeel utadil myand yivul yilengel bu mwaakadyey muyij wa Yeez. Utadil mwaakady Yeez wondah maabenj, wiihat ba demoh ni ubuush baat ku lufw.b (Mat. 8:14-17; Mark 5:37, 41, 42) Pyeel utadil cikwaabw mu myand yital bu mu cilot yikeekemesh Yeez mu mudimw wiikaley mwa kulong bu Mukaleng wa Bukaleng bwa Mawej. Pyeel kaakadyoh bend mwa kuvulamin bwiin bwaal oobw. (Mark 9:1-8; 2 Py. 1:16-18) Pyeel utadil myand yakadyey kay mwa kutal bu yiy kay mulond Yeez. Waakady biin-biin ni musangal muvul bu mwaakadyey kay mulek meej mindiy mabiih mamukaakeesh bwa kuhet mabenesh aam!
6. Pyeel waakady ulok diivit lwang-lwang ni myand yaakady yimukooyesh eeny? Umvwiij.
6 Ning mwaakady Pyeel mutal ni mumvw myand eey, waakady ulw diivit ni myand yaakady yimukooyesh. Tutalaay bileejel bikeeh. Haakady Yeez umvwiij mwaakadyey mwa kukeng ni kufw bwa kukumbaj may ma buprofet ma mu Bibl, Pyeel umwambiil neey, bwaal oobw kabwiish mwa kulongek. (Mark 8:31-33) Misang yivul, Pyeel ni bapostol bakwaabw baakady bend ni kwiiyihanguj bwa kumanyik waakady mukuluuh mukacy mwaabab. (Mark 9:33, 34) Bufuk kuuhal kwa Yeez kufwey, Pyeel ulwiishil muut ni kumukosoley diity. (Jah 18:10) Teng bufuk aabw, Pyeel umvwiil mooy ni utunyin mulund nend Yeez hakuleeb neey kiishoh bend mumumanyik. (Mark 14:66-72) Bineeby bifikishil Pyeel bwa kudiley bikasakan.—Mat. 26:75.
7. I dyaakatook kaay dihetel Pyeel hasangukil Yeez?
7 Yeez kalekeloh bend Mupostol waakady mukooyel mu mabok bikasakan. Kuunyim kwa Yeez muman kusanguk, waakishil Pyeel dyaakatook bwa kumujaadikil cikwaabw neey waakady mumukat. Yeez ubiikeen Pyeel bwa kukaley mudimw ni kwiihweekesh. (Jah 21:15-17) Pyeel wiitabiil bilengel cimwambiil Yeez. Waakady ku Jeruzalem diifuk dya Pantekoot ni waakady mu baat ba kuuhal bashingilobw diisaby ku dyambulwiish dya spirit mujilang.
8. I bwaal kaay bubiih menmen bulongel Pyeel hafikiley ku Antiyosh?
8 Cikwaabw hamanyiney kushaal mwiin Krist mushing diisaby, Pyeel utungunukil ni kul diivit ni myand yaakady yimukooyesh mu diitabij. Mu 36 H.H.Y., Pyeel waakadyoh diib dyaakadyobw bashing Korney muut waakady kay mwiin Yuud ni waakady kay mutahish diisaby ku dyambulwiish dya spirit mujilang, ni bimweekel hatook neey “Mawej kiishoh bend ni kabowl” ni baat bakiish biin Yuud bady mwa kwiikal byaab mu cisumbw cya biin Krist. (Yil. 10:34, 44, 45) Hamanyin kutal Pyeel naak, utwaadijil kudy haakaabumw ni baat bakiish biin Yuud, bwaal bwaakadyey kay mwa kulong kuuhal. (Kal. 2:12) Ki, bamw biin Krist biin Yuud batadil neey kabyaakady bikaam bwa badiil haakaabumw ni bakiish biin Yuud. Haakady bamw baakady ni meej ma nook bafik ku Antiyosh, Pyeel ulekeel kudy haakaabumw ni baan baabw bakiish biin Yuud, misang yikwaabw waakady uciin biin Krist biin Yuud. Mupostol Pool utadil cilongel Pyeel ni umubelel kuuhal kwa baat boos. (Kal. 2:13, 14) Ning mulongeley cilem eecy, Pyeel utungunukil teng ni kwiikal ni lulamat. I biny byaakady bimwambulwiish?
I BINY BYAMBULWIISHIL PYEEL BWA KUTUNGUNUKEY NI KUSHAAL NI LULAMAT
9. I mushind kaay udy Jah 6:68, 69 uleej lulamat lwaakady naal Pyeel?
9 Pyeel waakady ni lulamat; kiitabiloh bend bwa bwaal ning bwaakaabumw bumukaakesh bwa kulondey Yeez. Uleejel lulamat lwindiy. Cileejel, ha ciisang cyaakady Yeez muleeb bwaal bukwaabw bwaakady biiyij bindiy kabay bumvw bilengel. (Bal Jah 6:68, 69.) Hamut a kwiimanyinobw eecy kulomb Yeez bwa ibumvwiij, bavul balekeel bwa kumulond. Ki kufulok Pyeel. Bwaal waakady mumanyik neey teng Yeez kaayend ki waakady “ni may ma buumy bwa mwendelel.”
Mushind waakady Yeez mukashish Pyeel ukukaakashish bicy? (Tal cikos cya 10)
10. I mushind kaay uleejel Yeez neey waakady muteekel Pyeel micim? (Tal cifwaatul.)
10 Yeez kalekeloh bend Pyeel. Bufuk, diifuk dya bulekel dya kwiikaley ni buumy ha bulab, Yeez waakady mumanyik neey Pyeel ni bapostol bakwaabw baakady mwa kwiiy kumushiy kaayend. Ning naak, Yeez wambiil Pyeel neey, waakady mutwiishibw neey wiiyiiy kuhingomw ni wiiyiiy kushaal ni lulamat. (Luuk 22:31, 32) Yeez waakady mumanyik neey “Muut udy ni mucim mulengel wa kulong nend myand, ki nyeet yindiy i yikooyel.” (Mark 14:38) Ning kuunyim kwa Pyeel muman kumutun hakuleej neey kaakadyoh bend mumumanyik, Yeez kalekeloh bend mupostol indiy. Haakady Yeez musanguk umweekedyel Pyeel—cya biin Pyeel waakady kaayend. (Mark 16:7; Luuk 24:34; 1 Kor. 15:5) Biineeby bikashishil Mupostol oow waakady ni kaakunying kavul!
11. I mushind kaay waakady Yeez mujaadikil Pyeel neey Yehow wiiyiy kumwambulwiish?
11 Yeez ujaadikil Pyeel neey Yehow wiiyiiy kumwambulwiish. Hasangukil Yeez, waakady mwambulwiish Pyeel ni bapostol bakwaabw bwa kumumanyikobw ku dyambulwiish dya mushind mukwaabw a mu cishim habitaatal kukwaat kwa misany. (Jah 21:4-6) Biin-biin, cishim eecy cijaadikil Pyeel neey Yehow udy mwa kwiibambulwiish biheehel bwa kwiibah biit biikaakaamobw. Misang yikwaabw Mupostol Pyeel wiiyil kuvuluk may maleebel Yeez ma neey: Yehow wiiyiiy kwambulwiish aab batuutungunuk ni “kukaam cya kuuhal-a-hal Bukaleng.” (Mat. 6:33) Mu dyumvwangan ni may aam, Pyeel uteekel mudimw a bukajaady ha cyaab cya kuuhal, ki kiin mudimw a kulob misany. Waakady mudiil baat musah mulengel kay ni mooy mu diifuk dya Pantekoot mu muvw a 33 H.H.Y., waakady wend ni kwambulwiish baat bavul beeh bwa kwiitabobw musah mulengel. (Yil. 2:14, 37-41) Kuunyim, wiiyil kwambulwiish biin Samarih ni baat bakiish biin Yuud bwa kwiikalobw ni diitabij kudy Yeez. (Yil. 8:14-17; 10:44-48) Yehow ukadil biin-biin mudimw ni Pyeel mu mushind mukasakan bwa kufikish baat ba mitah yoos mu cisumbw cya biin Krist.
I DILONGWEESH KAAY DITULOOLONGELOK?
12. Hatuvuuvuluk cileejel cya Pyeel, i biny bitudy ni bwa kuvuluk hatutuutungunuk ni kul diivit ni bwaal bwiitukookoyesh?
12 Yehow udy mwa kwiitwambulwiish byeet bwiitut kutungunuk ni kumukadil mudimw ni lulamat. Bidy mwa kwiitulomb bwa kul diivit bwiitut kulong nook, amanaman tut biikal tutaatameen cilem kaahand cituututungunuk ni kulong. Ha biisang bikwaabw, lutat lutudy mwa kwiikal naal ludy mwa kumweek misang yikwaabw lukasakan menmen, lushilangan ni luhetel Pyeel. Ki Yehow udy mwa kwiitwaakish bukash budy mwa kwiitwambulwiish bwiitut kuy kuuhal. (Mis. 94:17-19) Cileejel, mwiin-kweet mukwaabw mwaan-mulum waakady mwiidit mu ciibidil dya kulaal ni muut wa nyeet yaakaabumw nend mukacy mwa mivw yivul kuuhal kwa kulongey myand ya biin-biin. Wangacil dihangadik dya kulekey bilong bya buseenj aaby. Cikwaabw, ulwiil diivit ha biisang bikwaabw ni kwaalakan kubiih oow. I biny bimwambulwiishil bwa kutungunukey ni kwiikaley ni lulamat? Uleeleeb neey: ‘Mawej [Yehow] wiitukaakashish.’ Uleeleeb cikwaabw neey: “Ku dyambulwiish dya spirit a Yehow . . . , nady mwiiy kumanyik neey kudy mushind a [kutungunuk] ni kwendel mu njil a biin-biin . . . Yehow udy mwa kukal naany mudimw, ning munaloolong bilem, utuutungunuk ni kuukashish.”
Horst Henschel utwaadijil mudimw indiy a ku diib ni ku diib mu 1/1/1950. Ulaalangok neey wiiyilok kumvw bibiih haakadiley Yehow mudimw mu shikacil indiy, hakwiidikij cileejel cilengel cya Pyeel eeny? (Tal cikos cya 13, 15)d
13. Bilondeshel mukand a Myand Yilongel Bapostol 4:13, 29, 31, i mushind kaay utudy mwa kwiidikij cileejel cya Pyeel? (Tal cifwaatul.)
13 Teng mutudy bibital, Pyeel waakady muhon mu butey bwa kuciin kwa baat. Ki haakadyey usambil bwa kulekey kwiikal ni mooy, Pyeel waakady kaabaak ni mucim mukasakasan. (Bal Myand Yilongel Bapostol 4:13, 29, 31.) Tut byeet, tudy mwa kucimun mooy. Tukontononaay cyaakady cifikil mwiin-kweet mwaan-mulum sand dindiy Horst, waakady mushikacil mu cibunj dya Allemagne mu ciisang cyaakady biin Nazi bakookesh. Misang yivul, ha ciisang aacy balombel baat boos bwa kwiikalobw bumbishangan mooy neey: “Heil Hitler!” mooy waakady umvwiij neey: “Hitler wiiyiiy kwiitukuuloh.” Ning naak, Horst waakady mumanyik neey kumbishangan mooy wa nook kwaakady kubiih, misang yikwaabw waakady umbishangan byend mooy wa nook bwaal waakady uciin balongweesh bindiy ni balony baabab. Hamut a kumubolokelobw, Balel ba Horst basambiil nend, baakady balomb Yehow bwa kumwaakish mucim mukasakan. Ku dyambulwiish dya balel bindiy, Horst wiiyil kuhet diikand bwa kushaaley ni diitabij dikasakan. Wiiyil kutal ni kuleebey neey: “Yehow kiinoh bend muulek.”c
14. I mushind kaay udy balamy balengel mwa kukashish aab bady bakooyel mu mabok?
14 Yehow ni Yeez kabakwiiy kwiitulekoh bend. Kuunyim kwa yiy muman kutuney Yeez, Pyeel waakady ni bwa kwangat dihangadik dya meej. Ukacilok bwa kulek, eecy ukacil bwa kutungunuk ni kwiikal mwiiyij a Krist eeny? Yeez waakady mwiisanjil Yehow bwa diitabij dya Pyeel kadikooyeloh bend. Yeez wambiil Pyeel habitaatal diisambil aady ni umujaadikil neey wiiyiiy kwiikal mukumban bwa kukashish diitabij dya baan baabw. (Luuk 22:31, 32) Pyeel waakady biin-biin mutwiishibw halangiley ha may ma Yeez! Diib ditukaakaam kwangat dihangadik dya buseeb mu shikacil iitut, Yehow udy mwa kukal mudimw ni balamy balengel bwa kwiitukashishobw habitaatal bitukaakaam bwiitut kushaal ni lulamat kudy Yehow. (Ef. 4:8, 11) Mukul Pool ukaady ni mafuk mavul wiikaakashishomw bwa kukashishangan nook. Wihaahanguj aab biiyumvumvw bu bady ni micim ya kulek bwa kulangilobw ha mushind waakady Yehow mwanj mwiibakok bwa kwiitabobw myand ya biin-biin. Kuunyim wiibajaajadikil neey: Lukat lwa bulamat lwa Yehow kalwakulong bend bwa iibalek. Woyooy ni may aam: “Nady mutal mudy bavul baakady bakooyel mu mabok batungunuk ni kwiikal ni lulamat ku dyambulwiish dya Yehow.”
15. I mushind kaay udy cileejel cya Pyeel ni cya Horst cileej buseeb bwa kukooyel mukand a Matewus 6:33?
15 Teng bu mwaakady Yehow mwambulwiish Pyeel ni bapostol bakwaabw ni biit byaakadyobw bakaam, ni wiiyiiy kwiitutabaleel ni biit bitudy naaby diikeng diib dituteeteek mudimw a bukajaady ha cyaab cya kuuhal mu shikacil iitut. (Mat. 6:33) Kuunyim kwa diivit diibiidy dya ha bulab butuutul, Horst, utukaady baman kuleeb mu bikos bishaal, wangacil mudimw a buuseb’ aa njil ni buseeb. Nook, waakady mulam-lam wa menmen, waakady ni kweelakan kwa neey kakwiiy kuhet mushind a kwiiyambulwiish ni bwa kushaaley mu mudimw a bukajaady a ku diib ni ku diib. I biny byaakadyey mwa kwiiy kulong? Wangacil dihangadik dya kuteek Yehow mu diiteet, hakulong mudimw a bukajaady luming lutuutul mu kukumbul kwa mulombol a cijenj. Ku bulekel kwa luming, umvwiil biibiih haakady mulombol a cijeng mumwaakish amvelop mwiikal ni diikut, ki kambiloh bend Horst waakady mutwaal diikut aady. Mu amvelop mwaakady makut makumban maakady mwa kumwambulwiish mu mudimw indiy a buuseeb’ aa njil bwa suuny yivul. Horst utadil cya bukish eecy bu cijaadik cya neey Yehow waakady mwa kwiiy kumwambulwiish. Ukadil mudimw muvul ni mafuk mashaadiley ni buumy ha bulab hakuteek myand ya Bukaleng ha cyaab cya kuuhal.—Mal. 3:10.
16. Bwabiny bikaam tutum meej ku cileejel cya Pyeel ni ku myand yidyey mufund mu mikand yindiy?
16 Pyeel waakady ni musangal bu mwaakady Yeez kay mumulek, bwaal ki cimulombeley! Krist utungunukil ni kulongweesh Pyeel bwa kwiikaley Mupostol a lulamat ni cileejel cilengel kudy biin Krist. Mu myand yifund ya kwiituwaakany naay mudy malongweesh ma buseeb mavul mady mwa kwiitwambulwiish tut boos. Mu mikand yibidy yifundil Pyeel ku dyambulwiish dya spirit mujilang yituminey bisumbw bya mu siyekel a kuuhal i yilong kaabaak cituh cya mu Bibl. Mu ciin bwaal ciloolond twiiyiiy kwiisambil ha myand yikeeh yidyobw biituvulwiij mu mikand eey ni mutudy mwa kwiiyikooyel leel oow.
MUSAMBW A 126 Shala mutabale, ushindame, ulue mukole
a Ciin bwaal eecy i cilong bwa kujaadikil aab balwaal diivit ni myand kaahand yibaakookoyesh mu diitabij neey bady mwa kwiiyitaatameen ni bady mwa kutungunuk ni kukadil Yehow mudimw ni lulamat.
b Verseh yivul yidyobw bateel mu ciin bwaal eecy i yangacil mu Musah Mulengel mufund kudy Mark. Bimweekel neey ufundil may mumvwiiley kaayend kudy Pyeel, waakady kajaady utadil mwaakady myand yilongek.
c Tal myand yilong mu shikacil a Horst Henschel, “ Affermi par la fidélité de ma famille, ” mu Réveillez-vous ! wa 22/02/1998.
d DYUMVWIIJ DYA CIFWAATUL: Teng bu mutubatal bwaal oobw, balel ba Horst Henschel baakady basambil nend ni bamukashish bwa iiswiik bwa kushaaley mujaam mu diitabij.