Mambo ka Buyanji o Bwavujila?
Pa kuba’mba tumvwishe ene mambo buyanji o bwavujila ne kyalengela bantu kukankalwa kwibupwisha, twafwainwa kuyuka bintu bilengela buyanji. Nangwa kya kuba bintu bilengela buyanji byavula kabiji byapusana pusana, bino Baibolo wakonsha kwitukwasha kwibiyuka. Mu kino kibaba, tusakwisamba pa bintu bitanu byanema byalengela buyanji kuvula. Teshaiko muchima pa byaamba Baibolo ne kumona Mambo a Lesa byo akonsha kwitukwasha kumvwisha bilengela kuyanda.—2 Timoti 3:16.
◼ BINTU BYATAMA BIFUMA MU KAFULUMENDE WATAMA
Baibolo wamba’mba “Pa kuba babi umvwe balama bantu, bantu ke babinze.”—Byambo bya Mana 29:2.
Kufumatu ne kala, bantu bayanda bingi na mambo a kulamwa na makafulumende akanama. Bino kechi twakonsha kwamba’mba makafulumende onse byobyo aji ne. Amo ekala na milanguluko yawama ya kukeba kukwasha bantu. Nangwa byonkabyo, umvwe bebasala ne kutendeka kulama, bakankalwa kuba byo balayile bantu na mambo a kwilwisha kwa kukeba bifulo. Nangwa bakonsha kwingijisha bulume bwabo mu jishinda jatama jakonsha kulengela bantu kuyanda. Wajinga Munembeshi wa Kyalo mu U.S. aye Henry Kissinger waambile’mba:“Mpito yamwesha makafulumende alamapo kala byo akankalwa kufikizha byo alaya, kabiji byo aubilepo kechi bivulukwatu ne kuvulukwa ne.”
Kabiji Baibolo wamba ne kuba’mba: “Aye mwine muntu kechi uji na bulume bwa kwenda monka mwafwainwa ne.” (Yelemiya 10:23) Bantu bambulwa kulumbuluka kechi baji na maana a kuyuka mwakubila bintu ne. Umvwe kya kuba’mba bantu kechi bakonsha kuyuka mwakwendela mwafwainwa abo bene ne, pano bakonsha kulama byepi bantu? Nanchi mwamona ene mambo bukalama bwa bantu o bwakankelwa kupwisha buyanji nyi? Kabiji makafulumende javula o alengela bantu kuyanda!
◼ BYUBILO BYATAMA BYA BUPOPWESHI BWA BUBELA
Yesu waambile’mba: “Pa kyo kino po po bakayukila bonse amba mwi baana bami ba bwanga umvwe mwitemwa anwe bene na bene.”—Yoano 13:35.
Bantangi ba bupopweshi bamba bingi pa butemwe ne kukwatankana. Bino kishinka ke kya kuba’mba bakankalwa kukwasha bantu babo kwikala na butemwe bwa kine bwakonsha kwibalengela kuleka misalululo. Mu kifulo kya kutundaikanga bantu kwikala na butemwe, bupopweshi bulengela mabano, misalululo, ne lutobo pakachi ka bantu ne boba bafuma mu byalo bikwabo. Shayuka aye Hans Küng wapezhezheko na byambo biji mu buku wanji wa Christianity and the World Religions, wanembele’mba: “Umvwe kwaikala milukuchi ya bya bumulwilantanda bantu balengela ino milukuchi kubaya ke boba baji mu bupopweshi.”
Kunungapo, bantangi ba bupopweshi bavula batundaika bulalelale, kwilaala kwa banabalume nangwa banabakazhi bonka bonka ne bukende. Kino kyalengela bikola kuvujilako, kufumya memi, kwimita memi a kubula kukeba, kubula kumvwañana mu masongola ne mu bisemi, kwikala na bulanda ne kumanama.
◼ KUBULA KULUMBULUKA KWA BANTU NE KWITEMWA
“Bino muntu yense wesekwa kupichila mu kumukoka ne kumujimbaika ku bya kusakasaka byanji mwine. Kabiji umvwe bya kusakasaka byaimita, bisema bundengamambo.”—Yakoba 1:14, 15.
Na mambo a kuswana bumbulwa kulumbuluka, atweba bonse tulenga mambo kabiji twafwainwa kwibikako kubula “kuba bintu bikeba mubiji.” (Efisesa 2:3) Kikatazha bingi kuchinuzhuka milanguluko yatama umvwe kya kuba’mba pamweka kimye kya kuba byobyo. Inge twaswisha milanguluko yatama, mwakonsha kufuma bintu byatama.
Nembi aye P. D. Mehta wanembele’mba: “Bitulengela kuyanda ke na mambo a lunkumbwa, kukebesha bya kisangajimbwe ne kukeba kutumbalala.” Kunonkwa buzha ku maalwa, kwingijisha bizhima, kisela kya kuchika, kwilaala ne bikwabotu byalengela bantu bo banemekele munema kupwa. Na mambo a bumbulwakulumbuluka kwa bantu, twakonsha kuswa byaamba Baibolo kuba’mba: “Mambo twayuka namba, bilengwa byonse bibena kubinza ne kumvwa misongo pamo kufikatu ne lelo.”—Loma 8:22.
◼ BULUME BUJI NA BAPASHI BATAMA
Baibolo wamba kuba’mba Satana ye “lesa wa buno bwikalo” kabiji wingijila pamo na bapashi batama batelwa amba bandemona.—2 Kolinda 4:4; Lumwekesho 12:9.
Byonka byubatu Satana, bandemona nabo beyeeka na kongola bantu. Mutumwa Paulo waitabizhe kino byo aambile’mba: “mambo tubena kulwa kechi na mibiji ya mashi ne, bino tubena kulwa na makafulumende, ba lūsa, bamfumu ba pano pa ntanda ba ino mfishi ne na nzhita ya bapashi batama baji mu mapunzha a mwiulu.”—Efisesa 6:12.
Nangwa kya kuba bandemona basekela kuyanjisha bantu, pano bino kechi kyo kine kintu kyo baimenapo ne. Kintu kyo bakebesha kuba, ke kufumya bantu ku Mwine Wakila, aye Yehoba Lesa. (Salamo 83:18) Byubilo nabiji bya bumfunji bwa tubangabanga, bañanga ba lubuko, bapanda manga ne kupongesha byo bintu bimo bandemona byo bengijisha pa kongola bantu. O ene mambo Yehoba o etujimwinako ku bino bintu byakonsha kwitubika mu kizumba kabiji uzhikijila bonse bakana Satana ne bandemona.—Yakoba 4:7.
◼ TUBENA KWIKALA MU “MOBA APELAKO”
Myaka 2000 yapitapo, Baibolo waambijile jimo kuba’mba: “Bino uyuke kino amba mu moba akapelako kukeya bimye byakatazha.”
Pa kwamba pa bilengela moba apelako kukatazha, Baibolo watwajijila kwamba’mba: “Mambo bantu bakekala ba kwitemwatu abo bene bunke, ba kutemwa mali, ba kwijantula, ba kwilundumika, . . . babula butemwe, babula kukeba kumvwañana, baluntepentepe, babula kwikanya, bashinta, babula kutemwa kyawama, boba balunda nabo byatama, babula kumvwa, ba kwitota, batemwa bya kisangajimbwe mu kifulo kya kutemwa Lesa.” Kishinka kine kilengela buyanji bo tubena kumona mu ano moba, ke na mambo a kuba’mba tubena kwikala mu “moba apelako.”—2 Timoti 3:1-4.
Kwesakana na bishinka byo twisambapo kala, nanchi mwamona kine kintu kyalengela bantu kukankalwa kupwisha buyanji nangwa kya kuba bebikako kuba bino nyi? Kwepi ko twakonsha kutana bukwasho? Twafwainwa kuketekelatu mu Mulenga wetu awo walaya ‘konauna mingilo ya kwa Diabola’ ne bamulondela. (1 Yoano 3:8) Kibaba kyalondelapo kisakwamba pa bikoba Lesa pa kuba’mba akapwishe buyanji.
[Kipikichala pa peja 4]