NTENDEKELO
1 Mu ntendekelo Lesa walengele jiulu ne ntanda.+
2 Pa ntanda kechi pajingapo kintu nangwa kimo ne, pajingatu pavulañana kabiji mfishi yakumbene ponse peulu ya mema;*+ ne ngovu* ya Lesa ingila+ yazhokolokelenga peulu ya mema.+
3 Kabiji Lesa waambile’mba: “Kwikale kyeya.” Ne kyeya+ kyamwekele. 4 Lesa wamwene’mba kyeya kyawama, kabiji Lesa watendekele kwabanya kyeya ne mfishi. 5 Lesa watelele kyeya amba Mute ne mfishi amba Bufuku.+ Byonkabyo, kwajinga mabanga ne lukelo pa juba jitanshi.
6 Kepo Lesa aambile’mba: “Pekale mpunzha+ pakachi ka mema yabanye mema na mema akwabo.”+ 7 Kepo Lesa alengele mpunzha yaabenye mema ajinga panshi na mema ajinga peulu ya mpunzha.+ Ne kwikala kyaikele byonkabyo. 8 Lesa watelele ino mpunzha amba Lwelele.* Byonkabyo, kwajinga mabanga ne lukelo pa juba ja bubiji.
9 Lesa waambile’mba: “Mema aji munshi ya lwelele efungile ku mpunzha imo ne mushiji wauma amweke.”+ Ne kwikala kyaikele byonkabyo. 10 Lesa watelele mushiji wauma amba Ntanda,+ pakuba aa mema efungile wiatelele’mba, Tulunga twa Mema.+ Ne Lesa wibimwene’mba byawama.+ 11 Kepo Lesa aambile’mba: “Mushiji ameneshe nsono pa ntanda ne bijimwa biji na nkunwa, bichi bipanga bipangwa monka mwayila mitundu yabyo, bipanga bipangwa biji na nkunwa.” Ne kwikala kyaikele byonkabyo. 12 Ponkapo mushiji watendekele kumenesha nsono, bijimwa biji na nkunwa,+ bichi bipanga bipangwa biji na nkunwa monka mwayila mitundu yabyo. Kepo Lesa ebimwene’mba byawama. 13 Byonkabyo, kwajinga mabanga ne lukelo pa juba ja busatu.
14 Lesa waambile’mba: “Mwiulu mwikale byeya+ bya kwabanya mute ne bufuku,+ kabiji bikekala biyukilo bya bimye, moba ne myaka.+ 15 Bikekala byeya mwiulu bya kusamisha kyeya pa ntanda.” Ne kwikala kyaikele byonkabyo. 16 Kabiji Lesa walengele* byeya bibiji bikatampe, kyabaya kya mute+ ne kyakepa kya bufuku, kabiji walengele ne tubangabanga.+ 17 Onkao mambo, Lesa wibibikile mwiulu amba bisamishenga kyeya pa ntanda 18 mute ne bufuku ne kwabanya kyeya ne mfishi.+ Kabiji Lesa wibimwene’mba byawama. 19 Byonkabyo, kwajinga mabanga ne lukelo pa juba ja buna.
20 Kabiji Lesa waambile’mba: “Mu mema mwikale bilengwa* byumi byapusana pusana kabiji bilengwa bitumbuka bipitañanenga mu lwelele.”*+ 21 Kabiji Lesa walengele bilengwa* bikatampe bya mu kalunga ka mema ne bilengwa* byumi byonse byenda bisamba bisamba mu mema monka mwayila mitundu yabyo ne bañonyi bonse monka mwayila mitundu yabo. Kabiji Lesa wibimwene’mba byawama. 22 Kepo Lesa ebipesheshe’mba: “Semainga ne kuvula ne kuyula monse mu mema a mu kalunga ka mema+ ne bilengwa bitumbuka nabyo bivule pa ntanda.” 23 Byonkabyo, kwajinga mabanga ne lukelo pa juba ja butanu.
24 Kabiji Lesa waambile’mba: “Pa ntanda pekale bilengwa* byumi monka mwayila mitundu yabyo, banyama ba kulela, bikalaba panshi ne banyama ba mungye monka mwayila mitundu yabo.”+ Ne kwikala kyaikele byonkabyo. 25 Kabiji Lesa watendekele kulenga banyama ba mungye monka mwayila mitundu yabo ne banyama ba kulela monka mwayila mitundu yabo ne byonse bikalaba panshi monka mwayila mitundu yabyo. Kabiji Lesa wibimwene’mba byawama.
26 Kabiji Lesa waambile’mba: “Tulenge+ muntu mu kipasha kyetu,+ etupashe,+ ekale na bunkambo pa masabi a mu kalunga ka mema ne pa bañonyi bapita mwiulu ne pa banyama ba kulela ne pa ntanda yonsetu ne pa bikalaba panshi byonse byenda pa ntanda.”+ 27 Kabiji Lesa walengele muntu mu kipasha kyanji, mu kipasha kyanji mwine mo mo amulengejile; walengele mwanamulume ne mwanamukazhi.+ 28 Kabiji Lesa wibapesheshe ne kwibambila’mba: “Semainga ne kusemununa, muyuzhe ntanda+ ne kwiijima+ kabiji mwikale na bunkambo+ pa masabi a mu kalunga ka mema ne pa bilengwa bipita mwiulu ne pa bilengwa byumi byonse byenda pa ntanda.”
29 Kabiji Lesa waambile’mba: “Nemupa bijimwa byonse biji na nkunwa biji pa ntanda ponse ne bichi byonse bipanga bipangwa biji na nkunwa. Bikale ke kajo kenu.+ 30 Kabiji banyama bonse ba mungye ne bilengwa byonse bipita mwiulu ne byonse biji na bumi* byenda pa ntanda, nebipa nsono ne bijimwa bya mitundu yonse kwikala kajo kabyo.”+ Ne kwikala kyaikele byonkabyo.
31 Kabiji Lesa wamwene byonse byo alengele amba, byawamishatu.+ Byonkabyo, kwajinga mabanga ne lukelo pa juba ja butanu na jimo.
2 Onkao mambo, jiulu ne ntanda ne byonse bijimo* bapwishishe kwibilenga.+ 2 Byo kyafikilenga pa juba ja butanu na bubiji, Lesa saka apwisha kala kwingila mingilo yo aingijilenga,* watendekele kukokoloka pa jino juba ku mingilo yonse yo aingijilenga.*+ 3 Kepo Lesa apesheshe juba ja butanu na bubiji ne kwijizhijika, mambo jo juba Lesa jo atatwile kukokoloka ku mwingilo wa kulenga ne ku byonse byo afuukwile kulenga.
4 Jino jo jishimikila ja kulengwa kwa jiulu ne ntanda mu kimye kyo bebilengele, mu juba Yehoba* Lesa jo alengele ntanda ne jiulu.+
5 Pa ntanda kechi pajingapo kichi nangwa kimo ne, kabiji kechi pajinga nsono nangwa kijimwa ne, mambo Yehoba Lesa kechi wanokeshepo mvula pano pa ntanda ne, kabiji kechi pajinga muntu wa kujima mushiji ne. 6 Bino kamfwa wakakumukilenga panshi ne kutekezha mushiji yense.
7 Kabiji Yehoba Lesa walengele muntu na lukungu+ lwa panshi ne kupuyamo muya wa bumi+ mu myona yanji, ne muntu waikele ke muntu mumi.*+ 8 Kabiji Yehoba Lesa wajimine bujimi mu Edena+ ku musela; wabikilemo ne muntu ye alengele.+ 9 Yehoba Lesa wameneshe mu mushiji bichi byawama pa kwibitala ne bipanga bipangwa byawama ne kichi kya bumi+ pakachi ka bujimi ne kichi kya kuyuka byawama ne byatama.+
10 Kabiji mu Edena mwafumine mukola watekezhenga bujimi kabiji yenka uno mukola waabenepo ne kwikala mikola* ina. 11 Jizhina ja mukola mutanshi wajinga Pishonyi; ye wazhokoloka mpunzha ya Havila yonse kuji ngolode. 12 Ngolode ya ku ino mpunzha yawama. Ko kuji ne Ndeliuma ne jibwe ja onika. 13 Jizhina ja mukola wa bubiji ke Gihonyi; ye wazhokoloka mpunzha ya Kushi. 14 Jizhina ja mukola wa busatu ke Hidekela;*+ ye waya ku musela wa Asilya.+ Kabiji mukola wa buna ke Ufelata.+
15 Yehoba Lesa wabikile muntu mu bujimi bwa Edena kuba’mba ebujimenga ne kwibulama.+ 16 Kabiji Yehoba Lesa wakambizhe muntu amba: “Ku bichi byonse bya mu bujimi wakonsha kujako monka mo usakila.+ 17 Bino ku kichi kya kuyuka byawama ne byatama, kechi wafwainwa kujako ne, mambo mu juba jo ukajako, kine ukafwa.”+
18 Kabiji Yehoba Lesa waambile’mba: “Kechi kyawama muntu kutwajijila kwikala bunke ne. Nsakumulengela nkwasho wamufwainwa.”+ 19 Kepo Yehoba Lesa aingijishe maloba kulengelamo banyama bonse ba mungye ne bilengwa bipita mwiulu ne kwibitwala ku muntu kuba’mba ebitumbe mazhina; kabiji mazhina muntu o atumbile bilengwa* byumi byonse, o mazhina abyo.+ 20 Onkao mambo, muntu watumbile mazhina banyama ba kulela ne bilengwa bipita mwiulu ne banyama bonse ba mungye, bino aye kechi wajingapo na nkwasho wamufwainwa ne. 21 Onkao mambo, Yehoba Lesa walaajikile muntu mu tulo tukatampe, kabiji byo alaajile, wafuminye lubavu umo ne kushinkapo apa pafumine lubavu. 22 Kabiji Yehoba Lesa walengele mwanamukazhi ku uno lubavu ye afumishe ku mwanamulume, ne kuleta mwanamukazhi ku mwanamulume.+
23 Kepo mwanamulume aambile’mba:
“Uno ye kikupa kya ku bikupa byami.
Ye mubiji wa ku mubiji wami.
Kabiji ukatelwa’mba Mwanamukazhi,
Mambo bamufumya ku mwanamulume.”+
24 Onkao mambo, mwanamulume ukasha bashanji ne bainanji ne kulamachila* ku mukazhanji, ne abo bakekala ke mubiji umo.+ 25 Kabiji bonse bubiji bwabo bajingatu mulekese,+ ba mulume ne mukazhi, bino kechi baumvwanga bumvu ne.
3 Kabiji muloolo+ wajimukile kukila banyama bonse ba mungye Yehoba Lesa bo alengele. Onkao mambo, muloolo washikishe mwanamukazhi amba: “Nanchi Lesa kine wimwambijile’mba kechi mwafwainwa kuja ku bichi byonse bya mu bujimi nenyi?”+ 2 Mwanamukazhi wakumbwile muloolo amba: “Twakonsha kuja ku bipangwa bya ku bichi bya mu bujimi.+ 3 Bino ku kipangwa kya ku kichi kiji pakachi ka bujimi,+ Lesa waambile’mba, ‘Kechi mwafwainwa kujako ne, nangwa kukwatakotu ne; mambo umvwe mwauba bino, mukafwa.’” 4 Muloolo wabuujile mwanamukazhi amba: “Kine kechi mukafwa ne.+ 5 Mambo Lesa wayuka’mba mu juba jo mukajako ku kino kichi, meso enu akalaba kabiji mukekala nobe Lesa mu kuyuka byawama ne byatama.”+
6 Ponkapo mwanamukazhi wamwene kino kichi amba kyawama kujako, kabiji kyamwekele bulongo ne kuwama bingi pa kwikitala. Onkao mambo, mwanamukazhi waapileko kipangwa ne kuja.+ Kabiji mwatawanji byo aishile, wamupelepo ne aye wajiile.+ 7 Ponkapo meso a bano bonse babiji alabile, kabiji bayukile’mba bajitu mulekese. Onkao mambo, balukile mabuula a makuyu ne kwinyinga mu mbunda.+
8 Palutwe kacheche, Yehoba Lesa byo aendelenga mu bujimi pa kulemba juba, baumvwine jiwi janji kabiji ba mulume ne mukazhi bafyamine mu bichi bya mu bujimi kuchina’mba Yehoba Lesa wakebamona. 9 Ponkapo Yehoba Lesa waichile mwanamulume kabiji wamushikishe’mba: “Uji kwepi?” 10 Aye wakumbwile’mba: “Naji kumvwa jiwi jenu mu bujimi, kabiji naji kumvwa moyo mambo njitu mulekese, kyokyo naji kufyamina.” 11 Kepo Lesa amushikishe’mba: “Ñanyi wakubuula’mba uji mulekese?+ Nanchi waja ku kichi kyo nakubuujile namba kechi wafwainwa kujako nenyi?”+ 12 Mwanamulume wakumbwile’mba: “Mwanamukazhi ye mwampele waji kumpa kipangwa kya ku kichi ne amiwa naji kuja.” 13 Kepo Yehoba Lesa ashikishe mwanamukazhi amba: “Ñanyi kintu kyo wauba?” Mwanamukazhi wakumbwile’mba: “Muloolo waji kunjimbaika, ne amiwa naji kujako.”+
14 Kepo Yehoba Lesa aambijile muloolo amba:+ “Na mambo a kuba wauba kino kintu, obewa wafingwa pa banyama bonse ba kulela ne banyama bonse ba mungye. Ukendelanga munda mobe kabiji ukajanga lukungu moba onse a bumi bobe. 15 Amiwa nkabika bulwanyi+ pakachi kobe+ ne mwanamukazhi+ ne pakachi ka mwanobe*+ ne mwana* wa mwanamukazhi.+ Aye ukafumpa* mutwe wobe+ ne obewa ukasuma* ku kashiko kanji.”+
16 Lesa waambijile mwanamukazhi amba: “Nkavuzha misongo pa kwimita kobe; ukasemanga baana bobe mu misongo kabiji ukakebeshanga mwatawobe ne aye ukekala mukulumpe pe obewa.”
17 Kabiji Lesa waambijile Adama* amba: “Na mambo a kuba waji kumvwina byaji kukubuula mukazhobe ne kuja ku kichi kyo nakukambizhe namba,+ ‘Kechi wafwainwa kujako ne,’ mushiji wafingwa na mambo a obewa.+ Mu kwingila na ngovu mo mo ukajiilanga kajo kamena mu mushiji mu moba a bwikalo bobe bonse.+ 18 Kabiji mushiji ukakumenesheshanga miba ne nseku ne obewa ukajanga bijimwa bya mu bujimi. 19 Mu jisulwila ja mu kilungi kyobe mo mo ukamwenanga shinkwa* wobe kufikatu ne kimye kyo ukabwela ku mushiji, mambo ku mushiji ko ko wafumine.+ Mambo wi lukungu ne ku lukungu ko ko ukabwela.”+
20 Kabiji Adama watumbile mukazhanji amba Evwa,* mambo ye waikele inabo bonse bomi.+ 21 Kabiji Yehoba Lesa walengejile Adama ne mukazhanji bivwalo byalepa bya biseba, kuba’mba bavwale.+ 22 Kepo Yehoba Lesa aambile’mba: “Pano muntu waikala nobe atweba mu kuyuka byawama ne byatama.+ Pano nafwainwa kubapo kimo pa kuba’mba muntu abule kukwata ne kwapa kipangwa kya ku kichi kya bumi+ ne kuja ne kwikala na bumi myaka ne myaka.” 23 Ponkapo Yehoba Lesa wamupangilemo mu bujimi bwa Edena+ kuba’mba ajimenga mushiji ko bamufumishe.+ 24 Byonkabyo, Lesa wamupangilemo muntu mu bujimi bwa Edena, kabiji wabikile bakelubi+ ku musela ne mpoko yateemenenga mujilo saka izhokoloka na kulama jishinda jayile ku kichi kya bumi.
4 Kabiji Adama walaajile na mukazhanji aye Evwa, ne aye waimichile.+ Byo asemene Kaina,+ waambile’mba: “Nasema mwana wa mulume na bukwasho bwa Yehoba.” 2 Kabiji mu kuya kwa moba, wasemene Abela nkasanji.+
Abela wajinga kafunga wa mikooko, pakuba Kaina wajinga njimi. 3 Pa kupitapo moba, Kaina waletele bipangwa bimo bya mu bujimi kwikala mulambo kwi Yehoba. 4 Bino Abela waletele babeji ba mu jitanga janji+ banuna. Yehoba watemenwe Abela ne kuswa mulambo wanji,+ 5 pakuba Kaina kechi wamutemenwe ne, ne mulambo wanji kechi wamuswile ne. Onkao mambo, Kaina wazhingijile bingi ne kumvwa ku muchima kutama.* 6 Kepo Yehoba ashikishe Kaina amba: “Mambo ka o wazhingijila ne kumvwa ku muchima kutama? 7 Umvwe ube byawama, nanchi kechi nsakukutemwa* nenyi? Pakuba inge ubule kuba byawama, bubi bwa kubelamina ku kibelo, kabiji bubena kukeba kukukwata buzha; nanchi wakonsha kwibushinda nyi?”
8 Kepo Kaina aambijile nkasanji aye Abela amba: “Twaya tuye mungye.” Byo bakijinga mungye, Kaina wavundumukijile nkasanji aye Abela ne kumwipaya.+ 9 Kepo Yehoba ashikishe Kaina amba: “Nkasobe Abela uji kwepi?” Aye wakumbwile’mba: “Kechi nayuka ne. Nanchi yami ndama nkasami nyi?” 10 Ponkapo Lesa wamwambijile’mba: “Ñanyi kintu kyo wauba? Umvwa, mashi a nkasobe aji mu mushiji abena kunjijila.+ 11 Pano wafingwa kabiji nakupanga ufume ku mushiji waji kwasama ne kutambula mashi a nkasobe o waichila.+ 12 Byo ukajima pa uno mushiji, kechi ukakumeneshesha kajo* ne. Obewa ukasusutangatu kabiji ukekala kapitemo pano pa ntanda.” 13 Ponkapo Kaina waambijile Yehoba amba: “Lukabisho lwa mambo ami lwambayila. 14 Lelo jino mwampanga kufuma ku uno mushiji, kabiji kechi nkamweka kwi anweba ne; nkasusutangatu ne kwikala kapitemo pano pa ntanda kabiji yense ukantaana kine ukangipaya.” 15 Onkao mambo, Yehoba wamwambijile’mba: “Na mambo a kino, yense ukepaya Kaina bakashinkanya nanji jitanu na jibiji.”
Onkao mambo, Yehoba wabikile* kayukilo pe Kaina kuchina’mba muntu ukamutaana wakamwipaya. 16 Kepo Kaina afumineko kwi Yehoba ne kuya na kwikala mu kyalo Kingi* kyajinga ku musela wa bujimi bwa Edena.+
17 Palutwe kacheche, Kaina walaajile na mukazhanji,+ ne aye waimichile ne kusema Enoka. Kabiji Kaina washimikile muzhi mukatampe ne kumutumba jizhina ja mwananji amba Enoka. 18 Kabiji Enoka wasemene Iladi. Iladi wasemene Mehuyaela, ne Mehuyaela wasemene Metusaela kabiji Metusaela wasemene Lameki.
19 Lameki wasongwele banabakazhi babiji. Jizhina ja mwanamukazhi mutanshi wajinga Ada ne wa bubiji wajinga Zila. 20 Ada wasemene Yabela. Yabela ye wajinga mutanshi kwikala mu matente ne kwikala na banyama ba kulela. 21 Nkasanji wajinga Yubala. Yubala ye wajinga mutanshi kwimba pa kyansa ne mumpempe.* 22 Zila naye wasemene Tubalakena wabundanga bingijisho byonse bya mukuba ne kapotwe. Kabiji nyenga ya kwa Tubalakena wajinga Naama. 23 Kabiji Lameki waambijile bakazhi banji ba Ada ne Zila amba:
“Umvwai jiwi jami anweba ba muka Lameki;
Telekai byo mbena kwamba:
Naipaya muntu na mambo a kunkozha,
Nsongwalume na mambo a kumpuma.
24 Inge kya kuba Kaina bakamushinkenya bimye bitanu na bibiji,+
Ko kuba’mba Lameki bakamushinkenya bimye 77.”
25 Adama walaajile jikwabo na mukazhanji, ne aye wasemene mwana wa mulume. Wamutumbile’mba Seta,*+ mambo waambile’mba, “Lesa wampa mwana* mukwabo wa kupingakena pe Abela, mambo Kaina wamwipayile.”+ 26 Kabiji Seta naye wasemene mwana wa mulume ne kumutumba’mba Enoshi.+ Pa kyonkakya kimye, bantu batatwile kwita pa jizhina ja Yehoba.
5 Uno ye buku wa kisemi kya kwa Adama. Mu juba Lesa jo alengele Adama, wamulengele monka mu kipasha kya Lesa.+ 2 Walengele mwanamulume ne mwanamukazhi.+ Pa juba jo ebalengele,+ wibapesheshe ne kwibatumba’mba Muntu.*
3 Adama waikele myaka 130 kabiji wasemene mwana wa mulume monka mu kipasha kyanji, wamupashishe kabiji wamutumbile’mba Seta.+ 4 Kufuma kimye kyo asemene Seta, Adama waikele myaka 800. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 5 Myaka yonse Adama yo aikele na bumi yajinga 930, ne kufwa wafwile.+
6 Seta waikele myaka 105 kabiji wasemene Enoshi.+ 7 Kufuma kimye kyo asemene Enoshi, Seta waikele myaka 807. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 8 Myaka yonse yaikele Seta yajinga 912, ne kufwa wafwile.
9 Enoshi waikele myaka 90 kabiji wasemene Kinana. 10 Kufuma kimye kyo asemene Kinana, Enoshi waikele myaka 815. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 11 Myaka yonse yaikele Enoshi yajinga 905, ne kufwa wafwile.
12 Kinana waikele myaka 70 kabiji wasemene Mahalalela.+ 13 Kufuma kimye kyo asemene Mahalalela, Kinana waikele myaka 840. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 14 Myaka yonse yaikele Kinana yajinga 910, ne kufwa wafwile.
15 Mahalalela waikele myaka 65 kabiji wasemene Yaleda.+ 16 Kufuma kimye kyo asemene Yaleda, Mahalalela waikele myaka 830. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 17 Myaka yonse yaikele Mahalalela yajinga 895, ne kufwa wafwile.
18 Yaleda waikele myaka 162 kabiji wasemene Enoka.+ 19 Kufuma kimye kyo asemene Enoka, Yaleda waikele myaka 800. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 20 Myaka yonse yaikele Yaleda yajinga 962, ne kufwa wafwile.
21 Enoka waikele myaka 65 kabiji wasemene Metusela.+ 22 Kufuma kimye kyo asemene Metusela, Enoka watwajijile kwenda na Lesa wa kine* pa myaka 300. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 23 Myaka yonse yaikele Enoka yajinga 365. 24 Enoka waendelenga na Lesa wa kine.+ Kabiji wazhimañene, mambo Lesa wamusendele.+
25 Metusela waikele myaka 187 kabiji wasemene Lameki.+ 26 Kufuma kimye kyo asemene Lameki, Metusela waikele myaka 782. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 27 Myaka yonse yaikele Metusela yajinga 969, ne kufwa wafwile.
28 Lameki waikele myaka 182 kabiji wasemene mwana wa mulume. 29 Wamutumbile’mba Nowa*+ ne kwamba’mba: “Uno ye uketutekenesha* na mambo a mingilo yetu ne mingilo yetu yakosa yo twingila na maboko etu na mambo a mushiji Yehoba ye afingile.”+ 30 Kufuma kimye kyo asemene Nowa, Lameki waikele myaka 595. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi. 31 Myaka yonse yaikele Lameki yajinga 777, ne kufwa wafwile.
32 Nowa byo afikizhe myaka ya kusemwa 500, wasemene Shema,+ Hama+ ne Yafeta.+
6 Bantu byo batatwile kuvula pano panshi ne kusema baana ba bakazhi, 2 baana ba Lesa* wa kine+ batatwile kumona bano baana ba bantu ba bakazhi amba balamba. Onkao mambo, batatwile kusongola banabakazhi bonka bo besajijilenga abo bene. 3 Kepo Yehoba aambile’mba: “Kechi nkatwajijila kwikanya ne kuleka muntu kikupu ne,+ mambo aye ye muntutu.* Onkao mambo, myaka yanji ikekalatu 120.”+
4 Banefile* bajinga pano pa ntanda mu oa moba ne moba akwabo a kulutwe. Pa kyonkakya kimye, baana ba Lesa wa kine batwajijile kulaala na baana ba bakazhi ba bantu ne kusemenamo baana ba balume. Bajinga babiyangala bajingako mu oa moba a kala.
5 Onkao mambo, Yehoba wamwene kuba’mba bubi bwa muntu bwavula pano pa ntanda ne kuba’mba milanguluko ya mu muchima wa muntu yajingatu yatama kimye kyonse.+ 6 Yehoba wilangulwishe* na mambo a kulenga bantu pano pa ntanda kabiji muchima wanji waubile bulanda.*+ 7 Onkao mambo, Yehoba waambile’mba: “Amiwa nkavizha bantu bo nalengele ne kwibafumyapo pano pa ntanda ponsetu, muntu pamo na banyama ba kulela, bikalaba panshi ne bilengwa bipita mwiulu, mambo nelangulusha na mambo a kwibilenga.” 8 Pakuba Nowa bamutemenwe kwi Yehoba.
9 Bino byo bintu byamwekele mu bwikalo bwa kwa Nowa.
Nowa wajinga muntu waoloka.+ Wajinga walumbuluka* mukachi ka bantu bajingako mu moba anji.* Nowa waendelenga ne Lesa wa kine.+ 10 Mu kuya kwa moba, Nowa wasemene baana basatu, bano bajinga Shema, Hama ne Yafeta.+ 11 Bino Lesa wa kine wamwene’mba pano pa ntanda paonaika, kabiji payujiletu bukapondo. 12 Kabiji Lesa watajile pano pa ntanda ne kumona’mba paonaika;+ bantu bonse baonawine mashinda abo pano pa ntanda.+
13 Kepo Lesa aambijile Nowa amba: “Nafuukulapo kuvizha bantu bonse, mambo bakumbanya bukapondo pa ntanda, onkao mambo, nkebonawina kumo na ntanda.+ 14 Ifiikile bwato* na mapulanga a kichi kya ngofela.+ Ukachibaulemo bibamba mukachi ka bwato ne kwibushinga manenekela+ mukachi ne pangye. 15 Bino byo byo ukebufiika: Bwato bwafwainwa kwikala mu bula makyubichi* 300, mu bwipi makyubichi 50 ne mu kimino makyubichi 30. 16 Kabiji ukalenge ne kipenze ku bwato mwa kutwelela kyeya saka kwashala kyubichi umo kufuma peulu. Wafwainwa kulenga kibelo ku bwato mu mbavu yabo+ ne kwibulenga nobe mazubo asatu o batentakanya, imo panshi, ya bubiji pakachi ne ya busatu peulu.
17 “Pakuba amiwa, nkaleta muyulo+ pano pa ntanda ne konauna byonse biji na muya wa bumi* biji pano pa ntanda. Byonse biji pano pa ntanda bikavila.+ 18 Kabiji mbena kwikajika lulayañano ne obewa, kabiji wafwainwa kutwela mu bwato, obewa, baana bobe, mukazhobe ne bakazhi ba baana bobe.+ 19 Kabiji ukatwezhe mu bwato mitundu yonse ya bilengwa byumi+ bibiji bibiji pa kuba’mba bikekale na bumi pamo ne obewa, kilume ne kikazhi;+ 20 ne bilengwa bitumbuka monka mwayila mitundu yabyo, banyama ba kulela monka mwayila mitundu yabo ne bikalaba panshi monka mwayila mitundu yabyo, bikatwele ne obewa bibiji bibiji pa kuba’mba bikekale na bumi.+ 21 Kabiji obewa ukabungizhe ne kusenda kajo ka mitundu yonse,+ ka kuja obewa ne banyama.”
22 Kabiji Nowa waubile byonse byamukambizhe Lesa. Waubiletu byonse.+
7 Yehoba byo apwishishe kwamba, waambijile Nowa amba: “Twela mu bwato ne ba mu nzubo yobe pamo, mambo nataana’mba yobe waoloka ku meso ami pa bantu bonse ba mu kino kisemi.+ 2 Wafwainwa kutwezha mitundu yonse ya banyama babula muzhilo batanu na babiji batanu na babiji,+ mulume ne mukazhi; ne kutwezha banyama bonse ba muzhilo babiji babiji, mulume ne mukazhi; 3 kabiji ukatwezhe bilengwa byonse bipita mwiulu bitanu na bibiji bitanu na bibiji, kilume ne kikazhi, pa kuba’mba bikasemunune ne kwikala na bumi pano pa ntanda.+ 4 Mambo pa kupitapo moba atanu na abiji, nkanokesha mvula+ pano pa ntanda pa moba 40 mute ne bufuku,+ kabiji nkonauna byumi byonse biji pano pa ntanda byo nalengele.”+ 5 Kabiji Nowa waubile byonse Yehoba byo amukambizhe kuba.
6 Nowa wajinga na myaka 600 kimye muyulo wa mema kyo aishile pano pa ntanda.+ 7 Onkao mambo, Nowa watwelele mu bwato na baana banji, mukazhanji ne bakazhi ba baana banji, muyulo wa mema saka akyangye kwiya.+ 8 Banyama bonse babula muzhilo ne bonse ba muzhilo ne bilengwa byonse bitumbuka ne byonse bikalaba panshi,+ 9 byatwelele bibiji bibiji mu bwato mwajinga Nowa, kilume ne kikazhi, byonkatu Lesa byo akambizhe Nowa. 10 Kabiji byo papichile moba atanu na abiji, muyulo wa mema waishile pano pa ntanda.
11 Mu mwaka wa bu 600 mu bwikalo bwa kwa Nowa, mu ñondo wa bubiji, pa juba ja bu 17 ja ñondo, pa joja juba mema a mwiulu atendekele kunoka ne bipenze bya mema bya mwiulu byashinkukile.+ 12 Kabiji mvula wanokele pano pa ntanda pa moba 40 mute ne bufuku. 13 Pa jonkaja juba, Nowa watwelele mu bwato pamo na baana banji, Shema, Hama, Yafeta,+ mukazhanji ne bakazhi ba baana banji basatu.+ 14 Batwelele na banyama bonse ba mungye monka mwayila mitundu yabo, banyama ba kulela monka mwayila mitundu yabo, bikalaba panshi byonse monka mwayila mitundu yabyo, bilengwa byonse bitumbuka monka mwayila mitundu yabyo, bañonyi bonse ne byonse biji na byapi. 15 Byatwelelenga mu bwato bwa kwa Nowa bibiji bibiji, byonsetu byajinga na muya wa bumi.* 16 Onkao mambo, bilengwa bya mitundu yonse byatwelele mu bwato, kilume ne kikazhi, byonkatu Lesa byo amukambizhe Nowa. Kepo Yehoba ashinkile kinzhilo.
17 Muyulo watwajijile* pano pa ntanda pa moba 40, kabiji mema avujilengakotu ne kuselula bwato kya kuba bwatumpaukilengatu peulu ya mema. 18 Mema ayilengatu na kuvula ne kulobesha ntanda kabiji bwato bwatumpaukilenga peulu ya mema. 19 Mema avujile bingi pano pa ntanda kya kuba ne mitumba yonse yalepa ya pano pa ntanda yaibijile.+ 20 Mema avujile bingi kabiji apitaijile peulu ya mitumba makyubichi* 15.
21 Onkao mambo, bilengwa byonse byumi byajinga pano pa ntanda, bitumbuka, banyama ba kulela, banyama ba mungye, ne bilengwa byenda bisamba bisamba byafwile, ne bantu bonse bafwile.+ 22 Bilengwa byonse byajinga na muya wa bumi* byajinga ku mutunta nabyo byafwile.+ 23 Onkao mambo, Lesa wavizhizhe byonse byumi pano pa ntanda, bantu, banyama, bikalaba panshi ne bilengwa bipita mwiulu. Byonse bebivizhizhe pano pa ntanda;+ Nowa ne bo ajinga nabo mu bwato bo bonkatu bapulukile.+ 24 Kabiji mema aikele moba 150 saka alobesha ntanda.+
8 Bino Lesa watele* muchima Nowa ne banyama bonse ba mungye ne banyama ba kulela bo ajinga nabo mu bwato+ kabiji Lesa walengejile luvula kupupila pano pa ntanda ne mema atatwile kuma. 2 Mema a mwiulu ne bipenze byonse bya mwiulu bebishinkile, onkao mambo, mvula walekele* kunoka.+ 3 Kepo mema atatwile kuma pachepache pano pa ntanda. Ku mpelo ya moba 150 mema aumine. 4 Mu ñondo wa butanu na bubiji pa juba ja bu 17 ja ñondo, bwato bwashiikamijile pa mitumba ya Alalata. 5 Kabiji mema auminenga pachepache kufikatu ne mu ñondo wa bujikumi. Mu ñondo wa bujikumi pa juba jitanshi ja ñondo, peulu ya mitumba pamwekele.+
6 Ku mpelo ya moba 40, Nowa washinkwile kipenze+ kyo ashile ku bwato 7 kabiji watumine kikwangala; ne kikwangala kyapitañenengatu pangye, posotu ne mema byo aumine pano pa ntanda.
8 Palutwe kacheche, Nowa watumine nkunda kuba’mba ayuke umvwe mema auma pano pa ntanda. 9 Kabiji nkunda kechi wataaine pa kwikala ne, onkao mambo, wabwelele kwi Nowa mu bwato mambo pano pa ntanda ponse pakiyujile mema.+ Kepo Nowa alupwile kuboko kwanji ne kutwezha nkunda mu bwato. 10 Nowa wapembejile moba akwabo atanu na abiji kabiji watumine jibiji nkunda kufuma mu bwato. 11 Nkunda byo abwelele kwi Nowa mu kimye kya mabanga, wamumwene saka asenda jibula ja olivi ku muvumbo jo aapile! Onkao mambo, Nowa wayukile’mba mema auma pano pa ntanda.+ 12 Kabiji wapembejile moba akwabo atanu na abiji. Kepo atumine nkunda, bino kechi wabwelele jibiji kwi aye ne.
13 Mu mwaka wa bu 601,+ mu ñondo mutanshi pa juba jitanshi ja ñondo, mema ajinga pano pa ntanda aumine; kabiji Nowa wabambwile pa musemi wa bwato ne kumona’mba pano pa ntanda pauma. 14 Mu ñondo wa bubiji pa juba ja bu 27 ja ñondo, pano pa ntanda paumine.
15 Ponkapo Lesa waambijile Nowa amba: 16 “Lupuka mu bwato, obewa, mukazhobe, baana bobe ne bakazhi babo.+ 17 Lupula bilengwa byumi byonse,+ bitumbuka, banyama ne byonse bikalaba panshi* pa kuba’mba bikasemunune pano pa ntanda kabiji bikavule pano pa ntanda.”+
18 Byonkabyo, Nowa walupukile mu bwato pamo na baana banji,+ mukazhanji ne bakazhi ba baana banji. 19 Bilengwa byumi byonse, byonse bikalaba panshi, bitumbuka ne byonse byenda pano pa ntanda byalupukile mu bwato monka mwayila mitundu yabyo.+ 20 Kabiji Nowa washimikile kya kusokelapo bitapisho+ kwi Yehoba ne kusalululamo banyama bonse babula muzhilo ne byonse bitumbuka byabula muzhilo+ ne kwibibika pa kya kusokelapo bitapisho kwikala ke milambo ya kusoka.+ 21 Kepo Yehoba aumvwine bwema bwawama.* Onkao mambo, Yehoba waambile mu muchima wanji amba: “Kechi nkafinga* jibiji mushiji+ na mambo a muntu ne, mambo milanguluko ya mu muchima wa muntu yatama kufumatu ku bwanyike bwanji;+ kabiji kechi nkonauna jibiji byumi byonse byonka byo nauba ne.+ 22 Kufumatu luno, kimye kya kubyala ne kunowa, kimye kya mashika ne kyuya, mayoo ne kisalo, mute ne bufuku kechi bikapwa pano pa ntanda ne.”+
9 Kabiji Lesa wapesheshe Nowa ne baana banji ne kwibambila’mba: “Semainga ne kusemununa, muyuzhe ntanda.+ 2 Bilengwa byonse byumi biji pano pa ntanda, byonse bipita mwiulu, byonse byenda pano pa ntanda ne masabi onse aji mu kalunga ka mema, bikemuchinanga ne kuba moyo. Bino byonse byapanwa mu maboko enu.*+ 3 Byumi byonse byenda bikekala ke kajo kenu.+ Byonkatu byo nemupele bijimwa, ne bino byonse nebipana kwi anweba.+ 4 Pakuba nyama uji na bumi* ko kuba’mba mashi,+ kechi mwafwainwa kumuja ne.+ 5 Kununga pa kino, nkatotolwesha yense ukasumisha mashi* a bumi bwenu. Bilengwa byonse byumi nkebitotolwesha; kabiji muntu yense nkamutotolwesha pa mambo a bumi bwa mulongo wanji.+ 6 Yense ukasumisha mashi a muntu, naye bakamusumisha mashi anji+ ku muntu, mambo Lesa walengele muntu mu kipasha kyanji.+ 7 Pakuba anweba semainga ne kuvula, kabiji muvujilengakotu ne kusemununa pano pa ntanda.”+
8 Kepo Lesa aambijile Nowa ne baana banji amba: 9 “Mbena kwikajika lulayañano lwami ne anweba+ ne baana benu bakeya kulutwe, 10 ne bilengwa* byonse byumi biji ne anweba, bañonyi, banyama ne bilengwa byonse byumi biji pano pa ntanda byo muji nabyo ne byonse byalupukile mu bwato, ko kuba’mba bilengwa byumi byonse bya pano pa ntanda.+ 11 Kine, naikajika luno lulayañano lwami ne anweba lwa kuba’mba: Kechi nkonaunapo jibiji byumi byonse na muyulo wa mema ne, kabiji muyulo kechi ukonauna jibiji ino ntanda ne.”+
12 Kabiji Lesa wanungilepo amba: “Kino kyo kiyukilo kya lulayañano lwami ne anweba ne na bilengwa* byonse byumi biji ne anweba, ne ku bisemi byonse bikeya kulutwe. 13 Nabika kakongolo mu jikumbi kabiji kakekala kiyukilo kya lulayañano lwami na ntanda. 14 Kabiji byo nkaleta jikumbi mwiulu, kakongolo kakamweka mu jikumbi. 15 Kabiji nkavuluka lulayañano lwami lo nalayañene ne anweba ne na bilengwa byonse byumi bya mitundu ne mitundu; kabiji mema kechi akekala jibiji ke muyulo wa konauna byumi byonse ne.+ 16 Kabiji kakongolo kakamweka mu jikumbi ne amiwa nkavuluka lulayañano lwa myaka lwa Lesa na bilengwa byonse byumi bya mitundu ne mitundu biji pano pa ntanda.”
17 Kabiji Lesa waambijile Nowa jibiji amba: “Kino kyo kiyukilo kya lulayañano lwami na byumi byonse biji pano pa ntanda.”+
18 Baana ba kwa Nowa balupukile mu bwato bajinga Shema, Hama ne Yafeta.+ Palutwe kacheche, Hama wasemene Kenana.+ 19 Bano basatu bo bajinga baana ba kwa Nowa, kabiji bantu bonse baji pano pa ntanda bafumine mwi abo ne kukumbana konse konse.+
20 Nowa waikele ke njimi, kabiji wajimine bujimi bwa miñanzañanza. 21 Byo atomene binyu bya miñanzañanza, wapendelwe ne kulaalatu mulekese mu tente wanji. 22 Hama shanji Kenana watambijile shanji kabiji wayile na kubuula balongo banji babiji bajinga pangye. 23 Onkao mambo, Shema ne Yafeta batolele kivwalo ne kwikibika pa bipuzhi byabo bonse babiji ne kutwela lumfutwanyuma. Onkao mambo, bavwetele shabo saka batala kungi kabiji kechi batambijile shabo ne.
24 Nowa byo apendulukile ne kuyuka kintu kyaubile mwananji wa mwanyike, 25 waambile’mba:
“Kenana wafingwa.+
Ekale muzha mwine wa balongo banji.”+
26 Kabiji wanungilepo’mba:
“Atotwe Yehoba, Lesa wa kwa Shema,
Kabiji Kenana ekale muzha kwi aye.+
27 Lesa abayishishe Yafeta mpunzha,
Kabiji ekale mu matente a kwa Shema.
Kabiji Kenana ekale muzha ne kwi aye.”
28 Nowa waikele na bumi myaka 350, kufuma kimye kya Muyulo.+ 29 Myaka yonse yaikele Nowa yajinga 950, ne kufwa wafwile.
10 Kino kyo kisemi kya baana ba kwa Nowa, Shema,+ Hama ne Yafeta.
Muyulo byo apwile, basemene baana.+ 2 Baana ba kwa Yafeta bajinga Goma,+ Magogi,+ Madai, Yavwanyi, Tubala,+ Mesheke+ ne Tilasa.+
3 Baana ba kwa Goma bajinga Ashakenazi,+ Lefwata ne Togama.+
4 Baana ba kwa Yavwanyi bajinga Elisha,+ Tashishi,+ Kitimu+ ne Dodanyi.
5 Ku bano ko kwafumine bantu bonse bapalañenejile mu makuji a byalo byabo monka mwayijile milaka yabo, ne bisemi byabo ne bisaka byabo.
6 Baana ba kwa Hama bajinga Kushi, Mizilamu,+ Puta+ ne Kenana.+
7 Baana ba kwa Kushi bajinga Sheba,+ Havila, Sabata, Lama+ ne Sabateka.
Baana ba kwa Lama bajinga Sheba ne Dedanyi.
8 Kushi wasemene Nimalode. Nimalode ye wajinga kikakashi mutanshi pano pa ntanda. 9 Wajinga kikakashi walengululanga Yehoba. O ene mambo o kwaikela ñambilo ya kuba’mba: “Uji nobe Nimalode kikakashi walengululanga Yehoba.” 10 Bufumu bwanji bwatendekejile ku* Babela,+ Eleka,+ Akada ne Kaline mu kyalo kya Shinala.+ 11 Kufuma ku kyokya kyalo, wayile ku Asilya+ ne kushimika Ninevwa,+ Lehobota, Kala 12 ne Lesena, pakachi ka Ninevwa ne Kala: Uno ye muzhi mukatampe.*
13 Mizilamu wasemene Luda,+ Anamu, Lehabimu, Nafutuha,+ 14 Patalushi,+ Kasaluha (kwafumine bena Filishitiya),+ ne Kafutole.+
15 Kenana wasemene Shidona+ mubeji wanji ne Heta,+ 16 ne bena Yebusi,+ bena Amoli,+ bena Giligashi, 17 bena Hivi,+ bena Alaki, bena Shini, 18 bena Alavwadi,+ bena Zemali ne bena Hamata.+ Kabiji mu kuya kwa moba, bisemi bya bena Kenana byapalañejile konsetu. 19 Onkao mambo, mupaka wa bena Kenana wafumine ku Shidona kukafika ne ku Gelala+ kwipi na Gaza+ kabiji wakafikile ku Sodoma, ku Gomola,+ ku Adima ne ku Zeboimu+ kwipi na Lasha. 20 Bano bo bajinga baana ba kwa Hama monka mwayijile bisemi byabo ne milaka yabo, monka mwayijile byalo byabo ne bisaka byabo.
21 Shema mushakulu wa baana bonse ba kwa Ebelu+ naye wasemene baana ne kolojanji* wajinga Yafeta. 22 Baana ba kwa Shema bajinga Elama,+ Ashula,+ Apakashada,+ Luda ne Alamu.+
23 Baana ba kwa Alamu bajinga Uze, Hula, Getela ne Masha.
24 Apakashada wasemene Shela,+ Shela wasemene Ebelu.
25 Ebelu wasemene baana babiji. Umo wajinga Pelega,*+ mambo mu moba a bumi bwanji ntanda* yaabene. Jizhina ja nkasanji wajinga Yokotana.+
26 Yokotana wasemene Alamodada, Shelefwa, Hazamabeta, Yela,+ 27 Hadolamu, Uzala, Dikila, 28 Obala, Abimaela, Sheba, 29 Ofila,+ Havila ne Yobaba; bano bonse bajinga baana ba kwa Yokotana.
30 Kabiji kyalo kyabo kyabayile kufuma ku Mesha kukafika ne ku Sefwala ku kyalo kya mitumba ku Musela.
31 Bano bo bajinga baana ba kwa Shema monka mwayijile bisemi byabo ne milaka yabo, monka mwayijile byalo byabo ne bisaka byabo.+
32 Bino byo byajinga bisemi bya baana ba kwa Nowa monka mwayijile ndonda ya bisemi byabo ne bisaka byabo. Ku bino bisemi ko kwafumine bisaka byapalañenejile pano pa ntanda Muyulo byo apwile.+
11 Bantu bonse pano pa ntanda baambilengatu mulaka umo kabiji baingijishengatu byambo bimo.* 2 Byo bayile ku musela, bataaine musanza mu kyalo kya Shinala+ kabiji baikele konka. 3 Kepo beambijile bene na bene amba: “Twayai tufyatule matafwali ne kwiasoka.” Onkao mambo, baingijishe matafwali mu kifulo kya kwingijisha mabwe kabiji baingijishe manenekela ke mulobwe. 4 Ponkapo baambile’mba: “Twayai twishimikile muzhi ne kyamba kyalepa kikafike mwiulu ne jizhina jetu jitumbalale, pa kuba’mba tukabule kupalañenamo pano pa ntanda ponse.”+
5 Kepo Yehoba aikijile na kumona muzhi ne kyamba kyashimikile bantu. 6 Kabiji Yehoba waambile’mba: “Baikala ke muntu umo kabiji babena kwamba mulaka umo+ kabiji bino byo byo batatula kuba. Onkao mambo, kafwako kintu nangwa kimo kyo bafuukula kyo bakakankalwa kuba ne. 7 Pano twayai twikile+ tukavulañanye mulaka wabo pa kuba’mba bakabulenga kumvwa bibena kwamba bakwabo.” 8 Byonkabyo, Yehoba wibapalañenyejile pano pa ntanda ponse+ kabiji mu kuya kwa kimye balekele ne kushimika awa muzhi. 9 O ene mambo awa muzhi o bamutumbijile’mba Babela,*+ mambo kuno Yehoba ko ko avulañenye mulaka waambanga bonse pano pa ntanda. Kabiji konka kuno Yehoba ko ko ebapalañenyejile pano pa ntanda ponse.
10 Kino kyo kisemi kya kwa Shema.+
Shema wajinga na myaka 100 kimye kyo asemene Apakashada+ byo papichile myaka ibiji kufuma kimye kyapwile Muyulo. 11 Kimye kyo asemene Apakashada, Shema waikele myaka 500. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.+
12 Apakashada waikele myaka 35 kabiji wasemene Shela.+ 13 Kimye kyo asemene Shela, Apakashada waikele myaka 403. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.
14 Shela waikele myaka 30 kabiji wasemene Ebelu.+ 15 Kimye kyo asemene Ebelu, Shela waikele myaka 403. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.
16 Ebelu waikele myaka 34 kabiji wasemene Pelega.+ 17 Kimye kyo asemene Pelega, Ebelu waikele myaka 430. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.
18 Pelega waikele myaka 30 kabiji wasemene Leu.+ 19 Kimye kyo asemene Leu, Pelega waikele myaka 209. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.
20 Leu waikele myaka 32 kabiji wasemene Seluga. 21 Kimye kyo asemene Seluga, Leu waikele myaka 207. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.
22 Seluga waikele myaka 30 kabiji wasemene Nahola. 23 Kimye kyo asemene Nahola, Seluga waikele myaka 200. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.
24 Nahola waikele myaka 29 kabiji wasemene Tela.+ 25 Kimye kyo asemene Tela, Nahola waikele myaka 119. Kabiji wasemene ne baana bakwabo ba balume ne baana ba bakazhi.
26 Tela waikele myaka 70, kepo asemene Abulama,+ Nahola+ ne Halana.
27 Kino kyo kisemi kya kwa Tela.
Tela wasemene Abulama, Nahola ne Halana; kabiji Halana wasemene Lota.+ 28 Tela shanji byo akijinga na bumi, Halana wafwijile mu kyalo kyo asemekejilwemo mu muzhi wa Ula+ wa bena Kalodeya.+ 29 Abulama ne Nahola basongwele. Muka Abulama wajinga Selai,+ ne muka Nahola wajinga Milika+ mwana wa kwa Halana shanji Milika ne Ishika. 30 Selai wajinga ñumba;+ kechi wajingapo na mwana ne.
31 Kabiji Tela wasendele Abulama mwananji, ne Lota munkananji+ mwana wa kwa Halana, ne Selai mulokazhi wanji muka mwananji aye Abulama ne kuya bayile nanji kufuma mu Ula muzhi wa bena Kalodeya kuya ku kyalo kya Kenana.+ Mu kupita kwa kimye, bafikile ku Halana+ ne kwikala baikajile konka. 32 Myaka yonse yaikajile Tela yajinga 205. Kepo Tela afwijile mu Halana.
12 Kabiji Yehoba waambijile Abulama amba: “Fuma mu kyalo kyobe, ku balongo bobe, mu nzubo ya bashobe ne kuya ku kyalo kyo nkakubuula.+ 2 Nkakwalula ke kisaka kikatampe, kabiji nkakupesha ne kulengela jizhina jobe kutumbalala, kabiji bantu bakobilwa bibusa na mambo a obewa.+ 3 Nkapesha boba bakupesha ne kufinga boba bakufinga,+ ne bisemi byonse bya pano pa ntanda bikobilwa bibusa* na mambo a obewa.”+
4 Onkao mambo, Abulama wayijile pamo ne Lota monka mwamubuujile Yehoba. Abulama wajinga na myaka 75 kimye kyo afumine ku Halana.+ 5 Abulama wasendele mukazhanji aye Selai+ ne Lota mwana kolojanji+ ne bintu byonse byo anonkele+ ne bantu* bo ajinga nabo mu Halana, kabiji baimene ne kuya ku kyalo kya Kenana.+ Byo bafikile mu kyalo kya Kenana, 6 Abulama wapichile mu kyalo kukafika ne ku Shekema+ kwipi na bichi bikatampe bya Mole.+ Pa kyokya kimye, bena Kenana bajinga monka mu kyalo. 7 Ponkapo Yehoba wamwekele kwi Abulama ne kumwambila’mba: “Kino kyalo+ nkekipana ku baana* bobe.”+ Onkao mambo, washimikile kya kusokelapo bitapisho kwi Yehoba, yenka wamwekele kwi aye. 8 Palutwe kacheche, wafumineko ne kuya ku mpunzha ya mitumba yajinga ku musela wa Betele+ kabiji wapopele tente wanji, Betele na ku muzhika ne Ai+ ku musela. Konkakwa washimikile kya kusokelapo bitapisho kwi Yehoba+ ne kwita pa jizhina ja Yehoba.+ 9 Kabiji Abulama wapopolwele tente wanji ne kuya ku Negeba,+ saka enda kufuma ku mpunzha imo kuya ku ikwabo.
10 Mu kyalo mwaponene kipowe kya nzala, kabiji Abulama wayile ku Ijipita ne kukekalako kimye kicheche,*+ mambo kipowe kya nzala mu kyalo kyabayile bingi.+ 11 Byo anangijilenga ku Ijipita, Abulama waambijile mukazhanji aye Selai amba: “Pano umvwa! Nayuka namba walamba bingi.+ 12 Onkao mambo, umvwe bena Ijipita bakumone basakwamba’mba, ‘Awe ye mukazhanji.’ Amiwa basakungipaya, pakuba obewa kechi bakwipaye ne. 13 Wambe’mba, wi nyenga yami, pa kuba’mba bantambwile bulongo na mambo a obewa kabiji kechi basakungipaya ne.”*+
14 Abulama byo afikiletu mu Ijipita, bena Ijipita bamwene’mba uno mwanamukazhi walamba bingi. 15 Babitumbafumu ba kwa Felo nabo bamumwene, kabiji bamutakaikile ku meso a Felo, ne uno mwanamukazhi bamutwajile ku nzubo ya kwa Felo. 16 Wamulamine bingi bulongo Abulama na mambo a uno mwanamukazhi, kabiji wamupele mikooko, bañombe, bambongolo balume ne bakazhi, ba mingilo ba balume ne ba bakazhi ne bangamela.+ 17 Kepo Yehoba amanyikile Felo ne ba mu nzubo yanji na binkunka bikatampe na mambo a kwa Selai muka Abulama.+ 18 Onkao mambo, Felo waichile Abulama ne kumushikisha’mba: “Mambo ka o wangubila bibye? Waji kubujila ka kumbuula’mba mukazhobe? 19 Mambo ka o waambijile’mba, ‘Nyenga yami,’+ nabakebenga ne kumusenda namba ekale mukazhami? Mukazhobe we. Musende uyenga!” 20 Ponkapo Felo wakambizhe bakalume banji kushinjikinya Abulama ne mukazhanji ne bintu byonse byo ajinga nabyo.+
13 Kepo Abulama afumine ku Ijipita ne kuya ku Negeba,+ aye, mukazhanji, Lota ne bintu byonse byo ajinga nabyo. 2 Abulama wajinga bingi na siliva ne ngolode ne bilelwa byavula.+ 3 Waendelenga kufuma ku mpunzha imo ne kuya ku ikwabo byo ayilenga kufuma ku Negeba kuya ku Betele posotu ne byo afikile ku mpunzha ko apopejile tente pakachi ka Betele ne Ai,+ 4 mpunzha ko ashimikijile kya kusokelapo bitapisho patanshi. Akuno Abulama ko ko aichile pa jizhina ja Yehoba.
5 Lota wayijilenga pamo ne Abulama naye wajinga na mikooko, bañombe ne matente. 6 Onkao mambo, mpunzha yakepele kabiji kechi bakonsheshe kwikala pamo ne; mambo bintu byabo byavujile bingi kya kuba kechi bakonsheshe kwikala pamo ne. 7 Na mambo a kino, bakafunga ba kwa Abulama ne ba kwa Lota batendekele kwitobosha. (Pa kyokya kimye bena Kenana ne bena Pelizi baikalanga monka mu kyalo.)+ 8 Onkao mambo, Abulama waambijile Lota amba:+ “Mwane, kechi twafwainwa kwitoboshanga atwe bene na bene ne, nangwa bakafunga benu na bami ne, mambo twi balongo na balongo. 9 Nanchi ino mpunzha yonse kechi iji ku meso enu nenyi? Mwane twayai twiikelenga. Umvwe muye ku kipiko amiwa nsakuya ku kilujo; bino umvwe muye ku kilujo amiwa nsakuya ku kipiko.” 10 Onkao mambo, Lota wainwine meso anji ne kumona’mba mpunzha ya nkambi ya Yodano+ yajinga na mema avula bingi (Yehoba saka akyangye konauna Sodoma ne Gomola), byonka byajinga bujimi bwa Yehoba+ kabiji byonka byajinga kyalo kya Ijipita kukafikatu ne ku Zoala.+ 11 Kepo Lota asajile nkambi yonse ya Yodano kabiji wakekejile ku musela. Byonkabyo, batatwile kwiikela. 12 Abulama waikelenga mu kyalo kya Kenana, pakuba Lota waikelenga kwipi na mizhi yajinga mu nkambi.+ Kepo Lota apopele tente wanji kwipi na Sodoma. 13 Bino bantu ba mu Sodoma batamine bingi kabiji bajinga bandengamambo bakijilemo kutama balenganga mambo Yehoba.+
14 Yehoba waambijile Abulama byo baabene ne Lota amba: “Inuna meso obe ne kutala ku kabeta ka ku buyeke ne ku kabeta ka ku bulenge ne ku musela ne ku muzhika, 15 mambo kino kyalo kyonse kyo ubena kumona nkekipana kwi obewa ne ku baana* bobe myaka ne myaka.+ 16 Kabiji nkalengela baana* bobe kuvula nobe lukungu lwa panshi kya kuba umvwe muntu akakonshe kubala lukungu lwa panshi ko kuba’mba ne baana* bobe bakebabala.+ 17 Imana upitañane mu bula ne mu bwipi bwa kino kyalo, mambo nkekipana kwi obewa.” 18 Onkao mambo, Abulama waikelenga mu matente. Palutwe kacheche, wayile na kukekala kwipi na bichi bikatampe bya Mamale+ biji ku Hebulona,+ kabiji konkakwa washimikile kya kusokelapo bitapisho kwi Yehoba.+
14 Kabiji mu moba a Amalafela mfumu wa Shinala,+ Alyoka mfumu wa Elasa, Kedolaoma+ mfumu wa Elama+ ne Tidala mfumu wa Goyimu, 2 bano bamfumu balwilenga na Bela mfumu wa Sodoma,+ Bilisha mfumu wa Gomola,+ Shinaba mfumu wa Adima, Shemeba mfumu wa Zeboimu+ ne mfumu wa Bela, ko kuba’mba Zoala. 3 Bano bonse basambakene mu Kimpachiko* kya Shidimu+ ko kuba’mba Kalunga ka Mukele.*+
4 Baingijile Kedolaoma pa myaka 12, bino mu mwaka wa bu 13 bamusatukijile. 5 Onkao mambo, mu mwaka wa bu 14, Kedolaoma ne bamfumu bo ajinga nabo baishile ne kushinda Lefwaimu mu Ashatalota-kainaimu, Zuzi mu Hama, Emi+ mu Shave-kiliatimu, 6 ne bena Holi+ pa mutumba wabo wa Seila+ kukafikatu ne ku Elapalana uji mu kiselebwa. 7 Kepo baalulukile ne kuya ku Enyimishipata ko kuba’mba Kadeshi+ ne kushinda kyalo kyonse kya bena Amaleki+ ne bena Amoli+ baikalanga mu Hazazona-tamala.+
8 Pa kikye kimye, mfumu wa Sodoma, mfumu wa Gomola, mfumu wa Adima, mfumu wa Zeboimu ne mfumu wa Bela, ko kuba’mba Zoala, betanchikile kulwa nabo mu Kimpachiko* kya Shidimu, 9 ne kulwa na Kedolaoma mfumu wa Elama, Tidala mfumu wa Goyimu, Amalafela mfumu wa Shinala ne Alyoka mfumu wa Elasa+—bamfumu bana balwilenga na bamfumu batanu. 10 Kabiji mu Kimpachiko* kya Shidimu mwajinga bimbo bya manenekela; ne bamfumu ba Sodoma ne Gomola bakebelenga kunyema baponejile mu bino bimbo kabiji aba bashajilepo banyemejile ku mpunzha ya mitumba. 11 Kepo balwanyi babo bapukwile bintu byonse byajinga mu Sodoma ne Gomola ne kajo kabo konse ne kuya bayile.+ 12 Basendejile kumo ne Lota mwana kolojanji Abulama waikelenga mu Sodoma+ ne bintu byanji ne kufuma bafumineko.
13 Byo bapwishishe kuba bino, muntu umo wapulukile waishile na kubuula Abulama Muhebelu. Pa kikye kimye, Abulama waikelenga* mu bichi bikatampe bya kwa Mamale mwina Amoli,+ bankasa ne kolo na Eshikola ne Anela.+ Bano banabalume baumvwañananga ne Abulama. 14 Kabiji Abulama waumvwine’mba mulongo wanji+ bamutwala mu buzha. Ponkapo wanengezhe bakalume banji 318, bafunda bya kulwa nkondo bonka basemekejilwe mu nzubo yanji kabiji waimene ne kupupila balwanyi kukafika ne ku Danyi.+ 15 Kabiji bufuku waabenye nzhita yanji, aye ne bakalume banji bavundumukijile balwanyi ne kwibashinda. Kabiji wibalondaizhenga kukafika ne ku Hoba uji ku kabeta ka ku buyeke bwa Damasakasa. 16 Waangachile bintu byonse, Lota mulongo wanji, bintu bya kwa Lota, banabakazhi ne bantu bakwabo.
17 Abulama byo abwelelenga kufuma ko ashinjile Kedolaoma ne bamfumu bo ajinga nabo, mfumu wa Sodoma wayile na kumutundaila ku Kimpachiko* kya Shave, ko kuba’mba Kimpachiko kya Mfumu.+ 18 Kabiji Melekizedeke+ mfumu wa Salema+ wamuletejile shinkwa ne binyu; uno wajinga ñanga wa kwa Lesa Mwine Wakila.+
19 Kepo apesheshe Abulama ne kwamba’mba:
“Abulama obilwe bibusa kwi Lesa Mwine Wakila,
Mulenga wa jiulu ne ntanda;
20 Atotwe Lesa Mwine Wakila,
Yenka wapana balwanyi bobe kwi obewa!”
Kabiji Abulama wapele Melekizedeke bya bujikumi pa bintu byonse.+
21 Kepo mfumu wa Sodoma aambijile Abulama amba: “Mpeko bantu,* pakuba obewa usendeko bintu.” 22 Bino Abulama wabuujile mfumu wa Sodoma amba: “Nasuntula kuboko kwami ne kuchipa kwi Yehoba Lesa Mwine Wakila, Mulenga wa jiulu ne ntanda, 23 namba amiwa kechi nsakusendapo kintu kyenu nangwa kimo ne, kutatwilatu ku tonge kufika ne ku lutambo wa pa nkwabilo, kuchina’mba mwakamba’mba, ‘Yami namunonkesha Abulama.’ 24 Amiwa kechi nsakusendapo kintu ne, kanatu kajo konka kaja bansongwalume. Pakuba ba Anela, Eshikola ne Mamale+ bo nayile nabo, mwibabilepo bintu byabo.”
15 Kabiji Yehoba waambijile Abulama mu kimwesho amba: “Kwakamwa ne,+ Abulama. Amiwa yami jikebo jobe.+ Mfweto yobe ikabaya bingi.”+ 2 Abulama washikishe’mba: “Anweba Nkambo Mfumu Yehoba, nanchi mukampa ñanyi kintu byo nabula mwana? Kabiji muntu ukaswana nzubo yami wafuma ku Damasakasa, aye Elieza.”+ 3 Abulama wanungilepo’mba: “Kechi mwampapo mwana* ne,+ kabiji umo* wa mu nzubo yami ye ukekala nswanyi wami.” 4 Pakuba jiwi ja Yehoba jamwambijile’mba, “Uno muntu kechi ye ukekala nswanyi wobe ne, bino mwanobe* ye ukekala nswanyi wobe.”+
5 Wamulupwile pangye ne kumwambila’mba: “Tala mwiulu, ubale tubangabanga umvwe wakonsha.” Kepo amwambijile’mba: “Bino byo bikekala ne mwanobe.”*+ 6 Kabiji Abulama waitabijile mwi Yehoba,+ ne aye watelele Abulama amba waoloka.+ 7 Kabiji wanungilepo’mba: “Amiwa yami Yehoba yenka wakufumishe mu muzhi wa Ula wa bena Kalodeya ne kukupa kino kyalo kwikala ke kyobe.”+ 8 Kepo Abulama ashikishe’mba: “Anweba Nkambo Mfumu Yehoba, nkayuka byepi amba kino kyalo nkekitambula?” 9 Aye wamukumbwile’mba: “Leta ñombe mukazhi wa myaka isatu, mbuzhi mukazhi wa myaka isatu, mukooko mulume wa myaka isatu, katela ne mwana nkunda.” 10 Ne aye waletele bino byonse ne kwibichibaula mu bipimvwa bibiji bibiji ne kwibitula saka byatalañana, bino bañonyi kechi wibachibilepo ne. 11 Kepo bañonyi bakatampe batatwile kwikila pa nyama, bino Abulama wibapangilengapo.
12 Kabiji juba byo jayilenga na kuzhika, Abulama waponejile mu tulo twine tukatampe, kabiji mfishi ikatampe ileta moyo yamufikijile. 13 Kepo Lesa aambijile Abulama amba: “Uyuke kino kwa kubula kuzhinauka amba baana* bobe bakekala benyi mu kyalo kyabula kyabo kabiji bakebanonka buzha ku bantu bekalamo ne kwibamanyika myaka 400.+ 14 Bino amiwa nkazhachisha bisaka byo bakengijilanga+ kabiji bakafumamo saka basenda bintu byavula.+ 15 Pakuba obewa ukafwa mu mutende byo ukekala myaka yavula+ kabiji ukaya kwaya bashakulu bobe. 16 Bino bakabwela kuno+ mu kisemi kya buna, mambo bundengamambo bwa bena Amoli bukyangye kufikilamo.”+
17 Juba byo jazhikile kabiji byo pafichiletu bwii, kwamwekele kisha kya mujilo ne nsoko ya mujilo yapichile pakachi ka byobya bipimvwa bya banyama. 18 Pa jonka jino juba, Yehoba walayañene ne Abulama+ amba: “Baana* bobe bo bo nkapa kino kyalo+ kufuma ku mukola wa Ijipita kufika ku mukola mukatampe, mukola wa Ufelata:+ 19 kyo kyalo kya bena Keni,+ bena Kenizi, bena Kadamonyi, 20 bena Hiti,+ bena Pelizi,+ bena Lefwaimu,+ 21 bena Amoli, bena Kenana, bena Giligashi ne bena Yebusi.”+
16 Muka Abulama aye Selai kechi wasemenepo mwana ne;+ bino wajinga na wa mwingilo mwina Ijipita, jizhina janji Hegala.+ 2 Onkao mambo, Selai waambijile Abulama amba: “Yehoba wankanya kusema baana. Pano laalai na wa mwingilo wami. Kampe wakonsha kunsemena mwana.”+ Onkao mambo, Abulama waubijile monka mwamubuujile Selai. 3 Abulama byo aikele myaka jikumi mu kyalo kya Kenana, Selai wapaine Hegala wa mwingilo wanji mwina Ijipita kwi Abulama mwatawanji kuba’mba ekale mukazhanji. 4 Ponkapo Abulama walaajile ne Hegala ne aye waimichile. Hegala byo ayukile’mba waimita, watendekele kulengulula nkambo yanji wa mukazhi.
5 Kepo Selai aambijile Abulama amba: “Yenu mwandengela kuba’mba mmaname. Mambo amiwa yami napaine wa mwingilo wami mu maboko* enu, bino byo ayukile’mba waimita watendekele kundengulula. Pano Yehoba etuchibile mambo anweba ne amiwa.” 6 Onkao mambo, Abulama waambijile Selai amba: “Yobe uji na luusa pa wa mwingilo wobe. Mube kyonse kyo ubena kukeba.” Selai watendekele kumanyika Hegala ne aye wanyemene.
7 Palutwe kacheche, malaika wa Yehoba wataaine Hegala ku nsulo itupauka mema mu kiselebwa mu jishinda jaya ku Shula.+ 8 Kabiji malaika wamushikishe’mba: “Obewa Hegala, wa mwingilo wa kwa Selai, wafuma kwepi kabiji ubena kuya pi?” Aye wamukumbwile’mba: “Mbena kunyema nkambo yami Selai.” 9 Malaika wa Yehoba wamwambijile’mba: “Bwela kwi nkambo yobe ukepelule.” 10 Kepo malaika wa Yehoba amwambijile’mba: “Nkavuzha baana* bobe, kya kuba kechi kikakonsheka kwibabala ne.”+ 11 Malaika wa Yehoba wanungilepo’mba: “Obewa waimita kabiji ukasema mwana wa mulume kabiji wafwainwa kumutumba’mba Ishimela,* mambo Yehoba waumvwa lumanamo lobe. 12 Aye ukekala mbongolo wa mungye wa muntu. Aye ukalukuka bantu bonse, ne bantu bonse bakamwalukilamo, kabiji ukekalanga saka atalañana na balongo banji bonse.”*
13 Kepo Hegala aichile pa jizhina ja Yehoba yenka waambilenga nanji amba: “Anweba yenu Lesa umona,”+ mambo waambile’mba: “Namona awa ummona.” 14 O ene mambo awa mushima o atelelwe’mba Bilaleloyi.* (Uji pakachi ka Kadeshi ne Beleda.) 15 Byonkabyo, Hegala wasemene mwana wa mulume kwi Abulama, kabiji Abulama watumbile uno mwana wasemene Hegala amba Ishimela.+ 16 Abulama wajinga na myaka 86 kimye Hegala kyo asemene Ishimela kwi aye.
17 Abulama byo afikizhe myaka 99, Yehoba wamwekele kwi aye ne kumwambila’mba: “Amiwa yami Lesa wa Bulume Bonse. Wafwainwa kwikala wa kishinka* kabiji walumbuluka kwi amiwa.* 2 Nkekajika lulayañano lwami pakachi kami ne obewa+ kabiji nkavuzha bingi kisemi kyobe.”+
3 Ponkapo Abulama wafukamine wakinka ne kilungi panshi kabiji Lesa watwajijile kumubuula’mba: 4 “Amiwa nalayañana lulayañano ne obewa+ kabiji ukekala shanja bisaka byavula.+ 5 Pano jizhina jobe kechi jisakwikala Abulama* ne; pano usakutelwanga’mba Abalahama,* mambo nkakulengela kwikala shanja bisaka byavula. 6 Nkakulengela kusemununa kabiji ukekala ke bisaka bya bantu, ne bamfumu bakafumanga mwi obewa.+
7 “Nkalama lulayañano lwami ne obewa,+ ne na baana* bobe bakalondela panyuma yobe kukafikatu ne ku bisemi byabo byonse lukekala ke lulayañano lwa myaka ne myaka, namba ngikale ke Lesa wobe ne wa mwanobe* ukalondela panyuma yobe. 8 Kabiji nkakupa obewa ne baana* bobe bakalondela panyuma yobe kino kyalo kyo waikelemo bwenyi+—kyalo kyonse kya Kenana—kwikala ke kyenu kya kwikalamo kikupu, kabiji nkekala Lesa wabo.”+
9 Lesa watwajijile kwambila Abalahama amba: “Obewa wafwainwa kulama lulayañano lwami ne baana* bobe bakalondela panyuma yobe kukafikatu ne ku bisemi byabo byonse. 10 Luno lo lulayañano lwami ne anweba, lo ukalamanga obewa ne baana* bobe bakalondela panyuma yobe: Mwanamulume yense uji mukachi kenu wafwainwa kuya ku mukanda.+ 11 Mwafwainwa kuchiba tulomolomo twenu kabiji kino kikekala ke kiyukilo kya lulayañano lwami ne anweba.+ 12 Mu bisemi byenu byonse, mwana wa mulume yense uji na moba atanu na asatu wafwainwa kuya ku mukanda,+ yense wasemwa mu nzubo ne yense wabula mwanenu* ye mwapotele na mali ku muntu wafuma ku kyalo kingi. 13 Mwana wa mulume yense wasemwa mu nzubo yobe ne mwanamulume yense ye wapotele na mali wafwainwa kuya ku mukanda;+ kabiji lulayañano lwami luji ku mibiji yenu lwafwainwa kwikala lulayañano lwa myaka ne myaka. 14 Umvwe kya kuba mwanamulume wabula kuya ku mukanda babula kumuchiba kalomolomo, awo muntu* bafwainwa kumuchibako* ku balongo banji. Mambo walala lulayañano lwami.”
15 Kepo Lesa aambijile Abalahama amba: “Selai*+ mukazhobe kechi wafwainwa kumutelanga’mba Selai ne, jizhina janji pano ke Sala.* 16 Nkamupesha kabiji ukakusemena mwana wa mulume;+ nkamupesha kabiji aye ukekala ke bisaka bya bantu; bamfumu ba mitundu ya bantu bakafuma mwi aye.” 17 Ponkapo Abalahama wafukamine wakinka ne kilungi panshi kaseke ne kuseka ne kwamba mu muchima wanji amba:+ “Nanchi mwanamulume uji na myaka 100 wakonsha kusema mwana, kabiji Sala mwanamukazhi uji na myaka 90 wakonsha kusema nyi?”+
18 Onkao mambo, Abalahama waambijile Lesa wa kine amba: “Ishimela obilwe bibusa kwi anweba!”+ 19 Kepo Lesa amwambijile’mba: “Sala mukazhobe ukasema mwana wa mulume kabiji wafwainwa kumutumba’mba Izaka.*+ Kabiji nkekajika lulayañano lwami ne aye, lo lulayañano lwa myaka ne myaka ne na baana* banji bakalondela panyuma yanji.+ 20 Pakuba naumvwa byo waamba pe Ishimela. Amiwa nkamupesha ne kumulengela kusema ne kusemununa. Mwi aye mukafuma bamfumu 12 kabiji nkamulengela kwikala kisaka kikatampe.+ 21 Pano bino, nkekajika lulayañano lwami ne Izaka+ yenka Sala ye akasema pa kyonka kino kimye mu mwaka ubena kwiya.”+
22 Lesa byo apwishishe kwisamba ne Abalahama, wafumineko. 23 Kepo Abalahama asendele mwananji Ishimela ne bonse banabalume basemekejilwe mu nzubo yanji ne bonse bo apotele na mali ne banabalume bonse bajinga mu nzubo ya kwa Abalahama, bonse wibachibile tulomolomo jonkaja juba, monkatu mo bamubuujile kwi Lesa.+ 24 Abalahama wajinga na myaka 99 kimye kyo bamuchibile kalomolomo.+ 25 Kabiji Ishimela mwananji wajinga na myaka 13 kimye kyo bamuchibile kalomolomo.+ 26 Pa jonkaja juba, Abalahama wayile ku mukanda ne Ishimela mwananji. 27 Banabalume bonse bajinga mu nzubo yanji, bonse basemekejilwe mu nzubo ne bo apotele na mali ku muntu wafuma ku kyalo kingi, nabo bebatwajile ku mukanda pamo ne aye.
18 Kabiji Yehoba+ wamwekele kwi aye kwipi na bichi bikatampe bya kwa Mamale+ byo aikele ku kibelo kya tente wanji mute saka azonga. 2 Wainukile ne kumona banabalume basatu saka baimana palepa byobya.+ Byo ebamwene, wafumine lubilo ku tente wanji ne kwibatundaila kabiji wibafukamijile. 3 Kepo aambile’mba: “Yehoba umvwe mwangubila bibusa, kange mumpitaile amiwa kalume wenu ne. 4 Mwane, lekai nemuletelepo tumema, mowe ku maulu;+ kepo mukokolokeko munshi ya kichi. 5 Byo mwaiya kwi amiwa kalume wenu, lekai nemuletelepo kashinkwa kuba’mba mwikizhe kyefu.* Kepo mwimane muyenga.” Abo bamwambijile’mba: “Kijitu bulongo. Uba monka mo wafuukwila.”
6 Ponkapo Abalahama wapelawizhizhe kuya mu tente mwajinga Sala ne kumwambila’mba: “Pelawizha! Tola bipimo* bisatu bya bunga bwalamba, wibukande ne kulenga bashinkwa.” 7 Kabiji Abalahama wayile lubilo ku jitanga ne kukasenda mwana ñombe wanekena ne kuwama. Wamupaine kwi kalume wanji, naye wamunengezhezhe bukiji. 8 Kepo asendele bbata, mukaka ne mwana ñombe mulume ye anengezhe ne kwibapa amba baje. Kabiji waimene konka ko bajinga munshi ya kichi abo saka baja.+
9 Abo bamushikishe’mba: “Nga mukazhobe Sala uji pi?”+ Aye wibakumbwile’mba: “Uji mu tente.” 10 Umo pe abo watwajijile ne kwamba’mba: “Kine nkabwela kwi obewa pa kyonka kino kimye mwaka ubena kwiya, umvwa! Sala mukazhobe ukasema mwana wa mulume.”+ Kabiji Sala watelekelenga byo ajinga ku kibelo kya tente wanji wajinga kunyuma ya muntu waambilenga. 11 Ba Abalahama ne Sala bakotele.+ Sala wapitayijile pa jifumbi ja kusemenapo baana.*+ 12 Ponkapo Sala watatwile kuseka ne kwamba’mba: “Amiwa nakota kabiji nkambo yami naye wakota, nanchi kine nkekala na luno lusekelo nyi?”+ 13 Kepo Yehoba ashikishe Abalahama amba: “Mambo ka Sala o aji kusekela ne kwamba’mba, ‘Nanchi kine amiwa nkasema mwana byo nakota kala nyi?’ 14 Nanchi kujipo kintu Yehoba kyo akonsha kukankalwa kuba nyi?+ Nkabwela kwi obewa pa kyonka kino kimye mwaka ubena kwiya kabiji Sala ukasema mwana wa mulume.” 15 Bino Sala wakaine’mba, “Amiwa kechi naji kuseka ne!” mambo waubile moyo. Kabiji aye wamwambijile’mba: “Kukana ne! Waji kuseka.”
16 Bano banabalume byo baimene ne kuya ja ku Sodoma,+ Abalahama wibashinjikinyeko. 17 Yehoba waambile’mba: “Amiwa kechi nsakumufya Abalahama kintu kyo mbena kukeba kuba ne.+ 18 Kine, Abalahama ukekala ke kisaka kikatampe kabiji kyakosa ne bisaka byonse bya pano pa ntanda bikobilwa bibusa* na mambo a aye.+ 19 Mambo amiwa namuyuka Abalahama kabiji naketekela namba ukafunjisha baana banji ne kisemi kyanji kikalondela panyuma yanji kwenda mu jishinda ja Yehoba kupichila mu kuba byaoloka ne byawama,+ pa kuba’mba Yehoba akafikizhe kintu kyo alayile Abalahama.”
20 Kepo Yehoba aambile’mba: “Kwijizhanya na mambo a Sodoma ne Gomola kwabaya bingi,+ kabiji bubi bwabo nabo bwabaya bingi.+ 21 Mbena kwikila nkamone umvwe kya kuba babena kubila monka mwayila kwijizhanya ko naumvwa. Kabiji umvwe kechi byo ibyo ne, nsakuyuka.”+
22 Aba banabalume bafumineko ne kuya ku Sodoma, bino Yehoba+ washajile ne Abalahama. 23 Kepo Abalahama afwenyenye kwipi ne kumushikisha’mba: “Nanchi kine mukonauna baoloka pamo na babi nyi?+ 24 Twambe’mba mu muzhi muji bantu baoloka 50. Nanchi mukebonauna ne kubula kulekelako mambo yewa muzhi na mambo a bantu baoloka 50 bajimo nyi? 25 Anweba kechi mwakonsha kuba kino, kya konawina waoloka pamo na mubi ne, kya kuba kintu kimwekela waoloka kyamwekela ne mubi ne!+ Anweba kechi mwakonsha kuba kino ne.+ Nanchi Mutonyi wa ba pano pa ntanda ponse kechi ukoba kintu kyaoloka nenyi?”+ 26 Kepo Yehoba amukumbwile’mba: “Umvwe mu Sodoma nkataanemo bantu baoloka 50, nkamuleka muzhi yense na mambo a abo.” 27 Bino Abalahama waambile’mba: “Umvwai mwane, netwikakyo kya kwamba ne Yehoba amiwa muntutu wa lukungu ne buto. 28 Twambe’mba pa bantu baoloka 50 pabujila batanu. Nanchi mukonauna muzhi yense na mambo a kuba pabujila bantu batanu nyi?” Aye wamukumbwile’mba: “Kechi nkamonauna umvwe nataanamo bantu 45 ne.”+
29 Kabiji Abalahama wamwambijile jibiji amba: “Twambe’mba muji bantu 40.” Aye wamukumbwile’mba: “Na mambo a bantu 40, kechi nkamonauna ne.” 30 Bino watwajijile kwamba’mba: “Mwane anweba Yehoba, kange munzhingijile ne,+ nswishai ñambe: Twambe’mba muji bantu 30.” Aye wamukumbwile’mba: “Umvwe nataanamo bantu 30, kechi nkamonauna ne.” 31 Pakuba aye watwajijiletu na kwamba’mba: “Umvwai mwane, netwikakyo kya kwamba ne Yehoba: Twambe’mba muji bantu 20.” Aye wamukumbwile’mba: “Na mambo a bantu 20, kechi nkamonauna ne.” 32 Kyapeleleko Abalahama waambile’mba: “Mwane anweba Yehoba, kange munzhingijile ne, ndekai ñambetu japelako: Twambe’mba mujitu bantu jikumi.” Aye wamukumbwile’mba: “Kechi nkamonauna ne, na mambo a bantu jikumi.” 33 Ponkapo Yehoba byo apwishishe kwisamba ne Abalahama, wafumineko+ ne Abalahama wabwelele kwanji.
19 Bamalaika babiji bafikile mu Sodoma mabanga kabiji Lota waikele ku kibelo kya Sodoma. Lota byo ebamwene, wibatundaijile ne kwibafukamina ne kukinka kilungi panshi.+ 2 Kabiji wibambijile’mba: “Mwane, anweba bankambo yami, twelai mu nzubo ya kalume wenu ne kwikalamo bufuku bonse, mowe ne ku maulu. Kepo mukemane lukelo mukayenga ko mubena kuya.” Abo bamwambijile’mba: “Ine, tusakulaala pa lubanza bufuku bonse.” 3 Bino aye wakoselepotu kya kuba ne abo batwelele mu nzubo yanji. Kepo ebanengezhejile kijiilo ne kosha shinkwa wabula mbizho ne abo bajiile.
4 Saka bakyangye kulaala, banabalume ba mu muzhi, bena Sodoma kutatwilatu ku banyike kufika ne ku bakulumpe, bonse bazhokolokele nzubo. 5 Kabiji baichilenga Lota ne kumwambila’mba: “Aba banabalume ba kwiya kwi obewa bufuku buno, baji pi? Tulupwilebo kuba’mba twilaale nabo.”+
6 Kepo Lota alupukile kuya kwi abo ne kushinka kinzhilo. 7 Wibambijile’mba: “Anweba balongo bami, kange mube kintu kyatama ne. 8 Nji na baana ba bakazhi babiji babula kulaalapo na mwanamulume. Lekai nemulupwilebo kuba’mba mwibobe kyonse kyo mwamona’mba kimuwamina. Pakuba bano banabalume kange mwibobe kintu nangwa kimo ne, mambo byo baji benyi bazhikijilwa mu nzubo yami.”+ 9 Abo bamwambijile’mba: “Fumako!” Kabiji banungilepo’mba: “Uno muntu waishiletu kwikala mwenyi kuno, kabiji etuchibilenga mambo! Pano tusakukuba kintu kyatama kukila kyo twasaka twibobe abo.” Ponkapo Lota bamubungile* ne kufwenya kwipi amba bapasule kinzhilo. 10 Onkao mambo, aba banabalume bajinga mukachi balupwile maboko ne kukokela Lota mu nzubo ne kushinka kinzhilo. 11 Kabiji bapofwile meso a boba banabalume bajinga pa kibelo kya nzubo kutatwilatu ku mwanyike kufika ne ku mukulumpe, kya kuba bakookejilemotu na kukeba pajinga kibelo.
12 Kepo bano banabalume bashikishe Lota amba: “Nanchi ujipo na balongo muno nyi? Bako bobe ba balume, baana bobe ba balume, baana bobe ba bakazhi ne bonse bo uji nabo mu ino mpunzha wibafumyemo. 13 Mambo tubena konauna ino mpunzha, mambo kwijizhanya pe abo kwaumvwanyika bingi kwi Yehoba,+ o ene mambo Yehoba o etutumina kwiya na konauna uno muzhi.” 14 Onkao mambo, Lota wayile na kubuula bako banji ba balume bakebelenga kusongola baana banji ne kwibambila’mba: “Pelawizhai! Fumaimo mu ino mpunzha, mambo Yehoba usakonauna uno muzhi!” Bino bako banji, bamwenenga nobe ubena kuba bisela.+
15 Byo bwayilenga na kukya, bamalaika bamukanjikizhe Lota amba: “Pelawizha! Senda mukazhobe ne baana bobe ba bakazhi babiji bo uji nabo muno, kuchina’mba wakonaikila mu bubi bwa uno muzhi!”+ 16 Byo akikankazhaminenga, na mambo a lusa lwa Yehoba lo amumwesheshe,+ bano banabalume bakwachile pa kuboko kwanji ne pa kuboko kwa mukazhanji ne pa maboko a baana banji ba bakazhi babiji, ne kumulupulamo ne kumutwala pangye ya muzhi.+ 17 Byo bebafikizhetu kunsa ya muzhi, umo wamwambijile’mba: “Nyema upulushe bumi* bobe! Kange utale kunyuma+ nangwa kwimana mu ino nkambi yonse ne!+ Nyemena ku mitumba kuchina’mba wakeya konaika!”
18 Kepo Lota ebambijile’mba: “Ine akwa ne, anweba Yehoba! 19 Mwane amiwa kalume wenu mwangubila bibusa ne lusa* pa kumpulusha,*+ bino kechi nakonsha kunyemena ku mpunzha ya mitumba ne, mambo nachina’mba kintu kyatama kyakammwekela ne amiwa nakafwa.+ 20 Mwane uno muzhi ujitu pepi kabiji nakonsha kunyemenamo; ke mpunzha ichechetu. Mwane kana nakonsha kunyemenako nyi? Ke mpunzha ichechetu. Kabiji nkapuluka* lonaiko.” 21 Aye wamwambijile’mba: “Kyawama, nsakuuba monka mo walangulukila+ kupichila mu kubula konauna uno muzhi ye watongola.+ 22 Pelawizha! Nyemena mu uno muzhi, mambo amiwa kechi nsakuba kintu nangwa kimo saka ukyangye kufika mu uno muzhi ne!”+ O ene mambo o atumbijile uno muzhi amba Zoala.*+
23 Lota wafikile mu Zoala juba saka jasela kala. 24 Kepo Yehoba anokeshe mabwe ateema mujilo ne mujilo pa Sodoma ne Gomola, bino bintu byafumine kwi Yehoba mwiulu.+ 25 Onkao mambo, waonawine ino mizhi ne nkambi yonse ne bantu bonse baikalanga mu ino mizhi ne byonse byamenene mu mushiji.+ 26 Bino muka Lota wamulondejilenga munyuma, watajile kunyuma kabiji waalukile ke jibwe ja mukele.+
27 Kabiji Abalahama wabuukile lukelokelo ne kuya ku mpunzha ko esambijile ne Yehoba.+ 28 Byo atajile ku Sodoma ne Gomola ne nkambi yonse, wamwene kyaubiwenga. Kwajinga bwishi bwafutumukilenga mu mpunzha nobe bwishi bwa kibili!+ 29 Onkao mambo, Lesa byo aonawine mizhi ya mu nkambi, wavulukile Abalahama kupichila mu kufumya Lota mu ino mizhi yo aonawine, mizhi mwaikalanga Lota.+
30 Palutwe kacheche, Lota wafumine ku Zoala na baana banji ba bakazhi babiji ne kuya na kukekala ku mpunzha ya mitumba+ mambo wachiine kwikala mu Zoala.+ Onkao mambo, waikelenga mu kibwe na baana banji ba bakazhi babiji. 31 Mubeji waambijile nkasanji amba: “Batata bakoma, kabiji kafwako mwanamulume mu ino mpunzha wa kwitusongola byonka byuba bantu bonse ne. 32 Pano twaya twibape binyu batata kuba’mba batome, tulaale nabo pa kuba’mba tulame kisemi kya batata.”
33 Byonkabyo, abwa bufuku bamupele shabo binyu; kepo mubeji atwelele ne kulaala na shanji, bino aye kechi wayukile kimye mwananji kyo alaajile nanji ne kyo abuukile ne. 34 Kabiji juba jalondejilepo, mubeji waambijile nkasanji amba: “Amiwa naji kulaala ne batata bufuku bwapita. Pano twaya twibape jikwabo binyu bufuku buno. Apa bino utwele ne kulaala nabo pa kuba’mba tulame kisemi kya batata.” 35 Onkao mambo, ne abwa bufuku bamupele jikwabo shabo binyu amba atome; kepo nkasanji atwelele ne kulaala na shanji, bino aye kechi wayukile kimye mwananji kyo alaajile nanji ne kyo abuukile ne. 36 Byonkabyo, baana ba bakazhi ba kwa Lota bonse babiji baimichile kwi shabo. 37 Mubeji wasemene mwana wa mulume ne kumutumba’mba Moabu.+ Aye ye shabo bena Moabu bajiko ne lelo jino.+ 38 Kabiji nkasanji naye wasemene mwana wa mulume ne kumutumba’mba Bena-ami. Aye ye shabo bena Amonyi+ bajiko ne lelo jino.
20 Kabiji Abalahama wafumineko+ kokwa ne kuya ku Negeba na kwikala pakachi ka Kadeshi+ ne Shula.+ Byo akijinga* ku Gelala,+ 2 Abalahama waambile jibiji pe Sala mukazhanji amba: “Nyenga yami.”+ Onkao mambo, Abimeleki mfumu wa Gelala watumine bantu kuya na kuleta Sala kabiji wamusendele.+ 3 Kabiji Lesa waishile bufuku kwi Abimeleki mu kiloto ne kumwambila’mba: “Usakufwa na mambo a mwanamukazhi ye wasenda,+ mambo aye muka kusongolwa.”+ 4 Bino Abimeleki kechi wafwenyenye kwipi kwi aye* ne. Onkao mambo, waambile’mba: “Anweba Yehoba, nanchi musakonauna kisaka kya bantu babula mambo nyi?* 5 Nanchi aye kechi waji kumbuula’mba, ‘Nyenga yami’ nenyi, ne mukazhanji kechi waji kwamba’mba, ‘Kolojami’ nenyi? Naji kubila kino mu koloka kwa muchima wami ne mu kubula kuyuka.” 6 Kepo Lesa wa kine amubuujile mu kiloto amba: “Amiwa nayuka kuba’mba waubila kino mu koloka kwa muchima wobe, kabiji kyo kyo naji kukukainya kundenga mambo. O ene mambo, o naji kukukainya kulaala nanji. 7 Pano mubwezhezhe mukazhanji, mambo aye ngauzhi+ kabiji usakukusashijilako+ kuba’mba wikale na bumi. Bino umvwe ukane kumubwezha, yuka’mba kine usakufwa, obewa ne bantu bonse bo uji nabo.”
8 Abimeleki wabuukile lukelokelo ne kwita bakalume banji bonse ne kwibabuula bino bintu byonse, ne abo baakaminwe bingi. 9 Kepo Abimeleki aichile Abalahama ne kumushikisha’mba: “Mambo ka o witubila bino? Ñanyi mambo o nakulenga kuba’mba ulete pe amiwa ne pa bufumu bwami mambo abaya bibye? Wanguba kintu kyatama bingi.” 10 Kabiji Abimeleki watwajijile kushikisha Abalahama amba: “Wakebelenga ka pa kuba kintu kya uno mutundu?”+ 11 Abalahama wamukumbwile’mba: “Naubile kino mambo nalangulukile namba, ‘Mu ino mpunzha bantu kechi bakamwa Lesa ne, kabiji bakangipaya na mambo a mukazhami.’+ 12 Kabiji aye kine nyenga yami mwana batata, bino kechi mwana bamama ne, kabiji amiwa namusongwele.+ 13 Kimye Lesa kyo antumine kufuma ku nzubo ya batata,+ namwambijile namba: ‘Ummweshe butemwe bubula kwaluka: Konse konse ko tukayanga, ukambenga’mba, “Kolojami.”’”+
14 Kepo Abimeleki ashikwile mikooko, bañombe, ba mingilo ba balume ne ba bakazhi ne kwibapana kwi Abalahama kabiji wamubwezhejile mukazhanji aye Sala. 15 Kabiji Abimeleki waambile ne kuba’mba: “Nakuswisha kwikala mu kyalo kyami. Wakonsha kwikala konse ko wakeba.” 16 Kabiji waambijile Sala amba: “Namupa kolojobe+ mali a siliva 1,000. Kino ke kiyukilo kya kumwesha ku bonse bo uji nabo ne bantu bakwabo amba mambo ufwao* ne kuba’mba mwenga wafumapo pe obewa.” 17 Kepo Abalahama asashijile Lesa wa kine; kabiji Lesa wabukile Abimeleki, mukazhanji ne bazha banji ba bakazhi ne abo batatwile kusema baana; 18 mambo Yehoba walengejile banabakazhi bonse ba mu nzubo ya kwa Abimeleki kwikala bañumba* na mambo a kwa Sala muka Abalahama.+
21 Kepo Yehoba avulukile Sala monka mo aambijile, kabiji Yehoba wamubijile Sala byonka byo amulayile.+ 2 Onkao mambo, Sala waimichile+ ne kusema mwana wa mulume kwi Abalahama monka mu bukote bwanji pa kyonka kimye Lesa kyo amulayile.+ 3 Abalahama watumbile jizhina mwananji wa mulume ye asemene mwi Sala amba Izaka.+ 4 Kabiji Abalahama watwajile mwananji Izaka ku mukanda byo afikizhe moba atanu na asatu, monka mo bamukambizhizhe kwi Lesa.+ 5 Abalahama wajinga na myaka 100 kimye mwananji Izaka kyo asemenwe. 6 Kepo Sala aambile’mba: “Lesa wandengela kusekela; yense ukomvwa kino ukasangalela pamo ne amiwa.”* 7 Kabiji waambile’mba: “Ñanyi wakonsheshe kwambila Abalahama amba, ‘Sala ukasema baana’? Pakuba amiwa nasema mwana wa mulume kwi aye mu bukote bwanji.”
8 Kabiji Izaka byo akomene bamusumwine, ne Abalahama wanengezhe kijiilo kikatampe pa jonka jino juba jo bamusumwine. 9 Bino Sala wamwenenga’mba mwana wa mulume wa kwa Hegala+ mwina Ijipita ye asemene kwi Abalahama ubena kwendeleka Izaka.+ 10 Kepo aambijile Abalahama amba: “Mupangai uno muzha ne mwananji, mambo mwana wa uno muzha kechi ukekala nswanyi pamo na mwanami Izaka ne.”+ 11 Pano bino, Abalahama kechi watemenwe byaambile Sala pa mwananji ne.+ 12 Ponkapo Lesa waambijile Abalahama amba: “Kange uzhingile na byaamba Sala pa mwana ne muzha wobe wa mukazhi ne. Umvwa byo aamba,* mambo awa ukatelwa’mba mwanobe* ukafuma mwi Izaka.+ 13 Bino pa mambo a mwana wa mulume wa muzha,+ mwi aye mukafuma kisaka,+ mambo naye mwanobe.”*
14 Ponkapo Abalahama wabuukile lukelokelo ne kutola shinkwa ne fukuta wa kiseba wa mema ne kupa Hegala. Wamutwikilebyo pa kipuzhi ne kumwambila’mba yanga obewa ne mwanobe.+ Kepo ayile na kukapitañana mu kiselebwa kya Belesheba.+ 15 Kyapeleleko, mema apwilemo mu fukuta wa kiseba, kabiji watujile mwana munshi ya kipupu. 16 Pakuba aye wakekele bunke palepa byobya pakonsha kufika muketo umvwe bamutaya, mambo waambile’mba: “Kechi nkeba kumonako kusakufwila mwanami ne.” Onkao mambo, waikele palepa byobya na kujila mabingo.
17 Ponkapo Lesa waumvwine jiwi ja mwana+ kabiji malaika wa Lesa kufuma mwiulu waichile Hegala ne kumushikisha’mba:+ “Mambo ka o ubena kujijila? Kange wakamwe ne, mambo Lesa waumvwa jiwi ja mwanobe konkakwa ko aji. 18 Pano imana umubushe mwana ne kumukwata na kuboko kobe mambo amiwa nkamwalula ke kisaka kikatampe.”+ 19 Kepo Lesa alabishe meso anji ne aye wamwene mushima wa mema, kabiji wayileko ne kuyuzha mema mu fukuta wa kiseba ne kutomesha mwana. 20 Lesa wajinga na uno mwana+ byo akomenenga. Waikelenga mu kiselebwa kabiji waikele ke kibinda utaya miketo. 21 Kabiji waikelenga mu kiselebwa kya Palana,+ ne inanji wamukebejile mwanamukazhi mu kyalo kya Ijipita.
22 Pa kyokya kimye, Abimeleki ne Fikola mukulumpe wa nzhita baambijile Abalahama amba: “Lesa uji ne obewa mu bintu byonse byo uba.+ 23 Pano chipa kwi Lesa kuba’mba kechi ukangalukamo amiwa, baana bami ne bankana bami ne, ne kuba’mba ukammwesha amiwa ne kyalo kyo waikalamo butemwe bubula kwaluka bo nakumwesha.”+ 24 Kepo Abalahama aambile’mba: “Nachipa kwesakana na byo mwaamba.”
25 Nangwa byonkabyo, Abalahama wijizhañenye kwi Abimeleki pa mambo a mushima wa mema bakalume ba kwa Abimeleki ye baangachile mu lupata.+ 26 Abimeleki waambile’mba: “Kechi nayuka waubile kino ne; ne obewa kechi wambuujile ne, kabiji kechi nekyumvwapo kala ne, nekyumvwatu lelo jonka.” 27 Ponkapo Abalahama washikwile mikooko ne bañombe ne kupa Abimeleki kabiji bano bonse babiji balayañene lulayañano. 28 Kabiji Abalahama byo asajile mikooko ikazhi itanu na ibiji kufuma mu jitanga ne kwiitula bunke, 29 Abimeleki washikishe Abalahama amba: “Mambo ka o wasajila mikooko ikazhi itanu na ibiji ne kwiitula bunke?” 30 Aye waambile’mba: “Tambulai mikooko ikazhi itanu na ibiji kwikala kishiino kya kuba’mba uno mushima yami namupoyile.” 31 O ene mambo o atelejile aya mpunzha amba Belesheba,*+ mambo kuno bonse babiji ko ko balayañenejile. 32 Onkao mambo, balayañene lulayañano+ pa Belesheba, kabiji bino byo byapwile Abimeleki ne Fikola mukulumpe wa nzhita babwelele ku kyalo kya bena Filishitiya.+ 33 Kepo Abalahama ajimbile kichi kya tamaleshika ku Belesheba, ne kwita pa jizhina ja Yehoba,+ Lesa wa myaka ne myaka.+ 34 Kabiji Abalahama waikele* kimye* kyabaya mu kyalo kya bena Filishitiya.+
22 Kabiji Lesa wa kine waesekele Abalahama,+ ne kumwita’mba: “Abalahama!” ne aye waitabile’mba: “Mwane!” 2 Kepo amwambijile’mba: “Senda mwanobe yenkawa umotu ye watemwa+ aye Izaka,+ uye ku kyalo kya Moliya+ ne kumulambula konkakwa ke mulambo wa kusoka pa mutumba ye nkakubuula.”
3 Ponkapo Abalahama wabuukile lukelokelo ne kubika pa mbongolo wanji kya kwikalapo, kabiji wayile na bakalume banji babiji ne Izaka mwananji. Wachabile nkunyi ya kusokelapo mulambo wa kusoka. Kepo aimene ne kuya ku mpunzha kwamutongwejile Lesa wa kine. 4 Pa juba ja busatu, Abalahama wainukile ne kumona mpunzha palepa byobya. 5 Kepo Abalahama aambijile bakalume banji amba: “Anweba akishalai pano na mbongolo, pakuba amiwa ne mwanami twakiya kokwa na kupopwela Lesa apa bino tubwele.”
6 Onkao mambo, Abalahama watolele nkunyi ya kusokelapo mulambo wa kusoka ne kubika pa kipuzhi kya kwa Izaka. Kepo asendele mujilo ne mupenyi* mu maboko anji, kabiji bonse babiji baimene ke baye ne kuya. 7 Ponkapo Izaka waichile Abalahama shanji amba: “Tata!” Ne aye wakumbwile’mba: “Amba ka mwanami?” Kepo aipwizhe’mba: “Tuji na mujilo ne nkunyi, pano nga mukooko wa mulambo wa kusoka uji pi?” 8 Abalahama wamukumbwile’mba: “Mwanami, Lesa mwine usakunengezha mukooko wa mulambo wa kusoka.”+ Kepo bonse babiji batwajijile kuya.
9 Byo bafikile ku ino mpunzha yamubuujile Lesa wa kine, Abalahama washimikile kya kusokelapo bitapisho kabiji wabikilepo ne nkunyi. Wakashile Izaka mwananji ku maboko ne ku maulu ne kumubika pa kya kusokelapo bitapisho peulu ya nkunyi.+ 10 Ponkapo Abalahama watolele mupenyi* kabiji wajinga pepi kwipaya mwananji.+ 11 Bino malaika wa Yehoba wamwichile kufuma mwiulu amba: “Abalahama, Abalahama!” Ne aye waitabile’mba: “Mwane!” 12 Kepo malaika amwambijile’mba: “Kange ube kyatama mwanobe nangwa kumuba kintu nangwa kimo ne, mambo pano amiwa nayuka’mba wi muntu wakamwa Lesa, mambo kechi wakana kumpa mwanobe yenka umotu ne.”+ 13 Ponkapo Abalahama wainukile ne kumona palepa byobya mukooko mulume wipikankenye nsengo mu kisakasaka. Onkao mambo, Abalahama wayile na kushikula awa mukooko mulume ne kumupana kwikala mulambo wa kusoka kupingakenya pa mwananji. 14 Kabiji Abalahama watumbile yoya mpunzha amba Yehoba umwena.* O ene mambo o bambila ne lelo jino amba: “Ku mutumba wanji, Yehoba ukanengezha bintu byafwainwa.”+
15 Kabiji malaika wa Yehoba kufuma mwiulu waichile Abalahama ja bubiji 16 ne kumwambila’mba: “Yehoba waamba’mba,+ ‘Amiwa nachipa namba, na mambo a kuba wauba kino kintu kabiji kechi wakana kumpa mwanobe yenka umotu ne,+ 17 kine nkakupesha kabiji kine nkalengela mwanobe* kuvula nobe tubangabanga twa mwiulu kabiji nobe busenga bwa ku kitulu kya kalunga ka mema,+ ne mwanobe* ukangata muzhi wa balwanyi banji.+ 18 Kabiji kupichila mu mwanobe*+ bisaka byonse bya bantu biji pano pa ntanda bikatambula mapesho mambo waumvwina jiwi jami.’”+
19 Kepo Abalahama ayile kwajinga bakalume banji kabiji bonse baimene ne kubwela ku Belesheba;+ kabiji Abalahama watwajijile kwikala mu Belesheba.
20 Kabiji Abalahama bamubuujile’mba: “Milika wasema baana kwi Nahola nkasobe:+ 21 Uze ye mubeji, wa bubiji Buza, Kemwela shanji Alamu, 22 Kesheda, Hazo, Pilidashi, Yidilafu ne Betwela.”+ 23 Betwela wasemene Libeka.+ Milika wasemene bano batanu na basatu kwi Nahola nkasanji Abalahama. 24 Kabiji ntombo wanji aye Leuma, naye wasemene bano baana: Teba, Gahama, Tahashi ne Maaka.
23 Sala waikele myaka 127; a ino yo yajinga myaka ya bumi bwa kwa Sala.+ 2 Kabiji Sala wafwijile mu Kiliata-alaba+ ko kuba’mba Hebulona,+ mu kyalo kya Kenana,+ kabiji Abalahama wamujijile bingi Sala. 3 Kepo Abalahama ashile mukazhanji wafwa ne kuya na kwambila baana ba kwa Heta+ amba: 4 “Amiwa ne mwenyi kabiji naikala muno mwenu.+ Mpoteshaipo mpunzha imo iji mwenu kuba’mba nzhiikemo mufu wami.” 5 Ponkapo baana ba kwa Heta bamwambijile Abalahama amba: 6 “Aki tumvwai anweba nkambo yetu. Anweba mwi mfumu* wetu wasalwa na Lesa.+ Mwakonsha kuzhiika mufu wenu mu mapunzha etu awama. Kafwako nangwa umo mwi atweba usakwimutana mpunzha yanji kuba’mba mubule kuzhiikamo mufu wenu ne.”
7 Kepo Abalahama aimene ne kufukamina bantu ba mu kyokya kyalo, baana ba kwa Heta+ 8 ne kwibambila’mba: “Umvwe anweba* mwaswa kuba’mba nzhiike mufu wami, ntelekai kabiji mubuule Efulona mwana Zohala 9 amba ampoteshe kibwe kyanji kya mu Makapela; kiji kwapela bujimi bwanji. Ampoteshe ne anweba saka mutalako monka mwayila mutengo wa siliva+ kuba’mba ikale ke mpunzha yami ya kuzhiikamo.”+
10 Bino Efulona naye wajinga ponka pa baana ba kwa Heta. Onkao mambo, Efulona mwina Hiti waambijile Abalahama ne baana ba kwa Heta saka bomvwa ne bonse batwelelenga pa kibelo kya muzhi+ amba: 11 “Ine mwane, anweba nkambo yami. Umvwai, amiwa nemupa bujimi ne kibwe kiji monka. Nemupa ne balongo bami saka bamonako. Kazhiikaimo mufu wenu.” 12 Ponkapo Abalahama wafukamine ku bantu ba mu kyalo 13 ne kwambila Efulona ne bantu bonse saka bomvwa amba: “Nteleke, umvwe wakonsha. Amiwa nsakukupa siliva monka mwayila mutengo wa buno bujimi. Tambula, kuba’mba nzhiikemo mufu wami.”
14 Kepo Efulona aambijile Abalahama amba: 15 “Nkambo yami, umvwai. Mutengo wa uno mushiji ke mashekele* a siliva 400, bino kino kechi kyo kintu kyanema ne. Anweba kazhiikai mufu wenu.” 16 Abalahama waumvwijile byaambile Efulona, kabiji Abalahama wapimijile Efulona mali a siliva o atongwele ne baana ba kwa Heta saka bomvwa, mashekele* a siliva 400 monka mwayijile kipimo kya bapoteshi.+ 17 Onkao mambo, bujimi bwa kwa Efulona bwajinga mu Makapela kwipi na Mamale, bujimi ne kibwe kyajinga monka ne bichi byonse byajinga ku mupaka wa bujimi byaikele ke 18 bintu bya kwa Abalahama byo apotele ne baana ba kwa Heta saka batalako ne bonse batwelelenga pa kibelo kya muzhi. 19 Kabiji Abalahama wazhiikile Sala mukazhanji mu kibwe kyajinga mu bujimi bwajinga mu Makapela kwipi na Mamale ko kuba’mba Hebulona, mu kyalo kya Kenana. 20 Onkao mambo, baana ba kwa Heta bapaine bujimi ne kibwe kyajinga monka kwi Abalahama kwikala mpunzha yanji ya kuzhiikamo.+
24 Abalahama wakotele ne myaka yanji yavujile, kabiji Yehoba wamubijile bibusa Abalahama mu bintu byonse.+ 2 Abalahama waambijile kalume wanji wajinga mukulumpe mu nzubo yanji walamanga bintu byanji byonse amba:+ “Biika kuboko kobe munshi ya jimbwata jami, 3 kabiji nsakukuchipisha kwi Yehoba, Lesa wa mwiulu ne ntanda, amba kechi ukakebele mwanami mukazhi kufuma mu baana ba bakazhi bena Kenana bo naikala nabo ne.+ 4 Bino wafwainwa kuya ku kyalo kyami ne ku balongo bami+ ne kumukebelako mukazhi, mwanami Izaka.”
5 Nangwa byonkabyo, uno kalume wamushikishe’mba: “Pano kikekala byepi umvwe mwanamukazhi akakane kundondela ku kino kyalo? Nanchi nafwainwa kumubwezha mwanenu ku kyalo ko mwafumine nyi?”+ 6 Abalahama wamukumbwile’mba: “Wafwainwa kumona’mba kechi wabwezha mwanami ku kyokya kyalo ne.+ 7 Yehoba Lesa wa mwiulu wamfumishe mu nzubo ya batata ne mu kyalo kya balongo bami+ wañambijile ne kuchipa kwi amiwa amba:+ ‘Kino kyalo+ nkekipana ku baana* bobe,’+ ukatuma malaika wanji kulutwe yobe+ kabiji kine ukasala mwanamukazhi wa mwanami konkakwa.+ 8 Bino inge mwanamukazhi akakane kwiya, obewa kechi ukekala na mambo ku luno luchipo ne. Bino kechi wafwainwa kutwala mwanami kokwa ne.” 9 Kepo kalume abikile kuboko kwanji munshi ya jimbwata ja kwa Abalahama nkambo yanji ne kuchipa kwi aye pa kino kintu.+
10 Uno kalume wasendele bangamela jikumi ne bya bupe byonse byawama byapusana pusana bya nkambo yanji. Kepo aimene lwendo kaye ne kuya ku Mesopotamya, ku muzhi wa Nahola. 11 Waimene ku mushima wa mema wajinga pangye ya muzhi, kuba’mba bangamela bakokoloke. Kyajinga kimye kya mabanga, banabakazhi kyo bayanga na kutapula mema. 12 Kepo alombele’mba: “Anweba Yehoba Lesa wa nkambo yami Abalahama, nasasapo namba munkwashe juba ja lelo ne kumumwesha butemwe bwenu bubula kwaluka nkambo yami Abalahama. 13 Naimana kuno ku mushima wa mema, ne baana ba bakazhi ba mu uno muzhi basakwiya na kutapula mema. 14 Umvwe ñambile kamwale namba, ‘Tuula mulondo wobe wa mema umpepo ntome,’ ne aye ambe’mba, ‘Tomai, ne bangamela benu nsakwibapa mema,’ uno kamwale ekale ke iye ye mwasajila kalume wenu aye Izaka; kabiji mu kyo kino mo mo nsakuyukila namba mwamwesha butemwe bwenu bubula kwaluka nkambo yami.”
15 Saka akyangye ne kupwisha kulomba, Libeka mwana wa mukazhi wa kwa Betwela+ mwana Milika+ muka Nahola,+ aye nkasanji Abalahama, waishile saka asenda mulondo wa mema pa kipuzhi. 16 Uno kamwale walambile bingi, wajinga kisungu; kabiji kechi wakilaajilepo na mwanamulume ne. Wayile ku mushima ne kuyuzha mema mu mulondo kabiji wabwelele. 17 Ponkapo awa kalume wamutundaijile lubilo ne kumwambila’mba: “Mwane mpepoi tumema twa mu mulondo wenu.” 18 Ne aye waambile’mba: “Mwane nkambo, tomai.” Kabiji wapelawizhe kwikizha mulondo ne kumulama mu maboko ne kumupa’mba atome. 19 Byo apwishishe kumutomesha, uno kamwale waambile’mba: “Nsakutapula ne mema a bangamela benu kufikatu ne byo basakupwisha kutoma.” 20 Onkao mambo, wapelawizhe kwitulwila mema mu jinkobele ne kubwela javula lubilo ku mushima na kutapula mema, kabiji watwajijile kutapula mema a bangamela banji bonse. 21 Kimye kyo atapwilenga mema, uno mwanamulume wakuminye bingi kabiji wamutajilengatu saka aubatu nzoo, ne kulanguluka’mba kana Yehoba wamukwasha nyi nangwa ne.
22 Bangamela byo bapwishishe kutoma, uno mwanamulume washikwile jishikiyo ja ngolode ja ku moona janemene kichika kya shekele* ne makosa abiji a ngolode anemene mashekele* jikumi, 23 kabiji wamushikishe’mba: “Mbuulai, mwi baana ba bañanyi? Nanchi mu nzubo ya bashenu mwabaya kya kuba twiye tulaalemo nyi?” 24 Aye wamukumbwile’mba: “Amiwa ne mwana ba Betwela,+ baana ba ba Milika basemenwe kwi ba Nahola.”+ 25 Kabiji wanungilepo’mba: “Tuji na nsono yavula ne kajo ka banyama kavula, ne nzubo ya kulaalamo po iji.” 26 Kepo mwanamulume afukamine ne kulambila Yehoba 27 ne kwamba’mba: “Atotwe Yehoba Lesa wa nkambo yami Abalahama, mambo kechi waleka kumwesha butemwe bwanji bubula kwaluka ne bukishinka bwanji kwi nkambo yami ne. Yehoba wantangijila ku nzubo ya balongo ba nkambo yami.”
28 Kabiji kamwale wayile lubilo na kubuula ba mu nzubo ya bainanji bino bintu. 29 Libeka wajinga na kolojanji wa mulume aye Labanyi.+ Onkao mambo, Labanyi wayile lubilo ku mwanamulume wajinga ku mushima. 30 Byo amwene jishikiyo ja ku moona ne makosa ku maboko a nyenga yanji ne kumvwa byambo byaambile Libeka nyenga yanji, bya kuba’mba: “Bino byo byaji kuñambila awa mwanamulume,” wayile na kutundayila awa mwanamulume wakijinga ku mushima konkakwa saka aimana kwipi na bangamela. 31 Ponkapo Labanyi waambile’mba: “Mwane beye, anweba bo baubila bibusa kwi Yehoba. Mambo ka o mwakimena pangye? Nanengezha kala mu nzubo ne mwa kwikala bangamela.” 32 Kepo uno mwanamulume atwelele mu nzubo, kabiji aye* wakasulwile bangamela ne kwibapa nsono ne kajo ne mema a kowa ku maulu anji ne ku maulu a bantu bo ajinga nabo. 33 Nangwa byonkabyo, byo bamutujile kajo amba aje, waambile’mba: “Kechi nje ne, poso nemubuule kyo naendela.” Kepo Labanyi amwambijile’mba: “Mwane bambenga.”
34 Kepo aambile’mba: “Amiwa ne kalume wa kwa Abalahama.+ 35 Kabiji Yehoba wamubila bingi bibusa nkambo yami kabiji wamulengela kwikala nonshi mambo wamupa mikooko, bañombe, siliva, ngolode, bakalume ba balume ne ba bakazhi, bangamela ne bambongolo.+ 36 Kabiji Sala muka nkambo yami byo ajinga mukote wasemene mwana wa mulume kwi nkambo yami;+ kabiji ukamupa bintu byonsetu byo aji nabyo.+ 37 Onkao mambo, nkambo yami wanchipishe amba: ‘Kechi ukakebele mwanami mukazhi kufuma mu baana ba bakazhi bena Kenana, bena kyalo mo mbena kwikala ne.+ 38 Bino wafwainwa kuya ku nzubo ya batata ne ya balongo bami+ ne kumusalulwilako mukazhi mwanami.’+ 39 Bino namushikishe nkambo yami namba: ‘Pano kikekala byepi inge mwanamukazhi akakane kundondela?’+ 40 Aye wankumbwile’mba: ‘Yehoba ye ñenda nanji+ ukakutumina malaika wanji+ kabiji kine ukakukwasha pa lwendo lobe, kabiji wafwainwa kukebela mwanami mwanamukazhi kufuma mu kisemi kyami ne mu nzubo ya batata.+ 41 Ukakasuluka ku luchipo umvwe waya ku kisemi kyami ne abo umvwe bakabule kukupaye. Kino kikakulengela kukasuluka ku luchipo lobe.’+
42 “Byo naji kufika ku mushima lelo, naji kulomba namba: ‘Anweba Yehoba Lesa wa nkambo yami Abalahama, umvwe musakunkwasha pa luno lwendo lwami, 43 naimana kuno ku mushima wa mema. Umvwe kamwale+ eye na kutapula mema, nsakumwambila’mba, “Mwane mpepoi tumema twa mu mulondo wenu,” 44 ne aye añambile’mba, “Tomai, kabiji nsakutapula ne mema a bangamela benu bonse.” Ko kuba’mba awo kamwale ye iye Yehoba ye asalulwila mwana wa nkambo yami.’+
45 “Saka nkyangye ne kupwisha kulomba mu muchima, Libeka waji kwiya saka asenda mulondo pa kipuzhi, kabiji waji kuya ku mushima ne kutapula mema. Kepo naji kumwambila namba: ‘Mwane mpepoi mema.’+ 46 Ne aye waji kupelawizha kwikizha mulondo pa kipuzhi kyanji ne kwamba’mba: ‘Tomai,+ ne bangamela benu nsakwibapa mema.’ Kepo naji kutoma kabiji waji kutapwila ne bangamela mema. 47 Ponkapo naji kumushikisha amba, ‘Mwi baana ba bañanyi?’ Ne aye waji kukumbula’mba, ‘Ne mwana ba Betwela baana ba ba Nahola bo basemene mwi ba Milika.’ Onkao mambo, naji kumuvwika jishikiyo ku moona wanji ne makosa ku maboko anji.+ 48 Kabiji naji kufukama ne kulambila Yehoba ne kutota Yehoba Lesa wa nkambo yami Abalahama,+ waji kuntangijila mu jishinda jawama kuba’mba nsale mwana wa mukazhi wa mulongo wa nkambo yami kwikala mukazhi wa mwananji. 49 Pano mbuulai inge mukeba kumwesha butemwe bubula kwaluka ne bukishinka kwi nkambo yami; bino inge ne, mbuulai ngye na kukeba kungi.”*+
50 Ponkapo Labanyi ne Betwela bamubuujile’mba: “Kino kintu kyafuma kwi Yehoba. Onkao mambo, kechi twakonsha kwimukaina nangwa kwimuswila ne.* 51 Libeka uji ku meso enu. Musendai muyenga, akekale muka mwana nkambo yenu monka mwaambila Yehoba.” 52 Kalume wa kwa Abalahama byo aumvwine bino byambo, ponkapo wafukamine panshi kwi Yehoba. 53 Kabiji uno kalume walupwile bipe bya siliva, bya ngolode ne bivwalo ne kwibipana kwi Libeka, kabiji wapaine ne bya buneme kwi kolojanji ne kwi inanji. 54 Kepo aye ne banabalume bo ajinga nabo bajiile ne kutoma, kabiji balaajile konkakwa.
Byo abuukile lukelo, waambile’mba: “Nswishai mbwele kwi nkambo yami.” 55 Ponkapo kolojanji ne inanji baambile’mba: “Lekai kamwale akikaleko ne atweba moba jikumi. Apa bino akaye.” 56 Bino kalume waambile’mba: “Kange mumbanzhe ne, mambo Yehoba wankwasha pa lwendo lwami. Ndekai mbwele kwi nkambo yami.” 57 Abo bamwambijile’mba: “Lekai tumwite kamwale tumvwe byo asakwamba.” 58 Bamwichile Libeka ne kumushikisha’mba: “Nanchi waswa kuya na uno muntu nyi?” Aye wakumbwile’mba: “Ee, naswa kuya nanji.”
59 Byonkabyo, bamuswishishe Libeka nyenga yabo+ kuya na wa mwingilo wanji wa mukazhi+ ne kalume wa kwa Abalahama ne bantu banji. 60 Kabiji bamupesheshe Libeka ne kumwambila’mba: “Obewa nyenga yetu wikale inabo biumbi bya biumbi jikumi, kabiji baana* bobe bakangate kibelo* kya boba bebashikwa.”+ 61 Kepo Libeka ne ba mingilo banji ba bakazhi baimene ne kukanjila pa bangamela ne kuya na yewa mwanamulume. Byonkabyo, uno kalume wasendele Libeka ne kubwela ko afumine.
62 Kabiji Izaka waishile kufuma ku jishinda jaya ku Bilaleloyi,+ mambo waikalanga mu kyalo kya Negeba.+ 63 Kabiji Izaka waendelenga mu bujimi mabanga na kulanguluka languluka.+ Byo ainukile, wamwene bangamela saka beya. 64 Libeka byo ainwine kilungi, wamwene Izaka kabiji waikijilepo bukiji pa ngamela. 65 Kepo ashikishe kalume amba: “Nga awa mwanamulume uji mu bujimi ubena kwiya na kwitutundaila ye ñanyi?” Uno kalume wakumbwile’mba: “Ye nkambo yami.” Ponkapo Libeka watolele kitambala kyanji ne kwivweta. 66 Kabiji kalume wabuujile Izaka byonse byo aubile. 67 Kepo Izaka atwajile Libeka mu tente wa inanji aye Sala.+ Onkao mambo, Libeka waikele ke mukazhanji; ne kumutemwa wamutemenwe bingi,+ kabiji Izaka wataaine lutekenesho inanji byo afwile.+
25 Kabiji Abalahama wasongwele mwanamukazhi mukwabo, jizhina janji wajinga Ketula. 2 Mu kuya kwa kimye, Ketula wamusemejile Zimalanyi, Yokoshanyi, Medanyi,+ Mijanyi, Ishibaka ne Shua.+
3 Yokoshanyi wasemene Sheba ne Dedanyi.
Baana ba kwa Dedanyi bajinga Ashulama, Letushi ne Leuma.
4 Baana ba kwa Mijanyi bajinga Efwa, Efela, Hanoki, Abida ne Elida.
Bano bonse bo bajinga baana ba balume ba kwa Ketula.
5 Palutwe kacheche, Abalahama wapele Izaka bintu byonse byo ajinga nabyo,+ 6 bino Abalahama wapaine bya bupe ku baana banji ba balume bo asemejile mu bantombo banji. Kabiji byo akijinga na bumi wibambijile kuvilukila ku musela kufuma kwaikalanga mwananji aye Izaka+ ne kuya ku kyalo kya ku Musela. 7 Myaka Abalahama yo aikele na bumi yajinga 175. 8 Kabiji Abalahama wafwile saka aikala myaka yavula ne kutondwa na bumi, kabiji wayile na kulaala kwalaala* bantu banji. 9 Baana banji abo ba Izaka ne Ishimela bamuzhiikile mu kibwe kyajinga mu Makapela kyajinga mu bujimi bwa kwa Efulona mwana Zohala mwina Hiti kiji kwipi na Mamale,+ 10 bujimi bonka Abalahama bo apotele ku baana ba kwa Heta. Abalahama bamuzhiikile konka kuno ko bazhiikile Sala mukazhanji.+ 11 Abalahama byo afwile, Lesa waubijilenga bibusa Izaka aye mwananji,+ kabiji Izaka waikelenga kwipi na Bilaleloyi.+
12 Kino kyo kisemi kya kwa Ishimela+ mwana wa kwa Abalahama ye asemejile mwi Hegala+ mwina Ijipita, wa mwingilo wa kwa Sala, ye asemene kwi Abalahama.
13 Ano o mazhina a baana ba kwa Ishimela atelwa monka mo balondankena mu kusemwa kwabo: Mubeji wa kwa Ishimela wajinga Nebayota,+ kepo palondela ne Keda,+ Adebela, Mibasama,+ 14 Mishima, Duma, Masa, 15 Hadada, Tema, Yetula, Nafishi ne Kedema. 16 Bano bo bajinga baana ba kwa Ishimela, kabiji ano o mazhina abo monka mwayijile mizhi ne masakwa abo,* bakulumpe 12 monka mwayijile mikoka yabo.+ 17 Kabiji Ishimela waikajile myaka 137. Kepo afwile kabiji bamutwajile na kulaala kwalaala* bantu banji. 18 Kabiji baikele mu mpunzha yafuma ku Havila+ kwipi na Shula+ uji kwipi na Ijipita kukafika ne ku Asilya. Waikele kwipi na balongo banji bonse.*+
19 Kabiji kino kyo kisemi kya kwa Izaka mwana Abalahama.+
Abalahama wasemene Izaka. 20 Izaka wajinga na myaka 40 kimye kyo asongwele Libeka, mwana wa kwa Betwela+ mwina Alamenya wa ku Padana-alama, nyenga ya kwa Labanyi mwina Alamenya. 21 Kabiji Izaka wamusashijilenga Yehoba pa mambo a mukazhanji, mambo wajinga ñumba; onkao mambo, Yehoba waumvwine misashijilo yanji ne Libeka mukazhanji waimichile. 22 Kabiji baana bajinga munda mwanji batatwile kulwa mulwabo,+ ne aye waambile’mba: “Bino umvwe byo byo kiji, mambo ka o nafwainwa kutwajijila kwikala na bumi?” Onkao mambo, waipwizhe Yehoba. 23 Ne Yehoba wamukumbwile’mba: “Munda+ mobe muji bisaka bibiji, kabiji mitundu ya bantu ibiji ikabana kufuma mwi obewa;+ kisaka kimo kikakosa kukila kisaka kikwabo,+ kabiji kolo ukengijilanga nkasanji.”+
24 Kimye kya kusema byo kyafikile, munda mwanji mwajinga mapasa. 25 Mutanshi kulupuka, wajinga uchila kabiji mubiji yensetu wajinga nobe kivwalo kya boya,+ onkao mambo, bamutumbile’mba Isao.*+ 26 Kepo nkasanji naye alupukile kabiji kuboko kwanji kwakwachile ku kashiko ka kwa Isao,+ onkao mambo, bamutumbile’mba Yakoba.*+ Izaka wajinga na myaka 60 kimye mukazhanji kyo ebasemene.
27 Bano baana byo bakomene, Isao waikele ke kibinda wayukisha,+ wayanga mungye, bino Yakoba wajinga muntu waoloka waikalanga mu matente.+ 28 Kabiji Izaka watemenwe Isao, mambo wamuletelanga nyama ya mungye, pakuba Libeka watemenweko Yakoba.+ 29 Juba jimo, Yakoba byo atekelenga nkunde, Isao wabwelele kufuma mungye kabiji wakookele bingi. 30 Onkao mambo, Isao waambijile Yakoba amba: “Napopwela, pelawizha, mpepo* masuku amo achila aji momo, mambo nakooka* bingi!” O ene mambo o bamutumbijile’mba Edomu.*+ 31 Kepo Yakoba aambile’mba: “Patanshi, mpoteshai bubeji bwenu!”+ 32 Isao wamwambijile’mba: “Amiwa njitu pepi kufwa. Nanchi bubeji bwami nkajiilamo ka?” 33 Yakoba wanungilepo’mba: “Patanshi chipai kwi amiwa!” Ne aye wachipile ne kupotesha bubeji bwanji kwi Yakoba.+ 34 Kepo Yakoba apele Isao shinkwa ne masuku a tukunde tuchila ne aye wajiile ne kupwila kabiji wafumineko kaye ne kuya. Onkao mambo, Isao walengulwile bubeji bwanji.
26 Kabiji mwajinga kipowe kya nzala mu kyalo, kununga pa kyokya kitanshi kyajingako mu moba a Abalahama,+ kya kuba ne Izaka wayile kwi Abimeleki mfumu wa bena Filishitiya mu Gelala. 2 Kepo Yehoba amwekele kwi aye ne kumwambila’mba: “Kange uye ku Ijipita ne. Wikale mu kyalo kyo nsakukubuula. 3 Wikale mwenyi mu kino kyalo,+ kabiji nkatwajijila kwikala ne obewa ne kukubila bibusa, mambo bino byalo byonse nkebipana kwi obewa ne ku baana* bobe,+ kabiji nkafikizha luchipo lo nachipile kwi shobe Abalahama amba:+ 4 ‘Nkalengela mwanobe* kuvula nobe tubangabanga twa mwiulu;+ kabiji bino byalo byonse nkebipana ku baana* bobe;+ kabiji na mambo a mwanobe,* bisaka byonse bya pano pa ntanda bikatambula mapesho,’+ 5 na mambo a kuba’mba Abalahama waumvwijile jiwi jami ne kulama byatongolwa byami, mikambizho yami, malamuna ami ne mizhilo yami.”+ 6 Onkao mambo, Izaka waikelenga mu Gelala.+
7 Banabalume ba mu kino kyalo byo bamwipwizhenga pa mukazhanji, aye wibakumbwilenga amba: “Nyenga yami.”+ Wachiinenga kwamba’mba, “Mukazhami,” mambo waambile’mba, “Banabalume ba mu kino kyalo bakonsha kungipaya na mambo a Libeka,” mambo walambile bingi.+ 8 Byo papichile moba, Abimeleki mfumu wa bena Filishitiya wasumbijilenga pa kipenze ne kumona Izaka saka akwataula* Libeka mukazhanji.+ 9 Ponkapo Abimeleki waichile Izaka ne kumushikisha’mba: “Nanchi awe mukazhobe nyi? Mambo ka o waambijile’mba ‘Nyenga yami’?” Izaka wamukumbwile’mba: “Naambile bino, mambo nachiine namba nakafwa na mambo a aye.”+ 10 Bino Abimeleki wanungilepo’mba: “Mambo ka o witubila bibye?+ Mambo mwanamulume umo inge walaajile na mukazhobe, inge witulengejile kwikala na mambo!”+ 11 Kepo Abimeleki akambizhe bantu bonse amba: “Muntu yense ukakwata pa uno mwanamulume ne mukazhanji, kine bakamwipaya!”
12 Kabiji Izaka wabyajile nkunwa mu kyokya kyalo kabiji mu yenkawa mwaka, mu kipimo kya nkunwa yo abyajile, wamwenejilemo bipimo 100, mambo Yehoba wamubijile bibusa.+ 13 Uno mwanamulume waikele nonshi, kabiji watwajijile kumwenapo ne bintu bikwabo kufikatu ne byo aikele na bunonshi bwavula bingi. 14 Wajinga na mikooko, bañombe ne ba mingilo bavula,+ kabiji bena Filishitiya batatwile kumubila kichima.
15 Onkao mambo, bena Filishitiya bashikwile maloba ne kuzhiika mishima yonse yapoyile bakalume ba shanji mu moba a Abalahama.+ 16 Kepo Abimeleki aambijile Izaka amba: “Fumamo mu mpunzha yetu, mambo witukila bulume.” 17 Byonkabyo, Izaka wafumineko ne kuya na kupopa tente wanji mu kimpachiko* kya Gelala+ ne kwikala konka. 18 Kabiji Izaka wapoyolwele mishima yo bapoyile mu moba a shanji Abalahama, bena Filishitiya yo bazhiikile kimye kyafwile Abalahama,+ kabiji wiitumbile mazhina onka shanji o eitumbile.+
19 Bakalume ba kwa Izaka byo bapoyilenga mu kimpachiko,* bataaine mushima wa mema awama. 20 Kabiji bakafunga ba ku Gelala batatwile kutoboka na bakafunga ba kwa Izaka ne kwamba’mba: “Ano mema etu!” Onkao mambo, awa mushima wamutumbile’mba Eseki,* mambo batobokejilepo. 21 Kabiji batatwile kupoya mushima mukwabo, kabiji napo batatwile kutobokelapo. Onkao mambo, uno mushima wamutumbile’mba Shitina.* 22 Palutwe kacheche, wafumineko ne kupoya mushima mukwabo, pa uno kechi batobokejilepo ne. Onkao mambo, wamutumbile’mba Lehobota* ne kwamba’mba: “Mambo Yehoba witupa pa kwikala pabaya kabiji witulengela kuvula mu kyalo.”+
23 Kabiji wafumineko kokwa ne kuya ku Belesheba.+ 24 Bonkabwa bufuku Yehoba wamwekele kwi aye ne kumwambila’mba: “Amiwa yami Lesa wa shobe Abalahama.+ Kange wakamwe ne,+ mambo nji nobe kabiji nkakupesha ne kulengela mwanobe* kuvula na mambo a kalume wami Abalahama.”+ 25 Byonkabyo, washimikile kya kusokelapo bitapisho konkakwa ne kwita pa jizhina ja Yehoba.+ Kabiji Izaka wapopele tente konkakwa,+ ne bakalume banji bapoyileko mushima.
26 Palutwe kacheche, Abimeleki waishile kwi aye kufuma ku Gelala pamo na wamufundangako maana aye Ahuzata ne Fikola mukulumpe wa nzhita yanji.+ 27 Kepo Izaka ebashikishe’mba: “Mambo ka o mwaishila kwi amiwa? Nanchi kechi yenu mwanshikilwe ne kumpanga mu mpunzha yenu nenyi?” 28 Abo bamukumbwile’mba: “Twamweshatu kuba’mba Yehoba uji ne obewa.+ Onkao mambo, twasaka namba, ‘Tuchipe luchipo obewa ne atweba ne kulayañana ne obewa+ 29 kuba’mba kechi uketube kintu kyatama ne, byonkatu atweba byo twabula kukuba kintu kyatama, mambo twakubila kyonka kyawama byo twakwambijile kufumako kwetu mu mutende. Pano luno wi muntu waubilwa bibusa kwi Yehoba.’” 30 Kepo ebatekejile kijiilo, ne abo bajiile ne kutoma. 31 Kabiji babuukile lukelokelo ne kwichipisha abo bene na bene.+ Byo bapwishishe kuba kino, Izaka wibambijile kuya, ne abo bafumineko kwi aye mu mutende.
32 Pa jonkaja juba, bakalume ba kwa Izaka baishile ne kumubuula pa mambo a mushima ye bapoyile+ amba: “Twataana mema!” 33 Onkao mambo, wamutumbile’mba Sheba. O ene mambo awa muzhi o bamutelela’mba Belesheba+ kufika ne lelo jino.
34 Isao byo ajinga na myaka 40, wasongwele Yudita mwana wa kwa Beeli mwina Hiti ne Bashemata mwana wa kwa Elona mwina Hiti.+ 35 Kabiji balengelanga Izaka ne Libeka kwikala na bulanda* bukatampe.+
27 Izaka byo akotele ne meso anji byo alekele kumona, waichile Isao+ mwananji mubeji ne kumwambila’mba: “Mwanami!” Ne aye waitabile’mba: “Mwane!” 2 Kepo amubuujile’mba: “Amiwa nakota. Kabiji kechi nayuka juba jo nkafwa ne. 3 Pano senda byela byobe, fukuta wa miketo ne buta bobe bwa mukanda, uye mungye na kungipayilapo nyama.+ 4 Kabiji unnengezhezhe kajo kawama ko natemwa, undetele. Ne amiwa* nsakuja kuba’mba nkupeshe saka nkyangye kufwa.”
5 Bino Libeka watelekelenga kimye Izaka kyo abuujilenga mwananji Isao. Kabiji Isao wayile mungye na kwipaya nyama amba alete.+ 6 Kepo Libeka aambijile Yakoba mwananji+ amba: “Naji kumvwa bashobe saka babuula kolojobe Isao amba, 7 ‘Yanga ungipayilepo nyama ya mungye ne kunnengezhezha kajo kawama. Ne amiwa nsakuja kuba’mba nkupeshe ku meso a Yehoba saka nkyangye kufwa.’+ 8 Pano mwanami, umvwisha ne kuba byo nsakukubuula.+ 9 Yanga ku jitanga undetele baana bambuzhi babiji bawama kuba’mba nnengezhezhe bashobe kajo kawama konka ko batemwa. 10 Apa bino wikatwale kwi bashobe baje, pa kuba’mba bakupeshe saka bakyangye kufwa.”
11 Yakoba waambijile Libeka inanji amba: “Bayaya ba Isao baji na masense+ pakuba amiwa mfwao. 12 Pano kisakwikala byepi umvwe batata bampampante?+ Nsakumweka nobe mbena kwiboba mukeyu, kabiji nsakwiletela mafingo mu kifulo kya mapesho.” 13 Bino inanji wamwambijile’mba: “Mwanami, mafingo obe ekale pe amiwa. Obewa uba byonka byo nakubuula, kabiji yanga undetelebo.”+ 14 Onkao mambo, wayile ne kwibaleta kwi inanji, ne aye inanji wanengezhezhe kajo kawama konka bashanji ko batemenwe. 15 Kabiji Libeka washikwile kivwalo kyawamisha kya kwa Isao mwananji mubeji kyo ajinga nakyo mu nzubo, ne kuvwika Yakoba mwananji wa mwanyike.+ 16 Kabiji wamuvwikile ne biseba bya baana ba bambuzhi ku maboko anji ne pa nshingo yanji pabujile masense.+ 17 Kepo apele Yakoba mwananji kajo kawama ne shinkwa ye alengele.+
18 Ponkapo watwelele mwajinga shanji ne kumwita’mba: “Tata!” Ne aye waitabile’mba: “Mwane! Yobe ñanyi, mwanami?” 19 Yakoba wakumbwile shanji amba: “Yami Isao mwanenu mubeji.+ Nauba byonka byo mwaji kumbuula. Pano buukai ne kuja nyama yami ya mungye pa kuba’mba mumpeshe.”+ 20 Ponkapo Izaka washikishe mwananji amba: “Mwanami, waji kwiitaana byepi bukiji?” Aye wakumbwile’mba: “Mambo Yehoba Lesa wenu ye waji kwiileta kwi amiwa.” 21 Kepo Izaka aambijile Yakoba amba: “Mwanami, fwenya pepi kuba’mba nkupampante, ngyuke inge kya kine yobe mwanami Isao nangwa ne.”+ 22 Byonkabyo, Yakoba wafwenyenye kwipi kwi shanji aye Izaka, ne aye wamupampanchile, kepo amwambijile’mba: “Jiwi jauba nobe ja kwa Yakoba, bino maboko a kwa Isao.”+ 23 Kechi wamuyukile ne, mambo maboko anji ajinga na masense nobe maboko a kwa Isao kolojanji. Onkao mambo, wamupesheshe.+
24 Byo apwishishe wamushikishe’mba: “Nanchi kine wi mwanami Isao nyi?” Aye wakumbwile’mba: “Ee mwane.” 25 Kepo aambile’mba: “Mwanami, ndetelepo nyama ya mungye kuba’mba nje apa bino nkupeshe.”* Ponkapo wamuletejile ne aye wajiile, kabiji wamuletejile ne binyu ne aye watomene. 26 Kepo shanji aye Izaka amwambijile’mba: “Mwanami, fwenya pepi umfyompe.”+ 27 Byonkabyo, wafwenyenye kwipi ne kumufyompa, ne aye waumvwine bwema bwa bivwalo byanji.+ Kepo amupesheshe ne kwamba’mba:
“Bwema bwa mwanami bwauba nobe bwema bwa mungye, bo apesha Yehoba. 28 Lesa wa kine akupe kime kya mwiulu+ ne mushiji yense wafuka wa pano pa ntanda+ ne kajo kavula ne binyu bya katataka byavula.+ 29 Bantu bonse bakwingijilenga ne bisaka bya bantu bikufukaminenga. Wikale nkambo wa balongo bobe, kabiji baana ba bainobe bakufukaminenga.+ Wafingwa yense ukakufinga, kabiji obilwe bibusa yense ukakubila bibusa.”+
30 Aku Izaka upwishatu kupesha Yakoba, ne Yakoba aku ulupukatu mwajinga shanji aye Izaka, Isao kolojanji wabwelele kufuma ko ayile na kwipaya nyama.+ 31 Ne aye wanengezhezhe kajo kawama, ne kwikatwala kwi shanji kabiji waambijile shanji amba: “Tata, buukai mujepo nyama ya mungye yo naipaya amiwa mwanenu, pa kuba’mba anweba* mumpeshe.” 32 Ponkapo shanji aye Izaka wamushikishe’mba: “Yobe ñanyi?” Ne aye wakumbwile’mba: “Yami Isao, mwanenu mubeji.”+ 33 Kepo Izaka atatwile kuzakama kya kine kine, ne kwamba’mba: “Nanchi ñanyi waji kwipaya nyama ya mungye ne kundetela? Naja kala saka ukyangye kufika obewa, kabiji naji kumupesha ne aye kine ukobilwa bibusa!”
34 Isao byo aumvwine bino byambo byamwambijile shanji, watatwile kujila, wajijile bingi ne kwambila shanji amba: “Tata, ne amiwa kine mpeshai!”+ 35 Bino Izaka wamwambijile’mba: “Nkasobe waji kwiya mu bujimbijimbi kuba’mba atambule mapesho obe.” 36 Ponkapo aye waambile’mba: “Kyo kyo atelelwa’mba Yakoba,* mambo wanjimukila bino bimye bibiji.+ Bubeji bwami waangata kala,+ kabiji pano waangata ne mapesho ami!”+ Kepo amushikishe’mba: “Nanchi kechi mwanshilapo mapesho akwabo nenyi?” 37 Pakuba Izaka wakumbwile Isao amba: “Namutongola kwikala nkambo yobe,+ kabiji namupa balongo banji bonse kwikala bakalume banji, kabiji namupa kajo ne binyu bya katataka kwikala bya kumukwasha.+ Mwanami, pano ki ka kyashalako kyo nakonsha kukubila?”
38 Isao washikishe shanji amba: “Tata, nanchi mujitu na mapesho amo kwapwa nyi? Tata, kine ne amiwa mpeshai!” Ponkapo Isao wajijile mabingo ne mipolo.+ 39 Kepo Izaka shanji amukumbwile’mba:
“Umvwa, ukekala kwalepa na mushiji wafuka wa pano pa ntanda, kabiji kechi ukekala na kime kya mwiulu ne.+ 40 Mu bwikalo bobe bonse ukengijishanga mpoko+ kabiji ukengijilanga nkasobe.+ Bino byo ukakosako na kulwa, ukafumya kikonkoji kyanji kiji pa nshingo yobe.”+
41 Nangwa byonkabyo, Isao washikilwe Yakoba na mambo a mapesho o bamupesheshe kwi shanji,+ kabiji Isao waambilenga mu muchima wanji amba: “Moba a kujila batata afwenya kala pepi.+ Inge napwisha kuba kino, nkamwipaya nkasami Yakoba.” 42 Libeka byo bamubuujile byambo bya kwa Isao mwananji mubeji, waichile Yakoba mwananji wa mwanyike ne kumwambila’mba: “Umvwa! Isao kolojobe ubena kukeba kushinkanya kupichila mu kukwipaya.* 43 Pano mwanami umvwa byo nsakukubuula. Imana unyemene kwi bayaya ba Labanyi ku Halana.+ 44 Ukekale nabo kufika kimye kolojobe kyo akatontoloka bukaji, 45 ne bukaji bwanji pe obewa byo bukapwa ne kulubako ku bintu byo wamuba. Kepo nkatuma wa kukufumya kokwa. Kechi mbena kukeba anweba babiji kufwa juba jimo ne.”
46 Kabiji Libeka waambilanga Izaka amba: “Nakimwa kwikala na bumi na mambo a baana ba bakazhi ba kwa Heta.+ Umvwe Yakoba naye akasongole mu baana ba bakazhi ba kwa Heta, byonka biji bano baana ba bakazhi ba mu kino kyalo, nanchi kyangwamina kwikala na bumi nyi?”+
28 Onkao mambo, Izaka waichile Yakoba ne kumupesha ne kumukambizha’mba: “Kechi wafwainwa kusongola mwanamukazhi wa mu baana ba bakazhi bena Kenana ne.+ 2 Yanga ku Padana-alama ku nzubo ya kwa Betwela nkambo yobe, ko ko ukasongola mu baana ba bakazhi ba kwa Labanyi,+ mwisho yobe. 3 Lesa wa Bulume Bonse ukakubila bibusa ne kukulengela kusemununa, kabiji ukekala ke jibumba jikatampe ja bantu.+ 4 Kabiji ukakupa mapesho a kwa Abalahama,+ obewa ne baana* bobe kuba’mba ukatambule kyalo kyo waikalamo bwenyi, Lesa kyo apele Abalahama.”+
5 Byonkabyo, Izaka waambijile Yakoba kuya, ne aye wayile ku Padana-alama kwi Labanyi mwana wa kwa Betwela mwina Alamenya,+ kolojanji Libeka,+ inanji Yakoba ne Isao.
6 Isao wamwene’mba Izaka wapesha Yakoba ne kumwambila kuya ku Padana-alama na kusongola mwanamukazhi wa konkakwa, ne kuba’mba byo amupesheshe wamukambizhe’mba, “Kechi wafwainwa kusongola mwanamukazhi wa mu baana ba bakazhi bena Kenana ne,”+ 7 ne Yakoba wakookejile shanji ne inanji, ne aye wayile ku Padana-alama.+ 8 Kepo Isao ayukile’mba baana ba bakazhi ba bena Kenana bafichishe ku muchima shanji aye Izaka.+ 9 Onkao mambo, Isao wayile kwi Ishimela ne kusongola Mahalati mwana wa mukazhi wa kwa Ishimela mwana Abalahama, nyenga ya kwa Nebayota, kumupajika ku banabakazhi bakwabo bo ajinga nabo.+
10 Kabiji Yakoba wafumine ku Belesheba ne kuya mu jishinda jaya ku Halana.+ 11 Byo ayilenga, wafikile pa mpunzha imo ne kunengezha pa kulaala mambo juba jazhikile. Washikwilepo jibwe jimo pa mabwe ajinga pa ino mpunzha ne kwijitula ku mitwe yanji amba ashakaminepo, ne kulaala walaajile.+ 12 Kepo alotele kiloto mo amwene kya kukanjijilapo* kyo baimikile pano pa ntanda kyafikile mwiulu; kabiji bamalaika ba Lesa baikijilenga ne kukanjijila ponka.+ 13 Kabiji peulu yakyo pajinga Yehoba, ne aye waambile’mba:
“Amiwa yami Yehoba, Lesa wa kwa Abalahama nkambo yobe ne Lesa wa kwa Izaka.+ Mpunzha po walaala, nkeipana kwi obewa ne ku baana* bobe.+ 14 Ne baana* bobe bakavula nobe lukungu lwa panshi,+ kabiji ukayanga na kuvula kufika ne ku muzhika, ku musela, ku kabeta ka ku buyeke ne ku kabeta ka ku bulenge, kabiji na mambo a obewa ne na mambo a mwanobe,* bisemi byonse bya pano pa ntanda kine bikobilwa bibusa.*+ 15 Amiwa nji nobe, kabiji nkakulama konse konse ko ukaya ne kukubwezha ku kino kyalo.+ Kechi nkakusha ne, poso nkobe kyo nakulaya.”+
16 Kepo Yakoba abuukile ne kwamba’mba: “Kine Yehoba uji pa ino mpunzha, kabiji kechi naji kuyuka ne.” 17 Kabiji waumvwine moyo ne kwamba’mba: “Pano pantu palenga bingi moyo! Pano kyamweka po pa nzubo ya Lesa,+ kabiji po pa kibelo kya mwiulu.”+ 18 Yakoba wabuukile lukelokelo ne kushikula jibwe jo ashakamijilepo ne kwijimika nobe jishiki, kabiji peulu yajo waitulwijilepo manyi.+ 19 Onkao mambo, aya mpunzha wiitumbile’mba Betele,* bino jizhina ja uno muzhi kala jajinga Luza.+
20 Kepo Yakoba achipile luchipo amba: “Inge Lesa akatwajijile kwikala ne amiwa ne kunzhikijila pa lwendo ne kumpa kajo ka kuja ne bivwalo bya kuvwala 21 kabiji nkabwele mutende ku nzubo ya batata, ko kuba’mba Yehoba ukesolola’mba ye Lesa wami. 22 Kabiji jino jibwe jo naimika nobe jishiki, jikekala ke nzubo ya Lesa,+ kabiji kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, nkapana kwi anweba bya bujikumi pa byonse byo mukampa.”
29 Kabiji Yakoba watwajijile lwendo lwanji ne kuya ku kyalo kya bantu ba ku Musela. 2 Kabiji wamwene mushima mungye ne matanga a mikooko asatu saka alaala kwipi, mambo ku uno mushima ko ko batomeshanga mikooko. Pa mushima pajinga jibwe jikatampe. 3 Inge matanga onse apwila kokwa, baalumunangapo jibwe pa mushima ne kutomesha mikooko, kabiji inge bapwisha, babwezhangapo jibwe pa mushima.
4 Kepo Yakoba ebashikishe’mba: “Balongo bami, mwafuma pi?” abo bamukumbwile’mba: “Twafuma ku Halana.”+ 5 Wibashikishe’mba: “Nanchi ba Labanyi+ bankana ba ba Nahola,+ mwibayuka nyi?” abo bamukumbwile’mba: “Ee twibayuka.” 6 Kepo ebashikishe’mba: “Bakosa nyi?” Abo bamukumbwile’mba: “Ee bakosa. Lechela+ mwanabo wa mukazhi, awa wiya na mikooko!” 7 Ponkapo aye wibambijile’mba: “Juba jikijitu pakachi. Kimye kya kubungizha matanga kikyangye kufika. Tomeshai mikooko ne kwiitwala na kuja.” 8 Kabiji abo bamwambijile’mba: “Kechi betuswisha kuba bino ne, poso matanga onse akonkana pamo apa bino twaalumunapo jibwe pa mushima. Kepo twiitomesha mikooko.”
9 Yakoba byo akyambilenga nabo, Lechela wafikile na mikooko ya bashanji, mambo wajinga kafunga wa mukazhi. 10 Yakoba byo amwene Lechela, mwana wa kwa Labanyi mwisho yanji, ne mikooko ya kwa Labanyi, ponkapo Yakoba wayile ku mushima ne kwalumunapo jibwe pa mushima ne kutomesha mikooko ya kwa Labanyi mwisho yanji. 11 Kepo Yakoba afyompele Lechela ne kujila mabingo ne mipolo. 12 Kabiji Yakoba wabuujile Lechela amba ye mwipwa wa bashanji, kabiji ye mwana Libeka. Ne aye Lechela wayile lubilo na kubuula shanji.
13 Labanyi+ byo aumvwinetu byo bamubuujile pe Yakoba mwana nyenga yanji, wayile lubilo na kumutundaila. Wamukumbachile ne kumufyompa, kabiji wamuletele ku nzubo yanji. Ne aye watendekele kubuula Labanyi bino bintu byonse. 14 Labanyi wamwambijile’mba: “Obewa kine wi kikupa kyami ne mubiji* wami.” Kabiji waikele nanji ñondo umo mutuntulu.
15 Kepo Labanyi ashikishe Yakoba amba: “Byo uji mulongo wami,+ nanchi wafwainwa kuñingijilanga kyatutu nyi? Mbuule, ñanyi mfweto yo ubena kukeba?”+ 16 Labanyi wajinga na baana ba bakazhi babiji. Mukulumpe wajinga Liya ne mwanyike wajinga Lechela.+ 17 Bino meso a kwa Liya kechi amwekanga bulongo ne, pakuba Lechela wajinga mwanamukazhi walambile bingi. 18 Yakoba watemenwe Lechela, onkao mambo, waambile’mba: “Naswa kwimwingijila myaka itanu na ibiji na mambo a kwa Lechela mwanenu wa mwanyike.”+ 19 Ponkapo Labanyi wamwambijile’mba: “Kyangwamina kumupana kwi obewa kukila kumupana ku mwanamulume ungi. Ikalanga ne amiwa.” 20 Kabiji Yakoba waingijile myaka itanu na ibiji na mambo a Lechela,+ bino wiimwenengatu nobe moba achechetu na mambo a butemwe bo atemenwe Lechela.
21 Kepo Yakoba aambijile Labanyi amba: “Moba ami apwa, mpai mukazhami kuba’mba ndaale nanji.” 22 Ponkapo Labanyi wakonkenye pamo banabalume bonse ba konkakwa ne kunengezha kijiilo. 23 Bino byo kyafikile mabanga, wafuukwilepo kusenda Liya mwananji ne kumutwala kwi aye kuba’mba alaale nanji. 24 Labanyi wapaine ne Zilipa wa mwingilo wanji wa mukazhi kwi Liya mwananji kwikala ke wa mwingilo wa kwa Liya.+ 25 Byo bwakile lukelo, Yakoba wamwene’mba Liya! Onkao mambo, washikishe Labanyi amba: “Mambo ka o mwangubila bibye? Nanchi kechi nemwingijile na mambo a kwa Lechela nenyi? Mambo ka o mwanjimukila?”+ 26 Kepo Labanyi amukumbwile’mba: “Kechi kisho kyetu kuno kya kusongwesha mwanyike, mubeji saka akyangye kusongolwa ne. 27 Akipwisha mulungu umo na uno mwanamukazhi. Apa bino nkakupe ne uno mwanamukazhi mukwabo, kabiji ukañingijila myaka ikwabo itanu na ibiji.”+ 28 Yakoba waikele na uno mwanamukazhi mulungu umo mutuntulu, kepo amupele Lechela mwananji kwikala ke mukazhanji. 29 Kabiji Labanyi wapaine Biliha+ wa mwingilo wanji wa mukazhi kwi Lechela mwananji kwikala ke wa mwingilo wa kwa Lechela.+
30 Kepo Yakoba alaajile ne Lechela, kabiji watemenwe bingi Lechela kukila Liya, kabiji waingijile Labanyi myaka ikwabo itanu na ibiji.+ 31 Yehoba byo amwene’mba Liya kechi bamutemwa* ne, wamulengejile kwimita,*+ pakuba Lechela waikele ñumba.+ 32 Onkao mambo, Liya waimichile ne kusema mwana wa mulume, kabiji wamutumbile’mba Lubenyi,*+ ne kwamba’mba: “Mambo Yehoba wamona kumanama kwami,+ mambo mwatawami pano usakuntemwa.” 33 Kabiji waimichile jibiji ne kusema mwana wa mulume ne kwamba’mba: “Yehoba waumvwa, mambo kechi bantemenwe ne, kyo kyo ampela ne uno mwana.” Kepo amutumbile’mba Shimeona.*+ 34 Kabiji waimichile jikwabo ne kusema mwana wa mulume ne kwamba’mba: “Pano kino kimye mwatawami usakuntemwa, mambo namusemena baana basatu.” Onkao mambo, wamutumbile’mba Levi.*+ 35 Kabiji waimichile jikwabo ne kusema mwana wa mulume ne kwamba’mba: “Kino kimye nsakumutota Yehoba.” Onkao mambo, wamutumbile’mba Yuda.*+ Kepo alekele kusema.
30 Lechela byo amwene’mba kechi wasema mwana kwi Yakoba ne, watatwile kubila kichima kolojanji ne kwambila Yakoba amba: “Mpepoi baana, mambo inge ne, nsakufwa.” 2 Ponkapo Yakoba wazhingijile Lechela ne kumwambila’mba: “Wamona amiwa ne Lesa, yenka wakulengela kubula kwikala na baana nyi?”* 3 Onkao mambo, Lechela wamwambijile’mba: “Nemupa Biliha+ muzha wami wa mukazhi. Mulaale nanji kuba’mba ansemene* baana ne amiwa ngikale na baana kupichila mwi aye.” 4 Kepo Lechela apele Yakoba Biliha wa mwingilo wanji kwikala mukazhanji, kabiji Yakoba walaajile nanji.+ 5 Biliha waimichile ne kusema mwana wa mulume kwi Yakoba. 6 Kepo Lechela aambile’mba: “Lesa wanchibila mambo kabiji waumvwa ne jiwi jami, ne kumpa mwana wa mulume.” O ene mambo o amutumbijile’mba Danyi.*+ 7 Biliha, wa mwingilo wa kwa Lechela waimichile jikwabo ne kusema mwana wa mulume wa bubiji kwi Yakoba. 8 Kepo Lechela aambile’mba: “Nalukuta nanji kyakosa kolojami. Kabiji namushinda!” Byonkabyo, wamutumbile’mba Nafitali.*+
9 Liya byo amwene’mba waleka kusema, wasendele Zilipa wa mwingilo wanji ne kumupana kwi Yakoba kwikala mukazhanji.+ 10 Zilipa wa mwingilo wa kwa Liya, wasemene mwana wa mulume kwi Yakoba. 11 Kepo Liya aambile’mba: “Natokwa bingi!” Onkao mambo, wamutumbile’mba Gadi.*+ 12 Kabiji Zilipa wa mwingilo wa kwa Liya wasemene mwana wa mulume wa bubiji kwi Yakoba. 13 Kepo Liya aambile’mba: “Nasekela! Mambo baana ba bakazhi bakantela’mba ye wa lusekelo.”+ Onkao mambo, wamutumbile’mba Ashela.*+
14 Kabiji mu kimye kyo banowenenga wichi, Lubenyi+ wayile na kupitañana mungye ne kutaana bimandeleki. Onkao mambo, wibiletele kwi inanji aye Liya. Ponkapo Lechela waambijile Liya amba: “Mpepoi bimandeleki bya mwanenu.” 15 Ne aye wamwambijile’mba: “Nanchi kyo kintu kyapela byo wañangata bamwatawami nyi?+ Nanchi ubena kukeba kwangata ne bimandeleki bya mwanami nyi?” Kepo Lechela amwambijile’mba: “Kyawama. Basakulaala ne anweba bufuku buno, kuba’mba tupimpuzhanye na bimandeleki bya mwanenu.”
16 Yakoba byo abwelele mabanga kufuma mungye, Liya wayile na kumutundaila ne kumwambila’mba: “Lelo musakulaala ne amiwa, mambo naji kwimupaina bimandeleki bya mwanami.” Byonkabyo, walaajile nanji abwa bufuku. 17 Kabiji Lesa waumvwine ne kukumbula Liya, ne aye waimichile ne kusema mwana wa mulume wa butanu kwi Yakoba. 18 Kepo Liya aambile’mba: “Lesa wamfweta,* mambo napaine wa mwingilo wami ku mwatawami.” Onkao mambo, wamutumbile’mba Isakala.*+ 19 Kabiji Liya waimichile jikwabo ne kusema mwana wa mulume wa butanu na umo kwi Yakoba.+ 20 Kepo Liya aambile’mba: “Lesa wangubila kintu kyawama bingi. Pano bamwatawami basakuntemwa,+ mambo nebasemena baana batanu na umo.”+ Onkao mambo, wamutumbile’mba Zebuluna.*+ 21 Mu kuya kwa kimye, wasemene mwana wa mukazhi ne kumutumba’mba Daina.+
22 Kepo Lesa avulukile Lechela, kabiji Lesa waumvwine ne kukumbula Lechela, kabiji wamulengejile kwimita.*+ 23 Ne aye waimichile ne kusema mwana wa mulume. Kepo aambile’mba: “Lesa wafumyapo myendeleko pe amiwa!”+ 24 Onkao mambo, wamutumbile’mba Yosefwa,*+ ne kwamba’mba: “Yehoba ukampa ne mwana mukwabo.”
25 Lechela byo asemenetu Yosefwa, Yakoba waambijile Labanyi amba: “Ndekai mbwele kwetu ne ku kyalo kyami.+ 26 Mpai bakazhi bami ne baana bami bo naingijile kuba’mba ngyenga, mambo anweba mwayukishatu bulongo byo nemwingijila.”+ 27 Kepo Labanyi amwambijile’mba: “Pano inge wantemwa, amiwa nayuka bulongo kupichila mu biyukilo namba Yehoba ubena kungubila bibusa na mambo a obewa.” 28 Kabiji wanungilepo’mba: “Mbuule mfweto yobe yo ubena kukeba, ne amiwa nsakukufwetayo.”+ 29 Onkao mambo, Yakoba wamwambijile’mba: “Mwayuka byo nemwingijila ne byo nealama matanga enu;+ 30 mwajinga na bintu bichechetu nsaka nkyangye kwiya, bino matanga enu avula ne kusemununa, kabiji Yehoba wimubila bibusa kufumatu kimye kyo naishile. Pano ñanyi kimye kyo nkobilapo bintu ba mu nzubo yami?”+
31 Kepo amushikishe’mba: “Ñanyi kintu kyo ubena kukeba’mba nkupe?” Yakoba wamukumbwile’mba: “Kechi musakumpa kintu nangwa kimo ne. Umvwe mungubile kino kintu kimo, amiwa nsakutatula jikwabo kufunga jitanga jenu ne kwijilama.+ 32 Lelo nsakupitañana mu jitanga jenu jonse. Anweba musalemo mikooko yonse ya mabala mabala ne ya mantomya ntomya, ne yafituluka mu mikooko ilume yana ne bambuzhi bakazhi ba mantomya ntomya ne ba mabala mabala. Kufuma lelo, bino byo bisakwikala mfweto yami.+ 33 Kabiji bololoke* bwami bukamweka mu juba jo mukeya na kumona mfweto yami; nyama yense ukabula kwikala wa mabala mabala ne wa mantomya ntomya mu bambuzhi bakazhi ne wafituluka mu mikooko ilume yana, ko kuba’mba awo nyama ukekala wa kwiba umvwe bakamutane ne amiwa.”
34 Kepo Labanyi aambile’mba: “Kyawama! Kikale byonkabyo kwesakana na byo waamba.”+ 35 Pa jonkaja juba, wasajile bambuzhi balume ba myalamyala ne ba mantomya ntomya ne bambuzhi bonse bakazhi ba mabala mabala ne ba mantomya ntomya ne bonse bajinga na bitoka ne mikooko yonse yafituluka ilume yana ne kwiipana ku baana banji ba balume amba balamenga. 36 Kabiji wibatwajile ku mpunzha ya kwendapo moba asatu kufuma kwajinga Yakoba, kabiji Yakoba wafungilenga jitanga ja kwa Labanyi jashajilepo.
37 Kepo Yakoba atemene tubichi twa popula, twa amonde ne twa pulenyi ne kwitupobola pobola kya kuba twatokele monse mo apobwele pobwele. 38 Kepo aimikile tuno tubichi to apobwele pobwele kwipi na jitanga, konka ku mankobele ko atomenanga matanga, kuba’mba umvwe banyama baiya na kutoma mema besampaminenga kwipi na tuno tubichi.
39 Byonkabyo, jitanga jisampaminenga kwipi na tuno tubichi kabiji jasemenenga baana ba myalamyala, ba mabala mabala ne ba mantomya ntomya. 40 Kepo Yakoba asalulwilengamo mikooko ilume yana ne kutazha matanga ku banyama ba myalamyala ne bonse bafituluka ba mu matanga a kwa Labanyi. Ne aye wasajilemo matanga anji, kabiji kechi wiavwangile pamo na matanga a kwa Labanyi ne. 41 Kabiji kimye kibindwilenga banyama bakosa, Yakoba wabikanga tubichi mu mankobele ku meso a matanga kuba’mba esampaminenga kwipi na tuno tubichi. 42 Bino umvwe banyama bakooka, kechi wabikangamo tubichi ne. Onkao mambo, banyama babujile kukosa bajinga ba kwa Labanyi, pakuba banyama bakosa baikele ba kwa Yakoba.+
43 Kabiji uno muntu waikele na bunonshi bwavula, matanga akatampe, bakalume ba balume ne ba bakazhi, bangamela ne bambongolo.+
31 Kabiji Yakoba waumvwine byaambilenga baana ba kwa Labanyi amba: “Yakoba waangata bintu byonse byajinga bya batata, kabiji bintu byonse byajinga bya batata mo mo amwena bunonshi.”+ 2 Yakoba byo atajile pa kilungi kya kwa Labanyi, wamwene’mba byubilo byanji pe aye kechi biji byonka byo byajinga kala ne.+ 3 Kepo Yehoba aambijile Yakoba amba: “Bwela ku kyalo kya bashobe ne ku balongo bobe,+ ne amiwa nkekalanga nobe.” 4 Ponkapo Yakoba watumine ba kuya na kwita Lechela ne Liya amba beye mungye mo ajinga na jitanga, 5 kabiji wibambijile’mba:
“Namona namba byubilo bya bashenu pe amiwa byaaluka,+ bino Lesa wa batata uji ne amiwa.+ 6 Anweba mwayukishatu amba nebengijila bashenu na bulume bwami bonse.+ 7 Kabiji bashenu banjimbaikilenga ne kupimpula mfweto yami bimye jikumi; bino Lesa kechi wibaswishishe kunguba kintu kyatama ne. 8 Byo baambilenga’mba, ‘Banyama ba mabala mabala bo bakekala mfweto yobe,’ jitanga jonse jasemenenga ba mabala mabala; bino byo baambilenga’mba, ‘Banyama ba myalamyala bo bakekala mfweto yobe,’ jitanga jonse jasemenenga ba myalamyala.+ 9 Byonkabyo, Lesa waangachilenga banyama ba bashenu ne kwibapana kwi amiwa. 10 Juba jimo, jitanga byo jajinga pa kipembela, nainukile ne kumona mu kiloto bambuzhi balume besampaminenga na bambuzhi bakazhi, bajinga ba myalamyala, ba mabala mabala ne ba balala.+ 11 Kepo malaika wa Lesa wa kine angichile mu kiloto amba, ‘Yakoba!’ Ne amiwa naitabile namba, ‘Mwane.’ 12 Aye wañambijile’mba, ‘Inuna meso obe ne kumona’mba bambuzhi bonse balume babena kusampama jitanga, bo ba myalamyala, ba mabala mabala ne ba balala, mambo namona bintu byonse Labanyi byo abena kukuba.+ 13 Amiwa yami Lesa wa kine wa ku Betele,+ ko washingile jishiki manyi kabiji ko wachipile luchipo kwi amiwa.+ Pano imana ufume mu kino kyalo ne kubwela ku kyalo ko wasemekejilwe.’”+
14 Ponkapo Lechela ne Liya bamwambijile’mba: “Nanchi atweba twakishalapo na kya buswanyi kyetu mu nzubo ya batata nyi? 15 Nanchi atweba kechi betumonatu nobe bantu bafuma ku byalo bingi, byo betupotesha, kabiji babena kwingijisha mali o betupele nenyi?+ 16 Bya bunonshi byonse Lesa byo aangata batata, byetu atweba ne baana betu.+ Onkao mambo, ubai kyonse kimwambila Lesa.”+
17 Kepo Yakoba aimene ne kukanjizha baana banji ne bakazhi banji pa bangamela,+ 18 kabiji wasendele jitanga jonse ne bintu byonse byo anonkele+ ne banyama ba kulela bonse bo anonkele ku Padana-alama ne kuya kwi Izaka shanji ku kyalo kya Kenana.+
19 Labanyi byo ayile na kutenda mikooko yanji, Lechela waibile bankishi*+ ba bashanji.+ 20 Kabiji Yakoba wabombokele Labanyi mwina Alamenya, mambo kechi wamubuujile’mba ubena kuya ne. 21 Wabombokele ne kwabuka Mukola,*+ aye ne bintu byonse byo ajinga nabyo. Kepo ayile mu jishinda jaya ku kyalo kya mitumba kya Gileada.+ 22 Pa juba ja busatu, Labanyi bamubuujile’mba Yakoba wabomboka. 23 Ponkapo wasendele balongo banji ne kumupupila pa lwendo lwa moba atanu na abiji, kabiji wamutaaine ku kyalo kya mitumba kya Gileada. 24 Lesa waishile kwi Labanyi mwina Alamenya+ mu kiloto bufuku+ ne kumwambila’mba: “Jimuka na byo usakwambila Yakoba, byawama nangwa byatama.”*+
25 Labanyi wataaine Yakoba saka apopa kala tente wanji ku mutumba, kabiji Labanyi ne balongo banji nabo bapopele matente abo mu kyalo kya mitumba kya Gileada. 26 Kepo Labanyi ashikishe Yakoba amba: “Ki ka kyo wauba? Mambo ka o wambombokela ne kusenda baana bami ba bakazhi nobe bazha bo bakwata mu nkondo? 27 Mambo ka o wabombokela ne kunjimbaika kwa kubula kumbuula? Inge wambuujile, inge na kubwezha kwenu na lusekelo ne na nyimbo, na minsakayi ne na kyansa. 28 Bino kechi wandekele amba mfyompe bankana* bami ne baana bami ba bakazhi ne. Wauba kintu kyatama. 29 Amiwa nji na bulume bwa kwimuba kyatama, pano bino, Lesa wa bashobe waji kuñambila bufuku bwapita amba: ‘Jimuka na byo usakwambila Yakoba, byawama nangwa byatama.’+ 30 Ubena kuya mambo wakebesha kubwela ku nzubo ya bashobe, pano mambo ka o waibila bankishi bami?”+
31 Yakoba wamukumbwile Labanyi amba: “Naakaminwe bingi, mambo nalangulukile namba, ‘Mwakonsha kuñangata baana benu ba bakazhi mu lupata.’ 32 Yense ye musakutaana na bankishi benu, wafwainwa kufwa. Balongo betu saka bamonako, pikitai mu bintu byonse byo nji nabyo ne kusendapo byenu.” Bino Yakoba kechi wayukile’mba Lechela ye waibile ne. 33 Onkao mambo, Labanyi watwelele mu tente wa kwa Yakoba, wa kwa Liya ne wa bazha babiji ba bakazhi,+ bino kechi wibataainemo bankishi ne. Kepo alupukile mu tente wa kwa Liya ne kukatwela mu tente wa kwa Lechela. 34 Bino Lechela ye wasendele bankishi, kabiji wibafile mu kya kwikalapo kya banabakazhi kya pa ngamela ne aye waikele ponka. Onkao mambo, Labanyi wakebele kebele mu tente yense, bino kechi wibataainemo ne. 35 Kepo Lechela aambijile shanji amba: “Mwane nkambo yami kange muzhingile ne, nakufwainwa kwimana, pano kyakatazha mambo muzhilo wa banabakazhi uji pe amiwa.”+ Byonkabyo, wapikichile bino bankishi kechi wibataaine ne.+
36 Ponkapo Yakoba wazhingijile ne kunena Labanyi. Kepo Yakoba aambijile Labanyi amba: “Ñanyi bubi bo nauba, kabiji ñanyi mambo o nalenga emulengela kumpupila na bukaji? 37 Pano byo mwapikita mu bintu byami byonse, nanchi mwataanamo kintu kya mu nzubo yenu nyi? Kiletai balongo bami ne balongo benu bekimone, ne abo betuchibile mambo anweba ne amiwa. 38 Myaka yonse 20 yo naikele nenu, mikooko yenu ne bambuzhi benu kechi bapulumwinenga ne,+ kabiji kechi najiilepo mikooko ilume ya mu jitanga jenu ne. 39 Nyama yense ye basantaulanga ku banyama bakaji,+ kechi namuletanga ko muji ne. Nemufwetanga. Kabiji umvwe nyama bamwiba mute nangwa bufuku, mwakebanga amiwa kwimufweta. 40 Kimye kya mute, mute wansokanga kabiji bufuku nafwanga mashika ne tulo kechi netumonangapo ne.+ 41 Naikala myaka 20 mu nzubo yenu. Nemwingijile myaka 14 na mambo a baana benu ba bakazhi babiji, myaka 6 na kufunga jitanga jenu, kabiji mwapimpwilenga mfweto yami bimye jikumi.+ 42 Inge kya kuba Lesa wa batata,+ Lesa wa Abalahama ne Lesa yenka Izaka ye akamwa*+ kechi wajinga ne amiwa ne, inge kine mwambwezhezhe kwetu mabokotu. Lesa wamona kumanama kwami ne mwingilo wami, o ene mambo o aji kwimukajipila bufuku bwapita.”+
43 Kepo Labanyi aambijile Yakoba amba: “Banabakazhi bo uji nabo baana bami, ne baana bo uji nabo bankana bami, ne jitanga jo uji najo ke jitanga jami, ne bintu byonsetu byo uji nabyo byami kabiji bya baana bami ba bakazhi. Ñanyi kintu kyo nakonsha kwiboba lelo abo nangwa baana babo bo basema? 44 Pano twaya tulayañane lulayañano obewa ne amiwa kabiji lukekale ke kamonyi pakachi ketu.” 45 Onkao mambo, Yakoba watolele jibwe ne kwijimika ke jishiki.+ 46 Kepo Yakoba aambijile balongo banji amba: “Tolaulai mabwe!” Kabiji batolawile mabwe ne kwialumbika. Kabiji bajijiile kajo pa mulumba wa mabwe. 47 Kabiji Labanyi wamutumbile’mba Yega-sahaduta,* bino Yakoba wamutumbile’mba Galeda.*
48 Kepo Labanyi aambile’mba: “Uno mulumba wa mabwe ja lelo ye kamonyi wetu obewa ne amiwa.” O ene mambo o amutumbijile’mba Galeda,+ 49 kabiji amba Kyamba kya Usopa, mambo waambile’mba: “Yehoba etusopenga obewa ne amiwa byo tukabenamo. 50 Inge ukamanyikenga baana bami ne kusongola banabakazhi bakwabo kupajika ku baana bami, nangwa kya kuba kafwako muntu uji ne atweba, vuluka kuba’mba Lesa ukekala kamonyi wetu obewa ne amiwa.” 51 Labanyi waambijile Yakoba jikwabo amba: “Tala mulumba wa mabwe ne jishiki jo naimika pakachi kami ne obewa. 52 Uno mulumba wa mabwe ye kamonyi kabiji jishiki jo jibena kushimuna bukamonyi,+ amba kechi nkapitaila uno mulumba wa mabwe ne kwiya ko uji na kukuba kyatama ne, ne obewa kechi ukapitaila uno mulumba wa mabwe ne jino jishiki ne kwiya na kunguba kyatama ne. 53 Lesa wa Abalahama,+ Lesa wa Nahola kabiji Lesa wa shabo, etuchibile mambo.” Kabiji Yakoba wachipijile mwi Lesa yenka Izaka shanji ye akamwa.*+
54 Kabiji Yakoba watapishe kitapisho ku mutumba ne kwita balongo banji kwiya na kuja kajo. Byonkabyo, bajiile ne kulaala ku mutumba bufuku bonse. 55 Kabiji Labanyi wabuukile lukelokelo ne kufyompa bankana* banji+ ne baana banji ba bakazhi ne kwibapesha.+ Kepo Labanyi afumineko ne kubwela kwanji.+
32 Kepo Yakoba aimene kaye, ne bamalaika ba Lesa bamusambakene. 2 Yakoba byo ebamwene, waambile’mba: “Bano yo nzhita ya Lesa!” Onkao mambo, watumbile yoya mpunzha amba Mahanaimu.*
3 Kepo Yakoba atumine baluwe kuya kwi Isao kolojanji ku kyalo kya Seila+ mu nyaunda* ya Edomu,+ 4 kabiji wibakambizhe’mba: “Bino byo byo mukabuula nkambo yami Isao amba, ‘Bino byo byaamba kalume wenu Yakoba amba: “Amiwa naikala* ne Labanyi moba avula kufikatu ne lelo.+ 5 Kabiji nji na bañombe balume, bambongolo, mikooko, ba mingilo ba balume ne ba bakazhi,+ kabiji natuma bino byambo bya kubuula nkambo yami pa kuba’mba muntambwile bulongo.”’”
6 Kabiji baluwe babwelele kwi Yakoba ne kumubuula amba: “Twasambakene ba kolojenu ba Isao kabiji baji mu jishinda babena kwiya na kwimutundaila kabiji baji na banabalume 400.”+ 7 Yakoba waakaminwe bingi ne kukakilwa.+ Onkao mambo, waabenye bantu bo ajinga nabo, matanga, bañombe ne bangamela bipanyi bibiji. 8 Yakoba waambile’mba: “Umvwe Isao alukuke kipanyi kimo, ko kuba’mba kipanyi kikwabo kisakupuluka.”
9 Kabiji Yakoba waambile’mba: “Anweba Lesa wa nkambo yami Abalahama kabiji Lesa wa batata ba Izaka, anweba Yehoba mwañambijile’mba, ‘Bwela ku kyalo kyobe ne ku balongo bobe ne amiwa nkakubila bintu byawama,’+ 10 amiwa kechi nafwainwa kummwesha butemwe bwenu bubula kwaluka ne bukishinka bo mwammwesha amiwa kalume wenu ne,+ mambo naabukile Yodano na mukombo wami, pano amiwa nji na bantu ne banyama bavula balenga bipanyi bibiji.+ 11 Nalomba namba mumpokolole+ mu maboko a kolojami Isao mambo naakamwa namba usakwiya ne kungipaya amiwa,+ baana ne bainabo pamo. 12 Kabiji anweba mwañambijile’mba: ‘Amiwa nkakubila bintu byawama kabiji nkalengela mwanobe* kuvula nobe busenga bwa ku kalunga ka mema bwavula bwa kukankalwa kubala.’”+
13 Kabiji walaajile bufuku konkakwa. Kepo ashikwilepo banyama bamo kwikala bupe bwa kupa kolojanji Isao:+ 14 bambuzhi bakazhi 200 ne bambuzhi balume 20, mikooko ikazhi 200 ne mikooko ilume 20, 15 bangamela bajinga na baana 30, bañombe bakazhi 40 ne bañombe balume 10, bambongolo bakazhi 20 ne bambongolo balume 10 bakoma.+
16 Bano banyama wibapaine kwi bakalume banji, kipanyi pa kipanyi ne kwibambila’mba: “Anweba tangilaipo kabiji mwafwainwa kusha mpunzha pakachi ka kipanyi kimo kimo.” 17 Kabiji wakambizhe ne mutanshi amba: “Umvwe kolojami Isao akusambakane ne kukushikisha’mba, ‘Nanchi nkambo yobe ye ñanyi, kabiji ubena kuya pi, ne bano banyama ba kwa ñanyi?’ 18 Obewa wafwainwa kumukumbula’mba, ‘Ba ba Yakoba bakalume benu. Buno ke bupe bo batuma kwi anweba ba Isao nkambo yami,+ ne abo baji mu jishinda.’” 19 Kabiji wakambizhe wa bubiji ne wa busatu ne bonse bajinga pa bipanyi amba: “Bino byo byambo byo musakubuula ba Isao umvwe mwibasambakane. 20 Mwafwainwa ne kwibabuula amba: ‘Kalume wenu Yakoba uji mu jishinda.’” Mambo aye waambile’mba: ‘Umvwe nebatokeshe ku muchima na bupe bo natuma,+ ko kuba’mba inge nebasambakane basakuntambwila bulongo.’ 21 Onkao mambo, watangizheko bupe, pakuba aye walaajile bufuku mu kampu.
22 Byo papichile kakimye, bonkabwa bufuku waimene ne kusenda bakazhi banji babiji+ ne ba mingilo banji ba bakazhi babiji+ ne baana banji ba balume 11 ne kwabuka kakola ka Yaboka.+ 23 Aye wibabwishe bonse ku bushiya bwa kakola,* ne bintu byonse byo ajinga nabyo.
24 Kabiji Yakoba washajiletu bunke. Ponkapo muntu umo wisunshilenga nanji kufikatu ne ku makya.+ 25 Awa muntu byo amwene’mba wakankalwa kumushinda, wamukwachile mu kapole; ne kapole ka kwa Yakoba kalengumukile byo esunshilenga nanji.+ 26 Ponkapo waambile’mba: “Pano ndeke ngyenga, mambo bwakya.” Yakoba wamwambijile’mba: “Amiwa kechi nkulekeko ne, kanatu umpeshe.”+ 27 Uno muntu wamushikishe’mba: “Nanchi yobe ñanyi jizhina?” Aye wamukumbwile’mba: “Ne Yakoba.” 28 Kepo amubuujile’mba: “Pano kechi ukatelwanga’mba Yakoba ne, bino ukatelwanga’mba Isalela*+ mambo wisunsa na Lesa+ ne bantu kabiji washinda.” 29 Kabiji Yakoba naye wamwambijile’mba: “Mbuule jizhina jobe.” Bino aye wamushikishe’mba: “Mambo ka o ubena kukebela kuyuka jizhina jami?”+ Ponkapo wamupesheshe konkakwa. 30 Onkao mambo, Yakoba watumbile yoya mpunzha amba Penweala,*+ mambo waambile’mba: “Namona kilungi kya Lesa bino kechi nafwa ne.”+
31 Kabiji juba jasamine byo apichilenga mu Penwela, bino wasunkuchilenga na mambo a kapole kanji kalengumukile.+ 32 O ene mambo, kufikatu ne lelo jino bena Isalela o babujila kuja nyama ya ku kijoma iji mu kapole, mambo awa muntu wakwachile Yakoba mu kapole panungakena kijoma.
33 Yakoba wainwine kilungi kyanji ne kumona Isao saka eya na banabalume 400.+ Onkao mambo, waabenye baana ne kupa Liya, Lechela ne ba mwingilo banji ba bakazhi babiji.+ 2 Kulutwe watangizheko ba mingilo banji ba bakazhi ne baana babo,+ kepo palondejile Liya ne baana banji,+ kabiji Lechela+ ne Yosefwa bajinga kunyuma yabo. 3 Bino aye Yakoba watangijileko kulutwe ya bonse ne kufukama panshi bimye bitanu na bibiji byo afikile kwipi na kolojanji.
4 Bino Isao wayile lubilo kwi Yakoba, wamukumbachile ne kumufyompa, kepo bonse batendekele kujila ne mipolo. 5 Byo ainukile ne kumona banabakazhi ne baana babo, washikishe’mba: “Nanchi abo bo uji nabo bañanyi?” Aye wamukumbwile’mba: “Bano bo baana, Lesa bo ampa amiwa kalume wenu.”+ 6 Kabiji ba mwingilo ba bakazhi baishile na baana babo ne kumulambila, 7 Liya naye waishile na baana banji ne kumulambila. Kepo Yosefwa ne Lechela nabo baishile ne kumulambila.+
8 Isao washikishe’mba: “Mambo ka o watumina bano bantu ne banyama bo nasambakana?”+ Yakoba wakumbwile’mba: “Nauba kino namba nkambo yami angubile lusa.”+ 9 Isao wamwambijile’mba: “Nkasami, amiwa nji na bintu byavula bingi.+ Lama bintu byobe.” 10 Pano bino, Yakoba waambile’mba: “Ine mwane. Umvwe mwangubila lusa, mwafwainwa kutambula bupe bwami mambo nebuletele namba monañane nenu. Kabiji byo nemumona kijitu nobe namona Lesa mambo mwantambwila bulongo.+ 11 Mwane kine tambulai bupe bo nemuletela,+ mambo Lesa wangubila bibusa kabiji nji na bintu byonse byonkeba.”+ Kabiji wamukanjikizhenga amba atambule, ne aye watambwile.
12 Kabiji Isao waambile’mba: “Twaya tufume kuno tuyenga, ne amiwa nsakutangilako.” 13 Bino Yakoba wamwambijile’mba: “Nkambo yami mwayuka’mba nji na baana babacheche+ kabiji nji na mikooko ne bañombe bakyamisha baana. Umvwe nebendeshe lubilo juba jimo, ko kuba’mba jitanga jonse jisakufwa. 14 Nkambo yami tangilaiko ne amiwa kalume wenu nkalondelanga pachepache monka mwayila kwenda kwa banyama ne baana bami kufikatu ne byo nkafika kwi nkambo yami ku Seila.”+ 15 Kepo Isao amwambijile’mba: “Nsakukushilapo bantu bami bamo.” Yakoba wamwambijile’mba: “Kechi mwafwainwa kuba byo byo ne. Anweba nkambo yami ngubilaitu lusa.” 16 Onkao mambo, pa jonkaja juba Isao wabwelele ku Seila.
17 Yakoba wayile ku Sukota+ kabiji ko ko ashimikile nzubo yanji, kabiji washimikile ne bipaka bya banyama banji. O ene mambo o atumbijile aya mpunzha amba Sukota.*
18 Yakoba byo afumine ku Padana-alama,+ wafikiletu bulongo mu muzhi wa Shekema+ mu kyalo kya Kenana,+ kabiji waikejile kwipi na uno muzhi. 19 Kepo apotele bujimi ko apopejile tente wanji. Wibupotele na mali a siliva 100 ku baana ba kwa Hamola shanji Shekema.+ 20 Washimikile kya kusokelapo bitapisho konkakwa ne kwikitela’mba Lesa, ye Lesa wa Isalela.+
34 Kabiji Daina mwana wa mukazhi wa kwa Yakoba ye asemejile mwi Liya,+ watemenwe kuya* ku bansongwakazhi ba mu kyokya kyalo.+ 2 Shekema mwana wa mulume wa kwa Hamola mwina Hivi,+ mwana mfumu wa mu kyokya kyalo byo amumwene, wamusendele ne kulaala nanji kya kumukanjikizha. 3 Kabiji aye* wamukomokele bingi Daina mwana wa kwa Yakoba, kabiji wamutemenwe bingi uno nsongwakazhi kabiji wamwambilanga byambo bya kumwesha’mba wamutemwa.* 4 Kepo Shekema aambijile Hamola+ aye shanji amba: “Ngipangwizhai uno kamwale kuba’mba akekale mukazhami.”
5 Kimye Yakoba kyo aumvwine amba Daina bamulenga mambo, baana banji ba balume bajinga mungye na jitanga janji. Onkao mambo, Yakoba kechi wabuujileko muntu nangwa umo ne, kufikatu ne byo babwelele. 6 Kepo Hamola shanji Shekema ayile na kwisamba ne Yakoba. 7 Bino baana ba balume ba kwa Yakoba byo baumvwine kino, ponkapo babwelele kufuma mungye. Kibakolele ku muchima kabiji bazhingijile bingi, mambo Shekema waubile kintu kyatama kwi Isalela byo alaajile na mwana wa mukazhi wa kwa Yakoba,+ kintu kyafwainwe kubula kubiwa.+
8 Hamola wibabuujile’mba: “Mwanami Shekema wakebesha* bingi mwanenu wa mukazhi. Mwane nalomba namba mumupeye ekale mukazhanji 9 kabiji tusongozhanyenga. Mwitupenga baana benu ba bakazhi ne anweba musendenga baana betu ba bakazhi.+ 10 Mwakonsha kwikala ne atweba, kabiji mukekalenga mu kino kyalo. Mukekalenga monka ne kubilamo busulu ne kwikala na bunonshi.” 11 Kepo Shekema aambijile shanji Daina ne bakolojanji amba: “Mwane ngubilai lusa, nsakwimupa kintu kyonse kyo musakukeba. 12 Mwakonsha kuntongwela mali a masongola ne bya bupe.+ Nepana kwimupa kyonse kyo musakuntongwela. Mumpetu kamwale ekale mukazhami.”
13 Kabiji baana ba balume ba kwa Yakoba bakumbwile Shekema ne shanji aye Hamola mu bujimuku mambo walengele mambo Daina nyenga yabo. 14 Abo bebambijile’mba: “Kechi twakonsha kuba kino ne kupana nyenga yetu ku muntu wabula kuya ku mukanda* ne,+ mambo kino kyo kya bumvu kwi atweba. 15 Twakonsha kuswatu inge mwauba kino: mwikale nobe atweba ne kutwala banabalume benu bonse ku mukanda.+ 16 Umvwe mwauba kino, tukemupanga baana betu ba bakazhi ne atweba tukasendanga baana benu ba bakazhi kwikala bakazhi betu, kabiji tukekalanga ne anweba ne kwikala ke kisaka kimo. 17 Bino umvwe mubule kuba byo twimubuula ne kuya ku mukanda ne, tusakusenda nyenga yetu ne kuya.”
18 Bino byambo byabo byamutokeshe bingi ku muchima Hamola+ ne Shekema mwananji.+ 19 Uno nsongwalume kechi wakankazhamine kuba kintu kyo bamwambijile ne,+ mambo wamutemenwe bingi mwana wa mukazhi wa kwa Yakoba, kabiji Shekema wanemekelwe bingi kukila bonse ba mu nzubo ya shanji.
20 Onkao mambo, Hamola ne Shekema mwananji, bayile ku kibelo kya muzhi ne kwambila banabalume ba mu muzhi wabo+ amba: 21 “Bano bantu babena kukeba kwikala mu mutende ne atweba. Balekai bekale mu kino kyalo ne kubilamo busulu, mambo kyalo kyabaya ne abo bakonsha kwikalamo. Twakonsha kusongola baana babo ba bakazhi, ne atweba twakonsha kwibapa baana betu ba bakazhi.+ 22 Bino bakonsha kwikalatu ne atweba ne kwikala kisaka kimo: umvwe banabalume bonse mwi atweba baya ku mukanda byonkatu abo byo baya ku mukanda.+ 23 Nanchi bintu byabo, bunonshi bwabo ne banyama babo ba kulela kechi bikekala ke byetu nenyi? Onkao mambo, twayai tube byonka byo betwambila kuba’mba twikalenga nabo.” 24 Bonse bajinga ku kibelo kya muzhi baumvwijile byaambile Hamola ne Shekema mwananji kabiji banabalume bonse bajinga ku kibelo kya muzhi bebatwajile ku mukanda.
25 Pano bino, pa juba ja busatu banabalume byo bakijinga mu misongo, baana ba balume babiji ba kwa Yakoba, Shimeona ne Levi bakolojanji Daina,+ bashikwile mapoko ne kutwela mu muzhi kwa kubula kwibaketekela kabiji baipayile banabalume bonse.+ 26 Baipayile na mpoko Hamola ne Shekema mwananji, ne kusenda Daina mu nzubo ya kwa Shekema ne kuya. 27 Baana ba balume bakwabo ba kwa Yakoba baishile mu muzhi ne kupukula bintu bya boba banabalume bo baipayile, mambo balengele mambo nyenga yabo.+ 28 Basendele mikooko yabo, bañombe babo, bambongolo babo ne bintu byonse byajinga mu muzhi ne byajinga mu majimi. 29 Kabiji basendele ne bunonshi bwabo bonse, baana babo ne bakazhi babo bonse ne kupukula bintu byonse byajinga mu mazubo.
30 Ponkapo Yakoba waambijile ba Shimeona ne Levi amba:+ “Mwaleta bya malwa pe amiwa mambo mwandengela kunshikwa ku bantu bonse ba mu kino kyalo, bena Kenana ne bena Pelizi. Atweba kechi twavula ne, kabiji abo bakeya bonse ne kundukuka kabiji bakangipaya amiwa ne kisemi kyami kyonse.” 31 Bino abo bamwambijile’mba: “Nanchi muntu wafwainwa kwalula nyenga yetu ke pite nyi?”
35 Kepo Lesa aambijile Yakoba amba: “Imana uye ku Betele+ ukekale konkakwa kabiji ukashimike kya kusokelapo bitapisho kwi Lesa wa kine, yenka wamwekele kwi obewa kimye kyo wanyemenenga Isao kolojobe.”+
2 Ponkapo Yakoba waambijile ba mu nzubo yanji ne bonse bo ajinga nabo amba: “Tayai bankishi bo muji nabo+ ne kwitokesha anwe bene kabiji muvwale bivwalo bingi, 3 twimane tuyenga ku Betele. Kabiji konkakwa nkashimikako kya kusokelapo bitapisho kwi Lesa wa kine, yenka waumvwine misashijilo yami mu juba jo namanamine kabiji wajinga ne amiwa konse konse* ko nayilenga.”+ 4 Ponkapo bonse bapele Yakoba bankishi bo bajinga nabo ne mashikiyo o bavwajile ku matwi, ne Yakoba wibizhiikile* munshi ya kichi kikatampe kyajinga kwipi na Shekema.
5 Byo bayilenga, bantu ba mu yoya mizhi ibazhokolokele bachiine Lesa kya kuba bakankelwe ne kupupila baana ba kwa Yakoba. 6 Kabiji Yakoba ne bantu bonse bo ajinga nabo bafikile ku Luza,+ ko kuba’mba Betele, mu kyalo kya Kenana. 7 Kabiji washimikile kya kusokelapo bitapisho konkakwa ne kwikitela’mba Ela-betele,* mambo konkakwa Lesa wa kine ko ko amwekele kwi aye byo anyemenenga kolojanji.+ 8 Palutwe kacheche, Debola+ wa mwingilo wa kwa Libeka wafwile ne kumuzhiika bamuzhiikile pangye ya Betele munshi ya kichi kya oko. Onkao mambo, wikitumbile jizhina amba Alonyi-bakuta.*
9 Lesa wamwekele jibiji kwi Yakoba kimye kyo afuminenga ku Padana-alama kabiji wamupesheshe. 10 Lesa wamwambijile’mba: “Jizhina jobe wi Yakoba.+ Pano kechi ukatelwanga’mba Yakoba ne, bino ukatelwanga’mba Isalela.” Kabiji watatwile kumutela’mba Isalela.+ 11 Kabiji Lesa wamwambijile jibiji amba: “Amiwa yami Lesa wa Bulume Bonse.+ Obewa usemunune ne kuvula. Bisaka ne mabumba a bantu bikafuma mwi obewa,+ ne bamfumu bakafuma mwi obewa.*+ 12 Kabiji kyalo kyo napele Abalahama ne Izaka, nkekipana kwi obewa ne ku baana* bobe bakalondela panyuma yobe.”+ 13 Kepo Lesa afumineko kwi aye konkakwa ko esambilenga nanji.
14 Onkao mambo, Yakoba waimikile jibwe ke jishiki konkakwa ko esambilenga ne Lesa kabiji waichijilepo mulambo wa binyu ne manyi.+ 15 Kabiji Yakoba watelelenga yoya mpunzha ko esambijile na Lesa amba Betele.+
16 Kabiji bafumineko ku Betele.Byo bakijinga kwalepa na Efulata, Lechela wakwachilwe na bisanso kabiji kyamukatezhe bingi kusema. 17 Byo kyamukatezhe kusema mwana, musemeshi wamwambijile’mba: “Kwakamwa ne, mambo usakusema mwana mukwabo wa mulume.”+ 18 Byo alekelenga ku mweo (mambo wajinga pepi kufwa), watumbile mwana jizhina amba Benoni,* pakuba shanji wamutumbile’mba Benjamina.*+ 19 Ponkapo Lechela wafwile kabiji bamuzhiikile byo bayilenga ku Efulata, ko kuba’mba Betelema.+ 20 Yakoba waimikile jibwe jikatampe pa kilende; jo jibwe jiji pa kilende kya kwa Lechela kufika ne lelo jino.
21 Byo apwishishe kuba kino, Isalela wafumineko kabiji byo apitaijile kyamba kya Edela, wapopele tente wanji. 22 Juba jimo Isalela byo aikelenga mu kyokya kyalo, Lubenyi walaajile ne Biliha ntombo wa shanji, kabiji Isalela waumvwine kino kintu.+
Yakoba wajinga na baana 12 ba balume. 23 Baana ba kwa Liya bajinga Lubenyi+ mubeji wa kwa Yakoba, Shimeona, Levi, Yuda, Isakala ne Zebuluna. 24 Baana ba kwa Lechela bajinga Yosefwa ne Benjamina. 25 Kabiji baana ba kwa Biliha wa mwingilo wa kwa Lechela bajinga Danyi ne Nafitali. 26 Ne baana ba kwa Zilipa wa mwingilo wa mukazhi wa kwa Liya bajinga Gadi ne Ashela. Bano bo baana ba balume ba kwa Yakoba basemekejilwe mu Padana-alama.
27 Kabiji Yakoba wayile ku Mamale kwajinga shanji aye Izaka,+ ku Kiliata-alaba ko kuba’mba Hebulona, kuno ko ko baikele bwenyi ba Abalahama ne Izaka.+ 28 Izaka waikele myaka 180.+ 29 Kepo Izaka afwile saka akota ne kutondwa na bumi,* kabiji bamutwajile na kulaala kwalaala* bantu banji; kabiji baana banji ba balume ba Isao ne Yakoba bamuzhiikile.+
36 Kino kyo kisemi kya kwa Isao nangwa’mba Edomu.+
2 Isao wasongwele banabakazhi ba bena Kenana: Ada+ mwana wa kwa Elona mwina Hiti;+ ne Oholibama+ mwana wa kwa Ana munkana wa kwa Zibeona mwina Hivi; 3 ne Bashemata,+ mwana wa kwa Ishimela nyenga ya kwa Nebayota.+
4 Kabiji Ada wasemene Elifwaza kwi Isao, ne Bashemata wasemene Lewela, 5 Oholibama wasemene Yeusha, Yalama ne Kola.+
Bano bo baana ba kwa Isao bo asemejile mu kyalo kya Kenana. 6 Kabiji Isao wasendele bakazhi banji, baana banji ba balume ne ba bakazhi, bantu* bonse bajinga mu nzubo yanji, jitanga janji ne banyama bakwabo bonse ne bunonshi bwanji bonse bo anonkele+ mu kyalo kya Kenana, kabiji wayile ku kyalo kikwabo kwalepa na kwajinga nkasanji aye Yakoba.+ 7 Mambo bajinga na bintu byavula kya kuba kechi bakonsheshe kwikala pamo ne, kabiji kyalo kyo baikalangamo* kyakepele na mambo a matanga o bajinga nao. 8 Onkao mambo, Isao wakekajile mu kyalo kya mitumba kya Seila.+ Isao ye Edomu.+
9 Kino kyo kisemi kya kwa Isao shanji Edomu mu kyalo kya mitumba kya Seila.+
10 Ano o mazhina a baana ba kwa Isao: Elifwaza mwana wa mulume wa kwa Ada muka Isao; Lewela mwana wa mulume wa kwa Bashemata muka Isao.+
11 Baana ba kwa Elifwaza bajinga Temanyi,+ Omala, Zefo, Gatama ne Kenaza.+ 12 Timina waikele ntombo wa kwa Elifwaza mwana wa kwa Isao. Kabiji Timina wasemene Amaleki kwi Elifwaza.+ Bano bo baana ba kwa Ada muka Isao.
13 Bano bo baana ba kwa Lewela: Nahata, Zela, Shama ne Miza. Bo baana ba balume ba kwa Bashemata+ muka Isao.
14 Bano bo baana ba kwa Oholibama mwana wa kwa Ana munkana wa kwa Zibeona muka Isao, bo asemene kwi Isao: Yeusha, Yalama ne Kola.
15 Bano bo bamfumu* ba mu baana ba kwa Isao:+ Baana ba balume ba kwa Elifwaza mubeji wa kwa Isao: Mfumu Temanyi, Mfumu Omala, Mfumu Zefo, Mfumu Kenaza,+ 16 Mfumu Kola, Mfumu Gatama ne Mfumu Amaleki. Bano bo bamfumu ba kwa Elifwaza+ mu kyalo kya Edomu. Bano bo bankana ba balume ba kwa Ada.
17 Bano bo baana ba kwa Lewela mwana wa mulume wa kwa Isao: Mfumu Nahata, Mfumu Zela, Mfumu Shama ne Mfumu Miza. Bano bo bamfumu ba kwa Lewela mu kyalo kya Edomu.+ Bo bankana ba kwa Bashemata muka Isao.
18 Bano bo baana ba kwa Oholibama muka Isao: Mfumu Yeusha, Mfumu Yalama ne Mfumu Kola. Bano bo bamfumu ba kwa Oholibama mwana wa mukazhi wa kwa Ana muka Isao.
19 Bano bo baana ba kwa Isao kabiji bano bo bamfumu babo. Aye ye Edomu.+
20 Bano bo baana ba kwa Seila mwina Holi, bene bena kyalo:+ Lotana, Shobala, Zibeona, Ana,+ 21 Dishona, Eza ne Dishana.+ Bano bo bamfumu ba bena Holi, baana ba kwa Seila, mu kyalo kya Edomu.
22 Baana ba kwa Lotana bajinga Holi ne Hemana, kabiji nyenga ya kwa Lotana wajinga Timina.+
23 Bano bo baana ba kwa Shobala: Alibana, Manahata, Ebala, Shefo ne Onamu.
24 Bano bo baana ba kwa Zibeona:+ Aya ne Ana. Ana ye wataaine masulo a mema a kyuya mu kiselebwa byo afungilenga bambongolo ba kwa shanji Zibeona.
25 Bano bo baana ba kwa Ana: Dishona ne Oholibama mwana wa mukazhi wa kwa Ana.
26 Bano bo baana ba kwa Dishona: Hemadana, Eshibana, Italana ne Kelana.+
27 Bano bo baana ba kwa Eza: Bilihana, Zabana ne Akana.
28 Bano bo baana ba kwa Dishana: Uze ne Alana.+
29 Bano bo bamfumu ba bena Holi: Mfumu Lotana, Mfumu Shobala, Mfumu Zibeona, Mfumu Ana, 30 Mfumu Dishona, Mfumu Eza ne Mfumu Dishana.+ Bano bo bamfumu ba bena Holi monka mwayijile bamfumu babo mu kyalo kya Seila.
31 Bano bo bamfumu balaminenga mu kyalo kya Edomu,+ bena Isalela* saka bakyangye kwikalapo na mfumu.+ 32 Bela mwana wa mulume wa kwa Beola walaminenga mu Edomu kabiji jizhina ja muzhi wanji jajinga Dinaba. 33 Bela byo afwile, Yobaba mwana wa mulume wa kwa Zela wa ku Bozula ye waswaine pa bufumu. 34 Yobaba byo afwile, Hushama wa ku kyalo kya bena Temanyi ye waswaine pa bufumu. 35 Hushama byo afwile, Hadada mwana wa mulume wa kwa Bedada, washinjile bena Mijanyi+ mu nyaunda* ya Moabu, ye waswaine pa bufumu, kabiji jizhina ja muzhi wanji jajinga Avita. 36 Hadada byo afwile, Samala wa ku Masaleka ye waswaine pa bufumu. 37 Samala byo afwile, Shaulo wa ku Lehobota kwipi na Mukola ye waswaine pa bufumu. 38 Shaulo byo afwile, Baela-hanana mwana wa mulume wa kwa Akabola ye waswaine pa bufumu. 39 Baela-hanana mwana wa mulume wa kwa Akabola byo afwile, Hadala ye waswaine pa bufumu; kabiji jizhina ja muzhi wanji jajinga Pau ne mukazhanji wajinga Mehetabela mwana wa kwa Mataleda mwana wa mukazhi wa kwa Mezahabu.
40 Ano o mazhina a bamfumu ba kwa Isao monka mwayijile bisemi byabo, mapunzha abo ne mazhina abo: Mfumu Timina, Mfumu Alivwa, Mfumu Yeteta,+ 41 Mfumu Oholibama, Mfumu Ela, Mfumu Pinona, 42 Mfumu Kenaza, Mfumu Temanyi, Mfumu Mibiza, 43 Mfumu Magajela ne Mfumu Ilamu. Bano bo bamfumu ba mu Edomu monka mwayijile mizhi yabo yajinga mu kyalo mo baikalanga.+ Uno ye Isao shanji Edomu.+
37 Yakoba waikelenga mu kyalo kya Kenana, monka mwaikele shanji bwenyi.+
2 Bino byo byamwekele mu bwikalo bwa kwa Yakoba.
Yosefwa+ byo ajinga na myaka 17, uno nsongwalume wajishishenga jitanga+ pamo na baana ba kwa Biliha+ muka shanji, ne baana ba kwa Zilipa+ muka shanji. Kabiji Yosefwa wibambilemo kwi shabo na mambo a byubilo byabo byatama. 3 Isalela watemenwe bingi Yosefwa kukila baana banji bonse,+ mambo wamusemene mu bukote bwanji, kabiji wamusonejile munkukumba* wawama. 4 Bakolojanji byo bamwene’mba shabo wamutemwa kukila abo, bamushikilwe kabiji kechi besambanga nanji mu mutende ne.
5 Kabiji Yosefwa walotele kiloto ne kubuulako bakolojanji,+ kabiji kino nakyo kibalengejile kumushikwa. 6 Wibabuujile’mba: “Akyumvwai kiloto kyo naji kulota. 7 Twaji kukasanga bikuta mukachi ka bujimi, kikuta kyami byo kyaji kwimana nkunku, bikuta byenu byaji kwikizhokoloka ne kwikilambila panshi.”+ 8 Bakolojanji bamwambijile’mba: “Nanchi kine obewa ukekala mfumu wetu ne kwitulama nyi?”+ Onkao mambo, bataaine mambo akwabo a kumushikilwapo na mambo a biloto byanji ne byo aambile.
9 Kabiji walotele kiloto kikwabo ne kwikilotolwela bakolojanji amba: “Naji kulota kiloto kikwabo. Mu kino kiloto, juba, ñondo ne tubangabanga 11 byaji kundambila panshi.”+ 10 Kepo abuujileko bashanji ne bakolojanji, kabiji bashanji bamukajipijile ne kumwambila’mba: “Nanchi akye kiloto kyobe kyatala mu ka? Nanchi amiwa, bainobe ne bakolojobe kine tukeya kwi obewa ne kukulambila panshi nyi?” 11 Bakolojanji bamubijile kichima,+ pakuba shanji walamine bino byambo mu muchima.
12 Kabiji bakolojanji bayile na kujiisha jitanga ja shabo kwipi na Shekema.+ 13 Byo papichile kimye, Isalela washikishe Yosefwa amba: “Nanchi bakolojobe kechi babena kujiisha jitanga kwipi na Shekema nenyi? Iya kuno nkutume ko baji.” Aye waambile’mba: “Ntumai!” 14 Ponkapo wamwambijile’mba: “Yanga ukebamone umvwe bajitu bulongo. Ukamone ne jitanga byo jiji kabiji ukabwele ukambuule.” Kepo amutumine kufuma ku kimpachiko* kya Hebulona,+ ne aye wayile ku Shekema. 15 Ponkapo mwanamulume umo wamutaaine saka apitañana mungye. Uno mwanamulume wamushikishe’mba: “Nanchi ubena kukeba ka?” 16 Aye wakumbwile’mba: “Mbena kukeba bakolojami. Mwane mbuulaiko, kana babena kujiishisha kwepi jitanga?” 17 Uno mwanamulume waambile’mba: “Bafumako kuno, mambo nebomvwine saka bamba’mba, ‘Twayai tuye ku Dotanyi.’” Ponkapo Yosefwa wapupijile bakolojanji kabiji wakebataaine ku Dotanyi.
18 Bakolojanji bamumwene saka aji kwalepa kabiji baumvwañene’mba bamwipaye saka akyangye ne kufika kwipi ne abo. 19 Besambilenga mulwabo amba: “Talai! Wa biloto awa wiyawa.+ 20 Pano twayai tumwipaye ne kumutaya mu mushima umo, kabiji tukambe’mba bamwipaya ne kumuja ku nyama mukaji. Pano tumone umvwe biloto byanji bikafika.” 21 Lubenyi+ byo aumvwine kino, waesekele kumupokolola kwi abo. Wibambijile’mba: “Kange tonaune bumi* bwanji ne.”+ 22 Kepo Lubenyi ebambijile’mba: “Kange mwichile mashi ne.+ Mutayai mu uno mushima uji mu kiselebwa, bino kange mumube kyatama* ne.”+ Waubile kino kuba’mba amupokolole kwi abo pa kuba’mba akamubwezhe kwi shanji.
23 Aku Yosefwa ufikatu ku bakolojanji, bamuvuujile munkukumba wanji wawama ye avwajile,+ 24 kabiji bamukwachile ne kumutaya mu mushima. Bino pa kyokya kimye, mu mushima mwaumine; kechi mwajinga mema ne.
25 Kepo baikele panshi na kuja. Byo bainukile, bamwene munongo wa bena Ishimela+ saka bafuma ku Gileada. Bangamela babo basendele muchi wa landunuma, balasama ne binunka bulongo+ kabiji bayilenga ku Ijipita. 26 Ponkapo Yuda waambijile balongo banji amba: “Nanchi tukamwenamo ka umvwe twipaye nkasetu ne kufya mashi anji?+ 27 Twayai tumupoteshe+ ku bena Ishimela kabiji atweba kechi yetu twafwainwa kumuba kyatama ne. Mambo aye ye nkasetu kabiji twi mashi amo.” Onkao mambo, baumvwijile byo aambile. 28 Kabiji bapoteshi bena Mijanyi+ byo bapichilenga, bakolojanji bafumishe Yosefwa mu mushima ne kumupotesha ku bena Ishimela na mali a siliva 20.+ Bano banabalume basendele Yosefwa ku Ijipita.
29 Lubenyi byo ayile ku mushima ne kutaana’mba Yosefwa ufwamo, watabwile bivwalo byanji. 30 Byo abwelele ku bankasanji, wabijikile’mba: “Mwanyike ufwamo! Nanchi amiwa nsakuba byepi?”
31 Onkao mambo bashikwile munkukumba wa kwa Yosefwa ne kwipaya mbuzhi mulume ne kumutumpa mu mashi. 32 Kepo batumine uno munkukumba kwi shabo ne kumubuula’mba: “Uno ye ye twataana. Mutalatalai mumone umvwe ye munkukumba wa mwanenu nangwa ne.”+ 33 Kepo amutajiletajile ne kubijika’mba: “Ye iye munkukumba wa mwanami! Nyama mukaji ye wamwipaya ne kumuja! Kine Yosefwa bamutabaula!” 34 Ponkapo Yakoba watabwile bivwalo byanji ne kwinyinga kisapi kya majila mu lubunda wanji kabiji wajijile mwananji moba avula. 35 Kabiji baana banji bonse ba balume ne ba bakazhi bamutekeneshenga, bino aye wakainenga kumutekenesha, kabiji waambilenga’mba: “Nkaya mu Kilende*+ saka njila mwanami!” Kabiji shanji watwajijiletu na kumujila.
36 Kabiji bena Mijanyi bamupoteshe mu Ijipita kwi Potifwalo kineme wa kwa Felo+ mukulumpe wa bakasopa.+
38 Pa kyokya kimye, Yuda wafumineko kwajinga bakolojanji ne bankasanji kabiji wapopele tente wanji kwipi na kwaikelanga Hila mwina Adulama. 2 Akwa Yuda ko ko amwene mwanamukazhi mwina Kenana+ wa jizhina ja Shuwa. Ponkapo wamusendele ne kumusongola, 3 ne aye waimichile. Kabiji wasemene mwana wa mulume ne Yuda wamutumbile’mba Ela.+ 4 Kabiji waimichile jikwabo ne kusema mwana wa mulume kabiji wamutumbile’mba Onanyi. 5 Kabiji waimichile jikwabo ne kusema mwana wa mulume kabiji wamutumbile’mba Shela. Kimye kyasemekelwe Shela, aye* wajinga mu Akeziba.+
6 Kabiji Yuda wakebejile mwananji mubeji aye Ela mwanamukazhi, jizhina janji Tamala.+ 7 Bino Ela mubeji wa kwa Yuda, wafichishenga Yehoba ku muchima; onkao mambo, Yehoba wamwipayile. 8 Na mambo a kino, Yuda waambijile Onanyi amba: “Swana bukwe bobe kuba’mba ukasemene kolojobe mwana.”+ 9 Bino Onanyi wayukile’mba mwana kechi ukekala wanji ne.+ Onkao mambo, byo alaajilenga na bukwe yanji, watayijile malume anji panshi pa kuba’mba abule kusemena kolojanji mwana.+ 10 Kintu kyo aubile kyatamine bingi ku meso a Yehoba, onkao mambo, naye wamwipayile.+ 11 Yuda waambijile Tamala mulokazhi wanji amba: “Ikalanga kituzhi mu nzubo ya bashobe kufikatu ne Shela mwanami wa mulume byo akakoma,” mambo walangulukilenga amba: ‘Naye wakafwa byonka byafwa bakolojanji.’+ Onkao mambo, Tamala wayile ne kukekala mu nzubo ya bashanji.
12 Byo papichile moba, mwana wa kwa Shuwa muka Yuda wafwile.+ Yuda byo apwishishe moba a kujijilamo, wayile ku bantu batendelenga boya bwa mikooko yanji ku Timina+ pamo na mulunda nanji Hila mwina Adulama.+ 13 Tamala bamubuujile’mba: “Bako bobe babena kuya ku Timina na kutenda boya mikooko yabo.” 14 Ponkapo wavuujile bivwalo byanji bya butuzhi ne kwikumbakanya kisapi ne kwivweta kitambala wabwela waikala ne ku kibelo kya muzhi wa Enaimu, kyajinga ku jishinda jaya ku Timina, mambo wamwene’mba Shela wakoma, kabiji kechi bamupeleye kuba’mba ekale mwatawanji ne.+
15 Yuda byo amumwene, walangulukile’mba pite, mambo wivwetele pa meso. 16 Onkao mambo, wayile konka kwajinga mwanamukazhi kunsa ya jishinda ne kumwambila’mba: “Mwane nswishai ndaale nenu,” mambo aye kechi wayukile’mba mulokazhi wanji ne.+ Bino aye wamushikishe amba: “Musakumpa ka, inge ndaale nenu?” 17 Aye wakumbwile’mba: “Nkakutumina mwana mbuzhi wa ku jitanga jami.” Aye wamushikishe’mba: “Nanchi musakumpa kayukilo poso mukatume mbuzhi nyi?” 18 Wamukumbwile’mba: “Ñanyi kayukilo ko nsakukupa?” Aye wakumbwile’mba: “Mpai kambalaminwe kenu ka katetesho,+ muzhinge wenu ne mukombo wenu uji mu kuboko kwenu.” Ne aye wamupele kabiji walaajile nanji ne kwimita waimichile. 19 Ponkapo waimene ne kuya kabiji wavuujile kisapi kyo ekumbakenye ne kuvwala bivwalo byanji bya butuzhi.
20 Kabiji Yuda watumine mulunda nanji mwina Adulama+ ne kumupa mwana mbuzhi kuba’mba aye na kutambula bintu byo apele mwanamukazhi, bino kechi wamutaaineko ne. 21 Ne aye washikishe banabalume ba ku yoya mpunzha amba: “Awa mwanamukazhi pite watanwanga pa nzubo ya Lesa wajinga kuno ku Enaimu kunsa ya jishinda uji pi?” Abo bamukumbwile’mba: “Ku ino mpunzha kechi kujipo pite ne.” 22 Kepo abwelele kwi Yuda ne kumubuula’mba: “Kechi namutaana ne, kabiji bantu ba ku yoya mpunzha bambuula’mba, ‘Ku ino mpunzha kechi kujipo pite ne.’” 23 Ponkapo Yuda waambile’mba: “Ebisendetu, kyaketulenga bumvu. Nangwa byonkabyo, naji kutuma mwana mbuzhi, bino kechi wakumutaana ne.”
24 Pano bino, byo papichile bañondo basatu, Yuda bamubuujile’mba: “Tamala muko wobe wauba bupite, kabiji waimita na mambo a bupite bwanji.” Ponkapo Yuda waambile’mba: “Mulupulai pangye ne kumusoka.”+ 25 Byo bamulupwilenga pangye, watumine jiwi ku bako banji amba: “Mwina bino bintu ye wampele jimi.” Kepo anungilepo’mba: “Mwibitaletale muyuke mwinabyo, kambalaminwe ka katetesho, muzhinge ne mukombo.”+ 26 Kepo Yuda ebitajiletajile ne kwamba’mba: “Aye waoloka kukila amiwa, mambo kechi namupele mwanami wa mulume aye Shela ne.”+ Kabiji Yuda kechi walaajilepo nanji jibiji ne.
27 Kimye kya kupaapa byo kyafikile, munda mwanji mwajinga mapasa. 28 Byo apaapilenga, umo walupwile kuboko, ponkapo musemeshi wamukashile tonge wachijisha ku kuboko ne kwamba’mba: “Uno ye mutanshi kulupuka.” 29 Bino byo abwezhezhetu kuboko, nkasanji walupukile, ne musemeshi waambile’mba: “Wilengela mwa kulupukila obewa mwine.” Kabiji bamutumbile’mba Peleze.*+ 30 Byo papichile kakimye, kolojanji naye walupukile, yenka ye bakashile tonge wachijisha ku kuboko, kabiji bamutumbile’mba Zela.+
39 Yosefwa bamutwajile ku Ijipita,+ kabiji Potifwalo+ mwina Ijipita kineme wa kwa Felo kabiji mukulumpe wa bakasopa, wamupotele ku bena Ishimela+ bonka bamuletele. 2 Bino Yehoba wajinga ne Yosefwa.+ Na mambo a kino, waingijilenga bingi bulongo kabiji bamutongwele kwikala mukulumpe mu nzubo ya nkambo yanji mwina Ijipita. 3 Nkambo yanji wamwene’mba Yehoba wajinga nanji, kabiji Yehoba wamukwashanga mu bintu byonse byo aubanga.
4 Yosefwa bamutemenwe bingi kwi nkambo yanji kya kuba waikele ke kalume wanji. Onkao mambo, wamupele bukulumpe pa nzubo yanji ne kumupa luusa lwa kutala pa bintu byanji byonse. 5 Kufumatu kimye kyo bamutongwele kwikala mukulumpe pa nzubo yanji ne pa bintu byanji byonse, Yehoba wapesheshenga nzubo ya mwina Ijipita na mambo a kwa Yosefwa, ne mapesho a Yehoba ajinga pa byonse byajinga mu nzubo ne mu bujimi.+ 6 Byonkabyo, wapele Yosefwa bintu byanji byonse kuba’mba ebilamenga, kabiji nkambo yanji kechi wateleko muchima ku kintu nangwa kimo ne, kanatu kajo konka ko ajanga. Kabiji Yosefwa wamwekanga bingi bulongo.
7 Byo papichile kimye, muka nkambo yanji watatwile kukumbwa Yosefwa ne kumwambila’mba: “Laala ne amiwa.” 8 Pakuba aye wakainenga ne kwambila muka nkambo yanji amba: “Nkambo yami kechi wayuka kintu nangwa kimo kiji mu ino nzubo ne, bintu byanji byonse wampabyo amba nebilamenga. 9 Kafwako wankila mu ino nzubo ne, kabiji nji na luusa pa bintu byonse kufumyakotu anweba yenka, mambo mwi bakazhi babo. Nanchi nakonsha kuba byepi buno bubi bukatampe ne kumulenga mambo aye Lesa?”+
10 Byonkabyo, waambilanga Yosefwa pa juba pa juba, bino aye kechi waswile kuba’mba alaale nanji nangwatu kwikala nanji ne. 11 Bino juba jimo, watwelele mu nzubo na kwingila kabiji kafwako wa mwingilo nangwa umo wajingamo mu nzubo ne. 12 Kepo amukwachile mu kivwalo kyanji ne kumwambila’mba: “Laala ne amiwa!” Bino Yosefwa walemukilemo mu kivwalo kyanji ne kunyemena pangye, ne kivwalo kyashajile mu maboko a muka Potifwalo. 13 Byo amwenetu’mba washa kivwalo kyanji mu maboko anji ne kunyemena pangye, 14 waichile bantu ba mu nzubo yanji ne kwibambila’mba: “Akitalai! Bamwatawami baletele uno Muhebelu kwiya na kwitukosamika. Waji kwiya amba alaale ne amiwa, bino naji kutama muteto. 15 Byo aji kumvwatu natama muteto, waji kusha kivwalo kyanji ko nji ne kunyemena pangye.” 16 Ponkapo watujile kivwalo kya kwa Yosefwa ponka po aikele kufikatu ne kimye kyafikile nkambo yanji aye Potifwalo mu nzubo.
17 Kepo amubuujile byambo bintutu bimo amba: “Kalume Muhebelu ye mwituletejile waji kwiya kwi amiwa na kundengesha bumvu. 18 Bino, byo naji kutama muteto, waji kusha kivwalo kyanji ko nji ne kunyemena pangye.” 19 Nkambo yanji byo aumvwinetu bino byambo byamubuujile mukazhanji bya kuba’mba: “Bino byo byaji kunguba kalume wenu,” wazhingijile bingi. 20 Ponkapo nkambo ya kwa Yosefwa wamusendele ne kumutaya mu kaleya, mo bakashilanga bakaili ba bamfumu kabiji waikelenga monka mu kaleya.+
21 Bino Yehoba wajinga ne Yosefwa kabiji wamumweshanga butemwe bubula kwaluka ne kulengela mukulumpe wa kaleya kumubila lusa.+ 22 Onkao mambo, mukulumpe wa kaleya watongwele Yosefwa kwikala mukulumpe wa bakaili bonse mu kaleya, kabiji bintu byonse byo baubanga ye wibakambizhanga kwibyuba.+ 23 Mukulumpe wa kaleya kechi watele muchima ku kintu nangwa kimo kyajinga mu maboko a kwa Yosefwa ne, mambo Yehoba wajinga ne Yosefwa kabiji Yehoba wamukwashanga mu bintu byonse byo aubanga.+
40 Kabiji mukulumpe wa bakaseya+ ba mfumu wa Ijipita ne mukulumpe wa bateeka balengele mambo kwi nkambo yabo, mfumu wa Ijipita. 2 Onkao mambo, Felo wazhingijile ba mingilo banji babiji, mukulumpe wa bakaseya ne mukulumpe wa bateeka,+ 3 kabiji wibatayile mu kaleya ka ku nzubo ya mukulumpe wa bakasopa,+ monka mwajinga Yosefwa kaili.+ 4 Kabiji mukulumpe wa bakasopa wibapaine kwi Yosefwa kuba’mba ebalamenga,+ kabiji baikele mu kaleya kimye* kyabaya.
5 Kaseya ne watekelanga mfumu wa Ijipita bajinga mu kaleya, bonse balotele biloto bufuku bumotu, kabiji biloto byonse byajinga na mo byatajile. 6 Juba jalondejilepo lukelo, Yosefwa waishile ko baji ne kwibataana saka bapopomenwa. 7 Ponkapo washikishe bano ba mingilo ba kwa Felo bo ajinga nabo mu kaleya mu nzubo ya nkambo yanji amba: “Mambo ka o mwapopomenwa lelo?” 8 Abo bamukumbwile’mba: “Atweba twaji kulota biloto, bino kafwako muntu wa kwitulumbulwilabyo.” Yosefwa wibambijile’mba: “Nanchi kulumbulula kechi kufuma kwi Lesa nenyi?+ Mbuulaibyo.”
9 Ponkapo mukulumpe wa bakaseya walotolwejile Yosefwa kiloto kyanji amba: “Mu kiloto kyami, naji kumona muñanzañanza. 10 Uno muñanzañanza wajinga na misampi isatu, kabiji byo aji kusapukanga, waji kulala buluba ne bizanze byanji bya mañanzañanza byaji kupya. 11 Amiwa najinga na katomeno ka kwa Felo mu kuboko kwami, kabiji naji kutola mañanzañanza ne kwiafiina mu katomeno ka kwa Felo. Kepo naji kupa Felo kano katomeno.” 12 Ponkapo Yosefwa wamwambijile’mba: “Muno mo mwatala kiloto kyobe: Misampi isatu o moba asatu. 13 Mu juba ja busatu kufuma lelo, Felo ukakukasulula* ne kukubwezha pa kifulo kyobe,+ kabiji ukapananga katomeno kwi Felo byonka byo waubanga kala kimye kyo wajinga kaseya wanji.+ 14 Nangwa byonkabyo, wafwainwa kumvuluka umvwe ukekale bulongo. Kabiji ukammweshe butemwe bubula kwaluka ne kuñambilako kwi Felo pa kuba’mba akamfumyemo muno mu kaleya. 15 Amiwa bambombwele kufuma ku kyalo kya Bahebelu,+ kabiji amiwa kuno kechi naubapo kintu nangwa kimo kyo bankashila mu kaleya* ne.”+
16 Mukulumpe wa bateeka byo amwene’mba Yosefwa walumbulula bulongo kiloto, wamwambijile’mba: “Ne amiwa mu kiloto kyami, naji kumona bitumbe bisatu bya bashinkwa batoka byajinga pa mutwe wami, 17 kabiji mu ntumbe yajinga peulu, mwajinga mitundu yonse ya bintu bya kosha bya kwa Felo kabiji bañonyi baji kwibijanga monka mu ntumbe yajinga peulu ya mutwe wami.” 18 Yosefwa wamwambijile’mba, “Muno mo mwatala kiloto kyobe: Bitumbe bisatu o moba asatu. 19 Mu juba ja busatu kufuma lelo, Felo ukakuchiba mutwe ne kukukobeka ku kichi; ne bañonyi bakaja mubiji wobe.”+
20 Kabiji pa juba ja busatu, Felo wavulukilenga juba ja kusemwa kwanji,+ kabiji watekejile kijiilo bakalume banji bonse kabiji wakasulwile* mukulumpe wa bakaseya ne mukulumpe wa bateeka bakalume banji saka batalako. 21 Kabiji mukulumpe wa bakaseya wamubwezhezhe pa kifulo kyanji kya bukaseya, kabiji watwajijile kupana katomeno kwi Felo. 22 Pakuba mukulumpe wa bateeka wamukujikile byonkatu Yosefwa byo ebalumbulwijile.+ 23 Pano bino, mukulumpe wa bakaseya kechi wamuvulukile Yosefwa ne; wamulubileko.+
41 Ku mpelo ya myaka ibiji ituntulu, Felo walotele+ waimana ku Mukola wa Nile. 2 Kabiji konkakwa, wamwene bañombe bawama banuna batanu na babiji saka bafuma mu mukola, kabiji bajiilenga munyemvu ku Mukola wa Nile.+ 3 Kwajinga bañombe bakwabo batanu na babiji batama ne kunyana batuntukile ne kwibalondela kufuma mu Mukola wa Nile, kabiji baimene konka kwaimene bañombe banuna ku kitulu kya Nile. 4 Kabiji bañombe batama ne kunyana batatwile kuja bañombe bawama batanu na babiji bonka banuna. Ponkapo Felo wapapukile mu tulo.
5 Kepo abwelele mu tulo ne kulota kiloto kya bubiji. Mu kino kiloto wamwene mitwe ya kajo itanu na ibiji saka isapuka ku kinenge kimo, yatunga ne kuwama.+ 6 Kabiji wamwene mitwe itanu na ibiji ya kajo yapeetele ne kupya na lubesha wa kyuya wafuminenga ku musela saka ikoma kulondela pa itanshi. 7 Ne mitwe itanu na ibiji yapeeta yamiine yoya itanu na ibiji yatunga ne kuwama. Ponkapo Felo wapapukile ne kuyuka’mba wakulotanga.
8 Byo bwakile lukelo, waakaminwe bingi. Ponkapo waichile bañanga ba lubuko bonse ne ba maana ba mu Ijipita. Felo wibalotolwejile biloto byanji, bino kafwako nangwa umo wakonsheshe kumulumbulwilabyo ne.
9 Ponkapo mukulumpe wa bakaseya waambijile Felo amba: “Lelo mbena kusolola mambo ami. 10 Anweba ba Felo mwituzhingijile atweba bakalume benu. Onkao mambo, mwantayile mu kaleya ka ku nzubo ya mukulumpe wa bakasopa pamo na mukulumpe wa bateekanga.+ 11 Kabiji bonse twalotele biloto bufuku bumo. Kiloto kyami ne kiloto kyanji byajinga na mo byatajile.+ 12 Kabiji twajinga na nsongwalume Muhebelu kalume wa mukulumpe wa bakasopa.+ Byo twamulotolwejile biloto,+ aye witulumbulwijile mo byatajile. 13 Monka mo etulumbulwijile mo mo kitumwekejile. Amiwa bambwezhezhe pa kifulo kyami, pakuba mukwetu bamukujikile.”+
14 Ponkapo Felo watumine ba kuya na kwita Yosefwa,+ kabiji bamuletele bukiji kufuma mu kaleya.*+ Witendele nsuki ne kuvwala bivwalo bingi ne kuya kwi Felo. 15 Felo wabuujile Yosefwa amba: “Naji kulota kiloto, bino kafwako wakundumbulwilakyo. Pano naumvwa kuba’mba obewa inge bakulotolwela kiloto wakonsha kwikilumbulula.”+ 16 Yosefwa waambijile Felo amba: “Amiwa kechi nakonsha kuba kino ne! Lesa ye usakwimulumbulwila mo kyatala.”+
17 Felo waambijile Yosefwa amba: “Mu kiloto kyami naji kwimana ku kitulu kya Mukola wa Nile. 18 Mu uno Mukola wa Nile mwakutuntukanga bañombe bawama banuna batanu na babiji, kabiji baji kujanga munyemvu ku Mukola wa Nile.+ 19 Ne bañombe bakwabo batanu na babiji bakutuntukanga saka balondela panyuma yabo, bajinga bikupatu, batamatama ne kunyana. Nkyangye kumonapo bañombe batama nobe boba mu kyalo kyonse kya Ijipita ne. 20 Kabiji bañombe banyana ne kutama baji kujanga bañombe batanshi batanu na babiji banuna. 21 Bino byo bakupwisha kwibaja, kafwako wakonsha kuyuka’mba baja ne, mambo bakumwekangatu byonka byo bajinga patanshi. Ponkapo naji kupapuka.
22 “Kabiji mu kiloto kyami naji kumona mitwe ya kajo itanu na ibiji saka isapuka ku kinenge kimo, yatunga ne kuwama.+ 23 Kabiji naji kumona ne mitwe ya kajo itanu na ibiji yapeeta, yakepa ne kupya na lubesha wa kyuya wakufumanga ku musela, saka ikoma kulondela pa itanshi. 24 Kepo mitwe ya kajo yakepa ya kutatula kumina mitwe ya kajo itanu na ibiji yawama. Onkao mambo, naji kulotolwela bañanga ba lubuko,+ bino kafwako nangwa umo wakundumbulwila ne.”+
25 Yosefwa wabuujile Felo amba: “Biloto byenu byalumbululatu kintu kimo. Lesa wa kine wabuula ba Felo kintu kyo akeba kuba.+ 26 Bañombe batanu na babiji bawama, yo myaka itanu na ibiji. Kabiji mitwe itanu na ibiji ya kajo yawama, yo myaka itanu na ibiji. Bino biloto byalumbululatu kintu kimo. 27 Kabiji bañombe batanu na babiji banyana ne kutama baji kulondela panyuma, yo myaka itanu na ibiji, ne mitwe ya kajo itanu na ibiji yapeeta ne kupya na lubesha wa kyuya wakufumanga ku musela, ikekala ke myaka itanu na ibiji ya kipowe kya nzala. 28 Bino byo byo naji kwimubuula anweba ba Felo namba: Lesa wa kine wabuula ba Felo kintu kyo akeba kuba.
29 “Kukekala myaka itanu na ibiji ikavula kajo mu kyalo kyonse kya Ijipita. 30 Bino kukekala myaka itanu na ibiji ya kipowe kya nzala ikalondelapo, kabiji kechi bakavulukapo ne kuba’mba mu Ijipita mwavujile kajo ne, kabiji kipowe kya nzala kikakumbana mu kyalo.+ 31 Ne bantu kechi bakavulukapo amba mu kyalo mwajingapo ne kajo ne, mambo kipowe kya nzala kikeya kikabaya bingi. 32 Bino biloto byonse bibiji byo mwaji kulota bibena kumwesha’mba kintu Lesa wa kine kyo afuukula, katatakatu akekifikizhe.
33 “Onkao mambo, anweba ba Felo kebai muntu wa milangwe kabiji wa maana mumutongole ekale mukulumpe pa kyalo kya Ijipita. 34 Kabiji anweba ba Felo mutongole bakalama ba pa kino kyalo ne abo babungizhenga kipimo kimo pa bipimo bitanu bya kajo ka mu Ijipita kakavula mu myaka itanu na ibiji.+ 35 Kabiji bakabungizhe kajo konse kakekalako mu myaka ibena kwiya, kabiji mwibakambizhe kwikafya ne kwikalama bulongo mu mizhi.+ 36 Kano kajo ko kakekala ka kuja ba mu kyalo myaka itanu na ibiji ya kipowe kya nzala kikeya mu kyalo kya Ijipita, kuba’mba bantu ne bilelwa bakabule kufwa ku kipowe kya nzala.”+
37 Uno mulanguluko wawamine bingi kwi Felo ne ku bakalume banji bonse. 38 Onkao mambo, Felo washikishe bakalume banji amba: “Nanchi kujipo muntu mukwabo uji nobe uno uji na mupashi wa Lesa nyi?” 39 Kepo Felo aambijile Yosefwa amba: “Na mambo a kuba Lesa wakulengela kuyuka bino bintu byonse, ko kuba’mba kafwako muntu mukwabo wa milangwe kabiji wa maana uji nobe obewa ne. 40 Obewa ukekala mukulumpe mu nzubo yami ne bantu bonse bakakukookelanga.+ Pakuba mu bufumu* bwami, mo mo ukabulatu kwesakana ne amiwa.” 41 Kabiji Felo wabuujile Yosefwa amba: “Pano nakupa luusa pa kyalo kyonse kya Ijipita.”+ 42 Kepo Felo avuujile kambalaminwe kanji ka shitampa ne kuvwika Yosefwa ku kuboko, kabiji wamuvwikile ne bivwalo bya kisapi kya linenyi kyawamisha ne kumukobeka bupela bwa ngolode mu nshingo. 43 Kabiji bamwendeshenga mu kalaki wa bubiji wa buneme wa kwa Felo saka babijika kulutwe yanji amba, “Avuleki!”* Byonkabyo, wamupele luusa pa kyalo kyonse kya Ijipita.
44 Kabiji Felo waambijile Yosefwa amba: “Amiwa yami Felo, bino kafwako muntu ukoba kintu nangwa kimo* mu kyalo kyonse kya Ijipita kwa kubula obewa kwikiswisha ne.”+ 45 Byo apwishishe kwamba, Felo watumbile Yosefwa jizhina amba Zafenata-paneya ne kumupa Asenata+ mwana wa mukazhi wa kwa Potifela ñanga wa ku Ona* kwikala mukazhanji. Kabiji Yosefwa watatwile kulama* kyalo kyonse kya Ijipita.+ 46 Yosefwa wajinga na myaka 30+ kimye kyo aimene kwi* Felo mfumu wa Ijipita.
Ponkapo Yosefwa wafumineko kwi Felo ne kuya na kupitañana mu kyalo kyonse kya Ijipita. 47 Kabiji mu yoya myaka itanu na ibiji ya kajo, mu kyalo mwavujile bingi kajo. 48 Kabiji Yosefwa wakonkenyenga kajo konse myaka itanu na ibiji kufuma mu kyalo kya Ijipita ne kwikafya mu mizhi. Mu muzhi yense wafilengamo kajo kafuminenga mu majimi a monkamwa. 49 Yosefwa watwajijile kufya kajo kavula nobe busenga bwa ku kalunga ka mema, kya kuba walekele ne kwikapima mambo kechi wakonsheshe kwikapima ne.
50 Mwaka wa kipowe kya nzala saka akyangye kufika, Yosefwa wasemene baana babiji+ bo asemejile mwi Asenata mwana wa mukazhi wa kwa Potifela ñanga wa ku Ona.* 51 Yosefwa watumbile mwananji mubeji amba Manase,*+ mambo waambile’mba, “Lesa wandengela kuvulama makatazho ami onse ne bonse ba mu nzubo ya batata.” 52 Kabiji watumbile mwananji wa bubiji amba Efelaimu,*+ mambo waambile’mba, “Lesa wandengela kusema baana mu kyalo mo napichile mu makatazho.”+
53 Kabiji myaka itanu na ibiji yavujile kajo mu kyalo kya Ijipita yapwile,+ 54 ne myaka itanu na ibiji ya kipowe kya nzala yatendekele, monkatu mwaambijile Yosefwa.+ Kipowe kya nzala kyakumbene byalo byonse, pakuba mu kyalo kyonse kya Ijipita mwajinga bashinkwa.*+ 55 Mu kuya kwa kimye, mu kyalo kyonse kya Ijipita mwaponene nzala ne bantu batatwile kujijila Felo amba ebape kajo.+ Pakuba Felo wibambijile bena Ijipita bonse amba: “Yainga kwi Yosefwa kabiji mube byonse byo asakwimubuula.”+ 56 Kipowe kya nzala byo kyakumbene ntanda yonse,+ Yosefwa washinkwile matala onse o bajinga nao ne kupotesha kajo ku bena Ijipita,+ mambo kipowe kya nzala kyabayile bingi mu kyalo kya Ijipita. 57 Kabiji bantu bonse pano pa ntanda baishile ku Ijipita na kupota kajo kwi Yosefwa, mambo kipowe kya nzala kyabayile bingi pano pa ntanda ponse.+
42 Yakoba byo aumvwine’mba ku Ijipita kuji kajo,+ waambijile baana banji ba balume amba: “Mambo ka o mwaikelatu na kwitala anwe bene na bene?” 2 Kabiji wanungilepo amba: “Naumvwa’mba ku Ijipita kuji kajo. Yaiko mukapote kajo pa kuba’mba twikale na bumi ne kubula kufwa.”+ 3 Onkao mambo, bakolojanji Yosefwa jikumi+ bayile ku Ijipita na kupota kajo. 4 Pano bino, Yakoba kechi waswishishe Benjamina+ nkasanji Yosefwa kuya na bakolojanji ne, mambo waambile’mba: “Kintu kyatama kyakonsha kumumwekela.”+
5 Onkao mambo, baana ba balume ba kwa Isalela bayijile pamo na bantu bakwabo na kupota kajo, mambo mu kyalo kya Kenana namo mwaponene kipowe kya nzala.+ 6 Yosefwa ye wajinga na luusa pa kyalo+ kabiji ye wapoteshanga kajo ku bantu ba mu byalo byonse.+ Onkao mambo, bakolojanji Yosefwa baishile ne kumufukamina saka bakinka bilungi byabo panshi.+ 7 Yosefwa byo amwene bakolojanji, ponkapotu wibayukile, bino kechi wisolwele kwi abo ne.+ Kepo ebashikishe na bukaji amba: “Mwafuma pi?” Abo bakumbwile’mba: “Twafuma ku kyalo kya Kenana, twaiya na kupota kajo.”+
8 Byonkabyo, Yosefwa wibayukile bakolojanji, pakuba abo kechi bamuyukile ne. 9 Ponkapotu Yosefwa wavulukile biloto byo alotele pe abo,+ kabiji wibambijile’mba: “Anweba mwi bamwendela ntanda! Mwaiya na kumona mapunzha abula kuzhikijilwa aji mu kino kyalo!” 10 Abo bamwambijile’mba: “Ine nkambo, atweba bakalume benu twaiya na kupota kajo. 11 Atweba bonse twasemwa ku shetu umotu. Twi bantu ba kishinka. Atweba bakalume benu kechi twi bamwendela ntanda ne.” 12 Bino aye wibambijile’mba: “Kukana ne! Mwaiya na kumona mapunzha abula kuzhikijilwa aji mu kino kyalo!” 13 Abo baambile’mba: “Atweba bakalume benu tuji 12+ mu kisemi kyetu. Atweba bonse twasemwa ku shetu umotu+ mu kyalo kya Kenana, mukala washala ne batata+ pakuba mukwabo wafwile kala.”+
14 Pano bino, Yosefwa wibambijile’mba: “Byonkatu byo naji kwimwambila, ‘Anweba mwi bamwendela ntanda!’ 15 Nsakwimwesekela ku kino: Byonkatu Felo byo aji na bumi, anweba kechi musakufumamo mu ino mpunzha ne, posotu mukala wenu akeye kuno.+ 16 Tumaipo umo pe anweba aye akasende nkasenu, anweba bashala musakwikala mu kaleya. Mu kino mo mo nsakuyukila’mba mubena kwamba kine. Pakuba umvwe mubule kuba kino, byonkatu Felo byo aji na bumi, anweba mwi bamwendela ntanda.” 17 Ponkapo wibatayile bonse mu kaleya pa moba asatu.
18 Pa juba ja busatu Yosefwa wibambijile’mba: “Ubai kino pa kuba’mba mwikale na bumi, mambo amiwa ngakamwa Lesa. 19 Umvwe mwi bantu ba kishinka, umo pe anweba ashale monka mu kaleya mo muji, pakuba anweba bashala muyenga ne kutwala kajo kuba’mba kipowe kya nzala kiji mu mazubo enu kipwe.+ 20 Kabiji mukalete mukala wenu, pa kuba’mba nkayuke namba mwaambilenga kine kabiji kechi mukafwa ne.” Ne abo baubile byonkabyo.
21 Kabiji batendekele kwiambila abo bene na bene amba: “Kine tubena kumanyikwa na mambo a nkasetu,+ mambo twamumwene saka aji na bulanda,* bino byo etusashijile’mba tumubile lusa, kechi twaumvwine ne. O ene mambo luno lumanamo o lwaishila pe atweba.” 22 Kepo Lubenyi ebambijile’mba: “Nanchi kechi nemukainyenga namba, ‘Kange mumube kyatama mwanyike’ nenyi? Bino anweba kechi mwaumvwine ne.+ Pano kine mashi anji etushinkamana.”+ 23 Bino abo kechi bayukile’mba Yosefwa ubena kumvwa byo baambilenga ne, mambo pe abo pajinga walumbulwilenga. 24 Onkao mambo, Yosefwa wafumineko ko bajinga ne kutatula kujila.+ Byo abwelele ne kwisamba nabo jibiji, wasendele Shimeona+ ne kumukasa ne abo saka batalako.+ 25 Kepo Yosefwa akambizhe’mba bebalongele kajo ku masaka abo ne kwibabikila mali abo ku masaka ne kwibapa mpao ya pa lwendo. Bino byo byo bebobijile.
26 Ponkapo bakashile kajo kabo pa bambongolo ne kuya ke baye. 27 Byo bafikile pa mpunzha imo amba bakokolokeko, umo wakasulwile ku jisaka janji amba ape mbongolo wanji kajo, kepo amwene mali anji mukachi ka jisaka. 28 Ponkapo waambijile bakwabo amba: “Bambwezhezha mali ami mu jisaka!” Kepo michima yabo yasusubele ne kwakamwa, kabiji baalulukile ne kwitala ne kwamba’mba: “Mambo ka Lesa o abena kwitumanyikila?”
29 Byo bafikile kwi Yakoba shabo mu kyalo kya Kenana, bamubuujile bintu byonse bibamwekejile amba: 30 “Muntu uji na luusa pa kyokya kyalo witwambijile na bukaji+ kabiji witupelemo mambo amba twi bamwendela ntanda. 31 Bino twamubuujile namba, ‘Twi bantu ba kishinka. Kechi twi bamwendela ntanda ne.+ 32 Tuji 12 mu kisemi kyetu,+ kabiji twasemwa ku shetu umotu. Umo wafwile kala+ kabiji mukala washala ne batata mu kyalo kya Kenana.’+ 33 Bino awa muntu uji na luusa pa kyokya kyalo witwambijile’mba, ‘Ku kino ko ko nsakuyukila’mba mwi ba kishinka: Umo pe anweba ashale ne amiwa.+ Pakuba anweba bashala muyenga mutwale kajo kuba’mba kipowe kya nzala kiji mu mazubo enu kipwe.+ 34 Inge mukalete mukala wenu, amiwa nkayuka namba kechi mwi bamwendela ntanda ne, bino mwi bantu ba kishinka. Kepo nkemubwezhezha mulongo wenu kabiji mukatwajijila kuba busulu mu kino kyalo.’”
35 Byo balongolwelenga masaka abo, bonse bataaine mafukuta a mali mu masaka abo. Abo ne shabo byo bamwene ano mafukuta abo a mali, baakaminwe bingi. 36 Shabo Yakoba wabijikile’mba: “Mwandetela bulanda!+ Yosefwa wafwile kala+ ne Shimeona naye kechi wabwela ne,+ kabiji kemukebe’mba musende ne Benjamina! Bino byonse byamfikila amiwa!” 37 Bino Lubenyi waambijile shanji amba: “Umvwe nkabule kumubwezha, mukepaye baana bami ba balume babiji.+ Mupanai mu maboko ami, kabiji yami nkamubwezha kwi anweba.”+ 38 Pano bino, Yakoba waambile’mba: “Mwanami kechi musakuya nanji ne, mambo kolojanji wafwile kala kabiji aye washalatu bunke.+ Mambo umvwe kintu kyatama kikamumwekele mu jishinda mo mukayanga, mukandengela kuya mu Kilende*+ mu bukote bwami saka nji na bulanda.”+
43 Kipowe kya nzala kyabayile bingi mu kyalo.+ 2 Onkao mambo, kajo ko bapotele mu Ijipita byo kapwile,+ shabo wibambijile’mba: “Bwelaiko muketupoteleko tukajo tukwabo.” 3 Kepo Yuda aambile’mba: “Awa muntu witukambizhe’mba, ‘Kechi mukamona kilungi kyami ne, poso mukeye na nkasenu.’+ 4 Umvwe mwitupe nkasetu, tusakuya na kupota kajo. 5 Bino umvwe mubule kwitupaye, kechi tusakuyako ne, mambo awa muntu witwambijile’mba, ‘Kechi mukamona kilungu kyami ne, poso mukeye na nkasenu.’”+ 6 Kabiji Isalela+ waipwizhe’mba: “Mambo ka o mwaletela luno lukatazho pe amiwa byo mwamubuujile’mba muji na nkasenu mukwabo?” 7 Abo bakumbwile’mba: “Awa muntu waipwizhe pe atweba ne balongo betu amba, ‘Nanchi bashenu bakiji bomi nyi? Abya mujipo na nkasenu mukwabo nyi?’ Twamubuujile bino bishinka.+ Pano twakonsheshe kuyuka byepi amba usakwitwambila’mba, ‘Mukamulete nkasenu’?”+
8 Kepo Yuda asashijile shanji Isalela amba: “Muswishai aye ne amiwa,+ ne atweba tusakwimana tuyenga kuba’mba twikale na bumi ne kubula kufwa,+ atweba, anweba ne baana betu.+ 9 Amiwa nkamuzhikijila.*+ Yami nkekala na mambo. Umvwe nkabule kumubwezha kwi anweba, ko kuba’mba, nkekala na mambo kwi anweba mu bwikalo bwami bonse. 10 Bino umvwe ne kubanda kwimana ne, kino kimye inge twafika, kabiji inge twabwelako ne jibiji.”
11 Onkao mambo, Isalela shabo wibambijile’mba: “Umvwe byo byo kiji, ubai bino: Sendai bintu byawamisha bya mu kino kyalo mu masaka enu ne kusendelapo awo muntu bino bya bupe:+ tubalasama+ tucheche, buki bucheche, landunuma, byula bya kichi kya ngofela,+ mpishitasha ne bya amonde. 12 Musende ne mali akwabo; kepo musende ne mali o bemubwezhejile ajinga ku masaka enu.+ Apo kampe balubilekotu. 13 Musende ne nkasenu muyenga ku yewo muntu. 14 Lesa wa Bulume Bonse emubile lusa byo musakufika ku yewo muntu kuba’mba emukasulwile mulongo wenu mukwabo ne Benjamina. Bino amiwa, umvwe nafwisha, nkafwisha byonkabyo!”+
15 Onkao mambo, bano banabalume basendele bya bupe ne mali akwabo ne Benjamina. Kabiji baimene ne kuya ku Ijipita ne kukamonañana jibiji ne Yosefwa.+ 16 Yosefwa byo amwene Benjamina pamo ne abo, ponkapo waambijile mwanamulume wajinga mukulumpe wa ba mu nzubo yanji amba: “Senda bano bantu wibatwale ku nzubo wipaye nyama ne kunengezha kajo, mambo bano bantu basakuja ne amiwa mute uno.” 17 Ponkapo uno mwanamulume waubijile monka mwamubuujile Yosefwa,+ kabiji wibatwajile ku nzubo ya kwa Yosefwa. 18 Bino bano bantu baakaminwe bingi byo bebatwajile ku nzubo ya kwa Yosefwa kabiji batendekele kwamba’mba: “Betuleta kuno na mambo a mali o betubwezhejile ku masaka etu kimye kitanshi kyo betuletele kuno. Pano basakwitulukuka ne kwitukwata buzha ne kwangata bambongolo betu!”+
19 Onkao mambo, bayile kwipi na uno muntu wajinga mukulumpe mu nzubo ya kwa Yosefwa ne kwisamba nanji ku kibelo kya nzubo. 20 Bamwambijile’mba: “Mwane nkambo yetu! Twaishile kuno kimye kitanshi na kupota kajo.+ 21 Bino byo twafikile pa mpunzha pa kukokolokela ne kukasulula ku masaka etu, atweba bonse twataaineko mali etu byonkatu byo ajinga onse pamo.+ Onkao mambo, twakeba namba twiabwezhe atweba bene. 22 Kabiji twaletelapo ne mali akwabo a kupotamo kajo. Kechi twayuka wabikile mali ku masaka etu ne.”+ 23 Kepo aye ebambijile’mba: “Kijitu bulongo. Kange mwakamwe ne. Lesa wenu kabiji Lesa wa bashenu ye wabikile mali ku masaka enu. Patanshi mali enu bealetele kwi amiwa.” Byo bapwishishe kwisamba, wibaletejile Shimeona.+
24 Kabiji uno mwanamulume wibatwezhezhe mu nzubo ya kwa Yosefwa ne kwibapa mema a kowa ku maulu kabiji wapele ne bambongolo babo kajo. 25 Ne abo banengezhezhe bya bupe+ amba beye bape Yosefwa pa kwiya mute, mambo baumvwine’mba basakuja nanji kajo.+ 26 Yosefwa byo atwelele mu nzubo, bamuletejile bya bupe mu nzubo ne abo bamulambijile panshi.+ 27 Kabiji wibemwine ne kwibashikisha’mba: “Bashenu bo mwaambile’mba bakoma baji byepi? Nanchi bakiji bomi nyi?”+ 28 Abo bamukumbwile’mba: “Bakalume benu batata bajitu bulongo. Bakiji bomi.” Kepo bafukamine ne kumulambila panshi.+
29 Byo ainukile ne kumona Benjamina nkasanji ye basemenwe nanji jivumo jimo,+ waambile’mba: “Nanchi uno ye nkasenu mukala ye mwaambilepo nyi?”+ Kabiji wanungilepo’mba: “Mwanami, Lesa akubile bibusa.” 30 Ponkapotu Yosefwa walupukilemo mambo bulanda bwamukwachile na mambo a nkasanji, kabiji wakebele mpunzha kwa kujijila. Onkao mambo, wayile mu kibamba mwa bunke ne kujila monka mu kibamba.+ 31 Byo apwishishe kujila, waowele ku meso ne kulupuka kabiji wachinchikile ne kwamba’mba: “Letai kajo.” 32 Bamupele kajo bunke bwanji, ne abo bebapele kajo bunke bwabo, kabiji bena Ijipita bajinga ne aye nabo bajiile bunke bwabo, mambo bena Ijipita kechi bakonsheshe kujiila pamo na Bahebelu ne, mambo kino kintu kyajinga kya bunya ku bena Ijipita.+
33 Kabiji balongo* banji baikele kwipi ne aye monka mwayijile ndonda ya kusemwa kwabo, kutatwila ku mubeji+ kufika ne ku mukala, kabiji betajilenga abo bene na bene saka bakumya. 34 Kabiji Yosefwa washikwilenga kajo kajinga pa tebulu wanji ne kwikatwala po bajinga, bino Benjamina wamubikijilengapo kajo kavula bipimo bitanu kukila ka bakolojanji bonse.+ Byonkabyo, bajiilenga ne kutomena pamo nanji kabiji baikuchile.
44 Kepo akambizhe mwanamulume wajinga mukulumpe mu nzubo yanji amba: “Yuzha kajo kavula ku masaka a bano bantu ko bakonsha kusenda kabiji ubikeko ne mali abo ku masaka abo bonse.+ 2 Pakuba katomeno kami ka siliva wikabike ku jisaka ja mwanyike pamo na mali a kajo kanji.” Ne aye waubile byonka byo bamukambizhe kwi Yosefwa.
3 Byo bwakile lukelo, bano bantu bebambijile amba bayenga, pamo na bambongolo babo. 4 Byo baendelekotu pacheche kufuma mu muzhi, Yosefwa waambijile wajinga mukulumpe mu nzubo yanji amba: “Imana! Bapupile bano bantu! Byo usakwibataana, wibambile’mba, ‘Mambo ka o mwaubila kintu kyatama, anweba saka bemubila kintu kyawama? 5 Nanchi kano katomeno kechi ko katomenamo nkambo yami, ne kakuyukilako bikamweka kulutwe nenyi? Mwauba kintu kyatama.’”
6 Byonkabyo, wibataaine ne kwibambila bino byambo. 7 Bino abo bamwambijile’mba: “Anweba nkambo yetu, mambo ka o mubena kwambila bino byambo? Atweba bakalume benu kechi twakonsha kuba kintu kya uno mutundu ne. 8 Mali o twataaine ku masaka etu twiabwezhezhe kufuma ku kyalo kyetu kya Kenana.+ Pano twakonsha kwiba byepi siliva nangwa ngolode mu nzubo ya nkambo yenu? 9 Umvwe katomeno mwikataane ku umo pe atweba bazha benu, mu mwipaye, kabiji atweba bashala tusakwikala bazha benu.” 10 Ne aye waambile’mba: “Kikale byonka byo mwaamba: Yense ye nsakutaana na katomeno usakwikala muzha wami, pakuba anweba bonse bashala kechi musakwikala na mambo ne.” 11 Ponkapo bonse bapelawizhizhe kutula masaka abo panshi ne kwiakasulula. 12 Ne aye wapikichilenga bulongo kutatwila ku mukulumpe kufika ne ku mwanyike. Kepo katomeno ekataaine ku jisaka ja kwa Benjamina.+
13 Ponkapo batabwile bivwalo byabo, ne kushikula masaka abo ne kwiakasa jibiji pa bambongolo babo ne kubwelakanya mu muzhi. 14 Yuda+ ne balongo banji byo batwelele mu nzubo ya kwa Yosefwa, aye wakijinga monka; kabiji baponene panshi kwi aye.+ 15 Yosefwa wibambijile’mba: “Mambo ka o mwaubila kino kintu? Nanchi kechi mwaji kuyuka’mba, muntu uji nobe amiwa wakonsha kuyuka bya kulutwe nenyi?”+ 16 Ponkapo Yuda wakumbwile’mba: “Anweba nkambo yami, tusakwimwambila amba ka? Ñanyi kintu kyo tusakwamba? Kabiji twakonsha kwibingisha byepi? Lesa wa kine wasolola bubi bwa bazha benu.+ Twi bazha benu, atweba ne ye baji kutaana na katomeno!” 17 Bino aye wibambijile’mba: “Kechi nakonsha kuba kino kintu ne! Muntu ye baji kutaana na katomeno ye usakwikala muzha wami.+ Pakuba anweba bashala yainga mutende kwi shenu.”
18 Ponkapo Yuda wafwenyenye kwipi kwi aye ne kwamba’mba: “Mwane nkambo yami nswishai kwisamba nenu kabiji kange munzhingijile amiwa muzha wenu ne, mambo anweba mujitu pamo nobe Felo mwine.+ 19 Anweba nkambo yami mwitushikishe atweba bazha benu amba, ‘Nanchi muji na bashenu nangwa nkasenu nyi?’ 20 Ne atweba twimubuujile’mba, ‘Tuji na shetu wakoma ne mwana ye asemene mu bukote bwanji, aye ye mukala.+ Bino kolojanji wafwile kala,+ ne aye washalatu bunke mu joja jivumo,+ kabiji bashanji bamutemwa bingi.’ 21 Kabiji mwitwambijile atweba bazha benu amba, ‘Mukamulete kwi amiwa pa kuba’mba nkamumone.’+ 22 Bino atweba twimubuujile’mba, ‘Mwanyike kechi wakonsha kusha bashanji ne. Mambo umvwe wibasha, bashanji kine bakafwa.’+ 23 Kepo mwitwambijile atweba bazha benu amba, ‘Umvwe mukala wenu akabule kwiya ne anweba, kechi mukamona kilungu kyami ne.’+
24 “Byonkabyo, twabwelele kwi batata bazha benu, ne kwibabuula byambo byo mwaambile anweba nkambo yami. 25 Batata baambile’mba, ‘Bwelaiko muketupotelepo tukajo.’+ 26 Bino twibambijile’mba, ‘Kechi twakonsha kuya ne. Umvwe nkasetu aye ne atweba, tusakuya, mambo kechi twakonsha kumona kilungi kya yewa muntu ne, poso nkasetu tuye nanji.’+ 27 Kepo batata bazha benu betwambijile’mba, ‘Anweba mwayuka’mba mukazhami wansemejiletu baana babiji.+ 28 Bino umo wanshile, ne amiwa naambile namba: “Kine bafwainwa bamutabaula!”+ kabiji kechi namumonapo ne, kufikatu ne buji lelo. 29 Umvwe uno naye mumufumye kwi amiwa ne kumusenda, ne kyatama kikamumwekele, kine mukandengela kuya mu Kilende*+ mu bukote bwami saka nji na bulanda.’+
30 “Pano umvwe mbwele kwi batata bazha benu kwa kubula uno mwanyike, mambo bamutemwa byonkatu byo batemwa bumi* bwabo, 31 byo basakumona’mba kechi twabwela na mwanyike ne, basakufwa, kabiji atweba bazha benu tusakwibalengela batata kuya ku Kilende* mu bukote bwabo saka baji na bulanda. 32 Amiwa muzha wenu nalayile batata na mambo a uno mwanyike namba, ‘Umvwe nkabule kumubwezha kwi anweba, ko kuba’mba, nkekala na mambo kwi batata mu bwikalo bwami myaka ne myaka.’+ 33 Mwane kine, mundeke amiwa nshale ngikale muzha wenu anweba nkambo uno mwanyike abwele, pa kuba’mba abwelele pamo na bakolojanji. 34 Nakonsha kubwela byepi kwi batata kwa kubula mwanyike? Kechi nakonsha kuchinchika pa kumona kino kya malwa kibafikila batata ne!”
45 Ponkapo Yosefwa wakankelwe kuchinchika pa bakalume banji bonse.+ Onkao mambo, waambile’mba: “Bonse fumaimo muno mo nji!” Kabiji kafwako washajilemo kimye Yosefwa kyo esolwele ku balongo banji ne.+
2 Kepo atendekele kujila jibingo kya kuba bamumvwine ne ku bena Ijipita ne ku ba mu nzubo ya kwa Felo. 3 Ponkapo Yosefwa waambijile balongo banji amba: “Yami Yosefwa. Nanchi batata bakiji bomi nyi?” Bino balongo banji bakankelwe kumukumbula, mambo bakankamenetu na kumutala. 4 Onkao mambo, Yosefwa waambijile balongo banji amba: “Napopwela fwenyai kwipi ne amiwa.” Ne abo bafwenyenye kwipi ne aye.
Kepo ebambijile’mba: “Amiwa yami Yosefwa mulongo wenu ye mwapoteshe mu kyalo kya Ijipita.+ 5 Pano kange mumvwe kutama ku muchima ne, kabiji kange mwinene anwe bene na bene na mambo a kuba mwampoteshe kuno ne; mambo Lesa wantumine kulutwe yenu na mambo a kupulusha bumi.+ 6 Uno ye mwaka wa bubiji wa kipowe kya nzala mu kyalo,+ kabiji kwashala myaka itanu mo bakabula kujima nangwa kunowa. 7 Bino Lesa wantumine kulutwe yenu kuba’mba nkemulamine bakashalapo+ pano pa ntanda* ne kwimulama bomi kupichila mu kwimupokolola. 8 Onkao mambo, kechi yenu mwantumine kuno ne, Lesa wa kine ye wantumine, kuba’mba antongole kwikala wa kubuulako maana* Felo kabiji nkambo wa bonse ba mu nzubo yanji ne kwikala ndamakyalo wa kyalo kyonse kya Ijipita.+
9 “Bwelai bukiji kwi batata kabiji mwafwainwa kwibambila’mba, ‘Bino byo byaamba mwanenu Yosefwa amba: “Lesa wantongola kwikala kalama wa kyalo kyonse kya Ijipita.+ Iyai kuno. Kange mubande ne.+ 10 Mukekalanga mu mpunzha ya Goshenyi+ kwipi ne amiwa, anweba, baana benu, bankana benu, mikooko yenu, bañombe benu ne bintu byonse byo muji nabyo. 11 Nkemupanga kajo konkakwa, mambo kwakishala myaka itanu ya kipowe kya nzala.+ Mambo inge ne, mukayanda anweba ne ba mu nzubo yenu ne bintu byonse byo muji nabyo.”’ 12 Anweba ne nkasami Benjamina mwimwena na meso enu amba kine yami iye mbena kwamba kwi anweba.+ 13 Onkao mambo, mwafwainwa kwibabuula batata lukumo lwami lonse lwa mu Ijipita ne bintu byonse byo mwamona. Pano pelawizhai mukalete batata kuno.”
14 Kepo akumbachilemo* Benjamina nkasanji ne kujila, kabiji Benjamina wajijilenga saka amukumbachila munshingo.+ 15 Kabiji wafyompele balongo banji bonse ne kujila, kabiji balongo banji batendekele kwisamba nanji.
16 Nkuwa yafikile ku nzubo ya kwa Felo amba: “Balongo ba kwa Yosefwa baiya!” Kino kyamusangajikile bingi Felo ne bakalume banji. 17 Onkao mambo, Felo waambijile Yosefwa amba: “Ambila balongo bobe amba, ‘Ubai kino: Twikai bipe pa banyama benu ne kuya ku kyalo kya Kenana, 18 mukalete bashenu ne bonse ba mu nzubo yenu kwi amiwa. Ne amiwa nkebapa bintu byawama bya mu kyalo kya Ijipita, kabiji mukajanga bikafumanga mu mpunzha iji na mushiji wafuka bulongo.+ 19 Kabiji nakukambizha kwibabuula’mba:+ “Ubai kino: Sendai bikochikala+ bya mu kyalo kya Ijipita kuba’mba mukasendelemo baana benu ne bakazhi benu kabiji mukalete bashenu kuno mu kikochikala kimo.+ 20 Kange mwakamwe pa mambo a bintu byenu ne,+ mambo bintu byonse byawamisha bya mu kyalo kya Ijipita byo byenu.”’”
21 Kabiji baana ba kwa Isalela baubile byonkabyo, ne Yosefwa wibapele bikochikala monka mwamukambizhizhe Felo kabiji wibapele ne mpao ya kuja mu jishinda. 22 Bonse pa muntu pa muntu wibapele kivwalo kimo kimo, bino Benjamina wamupele mali a siliva 300 ne bivwalo bitanu.+ 23 Kabiji watumijile bashanji bino bintu: bambongolo jikumi basendele bintu byawama bya mu Ijipita ne bambongolo bakazhi jikumi basendele kajo, bashinkwa ne mpao ya kuja bashanji mu jishinda. 24 Byonkabyo, waambijile balongo banji kuya, ne abo baimene ke baye. Bino wibambijile’mba: “Kange mwitoboshenga mu jishinda ne.”+
25 Kepo bafumine mu kyalo kya Ijipita, kabiji bafikile mu kyalo kya Kenana kwi shabo Yakoba. 26 Ne abo bamubuujile’mba: “Yosefwa ukiji mumi, kabiji ye kalama wa kyalo kyonse kya Ijipita!”+ Bino aye wakankamenetu, mambo kechi waswile byo bamubuujile ne.+ 27 Byo bamubuujilenga byambo byonse bibambijile Yosefwa ne byo amwene bikochikala byamutumijile Yosefwa kuba’mba bakamusendelemo, muchima wa kwa Yakoba shabo wabwelelemo. 28 Kabiji Isalela waambile’mba: “Kyawama! mwanami Yosefwa ukiji mumi! Nafwainwa kuya na kumumona saka nkyangye kufwa!”+
46 Onkao mambo, Isalela wasendele byonse* byo ajinga nabyo ne kuya. Byo afikile ku Belesheba,+ watapishishe bitapisho kwi Lesa wa shanji Izaka.+ 2 Kepo Lesa aichile Isalela mu kimwesho bufuku amba: “Yakoba, Yakoba!” Ne aye waitabile’mba: “Mwane!” 3 Wamubuujile’mba: “Amiwa yami Lesa wa kine, Lesa wa bashobe.+ Kange uchine kuya ku Ijipita ne, mambo konkakwa nkakulengela kwikala kisaka kikatampe.+ 4 Amiwa nkaya nobe ku Ijipita kabiji nkakufumyako kokwa,+ kabiji inge wafwa, Yosefwa ye ukabwezha meso* obe.”+
5 Yakoba wafumineko ku Belesheba kabiji baana ba kwa Isalela basendele shabo Yakoba ne bakazhi babo ne baana babo mu bikochikala byo atumine Felo amba bakamusendelemo. 6 Basendele matanga abo ne bintu byabo byonse byo banonkele mu kyalo kya Kenana. Kabiji bafikile mu Ijipita, Yakoba ne kisemi kyanji kyonse. 7 Waishile mu Ijipita na baana banji ba balume, bankana banji ba balume, baana banji ba bakazhi ne bankana banji ba bakazhi, ko kuba’mba kisemi kyanji kyonse.
8 Ano o mazhina a baana ba kwa Isalela baishile mu Ijipita,+ Yakoba ne baana banji: mubeji wa kwa Yakoba wajinga Lubenyi.+
9 Baana ba kwa Lubenyi bajinga Hanoki, Palu, Hezelona ne Kami.+
10 Baana ba kwa Shimeona+ bajinga Yemwele, Yamina, Ohada, Yakina, Zohala ne Shaulo+ mwana wa mwanamukazhi mwina Kenana.
11 Baana ba kwa Levi+ bajinga Geleshona, Kohati ne Melali.+
12 Baana ba kwa Yuda+ bajinga Ela, Onanyi, Shela,+ Peleze+ ne Zela.+ Pano bino, Ela ne Onanyi bafwijile mu kyalo kya Kenana.+
Baana ba kwa Peleze bajinga Hezelona ne Hamula.+
13 Baana ba kwa Isakala bajinga Tola, Puwa, Ioba ne Shimilona.+
14 Baana ba kwa Zebuluna+ bajinga Seleda, Elona ne Yalela.+
15 Bano bo baana ba kwa Liya bo asemene kwi Yakoba mu Padana-alama kabiji wasemene ne mwana wa mukazhi aye Daina.+ Baana banji bonse ba balume ne ba bakazhi* bajinga 33.
16 Baana ba kwa Gadi+ bajinga Zifiona, Hagi, Shuni, Ezabona, Eli, Aloda ne Aleli.+
17 Baana ba kwa Ashela+ bajinga Imina, Ishivwa, Ishivi, Beliya ne nyenga yabo wajinga Sela.
Baana ba kwa Beliya bajinga Hebela ne Malakyela.+
18 Bano bo baana ba kwa Zilipa,+ Labanyi ye apele Liya mwananji wa mukazhi. Bano bo bo asemene kwi Yakoba: bantu* bonse pamo bajinga 16.
19 Baana ba kwa Lechela muka Yakoba bajinga Yosefwa+ ne Benjamina.+
20 Kabiji Yosefwa wasemene Manase+ ne Efelaimu+ mu kyalo kya Ijipita kwi Asenata+ mwana wa mukazhi wa kwa Potifela ñanga wa ku Ona.*
21 Baana ba kwa Benjamina+ bajinga Bela, Bekele, Ashibela, Gela,+ Nemani, Ehi, Loshi, Mupima, Hupima+ ne Aladi.+
22 Bano bo baana ba kwa Lechela bo asemene kwi Yakoba: bantu* bonse pamo bajinga 14.
23 Mwana wa mulume* wa kwa Danyi+ wajinga Hushima.+
24 Baana ba kwa Nafitali+ bajinga Yazela, Guni, Yezela ne Shilema.+
25 Bano bo baana ba kwa Biliha, Labanyi ye apele Lechela mwananji wa mukazhi. Bano bo bo asemene kwi Yakoba: bantu* bonse pamo bajinga batanu na babiji.
26 Bonse* basemenwe kwi Yakoba baishile ku Ijipita pamo ne aye, kufumyako balokazhi ba kwa Yakoba, bajinga 66.+ 27 Baana ba kwa Yosefwa basemekejilwe mu Ijipita bajinga babiji.* Bantu* bonse ba mu nzubo ya kwa Yakoba baishile mu Ijipita bajinga 70.+
28 Yakoba watangizheko Yuda+ kuya na kubuula Yosefwa amba ubena kuya ku Goshenyi. Byo bafikile ku Goshenyi,+ 29 Yosefwa wanengezhezhe kalaki wanji ne kuya na kutundaila shanji Isalela ku Goshenyi. Byo afikile kwi aye, ponkapo wamukumbachile* kabiji wajijile kimye kyabaya.* 30 Kepo Isalela aambijile Yosefwa amba: “Pano nakonsha kufwa; namona kilungi kyobe ne kuyuka’mba ukiji mumi.”
31 Kepo Yosefwa aambijile balongo banji ne ba mu nzubo ya shanji amba: “Pano naya nkabuule ba Felo+ amba, ‘Balongo bami ne ba mu nzubo ya batata baikalanga mu kyalo kya Kenana baiya kwi amiwa.+ 32 Bano bantu bakafunga+ kabiji balela bilelwa,+ ne abo basenda mikooko yabo ne bañombe babo ne bintu byabo byonse.’+ 33 Umvwe ba Felo bemwite ne kwimushikisha’mba, ‘Mwingila ñanyi mwingilo?’ 34 Mwafwainwa kwibakumbula’mba, ‘Atweba bakalume benu, tulama banyama kufumatu ku bwanyike bwetu kufika ne lelo jino, byonka byajinga bashakulu betu,’+ pa kuba’mba mukekalenga mu Goshenyi,+ mambo kafunga wa jitanga ja mikooko yense, ye wa bunya ku bena Ijipita.”+
47 Onkao mambo, Yosefwa wayile na kubuula Felo+ amba: “Batata ne balongo bami, mikooko yabo ne bañombe babo ne bintu byabo byonse, baiya kufuma ku kyalo kya Kenana kabiji baji mu Goshenyi.”+ 2 Wasendelepo balongo banji batanu ne kwibatwala kwi Felo.+
3 Kabiji Felo washikishe balongo ba kwa Yosefwa amba: “Mwingila ñanyi mwingilo?” Abo bamukumbwile’mba: “Atweba bakalume benu twi bakafunga ba mikooko, byonka byajinga bashakulu betu.”+ 4 Kepo bamwambijile Felo amba: “Twaiya kwikala bwenyi mu kino kyalo,+ mambo mu Kenana kafwamo munyemvu wa kujiisha matanga etu atweba bakalume benu, mambo kipowe kya nzala kyabaya bingi.+ Mwane tuswishai atweba bakalume benu twikalenga mu Goshenyi.”+ 5 Kepo Felo aambijile Yosefwa amba: “Bashobe ne balongo bobe baiya kwi obewa. 6 Kyalo kya Ijipita kiji mu maboko obe. Leka bashobe ne balongo bobe bekalenga mu mpunzha yawamisha.+ Bekalenga mu Goshenyi, kabiji umvwe wayukapo banabalume bamo mwi abo bafikilamo, wibatongole bekale bakulama bilelwa byami.”
7 Kabiji Yosefwa waletele Yakoba shanji ne kumufikizha kwi Felo, kabiji Yakoba wapesheshe Felo. 8 Felo washikishe Yakoba amba: “Muji na myaka inga?” 9 Yakoba wakumbwile Felo amba: “Myaka ya kupitañana* kwami ke 130. Myaka ya bumi bwami yakepa kabiji yo myaka ya malwa,+ kabiji kechi yaesakana na myaka ya bwikalo bwa bashakulu bami yo bapitañananga* ne.”+ 10 Byo apwishishe kwamba bino, Yakoba wapesheshe Felo ne kufumako kwi aye.
11 Onkao mambo, Yosefwa walamine bashanji ne balongo banji ne kwibapa mpunzha mu kyalo kya Ijipita, mpunzha yawamisha, mu mpunzha ya Lamasesa,+ monka mwamukambizhizhe Felo. 12 Kabiji Yosefwa wibapelenga bashanji kajo,* balongo banji ne bonse bajinga mu nzubo ya bashanji monka mwayijile kuvula kwa baana babo.
13 Kabiji kajo* kapwile monse mu kyalo mambo kipowe kya nzala kyabayile bingi, kabiji bantu ba mu kyalo kya Ijipita ne ba mu kyalo kya Kenana bapelejilwe na mambo a kipowe kya nzala.+ 14 Yosefwa watambwilenga mali onse ajinga mu kyalo kya Ijipita ne mu kyalo kya Kenana bantu o bapotelengamo kajo,+ kabiji Yosefwa waletelenga ano mali mu nzubo ya kwa Felo. 15 Mu kuya kwa moba, mali a mu kyalo kya Ijipita ne a mu kyalo kya Kenana apwile, kabiji bena Ijipita batatwile kwambila Yosefwa amba: “Tupai kajo! Mambo ka o twafwainwa kufwila ku meso enu? Mambo mali etu apwa.” 16 Kepo Yosefwa ebambijile’mba: “Umvwe mali enu apwa, panainga banyama benu ne amiwa nsakwimupanga kajo, kupimpuzhanya na banyama benu.” 17 Onkao mambo, batatwile kuleta banyama babo kwi Yosefwa, kabiji Yosefwa wibapelenga kajo kupimpuzhanya na bambili, mikooko, bañombe ne bambongolo, ne aye wibapelenga kajo kupimpuzhanya na bilelwa byabo byonse mu yewa mwaka.
18 Awa mwaka byo apwile, bantu baishile kwi aye mu mwaka mukwabo ne kwamba’mba: “Kechi tusakwimufya ne, anweba nkambo yetu, mali ne banyama betu ba kulela byonse twibipana kala kwi anweba. Kafwako kyo twashala nakyo kya kwimupa anweba nkambo ne, kanatu mibiji yetu ne mushiji wetu kwapwa. 19 Mambo ka o twafwainwa kufwila ku meso enu, atweba saka tuji na mushiji wetu? Tupotai, atweba ne mushiji wetu kuba’mba tupimpuzhanye na kajo, kabiji atweba pamo na mushiji wetu tukekala bazha ba kwa Felo. Tupai nkunwa kuba’mba twikale bomi ne kubula kufwa pa kuba’mba mushiji akabule kushalatu ke masala.” 20 Onkao mambo, Yosefwa wapotejile Felo mushiji yense, mambo bena Ijipita bonse bapoteshe majimi abo, mambo kipowe kya nzala kyabayile bingi; kabiji mushiji waikele ke wa kwa Felo.
21 Kabiji bantu bajinga monse mwapelele kyalo kya Ijipita wibavilwijile mu mizhi yajinga kipikipi.+ 22 Bino mushiji wa bañanga kechi wamupotele ne,+ mambo kajo ka bañanga kafumanga kwi Felo, kabiji bajanga kajo ko bebapanga kwi Felo. O ene mambo o babujile kupotesha mushiji wabo. 23 Kepo Yosefwa aambijile bantu amba: “Umvwai, amiwa lelo jino namupotela Felo anweba ne mushiji wenu pamo. Nkunwa yenuye, mwafwainwa kwiibyala mu majimi enu. 24 Umvwe yapanga, mukamupe Felo kipimo kimo kya mu bipimo bitanu,+ pakuba bipimo bina bikekale byenu bya nkunwa ne kajo kenu anweba, ba mu mazubo enu ne baana benu.” 25 Onkao mambo, abo baambile’mba: “Mwapulusha myeo yetu.+ Tubilainga bibusa anweba nkambo yetu, ne atweba tukekala bazha ba kwa Felo.”+ 26 Kepo Yosefwa alengele muzhilo, ye ujiko ne lelo jino mu kyalo kyonse kya Ijipita, wa kuba’mba kipimo kimo kya mu bipimo bitanu, kyo kya kwa Felo. Mushiji wa bañanga ye yenkatu wabujile kwikala wa kwa Felo.+
27 Kabiji bena Isalela baikelenga mu kyalo kya Ijipita monka mu Goshenyi,+ kabiji baikele monka ne kusemununa kabiji bavujile bingi.+ 28 Ne Yakoba waikele mu kyalo kya Ijipita myaka 17, kabiji myaka ya bumi bwa kwa Yakoba yafikile 147.+
29 Juba ja kufwa Isalela byo jafwenyenye pepi,+ waichile mwananji aye Yosefwa ne kumwambila’mba: “Umvwe kya kuba wangubila lusa ne kummwesha butemwe bubula kwaluka ne bukishinka, biika kuboko kobe munshi ya jimbwata jami. Nakusashijilapo, kange ukanzhiike mu Ijipita ne.+ 30 Umvwe nkafwe,* wafwainwa kumfumyamo muno mu Ijipita ne kukanzhiika mu kilende kya bashakulu bami.”+ Byonkabyo, Yosefwa waambile’mba: “Nkobila monka mo mwaambila.” 31 Kepo Yakoba aambile’mba: “Chipa kwi amiwa.” Ne aye wachipile kwi shanji.+ Ponkapo Isalela washakamijile ku mitwe ya mwanya wanji.+
48 Kepo Yosefwa bamubuujile’mba: “Bashobe bakolwa.” Ponkapo wasendele baana banji ba balume babiji ba Manase ne Efelaimu.+ 2 Kabiji Yakoba bamubuujile’mba: “Mwanenu Yosefwa waiya na kwimumona.” Ponkapo Isalela wibikileko wabuuka waikala ne pa mwanya. 3 Kepo Yakoba aambijile Yosefwa amba:
“Lesa wa Bulume Bonse wamwekele kwi amiwa ku Luza mu kyalo kya Kenana ne kumpesha.+ 4 Kabiji wañambijile’mba, ‘Nkakulengela kusema ne kusemununa ne kukulengela kwikala jibumba jikatampe ja bantu+ kabiji nkapana kino kyalo ku baana* bobe bakalondela panyuma yobe kwikala ke kyabo kya myaka ne myaka.’+ 5 Pano baana bobe ba balume babiji bo wasemejile mu kyalo kya Ijipita saka nkyangye kwiya kwi obewa kuno ku Ijipita, bo bami.+ Efelaimu ne Manase bakekala ke bami byonka biji Lubenyi ne Shimeona.+ 6 Pakuba baana bo ukasema kufumyako bano, bakekala bobe. Bakatelwanga na jizhina jimo na bakolojabo, ne abo bakatambula kya buswanyi kyabo.+ 7 Pakuba amiwa byo nafuminenga ku Padana, Lechela wafwijile+ mu kyalo kya Kenana saka kwakishala museke kufika ku Efulata.+ Onkao mambo, namuzhiikile konkakwa saka tuji pa lwendo lwa kuya ku Efulata, ko kuba’mba Betelema.”+
8 Kabiji Isalela wamwene baana ba kwa Yosefwa ne kushikisha’mba: “Nanchi bano bo ba ñanyi?” 9 Yosefwa wakumbwile bashanji amba: “Bo baana bami, Lesa bo ampa mu kino kyalo.”+ Ponkapo Yakoba waambile’mba: “Balete kwi amiwa kuba’mba nebapeshe.”+ 10 Bino meso a kwa Isalela kechi amweshanga ne na mambo a bukote kabiji kechi wakonsheshe kumona bulongo ne. Onkao mambo, Yosefwa wibaletele kwipi nanji, kabiji Yakoba wibafyompele ne kwibakumbachilamo. 11 Isalela waambijile Yosefwa amba: “Kechi nalangulukilepo namba nkamona kilungi kyobe ne,+ bino Lesa wandengela kumona ne baana* bobe.” 12 Kepo Yosefwa ebafumisheko kwi shanji,* aye Isalela kabiji wafukamine saka akunyika mutwe panshi.
13 Yosefwa wibabwezhezhe jibiji bano bonse babiji, Efelaimu+ wamubikile ku kilujo kyanji ne kumupana ku kipiko kya kwa Isalela, kabiji Manase+ wamubikile ku kipiko kyanji ne kumupana ku kilujo kya kwa Isalela ne kwibafwenyesha kwipi ne shanji. 14 Pano bino, Isalela wabikile kuboko kwanji kwa kilujo pa mutwe wa kwa Efelaimu nangwa kya kuba ye wajinga mwanyike, kabiji wabikile kuboko kwanji kwa kipiko pa mutwe wa kwa Manase. Wayukile kyo aubijile bino, mambo Manase ye wajinga mubeji.+ 15 Kepo apesheshe Yosefwa ne kwamba’mba:+
“Lesa wa kine ye baendelenga nanji bankambo ba Abalahama ne batata ba Izaka,+
Lesa wa kine wandaminenga moba onse a bumi bwami kufika ne ku juba ja lelo,+
16 Malaika wampokolwelenga mu bya malwa byonse,+ apeshe bano bansongwalume.+
Kabiji batelwenga pa jizhina jami, ne pa jizhina ja bankambo ba Abalahama ne batata ba Izaka,
Kabiji bayenga na kuvujisha pano pa ntanda.”+
17 Yosefwa byo amwene’mba shanji wabika kuboko kwanji kwa kilujo pa mutwe wa kwa Efelaimu, kechi watemenwe ne, onkao mambo waesekele kufumya kuboko kwa shanji pa mutwe wa kwa Efelaimu ne kwikubiika pa mutwe wa kwa Manase. 18 Yosefwa wabuujile shanji amba: “Ine, tata kange mube kino ne, mambo awe ye mubeji.+ Biikai kuboko kwenu kwa kilujo pa mutwe wanji.” 19 Bino shanji wakaine ne kwamba’mba: “Mwanami, nayuka byobyo. Aye naye ukekala kisaka kya bantu kabiji kikabaya. Nangwa byonkabyo, nkasanji ukamukila+ ne baana* banji bakesakana pamo na bisaka byavula.”+ 20 Onkao mambo, watwajijile kwibapesha pa joja juba+ ne kwamba’mba:
“Pa kukupesha bena Isalela bakambanga’mba,
‘Lesa akupeshe byonkatu byo apesheshe Efelaimu ne Manase.’”
Byonkabyo, aye watangizheko Efelaimu kukila Manase.
21 Kepo Isalela aambijile Yosefwa amba: “Amiwa mbena kufwa,+ bino Lesa ukatwajijila kwikala ne anweba kabiji ukemubwezha mu kyalo kya bashakulu benu.+ 22 Pakuba amiwa nakubikilapo lubaji lumo lwa kyalo* kukila balongo bobe, kyo naangachile ku bena Amoli na mpoko ne na buta bwami bwa mukanda.”
49 Yakoba waichile baana banji ba balume ne kwibambila’mba: “Konkanai pamo kuba’mba nemubuule kikemumwekela mu moba a kulutwe. 2 Pwilai pamo ne kuteleka anweba baana ba kwa Yakoba, ee kine, telekai kwi Isalela shenu.
3 “Lubenyi,+ yobe mubeji wami,+ ngovu yami kabiji yobe ntendekelo ya bulume bwami bwa lusemo, yobe washiñama ne kukosa bingi. 4 Bino uvwandaukatu nobe mema apuzhima, kabiji kechi ukakila mu buneme ne, mambo wayile ku mwanya wa bashobe.+ Pa kyokya kimye wazhilulwile mwanya wami. Kine walaajile pa mwanya wami!
5 “Shimeona ne Levi bo bankasa ne kolo.+ Mapoko abo byo bilwilo bya bukapondo.+ 6 Obewa mweo wami kechi wikale mu jibumba jabo ne. Kabiji obewa munema wami kechi wikale mu kipanyi kyabo ne, mambo mu bukaji bwabo, mo mo baipayijile bantu,+ kabiji na mambo a bono bwabo, bachibawile mishipeshipe ya ku bijoma bya bañombe. 7 Bukaji bwabo bufingwe mambo bwakanama, ne kuzhingila kwabo mambo kwashinta.+ Nkebabanya kwi Yakoba, ne kwibapalañanya mu Isalela.+
8 “Pakuba obewa Yuda,+ balongo bobe bakakutotanga.+ Kuboko kobe kukakwata pa nshingo ya balwanyi bobe.+ Baana ba bashobe bakakufukamina panshi.+ 9 Yuda ye mwana bokwe.+ Mwanami ukujanga nyama ye ukakwata kabiji ukemana. Wabandama ne kwiolola nobe bokwe, byonka biji bokwe, ñanyi wakonsha kumubuusha? 10 Ndondo kechi ikafumako kwi Yuda ne,+ nangwa kamama ka bukalama kechi kakafumako ku maulu anji ne, poso Shilo* akeye,+ kabiji aye bakamukookelanga ku bantu bonse.+ 11 Byo akakashila mbongolo wanji ku muñanzañanza ne mwana mbongolo ku muñanzañanza wawamisha, ukachapanga bivwalo byanji mu binyu ne kivwalo kyanji mu mema a mañanzañanza. 12 Meso anji akachilatu ngee na binyu, ne meno anji akatokatu too na mukaka.
13 “Zebuluna+ ukekalanga ku mukuzho wa kalunga ka mema, konka ku kiito ko bemikila maato,+ kabiji mupaka wanji ukatala ja ku Shidona.+
14 “Isakala+ ye mbongolo wakosa bikupa, walaala pakachi ka byola bibiji byo bakashila ku kya kwikalapo pa mbongolo. 15 Kabiji ukamona’mba mpunzha ya kukokolokelamo yawama ne kuba’mba kyalo kyawama bingi. Ukasendanga bipe pa kipuzhi kyanji ne kwingila mingilo ya buzha.
16 “Danyi+ ukekala mutonyi wa bantu banji byo aji umo wa mu mikoka ya Isalela.+ 17 Danyi ukekala ke muloolo wa kunsa ya jishinda, muloolo wa nsengo wa kunsa ya jishinda, ukasumanga ku tushiko twa bambili kuba’mba aba bendapo bakaponenga kampaba.+ 18 Amiwa nkapembelelanga lupulukilo kufuma kwi anweba Yehoba.
19 “Pakuba Gadi,+ bakamutuula bulemo, bino aye ukebafumpanga ku tushiko.+
20 “Shinkwa* wa kwa Ashela+ ukavula* bingi, kabiji aye ye ukanengezhanga kajo kafwainwa ka mfumu.+
21 “Nafitali+ ye nsebula wakepa bulongo. Aye wamba byambo byawama.+
22 “Yosefwa+ ye musampi wa kichi kipanga bipangwa, kiji ku nsulo ya mema, kiji na misampi yafika ku lubumbulu. 23 Bino aba bataya miketo bamumanyikilenga ne kumwasa kabiji bamushikilwe.+ 24 Bino buta bwanji bwa mukanda bwaikele monka mo bwikala,+ ne maboko anji akosele ne kupela.+ Kafunga, jibwe ja Isalela, wafumine ku maboko a wa bulume wa kwa Yakoba. 25 Aye* wafuma kwi Lesa wa shobe kabiji ukakukwasha, aye uji na wa Bulume Bonse kabiji ukakupesha na mapesho a mwiulu, mapesho a mwazhika+ ne kukupa baana ne banyama bavula. 26 Kabiji mapesho a shobe akakila mapesho a myaka ne myaka a mitumba ne a bintu byawama bya tutumbatumba twa myaka.+ Akekalanga pa mutwe wa kwa Yosefwa, pa lumbwichi wa yewa ye basala kufuma mu balongo banji.+
27 “Benjamina+ ukatabaulanga nobe musuka.+ Lukelo ukajanga nyama ye akakwata ne mabanga ukabanyanga bipukulwa byanji.”+
28 Bano bonse, yo mikoka 12 ya Isalela, kabiji bino byo byo ebambijile shabo kimye kyo ebapesheshenga. Wibapesheshe bonse pa muntu pa muntu mapesho amufwainwa.+
29 Byo apwishishe kwibapesha, wibambijile’mba: “Amiwa mbena kuya kwalaala* bantu bami.+ Mukanzhiike pamo na bashakulu bami mu kibwe kiji mu bujimi bwa kwa Efulona mwina Hiti,+ 30 kibwe kiji mu bujimi bwa mu Makapela kwipi na Mamale mu kyalo kya Kenana, bujimi bwapotele Abalahama kwi Efulona mwina Hiti kwikala ke mpunzha yanji ya kuzhiikamo. 31 Akwa ko ko bazhiikile Abalahama ne mukazhanji Sala.+ Kabiji konkakwa ko ko bazhiikile Izaka+ ne mukazhanji Libeka, kabiji ko ko nazhiikile ne Liya. 32 Bujimi ne kibwe kijimo byo bapotele ku baana ba kwa Heta.”+
33 Byonkabyo, Yakoba wapwishishe kukambizha baana banji ba balume. Kepo abwezhezhe maulu anji pa mwanya ne kufwa wafwile kabiji bamutwajile kwalaala* bantu banji.+
50 Kepo Yosefwa aponejile pe shanji+ ne kujila kabiji wamufyompele. 2 Byo apwishishe kuba bino byonse, Yosefwa wakambizhe bakalume banji bashayuka ba michi kumisha mubiji+ wa shanji. Byonkabyo, bashayuka ba michi bamumishe Isalela, 3 kabiji bamulamine moba 40, mambo o ajinga moba a kumumishishamo, kabiji bena Ijipita bamujijile moba 70.
4 Moba a kumujila byo apwile, Yosefwa waambijile ba ku kipango* kya kwa Felo amba: “Umvwe mwangubila lusa, mumwambile Felo amba: 5 ‘Batata banchipishe+ amba: “Umvwa! Amiwa mbena kufwa.+ Ukanzhiike mu mpunzha yami ya kuzhiikamo,+ yo nanengezhezhe iji mu kyalo kya Kenana.”+ Napopwela nswishai ngye na kuzhiika batata, apa bino nkabwele.’” 6 Felo wamwambijile’mba: “Yanga ukazhiike bashobe byonkatu byo bakuchipishe.”+
7 Onkao mambo, Yosefwa wayile na kuzhiika bashanji kabiji bonse bakalume ba kwa Felo bayile nanji pamo na bakulumpe+ ba ku kipango ne bakulumpe bonse ba mu kyalo kya Ijipita, 8 ne bonse ba mu nzubo ya kwa Yosefwa ne balongo banji ne ba mu nzubo ya bashanji.+ Baana babacheche, mikooko ne bañombe bo bonkatu bashajile mu Goshenyi. 9 Makalaki+ ne benda pa bambili nabo bayile nanji kabiji jibumba jabayile bingi. 10 Kepo bafikile ku kipujilo kya Atada kiji mu mpunzha ya Yodano, kabiji konka kuno ko ko bajijile mabingo ne kuwowakana na bulanda, kabiji wajijile bashanji moba atanu na abiji. 11 Bangikazhi ba mu kyokya kyalo, bena Kenana byo bebamwene saka bajila ku kipujilo kya Atada, baambile’mba: “Kuno ke kujila kukatampe kwa bena Ijipita!” O ene mambo o batumbijile yoya mpunzha amba Abela-mizalaimu,* uji mu mpunzha ya Yodano.
12 Byonkabyo, baana banji ba balume baubijile monka mo ebakambizhizhe.+ 13 Baana banji ba balume bamutwajile mu kyalo kya Kenana ne kumuzhiika mu kibwe kyajinga mu bujimi bwa mu Makapela, bujimi bwajinga kwipi na Mamale bwapotele Abalahama kwi Efulona mwina Hiti kwikala ke mpunzha ya kuzhiikamo.+ 14 Yosefwa byo azhiikile shanji, wabwelele ku Ijipita pamo na balongo banji ne bonse bo ayile nabo na kuzhiika bashanji.
15 Balongo ba kwa Yosefwa byo bamwene’mba shabo wafwa, baambile’mba: “Kampe Yosefwa wituzhingijila kabiji ukashinkanya ne atweba na mambo a kintu kyatama kyo twamubile.”+ 16 Onkao mambo, batumine mawi kwi Yosefwa amba: “Bashenu saka bakyangye kufwa, bakambizhe’mba: 17 ‘Yosefwa mukamubuule bino amba: “Nakusashijilapo, wibalekeleko balongo bobe mizhilulwila yabo ne mambo o balengele akulengejile kumanama.”’ Mwane kine, pano balekelaiko mizhilulwila yabo bakalume ba Lesa wa bashenu.” Ponkapo Yosefwa wajijile ne mipolo pa kumvwa bino byambo byo bamubuujile. 18 Kepo balongo banji nabo baishile ne kufukama kwi aye ne kwamba’mba: “Atweba twibazha benu!”+ 19 Yosefwa wibambijile’mba: “Kange muchine ne. Nanchi amiwa yami Lesa nyi? 20 Nangwa kya kuba mwakebelenga kunguba kyatama,+ Lesa wikipimpwile kwikala ke kintu kyawama kuba’mba akapulushe bantu bavula, byonkatu byo abena kuba lelo jino.+ 21 Pano kange muchine ne. Nkatwajijila kwimupa kajo, anweba ne baana benu babacheche.”+ Onkao mambo, wibatekeneshe ne kwibekizha michima na byambo byo ebambijile.
22 Yosefwa watwajijile kwikala mu Ijipita pamo na ba mu nzubo ya bashanji, kabiji myaka 110 yo yo aikele. 23 Yosefwa wamweneko kisemi kya busatu kya baana ba kwa Efelaimu+ ne baana ba kwa Makila,+ mwana wa mulume wa kwa Manase. Bajingatu nobe baana ba kwa Yosefwa.* 24 Byo papichile kimye, Yosefwa waambijile balongo banji amba: “Amiwa mbena kufwa, bino kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, Lesa ukemuvuluka+ kabiji kine ukemulupulamo mu kino kyalo ne kwimutwala mu kyalo kyo alayile na luchipo kwi ba Abalahama, ba Izaka ne ba Yakoba.”+ 25 Onkao mambo, Yosefwa wachipishe baana ba kwa Isalela amba: “Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, Lesa ukemuvuluka. Mukasende bikupa byami kwibifumya kuno.”+ 26 Kabiji Yosefwa wafwile saka aji na myaka 110; kabiji bamumishe+ ne kumubika mu mbokoshi mu Ijipita.
Nangwa’mba “mema avula.”
Nangwa’mba “mupashi wa Lesa.”
Nangwa’mba “Jiulu.”
Kyambo kya Kihebelu kyo baingijisha pa kino kyepelo kyapusana na kyambo kya kulenga kiji mu kyepelo 1, 21, 27 ne 2:3, kabiji kilumbulula kuba kintu.
Nangwa’mba “myeo.”
Nangwa’mba “jiulu.”
Nangwa’mba “binyama bikatampe.”
Nangwa’mba “myeo.”
Nangwa’mba “myeo.”
Nangwa’mba “bumi bwa mweo; mweo mumi.”
Mu Kihebelu, “ne nzhita yonse ijimo.”
Nangwa’mba “alengelenga.”
Nangwa’mba “alengelenga.”
Kimye kitanshi jizhina ja Lesa ja kyanji kyanji kyo jatanwa, יהוה (YHWH). Monai bya Kulumbulula A4.
Nangwa’mba “mweo.” Mu Kihebelu, neʹphesh, kulumbulula’mba “kilengwa kipema.” Monai Mutanchi.
Mu Kihebelu, “waikele ke mitwe ina.”
Nangwa’mba “Tigilisi.”
Nangwa’mba “myeo.”
Nangwa’mba “kwikala na.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “ukakozha; ukavingakanya.”
Nangwa’mba “ukakozha; ukafumpa.”
Kulumbulula’mba “Muntu; Bantu; Mitundu ya Bantu.”
Nangwa’mba “kajo.”
Kulumbulula’mba “Mumi.”
Mu Kihebelu, “ne kilungi kyanji kyaalukile.”
Nangwa’mba “nanchi kechi kukekala kusangalala nenyi?”
Mu Kihebelu, “ukakubwezhezha bulume.”
Nangwa’mba “kwikajika.”
Nangwa’mba “kyalo kya Noda.”
Nangwa’mba “mumpenende.”
Kulumbulula’mba “Watongolwa; Kubika; Kwimika.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “Adama; Bantu.”
Mu Kihebelu, “Lesa.” Monai Mutanchi.
Kampe kulumbulula’mba “Kukokoloka; Kutekenesha.”
Nangwa’mba “uketulengela kupemenwa.”
Ñambilo ya Kihebelu ilumbulula bamalaika amba baana ba Lesa.
Nangwa, “mambo aye uba bintu monka mwayila buntunshi.”
Kampe kulumbulula’mba “Baponesha,” ko kuba’mba, aba balengela bakwabo kupona panshi. Monai Mutanchi.
Nangwa’mba “waubile bulanda.”
Nangwa’mba “kabiji kyamufichile bingi ku muchima.”
Nangwa’mba “wabula kaneneno.”
Mu Kihebelu, “bisemi byanji.”
Mu Kihebelu, “kibokoshi”; bwato bukatampe.
Kyubichi umo waesakana na masentimita 44.5. Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “mupashi wa bumi.”
Nangwa’mba “mupashi wa bumi.”
Nangwa’mba “watwajijile kwiya.”
Kyubichi umo waesakana na masentimeta 44.5. Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “muya wa mupashi wa bumi.”
Mu Kihebelu, “wavulukile.”
Nangwa’mba “bamukainye.”
Nangwa’mba “byenda kisamba.”
Nangwa’mba “buzhindamika; butontolola.” Mu Kihebelu, “bwikizha kyefu.”
Nangwa’mba “kechi nkaletapo byatama ne.”
Nangwa’mba “bebipana’mba mwibitangijilenga.”
Nangwa’mba “mweo.”
Nangwa’mba “mashi a myeo yenu.”
Nangwa’mba “myeo.”
Nangwa’mba “myeo.”
Nangwa’mba “Mizhi itanshi ya bufumu bwanji yajinga.”
Nangwa, “Yalenga muzhi mukatampe.”
Nangwa, “ne kolojanji Yafeta.”
Kulumbulula’mba “Kwabana.”
Nangwa’mba “bantu bavujile pano pa ntanda.”
Nangwa’mba “ñambilo imo.”
Kulumbulula’mba “Kuvulañanya.”
Nangwa’mba “bikatambula mapesho abyo bine.”
Nangwa’mba “myeo.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “ne kukekala bwenyi kokwa.”
Nangwa’mba “kabiji mweo wami ukatwajijila kwikala mumi.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “Musanza.”
Ko kuba’mba, Kalunga ka Mema Kafwa.
Nangwa’mba “Musanza.”
Nangwa’mba “Musanza.”
Nangwa’mba “waikelenga mu matente.”
Nangwa’mba “Musanza.”
Nangwa’mba “myeo.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “mwana wa mulume.”
Mu Kihebelu, “yenka ukafuma munda mobe obewa mwine.”
Mu Kihebelu, “lukunwa wobe.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “mu kyaji kyenu.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Kulumbulula’mba “Lesa Umvwa.”
Nangwa, “kabiji aye kechi ukomvwañananga na balongo banji bonse ne.”
Kulumbulula’mba “Mushima wa Yewa Waikala na Bumi Yenka Ummona.”
Mu Kihebelu, “wafwainwa kwenda ku meso ami.”
Nangwa’mba “kabiji wabula kaneneno.”
Kulumbulula’mba “Nsemi wa Mulume Bamunemeka (Bamutumbijika).”
Kulumbulula’mba “Shanja Jibumba (Jibumba Jikatampe); Shabo Bantu Bavula.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “mweo.”
Nangwa’mba “kumwipaya.”
Kampe kulumbulula’mba, “Lutobo.”
Kulumbulula’mba “Mwanamukazhi wa ku Bufumu.”
Kulumbulula’mba “Kuseka.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “mukoseshe muchima wenu.”
Mu Kihebelu, “bipimo bya seya.” Seya waesakana na malita 7.33. Monai bya Kulumbulula B14.
Mu Kihebelu, “Musango wa banabakazhi walekele kwingila kwi Sala.”
Nangwa’mba “bikatambula mapesho abyo bine.”
Nangwa’mba “bamufinankenye.”
Nangwa’mba “mweo.”
Nangwa’mba “butemwe bubula kwaluka.”
Nangwa’mba “kupulusha mweo wami.”
Nangwa’mba “kabiji mweo wami ukatwajijila kwikala na bumi.”
Kulumbulula’mba “Kukepa.”
Nangwa’mba “byo aikajilenga bwenyi.”
Ko kuba’mba, kechi walaajile nanji ne.
Nangwa’mba “baoloka.”
Mu Kihebelu, “Umvwa, kino ke kya kuvweta pa meso.”
Nangwa’mba “washinkile lusemo lonse lwa ba mu nzubo ya kwa Abimeleki.”
Nangwa, “ukanseka.”
Mu Kihebelu, “jiwi janji.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Kulumbulula’mba “Mushima wa Luchipo; Mushima wa Butanu na Bubiji.”
Nangwa’mba “waikele bwenyi.”
Mu Kihebelu, “moba avula.”
Nangwa’mba “mupenyi wa kwipayilako.”
Nangwa’mba “mupenyi wa kwipayilako.”
Nangwa’mba “Yehoba-jaile.”
Mu Kihebelu, “lukunwa wobe.”
Mu Kihebelu, “lukunwa wobe.”
Mu Kihebelu, “lukunwa wobe.”
Nangwa, “mfumu mukatampe.”
Nangwa’mba “myeo yenu.”
Shekele umo waesakana na magalamu 11.4. Monai bya Kulumbulula B14.
Shekele umo waesakana na magalamu 11.4. Monai bya Kulumbulula B14.
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Shekele umo waesakana na magalamu 11.4. Monai bya Kulumbulula B14.
Shekele umo waesakana na magalamu 11.4. Monai bya Kulumbulula B14.
Kampe babena kwamba pe Labanyi.
Mu Kihebelu, “ngye ku kilujo nangwa ku kipiko.”
Nangwa’mba “Onkao mambo, twakankalwa kwimwambila kyawama nangwa kyatama.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “mizhi.”
Ino ke ñambilo ya kifwanyikizho pa lufu.
Nangwa’mba “makampu aji mu nsakwa.”
Ino ke ñambilo ya kifwanyikizho pa lufu.
Nangwa, “Kechi waumvwañananga na balongo banji bonse ne.”
Kulumbulula’mba “Masense.”
Kulumbulula’mba “Muntu Ukwata ku Kashiko; Uvutula.”
Nangwa’mba “mpepo bya kupwila.”
Nangwa’mba “natembuka.”
Kulumbulula’mba “Kuchila.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “akumbata.”
Nangwa’mba “kakola.”
Nangwa’mba “kakola.”
Kulumbulula’mba “Lutobo.”
Kulumbulula’mba “Kupamo Mambo.”
Kulumbulula’mba “Mapunzha Abaya.”
Mu Kihebelu, “lukunwa wobe.”
Mu Kihebelu, “kumvwa kutama ku muchima.”
Nangwa’mba “Ne mweo wami.”
Nangwa’mba “mweo wami akupeshe.”
Nangwa’mba “mweo wenu.”
Kulumbulula’mba “Ukwata ku Kashiko; Uvutula.”
Nangwa’mba “ubena kwitekenesha aye mwine na milanguluko ya kukeba kukwipaya.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “ndandalashi.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “bikatambula mapesho abyo bine.”
Kulumbulula’mba “Nzubo ya Lesa.”
Nangwa’mba “twi mashi amo.”
Mu Kihebelu, “bamushikwa.”
Mu Kihebelu, “washinkwile lusemo lwanji.”
Kulumbulula’mba “Monai, Mwana wa Mulume!”
Kulumbulula’mba “Kumvwa.”
Kulumbulula’mba “Kulamachila; Kukwatankana.”
Kulumbulula’mba “Kutotwa; Kintu kyo Batota.”
Nangwa’mba “wakutana bipangwa bya jivumo?”
Mu Kihebelu, “ukansemene baana ku lukuma wami.”
Kulumbulula’mba “Mutonyi.”
Kulumbulula’mba “Kulukuta Kwami.”
Kulumbulula’mba “Kushukwa.”
Kulumbulula’mba “Kusekela; Lusekelo.”
Nangwa’mba “wampa mfweto ya mwingilo.”
Kulumbulula’mba “Aye ye Mfweto.”
Kulumbulula’mba “Kuswisha.”
Mu Kihebelu, “kabiji Lesa wamumvwine ne kushinkula lusemo lwanji.”
Ngipipishilo ya jizhina ja Yosifiya, jilumbulula’mba “Yehoba Ukabikapo (Ukavuzha).”
Nangwa’mba “bukishinka.”
Nangwa’mba “bipashañano bya telafimu.”
Ko kuba’mba, Ufelata.
Mu Kihebelu, “Jimuka kuchina’mba wakambila Yakoba kyawama nangwa kyatama.”
Mu Kihebelu, “baana ba balume.”
Mu Kihebelu, “ye bachina kwi Izaka.”
Kyambo kya Kialamaika kilumbulula “Mulumba wa Bukamonyi.”
Kyambo kya Kihebelu kilumbulula “Mulumba wa Bukamonyi.”
Mu Kihebelu, “na moyo wa shanji Izaka.”
Mu Kihebelu, “baana ba balume.”
Kulumbulula’mba “Makampu Abiji.”
Mu Kihebelu, “mpunzha.”
Nangwa’mba “naikala bwenyi.”
Mu Kihebelu, “lukunwa wobe.”
Nangwa’mba “kimpachiko.”
Kulumbulula’mba “Kwisunsa (Kuchinchika) na Lesa” nangwa’mba “Lesa Usunsañana.”
Kulumbulula’mba “Kilungi kya Lesa.”
Kulumbulula’mba “Mimba; Bimpampa.”
Nangwa’mba “kuya na kumona.”
Nangwa’mba, “mweo wanji.”
Mu Kihebelu, “kumwesha’mba waambanga ku muchima wa nsongwakazhi.”
Nangwa’mba “Mweo wa mwanami Shekema wakakachila.”
Mu Kihebelu, “muntu uji na kalomolomo.”
Nangwa’mba “mu jishinda.”
Nangwa’mba “wibifile.”
Kulumbulula’mba “Lesa wa Betele.”
Kulumbulula’mba “Oko wa Majila.”
Mu Kihebelu, “bakafuma mu musana wobe.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Kulumbulula’mba “Mwana Undengela Kujila.”
Kulumbulula’mba “Mwana wa ku Kuboko kwa Kilujo.”
Mu Kihebelu, “akota ne kwikala moba avula.”
Ino ke ñambilo ya kifwanyikizho pa lufu.
Nangwa’mba “myeo.”
Nangwa’mba “baikalangamo bwenyi.”
Bano bamfumu bajinga bakulumpe ba mikoka.
Mu Kihebelu, “baana ba kwa Isalela.”
Mu Kihebelu, “mpunzha.”
Nangwa’mba “kivwalo kyawama kyalepa.”
Nangwa’mba “musanza.”
Nangwa’mba “twipaye mweo wanji.”
Nangwa’mba “kange mukwate maboko pe aye.”
Nangwa’mba “Shelo,” ko kuba’mba, kilende kya bantu bonse. Monai Mutanchi.
Ko kuba’mba, Yuda.
Kulumbulula’mba “Wilupula,” kampe kutazha ku kusemwa.
Mu Kihebelu, “moba.”
Mu Kihebelu, “ukasuntula mutwe wobe.”
Mu Kihebelu, “mushima; kimbo.”
Mu Kihebelu, “wasuntwile mutwe wa.”
Mu Kihebelu, “mushima; kimbo.”
Nangwa’mba “Kanatu ponka pa jitanda jami, po po.”
Kampe kyambo kilumbulula munema ne mushingi wa kumwesha ku muntu.
Mu Kihebelu, “ukasuntula kuboko kwanji nangwa kulu kwanji.”
Ko kuba’mba, Heliopolise.
Nangwa’mba “kupitañana mu.”
Nangwa’mba “kimye kyo atwelele mu mwingilo wa kwa.”
Ko kuba’mba, Heliopolise.
Kulumbulula’mba “Ulengela Kavulamya; Ulengela Kuvulama.”
Kulumbulula’mba “Kusemununa.”
Nangwa’mba “kajo.”
Nangwa’mba “bulanda bwa mweo wanji.”
Nangwa’mba “Shelo,” ko kuba’mba, kilende kya bantu bonse. Monai Mutanchi.
Nangwa’mba “nkekala kintu kya kukwachilamo.”
Mu Kihebelu, “Abo.”
Nangwa’mba “Shelo,” ko kuba’mba, kilende kya bantu bonse. Monai Mutanchi.
Nangwa’mba “mweo.”
Nangwa’mba “Shelo,” ko kuba’mba, kilende kya bantu bonse. Monai Mutanchi.
Nangwa’mba “kyalo.”
Mu Kihebelu, “kwikala shanji.”
Mu Kihebelu, “aponejile pa nshingo ya.”
Nangwa’mba “wasendele bonse bajinga banji.”
Ko kuba’mba, kumubwezha meso Yakoba pa kufwa.
Nangwa’mba “Myeo yonse ya baana banji ba balume ne baana banji ba bakazhi.”
Nangwa’mba “myeo 16.”
Ko kuba’mba, Heliopolise.
Nangwa’mba “myeo 14.”
Mu Kihebelu, “baana ba balume.”
Nangwa’mba “myeo itanu na ibiji.”
Nangwa’mba “Myeo yonse.”
Nangwa’mba “myeo ibiji.”
Nangwa’mba “myeo.”
Mu Kihebelu, “waponejile pa nshingo yanji.”
Nangwa’mba “wajijiile pa nshingo yanji kimye kyabaya.”
Nangwa’mba “kwendauka; kwikala bwenyi.”
Nangwa’mba “kwendauka; kwikala bwenyi.”
Mu Kihebelu, “shinkwa.”
Mu Kihebelu, “shinkwa.”
Mu Kihebelu, “Umvwe nkalaale na bashakulu bami.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “ku manungo a.”
Mu Kihebelu, “lukunwa.”
Nangwa’mba “lwa matelo a kyalo.” Mu Kihebelu, “kipuzhi kimo.”
Kulumbulula’mba “Aye ye Mwine; Mwinabo.”
Nangwa’mba “kajo.”
Mu Kihebelu, “ukanuna.”
Ko kuba’mba, Yosefwa.
Ino ke ñambilo ya kifwanyikizho pa lufu.
Ino ke ñambilo ya kifwanyikizho pa lufu.
Nangwa’mba “ba mu nzubo.”
Kulumbulula’mba “Kujila kwa Bena Ijipita.”
Ko kuba’mba, bakomejile pa manungo a kwa Yosefwa.